Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

Chia sẻ: Nguyễn Văn Quang | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:8

Thêm vào BST

Báo xấu

534
lượt xem 33
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Học sinh hiểu và biết: +Nguyên tắc sắp xếp các nguyên tố trong bảng tuần hoàn +Cấu tạo bảng tuần hoàn:ô nguyên tố,chu kì, nhóm nguyên tố (nhóm A, nhóm B), các nguyên tố họ lantan, họ actili. +Mối quan hệ chặt chẽ giữa cấu hình electron nguyên tử với vị trị của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bảng tuần hoàn các nguyên tố hóa học

B¶Ng tuÇn hoµn c¸c nguyªn tè hãa häc I.Môc tiªu 1-häc sinh hiÓu vµ biÕt: +Nguyªn t¾c s¾p xÕp c¸c nguyªn tè trong b¶ng tuÇn hoµn +CÊu t¹o b¶ng tuÇn hoµn:« nguyªn tè,chu k×, nhãm nguyªn tè (nhãm A, nhãm B), c¸c nguyªn tè hä lantan, hä actili. +Mèi quan hÖ chÆt chÏ gi÷a cÊu h×nh electron nguyªn tö víi vÞ trÞ cña c¸c nguyªn tè trong b¶ng tuÇn hoµn. 2-KÜ n¨ng. RÌn luyªn t duy logic: +Tõ vÞ trÝ cña c¸c nguyªn tè trong b¶ng tuÇn hoµn («,nhãm ,chu k× ) suy ra cÊu h×nh electron vµ ngîc l¹i. +KÜ n¨ng lµm mét sè bµi tËp liªn quan ®Õn cÊu t¹o cña nguyªn tè vµ vÞ trÝ cña nã trong b¶ng tuÇn hoµn. +KÜ n¨ng t×m ®äc c¸c th«ng tin trªn « nguyªn tè, luyÖn kÜ n¨ng viÕt cÊu h×nh electron nguyªn tö. 3-Gi¸o dôc t tëng ®¹o ®øc +Tin tëng vµo khoa häc, ch©n lÝ khoa häc. +tinh thÇn lµm viÖc nghiªm tóc, s¸ng t¹o. +§øc tÝnh cÇn cï, tØ mØ, chÝnh x¸c. II.ChuÈn bÞ 1-Gi¸o viªn: +H×nh vÏ « nguyªn tè ®îc phãng to . + B¶ng tuÇn hoµn c¸c nguyªn tè hãa häc(d¹ng dµi ). +phÇn mÒn d¹y häc trªn m¸y vi tÝnh biÓu diÔn « nguyªn tè vµ b¶ng tuÇn hoµn. 2-Häc sinh:«n l¹i c¸ch viÕt cÊu h×nh electron nguyªn tö cña nguyªn tè. 3- Ph¬ng ph¸p:®µm tho¹i , gîi më. III.TiÕn tr×nh gi¶ng d¹y 1
1-æn ®Þnh tæ chøc: häc sinh cã mÆt , v¾ng mÆt. 2-KiÓm tra bµi cò:ViÕt cÊu h×nh electron nguyªn tö ,nªu ®Æc ®iÓm líp electron ngoµi cïng cña c¸c nguyªn tè n»m trong d·y hµng ngang thø nhÊt ,thø hai vµ cét däc thø nhÊt trong b¶ng tuÇn hoµn. 3- Nªu vÊn ®Ò nghiªn cøu: yªu cÇu häc sinh ®äc tiÓu sö vÒ Mendeleep. Gi¸o viªn tãm t¾t s¬ lîc l¹i tiÓu sö cña Mendeleep,vËy b¶ng tuÇn hoµn cña nhµ b¸c häc nµy ®îc x©y dùng dùa trªn nguyªn t¾c nµo? Vµ nã ® îc cÊu t¹o nh thÕ nµo? §Ó tr¶ lêi c¸c c©u hái nµy chóng ta sÏ cïng nghiªn cøu bµi h«m nay. ho¹t ®éng ho¹t ®éng cña thÇy cña trß Ho¹t ®éng 1: Gv ®a b¶ng tuÇn hoµn lªn b¶ng, I. Nguyªn t¾c x©y dung b¶ng tuÇn hoµn: yªu cÇu häc sinh dùa vµo b¶ng tuÇn + C¸c nguyªn tè ®îc s¾p xÕp theo hoµn vµ cÊu h×nh electron cña c¸c chiÒu t¨ng dÇn cña ®iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn tè trong hµng ngang thø nguyªn tö. nhÊt,thø hai vµ cét däc thø nhÊt mµ + C¸c nguyªn tè cã cïng sè líp c¸c b¹n võa lªn viÕt, rót ra nhËn xÐt: electeron trong nguyªn tö ®îc xÕp +®iÖn tÝch h¹t nh©n cña c¸c thµnh mét hµng. nguyªn tè trong cïng mét hµng + C¸c nguyªn tè cã cïng sè electron hãa ngang, trong cïng cét däc ( xÐt tõ tr¸i trÞ trong nguyªn tö ®îc xÕp thµnh mét sang ph¶i vµ tõ trªn xuèng díi). cét. +Sè líp electron cña c¸c nguyªn tè ∗electron hãa trÞ lµ nh÷ng electron cã trong cïng mét hµng ngang, trong kh¶ n¨ng tham gia h×nh liªn kÕt hãa cïng mét cét däc. häc. +Sè electron hãa trÞ cña c¸c nguyªn tè trong cïng mét hµng ngang, trong cïng mét cét däc. 2
∗electron hãa trÞ lµ nh÷ng electron cã kh¶ n¨ng tham gia h×nh liªn kÕt II.cÊu t¹o b¶ng tuÇn hoµn hãa häc. Tõ ý kiÕn nhËn xÐt cña häc 1-¤ nguyªn tè. Mçi nguyªn tè hãa häc ®îc xÕp sinh, gi¸o viªn tæng hîp ghi lªn b¶ng, vµ híng dÉn häc sinh viÕt ra vµo mét « cña b¶ng gäi lµ « nguyªn tè nguyªn t¾c x©y dùng b¶ng tuÇn +Mçi « nguyªn tè lu«n cho ta biÕt hoµn. ký hiÖu hãa häc, nguyªn tö khèi trung Ho¹t ®éng 2: -Gi¸o viªn dïng m¸y chiÕu ® a b×nh, tªn gäi nguyªn tè, sè hiÖu nguyªn h×nh ¶nh « nguyªn tè lªn b¶ng, tö, cÊu h×nh electeron nguyªn tö. yªu cÇu häc sinh quan s¸t s¬ ®å « nguyªn tè råi rót ra nhËn xÐt vÒ thµnh phÇn cña « nguyªn tè. - Gi¸o viªn nhÊn m¹nh thµnh phÇn kh«ng thÓ thiÕu trong « nguyªn tè nh lµ ký hiÖu hãa häc, nguyªn tö khèi trung b×nh, tªn gäi nguyªn tè, sè hiÖu nguyªn tö. Ngoµi ra cßn cã thÓ cã c¸c th«ng tin kh¸c nh cÊu h×nh electron, ®é ©m ®iÖn, sè oxy hãa cña nguyªn tè. 2-Chu k× ¤ nguyªn tè lµ ®¬n vÞ nhá nhÊt a) §Þnh nghÜa: Chu kú lµ d·y c¸c cÊu t¹o lªn b¶ng tuÇn hoµn. Mçi tuÇn nguyªn tè mµ nguyªn tö cña chóng cã nguyªn tè chiÕm mét «. B¶ng cã kho¶ng 110 « nguyªn tè t - cïng sè líp electeron, ®îc xÕp theo hoµn 110 nguyªn tè hãa chiÒu ®iÖn tÝch h¹t nh©n t¨ng dÇn. ¬ng øng víi b) Giíi thiÖu c¸c chu kú: häc. 3
Ho¹t ®éng 3: B¶ng tuÇn hoµn gåm 7 chu kú øng víi 7 gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh ph¸t d·y,®îc ®¸nh sè tõ 1®Õn 7. biÓu l¹i ®Þnh nghÜa chu k× ®· häc ë + Chu kú 1: gåm 2 nguyªn tè H (Z=1) líp 9.Gi¸o viªn ghi lªn b¶ng ý kiªn cña vµ He (Z=2). häc sinh + Chu kú 2: gåm 8 nguyªn tè tõ Li -Tõ nguyªn t¾c s¾p xÕp c¸c (Z=3)®Õn Ne (Z=10). nguyªn tè hãa häc trong mét + Chu kú 3: gåm 8 nguyªn tè tõ Na hµng ngang yªu cÇu häc sinh ®Þnh (Z=11) ®Õn Ar (Z=18). nghÜa l¹i chu kú. + Chu kú 4: gåm 18 nguyªn tè tõ K Gi¸o viªn yªu cÇu HS so s¸nh víi (Z=19) ®Õn Kr (Z=36). ®Þnh nghÜa cò. + Chu kú 5: gåm 18 nguyªn tè tõ Rb - Gi¸o viªn ®a h×nh ¶nh b¶ng tuÇn (Z=37) ®Õn Xe (Z=54). hoµn lªn b¶ng b»ng m¸y chiÕu, + Chu kú 6: gåm 32 nguyªn tè tõ Cs yªu cÇu häc sinh quan s¸t vµ cho (Z=55) ®Õn Rn (Z=86). biÕt cã bao nhiªu d·y nguyªn tè + Chu kú 7: b¾t ®Çu tõ nguyªn tè tõ Fr xÕp thµnh hµng ngang (mçi d·y (Z=87) ®Õn Unn(Z=110). øng víi mét chu kú). VD:xÐt chu k× 3 Cã 7 hµng ngang, mçi hµng ngang Na: 1s22s22p63s1 Na cã 3 líp electron 11 lµ mét chu kú, ®îc ®¸nh sè thø tù lµ kim lo¹i kiÒm ®iÓn h×nh tõ 1 ®Õn 7. Cl: 1s22s22p63s23p5 Cl 3 líp electron 17 -H·y nhËn xÐt sè l îng c¸c lµ phi kim ®iÓn h×nh. nguyªn tè trong mçi chu kú. Ar: 1s22s22p63s23p6 Ar 3 líp electron lµ 18 nguyªn tè khÝ hiÕm. *NhËn xÐt: • C¸c nguyªn tè cïng mét chu kú cã sè líp elªctron b»ng nhau vµ b»ng sè thø tù cña chu kú. Tõ chu kú 3 chän mét nguyªn • Më ®Çu chu kú lµ kim lo¹i ®iÓn tè ®øng ®Çu, mét nguyªn tè ë h×nh (kim lo¹i kiÒm ), gÇn cuèi chu kú 4
gÇn cuèi vµ mét nguyªn tè ®øng cuèi lµ Halogen, cuèi chu l¶ nguyªn tè khÝ cïng, yªu cÇu häc sinh viÕt cÊu hiÕm . h×nh electron nguyªn tö cña chóng • díi b¶ng cã hai hä nguyªn tè l©ntn vµ råi nhËn sè líp electron, nguyªn tè actini nµo lµ kim lo¹i, phi kim, khÝ hiÕm. T - c) Ph©n lo¹i chu kú : ¬ng tù lµm víi c¸c chu k× kh¸c( hs + Chu kú 1,2,3 l¸ chu kú nhá . lµm vµo vë) + Chu kú 4.5,6,7, lµ chu kú lín ( Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh rót ra nhËn xÐt). -Chó ý sù bÊt th êng khi x©y dùng líp vá electron cña nguyªn tö c¸c nguyªn tè thuéc chu k× 4 vµ chu k× 5. -Gi¸o viªn bæ sung c¸c chu k× 1, 2, 3 lµ chu k× nhá, tõ chu k× 4 trë ®i lµ chu k× lín. Riªng chu k× 7 cha hoµn chØnh. * KÕt luËn: B¶ng tuÇn hoµn gåm 7 chu kú c¸c chu k× 1 2, 3 lµ chu kú nhá, mçi chu k× gåm 8 nguyªn tè, trõ chu k× mét chØ cã 2 nguyªn tè. C¸c 3-Nhãm nguyªn tè chu k× 4,5,6 lµ chu kú lín. Chu kú 4, 5 cã 18 nguyªn tè, chu kú 6 cã 32 a) §Þnh nghÜa : Nhãm nguyªn tè lµ nguyªn tè chu k× 7 ch a hoµn tËp hîp c¸c nguyªn tè mµ nguyªn tö cã thµnh. cÊu h×nh e t¬ng tù nhau , do ®ã cã Sè thø tù cña chu k× trïng víi sè tÝnh chÊt hãa häc gÇn gièng nhau vµ líp electron cña nguyªn tö c¸c ®îc xÕp thµnh 1 cét . nguyªn tè trong chu kú ®ã. *NhËn xÐt: Nguyªn tö c¸c nguyªn tè 5
Ho¹t ®éng 3: trong cïng mét nhãm cã sè e hãa trÞ -Gi¸o viªn yªu cÇu HS nh¾c l¹i b»ng nhau vµ b»ng sè thø tù cña nhãm ®Þnh nghÜa chu k× ®· häc ë líp 9. ( trõ mét sè ngo¹i lÖ ). -Tõ ®ã gi¸o viªn yªu cÇu häc - Ph©n lo¹i : sinh dùa vµo b¶ng tuÇn hoµn + Nhãm A gåm 8 nhãm ®¸nh sè tõ I a vµ nguyªn t¸c x©y dung b¶ng tuÇn ®Õn VIIIa . hoµn, ®Ó tr¶ lêi c¸c c©u hái: +Nhãm b gåm 8 nhãm ®¸nh sè tõ Ib +Nhãm nguyªn tè lµ g×? NhËn ®Õn VIIIb. mçi nhãm mét cét, riªng xÐt vÒ sè electron ho¸ trÞ cña nhãm VIIIb gåm 3 cét. nguyªn tö c¸c nguyªn tè trong mét -Theo khèi: nhãm. +Khèi c¸c nguyªn tè s lµ khèi nh÷ng gi¸o viªn yªu cÇu HS so s¸nh víi nguyªn tè mµ nguyªn tö cã electron ®Þnh nghÜa cò. cuèi cïng ®îc ®iÒn vµo ph©n líp s. Gåm c©c nguyªn tè nhãm IA vµ nhãm +C¸c nhãm nguyªn tè cã mÊy IIA. c¸ch ph©n lo¹i? Ph©n lo¹i nh thÕ VD:11Na lµ nguyªn tè s ë nhãm IA, cÊu h×nh: 1s22s22p63s1. nµo? +Cã bao nhiªu nhãm A ? §Æc +Khèi c¸c nguyªn tè p lµ khèi nh÷ng ®iÓm líp electron ngoµi cïng cña nguyªn tè mµ nguyªn tö cã electron nguyªn tö c¸c nguyªn tè thuéc nhãm cuèi cïng ®îc ®iÒn vµo ph©n líp p. A? Gåm c©c nguyªn tè nhãm IIIA ®Õn +Cã bao nhiªu nhãm B ? §Æc nhãm VIIIA. ®iÓm líp electron ngoµi cïng cña VD:8O lµ nguyªn tè p ë nhãm IA, cÊu h×nh: 1s22s22p4. nguyªn tö c¸c nguyªn tè thuéc nhãm B? +khèi c¸c nguyªn tè d lµ khèi nh÷ng * Gi¸o viªn lu ý: nguyªn tè mµ nguyªn tö cã electron cuèi Nhãm A cßn gäi lµ ph©n nhãm cïng ®îc ®iÒn vµo ph©n líp d. Gåm c©c chÝnh, nhãm B cßn gäi lµ ph©n nguyªn tè thuéc nhãm B. nhãm phô. VD:29 Cu lµ nguyªn tè d ë nhãm IB, 6
+ThÕ nµo lµ nguyªn tè s, p, d, cÊu h×nh: 1s22s22p63s23p63d104s1 f? +Cho biÕt vÞ trÝ cña c¸c ngyªn +Khèi c¸c nguyªn tè f lµ khèi nh÷ng tè s, p, d, f trong b¶ng tuÇn hoµn. nguyªn tè mµ nguyªn tö cã electron cuèi Gi¸o viªn híng dÉn HS t×m ra vÞ cïng ®îc ®iÒn vµo ph©n líp f. Gåm c©c trÞ cña c¸c nhãm. nguyªn tè thuéc nhãm B, xÕp thµnh hai *Gi¸o viªn bæ sung: c¸c nguyªn hµng ngang díi b¶ng tuÇn hoµn. chóng tè xÕp riªng hai d·y cuèi b¶ng ®Òu gåm 14 nguyªn tè hä Lantan vµ 14 lµ c¸c nguyªn tè f, ®ã lµ hai hä nguyªn tè hä Actini. nguyªn tè: VD: +17Cl: 1s22s22p63s23p5 Cl ë « 17(Z=17), Hä Lantan gåm 14 nguyªn tè tõ Ce (Z =58) ®Õn Lu (Z=71). C¸c chu k× 3 v× cã 3 líp electron, nhãm A nguyªn tè cã tÝnh chÊt hãa häc v× cã electron cuèi cïng ®îc ®iÒn vµo gièng La. ph©n líp p. nhãm VIIA cã 7e líp ngoµi Hä Actini gåm 14 nguyªn tè tõ cïng. +19K: 1s22s22p63s23p64s1 K ë « 19 Th(Z=90) ®Õn Lr (Z=103).C¸c nguyªn tè cã tÝnh chÊt hãa häc (Z=19), chu k× 3 v× cã 3 líp electron, gièng Ac. nhãm A v× cã electron cuèi cïng ®îc VÝ dô: ViÕt cÊu h×nh elªctron ®iÒn vµo ph©n líp p. nhãm IA cã e líp cña c¸c nguyªn tè Cl (Z=17), K ngoµi cïng. (Z=19), Fe (Z=26). X¸c ®Þnh vÞ trÝ +T¬ng tù víi nguyªn tè 26Fe. cña chóng trong b¶ng hÖ thèng tuÇn Bµi 1:®¸p ¸n C hoµn.(Gi¸o viªn híng dÉn häc sinh h- Bµi 2: ®¸p ¸n A íng lµm c¸c bíc) Bµi 6: Chu k× 2,3 cã 8 nguyªn tè v× Ho¹t ®éng 5:Cñng cè vµ giao bµi tËp theo c¸c nguyªn lÝ vµ quy t¾c ph©n bè vÒ nhµ. electron trong nguyªn tö , cã 8 nguyªn -Cñng cè bµi 1,2,6,8 tè mµ nguyªn tö cã hai electron vµ còng -BTVN: c¸c bµi cßn l¹i trong SKG chØ cã 8 nguyªn tè mµ nguyªn tö cã 3 vµ bµi tËp 5, 7 9 trong s¸ch bµi tËp. líp electron . 7
+yªu cÇu häc sinh lµm s¬ ®å quan Bµi 8: t¬ng tù VD trªn. hÖ gi÷a vÞ trÝ cña nguyªn tè vµ cÊu t¹o nguyªn tö cña nã. 8