intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Chế định hợp đồng theo pháp luật Cộng hoà liên bang Đức "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

141
lượt xem
19
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nguồn pháp luật điều chỉnh quan hệ hợp đồng Cũng giống như các nước khác thuộc dòng họ pháp luật châu Âu lục địa, nguồn pháp luật quan trọng và phổ biến nhất ở Đức là luật thành văn. Trong lĩnh vực luật tư nói chung và luật hợp đồng nói riêng, Bộ luật dân sự (BLDS) Đức(1) là văn bản quy phạm pháp luật quan trọng nhất, là nguồn luật cơ bản điều chỉnh các quan hệ xã hội phát sinh. Các quy phạm pháp luật về hợp đồng tập trung tại Quyển I - Phần chung và Quyển...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Chế định hợp đồng theo pháp luật Cộng hoà liên bang Đức "

  1. Tìm hiểu hệ thống pháp luật Cộng hoà Liên bang Đức TS. Vò ThÞ Lan Anh * 1. Nguồn pháp luật điều chỉnh quan hệ thương nhân có thể được tìm thấy trong Bộ hợp đồng luật thương mại Đức.(2) Không chỉ pháp Cũng giống như các nước khác thuộc luật quốc gia, các điều ước quốc tế liên dòng họ pháp luật châu Âu lục địa, nguồn quan đến hợp đồng như Công ước Viên về pháp luật quan trọng và phổ biến nhất ở hợp đồng mua bán hàng hoá quốc tế năm Đức là luật thành văn. Trong lĩnh vực luật 1980 cũng là nguồn pháp luật hợp đồng tư nói chung và luật hợp đồng nói riêng, Bộ của Đức. Ngoài ra, do Đức thuộc Liên luật dân sự (BLDS) Đức(1) là văn bản quy minh châu Âu nên quan hệ hợp đồng còn phạm pháp luật quan trọng nhất, là nguồn chịu sự điều chỉnh của các văn bản pháp luật cơ bản điều chỉnh các quan hệ xã hội luật của Liên minh châu Âu như Chỉ thị phát sinh. Các quy phạm pháp luật về hợp 2003/31/EC về thương mại điện tử, Chỉ thị đồng tập trung tại Quyển I - Phần chung và 2000/35/EC về chậm thanh toán trong giao Quyển II - Luật nghĩa vụ của BLDS Đức, dịch thương mại… trong đó, Quyển I đề cập những quy định Bên cạnh luật thành văn, tập quán và các chung về hợp đồng, Quyển II - những quy phán quyết toà án cũng điều chỉnh quan hệ định cụ thể về nghĩa vụ, trong đó có nghĩa hợp đồng. Các toà án Đức đã sáng tạo ra vụ phát sinh từ hợp đồng và các loại nghĩa hàng loạt các chế định chưa từng được luật vụ hợp đồng. thành văn quy định, thậm chí có thể mâu Có thể thấy cách tiếp cận về hợp đồng thuẫn với một số nguyên tắc của luật thành của BLDS Đức có tính logic hơn BLDS văn, trong đó có nguyên tắc buộc thực hiện Pháp, đi từ phần chung đến phần riêng. Đây hợp đồng.(3) cũng là một trong những lí do khiến BLDS Pháp luật hợp đồng Đức bao gồm những Đức trở thành khuôn mẫu cho nhiều quốc gia nội dung cơ bản sau đây: các quy định chung xây dựng BLDS nói chung và các quy phạm về hợp đồng; các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu pháp luật về hợp đồng nói riêng của đất nước lực của hợp đồng; các loại nghĩa vụ phát mình. BLDS Việt Nam cũng chịu nhiều ảnh sinh từ hợp đồng; nội dung nghĩa vụ hợp hưởng của BLDS Đức, kể cả về cấu trúc lẫn đồng; giao kết hợp đồng; thực hiện hợp đồng nội dung và cũng là nguồn luật chủ yếu điều và trách nhiệm do vi phạm nghĩa vụ theo chỉnh quan hệ hợp đồng ở Việt Nam. hợp đồng… Bên cạnh BLDS, một số quy định đặc thù liên quan đến hợp đồng kí giữa các * Trường Đại học Luật Hà Nội TẠP CHÍ LUẬT HỌC - ĐẶC SAN 9/2011 89
  2. Tìm hiểu hệ thống pháp luật Cộng hoà Liên bang Đức Cần lưu ý rằng một số quy định về hợp kết hợp đồng, tuyên bố ý chí và hợp đồng. đồng trong BLDS đã được sửa đổi, bổ sung Mặc dù BLDS không đưa ra khái niệm cụ năm 2002.(4) Ví dụ, Điều 305 - 305c bổ thể nhưng từ các quy định của phần này có sung quy định về hợp đồng với các điều thể thấy rõ giao dịch pháp lí là sự thể hiện kiện tiêu chuẩn (hợp đồng theo mẫu theo rõ ràng ý chí của người có năng lực hành vi cách gọi của Việt Nam). Trước đây, vấn đề dân sự. Theo “Từ điển pháp lí mở”,(6) giao này đã được quy định trong luật riêng. Sau dịch pháp lí được hiểu là tuyên bố ý chí thời gian tranh cãi về việc nên tiếp tục để nhằm dẫn tới hậu quả pháp lí xuất phát từ luật riêng điều chỉnh hay bổ sung ngay vào mong muốn của người tuyên bố. Mỗi giao BLDS, những quy định về vấn đề này đã dịch pháp lí phải chứa đựng ít nhất một tuyên bố ý chí; có giao dịch chỉ cần tuyên được đưa vào BLDS nhằm thống nhất bố ý chí của một bên nhưng có giao dịch nguồn luật điều chỉnh quan hệ hợp đồng. (5) đòi hỏi phải có tuyên bố ý chí của cả hai Hay BLDS còn được bổ sung tại Điều 312 bên.(7) Như vậy, các nhà luật học Đức đã - 312f về các phương thức giao kết hợp quan niệm về giao dịch pháp lí theo cách đồng đặc thù trong giai đoạn toàn cầu hoá tiếp cận của các nước thuộc dòng họ pháp như bán hàng từ xa, thương mại điện tử, luật châu Âu lục địa. Giao dịch bao gồm hai Điều 313 về việc chấm dứt hợp đồng nếu loại là giao dịch đơn phương và giao dịch có thay đổi đáng kể các điều kiện cơ bản song phương (hợp đồng). của hợp đồng… Chương III BLDS quy định về hợp đồng 2. Khái niệm hợp đồng nhưng cũng không đưa ra khái niệm hợp Khái niệm hợp đồng là một trong số các đồng. Do đó, khái niệm hợp đồng phải dựa khái niệm có liên quan đến hợp đồng của vào quy định của Điều 241 BLDS về khái pháp luật Đức. Các khái niệm này bao gồm: niệm nghĩa vụ, theo đó, “trên cơ sở nghĩa a) Giao dịch pháp lí (Rechtsgeschäft); b) Hợp vụ, người có quyền yêu cầu người có nghĩa đồng (Vertrag); c) Quan hệ nghĩa vụ theo vụ thực hiện một hành vi nhất định. Thực hợp đồng (Vertragliches Schuldverhältnis). hiện hành vi có thể bao gồm cả việc không Các nhà lập pháp Đức không trộn lẫn các thực hiện hành vi”. Như vậy, người Đức quy định về hợp đồng với các chế định khác. không quan tâm đến bản thân khái niệm mà Trong khi BLDS Pháp sử dụng các thuật ngữ chú trọng tới ý nghĩa pháp lí của hành vi do “giao dịch”, “hợp đồng”, “nghĩa vụ” một người có năng lực kí kết hợp đồng thực hiện. cách khá tuỳ tiện thì BLDS Đức phân biệt Hợp đồng là giao dịch pháp lí hình thành từ những khái niệm này rất rõ ràng. sự thoả thuận giữa ít nhất hai bên, trong đó Thuật ngữ “giao dịch pháp lí” được sử thể hiện ý chí của bên này đối với bên kia. (8) dụng làm tiêu đề Phần ba Quyển I BLDS. Quan niệm này khá tương đồng với cách Phần này chủ yếu quy định về năng lực giao hiểu hợp đồng theo Điều 121 và 388 BLDS 90 TẠP CHÍ LUẬT HỌC - ĐẶC SAN 9/2011
  3. Tìm hiểu hệ thống pháp luật Cộng hoà Liên bang Đức năm 2005 của Việt Nam. Tuy nhiên, quan tải đường sắt) hoặc do thực tế tạo ra (do niệm về hợp đồng của Đức khác hẳn quan trên địa bàn chỉ có một nhà cung cấp duy niệm về hợp đồng của các nước thuộc dòng nhất) thì người tiêu dùng bắt buộc phải kí họ pháp luật Anh – Mỹ, theo đó, hợp đồng là kết hợp đồng với đơn vị độc quyền mà lời hứa hay nhiều lời hứa mà việc thực hiện không có bất kì sự lựa chọn nào khác. Điều chúng được coi là nghĩa vụ pháp lí, nếu vi đó có nghĩa là bên tiêu dùng bị bắt buộc phạm sẽ phải chịu các chế tài.(9) giao kết hợp đồng (Kontrahierungszwang). BLDS Đức phân biệt quan hệ nghĩa vụ Quyền tự do kí kết hợp đồng còn có thể phát sinh theo quy định pháp luật, do phạm bị giới hạn bởi Vorvertrag - hợp đồng tội (các điều 823 - 853), do làm giàu bất nguyên tắc hay hợp đồng sơ bộ theo cách gọi chính (các điều 812 - 822) và nghĩa vụ phát ở Việt Nam. Ví dụ, hai bên kí với nhau hợp sinh từ hợp đồng. Điều 311 BLDS chỉ rõ để đồng sơ bộ, theo đó, một bên đồng ý cho bên hình thành một quan hệ nghĩa vụ phát sinh từ kia vay một khoản tiền. Hợp đồng này ràng giao dịch pháp lí, các bên phải giao kết hợp buộc các bên phải kí hợp đồng vay nợ trong đồng với nhau, trừ trường hợp pháp luật quy tương lai. Bằng cách đó, quyền tự do hợp định khác. Giao dịch đơn phương không thể đồng đã bị hạn chế.(13) tạo ra quan hệ nghĩa vụ. Khi các bên kí kết 4. Giao kết hợp đồng hợp đồng thì quan hệ nghĩa vụ phát sinh. Hợp đồng hình thành khi có sự tuyên bố Các bên có nghĩa vụ ràng buộc bởi các điều ý chí và thoả thuận giữa các bên. Để một khoản đã kí kết.(10) hợp đồng được hình thành, cần phải có đề 3. Nguyên tắc tự do hợp đồng nghị giao kết hợp đồng và chấp nhận đề nghị Tự do hợp đồng (Vertragsfreiheit) là giao kết hợp đồng. Hợp đồng hình thành từ quyền của công dân được Luật cơ bản (Hiến thời điểm bên đề nghị nhận được chấp nhận pháp Liên bang) bảo vệ.(11) Tuy nhiên, tự do đề nghị với điều kiện chấp nhận đó không bị hợp đồng không phải là tự do tuyệt đối. rút lại trước hoặc đúng thời điểm nhận được Pháp luật hợp đồng đặt ra những hạn chế chấp nhận đề nghị giao kết hợp đồng. Như đối với quyền tự do hợp đồng. Sự can thiệp vậy, về thủ tục giao kết hợp đồng, pháp luật của pháp luật đối với quan hệ hợp đồng đôi Đức theo thuyết nhận giống như đa số các khi là cần thiết nhằm đảm bảo cho các bên nước thuộc dòng họ pháp luật châu Âu lục được hưởng đầy đủ quyền tự quyết của địa, trong đó có Việt Nam. mình.(12) Các bên có thể bị hạn chế quyền tự Về nguyên tắc, đề nghị giao kết hợp do thoả thuận nội dung hợp đồng hoặc đồng có giá trị ràng buộc bên đề nghị. quyền tự do quyết định kí hay không kí kết Trường hợp trong đề nghị có quy định thời hợp đồng. Nếu một chủ thể kinh doanh có hạn trả lời thì đề nghị không thể rút lại trong vị trí độc quyền do pháp luật quy định (ví thời hạn đó (Điều 148 BLDS). Nếu đề nghị dụ, trong lĩnh vực dịch vụ công cộng và vận không quy định thời hạn trả lời thì đề nghị TẠP CHÍ LUẬT HỌC - ĐẶC SAN 9/2011 91
  4. Tìm hiểu hệ thống pháp luật Cộng hoà Liên bang Đức đó ràng buộc bên đề nghị trong khoảng thời 5. Hình thức của hợp đồng gian mà bên đề nghị kì vọng sẽ nhận được Hình thức của hợp đồng được quy định câu trả lời trong điều kiện bình thường tại các điều 125 - 129 BLDS, Điều 311 - (khoản 2 Điều 147 BLDS). Tuy nhiên, đề 311c, Điều 313, Điều 776… Nếu pháp luật nghị có thể bị rút lại trước hoặc cùng lúc bên quy định hợp đồng bắt buộc phải kí bằng kia nhận được. Đề nghị được coi là đã nhận văn bản thì hợp đồng phải được kí bằng tay được nếu nó được chuyển vào hộp thư của hoặc chữ kí tắt được công chứng (khoản 1 bên được đề nghị và có hiệu lực vào ngày Điều 126). Hình thức văn bản của hợp đồng hôm sau, khi theo thường lệ, bên được đề có thể được thay thế bằng hình thức điện tử nghị kiểm tra hộp thư của mình, cho dù có (khoản 3 Điều 126). Một số loại hợp đồng thể ngày hôm đó bên được đề nghị hoàn toàn bắt buộc phải kí bằng văn bản là: tặng cho không mở hộp thư ra.(14) tài sản; thế chấp; cho thuê tài sản với thời Trong trường hợp hợp đồng được giao hạn trên một năm; Hợp đồng bảo lãnh hoặc kết bằng phương thức trực tiếp, kể cả qua đảm bảo (trừ trường hợp là giao dịch điện thoại thì bên được đề nghị phải trả lời thương mại thì không bắt buộc phải kí bằng ngay chấp nhận hay không chấp nhận đề văn bản theo quy định tại Điều 350 nghị (Điều 147 BLDS). Điều 150 BLDS BLTM);(15) nhận nợ… Đức quy định nếu chấp nhận đề nghị được Một số hợp đồng mà pháp luật yêu cầu đưa ra chậm trễ hoặc với những sửa đổi, bổ phải được công chứng, chứng thực mới làm sung so với đề nghị thì được coi là đề nghị phát sinh hiệu lực thì phải tuân thủ yêu cầu giao kết hợp đồng mới. Trong một số này (Điều 311 BLDS), ví dụ mọi hợp đồng trường hợp đặc biệt, hợp đồng vẫn được coi liên quan đến bất động sản bắt buộc phải là hình thành kể cả khi người đề nghị không được công chứng (Điều 313). Đối với những nhận được chấp nhận đề nghị. Theo Điều hợp đồng mà pháp luật không yêu cầu kí 151 BLDS, đó là các trường hợp sau: a) bằng văn bản thì có thể được giao kết bằng Theo thói quen đã hình thành giữa hai bên, lời nói hoặc hành vi, miễn là có bằng chứng không đòi hỏi phải trả lời chấp nhận đề nghị để chứng minh đã có sự thoả thuận. (Ví dụ, thông thường bên bán hàng không 6. Các trường hợp hợp đồng vô hiệu cần phải trả lời là đã nhận được đề nghị bán Do là một dạng của giao dịch nên hợp hàng mà vẫn cho chuyển hàng đến để giao đồng vô hiệu khi rơi vào các trường hợp giao cho người mua ngay thì việc giao hàng dịch vô hiệu. Danh mục các trường hợp giao được coi là chấp nhận đề nghị); b) Bên đề dịch vô hiệu được liệt kê trong Quyển I BLDS. nghị từ bỏ quyền được trả lời. Tuy nhiên, Hợp đồng bị vô hiệu nếu vi phạm điều thường thì im lặng không được coi là chấp cấm của pháp luật hoặc đạo đức xã hội, trừ nhận đề nghị giao kết hợp đồng. trường hợp luật quy định rằng điều cấm 92 TẠP CHÍ LUẬT HỌC - ĐẶC SAN 9/2011
  5. Tìm hiểu hệ thống pháp luật Cộng hoà Liên bang Đức không nhằm làm vô hiệu các hợp đồng vi 116 BLDS, “sự thể hiện ý chí đó bị vô hiệu, phạm điều này.(16) Điều 134 BLDS quy nếu phía bên kia biết rõ ý chí thực sự của định: “Giao dịch vi phạm điều cấm của người thể hiện ý chí”. Như vậy, chỉ khi phía pháp luật bị vô hiệu toàn bộ nếu pháp luật bên kia của hợp đồng biết về sự không phù không đưa ra các kết luận khác”. Giao dịch hợp giữa ý chí được thể hiện và ý chí thực cũng bị vô hiệu nếu vi phạm chính sách sự của bên này thì hợp đồng mới bị vô hiệu. công (khoản 1 Điều 138). Nếu một bên lợi Nếu không, hợp đồng vẫn làm phát sinh dụng sự thiếu thốn, nhẹ dạ, thiếu kinh nghĩa vụ pháp lí đối với các bên. nghiệm, bồng bột của bên kia nhằm đạt Điều 117 BLDS quy định các trường được những lợi ích vật chất hoặc quyền cho hợp giao dịch vô hiệu do giả tạo: a) Ý chí mình hoặc cho người thứ ba vượt quá và rõ do một người thể hiện chỉ mang tính hình ràng không tương ứng với giá trị hàng hoá, thức; b) Giao dịch thực hiện nhằm che giấu dịch vụ mà mình cung cấp thì hợp đồng giao dịch khác. Điều 118 chỉ rõ việc thể cũng vô hiệu (khoản 2 Điều 138 BLDS). hiện ý chí sẽ bị vô hiệu nếu không có ý định Hợp đồng là sự thoả thuận của những nghiêm túc khiến người khác coi đó là người có năng lực giao kết hợp đồng, vì thế, chuyện đùa. Điều 120 quy định nếu tuyên hợp đồng vô hiệu nếu do người không có bố ý chí không được truyền đạt một cách năng lực kí kết. Theo quy định của Điều đúng đắn do con người hay do phương tiện 104 BLDS, người không có năng lực giao truyền đạt thì bị vô hiệu với lí do tương tự kết hợp đồng là người chưa đủ 7 tuổi hoặc như vô hiệu do nhầm lẫn. Bên cạnh đó, trong trạng thái rối loạn tâm thần bệnh lí không tuân thủ hình thức hợp đồng do pháp cản trở việc tự do thực hiện ý chí của mình, luật quy định cũng là điều kiện làm cho hợp trừ khi trạng thái đó chỉ là tạm thời. Những đồng vô hiệu (Điều 125 BLDS). người ở lứa tuổi từ 7 đến 18 được kí kết Tóm lại, qua nghiên cứu những quy định một số loại hợp đồng. Còn người đủ 18 tuổi chủ yếu của pháp luật hợp đồng Đức, có thể trở lên có quyền tự do giao kết hợp đồng rút ra một số nhận xét sơ bộ sau đây: theo quy định của pháp luật. Các điều 105 - Thứ nhất, pháp luật hợp đồng Đức là đại 110 BLDS quy định cụ thể về giao dịch do diện điển hình cho trường phái hợp đồng của người chưa thành niên tự thực hiện hoặc các nước thuộc dòng họ pháp luật châu Âu thông qua người đại diện. lục địa, có những nét đặc trưng cơ bản mang Hợp đồng là sự thống nhất ý chí của các tính khuôn mẫu cho pháp luật nhiều nước bên nên nếu không thể hiện ý chí đích thực thuộc dòng họ này. Nghiên cứu pháp luật của các bên mong muốn giao kết hợp đồng hợp đồng của Đức cho chúng ta thấy rõ sự thì hợp đồng sẽ bị vô hiệu. Đó là các trường khác biệt điển hình về pháp luật hợp đồng hợp nhầm lẫn (Điều 119), lừa dối hoặc giữa các nước thuộc dòng họ pháp luật châu cưỡng ép (Điều 123). Tuy nhiên, theo Điều Âu lục địa và dòng họ pháp luật Anh – Mỹ. TẠP CHÍ LUẬT HỌC - ĐẶC SAN 9/2011 93
  6. Tìm hiểu hệ thống pháp luật Cộng hoà Liên bang Đức Thứ hai, pháp luật hợp đồng của Đức có tính thống nhất và tập trung cao, bởi lẽ các (2).Xem: Bộ luật thương mại Đức được ban hành năm 1897, có hiệu lực từ ngày 01/01/1900. quy định pháp luật về hợp đồng nằm rải rác (3).Xem: E.A. Васильев. Гражданское и торговое право trong các văn bản luật đã được tập hợp và капиталистических государств. M, Международные đưa vào BLDS hiện hành, tạo điều kiện cho отношения, 1993, стр 44. việc áp dụng một cách thống nhất. BLDS (4).Xem: Luật về hiện đại hoá Luật nghĩa vụ có hiệu lực từ ngày 01/01/2002. Luật được ban hành nhằm còn cập nhật những vấn đề đương đại liên hai mục đích: 1) Nội luật hoá các quy định của một số quan đến hợp đồng như bán hàng từ xa, hình Chỉ thị Liên minh châu Âu như Chỉ thị 2003/31/EC thức điện tử của hợp đồng… về thương mại điện tử, Chỉ thị 2000/35/EC về chậm Thứ ba, mặc dù ra đời cách đây hơn một thanh toán trong giao dịch thương mại…; 2) Đơn giản hoá, hiện đại hoá BLDS đồng thời đưa các quy định trăm năm nhưng BLDS sắp xếp những quy của một số đạo luật hiện hành vào BLDS. định về hợp đồng rất hợp lí, đi từ phần chung (5).Xem thêm: Stefan Grundmann, Martin Schauer. đến phần riêng; các quy định rất cụ thể, chi The Architecture of European Codes and Contract tiết, rõ ràng và chặt chẽ khiến không thể hiểu Law. Kluwer Law International, 2006, pp. 65-66. theo cách khác. (6). http://www.jurawiki.de/RechtsGesch%C3%A4ft (7). Basil Markesinis, Hannes Unberath, Angus Johnston. Thứ tư, nội dung các quy định về hợp German Contract Law – A Comparative Treatise. 2nd đồng cho thấy cách tiếp cận của Đức khá Edition. Hart Publishing, 2006, p. 27. tương đồng với Việt Nam, thể hiện ở quan (8). Nguồn: http://www.rechtswoerterbuch.de/recht/v/ niệm về hợp đồng, nguyên tắc tự do hợp vertrag/ (9). Black’s Law Dictionary. Thomson/West, 2005, p. 271. đồng, thủ tục giao kết hợp đồng, hình thức (10).Xem: Basil Markesinis, Hannes Unberath, Angus hợp đồng cũng như các trường hợp hợp đồng Johnston. German Contract Law – A Comparative vô hiệu. Ra đời khá muộn nên BLDS Việt Treatise. 2nd Edition. Hart Publishing, 2006, pp. 25-26. Nam cũng tiếp thu tinh hoa của BLDS Đức, (11).Xem: Điều 2(1) Hiến pháp Liên bang - nhiều quy định của BLDS Đức không xa lạ Grundgesetz (GG). (12).Xem: Chantal Mak. Fundamental Rights in với chúng ta. Tuy nhiên, trong bối cảnh Việt European Contract Law. A comparison of the impact Nam đang chuẩn bị sửa đổi các quy định của of fundamental rights on contractual relationships in BLDS liên quan đến hợp đồng, thiết nghĩ Germany, the Netherlands, Italy and England. những quy định cụ thể và hợp lí của BLDS Wolters Kluwer, 2008, p. 26. (13). Manfred Pieck. A study of the significant aspects Đức có thể là nguồn tham khảo quý giá để of German contract law. Annual Survey of chúng ta tiếp tục hoàn thiện pháp luật về chế International & Comparative Law. Vol. 3. Issue 1. định quan trọng bậc nhất trong lĩnh vực luật Article 7, p. 6. Nguồn: http://dig italcommons.law. tư - chế định hợp đồng./. ggu.edu/annlsurvey/vol3/is1/7. (14). Manfred Pieck, tlđd, tr. 1. (1).Xem: Bộ luật dân sự Đức được ban hành năm (15). Stefan Grundmann, Martin Schauer, sđd, p. 26. 1896, có hiệu lực từ ngày 01/01/1900. (16). Manfred Pieck, tlđd, tr. 2. 94 TẠP CHÍ LUẬT HỌC - ĐẶC SAN 9/2011
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2