intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo "Cơ sở pháp lý của quyền tự định đoạt của đương sự trong tố tụng dân sự "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:3

87
lượt xem
8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Cơ sở pháp lý của quyền tự định đoạt của đương sự trong tố tụng dân sự Thủ trưởng cơ quan thi hành án dân sự thành phố Hồ Chí Minh phải ra quyết định cưỡng chế và phê duyệt kế hoạch cưỡng chế thi hành án trong thời hạn theo quy định. Trường hợp không phê duyệt phải có văn bản trả lời nêu rõ lí do. Trưởng văn phòng thừa phát lại có quyền khiếu nại đến thủ trưởng cơ quan thi hành án cấp cao hơn để xem xét ra quyết định giải quyết trong thời hạn...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Cơ sở pháp lý của quyền tự định đoạt của đương sự trong tố tụng dân sự "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi c¬ së ph¸p lÝ cña quyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña ®−¬ng sù trong tè tông d©n sù ThS. NguyÔn TiÕn Trung * N ghiªn cøu quyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña ®−¬ng sù trong tè tông d©n sù, tr−íc hÕt cÇn nghiªn cøu c¬ së x héi v c¬ ph¸p luËt néi dung. C¸c chñ thÓ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt cã quyÒn tham gia v o c¸c quan hÖ ph¸p luËt d©n sù, së ph¸p lÝ cña viÖc ph¸p luËt quy ®Þnh h«n nh©n v gia ®×nh, nh÷ng quan hÖ quyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña ®−¬ng sù. Trong ph¸p luËt ®ã ®−îc ghi nhËn v b¶o ®¶m ph¹m vi b i viÕt n y, chóng t«i chØ xin ®Ò thùc hiÖn. LuËt néi dung cã nhiÖm vô cËp c¬ së ph¸p lÝ cña nh÷ng quy ®Þnh cña b¶o vÖ quyÒn v lîi Ých hîp ph¸p cña ph¸p luËt vÒ quyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña ®−¬ng c¸ nh©n, tæ chøc, lîi Ých cña Nh n−íc, sù trong tè tông d©n sù. lîi Ých c«ng céng, b¶o ®¶m sù b×nh Trong khoa häc ph¸p lÝ, luËt tè tông d©n ®¼ng v an to n ph¸p lÝ trong quan hÖ sù l luËt h×nh thøc, l c¬ chÕ b¶o ®¶m cña ph¸p luËt d©n sù, gãp phÇn t¹o ®iÒu luËt néi dung(1). LuËt tè tông d©n sù quy kiÖn ®¸p øng nhu cÇu vËt chÊt v tinh ®Þnh c¸ch thøc, tr×nh tù tè tông ®Ó gi¶i quyÕt thÇn cña nh©n d©n, thóc ®Èy sù ph¸t quan hÖ ph¸p luËt vÒ néi dung ®ang bÞ tranh triÓn kinh tÕ - x héi. LuËt néi dung chÊp hay vi ph¹m hoÆc gi¶i quyÕt yªu cÇu quy ®Þnh ®Þa vÞ ph¸p lÝ cña c¸c chñ thÓ, cña ®−¬ng sù theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt khi tham gia v o c¸c quan hÖ x héi do ®Ó b¶o vÖ quyÒn vÒ d©n sù, vÒ h«n nh©n v luËt ®ã ®iÒu chØnh; quy ®Þnh quyÒn, gia ®×nh m luËt néi dung ® quy ®Þnh. Nh− nghÜa vô cña c¸c chñ thÓ trong c¸c vËy, quyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña ®−¬ng sù trong quan hÖ vÒ t i s¶n, quan hÖ nh©n th©n, tè tông d©n sù cã c¬ së vÒ néi dung cña nã trong giao l−u d©n sù... LuËt còng quy l quy ph¹m ph¸p luËt d©n sù, h«n nh©n v ®Þnh c¸c chuÈn mùc ph¸p lÝ cho c¸ch gia ®×nh. øng xö cña c¸c chñ thÓ khi tham gia Lêi nãi ®Çu cña Bé luËt d©n sù ®−îc quan hÖ d©n sù. Quèc héi khãa IX k× häp thø VIII th«ng qua C¸c quan hÖ d©n sù, h«n nh©n v ng y 28/11/1995 ® nªu râ: “Ph¸p luËt d©n gia ®×nh l nh÷ng quan hÖ ®a d¹ng v sù ViÖt Nam l c«ng cô ph¸p lÝ thóc ®Èy phong phó, nã t¸c ®éng ®Õn mäi mÆt giao l−u d©n sù, t¹o m«i tr−êng thuËn lîi cña ®êi sèng x héi. V× vËy, viÖc øng cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ - x héi cña ®Êt xö cña chñ thÓ trong nh÷ng quan hÖ ®ã n−íc”. “Bé luËt d©n sù cã vÞ trÝ quan träng v« cïng phøc t¹p v ®a d¹ng. Quy trong hÖ thèng ph¸p luËt n−íc nh , t¹o c¬ ph¹m ph¸p luËt néi dung t¹o ra kh¶ së ph¸p lÝ nh»m tiÕp tôc gi¶i phãng mäi n¨ng cho phÐp chñ thÓ tham gia quan hÖ ph¸p luËt ®ã ®−îc h−ëng quyÒn m n¨ng lùc s¶n xuÊt, ph¸t huy d©n chñ, b¶o luËt quy ®Þnh. §iÒu 9 Bé luËt d©n sù ®¶m c«ng b»ng x héi, quyÒn con ng−êi vÒ d©n sù”. §−¬ng sù l chñ thÓ cña quan hÖ * Ban tæ chøc c¸n bé ChÝnh phñ t¹p chÝ luËt häc - 37
  2. nghiªn cøu - trao ®æi quy ®Þnh: “Trong quan hÖ d©n sù, c¸c bªn cã quyÒn cã thÓ tù m×nh l m hoÆc giao ph¶i thiÖn chÝ, trung thùc, kh«ng chØ quan ng−êi kh¸c l m c«ng viÖc ®ã v yªu t©m, ch¨m lo ®Õn quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cÇu ng−êi cã nghÜa vô thanh to¸n mäi cña m×nh m cßn ph¶i t«n träng, quan t©m chi phÝ v båi th−êng thiÖt h¹i”. Nh− ®Õn lîi Ých cña Nh n−íc, lîi Ých c«ng céng, vËy, theo quy ®Þnh trªn b¶n th©n chñ quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña ng−êi kh¸c, thÓ quan hÖ ph¸p luËt d©n sù trong gióp ®ì, t¹o ®iÒu kiÖn cho nhau thùc hiÖn tr−êng hîp n y ®−îc tïy ý lùa chän quyÒn, nghÜa vô d©n sù, kh«ng bªn n o c¸ch øng xö cña m×nh, hä cã thÓ “tù ®−îc lõa dèi bªn n o; nÕu mét bªn cho r»ng m×nh l m” hay còng cã thÓ “giao cho bªn kia kh«ng trung thùc th× ph¶i cã chøng ng−êi kh¸c l m c«ng viÖc ®ã” v cã cø”. Nh− vËy, trong quan hÖ d©n sù ®ßi hái quyÒn yªu cÇu ng−êi cã nghÜa vô thanh cña ph¸p luËt l c¸c bªn khi tham gia quan to¸n mäi chi phÝ v båi th−êng thiÖt hÖ ph¶i ®¶m b¶o sù thiÖn chÝ, trung thùc h¹i. ch¨m lo ®Õn lîi Ých cña m×nh nh−ng ®ång QuyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña chñ thÓ thêi ph¶i ch¨m lo ®Õn quyÒn v lîi Ých cña trong quan hÖ ph¸p luËt d©n sù còng ng−êi kh¸c. §ã l mét trong nh÷ng nguyªn cßn bÞ chi phèi bëi quy ph¹m ph¸p luËt t¾c m luËt d©n sù quy ®Þnh, l sù ®ßi hái mang tÝnh mÖnh lÖnh. Quy ph¹m ph¸p cña ph¸p luËt ®èi víi c¸c chñ thÓ khi tham luËt mÖnh lÖnh l quy ph¹m ph¸p luËt gia quan hÖ ph¸p luËt d©n sù. buéc c¸c chñ thÓ trong quan hÖ ph¶i C¸c quy ph¹m ph¸p luËt d©n sù cßn t¹o thùc hiÖn c¸ch øng xö nhÊt ®Þnh hoÆc ra cho c¸c chñ thÓ kh¶ n¨ng tù ®Þnh ®o¹t. cÊm kh«ng ®−îc thùc hiÖn c¸ch øng xö Khi chñ thÓ tham gia v o c¸c quan hÖ d©n nhÊt ®Þnh. Quy ph¹m n y chi phèi sù th× b¶n th©n chñ thÓ b»ng h nh vi cña quyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña c¸c chñ thÓ m×nh, tù quyÕt ®Þnh mäi vÊn ®Ò vÒ néi dung trong c¸c quan hÖ ph¸p luËt néi dung. trong quan hÖ ph¸p luËt m m×nh ® tham VÝ dô: Kho¶n 3 §iÒu 287 Bé luËt d©n gia. Trong luËt d©n sù, c¸c quy ph¹m ph¸p sù quy ®Þnh “chØ cã nh÷ng t i s¶n cã luËt tïy nghi t¹o ra cho c¸c chñ thÓ kh¶ thÓ ®em giao dÞch ®−îc v nh÷ng c«ng n¨ng tù lùa chän, tháa thuËn v chØ trong viÖc cã thÓ thùc hiÖn ®−îc m ph¸p tr−êng hîp kh«ng cã tháa thuËn th× nghÜa vô luËt kh«ng cÊm, kh«ng tr¸i ®¹o ®øc x d©n sù ®−îc x¸c ®Þnh bëi quy ®Þnh cña ph¸p héi míi l ®èi t−îng cña nghÜa vô d©n luËt. VÝ dô: §iÒu 426 Bé luËt d©n sù quy sù”. HoÆc §iÒu 522 Bé luËt d©n sù quy ®Þnh vÒ ®Þa ®iÓm giao t i s¶n nh− sau: “C¸c ®Þnh vÒ ®èi t−îng cña hîp ®ång dÞch vô bªn tháa thuËn vÒ ®Þa ®iÓm giao t i s¶n; ph¶i l c«ng viÖc cã thÓ thùc hiÖn ®−îc, nÕu kh«ng cã tháa thuËn th× ¸p dông quy kh«ng bÞ ph¸p luËt cÊm, kh«ng tr¸i ®¹o ®Þnh t¹i §iÒu 289 cña Bé luËt n y”. ®øc x héi. QuyÒn tù ®Þnh ®o¹t c¸c chñ thÓ trong QuyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña ®−¬ng sù quan hÖ ph¸p luËt d©n sù cã liªn quan chÆt trong quan hÖ d©n sù g¾n bã chÆt chÏ chÏ víi quy ph¹m ph¸p luËt b¶o ®¶m quyÒn víi quy ph¹m ph¸p luËt tïy nghi v quy tù do lùa chän m chñ thÓ tham gia quan hÖ ph¹m ph¸p luËt mang tÝnh mÖnh lÖnh. ®−îc sö dông trong c¸ch øng xö cña m×nh. Nh− vËy, quy ph¹m ph¸p luËt néi dung VÝ dô: Kho¶n 1 §iÒu 312 BLDS quy ®Þnh: ® më ra kh¶ n¨ng nhÊt ®Þnh ®Ó chñ thÓ “Trong tr−êng hîp ng−êi cã nghÜa vô kh«ng tham gia v o quan hÖ ph¸p luËt. Khi thùc hiÖn mét c«ng viÖc ph¶i l m th× ng−êi tham gia v o quan hÖ ph¸p luËt ®ã, chñ 38 - t¹p chÝ luËt häc
  3. nghiªn cøu - trao ®æi thÓ cã nh÷ng quyÒn v ph¶i g¸nh chÞu nghÜa ®o¹t cña chñ thÓ vÒ t i s¶n vÉn cã thÓ vô nhÊt ®Þnh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. ®−îc thùc hiÖn khi h«n nh©n ®ang tån QuyÒn v nghÜa vô cña c¸c chñ thÓ ®Òu liªn t¹i. §iÒu 18 LuËt h«n nh©n v gia ®×nh quan ®Õn quyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña hä. n¨m 1986 quy ®Þnh: “Khi h«n nh©n §iÒu 264 Bé luËt d©n sù quy ®Þnh quyÒn ®ang tån t¹i, nÕu mét bªn yªu cÇu v ®ßi l¹i t i s¶n, trong ®ã quy ®Þnh chñ së cã lÝ do chÝnh ®¸ng th× cã thÓ chia t i h÷u, ng−êi chiÕm h÷u hîp ph¸p cã quyÒn s¶n chung cña vî chång theo quy ®Þnh yªu cÇu ng−êi chiÕm h÷u, ng−êi sö dông t i ë §iÒu 42 cña luËt n y”. QuyÒn tù ®Þnh s¶n, ng−êi ®−îc lîi vÒ t i s¶n kh«ng cã c¨n ®o¹t cña c¸c chñ thÓ trong quan hÖ h«n cø ph¸p luËt ®èi víi t i s¶n thuéc quyÒn së nh©n v gia ®×nh cßn ®−îc thÓ hiÖn ë h÷u hoÆc thuéc quyÒn chiÕm h÷u hîp ph¸p c¸c quy ph¹m ph¸p luËt trong chÕ ®Þnh cña m×nh ph¶i tr¶ l¹i t i s¶n ®ã. §iÒu 265 li h«n, theo ®ã th× ng−êi vî hoÆc ng−êi Bé luËt d©n sù còng quy ®Þnh vÒ quyÒn yªu chång hoÆc c¶ hai vî chång ®Òu cã cÇu ng¨n chÆn hoÆc chÊm døt h nh vi c¶n quyÒn yªu cÇu xin li h«n. trë tr¸i ph¸p luËt ®èi víi viÖc thùc hiÖn QuyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña ®−¬ng sù quyÒn së h÷u, quyÒn chiÕm h÷u hîp ph¸p. trong tè tông d©n sù lu«n g¾n liÒn víi Bé luËt d©n sù còng quy ®Þnh vÒ quyÒn yªu quyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña chñ thÓ trong cÇu båi th−êng thiÖt h¹i, theo ®ã chñ së h÷u, quan hÖ ph¸p luËt néi dung. Cã thÓ nãi ng−êi chiÕm h÷u hîp ph¸p cã quyÒn yªu r»ng c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt néi cÇu ng−êi cã h nh vi x©m ph¹m quyÒn së dung l c¬ së ph¸p lÝ ®Ó quy ®Þnh h÷u, quyÒn chiÕm h÷u cña m×nh båi th−êng quyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña ®−¬ng sù trong tè tông d©n sù. Tuy nhiªn, quyÒn tù thiÖt h¹i. ®Þnh ®o¹t cña ®−¬ng sù trong tè tông §èi víi quan hÖ vÒ h«n nh©n v gia ®×nh d©n sù cßn phô thuéc bëi nh÷ng quy th× quy ph¹m ph¸p luËt cña ng nh luËt n y ®Þnh cña ph¸p luËt vÒ n¨ng lùc ph¸p chñ yÕu l nh÷ng quy ph¹m ph¸p luËt mang luËt v n¨ng lùc h nh vi cña chñ thÓ v tÝnh chÊt h−íng dÉn, khuyÕn khÝch. Quan hÖ vÒ thÈm quyÒn xÐt xö cña tßa ¸n... ph¸p luËt h«n nh©n v gia ®×nh mang yÕu tè §Ó b¶o vÖ quyÒn cña m×nh trªn c¬ ®Æc thï l quan hÖ t×nh c¶m. §©y còng së quy ®Þnh cña ph¸p luËt, chñ thÓ cã chÝnh l c¬ së l m ph¸t sinh nh÷ng mèi quyÒn v nghÜa vô khi tham gia quan quan hÖ tiÕp theo v trong tr−êng hîp nhÊt hÖ ®ång thêi còng cã quyÒn b¶o vÖ ®Þnh c¸c quy ph¹m ph¸p luËt h«n nh©n v quyÒn v lîi Ých hîp ph¸p cña m×nh gia ®×nh còng bao gåm c¶ c¸c quy ph¹m tr−íc ph¸p luËt. Tßa ¸n nh©n d©n, theo ph¸p luËt mang tÝnh mÖnh lÖnh, c¸c quy quy ®Þnh cña ph¸p luËt l c¬ quan xÐt ph¹m cÊm hoÆc buéc c¸c chñ thÓ trong xö, cã nhiÖm vô b¶o ®¶m cho c¸c quan hÖ ph¶i tu©n theo. ®−¬ng sù thùc hiÖn quyÒn v nghÜa vô Quy ph¹m ph¸p luËt h«n nh©n v gia cña m×nh theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. ®×nh còng t¹o ra kh¶ n¨ng ®Ó chñ thÓ trong Trong ®ã viÖc b¶o ®¶m quyÒn tù ®Þnh quan hÖ thùc hiÖn quyÒn tù ®Þnh ®o¹t cña ®o¹t cña ®−¬ng sù trong tè tông d©n sù m×nh. Nh− trªn ® ph©n tÝch, quy ph¹m l nhiÖm vô quan träng./. ph¸p luËt h«n nh©n v gia ®×nh chñ yÕu l nh÷ng quy ph¹m mang tÝnh h−íng dÉn. (1). Kh¸i niÖm luËt néi dung trong b i viÕt n y bao gåm luËt d©n sù, luËt h«n nh©n v gia ®×nh... Trong quan hÖ h«n nh©n v gia ®×nh (m c¬ së ®Ó thiÕt lËp nªn quan hÖ ®ã l yÕu tè t×nh c¶m, g¾n liÒn víi t×nh c¶m), quyÒn tù ®Þnh t¹p chÝ luËt häc - 39
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2