intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Đối tượng điều chỉnh của luật hành chính và vấn đề phạm vi, cơ cấu của giáo trình luật hành chính "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:5

99
lượt xem
12
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đối tượng điều chỉnh của luật hành chính và vấn đề phạm vi, cơ cấu của giáo trình luật hành chính Như vậy, giữa pháp điển hoá và mở rộng phạm vi nguồn của pháp luật hình sự không mâu thuẫn mà hoàn toàn thống nhất với nhau. Vì quan niệm nguồn của pháp luật hình sự chỉ có thể là BLHS nên trong thời gian vừa qua, chúng ta đã buộc phải đi theo quy trình “tắt”, quy trình “ngược” khi quy định một số nhóm tội phạm mới....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Đối tượng điều chỉnh của luật hành chính và vấn đề phạm vi, cơ cấu của giáo trình luật hành chính "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi TS. Ph¹m V¨n TuyÕt * T rong khoa h c pháp lu t dân s , chúng ta g p nhi u thu t ng khác nhau như: Nghĩa v dân s , trách nhi m dân s , trách nh t nh vì l i ích c a m t ho c nhi u ch th khác ư c g i là bên có quy n ( i u 280 BLDS năm 2005). nhi m dân s do vi ph m nghĩa v dân s ; Như v y, nghĩa v dân s là quan h trách nhi m b i thư ng thi t h i do vi ph m pháp lu t dân s có n i dung là m t bên ch nghĩa v dân s ; trách nhi m b i thư ng th ph i th c hi n ho c không ư c th c thi t h i ngoài h p ng. hi n m t công vi c nh t nh vì l i ích c a T t c các thu t ng trên u ư c dùng bên kia. Nghĩa v dân s có th ư c hình ch v m t lo i quan h pháp lu t dân s thành t s tho thu n c a các ch th ho c có n i dung là m t bên ph i th c hi n hay t m t s ki n khác ã ư c lu t d li u. không ư c th c hi n m t công vi c ho c Nh ng nghĩa v hình thành t s tho thu n m t s công vi c nh t nh vì l i ích c a c a các bên ư c g i là nghĩa v phát sinh t h p ng. Nh ng nghĩa v phát sinh t các bên kia. Tuy nhiên, quan h pháp lu t trên s ki n khác ư c g i là nghĩa v ngoài h p ư c g i b ng thu t ng nào l i ph thu c ng. Ch ng h n, các nghĩa v phát sinh t vào cách th c i u ch nh và phương th c áp m t hành vi pháp lí ơn phương, t vi c th c d ng lu t i v i chúng. Hi n nay, chưa có hi n công vi c không có u quy n ho c t tiêu chí c th phân bi t rách ròi các thu t vi c chi m h u, s d ng tài s n, ư c l i v ng nói trên nên còn có s l n l n khi dùng tài s n không có căn c pháp lu t v.v.. các thu t ng ó. Vì th , trong ph m vi bài 2. Trách nhi m dân s vi t này chúng tôi phân tích quy nh c a B “Trách nhi m”, theo T i n ti ng Vi t lu t dân s (BLDS) v các v n ã nêu trên, là “ i u ph i làm, ph i gánh vác, ph i nh n xác nh s gi ng và khác nhau gi a chúng, l y v mình”.(1) Hi u theo nghĩa chung nh t t cơ s ó ưa ra quan i m c a mình v thì “trách nhi m” là i u “b t bu c” i v i tiêu chí khi s d ng các thu t ng trên. m t ngư i. V m t lí lu n, trách nhi m dân 1. Nghĩa v dân s s là m t lo i trách nhi m pháp lí, hay nói Nghĩa v dân s là vi c mà theo ó m t cách khác là trách nhi m pháp lí c a ngành ho c nhi u ch th ư c g i là bên có nghĩa lu t dân s . v ph i chuy n giao v t, chuy n giao quy n, tr ti n ho c gi y t có giá, th c * Gi ng viên chính Khoa lu t dân s hi n ho c không ư c th c hi n công vi c Trư ng i h c Lu t Hà N i T¹p chÝ luËt häc sè 10/2006 55
  2. nghiªn cøu - trao ®æi Lu t dân s là ngành lu t có nhi m v thư ng thi t h i, ph t vi ph m. “b o v quy n, l i ích h p pháp c a cá Như v y, trách nhi m dân s nói chung nhân, t ch c, l i ích c a Nhà nư c, l i ích là s quy nh c a lu t dân s v h u qu công c ng, b o m s bình ng và an toàn pháp lí ư c cơ quan nhà nư c có th m pháp lí trong quan h dân s , góp ph n t o quy n áp d ng bu c ngư i có hành vi vi i u ki n áp ng nhu c u v t ch t và tinh ph m ph i gánh ch u nh ng h u qu pháp lí th n c a nhân dân, thúc y s phát tri n nh t nh nh m b o v quy n, l i ích h p kinh t -xã h i” ( i u 1 BLDS). Ngoài vi c pháp cho bên có quy n dân s b xâm ph m. quy nh các quy t c x s chung cho m i Là m t lo i trách nhi m pháp lí nên trách ch th khi tham gia các quan h dân s , lu t nhi m dân s do cơ quan nhà nư c có th m dân s còn quy nh trách nhi m dân s quy n áp d ng. B ng s c m nh cư ng ch nh m áp d ng i v i các ch th n u trong c a mình, cơ quan nhà nư c có th m quy n quá trình tham gia và th c hi n các quan h áp d ng lu t bu c ngư i vi ph m ph i th c dân s mà không tuân theo các nguyên t c hi n m t s hành vi nh t nh b o m, x s chung. khôi ph c và kh c ph c các quy n và l i ích Các hành vi dân s x y ra m t cách c a ngư i b vi ph m. Vì th , v m t n i thư ng nh t trong i s ng xã h i v i tính dung, trách nhi m dân s cũng gi ng như a d ng và phong phú nên không th li t kê m t quan h nghĩa v dân s . Tuy nhiên, n u h t các x s này bao g m nh ng hành vi nghĩa v dân s có th phát sinh t s tho nào. Tuy nhiên, khi các ch th th c hi n các thu n gi a các bên thì trách nhi m dân s hành vi x s c a mình ph i tuân theo quy ch phát sinh khi x y ra m t s ki n mà lu t t c chung c a lu t dân s là: m b o dân s ã d li u v vi c phát sinh m t trách quy n, l i ích c a các ch th khác. Do ó, nhi m dân s . khi x s c a m t ch th làm nh hư ng t i 3. Trách nhi m dân s do vi ph m quy n, l i ích h p pháp c a ch th khác thì nghĩa v dân s x s ó b coi là trái pháp lu t dân s . Kho n 1 i u 302 BLDS quy nh: “Bên Chính vì th , ngư i có quy n, l i ích h p có nghĩa v mà không th c hi n ho c th c pháp b xâm ph m có quy n yêu c u toà án hi n không úng nghĩa v thì ph i ch u trách ho c cơ quan nhà nư c có th m quy n khác nhi m i v i bên có quy n”. Như v y, trách áp d ng trách nhi m dân s b o v quy n, nhi m dân s do vi ph m nghĩa v dân s là l i ích c a mình và khi trách dân s ư c áp i u “b t bu c” i v i bên vi ph m nghĩa d ng thì ngư i có x s trái v i quy nh c a v , ch hình thành gi a các bên ch th trong lu t dân s ph i gánh ch u m t ho c m t s m t quan h nghĩa v ang t n t i và ương h u qu pháp lí như: Bu c ch m d t hành vi nhiên, nó ch phát sinh khi có s vi ph m vi ph m, bu c xin l i, c i chính công khai, nghĩa v . Khi trách nhi m này ư c áp d ng, bu c th c hi n nghĩa v dân s , bu c b i ngư i ã vi ph m nghĩa v bu c ph i th c 56 T¹p chÝ luËt häc sè 10/2006
  3. nghiªn cøu - trao ®æi hi n úng và y các nghĩa v mà mình thu n mà hoàn toàn chưa mang tính cư ng ã vi ph m i v i bên có quy n. Trách ch . N u h p ng h t th i h n th c hi n mà nhi m dân s do vi ph m nghĩa v dân s bên bán không giao hàng ho c bên mua cũng có n i dung như n i dung c a m t quan không tr ti n thì bên b vi ph m có quy n h nghĩa v dân s . Vì th , n u xét v tính kh i ki n và theo ó cơ quan nhà nư c có ch t c a quan h pháp lu t thì chúng cùng th m quy n có th áp d ng lu t b ng s c m t lo i quan h nhưng xét v m i liên h m nh cư ng ch c a nhà nư c bu c bên vi gi a chúng thì nghĩa v dân s là cái có ph m ph i th c hi n các nghĩa v ã cam k t trư c còn trách nhi m dân s do vi ph m trong h p ng (bu c bên bán ph i giao v t nghĩa v dân s là cái có sau. M t khác, bán ho c bu c bên mua ph i tr ti n). T quan h pháp lu t trên ư c g i là nghĩa v th i i m này, hành vi th c hi n h p ng dân s n u vi c th c hi n nghĩa v c a các c a các bên ã tr thành trách nhi m b i các bên ang n m trong th i h n ã ư c xác bên ph i th c hi n các hành vi ó dư i s c nh và các bên ư c t giác th c hi n nghĩa m nh cư ng ch c a Nhà nư c. v ó. Trong th i h n ó, cơ quan nhà nư c Do tính ch t và h u qu c a hành vi vi có th m quy n không th áp d ng lu t ph m nghĩa v dân s thư ng khác nhau cư ng ch các ch th th c hi n nghĩa v . trong m i m t trư ng h p c th nên trách Khi m t bên vi ph m nghĩa v (h t th i h n nhi m dân s do vi ph m nghĩa v dân s th c hi n nghĩa v mà không th c hi n ho c còn ư c xác nh theo hai lo i v i hai h u th c hi n không úng nghĩa v ) thì k t qu pháp lí khác nhau sau ây: th i i m nghĩa v b vi ph m, quan h ó Th nh t, trách nhi m dân s do không ư c g i là trách nhi m dân s do vi ph m th c hi n ho c th c hi n không úng nghĩa nghĩa v dân s . Ch ng h n, hai bên ch th v . Trách nhi m này phát sinh k t th i A và B giao k t v i nhau m t h p ng mua i m có s vi ph m nghĩa v và theo ó bên bán tài s n, k t th i i m h p ng ó có vi ph m nghĩa v có trách nhi m ph i ti p t c hi u l c pháp lu t, gi a hai bên ã hình th c hi n các nghĩa v mà h ã vi ph m (các thành m t quan h v nghĩa v , theo ó bên i u 303, 304, 305, 306 BLDS năm 2005). bán có nghĩa v th c hi n các công vi c v Th hai, trách nhi m b i thư ng thi t h i chuy n giao tài s n ã bán cho bên mua còn do vi ph m nghĩa v . Lo i trách nhi m này bên mua có nghĩa v th c hi n các công vi c ch hình thành gi a các bên ch th trong m t v chuy n ti n mua cho bên bán. Trong th i quan h nghĩa v ang t n t i và ch phát sinh h n th c hi n h p ng, hành vi th c hi n khi s vi ph m nghĩa v dân s c a m t bên h p ng c a các bên ch mang tính nghĩa trong m t quan h nghĩa v ã gây ra cho bên v mà chưa mang tính trách nhi m, b i trong kia m t thi t h i, theo ó, bên vi ph m ph i giai o n này, s i u ch nh c a pháp lu t b i thư ng thi t h i do s vi ph m nghĩa v i v i hành vi c a các bên m i ch là h u c a mình gây ra cho phía bên kia. T¹p chÝ luËt häc sè 10/2006 57
  4. nghiªn cøu - trao ®æi Như v y, trong lo i trách nhi m th thư ng thi t h i ngoài h p ng là quy nh nh t, bên b áp d ng ch ph i ti p t c hoàn c a lu t dân s nh m bu c ngư i có hành vi t t ph n nghĩa v mà h ã vi ph m còn xâm ph m n tài s n, s c kho , tính m ng, trong trách nhi m th hai, bên b áp d ng danh d , nhân ph m, uy tín, các quy n và l i trách nhi m ph i b ng tài s n c a mình ích h p pháp c a các ch th khác mà gây ra gánh ch u vi c bù p nh ng thi t h i v v t thi t h i ph i b i thư ng nh ng thi t h i do ch t và t n th t tinh th n do hành vi vi ph m mình gây ra. Cũng c n ph i nói thêm r ng, nghĩa v c a mình gây ra cho phía bên kia. n u trách nhi m b i thư ng thi t h i do vi V m t lí lu n, trách nhi m do vi ph m ph m nghĩa v bao gi cũng ư c hình nghĩa v dân s ư c chia thành hai lo i như thành gi a các ch th trong m t quan h ã trình bày. Tuy nhiên, trong th c t khi nghĩa v ang t n t i thì trách nhi m b i bên có quy n trong m t quan h nghĩa v b thư ng thi t h i ngoài h p ng phát sinh vi ph m ã kh i ki n yêu c u toà án bu c gi a các ch th b t kì. Vi c quy nh hành bên vi ph m ph i th c hi n nghĩa v iv i vi gây thi t h i trái pháp lu t là m t trong mình thì toà án căn c vào h u qu c a hành nh ng căn c làm phát sinh nghĩa v dân s vi vi ph m nghĩa v xác nh trách nhi m ( i u 281 BLDS năm 2005) ã cho th y c a bên vi ph m i v i bên có quy n mà r ng nhà làm lu t ã ng nghĩa trách nhi m không c n ph i xác nh trách nhi m ó b i thư ng thi t h i ngoài h p ng v i thu c lo i th nh t hay th hai. Ch ng h n, nghĩa v dân s . V n là ch t i sao có khi m t bên không th c hi n h p ng ã s “ ng nghĩa” này? n h n và b bên kia kh i ki n trư c toà án. Trách nhi m b i thư ng thi t h i ngoài Khi gi i quy t tranh ch p này n u xét th y h p ng là trách nhi m pháp lí c a lu t dân vi c vi ph m h p ng chưa gây thi t h i thì s nên nó mang y các d u hi u c a m t toà án ch bu c bên vi ph m ph i th c hi n trách nhi m pháp lí nói chung. Ngoài ra, so h p ng ó. N u vi c vi ph m h p ng ã v i trách nhi m pháp lí c a các ngành lu t gây ra cho bên b vi ph m m t thi t h i thì khác, trách nhi m b i thư ng thi t h i ngoài toà án bu c bên vi ph m ph i th c hi n h p h p ng còn mang nh ng c i m riêng ng và b i thư ng thi t h i. sau ây: 4. Trách nhi m b i thư ng thi t h i - Th nh t, các ch th có th t áp d ng ngoài h p ng các trách nhi m này mà không c n t i cơ i u 604 BLDS quy nh: “Ngư i nào do quan nhà nư c có th m quy n. Ví d , ch có l i c ý ho c vô ý xâm ph m n s c kho , toà án m i có quy n áp d ng trách nhi m danh d , nhân ph m, uy tín, tài s n, quy n, hình s i v i ngư i có hành vi gây nguy l i ích h p pháp c a cá nhân, xâm ph m n hi m cho xã h i, ch có cơ quan nhà nư c có uy tín tài s n c a pháp nhân ho c ch th th m quy n áp d ng trách nhi m hành chính khác mà gây thi t h i thì ph i b i thư ng”. i v i ngư i có hành vi vi ph m pháp lu t Như v y, có th nói r ng trách nhi m b i hành chính nhưng vi c b i thư ng thi t h i 58 T¹p chÝ luËt häc sè 10/2006
  5. nghiªn cøu - trao ®æi (trách nhi m dân s ) có th do hai bên t hi n dư i s c m nh cư ng ch c a Nhà tho thu n v i nhau. nư c thì quan h ó ư c hi u là m t trách - Th hai, trách nhi m b i thư ng thi t nhi m dân s (trách nhi m b i thư ng thi t h i ngoài h p ng thư ng ư c áp d ng i h i ngoài h p ng). Chúng tôi cho r ng có v i ngư i có hành vi vi ph m pháp lu t l vì lí do này nên m i có s ng nghĩa nhưng cũng ư c áp d ng i v i ngư i th trách nhi m b i thư ng thi t h i ngoài h p ba trong m t s trư ng h p nh t nh. Ví d : ng v i nghĩa v dân s . Khi ngư i 14 tu i nhưng chưa tròn 15 Tóm l i, các quan h pháp lu t dân s tu i ph m m t t i hình s thì trách hình s mà trong ó có n i dung là m t bên ph i ch ư c áp d ng v i chính ngư i ó nhưng th c hi n m t công vi c vì l i ích c a bên trách nhi m dân s (b i thư ng thi t h i) có kia u có th g i b ng m t trong các thu t th ư c áp d ng i v i cha, m c a h . ng nói trên. Tuy nhiên, vi c dùng thu t ng - Th ba, h u qu mà ngư i b áp d ng nào ch quan h ó cho phù h p v i tính trách nhi m b i thư ng thi t h i ngoài h p ch t c a nó, c n ư c xác nh theo các ng luôn mang tính v t ch t và vì v y, lo i trư ng h p sau ây: trách nhi m này có ch c năng khôi ph c - Th nh t, khi quan h ó ang trong nh ng h u qu v m t v t ch t cho ngư i b giai o n mà cơ quan nhà nư c không th áp thi t h i. d ng s c m nh cư ng ch i v i các ch Trong các c i m nói trên thì c i m th s ư c g i là nghĩa v dân s . th nh t cho th y r ng, dù là m t trách - Th hai, khi quan h ó t n t i trong nhi m dân s nhưng trong các quan h pháp giai o n mà cơ quan nhà nư c có th áp lu t v b i thư ng thi t h i ngoài h p ng, d ng s c m nh cư ng ch i v i các bên ch th s ư c g i là trách nhi m dân s . các ch th có th t tho thu n v n i dung - Th ba, trách nhi m dân s ư c g i là b i thư ng và t giác th c hi n v i nhau mà trách nhi m b i thư ng thi t h i khi hành vi không c n n vi c áp d ng lu t c a cơ quan trái pháp lu t c a bên này ã gây ra thi t h i nhà nư c có th m quy n. M t khác, v n i cho bên kia. dung thì trách nhi m b i thư ng thi t h i - Th tư, trách nhi m dân s do vi ph m ngoài h p ng cũng cùng lo i quan h pháp h p ng ho c do không th c hi n m t lu t v i nghĩa v dân s . N u xét v m t n i nghĩa v khác ã có gi a hai bên ch th s dung và n u các bên t giác th c hi n v i ư c g i là trách nhi m dân s do vi ph m nhau thì quan h v b i thư ng thi t h i nghĩa v . ngoài h p ng ư c hi u là m t nghĩa v - Th năm, trách nhi m dân s do hành vi dân s . Khi các bên không tho thu n và t gây thi t h i không liên quan n m t h p ng giác th c hi n v i nhau v vi c b i thư ng ã có trư c gi a các bên s ư c g i là trách và toà án bu c ph i áp d ng lu t xác nh nhi m b i thư ng thi t h i ngoài h p ng./. trách nhi m b i thư ng i v i bên có hành vi gây thi t h i và vi c b i thư ng ư c th c (1). it i n ti ng Vi t, Nxb. VHTT, 2000. T¹p chÝ luËt häc sè 10/2006 59
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2