Báo cáo khoa học: Ảnh hưởng của thời vụ đến năng suất và chất lượng ngô rau trên đất Gia Lâm, Hà Nội

Chia sẻ: Nguyễn Phi Nhung Nhung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

127
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ngô rau l một trong những cây trồng lý t-ởng cho sản phẩm rau sạch d-ới dạng bao tử l m rau t-ơi hoặc đóng hộp. Bắp ngô bao tử đ-ợc thu hoạch ở giai đoạn ít bị sâu bệnh hại nên vấn đề sử dụng thuốc bảo vệ thực vật đ-ợc hạn chế (Galinat, 1985). Hiện nay, ngô rau l một loại rau cao cấp đang rất đ-ợc thị tr-ờng quốc tế -a chuộng. Nhiều khách h ng quốc tế đC quan tâm v đặt mua sản phẩm đồ hộp ngô bao tử từ những n-ớc sản xuất ngô rau nh- Thái Lan, Trung Quốc..., đặc biệt Trung Quốc đC có ngô...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo khoa học: Ảnh hưởng của thời vụ đến năng suất và chất lượng ngô rau trên đất Gia Lâm, Hà Nội

Báo cáo khoa học: Ảnh hưởng của thời vụ đến năng suất và chất lượng ngô rau trên đất Gia Lâm, Hà Nội
§¹i häc N«ng nghiÖp I T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp 2007: TËp V, Sè 1: 13-19 ¶nh h−ëng cña thêi vô ®Õn n¨ng suÊt vµ chÊt l−îng ng« rau trªn ®Êt Gia L©m, Hµ Néi Effects of sowing time on yield and quality of baby corn varieties (Zea mays L.) grown in Gialam, Hanoi Vò V¨n LiÕt1, Ph¹m V¨n To¸n Summary Recently, baby corn has become a kind of the fresh vegetable and developed by farmers on large area. In order to identify the reaction of baby corn varieties against are different season of sowing in the spring 2006, the experience layout by RCB with four times of replication in two seasons. The first season sown on 22, January and the second sown on 14, April 2006. Results showed that growth duration of the second season is shorter and plant height is higher comparing with first seasons. Diseases and insects damaged more strongly in first because of the warm temperatures high relative humidity condition this time favor their reproduction. Yield and yield components in the second season obtained higher with all four varieties and the SG22 variety got the highest yield. Harvest time is very important to the quality of baby corn ear. If harvesting late 3 days, the product’s value will lose. Analysis interaction between genotype and environment indicates that some characteristics and traits of baby corn react very lose with environment factors. SG 22 variety is the most stable across environments among four varieties. The least stable characteristics and traits are growth, plant height and yield. And quality characteristics as ear length and diameter are quite sability. Key words: Baby corn, effective, ear quality, genotype, environment, interaction, reaction 1. §Æt vÊn ®Ò l khèi l−îng thøc ¨n xanh gi u dinh d−ìng cho gia sóc, nguån thøc ¨n n y cã thÓ sö dông Ng« rau l mét trong nh÷ng c©y trång lý trùc tiÕp ¨n t−¬i hoÆc ñ chua l m thøc ¨n trong t−ëng cho s¶n phÈm rau s¹ch d−íi d¹ng bao tö nh÷ng ng y mïa ®«ng nghÌo n n cá xanh. ë l m rau t−¬i hoÆc ®ãng hép. B¾p ng« bao tö ®ång b»ng s«ng Hång v ®ång b»ng s«ng Cöu ®−îc thu ho¹ch ë giai ®o¹n Ýt bÞ s©u bÖnh h¹i Long viÖc xen canh c©y ng« rau v o hÖ thèng nªn vÊn ®Ò sö dông thuèc b¶o vÖ thùc vËt ®−îc c©y trång l−¬ng thùc ® v ®ang mang l¹i hiÖu h¹n chÕ (Galinat, 1985). HiÖn nay, ng« rau l qu¶ kinh tÕ cao, gãp phÇn ®a d¹ng ho¸ c©y mét lo¹i rau cao cÊp ®ang rÊt ®−îc thÞ tr−êng trång, c¶i thiÖn hÖ sinh th¸i v tá ra l mét quèc tÕ −a chuéng. NhiÒu kh¸ch h ng quèc tÕ ph−¬ng thøc s¶n xuÊt cã l i. Nghiªn cøu n y ® quan t©m v ®Æt mua s¶n phÈm ®å hép ng« ®−îc tiÕn h nh nh»m cã nh÷ng th«ng tin cÇn bao tö tõ nh÷ng n−íc s¶n xuÊt ng« rau nh− thiÕt vÒ kh¶ n¨ng sinh tr−ëng ph¸t triÓn cña Th¸i Lan, Trung Quèc..., ®Æc biÖt Trung Quèc c¸c gièng ng« rau ®Ó bè trÝ thêi vô hîp lý ® cã ng« rau th¸i khoanh chÊt l−îng cao mang l¹i hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt. (Hongan Food Company, 2005). Nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®å hép ng« rau cña ViÖt Nam s¶n 2. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu xuÊt ® ®¶m b¶o ®−îc c¸c yªu cÇu vÒ chÊt l−îng so víi c¸c s¶n phÈm cïng lo¹i cña Th¸i Nghiªn cøu ®−îc thùc hiÖn t¹i Tr−êng Lan v Trung Quèc. §¹i häc N«ng nghiÖp I, Gia L©m, H Néi, trªn Sau khi thu ho¹ch ng« non, phÇn th©n l¸ c¸c gièng ng« rau LVN8A, LVN8, SG22 v 1 Khoa N«ng häc, Tr−êng §H N«ng nghiÖp I, H Néi
3. KÕt qu¶ nghiªn cøu v th¶o luËn gièng LVN23 (®èi chøng). Trong ®ã, c¸c gièng LVN8A, LVN8, LVN23 ®−îc t¹o ra 3.1 C¸c giai ®o¹n sinh tr−ëng ph¸t triÓn trong n−íc v ® ®−îc c«ng nhËn t¹m thêi cña 4 gièng ng« rau ë thêi vô kh¸c nhau n¨m 1998 (Ph¹m §ång Qu¶ng v cs, 2005), cßn gièng SG22 ®−îc nhËp néi tõ Th¸i Lan. §Æc ®iÓm sinh tr−ëng v ph¸t triÓn cña Nghiªn cøu thùc hiÖn trong 2 vô: Vô 1 gieo c¸c gièng ng« phô thuéc rÊt lín v o ®iÒu kiÖn ng y 22/1/2006 v vô 2 xu©n hÌ gieo ng y m«i tr−êng nh− nhiÖt ®é, ®é Èm, l−îng m−a v 14/4/2006. Vô 1 (vô xu©n) trong ®iÒu kiÖn l−îng bøc x¹. M«i tr−êng kh¸c nhau th× kh¶ nhiÖt ®é v Èm ®é thÊp h¬n v vô 2 (xu©n hÌ) n¨ng sinh tr−ëng, ph¸t triÓn, chèng chÞu, n¨ng trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é cao v Èm ®é cao. suÊt v chÊt l−îng l kh¸c nhau ®Æc biÖt c¸c ThÝ nghiÖm bè trÝ theo khèi ngÉu nhiªn, 4 tÝnh tr¹ng vÒ sè l−îng (Epinat & cs, 2001). lÇn nh¾c l¹i. DiÖn tÝch « thÝ nghiÖm 1,4m × Giai ®o¹n tõ gieo ®Õn mäc c¸c gièng ë cïng 9m = 12,6m2. MËt ®é 11,1-12,2 v¹n c©y/ha víi mét thêi vô kh«ng kh¸c nhau, nh−ng cã sù kho¶ng c¸ch gieo: 60 cm × 25 cm × 2 c©y. kh¸c biÖt lín gi÷a hai thêi vô. Vô thø nhÊt tõ Gieo 2 h ng/luèng, chiÒu d i h ng l 9 m. gieo ®Õn mäc cña c¸c gièng cÇn 11 ng y cßn ë Ph©n bãn cho 01 ha l 10 tÊn ph©n chuång, vô thø hai l 3,5 ng y. Nguyªn nh©n l do nÒn 160 kgN, 60 kg P2O5 v 90kg K2O (tham kh¶o quy tr×nh cña Oregon State University, 2002). nhiÖt ®é m«i tr−êng t¹i hai thêi vô kh¸c nhau, C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ bao gåm: thêi gian sinh vô 1 nhiÖt ®é trung b×nh ng y chØ ®¹t 17,40C- tr−ëng, ph¸t triÓn, ®Æc ®iÓm h×nh th¸i c©y, 18,30C trong khi ë vô thø hai nhiÖt ®é trung tr¹ng th¸i b¾p khi thu ho¹ch, c¸c yÕu tè cÊu b×nh ng y l 27,50C-280C. Nh×n chung, c¸c th nh n¨ng suÊt v kh¶ n¨ng chèng chÞu ®ång gièng ph¶n øng víi m«i tr−êng ë tÝnh tr¹ng ruéng ë hai thêi vô kh¸c nhau. thêi gian sinh tr−ëng. Thêi gian sinh tr−ëng Sè liÖu ®−îc ph©n tÝch thèng kª v t−¬ng ng¾n h¬n khi gieo trång v o th¸ng 4 do nhiÖt t¸c kiÓu gen v m«i tr−êng trªn ch−¬ng tr×nh ®é v Èm ®é cao thuËn lîi cho sinh tr−ëng phÇn mÒm IRRISTAT ver. 5.0 v theo m« ph¸t triÓn cña ng«. Vô hai, thêi gian sinh h×nh ph©n tÝch æn ®Þnh cña Eberhard v tr−ëng cña c¸c gièng ®Òu ng¾n h¬n vô thø Russell (1966): Pij = µ + gi + bitj + δij + eij. nhÊt tõ 35 ®Õn 37 ng y. Trong cïng mét thêi Trong ®ã: Pij l gi¸ trÞ kiÓu h×nh cña kiÓu gen vô kho¶ng chªnh lÖch vÒ thêi gian sinh tr−ëng hoÆc gièng i ë m«i tr−êng j; µ gi¸ trÞ trung gi÷a c¸c gièng l kh«ng ®¸ng kÓ, gièng SG22 b×nh to n bé thÝ nghiÖm; gi t¸c ®éng cña kiÓu cã tæng thêi gian sinh tr−ëng d i h¬n c¸c gen i qua c¸c m«i tr−êng; bi l ®−êng håi quy gièng kh¸c tõ 6-7 ng y. Thêi gian sinh tr−ëng cña pij trªn tj; tj l chØ sè m«i tr−êng (¶nh phï hîp cho th©m canh t¨ng vô v trång xen h−ëng cña m«i tr−êng j lªn c¸c kiÓu gen); δij n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ trªn ®¬n vÞ diÖn tÝch ®é lÖch cña pij tõ gi¸ trÞ håi quy cho mét tj; eij cña ®ång b»ng s«ng Hång. l sai sè trong mét m«i tr−êng. B¶ng 1. Thêi gian sinh tr−ëng v thu ho¹ch cña c¸c gièng ng« rau ë hai thêi vô kh¸c nhau vô xu©n 2006 (§¬n vÞ tÝnh: ng y) Thêi gian tõ gieo ®Õn... Thêi gian Vô trång Gièng sinh tr−ëng Mäc Thu lÇn 1 Thu lÇn 2 Thu lÇn 3 Thu lÇn 4 Thu lÇn 5 Thu lÇn 6 Vô 1 LVN8A 11 77 78 79 80 82 84 85 LVN8B 11 77 78 79 80 82 84 85 SG22 11 84 85 86 87 89 90 90 LVN23 11 77 78 79 80 82 84 84 Vô 2 LVN8A 3,5 42 43 44 45 46 48 49 LVN8B 3,5 42 43 44 45 46 48 49 SG22 3,5 47 48 49 50 51 53 53 LVN23 3,5 42 43 44 45 46 48 49
Thêi gian thu ho¹ch gi÷a c¸c lÇn cã kh¸c 3.2. ChiÒu cao c©y cuèi cïng, tæng sè l¸ v nhau ë lÇn thu thø 4 ®Õn lÇn 5. ë vô thø nhÊt chiÒu cao ®ãng b¾p l 2 ng y trong khi ë vô thø hai chØ l 1 ng y, ChiÒu cao c©y cuèi cïng, tæng sè l¸ v c¸c lÇn thu cßn l¹i kh«ng cã sù thay ®æi (b¶ng chiÒu cao ®ãng b¾p l mét trong nh÷ng chØ 1). Kho¶ng thêi gian cho thu ho¹ch cña c¸c tiªu rÊt quan träng ®èi víi sù sinh tr−ëng v gièng kh«ng thay ®æi nhiÒu qua hai thêi vô ph¸t triÓn cña ng«. Víi ng« rau, nã c ng ®Æc ph¶n ¸nh møc ®é phô thuéc chÆt chÏ v o ®Æc tÝnh di truyÒn. Thêi gian n y chØ kÐo d i tõ 6-8 biÖt quan träng h¬n bëi nã liªn quan tíi n¨ng ng y chøng tá c¸c gièng cã kh¶ n¨ng cho thu suÊt chÊt xanh cña tõng gièng, mét trong ho¹ch tËp trung, nhÊt l gièng SG22. §©y l nh÷ng chØ tiªu ®Ó chän t¹o gièng míi v lùa mét −u ®iÓm nh−ng ®ång thêi còng l mét chän gièng ®−a v o s¶n xuÊt l chiÒu cao c©y nh−îc ®iÓm nÕu nh− trong s¶n xuÊt thùc tÕ v chiÒu cao ®ãng b¾p. chóng ta kh«ng cã kÕ ho¹ch thu b¾p cô thÓ. B¶ng 2. ChiÒu cao c©y cuèi cïng, tæng sè l¸ v chiÒu cao ®ãng b¾p cña c¸c gièng ng« rau ë hai thêi vô kh¸c nhau ChiÒu cao ®ãng b¾p (cm) ChiÒu cao Tæng Gièng Thêi vô cuèi cïng (cm) sè l¸ (l¸) B¾p 1 B¾p 2 B¾p 3 Vô 1 43,43 56,83 66,57 176,59 16,95 LVN8A Vô 2 55,23 69,22 79,02 185,49 17,24 Vô 1 44,6 58,1 68,39 170,76 16,38 LVN8B Vô 2 58,47 75,48 79,74 191,78 17,03 Vô 1 64,55 77,68 89,58 192,16 18,70 SG22 Vô 2 58,46 73,52 89,34 204,73 18,14 Vô 1 43,65 55,1 64,16 163,59 16,75 LVN23 Vô 2 53,46 68,95 77,01 177,42 16,41 cao ®ãng b¾p lín ®Ó c«ng t¸c thu h¸i trë nªn Vô xu©n hÌ (vô 2) chiÒu cao cuèi cïng v dÔ d ng. Khi thu b¾p ng« b»ng c¸ch bÎ b¾p chiÒu cao ®ãng b¾p t−¬ng øng nh÷ng gièng t−¬i, nÕu chiÒu cao ®ãng b¾p thÊp sÏ l m cho cao c©y cã chiÒu cao ®ãng b¾p lín h¬n nh÷ng viÖc thu h¸i khã kh¨n h¬n v dÉn tíi t×nh tr¹ng gièng thÊp c©y. §iÒu n y thÓ hiÖn kh¶ n¨ng nhiÒu c©y sÏ bÞ bÎ gÉy ngang th©n ngay t¹i vÞ ph¶n øng cña c¸c gièng víi ®iÒu kiÖn thêi tiÕt. trÝ bÎ b¾p. Trong vô thø 2, khi cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi h¬n cho sù ph¸t triÓn th× c¸c gièng tá ra cã 3.3. Kh¶ n¨ng chèng chÞu s©u bÖnh h¹i trªn søc sinh tr−ëng rÊt tèt. Tuy vËy ®é biÕn ®éng ®ång ruéng cña bèn gièng ng« rau vÒ chiÒu cao ®ãng b¾p t−¬ng øng gi÷a c¸c vô l kh¸c nhau kh¸ lín, ®Æc biÖt ë ®é cao ®ãng HÇu hÕt c¸c gièng ng« rau ®Òu nhiÔm kh¸ b¾p cña b¾p thø 3. Gièng SG22 kh«ng cã sù nÆng víi lo¹i s©u cuèn l¸ nhá (Heliothis thay ®æi lín vÒ chiÒu cao ®ãng b¾p thø 3, c¸c armigera). Tuy nhiªn møc ®é nhiÔm ë hai thêi gièng cßn l¹i ®Òu thay ®æi dao ®éng tõ vô l cã kh¸c nhau. Vô thø nhÊt, thêi tiÕt ®Çu 11,37cm (LVN8B) ®Õn 12,85 cm (LVN23). vô nhiÖt ®é thÊp v nhiÖt ®é dÇn æn ®Þnh, ®é TÊt c¶ c¸c gièng trong thÝ nghiÖm ®Òu cã Èm kh«ng khÝ kh¸ cao kÕt hîp víi ¸nh s¸ng chiÒu cao cuèi cïng v chiÒu cao ®ãng b¾p t¸n x¹ l ®iÒu kiÖn rÊt thuËn lîi cho s©u ph¸t t−¬ng ®−¬ng v cao h¬n so víi ®èi chøng. triÓn. Vô thø hai, mÆc dï cßn tån t¹i nguån s©u bÖnh cña vô xu©n nh−ng do ®iÒu kiÖn ChiÒu cao ®ãng b¾p l mét chØ tiªu ®Æc biÖt cã ý nghÜa trong thùc tÕ s¶n xuÊt. Víi n¾ng nãng, ¸nh s¸ng trùc x¹ kÕt hîp víi nhiÒu nh÷ng n−íc s¶n xuÊt ng« rau lín nh− Th¸i trËn m−a lín l m cho tû lÖ bÞ h¹i gi¶m nh−ng Lan, hä th−êng chän t¹o nh÷ng gièng cã chiÒu vÉn ë møc cao (b¶ng 3).
B¶ng 3. §Æc tÝnh chèng chÞu s©u, bÖnh v tû lÖ ®æ, g·y cña c¸c gièng ng« rau S©u c¾n S©u ®ôc b¾p Tû lÖ g·y Tû lÖ ®æ c©y BÖnh ®èm l¸ Gièng Thêi vô l¸ nhá (%) (%) th©n (%) (%) (®iÓm 1-5) Vô 1 25,23 6,23 3,76 5,04 2,65 LVN8A Vô 2 17,45 4,40 0.00 28,90 1,01 Vô 1 25,37 7,34 0,34 3,34 3,25 LVN8B Vô 2 16,50 3,25 0.00 10,07 1,15 Vô 1 20,06 7,80 0,02 0,14 2,24 SG22 Vô 2 13,25 8,02 0.00 7,40 1,12 Vô 1 20,07 3,13 5,34 11,06 2,39 LVN23 Vô 2 11,25 5,02 0.00 9,03 1,03 gièng cã tû lÖ ®æ cao nhÊt còng chØ ®¹t S©u ®ôc b¾p (Ostrinia nubiralis v 11,06% ë gièng LVN23 trong khi ®ã ë vô thø Ostrinia furnacalis) cã møc ®é h¹i tõ 3,13 ®Õn hai, gièng cã tû lÖ ®æ thÊp nhÊt ® ®¹t 7,40% ë 8,02%, gièng bÞ n¨ng nhÊt c¶ hai vô l SG22. gièng SG22. Gièng cã tû lÖ ®æ cao nhÊt l Râ r ng ®iÒu kiÖn thêi tiÕt nãng, ¸nh s¸ng trùc LVN8A ®¹t 28,90%. Tû lÖ ®æ c©y l kh¸ lín ë x¹ kÕt hîp m−a to v m−a nhiÒu l ®iÒu kiÖn v o thêi vô thø hai. Trong sè c¸c gièng nghiªn bÊt thuËn ®èi víi lo¹i s©u n y, phï hîp víi kÕt cøu th× gièng SG22 tá ra cã −u thÕ h¬n trong luËn cña §Æng ThÞ Dung (2003). BÖnh ®èm l¸ viÖc chèng ®æ gÉy. nhá (Helminthosporium maydis Nisik) ph¸t triÓn m¹nh trong ®iÒu kiÖn vô thø nhÊt. Thêi 3.4. N¨ng suÊt v c¸c yÕu tè t¹o th nh n¨ng kú n y c¸c gièng ®Òu bÞ nhiÔm víi møc ®iÓm suÊt cña c¸c gièng trªn 2. Gièng nhiÔm bÖnh nÆng nhÊt l LVN8B ë møc 3,25 ®iÓm, gièng thÊp nhÊt l KÕt qu¶ cho thÊy gièng cã sè b¾p nhiÒu SG22 ë møc 2,24 ®iÓm. Vô thø hai, ®iÒu kiÖn nhÊt l SG22, v−ît h¬n c¶ gièng ®èi chøng l thêi tiÕt nh− nhiÖt ®é, ¸nh s¸ng v ®é Èm LVN23. ë vô thø nhÊt, kho¶ng biÕn ®éng cña kh«ng thËt thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña c¸c gièng l kh¸ lín, vô thø hai ngo¹i trõ nÊm, møc ®é nhiÔm bÖnh chØ dao ®éng tõ 1,01 gièng SG22 cã sè b¾p trung b×nh trªn c©y v−ît ®iÓm (LVN8A) ®Õn 1,15 ®iÓm (LVN8B) kÕt tréi 2,8 b¾p/c©y, ba gièng cßn l¹i ®Òu cã sè qu¶ phï hîp víi Kotch v céng sù (1995). b¾p trung b×nh trªn c©y l t−¬ng ®−¬ng, gièng HiÖn t−îng g y th©n x¶y ra trong vô thø LVN8A (2,35 b¾p/c©y) cã −u thÕ h¬n so víi nhÊt, gièng cã tû lÖ g y ngang th©n cao nhÊt l gièng ®èi chøng LVN23 (2,33 b¾p/c©y). Khèi LVN8A (5,34%), gièng cã tû lÖ g y thÊp nhÊt l−îng b¾p cã c¶ l¸ bi l mét yÕu tè quan träng l SG22 (0,02%). Trong vô thø 2, c¸c gièng cã gãp phÇn t¹o nªn n¨ng suÊt cña ng« rau. kh¶ n¨ng sinh tr−ëng tèt v nhanh. Tû lÖ ®æ Trong c¶ hai thÝ nghiÖm, gièng SG22 cã sù c©y trong vô thø nhÊt thÊp h¬n vô thø hai. C¸c v−ît tréi ho n to n so víi c¸c gièng kh¸c. B¶ng 4. C¸c yÕu tè cÊu th nh n¨ng suÊt v n¨ng suÊt cña c¸c gièng ng« rau ë 2 thêi vô kh¸c nhau Sè b¾p/c©y KLB ch−a t¸ch KLB ®· t¸ch N¨ng suÊt b¾p N¨ng suÊt b¾p ®· Gièng Thêi vô (b¾p) l¸ bi (g) l¸ bi (g) c¶ l¸ bi (t¹/ha) t¸ch l¸ bi (t¹/ha) LVN8A Vô 1 2,40 35,53 7,77 45 9 Vô 2 2,35 50,58 8,46 63 15 LVN8B Vô 1 2,50 42,09 9,19 56 11 Vô 2 2,30 57,10 11,58 69 16 SG22 Vô 1 2,95 58,37 10,41 91 14 Vô 2 2,80 62,22 10,00 92 27 LVN23 Vô 1 2,80 43,02 9,20 64 12 Vô 2 2,33 54,31 10,38 67 16 Cv% 8,0 14,7 13,7 14,7 LSD05 0,209 1,45 7,672 4,164 Ghi chó: KLB: Khèi l−îng trung b×nh b¾p.
Khèi l−îng trung b×nh cña b¾p c¸c gièng t−¬ng øng ®Òu lín h¬n so víi vô thø nhÊt. Trong thêi gian thu ho¹ch b¾p ®−îc thu v o v c¸c thêi vô ®Òu cã sù biÕn ®éng râ nÐt. YÕu buæi s¸ng ® cã kÝch th−íc kh¸c so víi buæi tè n y cã liªn quan mËt thiÕt víi khèi l−îng chiÒu. KÝch th−íc cña c¸c gièng ho n to n trung b×nh cña b¾p ch−a t¸ch l¸ bi. Thêi vô thø phï hîp víi ®iÒu kiÖn chÕ biÕn ®å hép. hai, khèi l−îng trung b×nh b¾p ® t¸ch l¸ bi còng cao h¬n so víi vô thø nhÊt, t−¬ng øng Trong c¶ hai thêi vô, nÕu ®Ó qu¸ h¹n 1 víi khèi l−îng b¾p ch−a t¸ch l¸ bi. N¨ng suÊt hoÆc 2 ng y th× chiÒu d i b¾p vÉn ë møc cho thùc thu ch−a t¸ch l¸ bi cña c¸c gièng ho n phÐp l lo¹i 3 tuy nhiªn ®−êng kÝnh b¾p th× l¹i to n kh¸c nhau qua hai thêi vô. ë thêi vô thø qu¸ lín. Nãi chung chóng ta chØ cã thÓ xÕp hai, c¸c gièng LVN8A, LVN8B cã ph¶n øng ®−îc v o lo¹i 3. Cßn nÕu ®Ó qu¸ h¹n 3 ng y m¹nh víi m«i tr−êng, v× vËy m n¨ng suÊt th× hÇu nh− ng« rau mÊt h¼n gi¸ trÞ th−¬ng thùc thu cao h¬n rÊt nhiÒu so víi vô thø nhÊt phÈm. §é Brix cña ng« rau sau khi b¶o qu¶n 5 v gièng LVN8B (6,9 tÊn/ha) cßn v−ît h¬n so ng y trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é phßng l¹i t¨ng víi gièng ®èi chøng LVN23 (6,7 tÊn/ha). lªn râ rÖt, t¨ng h¬n so víi ®é Brix t¹i thêi Gièng SG22 vÉn l gièng cã −u thÕ nhÊt so ®iÓm thu ho¹ch. Nguyªn nh©n l do khi ®Ó víi c¸c gièng cßn l¹i (9,2 tÊn/ha). N¨ng suÊt trong ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é phßng 5 ng y ® cã thùc thu cña b¾p ® t¸ch l¸ bi còng t¨ng lªn sù mÊt n−íc, tr−íc hÕt l mÊt n−íc ë c¸c l¸ bi t−¬ng øng so víi b¾p ch−a t¸ch l¸ bi, nh− vËy sau ®ã l ®Õn b¾p. ng« rau t¸ch l¸ bi v ch−a t¸ch l¸ bi cã ý 3.6 Ph©n tÝch t−¬ng t¸c kiÓu gen v m«i nghÜa rÊt quan träng (Rodrigues et al, 2004). Sù biÕn ®éng vÒ n¨ng suÊt lý thuyÕt v n¨ng tr−êng x¸c ®Þnh møc æn ®Þnh cña gièng v suÊt thùc thu qua hai thêi vô cña hai gièng tÝnh tr¹ng LVN8A v LVN8B cho thÊy ph¶n øng cña KÕt qu¶ ph©n tÝch cho thÊy gièng cã møc chóng víi m«i tr−êng. ®é æn ®Þnh cao nhÊt qua c¸c m«i tr−êng l SG22 víi tÊt c¶ c¸c tÝnh tr¹ng ®Òu cho gi¸ trÞ 3.5 ChÊt l−îng b¾p cña c¸c gièng ng« rau d−¬ng, ®Æc biÖt tÝnh tr¹ng n¨ng suÊt v yÕu tè ViÖc ph©n chia ra c¸c cÊp lo¹i b¾p ng« t¹o th nh n¨ng suÊt biÕn ®éng gi÷a hai vô l kh¸c nhau l c¬ së ®Ó quyÕt ®Þnh gi¸ th nh s¶n rÊt nhá. Gièng kÐm æn ®Þnh nhÊt l LVN8A phÈm còng nh− lùa chän c«ng nghÖ chÕ biÕn. chÖnh lªch n¨ng suÊt vô 1 v vô 2 ®Õn 18 t¹/ha Tiªu chuÈn v thêi ®iÓm thu ho¹ch ®−îc lùa (LVN23 ®èi chøng l 3 t¹/ha). TÝnh tr¹ng kÐm chän trªn c¬ së tham kh¶o tiªu chuÈn ViÖt æn ®Þnh nhÊt l thêi gian sinh tr−ëng v chiÒu Nam v cña Miles and Zenz (1998). NÕu thu cao ®ãng b¾p. Nh÷ng nghiªn cøu cña Matthew ho¹ch ®óng thêi ®iÓm, hai gièng LVN8A v v céng sù (2001), Giauffret v céng sù LVN8B cã m u v ng t−¬i, gièng LVN23 cã m u v ng s¸ng, riªng gièng SG22 cã m u (2000) còng cã nh÷ng kÕt luËn t−¬ng tù víi v ng s¸ng. ChØ tiªu n y kh«ng thay ®æi qua c¸c tæ hîp ng« −u thÕ lai. hai thêi vô ®èi víi tÊt c¶ c¸c gièng. §é Brix l T−¬ng t¸c kiÓu gen v m«i tr−êng vÒ mét mét yÕu tè ¶nh h−ëng trùc tiÕp nhÊt tíi vÞ cña sè tÝnh tr¹ng chÊt l−îng b¾p ng« rau nh− kÝch ng« rau. Gièng SG22 cã ®é Brix ë møc cao th−íc b¾p, ®é Brix cho thÊy t−¬ng t¸c chiÒu nhÊt trong tÊt c¶ c¸c gièng (8,67% vô 1 v d i b¾p kÐm æn ®Þnh nhÊt l gièng LVN8A, 8,36% vô 2). Hai gièng LVN8A v LVN8B chiÒu d i b¾p ë thêi vô 2 d i h¬n vô 1 l còng v−ît gièng ®èi chøng trªn chØ tiªu n y. 0,74cm, æn ®Þnh nhÊt l SG22 chªnh lÖch chØ ë ChiÒu d i b¾p v ®−êng kÝnh trung b×nh cña møc 0,03 cm. §−êng kÝnh b¾p v ®é Brix b¾p cho thÊy c¸c b¾p cã ®−êng kÝnh l kh¸ lín chªnh lÖch gi÷a hai thêi vô kh«ng ë møc cã ý v kh¸ ®ång ®Òu ë tÊt c¶ c¸c gièng sù sai kh¸c l kh«ng ®¸ng kÓ. Vô thø hai, c¸c kÝch th−íc nghÜa víi c¶ 4 gièng thÝ nghiÖm.
B¶ng 5. Ph©n tÝch gi¸ trÞ t−¬ng t¸c kiÓu gen v m«i tr−êng víi mét sè tÝnh tr¹ng n«ng sinh häc v yÕu tè t¹o th nh n¨ng suÊt cña 4 gièng ng« rau ChiÒu cao ®ãng Sè b¾p trªn Gièng TGST ChiÒu d i b¾p §−êng kÝnh b¾p b¾p 1 c©y LVN8a -1,125 -3,398 -0,178 -0,5656 -0,8473 LVN8b -1,125 -1,189 -0,153 0,4596 0,6130 SG22 3,875 8,756 0,322 0,2236 0,1571 LVN23 -1,625 -4,170 -0,937 0,2960 0,7722 HiÖu qu¶ m«i tr−êng 64,62*** 52,73*** 2,553*** 8,838*** 1,414*** B¶ng 6. Ph©n tÝch gi¸ trÞ t−¬ng t¸c kiÓu gen v m«i tr−êng víi mét sè tÝnh tr¹ng n¨ng suÊt cña 4 gièng ng« rau KLB ch−a t¸ch KLB ®· t¸ch N¾ng suÊt b¾p th−¬ng Gièng N¨ng suÊt SVH l¸ bi l¸ bi phÈm LVN8a -7,351 -1,510 -0,904 -0,303 LVN8b -0,805 0,759 -1,691 -0,139 SG22 9,892 0,581 3,971 0,540 LVN23 -1,736 0,168 -1,376 0,977 HiÖu qu¶ m«i tr−êng 50,40*** 9,624*** 24,89*** 1,494*** Ghi chó: *** hiÖu qu¶ t−¬ng t¸c gièng v m«i tr−êng ë møc cã ý nghÜa 0,01. 4. KÕt luËn Gièng SG22 v LVN23 æn ®Þnh h¬n qua c¸c thêi vô. C¸c gièng ng« rau sinh tr−ëng v ph¸t ChÊt l−îng b¾p cña c¸c gièng ng« rau triÓn tèt h¬n trong ®iÒu kiÖn vô thø 2 (gieo ho n to n phï hîp víi c«ng nghÖ chÕ biÕn ®å trung tuÇn th¸ng 4), thêi gian cho thu ho¹ch hép. KÝch th−íc, mÉu m v ®é Brix cña c¸c ®−îc rót ng¾n. Ba gièng ng« ®−îc t¹o ra trong n−íc cã thêi gian sinh tr−ëng t−¬ng ®−¬ng gièng ®Òu ë møc tèt trong ®ã næi tréi vÉn l nhau, gièng SG22 nhËp tõ Th¸i Lan lu«n gièng SG22. PhÇn lín c¸c gièng ®Òu cã b¾p chËm h¬n so víi c¸c gièng trong n−íc 6-7 th−¬ng phÈm ë xÕp lo¹i 2 v 3 lín. Thêi gian ng y ë c¶ hai thêi vô. C¸c ®Æc ®iÓm n«ng sinh thu ho¹ch qu¸ h¹n kh¸c nhau ¶nh h−ëng râ rÖt häc cña c¶ 4 gièng ®Òu biÓu hiÖn tèt ë vô 2 do tíi chÊt l−îng b¾p thu ®−îc. Thêi gian b¶o ®iÒu kiÖn m«i tr−êng phï hîp. Kh¶ n¨ng qu¶n cho phÐp trong kho¶ng 5 ng y kh«ng chèng chÞu s©u, bÖnh h¹i v kh¶ n¨ng chèng l m thay ®æi nhiÒu tíi chÊt l−îng b¾p. Sau 5 g y, ®æ cña c¸c gièng trong vô xu©n 2006 l ng y b¶o qu¶n ®é Brix t¨ng lªn so víi ®é Brix kh¸ tèt. Thêi kú c©y nhá, hay x¶y ra t×nh tr¹ng trung b×nh khi kh«ng b¶o qu¶n. g y th©n v nhiÔm s©u c¾n l¸ nhá, c¸c giai ®o¹n sau s©u, bÖnh h¹i kh«ng ¶nh h−ëng lín C¸c gièng ng« rau cã ph¶n øng m¹nh víi tíi n¨ng suÊt v chÊt l−îng. Trong c¸c gièng m«i tr−êng ®èi víi c¶ tÝnh tr¹ng sinh tr−ëng thÝ nghiÖm, gièng SG22 tá ra v−ît tréi h¬n so ph¸t triÓn, n¨ng suÊt v chÊt l−îng. Vô ng« víi c¸c gièng kh¸c vÒ n¨ng suÊt v yÕu tè t¹o rau thø 2 (trung tuÇn th¸ng 4) ®Òu tèt h¬n vô th nh n¨ng suÊt. Hai gièng LVN8A v thø nhÊt (gieo trång trong th¸ng 1) vÒ tÊt c¶ LVN8B còng ®¹t n¨ng suÊt t−¬ng ®−¬ng gièng c¸c ®Æc ®iÓm v tÝnh tr¹ng. Gièng SG22 æn ®èi chøng. Vô 2 cã n¨ng suÊt cao h¬n vô thø ®Þnh nhÊt, tÝnh tr¹ng kÐm æn ®Þnh l thêi gian nhÊt. Hai gièng LVN8A v LVN8B cã møc ®é biÕn ®éng n¨ng suÊt qua hai vô l lín nhÊt. sinh tr−ëng v chiÒu cao c©y.
T i liÖu tham kh¶o Jiedong Testing Zone Hongan Food Co., 2005, Frozen Cut Baby Corns, Carol A. Miles, and Leslie Zenz (1998). Baby http://chinahafood.en.alibaba.com corn production and marketing, Kotch,R.S., J.H.Murphy, M. D. Orzollech, and Washington State University Extension, P.A. Ferrtti (1995). Factors affecting 360 NW North St., Chehalis, WA the production of baby corn. J. of 98532 Veg.Crop Prod., Vol 1(1): 19-28 §Æng ThÞ Dung (2003). Th nh phÇn s©u h¹i Matthew D. Kleinhenz and Brenda Schult ng« vô xu©n 2001, t¹i Gia L©m, H Néi (2001). Genotype and Growing v mét sè ®Æc ®iÓm sinh th¸i häc cña Location Effects on se- and sh2-type s©u cuèn l¸ ng« Mythhimna loreyi Bicolor Sweet Corn Crop Yield and Ear (Duponchel)(Noctuidae Lepidoptera), and Kernel Traits in Ohio in 2001, T¹p chÝ KHKTNN, Tr−êng §¹i häc Department of Horticulture and Crop N«ng nghiÖp I, tËp 1, sè 1, tr 20-23. Science, The Ohio State University C.Epinat-Le Signor, S. Dousse, J. Lorgeou, J.- Oregon State University, (2002). For B. Denis, R. Bonhomme, P. Caroloe and information on baby corn from A. Charcosset (2001). Interpretation of Washington State University, see Baby Genotype × Environment Interactions Corn Production, Commercial Vegetale for Early Maize Hybrids over 12 Years, production Guides, Publishing by Crop Science 41:663-669. Oregon State University C. Giauffret, J. Lothrop, D. Dorvillez, B. Ph¹m §ång Qu¶ng, Ph¹m ThÞ T i, Lª Quý Gouesnard and M. Derieux (2000). T−êng, NguyÔn Quèc Lý (2005). 575 Genotype × Environment Interactions in gièng c©y trång n«ng nghiÖp míi. NXB Maize Hybrids from Temperate or N«ng nghiÖp, tr 175. Highland Tropical Origin, Crop Science 40:1004-1012. Rodrigues and et al. (2004). Evaluation of seven prolific baby corn S2 families for Galinat, W.C. (1985). Whole earay corn, a hybrids production. Bragantia, Vol.63, new way to eat corn. Proc. Northeast no.1, p.31-38. ISSN 0006-8705. Corn Improvement Conf. 22-27. PHô LôC Mét sè chØ tiªu n¨ng suÊt chÊt xanh cña c¸c gièng ng« rau Tû lÖ b¾p ®· t¸ch/b¾p ch−a N¨ng suÊt l¸ bi N¨ng suÊt chÊt xanh Thêi vô Gièng t¸ch l¸ bi lý thuyÕt lý thuyÕt (%) (tÊn/ha) (tÊn/ha) LVN8A 22 3,08 23,45 LVN8B 22 3,65 22,68 Vô 1 SG22 18 5,32 28,22 LVN23 22 3,81 22,99 LVN8A 17 4,69 24,52 LVN8B 17 5,80 23,71 Vô 2 SG22 19 4,88 29,50 LVN23 19 4,88 24,03
§¹i häc N«ng nghiÖp I T¹p chÝ KHKT N«ng nghiÖp 2007: TËp V, Sè 1: 92