zunia.vn

Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z

zunia.vn

» Luận Văn - Báo Cáo

» Báo cáo khoa học

Báo cáo " Một số vấn đề pháp lý về quản lý an toàn sinh học đối với sinh vật biến đổi gen "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Báo xấu

95
lượt xem 13
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một số vấn đề pháp lý về quản lý an toàn sinh học đối với sinh vật biến đổi gen Một vấn đề quan trọng cũng được đề cập là vấn đề HĐLĐ vô hiệu. Về nguyên tắc, các căn cứ xác định HĐLĐ vô hiệu được xác định theo quy định tại Bộ luật dân sự (BLDS). Theo đó, HĐLĐ có thể vô hiệu một phần hoặc toàn bộ trong các trường hợp sau:

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Một số vấn đề pháp lý về quản lý an toàn sinh học đối với sinh vật biến đổi gen "

nghiªn cøu - trao ®æi TS. Vò Thu H¹nh * 1. An toàn sinh h c - ATSH (biosafety) i v i sinh v t bi n i gen vì nh ng tác là khái ni m ch s b o v tính toàn v n ng ti m n c a chúng n môi trư ng, a sinh h c. ATSH liên quan n nhi u lĩnh d ng sinh h c và s c kh e con ngư i. v c. Trong lĩnh v c nông nghi p, ATSH 2. T i Vi t Nam, ngay t khi pháp lu t h n ch nguy cơ, tác h i có th x y ra do v a d ng sinh h c chưa ư c nh hình virus ho c sinh v t bi n i di truy n, m t cách rõ r t, các quy nh v qu n lí (1) prion, h n ch nguy cơ nhi m khu n trong ATSH i v i sinh v t bi n i gen ã ư c th c ph m. Trong lĩnh v c y h c, ATSH Nhà nư c quan tâm xây d ng. Hơn m t năm m b o an toàn trong s d ng các mô hay sau ngày Ngh nh thư Cartagena v ATSH cơ quan có ngu n g c sinh v t, s n ph m có hi u l c t i Vi t Nam,(5) Th tư ng Chính trong li u pháp di truy n, các lo i virus, ph ã ban hành Quy ch v qu n lí ATSH m b o an toàn phòng thí nghi m theo i v i các sinh v t bi n i gen; s n ph m, m c nguy cơ.(2) Trong sinh thái h c, hàng hoá có ngu n g c t sinh v t bi n i ATSH m b o an toàn trong vi c di chuy n gen(6) (sau ây g i t t là Quy ch 212). Ti p sinh v t gi a các vùng sinh thái(3)… Vì n, Lu t b o v môi trư ng năm 2005 cũng nh ng giá tr to l n nêu trên c a ATSH, ã dành riêng m t i u quy nh v ATSH, qu n lí ATSH luôn là n i dung quan tr ng trong ó nh n m nh nghĩa v c a các t c a pháp lu t v a d ng sinh h c. Tuy ch c, cá nhân ho t ng nghiên c u, th nhiên, pháp lu t a d ng sinh h c Vi t nghi m, s n xu t, kinh doanh, s d ng, nh p Nam, pháp lu t a d ng sinh h c c a a s kh u, xu t kh u, lưu gi , v n chuy n sinh các nư c trên th gi i cũng như các i u v t bi n i gen và s n ph m c a chúng ph i ư c qu c t v a d ng sinh h c không tuân th các quy nh c a pháp lu t v a c p m i khía c nh c a ATSH như ã k trên d ng sinh h c, v sinh an toàn th c ph m, mà ch y u c p qu n lí ATSH i v i gi ng cây tr ng, gi ng v t nuôi và các quy sinh v t gây h i và sinh v t bi n i gen(4) nh khác c a pháp lu t có liên quan… (tên vi t t t ti ng Anh là GMO). Trong ph m vi bài vi t này, tác gi t p trung phân * Gi ng viên chính Khoa pháp lu t kinh t tích các khía c nh pháp lí c a qu n lí ATSH Trư ng i h c Lu t Hà N i 38 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2009
nghiªn cøu - trao ®æi 3. Tính n th i i m này, m t s yêu ng qu n lí nhà nư c v ATSH trong khi c u chính c a Ngh nh thư Cartagena v cách ti p c n ch y u c a Ngh nh thư qu n lí ATSH i v i sinh v t bi n i gen Cartagena là a d ng hoá các hình th c ã ư c n i lu t hoá trong các quy nh c a ki m soát ATSH, tăng cư ng vai trò c a các pháp lu t qu c gia, c bi t là nh ng n i ch th khác i v i các ho t ng này. dung liên quan n nh p kh u sinh v t bi n Th m chí, còn m t s yêu c u c a i u ư c i gen. C th là yêu c u ph i áp d ng các chưa ư c chuy n hoá trong b t c quy bi n pháp c n thi t trong quá trình v n nh nào, như trách nhi m c a bên xu t chuy n xuyên biên gi i các sinh v t bi n kh u ph i thông báo v i cơ quan có th m i gen ã ư c pháp lu t Vi t Nam quy quy n qu c gia c a bên nh p kh u vi c v n nh thành các i u ki n b t bu c v x lí, chuy n xuyên biên gi i có ch nh sinh v t óng gói và v n chuy n trong i u ki n an bi n i di truy n và ph i ch u trách nhi m toàn i v i vi c nh p kh u sinh v t bi n v tính chính xác c a nh ng thông tin ó; i gen hay các quy nh v th t c nh p trách nhi m c a bên nh p kh u trong vi c kh u sinh v t bi n i gen cũng ã ư c xác nh n ã nh n ư c thông báo c a bên pháp lu t Vi t Nam quy nh c th , chi xu t kh u; trách nhi m ph i cung c p cho ti t. Tuy nhiên, hi n v n còn m t s n i Trung tâm trao i thông tin ATSH các quy dung c a i u ư c chưa ư c chuy n hoá nh áp d ng i v i vi c nh p kh u các y mà m i ch d ng các quy nh sinh v t bi n i di truy n v i ý nh s chung chung, mang tính nguyên t c. Ví d d ng tr c ti p làm lương th c ho c th c ăn như quy nh v yêu c u ánh giá r i ro do gia súc, ho c ch bi n… sinh v t bi n i gen gây ra i v i a d ng 3. Lu t a d ng sinh h c năm 2008 ư c sinh h c. M c dù Quy ch 212 cũng ã ban hành(7) ánh d u bư c phát tri n m nh c p nghĩa v ph i ánh giá r i ro i v i c a h th ng pháp lu t v qu n lí tài nguyên các ho t ng có liên quan n sinh v t bi n thiên nhiên và b o v môi trư ng Vi t Nam. i gen nhưng pháp lu t chưa có nh ng Lu t ã pháp i n hoá các quy nh v a hư ng d n c th v cách th c ánh giá r i d ng sinh h c ư c c p r i rác trong ro và kh c ph c h u qu c a r i ro… hay nhi u lĩnh v c pháp lí thành lĩnh v c pháp các quy nh v yêu c u tăng cư ng các lí c l p, i u ch nh h u h t các quan h v ngu n nhân l c và năng l c th ch v b o t n và phát tri n b n v ng các thành t ATSH; yêu c u nâng cao nh n th c, giáo c a a d ng sinh h c, g m ngu n gen, loài d c và s tham gia c a c ng ng liên quan sinh v t và h sinh thái trong t nhiên. n chuy n giao, x lí và s d ng an toàn Riêng i v i sinh v t bi n i gen, Lu t a các sinh v t bi n i di truy n… cũng m i d ng sinh h c năm 2008 t p trung vào các ch ư c c p như là n i dung c a ho t quy nh qu n lí r i ro do sinh v t bi n i t¹p chÝ luËt häc sè 10/2009 39
nghiªn cøu - trao ®æi gen, m u v t di truy n c a sinh v t bi n i như chuy n hoá nh ng yêu c u c a Ngh gen gây ra i v i a d ng sinh h c (M c 3 nh thư Cartagena mà Chính ph Vi t Nam Chương V). Quy nh này xu t phát t vi c ã cam k t áp d ng vào h th ng pháp lu t coi a d ng sinh h c là m t trong nh ng i Vi t Nam ng th i “nâng c p” Quy ch tư ng ch u r i ro cao t sinh v t bi n i qu n lí ATSH i v i sinh v t bi n i gen gen và c n thi t ph i có s qu n lí ATSH trong ngh nh c a Chính ph ,(8) thi t nghĩ i v i chúng vì m c tiêu b o v môi trư ng, nh ng n i dung khoa h c sau ây c n ư c b o t n a d ng sinh h c. trao i, bình lu n và i n th ng nh t: 4. c th hoá m t s quy nh v qu n - V nh ng n i dung chính c n i u ch nh: lí ATSH i v i sinh v t bi n i gen trong Có th hình dung nh ng n i dung chính Lu t b o v môi trư ng năm 2005, Lu t a c a qu n lí ATSH i v i sinh v t bi n i d ng sinh h c năm 2008 như ã nêu trên cũng gen qua sơ dư i ây: Nghiên c u khoa h c, phát tri n công ngh ; kh o nghi m, phóng thích GMO ánh giá r i ro do GMO gây ra Ki m soát các tác ng tiêu c c c a i v i môi trư ng, a d ng sinh h c GMO n môi trư ng, a d ng sinh và s c kh e con ngư i h c và s c kh e con ngư i Xu t kh u, nh p kh u, lưu gi và v n chuy n GMO Sơ qu n lí ATSH i v i sinh v t bi n i gen và s n ph m c a chúng - V nh ng căn c th c ti n cho vi c ATSH i v i sinh v t bi n i gen, công xây d ng văn b n: có căn c th c ti n tác t ng k t vi c thi hành pháp lu t v qu n cho vi c xây d ng Ngh nh v qu n lí lí ATSH i v i sinh v t bi n i gen là yêu 40 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2009
nghiªn cøu - trao ®æi c u b t bu c.(9) C th là ph i ti n hành lo i ý ki n khác nhau như sau: M t là Ngh t ng k t 3 năm thi hành quy ch 212, trong nh v qu n lí ATSH i v i sinh v t bi n ó xác nh rõ k t qu th c t c a t t c các i gen. Ưu i m c a tên g i này là ng n ho t ng có liên quan n sinh v t bi n i g n, d hi u và m b o tương thích gen và s n ph m c a chúng (t ho t ng m c cao v i tên g i c a Ngh nh thư nghiên c u khoa h c, phát tri n công ngh , Cartagena song l i chưa bao quát ư c vi c kh o nghi m, s n xu t, kinh doanh, s d ng qu n lí ATSH i v i s n ph m c a sinh v t n ho t ng xu t kh u, nh p kh u, v n bi n i gen; hai là, s d ng l i tên g i c a chuy n, lưu gi , phóng thích...); k t qu Quy ch 212 - Qu n lí ATSH i v i sinh tri n khai, t ch c th c hi n quy ch c a v t bi n i gen, s n ph m, hàng hoá có các b , ngành (trong ó t p trung vào các ngu n g c t sinh v t bi n i gen. Ưu ngành tài nguyên và môi trư ng; nông i m c a tên g i này là th hi n rõ các i nghi p và phát tri n nông thôn, y t , công tư ng qu n lí song l i gây khó hi u khi s thương, khoa h c và công ngh ); k t qu d ng c m t “có ngu n g c” t sinh v t ho t ng th c ti n c a l c lư ng h i quan, bi n i gen. Thêm n a, không nh t thi t c a các cơ s nghiên c u, ng d ng công ph i có tên g i “hàng hoá” khi ã s d ng ngh sinh h c; c a các a phương có quy tên g i “s n ph m” vì thu t ng hàng hoá ho ch vùng kh o nghi m sinh v t bi n i ch ph n ánh s lưu thông trên th trư ng gen... Bên c nh ó còn ph i có các k t qu c a s n ph m mà thôi; ba là, Ngh nh v kh o sát, ánh giá th c tr ng quan h xã h i qu n lí ATSH i v i sinh v t bi n i gen, liên quan n n i dung chính c a Ngh nh, xác nh nhu c u i u ch nh c a pháp m u v t di truy n c a sinh v t bi n i gen. lu t i v i lĩnh v c này. Tên g i này d a trên quy nh c a Lu t a - V các căn c pháp lí xây d ng văn d ng sinh h c năm 2008. Tuy nhiên, theo b n: Ngoài các căn c chính là Lu t b o v các nhà khoa h c thì tên g i sinh v t bi n môi trư ng năm 2005; Lu t a d ng sinh h c i gen và s n ph m c a sinh v t bi n i 2008 như ã nêu trên, vi c xây d ng ngh gen ã bao g m c m u v t di truy n c a nh còn ph i căn c vào Lu t b o v s c sinh v t bi n i gen nên không nh t thi t kh e nhân dân năm 1989, Lu t khoa h c và tên g i ph i bao g m 2 n i dung như v y; công ngh năm 2000; Pháp l nh gi ng cây b n là Ngh nh v qu n lí ATSH i v i tr ng năm 2004; Pháp l nh gi ng v t nuôi sinh v t bi n i gen, s n ph m c a sinh v t năm 2004; Lu t ch t lư ng s n ph m, hàng bi n i gen. Tên g i này ư c nhi u ngư i hoá năm 2007; Lu t ban hành văn b n quy cho là phù h p hơn. ph m pháp lu t năm 2008... - V ph m vi i u ch nh c a văn b n. - V tên g i c a văn b n: Hi n có các M c dù tên g i c a ngh nh là qu n lí t¹p chÝ luËt häc sè 10/2009 41
nghiªn cøu - trao ®æi ATSH i v i sinh v t bi n i gen và s n ki n v cơ s v t ch t, v chuyên môn, ph m c a chúng song ph m vi i u ch nh nghi p v , kĩ thu t... Ví d , i v i ho t c a ngh nh không nên ch gi i h n các ng nghiên c u khoa h c v sinh v t bi n quy nh v qu n lí nhà nư c v ATSH mà i gen và s n ph m c a chúng, ngoài vi c nên m r ng ph m vi qu n lí cho các ch ph i tuân theo các yêu c u c a Lu t khoa th khác n a. C n th ng nh t quan i m là h c và công ngh i v i ho t ng nghiên qu n lí ATSH i v i sinh v t bi n i gen c u khoa h c nói chung, còn ph i tuân không ch là trách nhi m c a Nhà nư c, c a theo các i u ki n c thù v cơ s v t cơ quan nhà nư c có th m quy n. i u này ch t, kĩ thu t, thi t b , công ngh và cán b s mb om c tương thích cao hơn c a chuyên môn phù h p v i ho t ng nghiên pháp lu t Vi t Nam i v i Ngh nh thư c u khoa h c, phát tri n công ngh iv i Cartagena ng th i cũng th hi n rõ xu sinh v t bi n i gen. C th là t ch c, cá hư ng a d ng hoá các cách th c, phương nhân ch ư c phép ti n hành ho t ng pháp qu n lí ATSH i v i sinh v t bi n nghiên c u khoa h c, phát tri n công ngh i gen và s n ph m c a chúng. v sinh v t bi n i gen thu c danh m c Do m c ích chính c a qu n lí ATSH ư c pháp lu t cho phép và ph i có phòng nói chung, qu n lí ATSH i v i sinh v t thí nghi m ư c B khoa h c và công ngh bi n i gen và s n ph m c a chúng là ki m công nh n. soát ư c r i ro, ánh giá ư c các tác ng Hai là các quy nh v trình t , th t c c a sinh v t bi n i gen và s n ph m c a ti n hành các ho t ng. Ví d , i v i ho t chúng t i môi trư ng, a d ng sinh h c và ng nh p kh u, xu t kh u, v n chuy n, lưu s c kh e con ngư i nên ph m vi i u ch nh gi sinh v t bi n i gen và s n ph m c a c a ngh nh c n ph i bao g m c nh ng chúng c n ph i tuân theo các quy nh v th n i dung này. t c nh p kh u; các quy nh v xác nh n ã - V nh ng n i dung c th c n i u ch nh: nh n ư c thông báo c a bên xu t kh u; các - V i m i ho t ng có liên quan n quy nh v thông báo vi c v n chuy n sinh v t bi n i gen và s n ph m c a chúng, xuyên biên biên gi i có ch nh sinh v t nh ng n i dung c n pháp lu t i u ch nh bi n i gen v i ý nh s d ng tr c ti p làm bao g m: lương th c ho c th c ăn gia súc ho c làm M t là quy nh các i u ki n ti n nguyên li u ch bi n... hành ho t ng có liên quan n sinh v t Ba là các quy nh công nh n tính bi n i gen và s n ph m c a chúng, trong h p pháp c a các ho t ng. Ví d , i v i ó c bi t chú ý n các i u ki n v ch ho t ng kh o nghi m, c n tuân theo các th ti n hành ho t ng cũng như các i u quy nh v công nh n tư cách pháp lí c a 42 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2009
nghiªn cøu - trao ®æi các ch th kh o nghi m g m cơ s bi n i gen, ánh giá r i ro, ki m soát các i u ki n kh o nghi m sinh v t bi n i tác ng tiêu c c c a sinh v t bi n i gen gen, t ch c tr c ti p ti n hành vi c kh o i v i s c kh e con ngư i, môi trư ng và nghi m sinh v t bi n i gen; giá tr pháp a d ng sinh h c v a là yêu c u v a là lí c a các k t qu kh o nghi m... Tương t m c ích nên các quy nh v v n này là các quy nh v công nh n tư cách pháp c n ư c thi t k theo hư ng v a có quy lí c a các ch th ti n hành th nghi m nh chung i v i t t c các ho t ng sinh v t bi n i gen. v a có quy nh riêng i v i t ng ho t B n là các quy nh v quy n và nghĩa ng căn c vào tính ch t c a ho t ng; v c a các ch th ti n hành các ho t ng m c ích s d ng, cách th c, phương pháp liên quan n sinh v t bi n i gen và s n s d ng và i tư ng ti p nh n sinh v t ph m c a chúng: Ví d , c n có các quy nh bi n i gen và s n ph m c a chúng, trong v quy n và nghĩa v c a các cơ s nghiên ó c bi t chú ý n các quy nh v n i c u khoa h c, phát tri n công ngh trong dung ánh giá r i ro, bao g m xác nh qu n lí ATSH i v i sinh v t bi n i gen... tính ch t nguy h i ti m n và m c thi t Năm là quy n h n và trách nhi m c a h i có th x y ra i v i môi trư ng, a d ng sinh h c và s c kho con ngư i trong các cơ quan nhà nư c có th m quy n trong các ho t ng liên quan n sinh v t bi n vi c qu n lí ATSH i v i sinh v t bi n i i gen, s n ph m c a sinh v t bi n i gen: Ví d , trách nhi m c a B tài nguyên gen ng th i ra các bi n pháp an toàn và môi trư ng trong vi c giúp Chính ph ngăn ng a, x lí và kh c ph c nh ng r i th ng nh t qu n lí nhà nư c v ATSH i ro i v i môi trư ng a d ng sinh h c và v i sinh v t bi n i gen; trách nhi m c a s c kho con ngư i. B nông nghi p và phát tri n nông thôn - Ngoài nh ng n i dung nêu trên, vi c trong vi c qu n lí ATSH i v i gi ng cây ban hành văn b n v qu n lí ATSH i v i tr ng, gi ng v t nuôi là sinh v t bi n i sinh v t bi n i gen và s n ph m c a chúng gen; qu n lí ATSH i v i sinh v t bi n i còn c n ph i chú ý n m t s v n pháp lí gen, s n ph m c a sinh v t bi n i gen làm sau ây: th c ăn chăn nuôi; qu n lí r i ro i v i a M t là theo quy nh c a Lu t ban hành d ng sinh h c thu c ph m vi qu n lí c a văn b n quy ph m pháp lu t năm 2008,(10) B ; trách nhi m c a B y t v qu n lí ngh nh v ATSH ư c ban hành c n ATSH trong quá trình s d ng sinh v t bi n có b n báo cáo ánh giá tác ng c a D i gen, s n ph m c a sinh v t bi n i gen th o ngh nh(11) trong ó n i dung c a báo làm th c ph m... cáo ph i nêu rõ các v n c n gi i quy t và - Trong qu n lí ATSH i v i sinh v t các gi i pháp i v i t ng v n ó; chi t¹p chÝ luËt häc sè 10/2009 43
nghiªn cøu - trao ®æi phí, l i ích c a các gi i pháp; so sánh chi áp d ng các quy nh v qu n lí ATSH i phí, l i ích c a các gi i pháp... ây là quy v i sinh v t bi n i gen. Khi m khuy t này nh m i mang tính b t bu c, giúp cho công c n ph i ư c kh c ph c trong quá trình tác xây d ng văn b n quy ph m pháp lu t hoàn thi n h th ng pháp lu t v a d ng hi u qu , ch t lư ng hơn. Theo ó, báo cáo sinh h c nói chung, c bi t là các quy nh ánh giá tác ng c a D th o Ngh nh v x lí vi ph m pháp lu t v qu n lí ATSH. c n c p nh ng n i dung sau: Trong ph m vi c a ngh nh này c n th - Xác nh các lo i l i ích v kinh t -xã hi n qua các i u kho n c m th c hi n m t h i-môi trư ng mà vi c xây d ng Ngh nh s hành vi nh t nh liên quan n sinh v t qu n lí ATSH mang l i. bi n i gen và s n ph m c a chúng làm căn - ánh giá các tác ng, phân tích nh ng c cho vi c quy nh các ch tài x lí vi v n ư c ưu tiên gi i quy t trong Ngh ph m trong th i gian t i./. nh qu n lí ATSH, hay còn g i là ánh giá các tác ng, phân tích nh ng i m t i ưu (1). Protein trong h i ch ng x p não - B nh bò iên. (2). Các c p 1, 2, 3, 4. c a nh ng n i dung chính c n ban hành (3).Xem:http://www.thuvienkhoahoc.com/tusach/An_ trong ngh nh, bao g m: các tác ng kinh to%C3%A0n_sinh_h%E1%BB%8Dc_(biosafety). t (chi phí ti t ki m, s vi c làm ư c t o (4). Còn g i là sinh v t bi n i di truy n. ra...); các tác ng khác (nâng cao nh n th c (5). Vi t Nam phê chu n Ngh nh thư Cartagena v an toàn sinh h c vào ngày 21/1/2004 và tr thành c a ngư i dân, b o v môi trư ng, a d ng thành viên chính th c vào ngày 20/4/2004. sinh h c, s c kho con ngư i...). (6). Ban hành kèm theo Quy t nh c a Th tư ng - V i m i v n ph i th hi n ư c Chính ph s 212/2005/Q -TTg ngày 26/8/2005. (7). ư c Qu c h i nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa nh ng n i dung:1) Xác nh v n ; 2) Th c Vi t Nam khoá XII, kì h p th 4 thông qua ngày tr ng c a v n ; 3) M c tiêu cơ b n c n t 13/11/2008, có hi u l c thi hành t ngày 1/7/2009. ư c; 4) Các phương án l a ch n; 5) ánh (8). Quy t nh c a B trư ng B tài nguyên và môi trư ng s 95/2009/Q -BTNMT ngày 20/1/2009 phê giá tác ng c a t ng phương án; 6) K t duy t Chương trình xây d ng và ban hành văn b n lu n và ki n ngh . quy ph m pháp lu t năm 2009 thu c ph m vi qu n lí Hai là c n ph i chú ý n các bi n pháp nhà nư c c a B . Theo ó, B tài nguyên và môi trư ng ch trì so n th o ngh nh v qu n lí ATSH b o m th c thi pháp lu t, trong ó có vi c i v i sinh v t bi n i gen trình Chính ph ban xây d ng các ch tài x lí hành vi vi ph m hành trong th i gian t i. các quy nh v qu n lí ATSH i v i sinh (9). Theo quy nh c a Lu t ban hành văn b n quy v t bi n i gen và s n ph m c a chúng. ph m pháp lu t năm 2008. (10). i u 61 kho n 2 i m c Lu t ban hành văn b n Th c ti n chưa có v vi c vi ph m nào trong quy ph m pháp lu t năm 2008. lĩnh v c này b x lí trong th i gian qua cho (11). Còn g i là s d ng phương pháp RIA trong vi c th y trư c hi u l c, hi u qu th c t c a vi c ánh giá d th o văn b n. 44 t¹p chÝ luËt häc sè 10/2009

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học

207 tài liệu

1446 lượt tải

THÔNG TIN

TRỢ GIÚP

HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG

Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.