intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Một số vấn đề về ban hành luật thuế môi trường ở Việt Nam "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

119
lượt xem
11
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Một số vấn đề về ban hành luật thuế môi trường ở Việt Nam trong đó có việc đảm bảo nguyên tắc bình đẳng nam nữ trong tuyển dụng. Nếu các quy định này không được tuân thủ, HĐXN có thể khởi kiện yêu cầu toà án buộc NSDLĐ phải thực hiện hoặc phải chịu phạt tiền đến 10.000 Euro (khoản 3 Điều 23; Điều 121 Luật quy chế xí nghiệp).

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Một số vấn đề về ban hành luật thuế môi trường ở Việt Nam "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi ThS. TrÇn Vò H¶i * 1. Ti p c n khái ni m thu môi trư ng Vi c b o v môi trư ng ư c th c hi n Theo nghĩa chung nh t, môi trư ng ư c thông qua nhi u bi n pháp khác nhau, bao hi u là toàn b “các y u t t nhiên và v t g m các bi n pháp hành chính và bi n pháp ch t nhân t o bao quanh con ngư i, có nh kinh t nh m thay i nh n th c và hành vi hư ng n i s ng, s n xu t, s t n t i, c a các ch th có kh năng tác ng tiêu phát tri n c a con ngư i và sinh v t”.(1) c c n môi trư ng cũng như kh c ph c các Cùng v i quá trình phát tri n kinh t , con s c môi trư ng n u x y ra. Các bi n pháp ngư i ã và ang hàng ngày hàng gi tác hành chính bao g m ki m tra, giám sát, x ng n môi trư ng xung quanh. S tác ph t, ban hành các tiêu chu n môi trư ng ng c a con ngư i n môi trư ng không v.v.. Các bi n pháp kinh t ch y u bao g m ch là vi c s d ng các thành ph n môi h th ng phí và thu liên quan n môi trư ng t o ra c a c i v t ch t mà chính trư ng. M i lo i bi n pháp u có nh ng ưu quá trình t o ra và s d ng c a c i v t ch t i m và như c i m riêng. Các bi n pháp cũng tác ng n môi trư ng thông qua hành chính có kh năng gi i h n m c tác vi c x ch t th i, gây ti ng n, làm m t cân ng tiêu c c c a các ch th n môi b ng các thành ph n môi trư ng v.v.. trư ng nhưng l i không có kh năng bù p Nhi u qu c gia ã nh n th c ư c t m các chi phí mà xã h i ã ph i b ra kh c quan tr ng c a môi trư ng i v i quá trình ph c nh ng t n th t i v i môi trư ng. Bên phát tri n kinh t cũng như s t n t i c a c nh ó, các bi n pháp hành chính ch m chính b n thân con ngư i. Chính vì v y, mô b o vi c tác ng trong tiêu chu n môi hình phát tri n b n v ng ã ra i và ư c trư ng cho phép mà không khuy n khích nhi u qu c gia ón nh n, theo ó, vi c phát nh ng ch th tác ng tiêu c c có nh ng tri n kinh t ph i g n li n v i công b ng xã i u ch nh v nh n th c và hành vi nh m c i h i và b o v môi trư ng. Vi t Nam, khái thi n tình hình (như i m i công ngh s n ni m phát tri n b n v ng ã ư c ghi nh n xu t s ch hơn, x lí ch t th i hi u qu v.v..). như sau: “Phát tri n b n v ng là phát tri n Do ó, bên c nh các bi n pháp hành chính, áp ng ư c nhu c u c a th h hi n t i mà các qu c gia ang ph bi n s d ng các bi n không làm t n h i n kh năng áp ng pháp kinh t b o v môi trư ng, bao g m nhu c u ó c a các th h tương lai trên cơ h th ng phí, thu môi trư ng và m t s s k t h p ch t ch , hài hoà gi a tăng trư ng kinh t , b o m ti n b xã h i và * Gi ng viên Khoa pháp lu t kinh t b o v môi trư ng”.(2) Trư ng i h c Lu t Hà N i t¹p chÝ luËt häc sè 4/2009 23
  2. nghiªn cøu - trao ®æi công c khác (h th ng t c c-hoàn tr , kí môi trư ng, bao g m các lo i thu như thu qu môi trư ng, côta ô nhi m v.v.). tài nguyên, thu tiêu th c bi t ( i v i các Theo cách ti p c n c a pháp lu t Vi t s n ph m gây ô nhi m như ô tô, thu c lá), Nam hi n nay, thu và phí có s khác bi t thu thu nh p doanh nghi p (ví d : s d ng nh t nh.(3) Phí là kho n thu bù p m t công ngh s ch, khai thác tài nguyên quý ph n ho c toàn b các chi phí mà Nhà nư c hi m) v.v.. Theo nghĩa h p, thu môi trư ng ã b ra khi cung c p hàng hoá, d ch v ư c hi u là lo i thu riêng bi t, ư c Qu c công cho các ch th trong xã h i, trong khi h i ban hành dư i hình th c lu t ho c pháp ó, thu không có tính i giá và không i l nh, i u ch nh quan h thu gi a Nhà nư c kho n, t c là kho n thu ph i n p không và các ch th có hành vi tác ng tiêu c c nh t thi t ph i tương x ng v i nh ng l i ích n môi trư ng. Như v y, thu môi trư ng là mà ch th n p thu ư c hư ng và ngu n lo i thu mà các ch th có kh năng tác thu t thu cũng không c n dành cho m c ng tiêu c c n môi trư ng ph i n p nh m tiêu nh t nh như i v i phí. Trong nhi u phòng, ch ng ô nhi m môi trư ng và m trư ng h p, kho n thu phí môi trư ng ôi b o phát tri n b n v ng. khi t ra kém hi u qu , do nh ng chi phí xã Thu môi trư ng có nhi u ưu i m so h i b ra bù p nh ng t n h i môi v i phí môi trư ng. Th nh t, so v i phí thì trư ng (bao g m nh ng thi t h i tr c ti p và thu môi trư ng là kho n thu ư c Qu c h i gián ti p) thư ng l n hơn kho n phí mà các ban hành nên có tính pháp lí cao hơn. Th ch th tác ng tiêu c c n môi trư ng ã hai, thu môi trư ng có kh năng t o ngu n n p. Không nh ng th , vi c tr phí tác thu ph quát hơn so v i t ng lo i phí chuyên ng tiêu c c n môi trư ng không khuy n bi t ng th i m b o ngu n thu l n, khích các ch th này có cách x s tích c c không nh ng áp ng ư c vi c phòng, hơn mà ngư c l i, h c m th y có quy n tác ch ng, kh c ph c ô nhi m môi trư ng mà ng nhi u hơn sau khi ch p nh n óng phí còn dùng th c hi n các m c tiêu kinh t - nhi u hơn. Chính vì v y, bên c nh h th ng xã h i khác. Th ba, thu môi trư ng là lo i phí môi trư ng, thu môi trư ng ư c ban thu ư c ngư i dân ng h hơn so v i m t hành s phát huy nh ng m t tích c c trong s lo i thu khác, không ch vì m c tiêu c a vi c i u ch nh hành vi xã h i i v i môi nó là b o v môi trư ng mà còn lí do vi c trư ng, h n ch nh ng khi m khuy t v n có thu thu ư c d a vào “hành vi x u” là vi c c a h th ng phí môi trư ng. gây ô nhi m môi trư ng, ch không ph i d a Khái ni m thu môi trư ng thư ng ư c vào “hành vi t t” như s n xu t, kinh doanh ti p c n dư i hai giác . Theo nghĩa r ng, ho c t o thu nh p.(4) Th tư, thu môi trư ng thu môi trư ng là toàn b các kho n thu s góp ph n nh hư ng hành vi xã h i theo mà ch th n p thu ph i óng góp liên quan hư ng gìn gi hi u qu các thành ph n môi n vi c tác ng n môi trư ng thông qua trư ng cũng như s d ng ti t ki m, h p lí hành vi c a mình. Dư i giác này, thu các ngu n tài nguyên thiên nhiên. môi trư ng ư c hi u là thu liên quan n Bên c nh nh ng ưu i m, thu môi 24 t¹p chÝ luËt häc sè 4/2009
  3. nghiªn cøu - trao ®æi trư ng cũng có nh ng tác ng trái chi u môi trư ng. Vi c không ưa y các chi nh t nh i v i n n kinh t . Thu môi phí liên quan n b o v môi trư ng vào giá trư ng s có tác ng n giá bán, làm nh thành hàng hoá, d ch v ã gây ra nhi u h u hư ng n kh năng c nh tranh c a hàng qu x u: m t là, các ch th kinh doanh s hoá, d ch v . Trong giai o n kinh t h i không có ý th c ti t ki m trong vi c khai nh p như hi n nay, nhi u qu c gia ang phát thác các thành ph n môi trư ng; hai là, tri n cũng chưa quan tâm úng m c n thu không công b ng trong vi c th hư ng các môi trư ng, nên hàng hoá có chi phí thu l i ích t môi trư ng (ví d : rõ ràng là không môi trư ng s gi m, kh năng c nh tranh so công b ng v i ngư i s d ng xe p khi v i hàng hoá có xu t x t nh ng qu c gia ngư i s d ng ô tô x khí th i gây h i cho không thu thu môi trư ng. N u quan tâm môi trư ng); ba là, Nhà nư c s không quá m c n v n môi trư ng, d n n quá ngu n l c c n thi t th c hi n các ho t xem tr ng vai trò c a thu môi trư ng thì s ng b o v môi trư ng m t cách hi u qu . nh hư ng n t c tăng trư ng kinh t . ng và Nhà nư c ta trong i u hành 2. S c n thi t ph i ban hành Lu t chính sách kinh t vĩ mô r t quan tâm n thu môi trư ng Vi t Nam v n môi trư ng. Chi n lư c phát tri n Vi t Nam ang trong quá trình hoàn kinh t -xã h i 5 năm (2006 - 2010) do i thi n th ch kinh t th trư ng v i t c h i i bi u toàn qu c l n th X c a ng phát tri n nhanh chóng v các m t kinh t -xã ã ra m c tiêu: “Hoàn ch nh pháp lu t, h i. Bên c nh nh ng thành t u, chúng ta tăng cư ng qu n lí nhà nư c i ôi v i nâng cũng ang ph i i m t v i nhi u thách th c cao ý th c và trách nhi m c a m i ngư i t quá trình công nghi p hoá, hi n i hoá, dân, c a toàn xã h i i v i vi c phòng trong ó có s tác ng tiêu c c n môi ng a ô nhi m, b o v và c i thi n môi trư ng s ng. Ô nhi m môi trư ng có nguyên trư ng. Th c hi n nguyên t c ngư i gây ra ô nhân t ho t ng khai thác không h p lí tài nhi m ph i x lí ô nhi m ho c ph i chi tr nguyên thiên nhiên, phát tri n không cân i cho vi c x lí ô nhi m”.(6) Các qu c gia phát và thi u quy ho ch ng b . Nguy cơ ô tri n châu Âu ã áp d ng h th ng thu nhi m môi trư ng còn là m t trái c a quá môi trư ng t r t lâu. Nhi u qu c gia châu Á trình h i nh p, khi Vi t Nam có th tr thành như Nh t B n, Hàn Qu c, Singapore, Thái bãi th i công ngh và các s n ph m ô nhi m Lan… cũng ã t ng bư c hoàn thi n h t các qu c gia khác.(5) th ng thu môi trư ng.(7) i u ó cho th y Trong quá trình s n xu t, kinh doanh, Vi t Nam không th t mình n m ngoài nhi u thành ph n môi trư ng ư c s d ng m i quan tâm chung c a c ng ng qu c t mi n phí, nhi u thi t h i n môi trư ng v v n môi trư ng, nh t là trong giai o n không ư c quan tâm kh c ph c. Như trên h i nh p kinh t qu c t hi n nay. ã phân tích, h th ng phí môi trư ng hi n H th ng pháp lu t thu và phí hi n hành nay không th bao quát ư c cũng như c a Vi t Nam liên quan n môi trư ng còn không m b o bù p các t n th t i v i nhi u b t c p c n s m kh c ph c. Các lo i t¹p chÝ luËt häc sè 4/2009 25
  4. nghiªn cøu - trao ®æi phí liên quan n môi trư ng ư c quy nh cũng ph i có nghĩa v óng góp. manh mún, không có t m bao quát và s thu Hai là m c dù m c tiêu chính c a lo i còn r t h n ch . Các quy nh v thu thư ng thu này là i u ch nh hành vi c a các ch nghiêng v hư ng khuy n khích s d ng th trong xã h i ch ng ô nhi m môi công ngh thân thi n v i môi trư ng m t trư ng nhưng ây không ph i là m c tiêu cách chung chung d n n vi c khó áp d ng, duy nh t. V lâu dài, thu môi trư ng có th trong khi ó l i không quy nh m c thu là ngu n thu áng k cho qu ngân sách nhà c ng r n hơn i v i các ho t ng gây thi t nư c, chuy n d ch t vi c thu thu vào h i cho môi trư ng. “hành vi t t” sang thu thu vào “hành vi Như trên ã nêu, trong giai o n hi n x u” như ã phân tích trên. nay, vi c phát tri n kinh t không ph i b ng 3. Nh ng nguyên t c ti p c n khi xây m i giá mà ph i g n v i công b ng xã h i và d ng Lu t thu môi trư ng b o v môi trư ng. Ô nhi m môi trư ng ã xây d ng ư c văn b n Lu t thu và ang tr nên tr m tr ng nư c ta và r t môi trư ng m b o tính kh thi và phù h p có th n n kinh t s ph i tr giá t n u v i các chu n m c pháp lí tiên ti n là công không có s quan tâm úng m c. Do v y, vi c khó khăn, ph c t p, ph i tr i qua nhi u vi c ban hành và áp d ng thu môi trư ng công o n v i s tham gia c a nhi u chuyên trong th i i m hi n nay là h t s c c n thi t. gia kinh t , pháp lí và cơ quan chuyên Nhà nư c s có thêm công c h u hi u ngành. Dư i giác khoa h c pháp lí, ngư i i u ch nh hành vi xã h i theo hư ng tích vi t xin ưa ra m t s nguyên t c c n ti p c c, thân thi n hơn v i môi trư ng, ng c n khi xây d ng Lu t thu môi trư ng th i có ngu n thu l n th c hi n công nh m m b o tính kh thi khi áp d ng ng tác b o v môi trư ng. th i phù h p v i tình hình th c ti n c a Vi t T nh ng phân tích trên ây, trong b i Nam trong giai o n hi n nay. c nh Vi t Nam hi n nay, thu môi trư ng Th nh t, c n m b o nguyên t c “ngư i c n ư c ban hành dư i hình th c là lo i gây ô nhi m ph i tr ” và nguyên t c “ngư i thu riêng bi t, th hi n trong văn b n lu t ư c hư ng l i ph i tr ”. m b o hi u l c i u ch nh. Nhi u ý Thu môi trư ng là lo i thu nh m m c ki n còn tranh lu n v v n nên g i tên s c tiêu chính là b o v môi trư ng, chính vì v y, thu này là “thu môi trư ng” hay “thu các ch th gây thi t h i cho môi trư ng ph i ch ng ô nhi m môi trư ng” ho c “thu b o có nghĩa v n p thu Nhà nư c kh c ph c v môi trư ng”,(8) tuy nhiên theo ngư i vi t, các s c môi trư ng ã x y ra như là m t vi c t tên là thu môi trư ng h p lí hơn vì cách ch u trách nhi m v hành vi c a mình. nh ng lí do sau ây: Nguyên t c này ư c T ch c h p tác kinh t M t là tên g i thu môi trư ng có tính và phát tri n (OECD) ra vào năm 1972 bao quát hơn, không nh ng m b o ngư i (ti ng Anh là Polluter Pays Principle, vi t t t gây ô nhi m ph i n p thu mà còn m b o là PPP). Tuy nhiên, c n nh n m nh r ng ây nh ng ch th ư c hư ng l i t môi trư ng là trách nhi m i v i hành vi h p pháp (t c 26 t¹p chÝ luËt häc sè 4/2009
  5. nghiªn cøu - trao ®æi là vi c gây ô nhi m v n n m trong gi i h n môi trư ng thì s thu có th còn h n ch . cho phép) phân bi t v i vi c b x ph t vi Th hai, quy nh c a Lu t ph i m b o ph m hành chính do gây ô nhi m môi trư ng. khuy n khích vi c b o v môi trư ng. Bên c nh ó, Nhà nư c không d ng l i Như trên ã phân tích, m c tiêu ch y u vi c ch kh c ph c nh ng thi t h i môi trư ng c a thu môi trư ng là nh hư ng hành vi xã do b ô nhi m mà còn tích c c làm cho môi h i m b o môi trư ng ngày càng trong trư ng ư c trong s ch hơn b ng các ho t s ch hơn ho c chí ít cũng không phát tri n ng c a mình. Nh ng ho t ng tích c c theo chi u hư ng x u i, ch không ph i là làm s ch môi trư ng c a Nhà nư c cho thu ư c nhi u thu t nh ng ch th gây ô nhi u ch th ư c hư ng l i và ch ng nhi m. Có nh ng thành ph n môi trư ng n u m c nh t nh nh ng ch th này ph i có m t i thì không th ph c h i ư c và khi ó trách nhi m óng góp v i Nhà nư c thông không còn là v n tài chính. Cách ưu vi t qua thu môi trư ng. Nguyên t c ngư i ư c nh t là quy nh m c thu sao cho ch th hư ng l i ph i tr (Beneficiary Pays Principle n p thu th y có l i hơn khi th c hi n các - BPP) có th làm cho thu môi trư ng mang bi n pháp b o v môi trư ng. Do v y, các tính ch t c a phí nhưng do vi c xác nh giá quy nh c a Lu t ph i rõ ràng các ch th tr hư ng l i t môi trư ng khá ph c t p và n p thu nh n th c và l a ch n ư c ưu ãi tr u tư ng nên vi c thu thông qua thu v n thu khi s d ng công ngh s ch, s n ph m t t hơn là xây d ng m t lo i phí bao quát thân thi n hơn v i môi trư ng hơn là vi c n p như v y.(9) thu v i m c cao gây ô nhi m. Cũng c n nói thêm r ng trong Chi n lư c Th ba, c n m b o l trình thu h p lí, c i cách h th ng thu n năm 2010 do tránh gây “s c” cho n n kinh t . Chính ph ra có ghi nh n: ngu n thu t Hi n nay, n n kinh t nư c ta ang trong thu môi trư ng ch s d ng cho công tác b o giai o n tăng t c b t k p trình phát v môi trư ng, không dùng cho vi c khác. tri n c a các qu c gia tiên ti n. Chính vì M c dù i u ó cho th y Nhà nư c h t s c v y, vi c s d ng m c t i a các ngu n coi tr ng công tác b o v môi trư ng nhưng tài nguyên là khó tránh kh i. Trong th i gian ngư i vi t cho r ng ghi nh n như v y trong qua, trình công ngh trong nư c m c dù Lu t thu môi trư ng là không c n thi t, có ti n b nhưng nhìn chung còn khá l c không nh ng làm gi i h n kh năng c a thu h u, không th ngay l p t c hi n i hoá môi trư ng trong vi c óng góp vào qu ngân hoàn toàn b ng nh ng công ngh tiên ti n và sách nhà nư c mà còn làm sai l ch b n ch t ít nh hư ng n môi trư ng. V i th c ti n c a thu . Qu b o v môi trư ng có th như v y, nhi m v c a thu môi trư ng là ư c thành l p t ngu n v n ngân sách mà t ng bư c i u ch nh hành vi xã h i, d n d n không nh t thi t ph i liên quan tr c ti p n ưa nh n th c b o v môi trư ng vào ho t thu môi trư ng, như v y ngu n thu c a qu ng s n xu t kinh doanh. C n tránh tình m i m b o cho công tác b o v môi trư ng, tr ng áp d ng ngay m c thu cao d n n c bi t trong giai o n u áp d ng thu gia tăng m nh chi phí s n xu t, gây khó khăn t¹p chÝ luËt häc sè 4/2009 27
  6. nghiªn cøu - trao ®æi cho các doanh nghi p và ngư i tiêu dùng d ng tài nguyên h p lí, hi u qu . trong giai o n c nh tranh kinh t toàn c u Th năm, thu môi trư ng không th thay hi n nay. Lu t thu môi trư ng ph i ưa ra th hoàn toàn phí môi trư ng mà v n c n quy ư c l trình áp d ng thu h p lí, t m c nh m t s lo i phí môi trư ng nh t nh. thu th p d n d n n m c thu cao, xã M c dù h th ng phí hi n hành liên quan h i quen d n v i trách nhi m n p thu môi n môi trư ng còn nhi u b t c p nhưng v i trư ng ng th i không nh hư ng nhi u cách ti p c n v thu và phí như hi n nay, n quá trình tăng trư ng c a n n kinh t . thu môi trư ng không th và không c n Th tư, c n tách b ch thu môi trư ng thi t ph i thay th cho toàn b các lo i phí v i thu tài nguyên vì m c tiêu i u ch nh liên quan n môi trư ng. Th c t cho th y không hoàn toàn gi ng nhau. nhi u lo i phí là c n thi t, áp ng nhu c u M c dù có nhi u ý ki n cho r ng thu môi c a các ch th s d ng d ch v công do trư ng theo nghĩa r ng bao g m c thu tài Nhà nư c cung c p như phí ki m d ch ng, nguyên, tuy nhiên theo ngư i vi t m c dù th c v t, phí th m nh báo cáo ánh giá tác thu tài nguyên cũng có nhi m v b o v môi ng môi trư ng, phí phòng, ch ng thiên tai, trư ng trong ho t ng khai thác tài nguyên v.v.. Nh ng lo i phí này trên th c t là dành nhưng thu tài nguyên th c ch t có ch c năng th c hi n các m c tiêu c th nh m b o khác quan tr ng hơn. Theo quy nh c a pháp v môi trư ng, vì l i ích c a b n thân ch lu t Vi t Nam, tài nguyên thiên nhiên thu c th n p phí và l i ích chung c a xã h i. s h u toàn dân, do Nhà nư c th ng nh t Trách nhi m c a cơ quan nhà nư c có th m qu n lí,(10) do v y vi c khai thác tài nguyên quy n là ph i rà soát, ánh giá b n ch t và do các t ch c, cá nhân ti n hành c n ph i hi u qu c a t ng lo i phí xác nh lo i n p thu như là cách chia s ph n l i ích phí nào c n bãi b và thay th b i thu môi t giá tr tài nguyên ư c khai thác cho m c trư ng, lo i phí nào ti p t c ư c th c hi n. ích chi tiêu công c ng. Bên c nh ó, vi c 4. M t s xu t c th xây d ng khai thác tài nguyên có th không nh hư ng Lu t thu môi trư ng nhi u n môi trư ng n u ư c ti n hành m t Th nh t, trư c m t vi c thu thu ch áp cách khoa h c, h p lí. Căn c tính thu tài nguyên d a vào giá tr tài nguyên ư c khai d ng ch y u i v i ch th s n xu t, kinh thác ch không ph i nh ng tác ng c a ho t doanh có kh năng gây ô nhi m môi trư ng ng khai thác tài nguyên n môi trư ng. bao g m ch th có ho t ng x ch t th i ra V i nh ng lí do trên cho th y không th dùng môi trư ng trong quá trình s n xu t, kinh thu môi trư ng thay th cho thu tài doanh và ch th s n xu t các s n ph m có nguyên. Không nh ng th , trong th i gian t i, kh năng gây ô nhi m môi trư ng như ô tô, cơ quan có th m quy n c n quan tâm n xe máy, thu c lá v.v.. Suy cho cùng, vi c áp vi c hoàn ch nh h th ng pháp lu t thu tài d ng thu i v i vi c s n ph m gây ô nguyên b ng cách xây d ng và ban hành Lu t nhi m có th ư c th c hi n thông qua ch thu tài nguyên m b o khai thác và s th s n xu t s n ph m ó, vì thu môi trư ng 28 t¹p chÝ luËt häc sè 4/2009
  7. nghiªn cøu - trao ®æi trong trư ng h p này s n m trong giá thành và các s n ph m b ng ch t khó phân hu s n ph m ư c bán ra và ngư i tiêu dùng như nh a PVC, PE…) (t c là ngư i s d ng s n ph m) s ph i - Ngu n gây ô nhi m như ngu n ch t gánh ch u. Vi c không thu thu tr c ti p i phóng x , ch t c v.v.. v i ngư i tiêu dùng không nh ng m b o Th ba, căn c tính thu c n ư c xây vi c qu n lí thu ư c t p trung mà còn d ng m t cách khoa h c nhưng ph i m không gây nên “hi u ng ngư c” i v i xã b o tính ơn gi n, thu n ti n cho vi c xác h i trong quá trình áp d ng thu . i v i nh s thu ph i n p. Vào năm 1920, nhà ch t th i trong sinh ho t thì không thu thu kinh t h c Arthur C. Pigou ã ưa ra nguyên mà ch c n thu phí x lí ch t th i phù h p t c ánh thu ô nhi m sao cho m c thu ph i v i tình hình c a t ng a phương. bù p nh ng chi phí mà xã h i ã dành Bên c nh nh ng ch th s n xu t kinh khôi ph c môi trư ng b ô nhi m ho c doanh, m t s ch th s h u ho c s d ng nh ng t n th t do ô nhi m gây ra m c s n các ngu n gây ô nhi m ư c quy nh cũng lư ng t i ưu.(11) N u m c thu cao hơn, vi c thu c di n n p thu . Vi c thu thu i v i s n xu t s không t ư c s n lư ng t i ưu ngu n gây ô nhi m c n ph i ư c xác nh nhưng n u th p hơn s không bù p riêng, n u ch th s h u ho c s d ng chi phí kh c ph c môi trư ng, cũng như ngu n gây ô nhi m ng th i là ch th s n ngư i s n xu t s không có ý th c trong vi c xu t kinh doanh ph i n p thu môi trư ng. b o v môi trư ng. Th hai, i tư ng ch u thu c n xác Như v y, v nguyên t c, s thu môi nh là các i tư ng có kh năng gây ô trư ng ph i t l v i kh năng gây ô nhi m nhi m môi trư ng m t cách áng k và có nhưng xác nh chính xác m c ô th xác nh ư c m c ô nhi m theo tiêu nhi m xây d ng căn c tính thu là công chu n môi trư ng ( i u này m b o tính có vi c ph c t p, c n có nh ng th ng kê, ánh căn c và s minh b ch c a thu ). d áp giá và phân tích kĩ thu t th u áo. d ng, nh ng i tư ng ch u thu trên ây i v i các ch th kinh doanh, thu môi ph i ư c li t kê m t cách rõ ràng, càng c trư ng ư c xác nh là chi phí s n xu t nên th càng t t. Theo ngư i vi t, trư c m t ch không th d a vào l i nhu n xác nh áp d ng thu môi trư ng i v i các i thu . Tuỳ theo tính ch t c a t ng i tư ng tư ng sau ây: ch u thu mà xây d ng căn c tính thu phù - Ch t th i trong quá trình s n xu t kinh h p. i v i ch t th i, căn c tính thu có doanh bao g m ch t r n, ch t l ng, ch t khí th xác nh theo hàm lư ng ch t th i mà và ti ng n (n u cơ s s n xu t làm phát sinh quá trình s n xu t, kinh doanh th i ra môi ti ng n vư t quá tiêu chu n cho phép). trư ng xác nh b c thu ,(12) sau ó căn - S n ph m có kh năng gây ô nhi m c vào t ng b c thu s l y doanh thu nhân (thu c lá, thu c tr sâu, ô tô, xe máy, m t s v i thu su t tương ng áp d ng cho b c máy móc thi t b khác có s d ng xăng, d u thu y. i v i các s n ph m gây ô nhi m, t¹p chÝ luËt häc sè 4/2009 29
  8. nghiªn cøu - trao ®æi không nên căn c vào giá bán s n ph m vì m t cách ng b v i h th ng tiêu chu n giá bán không ng nghĩa v i nh ng tác môi trư ng hoàn ch nh và quy ho ch h p lí, ng tiêu c c v i môi trư ng do s n ph m phù h p v i các chu n m c qu c t . Không y gây ra. Do v y, thu i v i s n ph m nh ng th , Lu t thu môi trư ng i vào gây ô nhi m nên xác nh theo m c thu c cu c s ng, công tác tuyên truy n v b o v nh cho t ng lo i s n ph m, căn c vào kh môi trư ng và trách nhi m c a cá nhân, t năng gây ô nhi m c a chúng i v i môi ch c i v i môi trư ng ph i ư c y trư ng. Còn i v i ngu n gây ô nhi m, c n m nh hơn n a trong th i gian t i./. căn c vào n ng gây ô nhi m xác nh m c thu c nh cho phù h p. (1).Xem: Kho n 1 i u 3 Lu t b o v môi trư ng năm 2005. Th tư, c n có nh ng quy nh v ưu ãi (2).Xem: Kho n 4 i u 3 Lu t b o v môi trư ng thu (bao g m mi n thu , gi m thu ) cho năm 2005. nh ng ch th có hành vi tích c c h n ch (3). Pháp lu t nư c ngoài thư ng không phân bi t nh ng tác ng tiêu c c n môi trư ng gi a kho n thu thu và phí, do v y, các kho n thu có trong quá trình s n xu t, kinh doanh. Trư ng tính ch t b t bu c áp d ng cho các ch th có kh năng tác ng tiêu c c n môi trư ng u g i chung h p ư c mi n, gi m thu có th là: theo ti ng Anh là “environment tax”. - Doanh nghi p th c hi n chuy n i (4).Xem: TS. Nguy n Ng c Thanh, Tr n M nh Kiên, công ngh theo hư ng s d ng công ngh Gioan H o, “Thu , phí môi trư ng trên th gi i và s ch hơn v i môi trư ng ư c gi m thu m ts nh hư ng cho Vi t Nam”, T p chí tài chính, s 11/2002, tr. 46. môi trư ng trong th i gian nh t nh theo (5).Xem: B tài nguyên và môi trư ng, Báo cáo hi n b c thu mà doanh nghi p ph i n p sau khi tr ng môi trư ng qu c gia năm 2005, tr. 9. chuy n i công ngh . (6).Xem: ng C ng s n Vi t Nam, Văn ki n i h i - Doanh nghi p nghiên c u và ng d ng i bi u toàn qu c l n th X, Nxb. Chính tr qu c gia, các gi i pháp công ngh gi m ô nhi m môi 2006, tr. 223. (7).Xem: TS. Bùi ư ng Nghiêu (ch biên), Thu môi trư ng ho c h p tác v i các cơ s khoa h c trư ng, Nxb. Tài chính, 2006, tr. 159. ti n hành nghiên c u, th nghi m các s n (8). Trong Chương trình c i cách h th ng thu n ph m làm gi m ô nhi m c n ư c mi n thu năm 2010 ban hành kèm theo Quy t nh c a Th trong giai o n nghiên c u và gi m thu tư ng Chính ph s 201/2004/Q -TTg ngày 6/12/2004 m c thích h p cho m t s năm áp d ng g i tên lo i thu này là “thu b o v môi trư ng”. (9).Như trong chú thích (3), v n này không ư c chính th c ti p theo. t ra pháp lu t nhi u qu c gia vì h không c n - Mi n thu i v i ch t th i trong quá phân nh r ch ròi gi a thu và phí như Vi t Nam. trình s n xu t kinh doanh và các s n ph m (10).Xem: i u 1 Pháp l nh thu tài nguyên năm 1998. có kh năng gây ô nhi m, n u hàm lư ng (11).Xem: Nguy n Th Cành (ch biên), Tài chính công, Nxb. i h c qu c gia thành ph H Chí Minh, gây ô nhi m dư i h n m c t i thi u theo tiêu 2003, tr. 133. chu n môi trư ng. (12). V v n xây d ng b c thu , xem: TS. Bùi Th năm, Lu t thu môi trư ng ch có ư ng Nghiêu (ch biên), Thu môi trư ng, Nxb. Tài th phát huy hi u qu n u nó ư c áp d ng chính, 2006, tr. 211 - tr.219. 30 t¹p chÝ luËt häc sè 4/2009
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2