intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Những điểm mới trong tổ chức bộ máy nhà nước qua sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 1992 "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

86
lượt xem
8
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Những điểm mới trong tổ chức bộ máy nhà nước qua sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 1992 Sự phân tích trên đây cho thấy trong đời sống cộng đồng, để bảo đảm một cách hài hoà các lợi ích thì hành vi của con người cần phải được điều chỉnh. “Điều chỉnh” theo nghĩa của từ là sửa đổi, sắp xếp lại ít nhiều cho đúng hơn, cân đối hơn, phù hợp hơn.(3) Như vậy, điều chỉnh hành vi con người là hướng dẫn cách xử sự cho chủ thể, làm thay đổi hành...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Những điểm mới trong tổ chức bộ máy nhà nước qua sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 1992 "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi PGS.TS. Bïi Xu©n §øc * T hùc hiÖn ®−êng lèi ®æi míi to n diÖn ®Êt n−íc do §¹i héi lÇn thø VI (1986) cña §¶ng ®Ò ra, song song víi nh÷ng c¶i c¸ch s©u t¹o nªn søc m¹nh tæng hîp cña quyÒn lùc nh n−íc".(2) HiÕn ph¸p n¨m 1992 ® thiÕt kÕ l¹i bé m¸y réng vÒ kinh tÕ, c«ng cuéc ®æi míi bé m¸y nh nh n−íc víi nh÷ng ®æi míi c¨n b¶n nh− th nh n−íc nh»m n©ng cao hiÖu lùc v hiÖu qu¶ cña lËp l¹i Uû ban th−êng vô Quèc héi, lËp Chñ Nh n−íc, ®¸p øng c¸c yªu cÇu qu¶n lÝ trong tÞch n−íc c¸ nh©n thay cho chÕ ®Þnh Chñ tÞch ®iÒu kiÖn míi ®−îc triÓn khai m¹nh mÏ. n−íc tËp thÓ (Héi ®ång Nh n−íc), ®æi tªn gäi Quan ®iÓm chung l ph¶i x©y dùng bé m¸y Héi ®ång bé tr−ëng th nh ChÝnh phñ... víi nh n−íc võa b¶o ®¶m tÝnh kÕ thõa võa thÓ nh÷ng chøc n¨ng, nhiÖm vô v c¸c mèi quan hiÖn nh÷ng nhËn thøc míi phï hîp víi yªu cÇu hÖ ®−îc thiÕt kÕ l¹i phï hîp víi ®iÒu kiÖn ph¸t ph¸t triÓn ®Êt n−íc trong giai ®o¹n míi. triÓn míi cña ®Êt n−íc. VÒ c¬ b¶n, bé m¸y nh Nguyªn t¾c chñ ®¹o cña c¶i c¸ch bé m¸y nh n−íc t¹i HiÕn ph¸p n¨m 1992 ® ®−îc ®æi míi n−íc (®−îc ®Ò ra tr−íc tiªn t¹i C−¬ng lÜnh x©y c¨n b¶n ®¸p øng b−íc ®Çu c¸c yªu cÇu qu¶n lÝ dùng ®Êt n−íc trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ trong thêi k× ®æi míi. nghÜa x héi do §¹i héi VII cña §¶ng (1991) Tuy vËy, bé m¸y nh n−íc ®−îc quy ®Þnh th«ng qua v sau n y ®−îc §¹i héi VIII (1996) t¹i HiÕn ph¸p n¨m 1992 v c¸c luËt tæ chøc chuÈn ho¸) l : "Nh n−íc ViÖt Nam thèng ban h nh tiÕp sau ®ã vÉn cßn nhiÒu vÊn ®Ò ® nhÊt ba quyÒn lËp ph¸p, h nh ph¸p, t− ph¸p ®−îc nªu ra nh−ng ch−a ®−îc gi¶i quyÕt døt víi sù ph©n c«ng r nh m¹ch ba quyÒn ®ã" hay ®iÓm. H¬n n÷a, trong qu¸ tr×nh gÇn 10 n¨m tæ “QuyÒn lùc nh n−íc l thèng nhÊt, cã sù chøc v vËn h nh bé m¸y nh n−íc còng ® cã ph©n c«ng v phèi hîp gi÷a c¸c c¬ quan nh nhiÒu vÊn ®Ò míi ph¸t sinh ®ßi hái ph¶i xö lÝ. n−íc trong viÖc thùc hiÖn c¸c quyÒn lËp ph¸p, Tr−íc t×nh h×nh ®ã, viÖc tiÕp tôc kiÖn to n bé h nh ph¸p, t− ph¸p”.(1) Nãi cô thÓ h¬n, ®ã l : m¸y nh n−íc nh»m ®¸p øng tèt h¬n yªu cÇu "QuyÒn lùc cao nhÊt cña Nh n−íc tËp trung c«ng cuéc ®æi míi, x©y dùng Nh n−íc ph¸p v o Quèc héi nh−ng cã sù ph©n c«ng, ph©n quyÒn XHCN ViÖt Nam l hÕt søc cÇn thiÕt. nhiÖm gi÷a Quèc héi, ChÝnh phñ, To ¸n nh©n Héi nghÞ lÇn thø 7 Ban chÊp h nh trung −¬ng d©n tèi cao v ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao §¶ng kho¸ VIII (th¸ng 8/1999) chØ râ: “Tæ ®Ó mçi c¬ quan thùc thi cã hiÖu lùc chøc n¨ng, chøc bé m¸y cña hÖ thèng chÝnh trÞ, nhÊt l bé quyÒn h¹n cña m×nh theo c¸c quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p, víi sù phèi hîp, céng t¸c chÆt chÏ * ViÖn nghiªn cøu nh n−íc v ph¸p luËt 10 - T¹p chÝ luËt häc
  2. nghiªn cøu - trao ®æi m¸y h nh chÝnh nh n−íc cßn cång kÒnh, chøc bé m¸y nh n−íc. nhiÒu ®Çu mèi, tÇng nÊc trung gian... Chøc Néi dung chÝnh cña nh÷ng söa ®æi, bæ n¨ng, nhiÖm vô, thÈm quyÒn v chÕ ®é tr¸ch sung gåm: nhiÖm cña nhiÒu c¬ quan v ng−êi ®øng ®Çu 1. VÒ Quèc héi, Uû ban th−êng vô ch−a thËt râ, cßn chång chÐo, c¬ chÕ vËn h nh Quèc héi v nhiÒu mèi quan hÖ cßn bÊt hîp lÝ...”, cÇn VÞ trÝ, vai trß cña Quèc héi trong bé m¸y thiÕt ph¶i “tæ chøc viÖc nghiªn cøu söa ®æi, bæ nh n−íc ViÖt Nam tiÕp tôc ®−îc kh¼ng ®Þnh sung mét sè vÊn ®Ò vÒ tæ chøc bé m¸y c¸c c¬ nh− cò. Quèc héi l c¬ quan ®¹i biÓu cao nhÊt quan nh n−íc liªn quan ®Õn HiÕn ph¸p 1992 cña nh©n d©n, c¬ quan quyÒn lùc nh n−íc cao v c¸c luËt tæ chøc c¸c c¬ quan nh n−íc”.(3) nhÊt cña n−íc Céng ho x héi chñ nghÜa ViÖt NghÞ quyÕt cña Quèc héi kho¸ X, k× häp thø 6 Nam. Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu còng nh− vÒ Ch−¬ng tr×nh x©y dùng luËt, ph¸p lÖnh n¨m th¶o luËn kh«ng ph¶i kh«ng cã ý kiÕn kh¸c vÒ 2000 ghi nhiÖm vô xem xÐt th«ng qua nghÞ vÊn ®Ò n y nh− muèn coi Quèc héi kh«ng ph¶i quyÕt söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu vÒ tæ chøc l c¬ quan tËp trung tÊt c¶ quyÒn lùc nh n−íc bé m¸y nh n−íc cña HiÕn ph¸p n¨m1992. m chØ l c¬ quan quyÒn lùc vÒ lËp ph¸p. Gi÷ Môc ®Ých cña viÖc söa ®æi, bæ sung mét sè quy ®Þnh nh− trªn l ®Ó thÓ hiÖn ®Æc thï cña ®iÒu cña HiÕn ph¸p n¨m 1992 vÒ tæ chøc bé chÝnh thÓ XHCN. VÒ c¬ b¶n, tæ chøc, chøc m¸y nh n−íc l nh»m ®¸p øng yªu cÇu ®æi n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña Quèc héi, Uû míi bé m¸y nh n−íc, b¶o ®¶m cho bé m¸y ban th−êng vô Quèc héi, Héi ®ång d©n téc, c¸c nh n−íc tinh gän, trong s¹ch, v÷ng m¹nh, uû ban cña Quèc héi ®−îc quy ®Þnh trong HiÕn ho¹t ®éng cã hiÖu lùc, hiÖu qu¶, kh¾c phôc ph¸p l phï hîp. t×nh tr¹ng chång chÐo, l m râ h¬n sù ph©n Söa ®æi, bæ sung vÒ Quèc héi chñ yÕu l m c«ng, phèi hîp, ph©n cÊp thùc hiÖn c¸c chøc râ h¬n mét sè chøc n¨ng, quyÒn h¹n cña Quèc n¨ng, nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña tõng c¬ quan héi. §ã l : nh n−íc; t¨ng c−êng d©n chñ XHCN, quyÒn - Söa quy ®Þnh t¹i ®iÓm 4 §iÒu 84 "Quèc l m chñ cña nh©n d©n, n©ng cao chÊt l−îng héi... ph©n bæ ng©n s¸ch nh n−íc..." th nh chÕ ®é d©n chñ ®¹i diÖn th«ng qua ho¹t ®éng "Quèc héi... ph©n bæ ng©n s¸ch trung −¬ng...". cña Quèc héi v héi ®ång nh©n d©n c¸c cÊp; Theo quy ®Þnh cò, Quèc héi ph©n bæ ng©n gãp phÇn l m trong s¹ch bé m¸y nh n−íc, t¹o s¸ch nh n−íc bao gåm c¶ ng©n s¸ch trung ®iÒu kiÖn vÒ tæ chøc v c¬ chÕ h÷u hiÖu ®Ó −¬ng v ng©n s¸ch ®Þa ph−¬ng. §iÒu n y chèng tham nhòng; tiÕp tôc t¨ng c−êng v ®æi kh«ng phï hîp víi viÖc ph©n cÊp qu¶n lÝ t i míi sù l nh ®¹o cña §¶ng ®èi víi Nh n−íc. chÝnh, ng©n s¸ch v kh«ng thùc tÕ trong ®iÒu Víi môc tiªu v nh÷ng ®Þnh h−íng lín ®ã, t¹i kiÖn ho¹t ®éng hiÖn nay cña Quèc héi. Nay k× häp thø 10 (tõ 20/11 ®Õn 25/12/2001) Quèc quy ®Þnh l¹i Quèc héi chØ quyÕt ®Þnh ph©n bæ héi n−íc Céng ho x héi chñ nghÜa ViÖt Nam ng©n s¸ch trung −¬ng (tøc quyÕt ®Þnh ph−¬ng kho¸ 10 ® th«ng qua NghÞ quyÕt vÒ viÖc söa ¸n ph©n bæ ng©n s¸ch trung −¬ng cho tõng bé, ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu cña HiÕn ph¸p n¨m ng nh v møc bæ ung ng©n s¸ch cho tõng tØnh, 1992 trong ®ã cã c¸c söa ®æi, bæ sung vÒ tæ th nh phè trùc thuéc trung −¬ng) võa ®Ó b¶o T¹p chÝ luËt häc - 11
  3. nghiªn cøu - trao ®æi ®¶m tÝnh thèng nhÊt cña chÝnh s¸ch t i chÝnh nhiÒu n−íc, nghÞ viÖn cßn xÐt xö ® n h¹ch phÕ quèc gia, võa t¹o ®iÒu kiÖn cho héi ®ång nh©n truÊt c¶ tæng thèng. Quy ®Þnh bæ sung n y t¹o d©n ë ®Þa ph−¬ng quyÕt ®Þnh thùc chÊt h¬n vÒ c¬ së cho Quèc héi cã thÓ trùc tiÕp tiÕn h nh ng©n s¸ch cña ®Þa ph−¬ng m×nh. s¸t h¹ch, tá th¸i ®é ®èi víi nh÷ng chøc danh - Bæ sung quy ®Þnh t¹i ®iÓm 5 §iÒu 84: thuéc ®èi t−îng gi¸m s¸t cña m×nh. LuËt tæ ViÖc Quèc héi quyÕt ®Þnh chÝnh s¸ch t«n chøc Quèc héi míi ban h nh sau ®ã (§iÒu 12 gi¸o cña Nh n−íc. §©y l néi dung thuéc v 88) quy ®Þnh chi tiÕt thªm: Uû ban th−êng thÈm quyÒn cña Quèc héi: Quèc héi quyÕt vô Quèc héi tr×nh Quèc héi bá phiÕu tÝn nhiÖm ®Þnh nh÷ng chÝnh s¸ch c¬ b¶n vÒ ®èi néi, ®èi ®èi víi nh÷ng ng−êi gi÷ c¸c chøc do Quèc héi ngo¹i... cña ®Êt n−íc..." (§iÒu 83). Trong khi bÇu hoÆc phª chuÈn; xem xÐt tr×nh Quèc héi §iÒu 84 quy ®Þnh quyÒn h¹n cña Quèc héi vÒ bá phiÕu tÝn nhiÖm khi cã kiÕn nghÞ cña Ýt nhÊt quyÕt ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch t i chÝnh, tiÒn tÖ 20% tæng sè ®¹i biÓu hoÆc kiÕn nghÞ cña Héi quèc gia, chÝnh s¸ch d©n téc... th× néi dung ®ång d©n téc, uû ban cña Quèc héi. Trong n y ch−a ghi râ. Nay bæ sung cho ®Çy ®ñ v tr−êng hîp kh«ng ®−îc qu¸ nöa tæng sè ®¹i thèng nhÊt. biÓu Quèc héi tÝn nhiÖm th× c¬ quan hoÆc - Bæ sung quy ®Þnh t¹i ®iÓm 7 §iÒu 84 viÖc ng−êi ® giíi thiÖu ®Ó bÇu hoÆc ®Ò nghÞ phª Quèc héi "bá phiÕu tÝn nhiÖm ®èi víi nh÷ng chuÈn cã tr¸ch nhiÖm tr×nh Quèc héi xem xÐt, ng−êi gi÷ c¸c chøc vô do Quèc héi bÇu hoÆc quyÕt ®Þnh viÖc miÔn nhiÖm, b i nhiÖm hoÆc phª chuÈn". Bæ sung n y nh»m l m râ h¬n c¬ phª chuÈn viÖc miÔn nhiÖm, c¸ch chøc. Thùc chÕ chÞu tr¸ch nhiÖm cña c¸c chøc danh trªn chÊt ®©y l cuéc bá phiÕu bÊt tÝn nhiÖm v× tr−íc Quèc héi. Theo quy ®Þnh cña HiÕn ph¸p kh«ng tiÕn h nh theo thñ tôc th−êng k× m chØ th× c¸c chøc danh do Quèc héi bÇu hoÆc phª x¶y ra khi cã sù kh«ng t¸n th nh ho¹t ®éng chuÈn nh− Chñ tÞch n−íc, Chñ tÞch Quèc héi, cña chøc danh ®ã. §©y l sù bæ sung cÇn thiÕt Thñ t−íng, phã Thñ t−íng, ch¸nh ¸n To ¸n ®Ó Quèc héi chñ ®éng thùc hiÖn chÕ t i trong nh©n d©n tèi cao, viÖn tr−ëng ViÖn kiÓm s¸t qu¸ tr×nh gi¸m s¸t, nh»m n©ng cao h¬n n÷a nh©n d©n tèi cao, bé tr−ëng, thñ tr−ëng c¬ hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng n y cña Quèc héi. quan ngang bé... ®Òu chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc Riªng viÖc bá phiÕu tÝn nhiÖm (hay bÊt tÝn Quèc héi. H×nh thøc tr¸ch nhiÖm l miÔn nhiÖm) ®èi víi ChÝnh phñ dÉn ®Õn cã thÓ gi¶i nhiÖm, b i nhiÖm. Tuy nhiªn, Quèc héi chØ t¸n ChÝnh phñ th× bæ sung lÇn n y còng ch−a thùc hiÖn thÈm quyÒn n y khi cã ®Ò nghÞ cña cã quy ®Þnh cô thÓ g× thªm, mÆc dï theo HiÕn nh÷ng chøc danh ®−îc quy ®Þnh (nh− Chñ tÞch ph¸p th×: "ChÝnh phñ chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc n−íc, Thñ t−íng...) m ch−a cã c¬ chÕ trùc Quèc héi..." (§iÒu 109) th× còng cÇn ghi râ tiÕp. §Òu n y l m h¹n chÕ vai trß gi¸m s¸t cña h×nh thøc v c¸ch thøc chÞu tr¸ch nhiÖm ®ã. Quèc héi. Trong khi ®ã ë hÇu hÕt c¸c n−íc - Bæ sung quy ®Þnh t¹i ®iÓm 13 §iÒu 84 vÒ trªn thÕ giíi v c¶ ë ViÖt Nam theo HiÕn ph¸p quyÒn cña Quèc héi "phª chuÈn hoÆc b i bá n¨m 1946, nghÞ viÖn ®Òu thùc hiÖn quyÒn bá ®iÒu −íc quèc tÕ do Chñ tÞch n−íc kÝ". Bæ sung phiÕu tÝn nhiÖm (hay bÊt tÝn nhiÖm) ®èi víi n y l phï hîp v× viÖc kÝ kÕt c¸c ®iÒu −íc quèc ChÝnh phñ, Thñ t−íng v c¸c bé tr−ëng. ë tÕ liªn quan ®Õn quyÒn, lîi Ých cña ®Êt n−íc, 12 - T¹p chÝ luËt häc
  4. nghiªn cøu - trao ®æi chñ quyÒn quèc gia, do ®ã ph¶i ®−îc thùc hiÖn chung ®Òu cho thÊy sù cÇn thiÕt ph¶i cã c¬ chÕ theo quy tr×nh chÆt chÏ. Chñ tÞch n−íc kÝ kÕt thay ®æi linh ho¹t, kÞp thêi ®èi víi nh÷ng ®iÒu −íc quèc tÕ nh©n danh Nh n−íc víi ng−êi l nh ®¹o c¸c bé phËn cña bé m¸y h nh ng−êi ®øng ®Çu Nh n−íc kh¸c th× cÇn ph¶i chÝnh nh n−íc. Cßn nÕu muèn b¶o ®¶m chÆt ®−îc Quèc héi phª chuÈn hoÆc b i bá. chÏ h¬n th× quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm cña c¸c c¬ - B i bá ®iÓm 8 §iÒu 91 quy ®Þnh cho Uû quan hoÆc ng−êi ®−îc giao ®ã, thay v× chØ b¸o ban th−êng vô Quèc héi, trong thêi gian Quèc c¸o Quèc héi t¹i k× häp gÇn nhÊt, ph¶i tr×nh héi kh«ng häp "phª chuÈn ®Ò nghÞ cña Thñ Quèc héi phª chuÈn. t−íng ChÝnh phñ vÒ viÖc bæ nhiÖm, miÔn - Söa ®æi, bæ sung ®iÓm 9 §iÒu 91 quy nhiÖm, c¸ch chøc phã Thñ t−íng, bé tr−ëng v ®Þnh cho Uû ban th−êng vô Quèc héi "trong c¸c th nh viªn kh¸c cña ChÝnh phñ v b¸o c¸o thêi gian Quèc héi kh«ng häp, quyÕt ®Þnh viÖc víi Quèc héi t¹i k× häp gÇn nhÊt". LÝ do l tuyªn bè t×nh tr¹ng chiÕn tranh khi n−íc nh trong bé m¸y nh n−íc ë n−íc ta, Uû ban bÞ x©m l−îc v tr×nh Quèc héi phª chuÈn t¹i k× th−êng vô Quèc héi l c¬ quan th−êng trùc cña häp gÇn nhÊt" theo h−íng viÖc quyÕt ®Þnh Quèc héi, ngo i nh÷ng chøc n¨ng riªng l b¶o chiÕn tranh l thÈm quyÒn tèi cao cña Quèc ®¶m tæ chøc c¸c ho¹t ®éng cña Quèc héi cßn héi. Uû ban th−êng vô Quèc héi chØ thùc hiÖn ®−îc Quèc héi giao (thay Quèc héi) thùc hiÖn khi Quèc héi kh«ng thÓ häp ®−îc v ph¶i b¸o mét sè thÈm quyÒn cña Quèc héi gi÷a hai k× c¸o Quèc héi xem xÐt, quyÕt ®Þnh t¹i k× häp häp, trong ®ã cã thÈm quyÒn nªu trªn. §©y l gÇn nhÊt. thÈm quyÒn ®−îc coi l truyÒn thèng cña c¬ 2. VÒ Chñ tÞch n−íc quan th−êng trùc cña Quèc héi ® ®−îc ghi Trong bé m¸y nh n−íc ViÖt Nam Chñ nhËn v thùc hiÖn th−êng xuyªn tõ HiÕn ph¸p tÞch n−íc l ng−êi ®øng ®Çu Nh n−íc, thay n¨m 1959. Tuy nhiªn, qua thùc tÕ cho thÊy ®©y mÆt n−íc Céng ho x héi chñ nghÜa ViÖt Nam l thÈm quyÒn quan träng kh«ng nªn giao cho vÒ ®èi néi v ®èi ngo¹i. VÒ c¬ b¶n, nh÷ng quy c¬ quan n o kh¸c m ph¶i do Quèc héi thùc ®Þnh cña HiÕn ph¸p n¨m 1992 vÒ Chñ tÞch hiÖn. MÆt kh¸c, thêi gian gi÷a hai k× häp n−íc l phï hîp, chØ cã mét sè söa ®æi, bæ kh«ng d i, do vËy viÖc bæ nhiÖm, miÔn nhiÖm, sung liªn quan ®Õn nh÷ng thay ®æi trong thÈm c¸ch chøc nh÷ng ng−êi gi÷ c¸c chøc danh n y quyÒn cña Quèc héi v Uû ban th−êng vô kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i tiÕn h nh trong thêi gian Quèc héi nªu trªn. Quèc héi kh«ng häp. - Bá quy ®Þnh Chñ tÞch n−íc bæ nhiÖm, Trong qu¸ tr×nh tranh luËn còng cã ý kiÕn miÔn nhiÖm, c¸ch chøc phã Thñ t−íng, bé cho r»ng nªn gi÷ l¹i thÈm quyÒn n y cña Uû tr−ëng v c¸c th nh viªn kh¸c cña ChÝnh phñ ban th−êng vô Quèc héi ®Ó b¶o ®¶m tÝnh kÞp c¨n cø v o nghÞ quyÕt cña Uû ban th−êng vô thêi, linh ho¹t trong viÖc tæ chøc bé m¸y h nh Quèc héi v× Uû ban th−êng vô Quèc héi kh«ng chÝnh nh n−íc vèn cÇn ph¶i nh− vËy, thËm chÝ cßn quyÒn phª chuÈn ®Ò nghÞ cña Thñ t−íng cã thÓ giao cho c¶ Chñ tÞch n−íc, Thñ t−íng ChÝnh phñ vÒ vÊn ®Ò ®ã n÷a (®iÓm 4 §iÒu ChÝnh phñ thùc hiÖn. Thùc tiÔn tæ chøc bé m¸y 103). nh n−íc ë n−íc ta còng nh− c¸c n−íc nãi - Bá thÈm quyÒn cña Chñ tÞch n−íc quy T¹p chÝ luËt häc - 13
  5. nghiªn cøu - trao ®æi ®Þnh t¹i ®iÓm 7 §iÒu 103 vÒ ®Ò nghÞ Uû ban tiÕp kÝ. th−êng vô Quèc héi xem xÐt l¹i nghÞ quyÕt cña 3. VÒ ChÝnh phñ Uû ban th−êng vô Quèc héi tuyªn bè t×nh ChÝnh phñ l thiÕt chÕ ® ®−îc ®æi míi c¨n tr¹ng chiÕn tranh khi n−íc nh bÞ x©m l−îc. LÝ b¶n t¹i thêi ®iÓm th«ng qua HiÕn ph¸p n¨m do l v× t¹i lÇn söa ®æi, bæ sung n y, HiÕn ph¸p 1992. VÒ c¬ b¶n, nh÷ng quy ®Þnh vÒ tæ chøc, ® quy ®Þnh l¹i ®iÓm 9 §iÒu 91 theo h−íng nhiÖm vô, quyÒn h¹n cña ChÝnh phñ l phï viÖc tuyªn bè chiÕn tranh l thÈm quyÒn cña hîp. LÇn n y cã mét v i söa ®æi, bæ sung nhá Quèc héi, Uû ban th−êng vô Quèc héi chØ nh− vÒ thÈm quyÒn cña ChÝnh phñ trong viÖc ®−îc thùc hiÖn quyÒn n y khi Quèc héi kh«ng ® m ph¸n, kÝ kÕt ®iÒu −íc quèc tÕ nh©n danh thÓ häp ®−îc v ph¶i b¸o c¸o Quèc héi xem Nh n−íc (trõ tr−êng hîp quy ®Þnh cho Chñ xÐt, quyÕt ®Þnh t¹i k× häp gÇn nhÊt (®iÓm 9 tÞch n−íc) bªn c¹nh viÖc ® m ph¸n, kÝ kÕt, phª §iÒu 91), nghÜa l quyÕt ®Þnh tuyªn bè t×nh duyÖt, gia nhËp ®iÒu −íc quèc tÕ nh©n danh tr¹ng chiÕn tranh cña Uû ban th−êng vô Quèc ChÝnh phñ vÉn tiÕn h nh nh− tr−íc. Söa ®æi héi chØ cã tÝnh chÊt t×nh thÕ trong khi chê quan träng h¬n c¶ l viÖc quy ®Þnh l¹i vÞ trÝ, Quèc héi quyÕt ®Þnh. Do vËy, kh«ng cÇn thiÕt vai trß cña c¸c c¬ quan thuéc ChÝnh phñ theo ph¶i gi÷ l¹i quyÒn ®ã trong chÕ ®Þnh Chñ tÞch h−íng: Trong sè c¸c c¬ quan thuéc ChÝnh phñ n−íc n÷a. cÇn r so¸t ®Ó lÜnh vùc n o ph¶i do bé qu¶n lÝ - Quy ®Þnh râ h¬n thÈm quyÒn cña Chñ th× th nh lËp bé, cßn nh÷ng lÜnh vùc kh¸c th× tÞch n−íc trong viÖc ban bè t×nh tr¹ng khÈn giao vÒ c¸c bé qu¶n lÝ ®a ng nh, ®a lÜnh vùc cÊp: Tr−íc ®©y, HiÕn ph¸p quy ®Þnh c¶ Uû ban ®¶m nhiÖm. C¬ quan n o nÕu xÐt thÊy thËt cÇn th−êng vô Quèc héi v Chñ tÞch n−íc ®Òu cã thiÕt th× míi gi÷ l¹i chØ ®Ó gióp ChÝnh phñ, Thñ quyÒn ban bè t×nh tr¹ng khÈn cÊp. Nay, Chñ t−íng ChÝnh phñ trong viÖc thùc hiÖn qu¶n lÝ tÞch n−íc c¨n cø v o nghÞ quyÕt cña Uû ban nh n−íc. C¸c c¬ quan n y kh«ng ban h nh th−êng vô Quèc héi c«ng bè t×nh tr¹ng khÈn v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt n÷a. V× vËy, t¹i cÊp; trong tr−êng hîp Uû ban th−êng vô Quèc §iÒu 116 bá quy ®Þnh vÒ thÈm quyÒn ban h nh héi kh«ng thÓ häp ®−îc th× ban bè t×nh tr¹ng v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt cña Thñ tr−ëng c¬ ®ã. Còng cã ý kiÕn cho r»ng viÖc ban bè t×nh quan thuéc ChÝnh phñ. ViÖc kÝ ban h nh c¸c v¨n tr¹ng khÈn cÊp trong c¶ n−íc hoÆc tõng ®Þa b¶n lo¹i n y tõ nay (theo QuyÕt ®Þnh sè ph−¬ng chØ nªn quy ®Þnh cho Chñ tÞch n−íc 40/2002/Q§-TTg ng y 8/3/2002 cña Thñ t−íng thùc hiÖn l ®ñ, v× ®ã l vÊn ®Ò kh«ng quan ChÝnh phñ) ®−îc giao cho bé tr−ëng Chñ nhiÖm träng nh− quyÕt ®Þnh chiÕn tranh v ho b×nh V¨n phßng ChÝnh phñ. hay tæng ®éng viªn. §Ó Chñ tÞch n−íc ban bè 4. VÒ to ¸n nh©n d©n võa kÞp thêi võa thÓ hiÖn sù long träng. Tæ chøc v ho¹t ®éng cña to ¸n nh©n d©n - Quy ®Þnh râ h¬n quyÒn cña Chñ tÞch ®−îc quy ®Þnh trong HiÕn ph¸p n¨m 1992, vÒ n−íc vÒ phong h m, cÊp ®¹i sø, h m cÊp Nh c¬ b¶n l phï hîp víi yªu cÇu, nhiÖm vô trong n−íc trong c¸c lÜnh vùc kh¸c, quyÕt ®Þnh tÆng t×nh h×nh hiÖn nay. HiÕn ph¸p kh«ng cã söa ®æi, th−ëng gi¶i th−ëng Nh n−íc (®iÓm 9); tr×nh bæ sung g× cßn LuËt tæ chøc to ¸n nh©n d©n Quèc héi phª chuÈn ®iÒu −íc quèc tÕ ® trùc söa ®æi cã söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÓm vÒ tæ 14 - T¹p chÝ luËt häc
  6. nghiªn cøu - trao ®æi chøc, thÈm quyÒn xÐt xö cña to ¸n c¸c cÊp chØ cßn chÞu tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o c«ng t¸c nh− bá quy ®Þnh vÒ chÕ ®é cö héi thÈm nh©n tr−íc héi ®ång nh©n d©n v tr¶ lêi chÊt vÊn cña d©n ë To ¸n nh©n d©n tèi cao v× ë ®©y chØ xÐt c¸c ®¹i biÓu . xö phóc thÈm m th−êng kh«ng cÇn cã sù §Ó tËp trung v o thùc hiÖn chøc n¨ng c«ng tham gia cña héi thÈm nh©n d©n; giao cho To tè v kiÓm s¸t ho¹t ®éng t− ph¸p, LuËt tæ chøc ¸n nh©n d©n tèi cao qu¶n lÝ c¸c to ¸n ®Þa viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n söa ®æi ® bá chøc ph−¬ng v to ¸n qu©n sù vÒ tæ chøc; bá Uû danh "®iÒu tra viªn" ë viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n ban thÈm ph¸n To ¸n nh©n d©n tèi cao... cÊp tØnh. 5. VÒ viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n 6. VÒ c¬ quan chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng Thay ®æi quan träng nhÊt trong tæ chøc v Cã thÓ nãi vÊn ®Ò ®æi míi tæ chøc v ho¹t ho¹t ®éng cña viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n l tõ nay ®éng cña c¬ quan chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng kh«ng thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm s¸t viÖc tu©n hiÖn nay ®ang næi lªn bøc xóc h¬n c¶. §ã l theo ph¸p luËt ®èi víi c¸c c¬ quan, tæ chøc v vÊn ®Ò x¸c ®Þnh m« h×nh tæ chøc míi phï hîp c«ng d©n (c«ng t¸c kiÓm s¸t chung) n÷a m vÒ chÝnh quyÒn c¸c cÊp ë ®« thÞ, n«ng th«n, c¬ chØ cßn thùc h nh quyÒn c«ng tè v kiÓm s¸t së. §Æc biÖt l vÊn ®Ò th nh lËp uû ban nh©n ho¹t ®éng t− ph¸p. Ho¹t ®éng kiÓm so¸t viÖc d©n, x¸c ®Þnh l¹i c¸c mèi quan hÖ gi÷a c¸c c¬ tu©n theo ph¸p luËt cña c¬ quan nh n−íc, tæ quan chÝnh quyÒn trong mét cÊp, gi÷a c¸c cÊp chøc kinh tÕ - x héi v c«ng d©n trªn thùc tÕ chÝnh quyÒn víi nhau v gi÷a chÝnh quyÒn ®Þa ® v ®ang ®−îc thùc hiÖn bëi c¸c c¬ quan nh ph−¬ng víi c¸c c¬ quan nh n−íc ë trung n−íc kh¸c nh− Quèc héi, héi ®ång nh©n d©n, −¬ng... Tuy nhiªn, HiÕn ph¸p n¨m 1992 ® ChÝnh phñ, c¸c c¬ quan cña ChÝnh phñ. d nh vÊn ®Ò n y ®Ó quy ®Þnh trong ®¹o luËt cã ViÖc quy ®Þnh l¹i chøc n¨ng cña viÖn kiÓm liªn quan. HiÖn t¹i ®¹o luËt míi vÒ tæ chøc s¸t nh©n d©n nh− vËy nh»m ph©n c«ng râ r ng chÝnh quyÒn ®Þa ph−¬ng vÉn cßn ®ang trong h¬n chøc n¨ng, nhiÖm vô cña c¸c c¬ quan nh giai ®o¹n so¹n th¶o. C¸c c¬ quan chÝnh quyÒn n−íc, t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n ®Þa ph−¬ng (héi ®ång nh©n d©n v uû ban nh©n tËp trung thùc hiÖn tèt h¬n chøc n¨ng c«ng tè, d©n) vÉn ®ang ®−îc tæ chøc v ho¹t ®éng theo kiÓm s¸t c¸c ho¹t ®éng t− ph¸p l nh÷ng lÜnh nh÷ng quy ®Þnh cò víi nhiÒu bÊt cËp. Hi väng vùc quan träng hiÖn cßn nhiÒu h¹n chÕ. Trong t×nh h×nh n y sÏ sím ®−îc kh¾c phôc./. t−¬ng lai, nÕu ë n−íc ta còng nghiªn cøu giao (1).Xem: “C−¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt n−íc trong thêi k× cho to ¸n quyÒn gi¸m s¸t ho¹t ®éng b¾t, giam qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x héi”, Nxb. Sù thËt, H.1991; v ®iÒu tra cña c¸c c¬ quan ®iÒu tra th× chøc “V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu to n quèc lÇn thø VIII”, n¨ng cña viÖn kiÓm s¸t sÏ cßn thu hÑp n÷a. Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, H.1996, tr.129. Do cã sù thay ®æi vÒ chøc n¨ng n y cña (2). Ph¸t biÓu cña Tæng bÝ th− §ç M−êi t¹i k× häp thø 11 viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n nªn bá quy ®Þnh viÖn Quèc héi kho¸ VIII (24/3/1992). Trong cuèn: §ç M−êi. “§Èy m¹nh sù nghiÖp ®æi míi v× chñ nghÜa x héi”; tr−ëng viÖn kiÓm s¸t nh©n d©n ®Þa ph−¬ng chÞu Nxb. Sù thËt, H.1993, tr.69. tr¸ch nhiÖm b¸o c¸o tr−íc héi ®ång nh©n d©n (3). V¨n kiÖn Héi nghÞ trung −¬ng 7 kho¸ VIII, Nxb. vÒ t×nh h×nh thi h nh ph¸p luËt ë ®Þa ph−¬ng v ChÝnh trÞ quèc gia, H.1999. T¹p chÝ luËt häc - 15
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2