intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo " Nội dung của khái niệm hiệu lực văn bản pháp luật "

Chia sẻ: Phung Han | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

93
lượt xem
10
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nội dung của khái niệm hiệu lực văn bản pháp luật Hành vi của con người là đối tượng nghiên cứu của nhiều ngành khoa học như tâm lí học, xã hội học, luật học… Là hình thức biểu hiện của ý thức con người ra ngoài thế giới khách quan, hành vi là xử sự của con người trong hoàn cảnh, điều kiện cụ thể, “được biểu hiện ra ngoài bằng những lời nói, cử chỉ nhất định hoặc bằng sự thiếu vắng những lời nói, cử chỉ nhất định”.(...

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo " Nội dung của khái niệm hiệu lực văn bản pháp luật "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi NguyÔn ThÕ QuyÒn * M Æc dï ®−îc sö dông kh¸ phæ biÕn trong khoa häc ph¸p lÝ nh−ng hiÖn nay néi dung cña thuËt ng÷ hiÖu lùc v¨n b¶n sèng x héi, c¸c chñ thÓ cã liªn quan ph¶i tiÕn h nh viÖc tæ chøc thùc hiÖn v¨n b¶n. Søc m¹nh cña tæ chøc thùc hiÖn l søc m¹nh tõ ph¸p luËt (VBPL) vÉn cßn cã mét sè vÊn ®Ò bªn ngo i, kh«ng phô thuéc v o b¶n th©n v¨n cÇn ®−îc l m s¸ng tá. B i viÕt n y ®Ò cËp b¶n v sÏ ®−îc b n tíi trong chuyªn ®Ò kh¸c. mét sè vÊn ®Ò lÝ luËn v thùc tiÔn cã liªn ë ®©y, chØ xem xÐt vÒ kh¶ n¨ng hiÖn thùc quan tíi hiÖu lùc VBPL. ho¸ c¸c quy ®Þnh trong VBPL ®−îc h×nh Quan ®iÓm kh¸ phæ biÕn, ®−îc sö dông th nh bëi søc m¹nh néi t¹i l kh¶ n¨ng tiÒm réng r i trong thùc tiÔn, coi hiÖu lùc VBPL Èn, vèn cã h m chøa trong v¨n b¶n - hiÖu lùc l kh¶ n¨ng t¸c ®éng cña VBPL v o c¸c cña nã. quan hÖ x héi (QHXH), ®−îc h×nh th nh NÕu xem xÐt vÊn ®Ò kh¶ n¨ng t¸c ®éng trªn c¬ së ph¸p luËt hiÖn h nh v thÓ hiÖn ë cña VBPL tõ b×nh diÖn n y th× cã thÓ dÔ ba ph−¬ng diÖn: Thêi gian, kh«ng gian v d ng nhËn thÊy ph¸p luËt cã vai trß rÊt quan ®èi t−îng. träng nh−ng kh«ng ph¶i l yÕu tè duy nhÊt Nh− vËy, ph¸p luËt l yÕu tè duy nhÊt t¹o t¹o ra kh¶ n¨ng trong viÖc hiÖn thùc ho¸ néi ra kh¶ n¨ng t¸c ®éng cña VBPL v o c¸c dung cña c¸c VBPL. §iÒu ®ã cã nghÜa l QHXH, tøc l ®ång nhÊt 2 kh¸i niÖm hiÖu viÖc c¸c quy ®Þnh trong VBPL cã thÓ trë lùc VBPL v hiÖu lùc ph¸p lÝ (HLPL) cña th nh hiÖn thùc hay kh«ng, kh«ng chØ lÖ VBPL. thuéc v o HLPL cña v¨n b¶n l cao hay thÊp. C¸c quy ®Þnh trong VBPL cã thÓ t¸c Trong thùc tiÔn, ® cã mét sè VBPL cã ®éng lªn c¸c QHXH v× ®−îc hËu thuÉn bëi HLPL rÊt cao (vÝ dô: HiÕn ph¸p 1980) nh−ng søc m¹nh nh n−íc. Nhê søc m¹nh cña Nh cã nh÷ng quy ®Þnh trong ®ã kh«ng thÓ biÕn n−íc, c¸c quy ®Þnh trong VBPL cã thÓ trë th nh ho¹t ®éng thùc tiÔn mÆc dï Nh n−íc th nh hiÖn thùc, cã nghÜa l sù t¸c ®éng ®ã cè g¾ng cao ®é trong viÖc tæ chøc thùc hiÖn míi chØ tån t¹i d−íi d¹ng kh¶ n¨ng m ch−a (c¸c quy ®Þnh vÒ quyÒn häc tËp, kh¸m ch÷a ph¶i l hiÖn thùc. Suy cho cïng, VBPL chØ bÖnh kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn, quyÒn cã nh ë cña thùc sù cã ý nghÜa khi ®−îc thùc hiÖn trong c«ng d©n…). Së dÜ cã t×nh tr¹ng ®ã l do thùc tiÔn (hiÖn thùc ho¸ c¸c quy ®Þnh trong chÝnh b¶n th©n c¸c quy ®Þnh n y kh«ng phï v¨n b¶n). §Ó c¸c quy ®Þnh trong VBPL cã thÓ trë th nh ho¹t ®éng thùc tiÔn trong ®êi * Gi¶ng viªn Khoa h nh chÝnh - nh n−íc Tr−êng ®¹i häc luËt H Néi 42 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2003
  2. nghiªn cøu - trao ®æi hîp, v−ît qu¸ xa so víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ cña cña ®êi sèng x héi gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh tíi Nh n−íc. §Ó thùc hiÖn ®−îc chóng th× cÇn kh¶ n¨ng t¸c ®éng cña VBPL. cã kh¶ n¨ng lín vÒ t i chÝnh, trong khi Theo quan ®iÓm cña t«i th× kh¶ n¨ng t¸c nguån thu cña Nh n−íc rÊt h¹n chÕ, v× vËy ®éng cña VBPL ®−îc h×nh th nh tõ hai yÕu c¸c quy ®Þnh n y r¬i v o t×nh tr¹ng kh«ng tè nãi trªn, t¹o ra hai ph−¬ng diÖn vÒ kh¶ cã tÝnh kh¶ thi. n¨ng (hiÖu lùc) cña VBPL l ph¸p luËt v ®êi Còng cã nh÷ng VBPL kh«ng ®−îc thùc sèng x héi, v× vËy, cÇn sö dông thuËt ng÷ hiÖn trong thùc tiÔn v× néi dung cã mét sè hiÖu lùc VBPL víi nghÜa bao h m c¶ hai quy ®Þnh qu¸ thÊp, kh«ng phï hîp so víi ph−¬ng diÖn n y. HiÖu lùc cña VBPL ®−îc thùc tiÔn, vÝ dô: C¸c quy ®Þnh xö ph¹t vi h×nh th nh trªn c¬ së ph¸p luËt gäi l HLPL; ph¹m h nh chÝnh víi møc ph¹t thÊp (5.000, trªn c¬ së ®êi sèng x héi gäi l hiÖu lùc 10.000 ®ång) th−êng kh«ng ®−îc thùc hiÖn. thùc tÕ (HLTT) cña VBPL. §iÒu ®ã cã nghÜa ë ®©y, lÝ do ho n to n kh¸c víi tr−êng hîp hiÖu lùc VBPL l ph¹m trï cã néi h m réng nãi trªn, kh«ng ph¶i v× thiÕu ®iÒu kiÖn t i h¬n v bao h m c¶ hai ph¹m trï HLPL v chÝnh m v× nhËn thøc chung cña c¶ hai phÝa HLTT cña VBPL. HLPL cña VBPL thÓ hiÖn - ng−êi cã thÈm quyÒn xö ph¹t v ng−êi vi tÝnh hîp ph¸p cña v¨n b¶n. HLTT cña VBPL ph¹m. Do møc xö ph¹t qu¸ thÊp nªn ng−êi vi thÓ hiÖn tÝnh hîp lÝ cña v¨n b¶n. ph¹m kh«ng sî bÞ ph¹t, cßn ng−êi cã thÈm Quan ®iÓm n y sÏ gióp cho viÖc nghiªn quyÒn th× cã thÓ kh«ng thùc hiÖn thÈm quyÒn cøu lÝ luËn v ho¹t ®éng thùc tiÔn ®−îc ®Çy xö ph¹t. ®ñ, to n diÖn h¬n khi gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn Nh− vËy, cã thÓ thÊy râ vai trß cña ®êi ®Ò liªn quan ®Õn hiÖu lùc VBPL nh− ®¸nh sèng x héi trong viÖc h×nh th nh kh¶ n¨ng gi¸ thùc tr¹ng, x¸c ®Þnh nguyªn nh©n, ®Ò ra t¸c ®éng cña VBPL... Tr−íc hÕt, ®êi sèng x gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu lùc cho VBPL héi quyÕt ®Þnh tíi nhu cÇu ra VBPL, thÓ hiÖn Tõ nh÷ng ph©n tÝch trªn, cã thÓ ®−a ra nhu cÇu ®−îc ®iÒu chØnh cña c¸c QHXH. ®Þnh nghÜa sau ®©y: HiÖu lùc VBPL l kh¶ §ång thêi, ®êi sèng x héi quyÕt ®Þnh néi n¨ng vÒ søc m¹nh cña VBPL t¸c ®éng lªn dung VBPL, thÓ hiÖn tÝnh kh¸ch quan cña c¸c QHXH, h×nh th nh trªn c¬ së ph¸p ph¸p luËt. Ng−îc l¹i, khi kh¶ n¨ng nãi trªn luËt hiÖn h nh v ®iÒu kiÖn kh¸ch quan cña VBPL biÕn th nh hiÖn thùc th× v¨n b¶n cña ®êi sèng x héi ë thêi ®iÓm v¨n b¶n sÏ t¸c ®éng trë l¹i ®êi sèng x héi v t¹o ra ®−îc thùc hiÖn. nh÷ng biÕn ®æi trong ®êi sèng x héi ë 1. HiÖu lùc ph¸p luËt cña VBPL nh÷ng chõng mùc nhÊt ®Þnh. HLPL cña VBPL cÇn ®−îc nghiªn cøu tõ Nh− vËy, gi÷a kh¶ n¨ng t¸c ®éng cña c¶ hai gãc ®é: Coi mçi v¨n b¶n l chØnh thÓ VBPL lªn c¸c QHXH víi nh÷ng ®iÒu kiÖn ®éc lËp v coi mçi v¨n b¶n chØ l bé phËn kh¸ch quan cña ®êi sèng x héi cã mèi quan trong hÖ thèng. hÖ biÖn chøng, trong ®ã nhu cÇu kh¸ch quan XÐt tõ gãc ®é mçi VBPL l chØnh thÓ ®éc T¹p chÝ luËt häc sè 2/2003 43
  3. nghiªn cøu - trao ®æi lËp th× HLPL cña nã bao gåm 3 néi dung, hiÖu lùc cña v¨n b¶n cò. H−íng t¸c ®éng trªn ba ph−¬ng diÖn cã mèi t¸c ®éng qua l¹i n y xuÊt hiÖn trong nh÷ng tr−êng hîp: lÉn nhau, phèi hîp víi nhau t¹o nªn hiÖu lùc + VBPL míi söa ®æi mét phÇn néi dung ph¸p lÝ cña VBPL, ®ã l hiÖu lùc theo thêi v bæ sung mét sè quy ®Þnh míi, trong khi gian, hiÖu lùc theo kh«ng gian v hiÖu lùc vÉn gi÷ nguyªn tªn gäi v phÇn quy ®Þnh vÒ theo ®èi t−îng. VÊn ®Ò n y hiÖn nay ® ®−îc hiÖu lùc cña VBPL cò; gi¶i quyÕt t−¬ng ®èi kÜ l−ìng nªn kh«ng b n + VBPL míi chØ bæ sung mét sè quy ë ®©y. ®Þnh, trong khi vÉn gi÷ nguyªn tªn gäi v XÐt tõ gãc ®é coi mçi VBPL l bé phËn néi dung vèn cã cña VBPL cò; trong hÖ thèng th× thÊy r»ng gi÷a c¸c v¨n b¶n + VBPL míi chØ söa ®æi ë mét phÇn néi lu«n cã sù t¸c ®éng, chi phèi lÉn nhau. Trong dung kh«ng quy ®Þnh vÒ HLPL cña VBPL qu¸ tr×nh ®ã, HLPL cña v¨n b¶n n y còng cã cò, trong khi vÉn gi÷ nguyªn tªn gäi v néi thÓ ¶nh h−ëng trùc tiÕp tíi HLPL cña v¨n dung vèn cã cña v¨n b¶n ®ã. b¶n kh¸c. Do ®ã, tõ quan ®iÓm hÖ thèng, Trong nh÷ng tr−êng hîp trªn, viÖc söa HLPL cña VBPL cßn bao h m hiÖu lùc theo ®æi cã thÓ ®−îc tiÕn h nh theo nhiÒu h−íng hÖ cÊp v¨n b¶n. nh− thay thÕ to n bé mét phÇn néi dung HiÖu lùc theo hÖ cÊp v¨n b¶n l kh¶ cña VBPL cò (t−¬ng øng víi ch−¬ng, môc, n¨ng cña VBPL trong viÖc t¸c ®éng tíi ®iÒu, kho¶n, ®iÓm) b»ng néi dung míi; b i nh÷ng v¨n b¶n kh¸c trong cïng hÖ thèng v bá, huû bá mét phÇn néi dung cña v¨n b¶n cã thÓ l m thay ®æi vÒ néi dung, h×nh thøc cò; söa ®æi mét sè tõ ng÷, dÊu c©u cña hoÆc HLPL cña v¨n b¶n bÞ t¸c ®éng. VBPL cò. N»m trong cïng hÖ thèng thèng nhÊt, Nh− vËy, khi VBPL míi cã hiÖu lùc th× mçi VBPL lu«n h m chøa kh¶ n¨ng t¸c nh÷ng quy ®Þnh cò trong phÇn néi dung ® ®éng tíi nh÷ng v¨n b¶n kh¸c. Kh¶ n¨ng ®ã bÞ söa ®æi chÊm døt hiÖu lùc; nh÷ng quy gióp cho chóng cã thÓ phèi hîp víi nhau, ®Þnh míi ®−îc söa ®æi, bæ sung cã hiÖu t¹o nªn tÝnh ®ång bé, to n diÖn; cã thÓ chÕ lùc. −íc nhau ®Ó lo¹i bá nh÷ng quy ®Þnh chång - T¸c ®éng l m chÊm døt HLPL cña chÐo, m©u thuÉn nhau, t¹o ra tÝnh thèng to n bé hoÆc tõng bé phËn VBPL cò. nhÊt hoÆc lo¹i bá nh÷ng quy ®Þnh kh«ng H−íng t¸c ®éng n y x¶y ra khi to n bé phï hîp víi ®êi sèng x héi t¹o ra tÝnh hiÖu hoÆc mét phÇn VBPL cò bÞ huû bá, b i bá, qu¶ cña hÖ thèng VBPL, t¹o tiÒn ®Ò cho thay thÕ bëi VBPL míi. ph¸p chÕ x héi chñ nghÜa ®−îc t¨ng c−êng - T¸c ®éng l m chÊm døt t¹m thêi v t«n träng. HLPL (t¹m ®×nh chØ thi h nh) to n bé hoÆc VBPL míi cã thÓ t¸c ®éng v o VBPL tõng bé phËn VBPL cò. Tr−êng hîp chØ cò theo nh÷ng h−íng sau ®©y: mét phÇn v¨n b¶n bÞ t¹m ®×nh chØ thi h nh - T¸c ®éng l m thay ®æi mét phÇn néi th× nh÷ng phÇn kh¸c cña nã vÉn cã HLPL. dung, trong khi vÉn gi÷ nguyªn h×nh thøc, - T¸c ®éng l m thay ®æi HLPL cña to n 44 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2003
  4. nghiªn cøu - trao ®æi bé hoÆc tõng bé phËn cña VBPL cò. HLPL ®éng tíi VBPL cña chÝnh hä ® ban h nh cña VBPL cã thÓ bÞ thay ®æi theo h−íng tr−íc ®©y; më réng hoÆc thu hÑp ph¹m vi t¸c ®éng vÒ - VBPL cña c¬ quan nh n−íc cã thÓ c¶ 4 néi dung: Thêi gian, kh«ng gian, ®èi t¸c ®éng tíi VBPL cña c¸c chñ thÓ ®−îc t−îng v hÖ cÊp v¨n b¶n. H−íng t¸c ®éng Nh n−íc uû quyÒn trong qu¶n lÝ h nh n y x¶y ra khi VBPL cò bÞ söa ®æi phÇn chÝnh nh n−íc. néi dung quy ®Þnh vÒ HLPL theo h−íng 2. HiÖu lùc thùc tÕ cña VBPL kh¸c víi quy ®Þnh tr−íc ®ã. HLTT cña VBPL thÓ hiÖn tËp trung ë - T¸c ®éng l m thay ®æi thÓ lo¹i cña nh÷ng néi dung c¬ b¶n sau ®©y: VBPL kh¸c, x¶y ra khi VBPL míi söa ®æi a. Néi dung cña VBPL ®¸p øng ®−îc tªn gäi cña VBPL cò th nh thÓ lo¹i kh¸c, nh÷ng ®ßi hái, nhu cÇu ®−îc ®iÒu chØnh cña nh− söa quyÕt ®Þnh th nh chØ thÞ. Tr−êng c¸c QHXH ph¸t sinh trong thùc tiÔn hîp n y Ýt x¶y ra trong thùc tiÔn. C¸c QHXH ph¸t sinh tõ nh÷ng vÊn ®Ò Trong giíi h¹n thÈm quyÒn do ph¸p h×nh th nh trong qu¶n lÝ nh n−íc rÊt ®a luËt quy ®Þnh, mçi chñ thÓ qu¶n lÝ nh n−íc d¹ng, cã quan hÖ ® ph¸t sinh tõ tr−íc, ®ang chØ cã thÓ ra VBPL ®Ó t¸c ®éng v o mét sè ®−îc ®iÒu chØnh b»ng nh÷ng VBPL nh−ng sù VBPL kh¸c. Theo ph¸p luËt hiÖn h nh th× ®iÒu chØnh ch−a khoa häc, kÐm hiÖu qu¶; cã kh¶ n¨ng ®ã chØ h×nh th nh trong nh÷ng quan hÖ míi ph¸t sinh m ch−a cã VBPL n o tr−êng hîp sau ®©y: ®iÒu chØnh; cã quan hÖ tÊt yÕu sÏ ph¸t sinh v - VBPL cña c¬ quan nh n−íc cÊp trªn khi ph¸t sinh cÇn ®−îc ®iÒu chØnh ngay. TÊt cã thÓ t¸c ®éng tíi VBPL cña c¬ quan nh c¶ nh÷ng nhãm quan hÖ ®ã ®Òu cã nhu cÇu n−íc cÊp d−íi trong cïng hÖ thèng; ®−îc ®iÒu chØnh. - VBPL cña c¬ quan quyÒn lùc nh VBPL ®−îc ban h nh ®Ó ®Æt ra c¸c quy n−íc cã thÓ t¸c ®éng tíi VBPL cña c¸c c¬ ®Þnh nh»m ®iÒu chØnh c¸c quan hÖ n y l cÇn quan nh n−íc kh¸c ë cïng cÊp; thiÕt, ®¸p øng ®ßi hái bøc xóc cña ®êi sèng - VBPL cña c¬ quan quyÒn lùc, c¬ quan x héi, nhê ®ã, VBPL míi ph¸t huy t¸c h nh chÝnh nh n−íc cã thÈm quyÒn chung dông, míi cã kh¶ n¨ng t¸c ®éng tÝch cùc v o cã thÓ t¸c ®éng tíi VBPL cña thñ tr−ëng c¬ c¸c QHXH (kh¶ n¨ng t¸c ®éng cao), gi¶i quan ®ã; quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò ®êi sèng x héi ®Æt ra. - VBPL cña thñ tr−ëng c¬ quan nh Ng−îc l¹i, nÕu VBPL ®−îc ban h nh dùa n−íc cÊp trªn cã thÓ t¸c ®éng tíi VBPL cña trªn suy ®o¸n chñ quan, duy ý chÝ, xa rêi thñ tr−ëng c¬ quan nh n−íc cÊp d−íi theo thùc tiÔn cña chñ thÓ qu¶n lÝ nh n−íc th× chiÒu däc; khã biÕn th nh hiÖn thùc (kh¶ n¨ng t¸c ®éng - VBPL cña c¬ quan nh n−íc cã thÓ thÊp) v× thùc tiÔn kh«ng cã nhu cÇu ®−îc t¸c ®éng tíi VBPL cña thñ tr−ëng c¸c ®¬n ®iÒu chØnh bëi VBPL ®ã. vÞ c¬ së cña Nh n−íc; b. Sù phï hîp cña néi dung VBPL víi lîi - VBPL cña mét chñ thÓ cã thÓ t¸c Ých cña c¸c bªn cã liªn quan T¹p chÝ luËt häc sè 2/2003 45
  5. nghiªn cøu - trao ®æi Néi dung VBPL l c¸c quy ®Þnh lu«n nhiÒu yÕu tè kh¸c nhau thuéc ®êi sèng ý trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ¶nh h−ëng tíi lîi Ých thøc x héi, nh− ®¹o ®øc, phong tôc, tËp cña c¸c c¸ nh©n, tæ chøc cã liªn quan. V× qu¸n… VBPL chÞu sù t¸c ®éng v ph¶i tÝnh vËy, cÇn x¸c ®Þnh râ nh÷ng lîi Ých n o l lîi ®Õn møc ®é phï hîp víi nh÷ng c¸c quy Ých chung, c¬ b¶n ph¶i b¶o vÖ; nh÷ng lîi Ých ph¹m ®¹o ®øc, nh÷ng phong tôc, tËp qu¸n n o l riªng hoÆc thø yÕu v cã thÓ dung ho trong x héi kh«ng tr¸i víi b¶n chÊt, môc ®Ó tõ ®ã x¸c ®Þnh c¸c quy ®Þnh cho phï hîp. tiªu cña Nh n−íc. Khi c¸c quy ®Þnh phï hîp víi lîi Ých cña Trong tr−êng hîp néi dung VBPL cã nh÷ng bªn h÷u quan th× VBPL sÏ ®−îc c¸c nh÷ng quy ®Þnh tr¸i víi c¸c yÕu tè kh¸ch chñ thÓ tù gi¸c thùc hiÖn v do ®ã sÏ cã kh¶ quan cña ®êi sèng x héi th× sÏ ®Èy c¸c bªn n¨ng t¸c ®éng cao nhÊt. Trong tr−êng hîp cã liªn quan v o t×nh tr¹ng ph¶i c©n nh¾c, lùa ng−îc l¹i th× VBPL cã hiÖu lùc thÊp. chän gi÷a ph¸p luËt víi c¸c quy ph¹m kh¸c c. Sù phï hîp cña néi dung VBPL víi khi thùc hiÖn h nh vi trong thùc tiÔn v trong thùc tr¹ng c¬ së vËt chÊt cña ®êi sèng x héi mét sè tr−êng hîp c¸c quy ph¹m kh¸c ®−îc C¬ së vËt chÊt cña ®êi sèng x héi rÊt ®a lùa chän, ph¸p luËt bÞ x©m h¹i. d¹ng, v× vËy, ®Ó h×nh th nh néi dungVBPL, ®. Sù phï hîp cña néi dung VBPL víi chñ thÓ ban h nh ph¶i dùa trªn c¬ së c¸c ®iÒu kiÖn nh©n lùc trong x héi ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt vèn cã trong thùc Con ng−êi l nh©n tè quan träng quyÕt tiÔn m kh«ng thÓ chñ quan duy ý chÝ. C¸c ®Þnh tíi kh¶ n¨ng t¸c ®éng cña VBPL tíi c¸c quy ®Þnh trong VBPL ph¶i phï hîp, kh«ng QHXH. cao h¬n hoÆc thÊp h¬n ®iÒu kiÖn c¬ së vËt Tr−íc hÕt, con ng−êi l chñ thÓ h×nh chÊt trong x héi. th nh nªn VBPL v tæ chøc thùc hiÖn chóng MÆt kh¸c, khi t¸c ®éng v o ®êi sèng x ®Ó ®−a c¸c quy ®Þnh cña Nh n−íc v o ®êi héi, VBPL sÏ t¹o ra nh÷ng hÖ qu¶ nhÊt ®Þnh. sèng x héi. §ång thêi, con ng−êi còng l V× vËy, khi h×nh th nh nªn c¸c quy ®Þnh ph¶i ®èi t−îng qu¶n lÝ, chÞu sù t¸c ®éng, cã nghÜa chó ý tíi kh¶ n¨ng mang l¹i hiÖu qu¶, ®Æc vô thi h nh VBPL. Dï víi t− c¸ch n o th× biÖt l hiÖu qu¶ kinh tÕ cña chóng trong qu¸ con ng−êi còng ph¶i thùc hiÖn c¸c VBPL tr×nh t¸c ®éng. theo yªu cÇu cña Nh n−íc. Tuy nhiªn, muèn d. Sù phï hîp cña néi dung VBPL víi thùc hiÖn tèt nh÷ng ho¹t ®éng ®ã, ph¶i cã c¸c quy ph¹m ®¹o ®øc, t«n gi¸o, phong tôc, ®ñ vÒ sè l−îng v chÊt l−îng nh©n lùc. tËp qu¸n trong x héi NÕu thiÕu ®iÒu kiÖn vÒ nh©n lùc th× sÏ §Ó ®iÒu chØnh QHXH, tr−íc hÕt VBPL kh«ng thÓ kÞp thêi ban h nh VBPL v ph¶i t¸c ®éng tíi nhËn thøc cña nh÷ng ®èi còng kh«ng thÓ biÕn c¸c quy ®Þnh trong t−îng cã liªn quan, qua ®ã míi ®iÒu chØnh v¨n b¶n th nh thùc tiÔn. h nh vi cña c¸c bªn tham gia QHXH. NhËn V× vËy, c¸c quy ®Þnh trong VBPL ph¶i thøc cña c¸c ®èi t−îng n y bÞ chi phèi bëi phï hîp víi tr×nh ®é nhËn thøc chung, víi ý 46 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2003
  6. nghiªn cøu - trao ®æi thøc ph¸p luËt cña ®éi ngò c¸n bé, c«ng chøc thêi vÉn gi÷ v÷ng lËp tr−êng, kh«ng bÞ chÖch v cña nh©n d©n. Cã nh− vËy, hä míi cã thÓ h−íng ph¸t triÓn ® lùa chän v kh«ng l m nhËn thøc ®óng ®¾n v cã t©m lÝ tÝch cùc ®èi mÊt b¶n s¾c d©n téc trong qu¸ tr×nh héi nhËp. víi v¨n b¶n, mong muèn v¨n b¶n ®−îc thùc 3. Mèi quan hÖ gi÷a HLPL v HLTT hiÖn; tù gi¸c, cè g¾ng tèi ®a thùc hiÖn v cã cña VBPL ®ñ kh¶ n¨ng, tr×nh ®é cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn HLPL v HLTT cña VBPL l nh÷ng v¨n b¶n. Do vËy, kh¶ n¨ng t¸c ®éng cña ph¹m trï cã tÝnh ®éc lËp t−¬ng ®èi, cã t¸c VBPL tíi c¸c QHXH lÖ thuéc rÊt lín v o c¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau v hîp th nh hiÖu lùc yÕu tè chi phèi nhËn thøc cña con ng−êi. cña v¨n b¶n. e. Sù phï hîp cña néi dung VBPL víi Tõ nh÷ng quy ®Þnh chung cña ph¸p luËt, quy luËt vËn ®éng cña ®êi sèng x héi chñ thÓ ban h nh lùa chän h−íng quy ®Þnh Sù phï hîp cña néi dung c¸c VBPL víi cô thÓ cho tõng VBPL. NÕu sù lùa chän ®ã quy luËt vËn ®éng cña ®êi sèng x héi thÓ phï hîp víi c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× hiÖn trong viÖc c¸c quy ®Þnh trong c¸c v¨n v¨n b¶n cã HLPL; nÕu tr¸i ph¸p luËt th× vÒ b¶n ®ã t¸c ®éng v o nh÷ng QHXH theo ®óng nguyªn t¾c, cÊp cã thÈm quyÒn sÏ tuyªn bè nh÷ng khuynh h−íng vËn ®éng néi t¹i, mang nã v« hiÖu. tÝnh kh¸ch quan cña ®êi sèng x héi. Tõ sù nhËn thøc vÒ thùc tr¹ng, quy luËt NÕu néi dung v¨n b¶n phï hîp víi nh÷ng cña ®êi sèng x héi, ph¸n ®o¸n xu h−íng vËn quy luËt ®ã th× kh¶ n¨ng t¸c ®éng cña nã rÊt ®éng cña c¸c QHXH, c©n nh¾c vÒ lîi Ých cña cao, chñ thÓ qu¶n lÝ sÏ ®¹t ®−îc môc ®Ých ® c¸c bªn h÷u quan, chñ thÓ ban h nh v¨n b¶n ®Æt ra. ®Æt ra c¸c quy ®Þnh trong VBPL. B¶n th©n Ng−îc l¹i, khi néi dung VBPL kh«ng c¸c quy ®Þnh n y ® cã thÓ t¹o ra kh¶ n¨ng phï hîp quy luËt th× v¨n b¶n cã rÊt Ýt, thËm t¸c ®éng cña VBPL. NÕu chÊt l−îng cña chÝ kh«ng cã kh¶ n¨ng t¸c ®éng v o c¸c chóng cao th× kh¶ n¨ng t¸c ®éng sÏ rÊt lín v QHXH. ng−îc l¹i. Néi dung cña VBPL bao gåm hai nhãm f. Sù phï hîp cña néi dung VBPL víi vÊn ®Ò: C¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lÝ nh n−íc v quy ®Þnh cña c¸c n−íc trong khu vùc hoÆc c¸c quy ®Þnh vÒ HLPL cña v¨n b¶n. Ngay trªn thÕ giíi c¸c quy ®Þnh vÒ HLPL cña VBPL còng cÇn Trong ®iÒu kiÖn héi nhËp hiÖn nay, sù ph¶i phï hîp víi ®êi sèng x héi th× hiÖu lùc phï hîp n y l cÇn thiÕt, ®Æc biÖt l ®èi víi cña v¨n b¶n míi ®−îc b¶o ®¶m. VÝ dô: Khi c¸c quy ®Þnh vÒ qu¶n lÝ kinh tÕ. Tuy nhiªn, ®Æt ra quy ®Þnh vÒ thêi ®iÓm b¾t ®Çu cã hiÖu còng cÇn x¸c ®Þnh râ nh÷ng vÊn ®Ò n o cã lùc cña VBPL th× ph¶i xem xÐt tíi kh¶ thÓ hßa nhËp. Cã nh− vËy míi cã thÓ t¹o ra n¨ng sao göi, h−íng dÉn thi h nh, nghiªn sù phï hîp, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho cøu tæ chøc thùc hiÖn v¨n b¶n… ®Ó t¹o ra nh÷ng ho¹t ®éng héi nhËp cña n−íc ta víi sù hîp lÝ nÕu kh«ng VBPL cã thÓ r¬i v o c¸c n−íc trong khu vùc v trªn quèc tÕ ®ång t×nh tr¹ng kh«ng cã tÝnh kh¶ thi trong mét T¹p chÝ luËt häc sè 2/2003 47
  7. nghiªn cøu - trao ®æi thêi gian nhÊt ®Þnh./. 48 T¹p chÝ luËt häc sè 2/2003
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2