intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Báo cáo "Pháp luật Việt Nam về quyền con người "

Chia sẻ: Nguyen Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:8

145
lượt xem
29
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Pháp luật Việt Nam về quyền con người

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Báo cáo "Pháp luật Việt Nam về quyền con người "

  1. nghiªn cøu - trao ®æi ThS. Chu M¹nh Hïng * C h nghĩa nhân o, truy n th ng tôn hoá và xã h i ư c tôn tr ng th hi n các tr ng con ngư i c a dân t c Vi t Nam quy n công dân và ư c quy nh trong hi n ư c vun p qua ti n trình l ch s và ư c pháp và lu t”. ây là l n u tiên hi n pháp k t tinh trong tư tư ng c a Ch t ch H Chí Vi t Nam quy nh rõ ràng v quy n con Minh v quy n con ngư i. Tư tư ng y là s ngư i, xu t phát t nh ng lí do sau: h i t c a tinh hoa văn hoá dân t c k t h p M t là, ư ng l i i m i ư c ưa ra v i giá tr nhân văn c a nhân lo i v quy n trong i h i ng toàn qu c l n th VI và con ngư i. ây là n n t ng tư tư ng cho vi c ư c phát tri n qua các kì i h i sau ó mà xác l p và ghi nh n quy n con ngư i trong tư tư ng tr ng tâm là xây d ng nhà nư c pháp lu t Vi t Nam. pháp quy n XHCN c a dân, do dân và vì dân Th i i m trư c i m i (năm 1986) và m t trong nh ng tiêu chí c a mô hình nhà quy n con ngư i chưa ư c quy nh rõ mà nư c này là cao và b o m các quy n cơ b n c a con ngư i. M t khác, trong Chi n ch th hi n ch nh quy n công dân trong ba b n hi n pháp (năm 1946, năm 1959 và lư c phát tri n kinh t - xã h i giai o n năm năm 1980). S dĩ như v y là vì giai o n 1991 - năm 2000 và giai o n năm 2000 - năm năm 1945 - năm 1975 chúng ta t p trung cho 2010 u xác nh con ngư i là trung tâm c a các chính sách kinh t - xã h i, con ngư i v a nhi m v u tranh gi i phóng dân t c và giai o n năm 1975 - năm 1985 c nư c b t là m c tiêu v a là ng l c c a quá trình phát tay vào ki n thi t t nư c sau chi n tranh tri n. V i tư tư ng nh t quán như v y, hi n ng th i trong th i gian này, chúng ta chưa pháp có nhi m v th ch hoá quan i m c a ng v quy n con ngư i và t o cơ s pháp lí có i u ki n tham gia vào các di n àn qu c t v quy n con ngư i. cho h th ng pháp lu t Vi t Nam trong vi c T năm 1986, v i ư ng l i i m i, ghi nh n và b o m quy n con ngư i. Hai là, Vi t Nam gia nh p các công ư c Vi t Nam th hi n quy t tâm xây d ng nhà nư c pháp quy n XHCN, xây d ng n n kinh qu c t v quy n con ngư i và có nghĩa v t th trư ng nh hư ng XHCN và ch th c hi n các công ư c ó, b o m các ng nghĩa v qu c t phát sinh t i u ư c ư c h i nh p qu c t . Tình hình ó ã có nh hư ng t i vi c phát tri n pháp lu t v quy n tôn tr ng và th c hi n. V phương di n lí con ngư i Vi t Nam. i u 50 c a Hi n lu n, quy n con ngư i ph i ư c m b o pháp năm 1992 kh ng nh: “ nư c C ng hoà xã h i ch nghĩa Vi t Nam, các quy n * Gi ng viên Khoa lu t qu c t Trư ng i h c Lu t Hà N i con ngư i v chính tr , dân s , kinh t , văn t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007 3
  2. nghiªn cøu - trao ®æi ti p xâm ph m n quy n ư c s ng c a con trên toàn b không gian lãnh th c a qu c gia thành viên. V phương di n th c ti n, ngư i. Bên c nh ó, Nhà nư c Vi t Nam quy n cơ b n c a con ngư i ph i ư c qu c cũng quan tâm n vi c b o h tính m ng cho nh ng ngư i tham gia trong quá trình t t ng gia b o m trên tinh th n bình ng gi a các cá nhân, các nhóm ngư i, các dân t c hình s , nh t là b can, b cáo. Hi n nay, do thi u s và k c ngư i nư c ngoài sinh s ng tình hình t i ph m còn di n bi n ph c t p và trên lãnh th qu c gia. yêu c u u tranh phòng ch ng t i ph m mà Như v y, xét trên c phương di n qu c t Vi t Nam chưa th xoá b hình ph t t hình. và qu c gia, vi c ghi nh n quy n con ngư i Tuy nhiên, Nhà nư c Vi t Nam cũng ch trương trong i u 50 Hi n pháp năm 1992, m t m t thu h p d n s lư ng và ph m vi áp d ng hình v a th hi n trách nhi m c a qu c gia v i tư ph t t hình và xoá b hình ph t này khi i u cách là thành viên c a các công ư c qu c t , ki n cho phép. ng th i v i vi c b o v i m i trong tư quy n ư c s ng c a con ngư i, B lu t hình m t khác v a th hi n s duy, nh n th c và quan i m c a ng v s và B lu t t t ng hình s còn có nh ng quy n con ngư i trong i u ki n và quy nh b o m cho vi c b t và giam ngư i vn hoàn c nh m i. Quy n con ngư i ư c ghi úng pháp lu t, nghiêm c m m i hình th c nh n trong hi n pháp, là cơ s các văn b n truy b c, nh c hình i v i công dân. Các quy ph m pháp lu t Vi t Nam c th hoá các hành vi dùng nh c hình và b c cung c a khía c nh c a quy n con ngư i, quy n công ngư i ti n hành t t ng b tr ng tr nghiêm dân trong m i lĩnh v c c a i s ng xã h i. kh c theo quy nh c a B lu t hình s . Pháp lu t hình s Vi t Nam không quy 1. V quy n dân s chính tr nh m t hình ph t nào g n kèm v i lao ng - Quy n s ng V i tư cách là qu c gia thành viên c a cư ng b c. V nh ng trư ng h p lao ng Công ư c qu c t v các quy n dân s và b t bu c không thu c ph m vi ngăn c m c a chính tr , nhà nư c Vi t Nam ã kh ng nh i u 8 Công ư c v quy n dân s và chính tr t i i u 71 Hi n pháp năm 1992 là công dân năm 1966, lu t pháp Vi t Nam coi nh ng lao ư c b o h v tính m ng. Không ch riêng ng b t bu c mà toà án và cơ quan tư pháp công dân Vi t Nam mà c ngư i nư c ngoài n nh cho m t s t i ph m là hình th c và cư trú Vi t Nam cũng ư c nhà nư c Vi t môi trư ng giáo d c, c i t o h . Lao ng v i Nam b o h tính m ng ( i u 81). Các quy m c ích ào t o cho ph m nhân nh ng ngh nh này c a hi n pháp ư c c th hoá trong thích h p v i h h có th ki m s ng sau khi mãn h n tù. Ph m nhân ư c hư ng B lu t hình s và B lu t t t ng hình s . Hành vi xâm h i n quy n ư c s ng c a thành qu lao ng c a chính h . con ngư i b coi là m t trong nh ng hành vi - Quy n t do và b t kh xâm ph m v ph m t i nghiêm tr ng nh t và b pháp lu t thân th nghiêm tr . B lu t hình s năm 1999 ã dành Hi n pháp năm 1992 kh ng nh công dân có quy n b t kh xâm ph m v thân th . 18 i u quy nh các t i tr c ti p ho c gián 4 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007
  3. nghiªn cøu - trao ®æi quy n ư c i x nhân o, ư c tôn tr ng Không ai b b t n u không có quy t nh c a nhân ph m c a ngư i b giam gi trong quá toà án nhân dân, quy t nh ho c phê chu n c a vi n ki m sát nhân dân (tr trư ng h p trình i u tra, truy t , xét x và thi hành án ph m t i qu tang); vi c b t và giam gi thì b tr ng ph t nghiêm kh c ( i u 298, ngư i ph i úng pháp lu t ( i u 71). Quy n 299). ng th i m c ích c a hình ph t nói cơ b n này ư c kh ng nh l i trong B lu t chung trong ó có hình ph t tù không ch nh m tr ng tr ngư i ph m t i mà còn giáo t t ng hình s b ng vi c quy nh nguyên d c h tr thành ngư i có ích cho xã h i. t c b o m quy n b t kh xâm ph m v thân th c a công dân. Vi c b o v các Ph m nhân trong quá trình thi hành hình ph t quy n này ư c xem xét t hai khía c nh, ư c lao ng, h c t p, ư c khám s c kho , ư c tham gia các ho t ng th thao văn m t m t pháp lu t nghiêm tr i v i nh ng hành vi xâm ph m nghiêm tr ng n quy n hoá… B lu t t t ng hình s kh ng nh rõ nh ng tư tư ng quan tr ng c a ch t do, quy n b t kh xâm ph m thân th c a giam con ngư i, m t khác, pháp lu t cũng quy gi như ch t m gi , t m giam ph i khác i v i ngư i ang ch p hành hình nh ch t ch các i u ki n, trình t , th t c v i ch ph t tù. Ngư i chưa thành niên ph m t i ch p và th m quy n áp d ng các bi n pháp ng ch m n t do cá nhân, n s b t kh xâm hành hình ph t tù theo ch giam gi riêng ph m v thân th như b t, t m gi , t m giam do pháp lu t quy nh. Không ư c giam ngăn ng a và h n ch s l m d ng d n chung ngư i chưa thành niên v i ngư i ã n vi ph m. B lu t t t ng hình s cũng thành niên. Ph m nhân là n ho c ngư i chưa thành niên ph i ư c giam gi dành hàng lo t các i u kho n quy nh v khu căn c , i u ki n, trình t , th t c cũng như v c riêng trong t ng tr i giam. - Quy n t do i l i và cư trú c a công dân th m quy n áp d ng, thay i ho c hu b i u 68 Hi n pháp năm 1992 quy nh: các bi n pháp b t, t m gi , t m giam i v i b can, b cáo. i u 72 Hi n pháp năm 1992 “Công dân có quy n t do i l i và cư trú quy nh: “Ngư i b b t, b giam gi , truy t , trong nư c, có quy n ra nư c ngoài và t xét x trái pháp lu t có quy n ư c b i nư c ngoài v nư c theo quy nh c a pháp thư ng thi t h i v v t ch t và ph c h i lu t ”, B lu t dân s quy nh cá nhân quy t danh d . Ngư i làm trái pháp lu t trong vi c nh vi c l a ch n nơi cư trú phù h p v i nhu c u, kh năng và hoàn c nh ( i u 53). b t, giam gi , truy t , xét x gây thi t h i cho ngư i khác b x lí nghiêm minh”. Vi c h n ch quy n t do i l i, cư trú ch áp - Quy n ư c i x nhân o c a ngư i d ng khi có quy t nh c a cơ quan nhà nư c có th m quy n và theo trình t , th t c b giam gi Ngư i ang b t m gi , t m giam ho c do pháp lu t quy nh. ó là nh ng trư ng ngư i ang ch p hành án ph t tù ư c b o h p vì lí do an ninh qu c gia, tr t t công m quy n ư c i x nhân o, ư c tôn c ng, s c kho , o c xã h i và ph i phù h p v i quy nh trong Công ư c v các tr ng nhân ph m. B lu t hình s quy nh nh ng hành vi vi ph m nghiêm tr ng n quy n dân s và chính tr . t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007 5
  4. nghiªn cøu - trao ®æi - Quy n và nghĩa v c a ngư i nư c o t, hu b , bóc m , ti t l n i dung bưu ph m, bưu ki n c a ngư i khác. T ch c, cá ngoài t i Vi t Nam Theo i u 81 Hi n pháp năm 1992 thì nhân làm d ch v v n chuy n có trách nhi m ngư i nư c ngoài cư trú t i Vi t Nam ư c b o m an toàn trong quá trình v n chuy n. Nhà nư c b o h tính m ng, tài s n và các - Quy n t do tín ngư ng và tôn giáo Hi n pháp năm 1992 quy nh: “Công quy n l i chính áng theo pháp lu t Vi t Nam. Tuy nhiên, ngư i nư c ngoài cư trú dân Vi t Nam có quy n t do tín ngư ng h p pháp trên lãnh th Vi t Nam cũng có th theo ho c không theo m t tôn giáo nào. Các ng trư c pháp lu t” b tr c xu t theo b n án hình s ho c theo tôn giáo u bình quy t nh hành chính c a cơ quan hành ( i u 70). Pháp l nh tôn giáo ã c th hoá chính nhà nư c có th m quy n. Ngư i nư c quy n t do tín ngư ng và tôn giáo, ng ngoài cũng ư c hư ng các quy n như các th i cũng nghiêm c m các hành vi vi ph m cũng như các hành ng l i d ng tôn giáo quy n mà pháp lu t dành cho công dân Vi t Nam trong t t ng hình s như quy n i ch ng l i Nhà nư c, chia r oàn k t dân v i b can, b cáo, quy n bào ch a. t c, làm m t n nh xã h i. B lu t dân s ã ưa ra nguyên t c không phân bi t i x - Quy n b t kh xâm ph m v ch và bí m t thư tín v i lí do tôn giáo i v i các bên tham gia Quy n b t kh xâm ph m v ch và bí vào quan h dân s , hôn nhân gia ình. Lu t m t thư tín ư c Hi n pháp năm 1992 quy xu t b n quy nh B văn hoá thông tin tham nh t i i u 73. B lu t hình s quy nh kh o ý ki n c a các t ch c tôn giáo l a tr ng ph t nghiêm kh c i v i các hành vi ch n và quy nh m t s nhà xu t b n trung ương và a phương Hà N i, thành xâm ph m ch c a công dân. i v i bí m t và an toàn thư tín, i n tho i, i n tín c a cá ph H Chí Minh và Hu có nhi m v xu t nhân B lu t hình s ã m r ng hơn v khách b n các kinh b n và các tác ph m tôn giáo th như quy n b o m an toàn và bí m t c a các t ch c tôn giáo m t cách thu n ti n. TELEX, FAX, máy tính… Vi c khám xét nơi i v i nh ng ngư i có hành vi vi ph m c a ngư i ph m t i, khám xét, thu gi , t m quy n t do tín ngư ng và tôn giáo, gây chia v t, tài li u, thư tín, i n r gi a ngư i theo tôn giáo và không theo tôn gi , niêm phong tín, bưu ki n, bưu ph m ch có th do cơ quan giáo, chia r gi a các tín tôn giáo v i nhà nư c ti n hành theo nh ng th t c, trình chính quy n nhân dân và các t ch c xã h i t nghiêm ng t mà pháp lu t quy nh. Ngư i thì b x lí theo quy nh c a B lu t hình s . ư c giao trách nhi m qu n lí v t, tài li u, - Quy n t do ngôn lu n thư tín, i n tín, bưu ki n, bưu ph m b thu “Công dân có quy n t do ngôn lu n, t do báo chí, có quy n ư c thông tin, có gi , t m gi ho c b niêm phong mà phá hu niêm phong, chuy n như ng, ánh tráo, c t quy n h i h p, l p h i, bi u tình theo quy nh c a pháp lu t” ( i u 69 Hi n pháp năm gi u ho c hu ho i tài s n thì ph i ch u trách nhi m trư c pháp lu t v hành vi c a mình. 1992). Lu t xu t b n quy nh công dân ư c Ngoài ra, pháp lu t còn nghiêm c m chi m quy n t do công b các tác ph m c a mình 6 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007
  5. nghiªn cøu - trao ®æi dân còn ư c c th hoá trong Pháp l nh cán cho công chúng mà không b ki m duy t. Lu t báo chí quy nh báo chí không b ki m b công ch c, Lu t khi u n i, t cáo, Lu t phòng ch ng tham nhũng. Theo Lu t báo chí, duy t, cao v trí, vai trò và quy n h n c a nhà báo. Bên c nh ó, ngư i bày t thông tin, công dân tham gia qu n lí công vi c c a Nhà chính ki n ph i có nghĩa v nói úng s th t, nư c, xã h i b ng vi c tham gia xây d ng có căn c xác áng và ph i ch u trách nhi m ư ng l i, ch trương, chính sách c a ng và v nh ng thông tin mà mình ưa ra theo quy pháp lu t c a Nhà nư c. C th , h có th phát nh c a pháp lu t trên cơ s bi u v tình hình t nư c và th gi i, góp ý m b o bí m t an ninh qu c gia, l i ích c a Nhà nư c, quy n ki n phê bình, ki n ngh trên báo chí. Theo Lu t ban hành văn b n quy ph m pháp lu t, và l i ích h p pháp c a t ch c, cá nhân. N u ngư i dân có quy n góp ý vào các d án lu t, vi ph m thì ph i có trách nhi m c i chính, xin l i, b i thư ng thi t h i ho c ph i ch u trách pháp l nh. Tham gia vào vi c xét x c a toà án nhân dân v i tư cách h i th m nhân dân. nhi m hình s . B lu t dân s dành nhi u quy nh v pháp nhân trong ó có các h i t o cơ 2. Quy n kinh t , xã h i và văn hoá s pháp lí cho vi c th c hi n quy n l p h i - Quy n s h u c a cá nhân cũng như cho t ch c và ho t B lu t dân s năm 1995 ư c s a i, b sung năm 2005 là văn b n pháp lí quan tr ng ng c a các h i, t ch c phi chính ph trong b i c nh dân ch hoá và xã h i hoá i trong h th ng pháp lu t Vi t Nam quy nh v v n s h u, c bi t là s h u tư nhân và s ng xã h i Vi t Nam hi n nay. Lu t m t tr n t qu c Vi t Nam cũng quy nh M t không coi nó là v t c n trong quá trình phát tri n mà ngư c l i ó là ng l c thúc y s tr n t qu c Vi t Nam là t ch c liên minh năng ng, sáng t o c a cá nhân con ngư i chính tr c a các t ch c chính tr , chính tr - cho s phát tri n kinh t . S h u tư nhân bao xã h i, t ch c xã h i và các cá nhân tiêu bi u trong các giai c p, t ng l p xã h i, các g m nhi u hình th c khác nhau, tài s n h p dân t c, các tôn giáo và ngư i Vi t Nam pháp thu c s h u tư nhân không b h n ch nh cư nư c ngoài. v s lư ng và giá tr . Cá nhân có quy n chi m h u, s d ng và nh o t tài s n thu c - Quy n tham gia qu n lí công vi c nhà nư c và xã h i s h u c a mình nh m ph c v nhu c u sinh Công dân có quy n tham gia qu n lí nhà ho t, s n xu t, kinh doanh và các m c ích nư c và xã h i thông qua ho t ng c a các khác phù h p v i quy nh c a pháp lu t. Trong n n kinh t th trư ng, s h u tư nhân oàn th , t ch c xã h i ( i u 53 Hi n pháp năm 1992). Công dân có quy n b u c và ng ngày càng phát tri n và ch u s chi ph i c a ng th i hi n pháp cũng quy nh công s h u xã h i, s i u ti t c a Nhà nư c b ng c pháp lu t và b ng các công c như tài chính, dân có quy n khi u n i, t cáo ( i u 74 Hi n pháp năm 1992) v nh ng vi c làm trái pháp tín d ng, thu … nh m nh hư ng s phát lu t c a cơ quan nhà nư c, t ch c xã h i và tri n c a chúng theo hư ng ngày càng áp ng nh ng nhu c u c a con ngư i và vì con b t kì cá nhân nào. Ngoài ra, nhi u hình th c tham gia qu n lí nhà nư c và xã h i c a công ngư i. Nhà nư c công nh n và b o h quy n t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007 7
  6. nghiªn cøu - trao ®æi s h u tài s n, v n u tư, thu nh p, các quy n nhi m c a Nhà nư c, c a doanh nghi p, c a và l i ích h p pháp khác c a các nhà u tư. t ch c xã h i và b n thân ngư i lao ng. Tài s n và v n u tư h p pháp c a các nhà - Quy n ư c hư ng nh ng i u ki n u tư không b qu c h u hoá, không b t ch làm vi c công b ng và thu n l i thu b ng các bi n pháp hành chính. Trong Xu t phát t nguyên t c bình ng, con trư ng h p do thay i quy nh c a pháp lu t ngư i nói chung và ngư i lao ng nói riêng mà làm thi t h i n l i ích c a nhà u tư thì luôn òi h i s công b ng trong vi c th Nhà nư c cho phép nhà u tư ư c ti p t c hư ng k t qu lao ng. Cùng làm m t công hư ng các ưu ãi ã quy nh cho th i gian vi c trong i u ki n như nhau, ngư i lao ng còn l i ho c Nhà nư c gi i quy t tho áng ph i ư c tr m c thù lao như nhau. Trong quy n l i cho nhà u tư. Vi c ghi nh n các n n kinh t th trư ng v i s th a nh n s c hình th c s h u, c bi t là s h u tư nhân là lao ng là hàng hoá và s t n t i khách quan c a th trư ng s c lao ng thì ti n lương là ti n pháp lu t ghi nh n quy n t do kinh doanh c a cá nhân công dân v i ý nghĩa là hình thái chu n hoá c a giá tr và giá c s c quy n l a ch n hình th c, lĩnh v c, ngành lao ng. Ti n lương ch u s tác ng c a ngh kinh doanh, l p doanh nghi p, t do quy lu t giá tr và quy lu t cung c u v s c lao ng, hình thành trên cơ s thương lư ng, giao k t h p ng, thuê lao ng và các quy n tho thu n gi a ngư i lao ng v i ngư i s khác phù h p v i quy nh c a pháp lu t. d ng lao ng, là m t thành ph n c a chi phí - Quy n làm vi c Trong n n kinh t th trư ng, làm vi c và s n xu t. Ti n lương ph i b o m bù p ư c làm vi c là òi h i c a ngư i lao ng s c lao ng, tích lu tái s n xu t s c lao ng m r ng. ây là yêu c u r t cơ b n ư c pháp v i m c ích t o ra c a c i v t ch t cho xã lu t b o m th c hi n và ư c quy nh ch t h i và áp ng nhu c u v t ch t và tinh th n c a con ngư i. Hi n pháp năm 1992 quy ch trong B lu t lao ng. ng th i, B lu t nh: “Lao ng là quy n và nghĩa v c a lao ng còn quy nh nh ng i u ki n lao công dân. Nhà nư c và xã h i có k ho ch ng an toàn và v sinh m b o s c kho t o ra ngày càng nhi u vi c làm cho ngư i cho ngư i lao ng cũng như b o v và gìn lao ng”( i u 55). B lu t lao ng ã ưa gi môi trư ng. M t khác, m b o tái s n ra khái ni m m i v vi c làm: “M i ho t xu t s c lao ng nên v n th i gian làm vi c h p lí, th i gian ngh ngơi cho ngư i lao ng lao ng t o ra ngu n thu nh p, không b pháp lu t c m u ư c th a nh n là vi c ng, c bi t v i ngư i lao ng là thanh làm”. Lao ng t o ra ngu n thu nh p không thi u niên ho c lao ng n . ch trong khu v c nhà nư c mà c trong khu - Quy n thành l p và gia nh p công oàn v c tư nhân, cá th , ngoài qu c doanh, trong Thành l p và gia nh p công oàn là m t gia ình u ư c g i là vi c làm. Cùng v i trong các quy n quan tr ng c a ngư i lao i m i tư duy, nh n th c v vi c làm, s ng nh m b o v quy n và l i ích h p pháp trách nhi m gi i quy t vi c làm cũng c a mình. Quy n này ư c ghi nh n trong vn ư c nhìn nh n trong m i quan h gi a trách Lu t công oàn, theo ó ngư i lao ng Vi t 8 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007
  7. nghiªn cøu - trao ®æi Nam làm vi c trong các cơ quan nhà nư c, t trong các trư ng h p ngư i lao ng m ch c xã h i và trong các doanh nghi p u có au, thai s n, b tai n n lao ng, b nh ngh quy n thành l p và gia nh p t ch c công nghi p, th t nghi p. Công dân có quy n oàn. ng th i, các t ch c công oàn ư c ư c hư ng ch b o v s c kho như vi c khám ch a b nh, ư c mi n gi m theo thành l p liên hi p công oàn qu c gia. Công oàn ư c t do ho t ng, ch b h n ch do quy nh c a Nhà nư c. Nh ng nhóm công dân d b t n thương ư c Nhà nư c chăm lu t nh và c n thi t duy trì an ninh qu c sóc v m t v t ch t cũng như tinh th n, ó là gia, tr t t công c ng ho c b o v quy n và t do c a ngư i khác. Lu t công oàn cũng thương binh, gia ình li t sĩ, ngư i có công v i cách m ng, ngư i già, ngư i tàn t t, tr nghiêm c m m i hành vi c n tr , vi ph m khuy t t t, m côi không nơi nương t a. nguyên t c t nguy n tham gia t ch c và Trong lĩnh v c văn hoá, công dân có ho t ng công oàn, nghiêm c m vi c áp quy n h c t p và bình ng v cơ h i h c t p, d ng các bi n pháp kinh t và các th o n không phân bi t dân t c, tôn giáo, tín ngư ng, khác can thi p vào t ch c và ho t ng công oàn. Không nh ng v y, ngư i lao ng gi i tính, ngu n g c gia ình, a v xã h i còn có quy n ình công nh m b o v quy n ho c hoàn c nh kinh t . Công dân có quy n và l i ích chính áng c a h khi h không nghiên c u khoa h c, phát minh, sáng ch , sáng ki n c i ti n kĩ thu t, h p lí hoá s n ng ý v i k t qu gi i quy t tranh ch p c a cơ quan có th m quy n. Quy n ình công xu t, sáng tác phê bình văn h c, ngh thu t và ư c chính th c th a nh n trong B lu t lao tham gia các ho t ng văn hoá khác. L n u tiên quy n s h u công nghi p ư c b o ng và nghiêm c m m i hành vi trù d p, tr thù ngư i tham gia ình công ho c ngư i v b ng m t quy ph m l p hi n. lãnh o ình công. Ngư i c n tr vi c th c Là qu c gia thành viên c a Công ư c v hi n quy n ình công tuỳ theo m c vi xoá b m i hình th c phân bi t i x v i ph n , Vi t Nam không ch ưa nguyên t c ph m có th b x ph t hành chính ho c truy c u trách nhi m hình s . bình ng nam n vào hi n pháp mà còn ti n - Quy n ư c hư ng an toàn xã h i hành nh ng bi n pháp pháp lu t và các bi n Quy n ư c hư ng an toàn xã h i k c pháp khác nh m ngăn c m m i s phân bi t b o hi m xã h i ư c quy nh rõ trong hi n i x v i ph n . Cùng v i hi n pháp, pháp và các lu t có liên quan. B lu t lao Qu c h i ã thông qua Lu t bình ng gi i ng dành các chương riêng và nhi u văn b n quy ph m pháp lu t khác quy nh v ti n lương, ch ngh ngơi và ch nh m b o m cơ h i bình ng cho ph n ch b o hi m i v i ngư i lao ng. B lu t trong t t c các lĩnh v c v i nguyên t c nh t lao ng quy nh Nhà nư c có trách nhi m quán là bình ng gi i. Bên c nh vi c b o m quy n cũng như ra chính sách b o hi m xã h i nh m t ng bư c m r ng và nâng cao vi c b o m v t ngăn c m m i s phân bi t i x v i ph ch t, ph c h i s c kho , góp ph n n nh n , Vi t Nam ã tích c c trong công tác l p i s ng cho ngư i lao ng và gia ình h pháp th c hi n các cam k t qu c t v t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007 9
  8. nghiªn cøu - trao ®æi b o v quy n tr em. Theo quy nh t i i u Vi t Nam v i c ng ng qu c t trong vi c 65 Hi n pháp năm 1992:“Tr em ư c gia b o m th c hi n quy n con ngư i. ình, Nhà nư c và xã h i b o v , chăm sóc Th ba, trong s phát tri n chung c a h và giáo d c”. V i phương châm dành cho th ng pháp lu t Vi t Nam thì nhóm quy n kinh t có nh ng thay i cơ b n và rõ nét tr em nh ng gì t t p nh t, Qu c h i ã ban hành Lu t ph c p giáo d c ti u h c, nh t qua nh ng quy nh v ch kinh t Lu t b o v , chăm sóc và giáo d c tr em. trong Hi n pháp, B lu t dân s , Lu t công ti, Quy ch pháp lí c bi t c a ngư i chưa Lu t ch ng khoán… S thay i này m t m t thành viên còn ư c quy nh c th , chi ti t ph n ánh s chú tr ng n quy n kinh t - xã trong các văn b n lu t như B lu t dân s , h i trong m i quan h v i quy n dân s chính B lu t lao ng, Lu t giáo d c… tr , m t khác th hi n s phát tri n c a t nư c, b i vì c thù c a nhóm quy n kinh t , Có th nh n xét khái quát r ng quy n con ngư i trong pháp lu t Vi t Nam qua 20 năm xã h i và văn hoá là ch có th ư c b o m i m i, c bi t là t khi có Hi n pháp năm trên m t i u ki n kinh t , xã h i nh t nh. 1992 ã t ng bư c ư c hoàn thi n. i u này Th tư, bên c nh vi c xây d ng h th ng không ch th hi n nghĩa v c a Vi t Nam pháp lu t ng b , có kh năng i u ch nh trong vi c th c hi n các công ư c qu c t v các quan h xã h i liên quan n quy n con quy n con ngư i theo nguyên t c t n tâm, ngư i, Nhà nư c còn xây d ng hàng lo t các i m i trong tư chính sách, cơ ch gi i quy t các v n thi n chí mà còn ph n ánh s duy nh n th c v quy n con ngư i Vi t mang tính xã h i. Trên cơ s các chính sách xã h i ư c ho ch nh t m chi n lư c, Nam trong i u ki n và hoàn c nh m i. Th nh t, trư c i m i, v n quy n Chính ph ã tri n khai hàng lo t các con ngư i ch t p trung vào quy n t p th , chương trình, d án nh m t o i u ki n cho quy n dân t c, còn quy n c a cá nhân chưa m i cá nhân có th ư c hư ng quy n dân ư c cao. Sau khi ti n hành công cu c i s , chính tr , kinh t , xã h i, văn hoá c a m i, n n kinh t trên à tăng trư ng, h p tác n các chương mình. Trong s ó ph i k qu c t ư c m r ng thì quy n t do cá nhân trình phát tri n kinh t - xã h i, chương trình c a con ngư i cũng ư c chú tr ng hơn. qu c gia v xoá ói, gi m nghèo, chương Th hai, ngoài Hi n pháp năm 1992 l n trình phát tri n d ch v vi c làm, chương quy n con ngư i, h u tiên cpvn trình dân s , k ho ch hoá gia ình, các ho t th ng văn b n quy ph m pháp lu t cũng ghi ng nhân o, t thi n… ư c xây d ng trên cơ s k th a tư duy nh n và th hi n c th các khía c nh khác nhau c a quy n con ngư i. Pháp lu t Vi t truy n th ng, v i n n t ng là tư tư ng H Nam v quy n con ngư i ngày càng ư c Chí Minh, quy n con ngư i trong pháp lu t hoàn thi n, th hi n không ch s lư ng các Vi t Nam luôn t ng bư c ư c phát tri n và o lu t mà quan tr ng hơn là các quy n c a không ng ng hoàn thi n theo nh hư ng con ngư i ư c ghi nh n trong lu t. i u ó xây d ng nhà nư c pháp quy n XHCN c a ph n ánh m nh m hơn n a các cam k t c a dân, do dân và vì dân./. 10 t¹p chÝ luËt häc sè 5/2007
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2