Chuyên đề tốt nghiệp:Tìm hiểu sự cạnh tranh trong kinh tế thị trường phần 4

Chia sẻ: Szfasf Fadsfs | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:7

Thêm vào BST

Báo xấu

64
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'chuyên đề tốt nghiệp:tìm hiểu sự cạnh tranh trong kinh tế thị trường phần 4', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Chuyên đề tốt nghiệp:Tìm hiểu sự cạnh tranh trong kinh tế thị trường phần 4

- Qu¸ tr×nh c¶i c¸ch hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc diÔn ra cßn chËm. Cßn nhiÒu doanh nghiÖp Nhµ níc ho¹t ®éng kh«ng cã hiÖu qu¶ nhng vÉn bao cÊp, duy tr×, b¶o hé… Trong thêi gian tíi tríc yªu cÇu duy tr× ph¸t triÓn kinh tÕ víi nhÞp ®é cao vµ cña qu¸ tr×nh héi nhËp th× viÖc c¶i thiÖn m«i trêng c¹nh tranh lµ yªu cÇu cÊp b¸ch ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cña m×nh, thùc hiÖn qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ trong ®iÒu kiÖn tù do ho¸ th¬ng m¹i vµ héi nhËp kinh tÕ thÕ giíi. §Ó duy tr× c¹nh tranh lµnh m¹nh vµ kiÓm so¸t ®éc quyÒn chóng ta cÇn ph¶i thùc hiÖn mét sè biÖn ph¸p sau: Thø nhÊt: tiÕp tôc ®æi míi nhËn thøc vÒ c¹nh tranh, ph¶i thèng nhÊt quan ®iÓm ®¸nh gi¸ vai trß cña c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ. Ph¶i coi c¹nh tranh trong nÒn kinh tÕ ph¸p luËt hîp thøc lµ ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp. X¸c ®Þnh mét c¸ch râ rµng vµ hîp lý vai trß cña Nhµ níc còng nh vai trß chñ ®¹o cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc trong nÒn kinh tÕ, h¹n chÕ bít nh÷ng doanh nghiÖp Nhµ níc ®éc quyÒn kinh doanh. Thóc ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c¶i c¸ch doanh nghiÖp Nhµ níc, ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c¶i c¸ch doanh nghiÖp Nhµ níc. §éc quyÒn cña c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc cÇn ph¶i ®îc gi¶m dÇn, c¸c rµo c¶n ®èi víi c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cÇn ®îc th¸o gì dÇn nh»m gi¶m gi¸ thµnh s¶n xuÊt, t¨ng n¨ng lùc c¹nh tranh chung cña toµn bé nÒn kinh tÕ, t¨ng tÝnh hÊp dÉn ®èi víi ®Çu t níc ngoµi, ®ång thêi gi¶m g¸nh nÆng cho ng©n s¸ch quèc gia. ViÖc ®æi míi nhËn thøc cÇn ®îc thÓ hiÖn trong toµn bé hÖ thèng qu¶n lý Nhµ níc, trong c¸c ch¬ng tr×nh vµ chiÕn lîc c¶i c¸ch hµnh chÝnh, trong tæ chøc, phong c¸ch lµm viÖc hµnh vi øng xö cña c¸c c¬ quan c«ng quyÒn. 22
Muèn nh vËy th× tríc tiªn cÇn ph¶i ®a néi dung vÒ c¹nh tranh vµ ®éc quyÒn vµo ch¬ng tr×nh gi¸o dôc cña c¸c trêng ®¹i häc thuéc khèi kinh tÕ vµ kinh doanh. §Ó cã ®îc ®éi ngò c¸n bé, c¸c nhµ kinh tÕ sau khi ra trêng cã mét tÇm hiÓu biÕt vÒ c¹nh tranh vµ ®éc quyÒn. §µo t¹o c¸c kho¸ ng¾n h¹n cho c¸c doanh nghiÖp vµ c«ng chøc Nhµ níc ®Ó n©ng cao, trau dåi kiÕn thøc vÒ c¹nh tranh vµ ®éc quyÒn. Sö dông c¸c ph¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng tuyªn truyÒn vÒ c¹nh tranh vµ ®éc quyÒn. §Ó tõ ®ã cã mét chÝnh s¸ch c¹nh tranh phï hîp vµ viÖc thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch c¹nh tranh nµy dÔ dµng h¬n. Thø hai: c¶i tæ ph¸p luËt vÒ c¹nh tranh ®Ó cho c¬ chÕ c¹nh tranh ®îc vËn hµnh mét c¸ch tr«i ch¶y, h¹n chÕ nh÷ng hµnh vi c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh trªn thÞ trêng. Níi láng c¸c ®iÒu kiÖn ra nhËp vµ rót lui khái thÞ trêng ®Ó khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t tham gia s¶n xuÊt kinh doanh. Nh vËy viÖc h×nh thµnh nªn khung ph¸p lý chung cho c¸c lo¹i h×nh kinh doanh thuéc c¸c khu vùc kinh tÕ kh¸c nhau lµ ®iÒu cÇn thiÕt. ViÖc c¶i tæ ph¸p luËt vÒ c¹nh tranh cÇn ph¶i söa ®æi tõ quy tr×nh ban hµnh ph¸p luËt: X©y dùng luËt: ®Ó ®¶m b¶o tÝnh chÊt kh¸ch quan vÒ l©u dµi cÇn chuyÓn viÖc dù th¶o luËt tõ c¬ quan lËp ph¸p sang cho c¬ quan hµnh ph¸p. Tríc m¾t, viÖc so¹n th¶o luËt cÇn ®îc tæ chøc mét c¸ch d©n chñ víi sù tham gia cña c¬ quan cã liªn quan. X©y dùng v¨n b¶n díi luËt: ph¶i ®¶m b¶o nguyªn t¾c c¹nh tranh vµ sù tham gia réng r·i cña nh÷ng ngêi chÞu ¶nh hëng cña quy ®Þnh. ViÖc x©y dùng vµ hoµn thiÖn khung ph¸p lý kinh doanh cÇn xo¸ bá nh÷ng quy ®Þnh hiÖn hµnh kh«ng phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng, víi nh÷ng cam kÕt quèc tÕ nh»m më réng quyÒn kinh doanh, quyÒn chñ ®éng cho c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. Bæ xung nh÷ng luËt vµ v¨n b¶n díi luËt cßn thiÕu, cha híng dÉn thi hµnh. Trong t©m xem xÐt lµ c¸c lÜnh vùc ph¸p luËt vÒ c¹nh tranh ®éc quyÒn. 23
Söa ®æi nh÷ng ®iÒu kho¶n cña bé luËt d©n sù cã liªn quan ®Õn quan hÖ gi÷a luËt ViÖt Nam vµ luËt níc ngoµi. §Ó thùc hiÖn ®îc nh÷ng viÖc nh trªn th× trong qu¸ tr×nh söa ®æi luËt, bæ sung vµ ban hµnh ph¸p luËt cã liªn quan ®Õn c¹nh tranh vµ ®éc quyÒn th× cÇn cã sù phèi hîp ®ång bé gi÷a c¸c bé, ngµnh vµ chÝnh quyÒn ®Þa ph¬ng víi sù tham gia cña c¸c doanh nghiÖp, c¸c chuyªn gia nghiªn cøu kinh tÕ vµ ngêi tiªu dïng. ViÖc tham gia ®ång bé gi÷a c¸c bªn khi ban hµnh söa ®æi luËt sÏ ®a ra ®îc c¸c quy ®Þnh phï hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ vÒ c¹nh tranh vµ ®éc quyÒn h¬n. Thø ba: x©y dùng mét c¬ quan chuyªn tr¸ch theo dâi, gi¸m s¸t c¸c hµnh vi liªn quan ®Õn c¹nh tranh vµ ®éc quyÒn. Rµ so¸t l¹i vµ h¹n chÕ bít sè lîng c¸c lÜnh vùc ®éc quyÒn, kiÓm so¸t gi¸m s¸t ®éc quyÒn chÆt chÏ h¬n. Nhµ níc cÇn gi¸m s¸t chÆt chÏ h¬n c¸c hµnh vi l¹m dông cña c¸c doanh nghiÖp lín. CÇn ph¶i ®æi míi chÕ ®é chøng tõ, kÕ to¸n kiÓm to¸n ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c«ng t¸c gi¸m s¸t tµi chÝnh cña c¸c doanh nghiÖp. Thø t: c¶i thiÖn m«i trêng th«ng tin vµ ph¸p luËt theo híng minh b¹ch vµ kÞp thêi h¬n, ®ång thêi nhanh chãng c¶i c¸ch thñ tôc hµnh chÝnh nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c doanh nghiÖp tham gia c¹nh tranh. Cô thÓ: - ViÖc thµnh lËp doanh nghiÖp míi: viÖc quyÕt ®Þnh thµnh lËp c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc cÇn ®îc chuyÓn sang cho c¸c c¬ quan quyÒn lùc ®¹i biÓu cña nh©n d©n. ViÖc t¨ng cêng kiÓm tra gi¸m s¸t tõ c¸c c¬ quan nµy sÏ thóc ®Èy c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ho¹t ®éng tÝch cùc vµ cã hiÖu qu¶ h¬n, tiÕt kiÖm ®îc c¸c nguån lùc cña Nhµ níc . Thµnh lËp, bæ sung ®Çy ®ñ, chi tiÕt vµ cËp nhËt hµng n¨m nh÷ng ngµnh nghÒ mµ doanh nghiÖp d©n doanh, doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t níc ngo¶i kh«ng ®îc ®¨ng ký kinh doanh. Ngoµi c¸c môc nµy c¸c doanh nghiÖp ®îc 24
thµnh lËp theo chÕ ®é ®¨ng ký víi mét c¬ quan ®¨ng ký thèng nhÊt trong quèc gia. C¬ quan ®¨ng ký kinh doanh ®ång thêi chÞu tr¸ch nhiÖm c¶ vÒ viÖc ®iÒu chØnh néi dung giÊy ®¨ng ký kinh doanh vµ viÖc më v¨n phßng ®¹i diÖn, chi nh¸nh trong níc vµ níc ngoµi theo chÕ ®é doanh nghiÖp chñ ®éng ®¨ng ký. Xo¸ bá c¸c ®iÒu kiÖn cÊp phÐp vÒ néi ®Þa ho¸, tØ lÖ xuÊt khÈu, tù c©n ®èi ngo¹i tÖ. C¸c c¬ quan cÊp phÐp hiÖn hµnh sÏ chuyÓn chøc n¨ng cÊp phÐp, thÈm ®Þnh sang chøc n¨ng xóc tiÕn vµ cung cÊp dÞch vô ®Çu t. - §Êt ®ai: chuyÓn c¸c thñ tôc hµnh chÝnh xin chuyÓn ®æi môc ®Ých vµ quyÒn sö dông vÒ mét c¬ quan gi¶i quyÕt. §iÒu nµy sÏ tiÕt kiÖm ®îc thêi gian vµ tiÒn b¹c cho c¸c doanh nghiÖp khi xin thuª ®Êt quy ho¹ch vµ x©y dùng khu c«ng nghiÖp. - VÒ vèn: më réng kh¶ n¨ng vay vèn tõ c¸c nguån u ®·i ®Ó ®Çu t ph¸t triÓn kh¶ n¨ng tù huy ®éng vèn cña doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh vµ doanh nghiÖp níc ngoµi th«ng qua c¸c kªnh ph¸t hµnh tr¸i phiÕu vµ chøng kho¸n. Trªn c¬ së nguyªn t¾c c¹nh tranh, chØ ¸p dông viÖc giíi h¹n mua cæ phÇn cña nh÷ng doanh nghiÖp lín cã kh¶ n¨ng chi phèi thÞ trêng, t¹o nªn ®éc quyÒn, cßn ®èi víi nh÷ng ngêi qu¶n lý, ngêi ngoµi doanh nghiÖp, ngêi níc ngoµi nªn khuyÕn khÝch ®Ó t¨ng nguån vèn cña doanh nghiÖp, t¹o ®iÒu kiÖn ®æi míi m¸y mãc, ®Çu t trang thiÕt bÞ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. - VÒ lao ®éng: c¸c lo¹i quy ®Þnh vÒ thang b¶ng l¬ng, l¬ng thùc tÕ , trîn cÊp, chÕ ®é thëng, l¬ng tèi thiÓu, thuÕ thu nhËp, c¸c h×nh thøc tuyÓn dông lao ®éng cÇn ph¶i cã sù thèng nhÊt dùa trªn khung ph¸p lý chung cña Nhµ níc vµ cã sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c«ng ®oµn. - TiÕp cËn thÞ trêng. 25
+ QuyÒn xuÊt nhËp khÈu: më réng quyÒn xuÊt nhËp khÈu cho c¸c doanh nghiÖp trong níc. + X©y dùng vµ ban hµnh c¸c thñ tôc, ®iÒu kiÖn cÊp phÐp nhËp khÈu, cã nhiÒu lo¹i thuÕ thay thÕ hîp lý t¬ng ®¬ng ®èi víi c¸c mÆt hµng ®Ó khi thùc hiÖn kh«ng g©y c¸c c¶n trë cho viÖc trao ®æi hµng ho¸, th¬ng m¹i. + Ban hµnh danh môc cÊp vµ xuÊt nhËp khÈu cã ®iÒu kiÖn, ngoµi nh÷ng mÆt hµng nµy nªn khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp t¨ng cêng ho¹t ®éng trao ®æi th¬ng m¹i lµm t¨ng luång chu chuyÓn hµng ho¸ trong vµ ngoµi níc. H¹n ng¹ch lµ biÖn ph¸p h¹n chÕ th¬ng m¹i cÇn xo¸ bá. ViÖc xo¸ bá h¹n ng¹ch cÇn ®îc gi¶i quyÕt cïng víi viÖc chØ ®Þnh ®Çu mèi, b¸n ngo¹i tÖ vµ Nhµ níc quy ®Þnh gi¸. ViÖc ph©n bæ h¹n ng¹ch cÇn ph¶i dùa vµo nh÷ng mÆt hµng cô thÓ, thay thÕ chÕ ®é gi¸ tÝnh thuÕ tèi thiÓu b»ng gi¸ ghi trªn hîp ®ång, xo¸ bá chÕ ®é phô thu. TriÓn khai c¶i c¸ch c¸c thñ tôc h¶i quan theo híng ®¬n gi¶n ho¸ vµ phï hîp víi tiªu chuÈn quèc tÕ, thèng nhÊt thñ tôc trong c¶ níc. - VÒ thuÕ quan: miÔn gi¶m thuÕ tèi ®a ®èi víi mäi mÆt hµng xuÊt khÈu, kÓ c¶ hµng ho¸ vµ dÞch vô xuÊt khÈu t¹i chç. VÒ thuÕ nhËp khÈu: xo¸ bá c¸ch ®¸nh thuÕ ®ùa trªn môc ®Ých sö dông, gi¶m sè thuÕ vµ møc thuÕ. gi¶m thuÕ ®èi víi hµng ho¸ nhËp khÈu lµ nguyªn vËt liÖu phôc vô cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt trong níc t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña c¸c doanh nghiÖp trong níc. - VÒ chuyÓn giao c«ng nghÖ: cÇn t¨ng ng©n s¸ch cho c¸c ngµnh nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ, cã chÕ ®é ®·i ngé hîp lý ®èi víi ®éi ngò c¸n bé lµm nghiªn cøu khoa häc, träng dông nh©n tµi, ®îc cung cÊp phæ biÕn th«ng tin, ph¸t biÓu ý kiÕn kh¸ch quan díi gãc ®é nghiªn cøu khoa häc. H¹n chÕ viÖc 26
ch¶y m¸u chÊt x¸m, khuyÕn khÝch thu hót c¸c nhµ khoa häc níc ngoµi vµo trong níc nghiªn cøu khoa häc. KhuyÕn khÝch t nh©n ®Èy m¹nh nghiªn cøu khoa häc vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ s¶n xuÊt. Söa ®æi chÕ ®é ho¹ch to¸n, kÕ to¸n nh»m khuyÕn khÝch khÊu hao nhanh ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ, ph¸t triÓn thµnh lËp c¸c trung t©m nghiªn cøu khoa häc, g¾n nghiªn cøu khoa häc víi viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ. B¶o hé quyÒn së h÷u trÝ tuÖ, x©y dùng hÖ thèng tiªu chuÈn chÊt lîng phï hîp víi quèc tÕ, sö dông kinh nghiÖm qu¶n lý cña quèc tÕ ®Ó ¸p dông cho c¸c doanh nghiÖp. §¬n gi¶n ho¸ thñ tôc xuÊt nhËp c¶nh, cÊp phÐp lao ®éng, thuª chuyªn gia níc ngoµi vµ ngêi ViÖt Nam ë níc ngoµi lµm viÖc cho c¸c tæ chøc, c¬ quan ViÖt Nam. - Gi¶m chi phÝ ®Çu vµo: C¶i tiÕn thñ tôc vµ tr×nh tù thu thuÕ, h¹n chÕ t×nh tr¹ng thu thuÕ ngoµi thÈm quyÒn cña c¸c bé ngµnh vµ ®Þa ph¬ng. Gi¶m møc thuÕ, bao gåm thuÕ nhËp khÈu, thuÕ gi¸ trÞ gia t¨ng, thu nhËp c¸ nh©n thu nhËp doanh nghiÖp, t¬ng ®¬ng víi c¸c níc trong khu vùc. Xem xÐt l¹i møc ®ãng gãp b¶o hiÓm y tÕ, b¶o hiÓm x· héi vµ c«ng ®oµn phÝ. Tõ ®ã gi¶m chi phÝ ®Çu vµo cho c¸c doanh nghiÖp. Thø n¨m: c¬ cÊu l¹i vµ kiÓm so¸t ®éc quyÒn kÓ c¶ ®éc quyÒn tù nhiªn. CÇn xo¸ bá ®éc quyÒn trong kinh doanh, chØ duy tr× ®éc quyÒn ë mét sè ngµnh quan träng phôc vô cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ nh: s¶n xuÊt vµ truyÒn t¶i ®iÖn n¨ng, khai th¸c dÇu khÝ, bu chÝnh viÔn th«ng, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng kiÓm so¸t chÆt chÏ c¸c doanh nghiÖp ®éc quyÒn thuéc Nhµ níc. 27
ViÖc xo¸ bá ®éc quyÒn trong kinh doanh cã thÓ thùc hiÖn theo hai híng . Híng thø nhÊt: cho phÐp nhiÒu doanh nghiÖp tham gia kinh doanh b»ng c¸ch x©y dùng ®iÒu kiÖn cÊp phÐp cho c¸c lo¹i h×nh dÞch vô phï hîp víi thêi h¹n nªu trong cam kÕt quèc tÕ. CÇn t¹o ®iÒu kiÖn khuyÕn khÝch c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp khi tham gia ho¹t ®éng. C¸c doanh nghiÖp míi cã thÓ ®Õn tõ mét lÜnh vùc kinh doanh kh¸c cã liªn quan. C¸c doanh nghiÖp nµy cã thÓ sö dông chung c¬ së h¹ tÇng víi doanh nghiÖp ®ang sö dông hoÆc s½n cã cña m×nh. Híng thø hai: chia t¸ch c¸c doanh nghiÖp ®ang chiÕm vÞ trÝ chñ ®¹o trong lÜnh vùc thµnh c¸c ®¬n vÞ nhá ®éc lËp, ®ång thêi chia t¸ch c¸c doanh nghiÖp kh«ng trùc tiÕp g¾n víi cung cÊp dÞch vô c¬ së h¹ tÇng khái doanh nghiÖp chñ ®¹o. ViÖc chia t¸ch nµy cÇn ®¶m b¶o c¸c doanh nghiÖp ®éc lËp víi nhau kh«ng phô thuéc vµo nhau hay vµo doanh nghiÖp chñ ®¹o. Nh vËy sÏ lµm t¨ng sù c¹nh tranh gi÷a c¸c doanh nghiÖp víi nhau mµ kh«ng bÞ h¹n chÕ lÜnh vùc vµ ®Þa bµn kinh doanh. Trong trêng hîp cã nhiÒu doanh nghiÖp ho¹t ®éng trong cïng mét lÜnh vùc th× sù tham gia trùc tiÕp cña Nhµ níc vµo sù ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp lµ kh«ng cÇn thiÕt. Trêng hîp nµy Nhµ níc chØ cÇn ban hµnh mét sè quy ®Þnh híng dÉn ho¹t ®éng vµ h¹n chÕ c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh vµo ®Ó cho c¸c doanh nghiÖp tù ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña m×nh dùa vµo thÞ trêng. Trêng hîp vÉn ph¶i duy tr× ®éc quyÒn mét sè ngµnh chñ ®¹o th× Nhµ níc cÇn ban hµnh nh÷ng quy ®Þnh ph¸p luËt ®Ó ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty nµy. X©y dùng c¸c luËt ®Æc thï cho tõng lÜnh vùc nh: luËt viÔn th«ng, luËt ®iÖn lùc §Ó kiÓm so¸t ®éc quyÒn cña c¸c doanh nghiÖp nµy vµ tr¸nh t×nh tr¹ng l¹m dông u thÕ ®Ó chi phèi thÞ trêng mµ vÉn ®¶m b¶o quyÒn tù chñ cña c¸c doanh nghiÖp. Trong c¸c tæng c«ng ty ®éc quyÒn cÇn ph¶i t¸ch bé 28