intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài: Một số giảI pháp nhằm nâng cao trình độ học vấn và giảm mức sinh ở Thanh Hoá.

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:71

Thêm vào BST
Báo xấu
94
lượt xem 17
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: một số giải pháp nhằm nâng cao trình độ học vấn và giảm mức sinh ở thanh hoá.', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Một số giảI pháp nhằm nâng cao trình độ học vấn và giảm mức sinh ở Thanh Hoá.

  1. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI Một số giải pháp nhằm nâng cao trình độ học vấn và giảm mức sinh ở Thanh Hoá.
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B PhÇn më ®Çu 1. Lý do chän ®Ò tµi Gi¸o dôc lµ mét lÜnh vùc ho¹t ®éng rÊt quan träng trong cuéc sèng céng ®ång. Do ®ã, tr×ng ®é ph¸t triÓn gi¸o dôc còng lµ sù thÓ hiÖn chÊt l­îng cuéc sèng céng ®ång. Sù biÕn ®æi d©n sè lu«n lu«n trùc trùc tiÕp t¸c ®éng qua l¹i ®Õn nÒn gi¸o dôc quèc d©n. Trªn thùc tÕ hiÖn nay cho ThÊy ë ViÖt Nam nãi chung vµ Thanh Ho¸ nãi riªng d©n sè vÉn ®ang gia t¨ng víi tèc ®é kh¸ cao, v× thÕ nã t¹o lªn mét søc Ðp lín ®èi víi quy m« vµ tèc ®é ph¸t triÓn gi¸o dôc. Bªn c¹nh ®ã, sù gia t¨ng d©n sè qu¸ nhanh ®· vµ ®ang g©y khã kh¨n cho viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, n©ng cao phóc lîi vµ møc sèng cho ng­êi d©n, b¶o vÖ m«I tr­êng... t¹o nªn sù mÊt c©n ®èi gi÷a tèc ®é ph¸t triÓn d©n sè víi nhÞp ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt, k×m h·m sù ph¸t triÓn cña x· héi. Tr­íc thùc tr¹ng th× ë Thanh Ho¸ UBDS_KHHG§ vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña tØnh ®· thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p nh»m gi¶m møc sinh trong ®ã ®Æc biÖt quan t©m tíi gi¸o dôc. V× gi¸o dôc lµ mét trong nh÷ng nh©n tè t¸c ®«ng m¹nh mÏ ®Õn møc sinh. MÆt kh¸c gi¸o dôc cßn lµ quyÒn c¬ b¶n cña mäi ng­êi kÓ c¶ nam vµ n÷, chÝnh phñ ®· tiÕn hµnh khuyÕn khÝch c¶I c¸ch gi¸o dôc, ®µo t¹o còng nh­ c¸c h×nh thøc tuyÓn sinh, tuyÓn dông c¸n bé nh»m cung cÊp c¬ héi ®µo t¹o cho mäi ng­êi. ViÖc n©ng cao tr×nh ®é häc vÊn cho ng­êi d©n kh«ng chØ lµ yÕu tè rÊt cÇn thiÕt mµ cßn lµ c¬ së ®Ó ph¸t triÓn vÒ mÆt khoa häc, kü thuËt nh»m t¨ng c­êng sù hiÓu biÕt vÒ lÜnh vùc kh¸c tõ ®ã t¸c ®éng ®¸ng kÓ vµo viÖc gi¶m tû lÖ gia t¨ng d©n sè. Víi ®Æc thï lµ mét tØnh cã quy m« d©n sè ®«ng ®øng thø hai toµn quèc sau thµnh phè Hå ChÝ Minh trong khi ®ã tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ vµ møc sèng cña ng­êi d©n l¹i t­¬ng ®èi thÊp chØ ngang víi møc trung b×nh trong c¶ n­íc, mÆt kh¸c tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ l¹i tû lÖ nghÞch víi møc sinh v× thÕ cã thÓ nãi r»ng ë Thanh Ho¸ hiÖn nay cßn t­¬ng ®èi cao. Do vËy, viÖc n©ng cao tr×nh ®é häc vÊn gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ, n©ng cao vÞ thÕ cña ng­êi phô n÷, n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ... tõ ®ã t¸c ®«ng tÝch cùc ®Õn viÖc gi¶m 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B møc sinh, lµ viÖc lµm rÊt cÊp b¸ch cÇn ®­îc ®Æt ra trong giai ®o¹n hiÖn nay ë Thanh Ho¸. Víi nh÷ng lý do trªn, ®Ò tµi em sÏ ®i s©u vµo nghiªn cøu sù ¶nh h­ëng cña tr×nh ®é häc vÊn ®Õn møc sinh ë tØnh Thanh Ho¸. Néi dung cña bµi viÕt nµy gåm bèn ch­¬ng. Ch­¬ng I. C¬ së lý luËn nghiªn cøu mèi quan hÖ gi÷a tr×nh ®é häc vÊn vµ møc sinh. Ch­¬ng II. §¸nh gi¸ vÒ thùc trang häc vÊn vµ møc sinh cña tØnh Thanh Ho¸. Ch­¬ng III. ¶nh h­ëng cña tr×nh ®é häc vÊn ®Õn møc sinh ë Thanh Ho¸. Ch­¬ng IV. Mét sè gi¶I ph¸p nh»m n©ng cao tr×nh ®é häc vÊn vµ gi¶m møc sinh ë Thanh Ho¸. 2. Giíi h¹n vµ ph¹m vi nghiªn cøu * VÒ giíi h¹n nghiªn cøu: V× trong ®Ò tµi nµy, chóng ta nghiªn cøu t¸c ®«ng cña gi¸o dôc ®Õn møc sinh cho nªn chóng ta cã c¸c ­íc biÕn sau. - BiÕn ®éc lËp: møc sinh - BiÕn phô thuéc: gi¸o dôc vµ tr×nh ®é häc vÊn Ngoµi ra chóng ta cßn dïng mét sè chØ b¸o liªn quan ®Õn ph©n tÝch s©u h¬n t¸c ®«ng gi÷a gi¸o dôc vµ møc sinh lµ: + Tr×nh ®é häc vÊn cña phô n÷ nãi riªng vµ x· héi nãi chung ®èi víi møc sinh. +¶nh h­ëng cña gi¸o dôc víi sö dông c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai. +Tr×nh ®é häc vÊn cña ng­êi vî, ng­êi chång t¸c ®«ng ®Õn møc sinh. * Ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi. Ph¹m vi nghiªn cøu ë ®©y, chØ nghiªn cøu tÝnh mét chiÒu lµ ¶nh h­ëng cña tr×nh ®é häc vÊn ®Õn møc sinh vµ sè liÖu lµ ph¹m vi trong tØnh Thanh Ho¸ 3. §èi t­îng nghiªn cøu §èi t­îng lµ nh÷ng ng­êi trong ®é t­æi sinh ®Î xem xÐt mèi quan hÖ gi÷a tr×nh ®é häc vÊn vµ møc sinh. §Æc biÖt ®i s©u nc mèi quan hÖ gi÷a tr×nh ®é häc vÊn vµ møc sinh cña phô n÷ trong ®é tuæi sinh ®Î 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B 4. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu §Ó cã mét c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ t¸c ®«ng cña tr×nh ®é häc vÊn ®èi víi møc sinh th× viÖc x©y dùng khung ký thuyÕt cña ®Ò tµi lµ rÊt cÇn thiÕt, th«ng qua ®ã chóng ta sÏ biÕt ®­îc sù t¸c ®«ng cña tr×nh ®é häc vÊn ®Õn mét sè yÕu tè c¬ b¶n nhÊt vµ ë gãc ®é nµo ®ã sÏ cã t¸c ®«ng mét c¸ch trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ®Õn møc sinh theo chiÒu h­íng tÝch cùc hay tiªu cùc. Khung lý thuyÕt cña ®Ò tµi ViÖc lµm Gi¸o dôc truyÒn thèng Quy m« gia ®×nh Tr×nh ®é Kh¶ n¨ng ho¹t Møc häc Sè con mong muèn sinh ®éng cña tõng vÊn nhãm ®èi t­îng Tuæi kÕt h«n Sö dông c¸c BPTT * Ph­ong ph¸p nghiªn cøu Th«ng qua khung lý thuyÕt cña ®Ò tµI chóng ta cã thÓ ph©n tÝch sù t¸c ®«ng cña tr×nh ®é häc vÊn ®Õn møc sinh dùa vµo c¸c yÕu tè t¸c ®«ng. XuÊt ph¸t tõ sè liÖu ®· ®­îc m« h×nh ho¸, ta cã thÓ ph©n tÝch mèi quan hÖ t­¬ng quan gi÷a c¸c biÕn víi nhau theo hÖ ®a biÕn hoÆc ®¬n biÕn. Tõ sè liÖu ta cã thÓ kiÓm chøng xem. - C¸c biÕn cã liªn quan hay kh«ng? - Quan hÖ chÆt chÏ hay lâng lÏo? - Quan hÖ theo chiÒu thuËn hay nghÞch - Quan hÖ lµ tuyÕn tÝnh hay phi tuyÕn tÝnh ThiÕt lËp ph­¬ng tr×nh biÓu diÔn mèi quan hÖ nh­ vËy chóng ta ph¶i dïng ph­¬ng ph¸p håi quy vµ viÖc gi¶i ®¸p ®­îc Têt c¶ c¸c c©u hái nµy sÏ gióp chóng ta x¸c ®Þnh ®­îc nhiÒu vÊn ®Ò ®Ó øng dông trong ®Ò tµi nghiªn cøu nµy. Ngoµi ra tõ ph­¬ng tr×nh lËp ®­îc chóng ta cã thÓ ­íc l­îng dù b¸o 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B c¸c sè liÒu cÇn thiÕt. Nh­ trong ®Ò tµi nµy chóng ta cã thÓ xem xÐt mèi quan hÖ gi÷a tr×nh ®é häc vÊn vµ møc sinh vµ sè con mong muèn hoÆc gi÷a møc sinh vµ tû lÖ sö dông c¸c BPTT.. . tõ ®ã chóng ta cã thÓ rót ra kÕt luËn r»ng chóng ta cã mèi quan hÖ thuËn hay nghÞch vµ cã mèi quan hÖ chÆt hay láng, tõ ph­¬ng tr×nh håi quy cña c¸c biÕn ta cã thÓ x¸c lËp mèi quan hÖ vµ ®­a lªn ®å thÞ biÓu diÔn xu h­íng cu¶ chóng. 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B Ch­¬ng I C¬ së lý luËn nghiªn cøu mèi quan hÖ gi÷a tr×nh ®é häc vÊn vµ møc sinh I. Mét sè kh¸i niÖm, ph¹m trï liªn quan vµ c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ vÒ møc sinh 1. Mét sè kh¸i niÖm ViÖc nghiªn cøu møc sinh chiÕm mét vÞ trÝ trung t©m trong nghiªn cøu d©n sè v× mét lo¹t lý do sau: sinh ®ãng vai trß thay thÕ vµ duy tr× vÒ mÆt sinh häc cña x· héi loµi ng­êi, viÖc t¨ng d©n sè phô thuéc hoµn toµn vµo viÖc sinh ®Î. BÊt kú mét x· héi nµo còng tån t¹i do viÖc thay thÕ thÕ hÖ nµy b»ng thÕ hÖ kh¸c th«ng qua sinh ®Î. NÕu viÖc thay thÕ sè l­îng d©n sè kh«ng phï hîp, tøc lµ sè chÕt trong c«ng ®ång nµo ®ã liªn tôc nhiÒu h¬n sè sinh, x· héi ®ã sÏ ®­¬ng ®Çu víi nguy c¬ diÖt vong. MÆt kh¸c nÕu viÖc gia t¨ng d©n sè qu¸ nhanh còng sÏ t¹o ra hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ - x· héi vµ chÝnh trÞ cho ®Êt n­ícph¶i gi¶i quyÕt. Qu¸ tr×nh thay thÕ cña x· héi th«ng qua sinh ®Î lµ qu¸ tr×nh rÊt phøc t¹p. Ngoµi giíi h¹n vÒ mÆt sinh häc, hµng lo¹t c¸c yÕu tè x· héi, v¨n ho¸, t©m lý còng nh­ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ cã ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh møc ®é vµ sù kh¸c biÖt møc sinh. Trong thËp kû 60, ng­êi ta nhËn thÊy râ rµng lµ nh©n tè chÝnh trong viÖc t¨ng d©n sè cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn còng nh­ c¸c n­íc ph¸t triÓn lµ møc sinh. Tû lÖ gia t¨ng d©n sè trong nhiÒu n­íc hiÖn t¹i phô thuéc vµo møc sinh vµ møc chÕt h¬n lµ di d©n quèc tÕ. Trong c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, møc ®é chÕt ®· gi¶m xuèng ®¸ng kÓ vµ hy väng sÏ gi¶m n÷a trong t­¬ng lai, trong khi ®ã møc sinh l¹i kh«ng gi¶m mét c¸ch t­¬ng øng dÉn ®Õn viÖc t¨ng d©n sè qu¸ nhanh. §ã lµ mèi ®e do¹ ®èi víi ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi. Møc sinh cßn ®­îc quyÕt ®Þnh chñ yÕu bëi cÊu tróc tuæi cña d©n sè. Kh¶ n¨ng sinh ®Î lµ kh¶ n¨ng sinh lý cña mét ng­êi ®µn «ng, mét ng­êi phô n÷ hoÆc mét cÆp vî chång cã thÓ sinh ra ®­îc Ýt nhÊt mét con. Møc sinh lµ biÓu hiÖn thùc tÕ cña kh¶ n¨ng sinh ®Î. Do tÝnh chÊt sinh häc quy ®Þnh, kh«ng ph¶I ®é tuæi nµo con ng­êi còng cã kh¶ n¨ng sinh ®Î mµ chØ ë mét kho¶ng tuæi nhÊt ®Þnh míi cã kh¶ n¨ng nµy kho¶ng tuæi ®ã gäi lµ thêi kú cã kh¶ n¨ng sinh s¶n. Ch¼ng h¹n ®èi víi phô n÷ kho¶ng tuæi ®ã b¾t ®Çu khi xuÊt hiÖn kinh nguyÖt vµ kÕt thóc m·n kinh tøc lµ kho¶ng (15-49). 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B Sù kiÖn sinh con sèng lµ sù kiÖn ®øa trÎ t¸ch ra khái c¬ thÓ ng­êi mÑ vµ cã biÓu hiÖn cña sù sèng nh­ h¬I thë, tim ®Ëp, cuèng rèn rung ®éng hoÆc cã nh÷ng cö ®éng tù nhiªn cña b¾p thÞt. §Ó cã mét c¸i nh×n cô thÓ h¬n vÒ møc sinh ®øng trªn c¸c khÝa c¹nh kh¸c nhau c¶u qu¸ trinh sinh s¶n chóng ta ph¶i tiÕn hµnh ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn møc sinh vµ c¸c th­íc ®o ®¸nh gi¸ vÒ møc sinh. 2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ møc sinh vµ c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng 2.1. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ møc sinh Trong d©n sè häc, khi ®¸nh gi¸ t×nh h×nh sinh ®Î, th«ng th­êng ng­êi ta sö dông mét sè chØ tiªu sau: Tû sè trÎ em so víi phô n÷ trong ®é tuæi cã kh¶ n¨ng sinh ®Î Tû sè trÎ em- phô n÷ (CWR) lµ tû sè gi÷a sè trÎ em d­íi 5 tuæi vµ sè phô n÷ trong ®é tuæi sinh ®Î (15-49) P0-4 CWR= Pw 15-49 Trong ®ã: P0-4 sè trÎ em tõ o-4 tuæi Pw 15-49 sè phô n÷ trong ®é tuæi cã kh¶ n¨ng sinh ®Î Tû sè trÎ em – phô n÷ ph¶n ¸nh ®­îc møc sinh trung b×nh trong thêi kú 5 n¨m h¹n chÕ mét phÇn sai sè do b¸o c¸o thiÕu vÒ sè sinh trong n¨m ®Çu §©y lµ chØ tiªu ®¸nh gia møc ®é sinh cña d©n c­ mµ kh«ng cÇn sè liÖu chi tiÕt cô thÓ. Nh­ng ®©y lµ chØ tiªu cã c¸ch ®o l­êng rÊt th«, møc ®é chÝnh x¸c kh«ng cao. * Tû suÊt sinh th« (CBR) §©y lµ chØ tiªu ®o møc sinh ®¬n gi¶n vµ th­êng ®­îc sö dông. C«ng thøc cña nã ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: B CBR = ---- P Trong ®ã: B lµ sè trÎ em sinh ra trong n¨m P lµ d©n sè trung b×nh trong n¨m 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B Tû suÊt sinh th«lµ sè trÎ em sinh sèng ®­îc trªn 1000 d©n sè trtung b×nh trong n¨m. §©y lµ chØ tiªu th« vÒ møc sinh, bëi v× mÉu sè bao gåm c¶ thµnh phÇn d©n sè kh«ng tham gia vµo qu¸ tr×nh sinh s¶n : ®µn «ng trÎ em vµ nh÷ng ng­êi giµ. Méu sè còng bao gåm c¶ nh÷ng thµnh phÇn kh«ng ho¹t ®éng t×nh iôc hoÆc v« sinh. + ­u ®IÓm : §©y lµ chØ tiªu quan träng cña møc sinh nã ®­îc dïng trùc tiÕp ®Ó tÝnh tû lÖ t¨ng d©n sè, tÝnh to¸n nhanh ®¬n gi¶n vµ cÇn rÊt Ýt sè liÖu. + Nh­îc ®iÓm : kh«ng nh¹y c¶m bëi sù thay ®æi cña møc sinh, nã bÞ ¶nh h­ëng bëi cÊu tróc theo giíi tuæi cña d©n sè, ph©n boã møc sinh ë c¸c tuæi trong c¸c kú cã kh¶ n¨ng sinh s¶n, t×nh tr¹ng h«n nh©n. * Tû suÊt sinh chung (GFR) Tû suÊt sinh chung lµ tû sè gi÷a sè trÎ em sinh ra sèng ®­îc trong n¨mvíi sè phô n÷ trung b×nh trong ®é tuæi sinh ®Î (15-49) cña n¨m ®ã nh©n víi 1000. B GFR = ---- Pw 15-49 Trong ®ã : B lµ tæng sè trÎ em sinh ra trong n¨m Pw 15-49 sè phô n÷ trung b×nh tõ 15-49 tuæi trong n¨m. + ¦u ®iÓm: ®©y lµ chØ tiªu dÔ tÝnh to¸n , mÉu sè ®· d­êng nh­ lo¹i bá hÕt nh÷ng ng­êi kh«ng liªn quan trùc tiÕp ®Õn hµnh vi sinh s¶n nh­: nam giíi, trÎ em vµ ng­êi giµ + Nh­îc ®iÓm: ChØ tiªu nµy ch­a thËt sù hoµn h¶o v× tÊt c¶ nh÷ng phô n÷ kh«ng cã chång ®Òu cã mÆt trong mÉu sè, h¬n thÕ n÷a kh«ng tÝnh ®Õn møc ®é kh¸c biÖt vÒ møc ®é sinh ë c¸c ®é tuæi kh¸c nhau. * Tû suÊt sinh ®Æc tr­ng theo tuæi (ASFRx) §èi víi phô n÷ tÇn suÊt sinh kh¸c nhau ®¸ng kÓ tõ ®é tuæi nµy sang ®é tuæi kh¸c, nhãm tuæi nµy sang nhãm tuæi kh¸c. Do vËy ®Ó biÓu thÞ møc sinh s¶n cña phô n÷ theo tõng ®é tuæi, nhãm tuæi kh¸c nhau ng­êi ta th­êng dïng chØ tiªu tû suÊt sinh ®Æc tr­ng theo tuæi hoÆc nhãm tuæi “x” nµo ®ã. ASRFx lµ sè trÎ em sinh ra sèng trªn 1000 ë ®é tuæi x hay nhãm tuæi x nµo ®ã 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mèi quan hÖ t­¬ng quan gi÷a sè trÎ em sinh ra trong n¨m cña c¸c bµ mÑ ë c¸c ®é tuæi hay nhãm tuæi kh¸c nhau so víi tæng sè phô n÷ ë ®é c¸c tuæi ®ã. ASFRx ®ßi hái sè liÖu ph¶i chi tiÕt ph¶i x¸c ®Þnh sè l­îng trÎ em sinh ra trong n¨m ë ®é tuæi cña c¸c bµ mÑ Th«ng th­¬ng ng­êi tÝnh tû suÊt sinh ®Æc tr­ng cho tõng nhãm tuæi cña phô n÷. Qua ®ã, ta cã thÓ thÊy ®­îc møc ®é sinh ®Î cña phô n÷ qua tõng nhãm tuæi. Tuæi sinh ®Î cña phô n÷ bÞ chi phèi bëi yÕu tè sinh häc. Qua thùc tÕ ta thÊy c­êng ®é sinh cao nhÊt ë tuæi 25-35 sau ®ã kh¸c nhau sinh s¶n gi¶m vµ nhiÒu yÕu tè chi phèi. + Tû suÊt sinh ®Æc tr­ng theo tuæi ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Bfx ASFRx = ---- Pwx Trong ®ã: Bfx sè trÎ em cña phô n÷ ë ®é tuæi x sinh ra sèng ®­îc Pwx sè phô n÷ trung b×nh ë ®é tuæi trong n¨m + ­u ®iÓm:ASFRx lo¹i trõ sù kh¸c biÖt vÒ møc sinh cña tõng nhãm tuæi vµ mang l¹i nhiÒu th«ng tin vÒ hµnh vi sinh ®Î h¬n bÊt kú mét chØ tiªu ®o l­êng vÒ møc sinh nµo kh¸c. + Nh­îc ®iÓm: Khi so s¸nh møc sinh gi÷a hai vïng, hai quèc gia vµ chØ tiªu nµy t­¬ng ®èi phøc t¹p vµ cÇn ph¶i cã nhiÒu chØ sè. * Tæng tû suÊt sinh (TFR) §©y lµ thø¬c ®o møc sinh ®­îc c¸c nhµ d©n sè häc sö dông réng r·i nhÊt khi ®· biÕt tû suÊ sinh ®Æc tr­ng theo tuæi hoÆc nhãm tuæi th× viÖc x¸c ®Þnh tæng tû suÊt sinh lµ rÊt ®¬n gi¶n Tæng tû suÊt sinh ph¶n ¸nh sè trÎ em trung b×nh mµ mét phô n÷ hoÆc mét thÕ hÖ phô n÷ cã thÓ cã trong suèt cuéc ®êi sinh s¶n cña m×nh. TFR = n ASFRx\1000 Trong ®ã: n lµ sè ®é dµi kho¶ng tuæi kh¶o s¸t + ¦u ®iÓm: TFR cã c¸ch ®o ®¬n gi¶n mµ kh«ng bÞ phô thuéc vµo cÊu tróc tuæi. MÆc dï, TFR lµ chØ tiªu kh«ng cã thùc trong thùc tÕ nh­ng qua ®ã ta cã thÓ thÊy ®­îc sè con trung b×nh cña mét n¨m phô n÷. + Nh­îc ®iÓm: TFR ®ßi hái ph¶i cã sè liÖu vÒ sè trÓm sinh ra theo tuæi cña c¸c bµ mÑ vµ sè phô n÷ theo nhãm tuæi mµ nh÷ng sè liÖu nµy chØ cã thÓ 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B cã ®­îc tõ hÖ th«ng ®¨ng ký hay tæng ®iªï tra d©n sè. H¬n n÷a nã kh«ng cung cÊp th«ng tin gi÷a c¸c nhãm tuæi. * Tû lÖ c¸c cÆp vî chång sö dông c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai §Ó ®¸nh gi¸ møc ®é cña viÖc sö dung c¸c biÖn ph¸p kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh. Ng­êi ta th­êng sö dông chØ tiªu c¸c cÆp vî chång sö dông c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai. CPR = Ux/ F15-49 Trrong ®ã: Ux nh÷ng cÆp vî chång trong ®é tuæi x (15-49) F15-49 sè phô n÷ trong ®é tuæi tõ 15-49 cã chång CPR dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè phô n÷ trong ®é tuæi sinh ®Î hiªn ®ang cã chång ¸p dông c¸c biÖn ph¸p KHHG§. Nã ®­îc tÝnh vµo thêi ®iÓm nµo ®ã cho tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai hoÆc chØ tÝnh riªng cho c¸c BPTT hiÖn ®¹i. Tuy nhiªn chØ tiªu nµy th­êng khã ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, v× ta chØ cã thÓ thèng kª ®­îc sè ng­êi hiÖn ®ang sö dông c¸c BPTT hiÖn ®¹i, cßn ®èi víi c¸c BPTT truyÒn thèng th× viÖc thèng kª chÝnh x¸c ®­îc sè ng­êi ¸p dông lµ mét ®iÒu khã kh¨n. Tuy nhiªn, chØ tiªu nµy vÉn ®­îc ¸p dông phæ biÕn. 2.2. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn møc sinh Møc sinh bÞ ¶nh h­ëng bëi nhiÒu biÕn sè trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp. Bao gåm nh÷ng biÕn sè sinh häc, møc chÕt trÎ s¬ sinh, vai trß cña phô n÷, tr×nh ®é häc v©n, thu nhËp vµ nhiÒu biÕn kh¸c. Gi¶i thÝch møc sinh cã thÓ giíi h¹n ph¹m vi mét ng­êi phô n÷ hoÆc ph¹m vi mét tæng thÓ d©n c­ chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu yÕu tè x· héi vµ kinh tÕ. Møc sinh lµ biÕn phô thuéc, chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu biÕn ®éc lËp kh¸c. HÖ thèng biÕn sè cã vai trß trung gian gi÷a c¸c biÕn sè hµnh vi vµ møc sinh bao gåm: - Nh÷ng biÕn sè trung gian - Nh÷ng biÕn sècã liªn quan ®Õn ®Æc tÝnh gia ®×nh vµ hoµn c¶nh gia ®×nh. §©y lµ nhãm biªn sè thø hai Trong nh÷ng biÕn sè nµy gåm nhiÒu biÕn sè + Tuæi lµ mét trong nh÷ng biÕn sè quan träng nhÊt gi¶i thÝch møc sinh cu¶ c¸i nh©n trong ph¹m vi vi m«. C¬ cÊu tuæi lµ mét trong nh÷ng biÕn sè quan träng khi gi¶i thÝch møc sinh trong ph¹m vi vÜ m«. Trong c¶ hai ph¹m vi tuæi liªn quan chÆt chÏ ®Õn c¸c biÕn trung gian: tuæi liªn quan ®Õn kÕt h«n, ly h«n, go¸, d¹y th×, tÇn suÊt giao hîp, x¸c suÊt thô thai vµ m·n kinh 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B + Møc chÕt ¶nh h­ëng ®Õn møc sinh qua mét sè c¬ chÕ. Thø nhÊt ¶nh h­ëng ®Õn sè ng­êi trong ®é tuæi sinh ®Î qua c¬ cÊu tuæi giíi tÝnh. T¹i ph¹m vi vi m« sè con mét cÆp vî chång ®Î ra cã thÓ chÞu ¶nh h­ëng bëi x¸c suÊt s«ng qua ®é tuæi sinh ®Î, kh«ng cã vî hoÆc chång chÕt sím. Thø hai, møc chÕt trÎ s¬ sinh vµ møc chÕt trÎ em cã ¶nh h­ëngtíi møc sinh qua c¬ chÕ sinh häc vµ hµnh vi. + Ng©n s¸ch, tµi s¶n, thêi gian cña mét gia ®×nh còng ¶nh h­ëng ®Õn møc sinh. V× khi cã con ®ßi hái ph¶i cã c¶ vËt chÊt vµ thêi gian, yªu cÇu chi phÝ vµ thuËn lîi khi cã con trong gia ®×nh cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn møc sinh. Mét trong nh÷ng chi phÝ quan träng nhÊt khi tÝnh chi phÝ cã con lµ chi phÝ c¬ héiu cña ng­êi mÑ + §Þa vi theo nhiÒu nhµ nghiªn cøu lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh chñ chèt ¶nh h­ëng ®en møc sinh. §Þa vÞ cña phô n÷ cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn møc sinh th«ng qua tuæi kÕt h«n, nh÷ng lùa chän sinh con trong h«n nh©n vµ møc sinh tù nhiªn. Tr×nh ®é häc vÊn, sù tham gia vµo lùc l­îng lao ®«ng, kh¶ n¨ng quyÕt ®Þnh trong gia ®×nh vµ t×nh tr¹ng søc khoÎlµ nh÷ng yÕu tè chñ yÕu khi nghiªn cøu ®Þa vÞ cña phô n÷ vµ møc sinh. + Thu nhËp lµ mét biÕn sè ®­îc nghiªn cøu trong quan hÖ víi møc sinh.Thu nhËp cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn møc sinh b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. NÕu coi con c¸I nh­ lµ cña c¶icho tiªu dïng th× thu nhËp cµng cao th× sè con moang muèn cµng cao. Song cã nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c víi gi¶ thiÕt nµy lµ thu nhËp cµng cao th× bè mÑ cµng muèn con cã chÊt l­îng (tr×nh ®é häc v©n vµ søc khoÎ) cµng cao, con kh«ng ph¶i lµ mét vËt chÊt cho tiªu dïng mµ con lµ kh¶ n¨ng cho s¶n xuÊt, ®ãng gãp cho ng©n s¸ch cña gia ®×nh. Thu nhËp cao do cã thÓ cã nhiÒu con lµm viÖc. Thø ba, khi gép thu nhËp cña vî ch«ng trong tæng nguån tµI s¶n gia ®×nh sinh ®Î nu«i d¹y cßn ¶nh h­ëng ®Õn c«ng viÖc cña vî th× møc sinh vµ thu nhËp cµng phøc t¹p. + Së thÝch còng ¶nh h­ëng ®Õn møc sinh - BiÕn x· héi gåm 2 lo¹i biªn sè. Thø nhÊt c¸c biÕn sè t×nh tr¹ng chÝnh trÞ,chÕ ®é x· héi, chÕ ®é kinh tÕ. Lo¹i biÕn sè thø hai lµ nh÷ng biÕn sè cã liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch vµ ch­¬ng tr×nh cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®Õn d©n sè hoÆc mét sèthµnh phÇncña nã. Cã thÓ nãi nh©n tè cña møc sinh lµ rÊt ®a d¹ng vµ ®­îc chia thµnh ba nhãm: biÕn sè trung gian, biÕn sè gia ®×ng vµ biÕn sè hoµn c¶nh x· héi. Trong mçi nhãm cã nhiÒu biÕn sè kh¸c nhau ¶nh h­ëng theo nhiÒu h­íng. ChÝnh v× thÕ mµ ®i s©u vµo nghiªn 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B cøu mét nh©ntè ®Ó hiÓu râ h¬n vªg sù t¸c ®éng cña nã tíi møc sinh lµ rÊt cÇn thiÕt. II. Mét sè kh¸i niÖm, ph¹m trï liªn quan vµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ vÒ tr×nh ®é häc v©n 1.C¸c kh¸i niÖm * Kh¸i niÖm vÒ gi¸o dôc Gi¸o dôc cã thÓ ®Þnh nghÜa mét c¸ch kh¸i qu¸t nhÊt lµ tÊt c¶ c¸c dang häc tËp cña con ng­êi. Ë ®©u cã sù ho¹t ®äng vµ giao l­u nh»m truyÒn ®¹t vµ lÜnh héi nh÷ng gi¸ trÞ vµ kinh nghiÖm x· héi th× ë ®ã cã gi¸o dôc. Theo mét nghÜa hÑp h¬n, gi¸o dôc lµ mét qu¸ tr×nh ®­îc tæ chøc mét c¸ch cã môc ®Ých, cã kÕ ho¹ch n»hm truyÒn ®¹t vµ lÜnh héi nh÷ng kinh nghiÖm x· héi cña loa× ng­êi. N¬i tæ chøc gi¸o dôc mét c¸ch cã hÖ thèng, cã kÕ ho¹ch chÆt chÏ lµ nhµ tr­êng. ë ®©y, viÖc tæ chøc qu¸ tr×nh gi¸o dôc chñ yÕu do nh÷ng ng­êi cã kinh nghiÖm, cã chuyªn m«n ®¶m nhiÖm ®ã lµ nh÷ng thÇy gi¸o, nh÷ng nhµ gi¸o dôc. Bªn c¹nh ®ã gi¸o dôc cßn ®­îc tiÕn hµnh ë ngoµi nhµ tr­êng, do c¸c tæ chøc vµ c¸c c¬ së x· héi kh¸c nhau thùc hiÖn nh­ c¸c tæ chøc kinh doanh c¸c t«n gi¸o ®oµn thÓ, c¸c côm d©n c­.. . Ng­êi ta ph©n chia gi¸o dôc thµnh hai lo¹i : gi¸o dôc chÝnh quy vµ gi¸o dôc kh«ng chÝnh quy. Gi¸o dôc chÝnh quy lµ gi¸o dôc theo mét ch­¬ng tr×nh ®· ®­îc Nhµ N­íc chuÈn ho¸, cßn gi¸o dôc kh«ng chÝnh quy cã ch­¬ng tr×nh tuú theo môc ®Ých vµ yªu cÇu cña ng­êi häc. Gi¸o dôc chÝnh quy th­êng ®­îc tæ chøc trong c¸c nhµ tr­êng, cßn gi¸o dôc kh«ng chÝnh quy ®­îc tæ chøc ë ngoµi nhµ tr­êng .. * Kh¸i niÖm vÒ tr×nh ®é v¨n ho¸ Tr×nh ®é v¨n ho¸ lµ toµn bé nh÷ng hiÓu biÕt vÒ vËt chÊt vµ tinh thÈn trong qu¨ tr×nh con ng­êi, céng ®ång, d©n téc, loµI ng­êi sinh sèng vµ ho¹t ®éng. Nh÷ng biÓu hiÖn ®ã bao gåm c¶ kinh nghiÖm, vèn sèng, tri thøc lÉn c«ng cô lao ®éng, nhµ ë ¨n mÆc råi v¨n ho¸ nghÖ thuËt, kiÕn tróc vµ kü thuËt, c«ng nghÖ tøc lµ toµn bé sù phong phó vÒ tinh thÇn vµ vËt chÊt cña mçi ng­êi vµ c¶ céng ®ång loµi ng­êi Tr×nh ®é häc vÊn th­êng ®­îc ®ob»ng sù thµnh ®¹t, sù tÝch luü kiÕn thøc ë møc ®é nµo ®ã trong x· héi. Song ®o tr×nh ®é häc vÊn d­êng nh­ ch­a cã chØ tiªu tæng hîp c©n søng. Th«ng th­êng ng­êi ta sö dông mét sè chØ tiªu sau: t×nh tr¹ng ®i häc cña d©n c­ , tû lÖ biÕt ch÷ , tû lÖ mï ch÷, tû lÖ häc 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B sinh trªn 1000 d©n, c¬ cÊu c¸c lèp häc, c¸c cÊp häc. Tuy nhiªn mçi chØ tiªu ®Òu cã mét søc ph¶n ¸nh vµ h¹n chÕ riªng cña nã. 2. Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ vÒ tr×nh ®é häc v©n vµ c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng §Ó cã mét c¸i nh×n cô thÓ vÒ mét hiÖn t­îng nµo ®ã trong tù nhiªn còng nh­ trong x· héi th× th«ng th­¬ng ng­ßi ta hay x©y dùng c¸c chØ tiªu ®Ó ph¶n ¸nh tÝnh chÊt ®Æc thï cña nã, c¸c chØ tiªu ®ã cã thÓ ë d¹ng tuyÖt ®èi hoÆc t­¬ng ®èi, tuú thuéc vµo môc ®Ých vµ c¸ch nh×n cña ng­êi nghiªn cøu. Do vËy, viÖc nghiªn cøu ®· ®­a ra c¸c chØ tiªu vÒ tr×nh ®é häc v©n kh«ng n»m ngoµi nh÷ng c¸ch trªn.Th«ng th­êng ®Ó ®¸nh gi¸ vÒ tr×nh ®é häc v©n ng­¬i ta th­êng sö dông c¸c chØ tiªu sau: * Tû lÖ ng­¬i biÕt ch÷-tû lÖ ng­¬i mï ch÷. Coi nh÷ng chi tiÕt cña nghiÖp vô thèng kª kh«ng ¶nh h­ëng ®¸ng kÓ (nhãm ®iÒu tra riªng , mét tû lÖ nhá kh«ng x¸c ®Þnh) cã thÓ coi chØ tiªu tû lÖ ng­¬i biÕt ch÷-tû lÖ ng­¬i mï ch÷ nh­ mét chØ tiªu “kÐp” ph¶n ¸nh hai bé phËn cña mét tæng thÓ lu«n lu«n b»ng 100%. NÕu ta biÕt tû lÖ biÕt ch÷ lµ A% th× tû lÖ mï ch÷ sÏ lµ (100 - A%) vµ ng­îc l¹i tuú vµo tõng tr­êng hîp cô thÓ khi th× dïng tû lÖ biÕt ch÷ khi th× l¹i dïng tû lÖ mï ch÷ nh»m môc ®Ých diÔn ®¹t vÊn ®Ò thuËn tiÖn h¬n, s¸ng tá h¬n. * Sè n¨m ®i häc trung b×nh ®Ó tÝnh ®­îc sè n¨m ®i häc trung b×nh ng­¬i ta tÝnh nh­ sau: Sè n¨m ®I häc trung b×nh = tuæi th«i ®i häc (theo giíi) - tuæi b¾t ®Çu ®Õn tr­êng (theo giíi). Khi tÝnh to¸n vÒ sè n¨m ®i häc trung b×nh cña toµn tØnh th× ng­¬i ta tchia thµnh c¸c khu vùc kh¸c nhau ®Ó tÝnh to¸n th­êng th× ng­¬i ta hay chia theo khu vùc n«ng th«n vµ thµnh thÞ, ®ång thêi tÝnh chung cho toµn tØnh. Tõ ®ã so s¸nh gi÷a c¸c møc ®é kh¸c nhau vÒ chØ tiªu ®¸nh gi¸. §Ó tÝnh ®­îc sè n¨m ®i häc trung b×nh ng­¬i ta tÝnh tuæi b¾t ®Çu ®i häc cña tõng vïng vµ tuæi th«i häc cña vïng ®ã, sau ®ã sè n¨m ®i häc trung b×nh b»ng tuæi th«i häc trõ ®i tuæi b¾t ®Çu ®i häc. Tõ ®ã ta sÏ tinh ®­îc tr×nh ®é häc v©n cña tõng vïng. Bªn c¹nh ®ã ®Ó tÝnh ®­îc sè n¨m ®i häc trung b×nh ng­¬i ta cã thÓ chia thµnh hai giíi kh¸c nhau ®ã lµ theo nam- n÷. 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B * Tû suÊt ®I häc (CER) E CER = ----*100 P Trong ®ã: E lµ sè ng­¬i ®i häc P lµ d©n sè trung b×nh Tû suÊt nµy ph¶n ¸nh sè ng­¬i ®i häc trung b×nh trong 1000 d©n * Tû suÊt ® häc ®Æc thï Ei Tû suÊt ®i häc ®Æc thï = ---- Px Trong ®ã: Ei sè ng­êi ®i häc cÊp I Px d©n d©n sè tuæi x Tû suÊt nµy ph¶n ¸nh sè ng­¬i ®i häc theo tõng cÊp bËc øng víi tõng dé tuæi III. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao tr×nh ®é häc v©n ë ViÖt nam nãi chung vµ Thanh hãa nãi riªng 1. Mèi quan hÖ gi÷a tr×nh ®é häc v©n vµ møc sinh ë Thanh hãa Møc sinh cña phô n÷ phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè trong ®ã tr×nh ®é häc v©n lµ mét trong nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng m¹nh ®Õn møc sinh. Hai yÕu tè nµy cã quan hÖ tû lÖ nghÞch víi nhau tøc lµ khi tr×nh ®é häc v©n cµng t¨ng th× møc sinh cµng gi¶m vµ ngù¬c l¹i, v× khi cã tr×nh ®é häc vÊn ng­¬i ta sÏ cã nhËn thøc s©u s¸c h¬n vÒ viÖc sinh ®Î cã kÕ ho¹ch do vËy sÏ lµm gi¶m møc sinh. Mèi quan hÖ gi÷a tr×nh ®é häc v©n vµ møc sinh thÓ hiÖn ë mét sè khÝa c¹nh sau: * Tr×nh ®é häc vÊn t¸c ®éng ®Õn møc sinh Tr×nh ®é häc vÊn tuy kh«ng trùc tiÕp lµm gi¶m møc sinh, nh­ng nã cã ¶nh h­ëng rÊt m¹nh mÏ ®Õn møc sinh, møc ®é ¶nh h­ëng nµy cã xu h­íng tû lÖ nghÞch. Trong hÇu hÕt tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi, nhiÒu sè liÖu nghiªn cøu vÒ d©n sè cho thÊy r»ng tr×nh ®é häc v©n cµng cao th× møc sinh cµng gi¶m vµ ng­îc l¹i khi tr×nh ®é häc v©n cµng thÊp th× møc sinh cµng t¨ng cao. 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B Møc ®é ¶nh h­ëng cña tr×nh ®é häc v©n vµo møc sinh còng phô thuéc vµo vïng ®Þa lý, ®iÒu kiÖn v¨n ho¸ cña vïng. §Æc biÖt lµ tr×nh ®é häc v©n cña phô n÷ mang l¹i tiÒm n¨ng cho c¶ lÜnh vùc t¨ng vµ gi¶m sinh, thÓ hiÖn th«ng qua sù thay ®æi hµnh vi sinh s¶n. Tr×nh ®é häc vÊn lµm tr× ho·n tuæi kÕt h«n, kho¶ng cach sinh gi÷a c¸c phô n÷ cã häc vÊn cao th× dµi h¬n so víi phô n÷ cã häc vÊn thÊp, ®iÒu kiÖn vµ tr×nh ®é nu«I con cã xu h­íng tèt h¬n ë nh÷ng ng­êi phô n÷ cã tr×nh ®é häc v©n cao h¬n. Tr×nh ®é häc vÊn cßn liªn quan ®Õn tû lÖ trÎ em bÞ tö vong, v× ®èi víi nh÷ng phô n÷ cã tr×nh ®é häc v©n caoth× ®­îc gi¸o dôc vµ cã kiÕn thøc vÒ søc khÎo vµ nu«i d¹y con. Phong tôc tËp qu¸n Ýt t¸c ®éng ®Õn ®èi víi nh÷ng ni cã tr×nh ®é häc v©n cao. MÆt kh¸c, tr×nh ®é häc v©n kh¸c nhau còng mang l¹i sù thay ®æi chËm ch¹p trong hµnh vi sinh s¶n tõ viÖc lo¹i bá nh÷ng dù ®Þnh vÒ møc sinh. §IÒu nµy th­êng xÈy v× tr×nh ®é häc v©n lµm thay ®æi ý muèn cã con trong nhiÒu c¸ch. Nh÷ng ng­¬i cã tr×nh ®é häc v©n tù ®iÒu khiÓn ®­îc nh÷ng tiÒm n¨ng cña m×nh vµ Ýt bÞ phô thuéc vµo nh÷ng quan niÖm phong kiÕn vÒ sù kh¸c nhau gi÷a viÖc sinh con trai hay sinh con g¸i. Víi nh÷ng lý do nªu trªn ta cã thÓ kh¶ng ®Þnh r»ng ®èi víi nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é häc v©n cao bao giê còng thÝch quy m« gia ®×nh nhá vµ ng­¬i phô n÷ ®­îc hiÓu nh­ chiÕc ch×a kho¸ liªn quan ®Õn viÖc ®iÒu chØnh møc sinh. Gi¸o dôc d©n sè ®­îc coi nh­ m«i tr­¬ng trung gian truyÒn ®i nh÷ng kiÕn thøc hiÖn ®¹i vµ c¸ch sèng míi ®Õn mäi ng­¬i d©n, ®Ó më réng thªm sù gÇn gòi víi nh÷ng tiÕn bé vÒ viÖc sö dông c¸c BPTT, còng nh­ kiÕn thøc vµ tr¸ch nhiÖm cña tõng ng­¬i d©n víi sù bïng nç d©n sè. Mèi quan hÖ gi÷a tr×nh ®é häc v©n vµ møc sinh kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ mèi quan hÖ mét chiÒu mµ ®ã lµ mèi quan hÖ hai chiÒu rÊt râ nÐt tøc lµ cßn cã sù t¸c ®éng gi÷a møc sinh ®Õn tr×nh ®é häc v©n. Bëi v× tr×nh ®é häc v©n ®¹t ®­îc chÝnh lµ kÕt qu¶ cña mét hÖ thèng gi¸o dôc cã quy m«. §Ó ®¹t ®­îc tr×nh ®é häc v©n cµng cao ®ßi hái ph¶I cã mét hÖ thèng gi¸o dôc cao t­¬ng xøng. D©n sè lu«n lµ ®Çu vµo cña gi¸o dôc quan hÖ còng gièng nh­quan hÖ gi÷a nguyªn liÖu vµ s¶n phÈm vËy. Muèn cã s¶n phÈm tèt víi chÊt l­îng tèt vµ khèi l­îng lín th× ®ßi hái c«ng nghÖ ph¶I hiÖn ®¹i vµ quy m« ph¶i ®ñ lín th× míi ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu ®ã. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y tèc ®é t¨ng d©n sè cßn kh¸ cao trung b×nh lµ 2% víi quy m« d©n sè 3.519.840 ng­¬i víi quy m« vµ tû lÖ t¨ng d©n sè cßn cao nh­ vËy th× trong vßng kho¶ng 6 n¨m sau sè l­îng häc sinh b­íc vµo líp 1 sÏ lµ 700.000 em ®ã cã thÓ nãi 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B lµ mét con sè t­¬ng ®ãi lín, bªn c¹nh ®ã theo tÝnh to¸n cña côc thèng kª Thanh hãa th× sè l­îng häc sinh tiÓu häc tõ n¨m 1989 ®Õn 1999 t¨ng 196.624 em tøc lµ t¨ng 51,62% nh­ vËy trong vßng 10 n¨m ®ßi hái hÖ th«ng gi¸o dôc cña tØnh ph¶i t¨ng gÊp 1,5 lÇn vµ trªn thùc tÕ th× Thanh hãa ch­a lµm ®­îc ®IÒu ®ã. Nh­ vËy, møc sinh cao ¶nh h­ëng sÊu ®ªn gi¸o dôc ë c¸c mÆt sau : * T¸c ®éng trùc tiÕp: Sè l­îng d©n sè, tèc ®é t¨ng d©n sè hµng n¨m, c¬ cÊu d©n sè ph¶n ¸nh nhu cÇu ®i häc cña d©n c­. NÕu møc sinh æn ®Þnh tøc lµ tèc ®é t¨ng d©n sè æn ®Þnh, sè l­îng trÎ em ®Õn tr­êng t­¬ng ®íi æn ®Þnh th× viÖc më réng quy m« gi¸o dôc sÏ t¹o ®IÒu kiÖn thu¹n lîi ®Ó hÇu hÕt trÎ em ®­îc ®Õn tr­êng, lóc ®ã tû lÖ ng­¬i ®I häc sÏ cao. Nh­ng víi tèc ®é t¨ng d©n sè kh¸ nhanh, ®ßi hái ph¶I më r«ng quy m« gi¸o dôc víi mét tèc ®é t¨ng t­¬ng øng míi cã thÓ gi÷ ®­îc tû lÖ ng­¬i ®i häc nh­ tr­íc song vÒ mÆt tuyÖt ®èi sè ng­êi cã t¨ng h¬n lµ mét m©u thuÉn x· héi ®ã lµ mét khã kh¨n rÊt lín cña ngµnh gi¸o dôc. Møc sinh t¨ng nhanh kh«ng nh÷ng gãp phÇn lµm t»n sè trÎ em ®Õn tuæi ®i häc, lµm t¨ng sè häc sinh phæ th«ng vµ còng lµm t¨ng nhu cÇu häc nghÒ vµ häc ®¹i häc. Ngoµi ra c¬ cÊu d©n sè còng ¶nh h­ëng lín ®Õn sù ph¸t triÓn gi¸o dôc. Mét tØnh cã c¬ cÊu d©n sè trÎ nh­ tØnh Thanh hãa th× nhu cÇu vÒ häc phæ th«ng lµ rÊt lín ®ßi hái ph¶i cã sù më réng vÒ tr­êng líp vµ ®µo t¹o thªm nhiÒu gi¸o viÖn. * T¸c ®éng gi¸n tiÕp Quy m« vµ tèc ®é t¨ng d©n sè ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng cña cuéc sèng trøoc hÕt lµ møc thu nhËp, tõ ®ã muèn n©ng cao tr×nh ®é häc v©n th× ph¶I ®Çu t­ cho ngµnh gi¸o dôc tõ quy m« ®Õn chÊt l­îng ®µo t¹o. Trong tr­êng hîp møc sinh kh¸ cao, tèc ®é t¨ng d©n sè kh¸ cao mµ tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ chËm h¬n tèc ®é t¨ng d©n sè th× møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi thÊp nªn kh¶ n¨ng ®Çu t­ cho gi¸o dôc thÊp, do ®ã lµm cho quy m« vµ chÊt l­îng gi¸o dôc bÞ h¹n chÕ, k×m h·m sù ph¸t triÓn vÒ tr×nh ®é häc v©n cña ng­êi d©n. 2. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao tr×nh ®é häc v©n cña toµn x· héi nãi chung vµ cña tñnh Thanh hãa nãi riªng Häc vÊn lµ tµi s¶n quý gi¸ nhÊt cña mçi quèc gia, mçi d©n téc. §Ó ®¸nh gi¸ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña mçi n­íc th× tr×nh ®é häc v©n lµ mét chØ tiªu 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ vµ ngay tõ ngµn ®êi x­a ®Ó chinh phôc ®­îc tù nhiªn th× kh«ng Ýt c¸c nhµ hiÒn triÕt ®· t×m tßi häc hái n©ng cao kh¶ n¨ng hiÓu biÕt cña m×nh nh»m biÕn søc m¹nh cña tù nhiªn thµnh søc m¹nh cña con ng­êi vµ cø nh­ vËy ch·i qua mét qu¸ tr×nh lÞch sö l©u dµi ®· h×nh thµnh nªn x· héi v¨n minh cña chóng ta ngµy nay. TruyÒn thèng ®ã lµ sîi chØ ®á xuyªn suèt mäi tiÕn tr×nh lÞch sö cña nh©n lo¹i. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña häc vÊn ngay tõ khi thµnh lËp n­íc, §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· coi gi¸o dôc lµ quèc s¸ch hµng ®Çu cña ®Êt n­íc. ChÝnh v× vËy mµ viÖc n©ng cao tr×nh ®é häc v©n cña toÇn x· héi nãi chung vµ phô n÷ nãi riªng kh«ng n»m ngoµi chñ ch­¬ng ®ã. §øng d­íi t¸c ®éng cña tr×nh ®é häc v©n víi c¸c vÊn ®Ò KHHG§ ta thÊy tr×nh ®é häc v©n vÉn gi÷ vai trß hÕt søc quan träng, ®Æc biÖt lµ tr×nh ®é häc v©n cña ng­êi phô n÷ v× chøc n¨ng sinh ®Î chØ cã ë ng­êi phô n÷ v× thÕ n©ng cao häc vÊn cña phô n÷ còng cã nghÜa lµ n©ng cao sù hiÓu biÕt cña hä vÒ c¸c biÖn ph¸p KHHG§ bªn c¹nh ®ã phô n÷ cã häc vÊn cao cßn gióp hä kh¶ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh so víi nam giíi, nh»m ®Èy lïi nh÷ng quan niÖm phong kiÕnl¹c hËu vÒ ng­êi phô n÷, tõ ®ã gióp ng­êi phô n÷ cã thÓ tham gia c¸c ho¹t ®éng x· héi còng nh­ c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn kinh tÕ b×nh ®¼ng h¬n so víi nam giíi. Bªn canh ®ã chóng ta còng nhËn thÊy r»ng viÖc n©ng cao tr×nh ®é häc v©n kh«ng chØ lµ tr¸ch nhiÖm cña céng ®ång, cña x· héi mµ mçi c¸i nh©n cÇn cã tr¸ch nhiÖm tu d­ìng häc tËp ®Ó n¨ng cao tr×nh ®é häc v©n cña m×nh cã nh­ vËy th× míi thóc ®Èy ®­îc sù ph¸t triÓn cña x· héi. Thanh hãa lµ tØnh cã tr×nh ®é häc v©n nãi chung cßn thÊp so víi c¶ n­íc ®Æc biÖt lµ ®èi víi vïng n«ng th«n vµ miÒn nói vµ nhÊt lµ häc vÊn cña phô n÷ cßn thÊp vµ cßn cã sù kh¸c biÖt so víi nam giíi v× thÕ viÖc n©ng cao tr×nh ®é häc v©n cho ng­êi d©n lµ viÖc lµm rÊt cÊp thiÕt trong giai ®o¹n hiÖn nay. 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B Ch­¬ng II §¸nh gi¸ vÒ thùc tr¹ng häc vÊn vµ møc sinh ë tØnh Thanh hãa I. Mét sè ®Æc ®iÓm chñ yÕu ¶nh h­ëng ®Õn møc sinh vµ tr×nh ®é häc v©n cña tØnh Thanh hãa 1. §Æc ®iÓm vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn Thanh hãa lµ mét tØnh thuéc phÝa B¾c trung bé, cã diÖn tÝch tù nhiªn 11168,3 km2 chiÕm 3,37% diÖn tÝch toµn quèc. Trong ®ã cã 70% diÖn tÝch lµ ®åi nói, ®ång b»ng chØ chiÕm 30%, cÊu t¹o ®Þa h×nh t­¬ng ®èi phøc t¹p nh­ng nh×n chung chia thµnh 3 vung ro rÖt, ®Þa h×nh thÊp dÇn tõ t©y sang ®«ng. Thanh hãa cã phÝa b¾c gi¸p víi S¬n la, Hoµ b×nh, Ninh b×nh phÝa nam gi¸p víi NghÖ an, phÝa t©y gi¸p víi n­íc Lµo, phÝa ®«ng gi¸p víi BiÓn ®«ng. Lµ mét tØnh n»m ë cöa ngâ nèi liÒn miÒn B¾c víi miÒn Trung, miÒn Nam, Thanh hãa cã vÞ trÝ ®Þa lý thuËn tiÖn vÒ ®­êng bé, ®­êng s¾t ®­êng s«ng, ®­êng biÓn. NgoµI quèc lé 1A ch¹y qua tØnh cßn cã con ®­¬ng chiÕn l­îc 15A xuyÕn suèt vïng trung du vµ miÒn nói, ®­êng 217 nèi sang n­íc b¹n Lµo ngoµi ra tØnh cßn cã s©n bay qu©n sù sao vµng. Thanh hãa cã hai hÖ th«ng s«ng ngßi chÝnh lµ s«ng chu vµ s«ng M·, hµng n¨m cung cÊp l­îng phï xa lín cho vïng ch©u thæ ven s«ng ®«ng thêi lµ nguån cung cÊp n­íc t­íi cho toµn bé diÖn tÝch n«ng nghiÖp trong tØnh. Víi cïng ®Æc ®iÓm lµ hai hÖ thèng s«ng nµy cïng b¾t nguån tõ phÝa t©y vµ ch¶y ra BiÓn ®«ng ®ã lµ thuËn lîi cho viÖc giao l­u ph¸t triÓn kinh tÕ gi÷a miªn su«I vµ miÒn ng­îc. Thanh hãa cã b·i biÓn dµI 102 km, víi diÖn tÝch l·nh h¶i thuéc khu ®Æc quyÒn kinh tÕ lµ 4,7 v¹n km2, chøa ®ông nguån h¶i s¶n lín.Bê biÓn cã nhiÒu vïng vÞnh b·i t¾m ®Ñp cã thÓ quy ho¹ch ®­îc 18 ngµn ha nu«i trång thuû s¶n n­íc mÆn, n­íc lî vµ ®ã còng lµ mét tiÒm n¨ng lín ®Ó ph¸t triÓn ngµnh du lÞch. Cã c¶ng biÓn n­íc s©u theo quy ho¹ch cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn ®­îc tµu cã träng t¶i lín. Nh­ vËy, ta cã thÓ nãi r»ng nh÷ng yÕu tè nµy sÏ cã t¸c ®éng lín ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ , thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ ven biÓn ®Ó h×nh thµnh nªn c¸c ®« thÞ ven biÓn. Bªn c¹nh ®ã tØnh cßn cã ®iÒu kiÖn x©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung nhÊt lµ c¸c 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B khu c«ng nghiÖp ë phÝa nam, g¨n víi c¶ng biÎn nghi s¬n. Tµi nguyªn kho¸ng s¶n cña Thanh hãa rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, lµ mét tØnh giµu vÒ tµi nguyªn s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, nhÊt lµ nguyªn liÖu lµm sîi, gèm, thuû tinh vµ ®Æc biÖt lµ ®¸ v«i ®Ó s¶n xuÊt xi m¨ng. Tµi nguyªn ®¸t cã trªn 10 nhãm chÝnh víi 28 lo¹i kh¸c nhau, hiÖn t¹i míi sö dông vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®­îc 252 ngµn ha b»ng 22,6% diÖn tÝch tù nhiÖn, diÖn tÝch ®Êt ®åi nói trªn 335 ngµn ha chiÕm 30% diÖn tÝch tù nhiªn, kh¶ n¨ng më réng diÖn tÝch ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cßn rÊt lín, trong ®ã ®Êt tr«ng ®åi nói träc cÇn ®­îc phñ xanh trªn 370 ngµn ha, cßn kho¶ng 16,6 ngµn ha mÆt n­íc ngät vµ n­íc lî ch­a ®­îc khai th¸c triÖt ®Ó , diÖn tÝch ®Êt thÝch hîp cho tr«ng løa cho n¨ng suÊt cao kho¶ng 100 ngµn ha, cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò l­¬ng thùc. Quü ®Êt n«ng nghiÖp cña Thanh hãa ®ñ ®Ó quy ho¹ch nh÷ng vïng c©y c«ng nghiÖp cã quy m« lín. HiÖn nay toµn tØnh cã 24 huyÖn, 2 thÞ x· vµ mét thµnh phè trong ®ã Thµnh phè Thanh hãa lµ trung t©m kinh tÕ, chÝnh trÞ cña tØnh, thÞ x· BØm s¬n lµ thÞ x· c«ng nghiÖp s¶n xuÊt xi m¨ng, thÞ x· sÇm s¬n lµ thÞ x· du lÞch víi b·i biÔn SÇm s¬n rÊt næi tiÕng vµ 24 huþªn cßn l¹i tiÒm lùc chñ yÕu vÉn dùa vµo n«ng nghiÖp lµ chÝnh. KhÝ hËu Thanh hãa n»m s©u trong khu vùc néi chÝ tuyÕn h¬i chÕch vÒ phÝa b¾c thuéc hoµnh l­u giã mïa ®«ng nam ¸ , cã c¶ sù x©m nhËp cña khÝ hËu cùc ®íi vµ nhiÖt ®íi , l­îng m­a b×nh qu©n h»ng n¨m t­¬ng ®èi lín kho¶ng 1200-1300mm , nhiÖt ®é trung b×nh lµ 23o C , sè giê n¾ng trung b×nh h»ng n¨m kho¶ng 1700 giê . Nh÷ng ®IÒu nµy t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ph¸t triÓn n«ng - l©m - ng­ nghiÖp. 2. §Æc ®iÓm vÒ kinh tÕ Thanh hãa lµ mét tØnh nghÌo so víi c¶ n­íc víi tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ b×nh qu©n (GDP)kho¶ng 6,5% mçi n¨m thÊp h¬n møc trung b×nh cña c¶ n­íc. Tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n vÒ n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp cña Thanh hãa ®Òu d­íi møc trung b×nh cña c¶ n­íc. §iÒu nµy ®· h¹n chÕ sù ph¸t triÓn cña ngµnh dÞch vô víi c¬ cÊu kinh tÕ mang nÆng tÝnh n«ng nghiÖp 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B B¶ng 1: C¸c chØ tiªu kinh tÕ c¬ b¶n ChØ tiªu §¬n 1995 1996 1997 1998 1999 2000 vÞ I.C¬ cÊu ngµnh % 100 100 100 100 100 100 + N«ng l©m ng­ nghiÖp % 46 45,98 42 40,5 42,9 40,6 +C«ngnghiÖp- xd % 20,1 20,09 24,1 25,1 22,7 25,8 +DÞch vô % 33,9 33,93 33,9 34,4 34,4 33,6 II. GDP/ng­êi USD 212 236,1 250 269 286,4 III. Vèn ®Çu t­ Tû - - - - 3414 IV. Kim ng¹ch xuÊt Tû - - - - 258778 28388 khÈu Nguån: Côc thèng kª Thanh hãa - niªm gi¸m th«ng kª N¨m 1995 trong c¬ cÊu kinh tÕ th× n«ng- l©m- ng­ nghiÖp chiÕm gÇn mét nöa (46%). Nh­ng trong giai ®o¹n 1995-2000 th× c¬ cÊu nµy cã xu h­íng gi¶m dÇn vµ trong c¶ thêi kú gi¶m 5,4%.Bªnc¹nh ®ã ngµnh c«ng nghiÖp -x©y dùng vµ dÞch vô cã xu h­íng t¨ng lªn ®¸ng kÓ. §iÒu nµy còng phÇn nµo ph¶n ¸nh ®­îc r»ng Thanh hãa ®ang ®i lªn cïng víi s­ ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. Kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng m¹nh trong hai n¨m 1999-2000 lµ 9,7% nh­ng møc ®é cña ®Çu t­ l¹i ch­a cao chØ chiÕm 2,1%. Nguyªn nh©n chñ yÕu cña t×nh tr¹ng nµy lµ Thanh hãa ch­a t¹o ra ®­îc sù hÊp dÉn ®Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ ®Æc biÖt lµ c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, ®ã lµ do c¬ së h¹ tÇng cßn thiÕu, giao th«ng kh«ng thuËn tiÖn, chÊt l­îng nguån nh©n lùc ch­a cao...møc thu nhËp cña ng­êi d©n cßn t­¬ng ®èi thÊp (GDP/ng­êi cña n¨m 2000 lµ 286,4 USD) vµ møc t¨ng tr­ëng hµng n¨m còng kh«ng cao, trong giai ®o¹n 1995 – 2000 møc t¨ng tr­ëng hµng n¨m chØ ®¹t 6,5%, lý do lµ do c¬ cÊu n«ng nghiÖp chiÕm tû träng lín trong GDP mµ gi¸ trÞ cña nã mang l¹i kh«ng cao, s¶n phÈm cña n«ng nghiÖp chñ yÕu lµ c¸c s¶n phÈm th« nh­ lóa, ng«, khoai, s¾n...møc thu nhËp thÊp ng­êi d©n sÏ kh«ng cã ®iÒu kiÖn n©ng cao møc sèng, tû lÖ ®ãi nghÌo theo kÕt qu¶ ®iÒu tra d©n sè n¨m 19999chiÕm 15,8%, tû lÖ trÎ em suy dinh d­ìnglµ 40,7%. §ã chÝnh lµ mèi quan t©m lín ®èi víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña tØnh, cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn nh»m n©ng cao møc sèng cña ng­êi d©n vµ gi¶m tû lÖ hé ®ãi nghÌo trong thêi gian tíi. 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.11: Bộ Luận Văn Tốt Nghiệp Chuyên Ngành Tài Chính Ngân Hàng
172 tài liệu
837 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2