intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài: Một số giảI pháp nhằm nâng cao trình độ học vấn và giảm mức sinh ở Thanh Hoá.

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:71

Thêm vào BST
Báo xấu
94
lượt xem 17
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: một số giải pháp nhằm nâng cao trình độ học vấn và giảm mức sinh ở thanh hoá.', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Một số giảI pháp nhằm nâng cao trình độ học vấn và giảm mức sinh ở Thanh Hoá.

  1. LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP ĐỀ TÀI Một số giải pháp nhằm nâng cao trình độ học vấn và giảm mức sinh ở Thanh Hoá.
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B PhÇn më ®Çu 1. Lý do chän ®Ò tµi Gi¸o dôc lµ mét lÜnh vùc ho¹t ®éng rÊt quan träng trong cuéc sèng céng ®ång. Do ®ã, tr×ng ®é ph¸t triÓn gi¸o dôc còng lµ sù thÓ hiÖn chÊt l­îng cuéc sèng céng ®ång. Sù biÕn ®æi d©n sè lu«n lu«n trùc trùc tiÕp t¸c ®éng qua l¹i ®Õn nÒn gi¸o dôc quèc d©n. Trªn thùc tÕ hiÖn nay cho ThÊy ë ViÖt Nam nãi chung vµ Thanh Ho¸ nãi riªng d©n sè vÉn ®ang gia t¨ng víi tèc ®é kh¸ cao, v× thÕ nã t¹o lªn mét søc Ðp lín ®èi víi quy m« vµ tèc ®é ph¸t triÓn gi¸o dôc. Bªn c¹nh ®ã, sù gia t¨ng d©n sè qu¸ nhanh ®· vµ ®ang g©y khã kh¨n cho viÖc gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, n©ng cao phóc lîi vµ møc sèng cho ng­êi d©n, b¶o vÖ m«I tr­êng... t¹o nªn sù mÊt c©n ®èi gi÷a tèc ®é ph¸t triÓn d©n sè víi nhÞp ®é ph¸t triÓn s¶n xuÊt, k×m h·m sù ph¸t triÓn cña x· héi. Tr­íc thùc tr¹ng th× ë Thanh Ho¸ UBDS_KHHG§ vµ c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña tØnh ®· thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p nh»m gi¶m møc sinh trong ®ã ®Æc biÖt quan t©m tíi gi¸o dôc. V× gi¸o dôc lµ mét trong nh÷ng nh©n tè t¸c ®«ng m¹nh mÏ ®Õn møc sinh. MÆt kh¸c gi¸o dôc cßn lµ quyÒn c¬ b¶n cña mäi ng­êi kÓ c¶ nam vµ n÷, chÝnh phñ ®· tiÕn hµnh khuyÕn khÝch c¶I c¸ch gi¸o dôc, ®µo t¹o còng nh­ c¸c h×nh thøc tuyÓn sinh, tuyÓn dông c¸n bé nh»m cung cÊp c¬ héi ®µo t¹o cho mäi ng­êi. ViÖc n©ng cao tr×nh ®é häc vÊn cho ng­êi d©n kh«ng chØ lµ yÕu tè rÊt cÇn thiÕt mµ cßn lµ c¬ së ®Ó ph¸t triÓn vÒ mÆt khoa häc, kü thuËt nh»m t¨ng c­êng sù hiÓu biÕt vÒ lÜnh vùc kh¸c tõ ®ã t¸c ®éng ®¸ng kÓ vµo viÖc gi¶m tû lÖ gia t¨ng d©n sè. Víi ®Æc thï lµ mét tØnh cã quy m« d©n sè ®«ng ®øng thø hai toµn quèc sau thµnh phè Hå ChÝ Minh trong khi ®ã tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ vµ møc sèng cña ng­êi d©n l¹i t­¬ng ®èi thÊp chØ ngang víi møc trung b×nh trong c¶ n­íc, mÆt kh¸c tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ l¹i tû lÖ nghÞch víi møc sinh v× thÕ cã thÓ nãi r»ng ë Thanh Ho¸ hiÖn nay cßn t­¬ng ®èi cao. Do vËy, viÖc n©ng cao tr×nh ®é häc vÊn gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ, n©ng cao vÞ thÕ cña ng­êi phô n÷, n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ... tõ ®ã t¸c ®«ng tÝch cùc ®Õn viÖc gi¶m 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B møc sinh, lµ viÖc lµm rÊt cÊp b¸ch cÇn ®­îc ®Æt ra trong giai ®o¹n hiÖn nay ë Thanh Ho¸. Víi nh÷ng lý do trªn, ®Ò tµi em sÏ ®i s©u vµo nghiªn cøu sù ¶nh h­ëng cña tr×nh ®é häc vÊn ®Õn møc sinh ë tØnh Thanh Ho¸. Néi dung cña bµi viÕt nµy gåm bèn ch­¬ng. Ch­¬ng I. C¬ së lý luËn nghiªn cøu mèi quan hÖ gi÷a tr×nh ®é häc vÊn vµ møc sinh. Ch­¬ng II. §¸nh gi¸ vÒ thùc trang häc vÊn vµ møc sinh cña tØnh Thanh Ho¸. Ch­¬ng III. ¶nh h­ëng cña tr×nh ®é häc vÊn ®Õn møc sinh ë Thanh Ho¸. Ch­¬ng IV. Mét sè gi¶I ph¸p nh»m n©ng cao tr×nh ®é häc vÊn vµ gi¶m møc sinh ë Thanh Ho¸. 2. Giíi h¹n vµ ph¹m vi nghiªn cøu * VÒ giíi h¹n nghiªn cøu: V× trong ®Ò tµi nµy, chóng ta nghiªn cøu t¸c ®«ng cña gi¸o dôc ®Õn møc sinh cho nªn chóng ta cã c¸c ­íc biÕn sau. - BiÕn ®éc lËp: møc sinh - BiÕn phô thuéc: gi¸o dôc vµ tr×nh ®é häc vÊn Ngoµi ra chóng ta cßn dïng mét sè chØ b¸o liªn quan ®Õn ph©n tÝch s©u h¬n t¸c ®«ng gi÷a gi¸o dôc vµ møc sinh lµ: + Tr×nh ®é häc vÊn cña phô n÷ nãi riªng vµ x· héi nãi chung ®èi víi møc sinh. +¶nh h­ëng cña gi¸o dôc víi sö dông c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai. +Tr×nh ®é häc vÊn cña ng­êi vî, ng­êi chång t¸c ®«ng ®Õn møc sinh. * Ph¹m vi nghiªn cøu cña ®Ò tµi. Ph¹m vi nghiªn cøu ë ®©y, chØ nghiªn cøu tÝnh mét chiÒu lµ ¶nh h­ëng cña tr×nh ®é häc vÊn ®Õn møc sinh vµ sè liÖu lµ ph¹m vi trong tØnh Thanh Ho¸ 3. §èi t­îng nghiªn cøu §èi t­îng lµ nh÷ng ng­êi trong ®é t­æi sinh ®Î xem xÐt mèi quan hÖ gi÷a tr×nh ®é häc vÊn vµ møc sinh. §Æc biÖt ®i s©u nc mèi quan hÖ gi÷a tr×nh ®é häc vÊn vµ møc sinh cña phô n÷ trong ®é tuæi sinh ®Î 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B 4. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu §Ó cã mét c¸i nh×n tæng qu¸t vÒ t¸c ®«ng cña tr×nh ®é häc vÊn ®èi víi møc sinh th× viÖc x©y dùng khung ký thuyÕt cña ®Ò tµi lµ rÊt cÇn thiÕt, th«ng qua ®ã chóng ta sÏ biÕt ®­îc sù t¸c ®«ng cña tr×nh ®é häc vÊn ®Õn mét sè yÕu tè c¬ b¶n nhÊt vµ ë gãc ®é nµo ®ã sÏ cã t¸c ®«ng mét c¸ch trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp ®Õn møc sinh theo chiÒu h­íng tÝch cùc hay tiªu cùc. Khung lý thuyÕt cña ®Ò tµi ViÖc lµm Gi¸o dôc truyÒn thèng Quy m« gia ®×nh Tr×nh ®é Kh¶ n¨ng ho¹t Møc häc Sè con mong muèn sinh ®éng cña tõng vÊn nhãm ®èi t­îng Tuæi kÕt h«n Sö dông c¸c BPTT * Ph­ong ph¸p nghiªn cøu Th«ng qua khung lý thuyÕt cña ®Ò tµI chóng ta cã thÓ ph©n tÝch sù t¸c ®«ng cña tr×nh ®é häc vÊn ®Õn møc sinh dùa vµo c¸c yÕu tè t¸c ®«ng. XuÊt ph¸t tõ sè liÖu ®· ®­îc m« h×nh ho¸, ta cã thÓ ph©n tÝch mèi quan hÖ t­¬ng quan gi÷a c¸c biÕn víi nhau theo hÖ ®a biÕn hoÆc ®¬n biÕn. Tõ sè liÖu ta cã thÓ kiÓm chøng xem. - C¸c biÕn cã liªn quan hay kh«ng? - Quan hÖ chÆt chÏ hay lâng lÏo? - Quan hÖ theo chiÒu thuËn hay nghÞch - Quan hÖ lµ tuyÕn tÝnh hay phi tuyÕn tÝnh ThiÕt lËp ph­¬ng tr×nh biÓu diÔn mèi quan hÖ nh­ vËy chóng ta ph¶i dïng ph­¬ng ph¸p håi quy vµ viÖc gi¶i ®¸p ®­îc Têt c¶ c¸c c©u hái nµy sÏ gióp chóng ta x¸c ®Þnh ®­îc nhiÒu vÊn ®Ò ®Ó øng dông trong ®Ò tµi nghiªn cøu nµy. Ngoµi ra tõ ph­¬ng tr×nh lËp ®­îc chóng ta cã thÓ ­íc l­îng dù b¸o 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B c¸c sè liÒu cÇn thiÕt. Nh­ trong ®Ò tµi nµy chóng ta cã thÓ xem xÐt mèi quan hÖ gi÷a tr×nh ®é häc vÊn vµ møc sinh vµ sè con mong muèn hoÆc gi÷a møc sinh vµ tû lÖ sö dông c¸c BPTT.. . tõ ®ã chóng ta cã thÓ rót ra kÕt luËn r»ng chóng ta cã mèi quan hÖ thuËn hay nghÞch vµ cã mèi quan hÖ chÆt hay láng, tõ ph­¬ng tr×nh håi quy cña c¸c biÕn ta cã thÓ x¸c lËp mèi quan hÖ vµ ®­a lªn ®å thÞ biÓu diÔn xu h­íng cu¶ chóng. 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B Ch­¬ng I C¬ së lý luËn nghiªn cøu mèi quan hÖ gi÷a tr×nh ®é häc vÊn vµ møc sinh I. Mét sè kh¸i niÖm, ph¹m trï liªn quan vµ c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ vÒ møc sinh 1. Mét sè kh¸i niÖm ViÖc nghiªn cøu møc sinh chiÕm mét vÞ trÝ trung t©m trong nghiªn cøu d©n sè v× mét lo¹t lý do sau: sinh ®ãng vai trß thay thÕ vµ duy tr× vÒ mÆt sinh häc cña x· héi loµi ng­êi, viÖc t¨ng d©n sè phô thuéc hoµn toµn vµo viÖc sinh ®Î. BÊt kú mét x· héi nµo còng tån t¹i do viÖc thay thÕ thÕ hÖ nµy b»ng thÕ hÖ kh¸c th«ng qua sinh ®Î. NÕu viÖc thay thÕ sè l­îng d©n sè kh«ng phï hîp, tøc lµ sè chÕt trong c«ng ®ång nµo ®ã liªn tôc nhiÒu h¬n sè sinh, x· héi ®ã sÏ ®­¬ng ®Çu víi nguy c¬ diÖt vong. MÆt kh¸c nÕu viÖc gia t¨ng d©n sè qu¸ nhanh còng sÏ t¹o ra hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ - x· héi vµ chÝnh trÞ cho ®Êt n­ícph¶i gi¶i quyÕt. Qu¸ tr×nh thay thÕ cña x· héi th«ng qua sinh ®Î lµ qu¸ tr×nh rÊt phøc t¹p. Ngoµi giíi h¹n vÒ mÆt sinh häc, hµng lo¹t c¸c yÕu tè x· héi, v¨n ho¸, t©m lý còng nh­ kinh tÕ vµ chÝnh trÞ cã ¶nh h­ëng quyÕt ®Þnh møc ®é vµ sù kh¸c biÖt møc sinh. Trong thËp kû 60, ng­êi ta nhËn thÊy râ rµng lµ nh©n tè chÝnh trong viÖc t¨ng d©n sè cña c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn còng nh­ c¸c n­íc ph¸t triÓn lµ møc sinh. Tû lÖ gia t¨ng d©n sè trong nhiÒu n­íc hiÖn t¹i phô thuéc vµo møc sinh vµ møc chÕt h¬n lµ di d©n quèc tÕ. Trong c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn, møc ®é chÕt ®· gi¶m xuèng ®¸ng kÓ vµ hy väng sÏ gi¶m n÷a trong t­¬ng lai, trong khi ®ã møc sinh l¹i kh«ng gi¶m mét c¸ch t­¬ng øng dÉn ®Õn viÖc t¨ng d©n sè qu¸ nhanh. §ã lµ mèi ®e do¹ ®èi víi ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ- x· héi. Møc sinh cßn ®­îc quyÕt ®Þnh chñ yÕu bëi cÊu tróc tuæi cña d©n sè. Kh¶ n¨ng sinh ®Î lµ kh¶ n¨ng sinh lý cña mét ng­êi ®µn «ng, mét ng­êi phô n÷ hoÆc mét cÆp vî chång cã thÓ sinh ra ®­îc Ýt nhÊt mét con. Møc sinh lµ biÓu hiÖn thùc tÕ cña kh¶ n¨ng sinh ®Î. Do tÝnh chÊt sinh häc quy ®Þnh, kh«ng ph¶I ®é tuæi nµo con ng­êi còng cã kh¶ n¨ng sinh ®Î mµ chØ ë mét kho¶ng tuæi nhÊt ®Þnh míi cã kh¶ n¨ng nµy kho¶ng tuæi ®ã gäi lµ thêi kú cã kh¶ n¨ng sinh s¶n. Ch¼ng h¹n ®èi víi phô n÷ kho¶ng tuæi ®ã b¾t ®Çu khi xuÊt hiÖn kinh nguyÖt vµ kÕt thóc m·n kinh tøc lµ kho¶ng (15-49). 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B Sù kiÖn sinh con sèng lµ sù kiÖn ®øa trÎ t¸ch ra khái c¬ thÓ ng­êi mÑ vµ cã biÓu hiÖn cña sù sèng nh­ h¬I thë, tim ®Ëp, cuèng rèn rung ®éng hoÆc cã nh÷ng cö ®éng tù nhiªn cña b¾p thÞt. §Ó cã mét c¸i nh×n cô thÓ h¬n vÒ møc sinh ®øng trªn c¸c khÝa c¹nh kh¸c nhau c¶u qu¸ trinh sinh s¶n chóng ta ph¶i tiÕn hµnh ph©n tÝch c¸c nh©n tè ¶nh h­ëng ®Õn møc sinh vµ c¸c th­íc ®o ®¸nh gi¸ vÒ møc sinh. 2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ møc sinh vµ c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng 2.1. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ møc sinh Trong d©n sè häc, khi ®¸nh gi¸ t×nh h×nh sinh ®Î, th«ng th­êng ng­êi ta sö dông mét sè chØ tiªu sau: Tû sè trÎ em so víi phô n÷ trong ®é tuæi cã kh¶ n¨ng sinh ®Î Tû sè trÎ em- phô n÷ (CWR) lµ tû sè gi÷a sè trÎ em d­íi 5 tuæi vµ sè phô n÷ trong ®é tuæi sinh ®Î (15-49) P0-4 CWR= Pw 15-49 Trong ®ã: P0-4 sè trÎ em tõ o-4 tuæi Pw 15-49 sè phô n÷ trong ®é tuæi cã kh¶ n¨ng sinh ®Î Tû sè trÎ em – phô n÷ ph¶n ¸nh ®­îc møc sinh trung b×nh trong thêi kú 5 n¨m h¹n chÕ mét phÇn sai sè do b¸o c¸o thiÕu vÒ sè sinh trong n¨m ®Çu §©y lµ chØ tiªu ®¸nh gia møc ®é sinh cña d©n c­ mµ kh«ng cÇn sè liÖu chi tiÕt cô thÓ. Nh­ng ®©y lµ chØ tiªu cã c¸ch ®o l­êng rÊt th«, møc ®é chÝnh x¸c kh«ng cao. * Tû suÊt sinh th« (CBR) §©y lµ chØ tiªu ®o møc sinh ®¬n gi¶n vµ th­êng ®­îc sö dông. C«ng thøc cña nã ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau: B CBR = ---- P Trong ®ã: B lµ sè trÎ em sinh ra trong n¨m P lµ d©n sè trung b×nh trong n¨m 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B Tû suÊt sinh th«lµ sè trÎ em sinh sèng ®­îc trªn 1000 d©n sè trtung b×nh trong n¨m. §©y lµ chØ tiªu th« vÒ møc sinh, bëi v× mÉu sè bao gåm c¶ thµnh phÇn d©n sè kh«ng tham gia vµo qu¸ tr×nh sinh s¶n : ®µn «ng trÎ em vµ nh÷ng ng­êi giµ. Méu sè còng bao gåm c¶ nh÷ng thµnh phÇn kh«ng ho¹t ®éng t×nh iôc hoÆc v« sinh. + ­u ®IÓm : §©y lµ chØ tiªu quan träng cña møc sinh nã ®­îc dïng trùc tiÕp ®Ó tÝnh tû lÖ t¨ng d©n sè, tÝnh to¸n nhanh ®¬n gi¶n vµ cÇn rÊt Ýt sè liÖu. + Nh­îc ®iÓm : kh«ng nh¹y c¶m bëi sù thay ®æi cña møc sinh, nã bÞ ¶nh h­ëng bëi cÊu tróc theo giíi tuæi cña d©n sè, ph©n boã møc sinh ë c¸c tuæi trong c¸c kú cã kh¶ n¨ng sinh s¶n, t×nh tr¹ng h«n nh©n. * Tû suÊt sinh chung (GFR) Tû suÊt sinh chung lµ tû sè gi÷a sè trÎ em sinh ra sèng ®­îc trong n¨mvíi sè phô n÷ trung b×nh trong ®é tuæi sinh ®Î (15-49) cña n¨m ®ã nh©n víi 1000. B GFR = ---- Pw 15-49 Trong ®ã : B lµ tæng sè trÎ em sinh ra trong n¨m Pw 15-49 sè phô n÷ trung b×nh tõ 15-49 tuæi trong n¨m. + ¦u ®iÓm: ®©y lµ chØ tiªu dÔ tÝnh to¸n , mÉu sè ®· d­êng nh­ lo¹i bá hÕt nh÷ng ng­êi kh«ng liªn quan trùc tiÕp ®Õn hµnh vi sinh s¶n nh­: nam giíi, trÎ em vµ ng­êi giµ + Nh­îc ®iÓm: ChØ tiªu nµy ch­a thËt sù hoµn h¶o v× tÊt c¶ nh÷ng phô n÷ kh«ng cã chång ®Òu cã mÆt trong mÉu sè, h¬n thÕ n÷a kh«ng tÝnh ®Õn møc ®é kh¸c biÖt vÒ møc ®é sinh ë c¸c ®é tuæi kh¸c nhau. * Tû suÊt sinh ®Æc tr­ng theo tuæi (ASFRx) §èi víi phô n÷ tÇn suÊt sinh kh¸c nhau ®¸ng kÓ tõ ®é tuæi nµy sang ®é tuæi kh¸c, nhãm tuæi nµy sang nhãm tuæi kh¸c. Do vËy ®Ó biÓu thÞ møc sinh s¶n cña phô n÷ theo tõng ®é tuæi, nhãm tuæi kh¸c nhau ng­êi ta th­êng dïng chØ tiªu tû suÊt sinh ®Æc tr­ng theo tuæi hoÆc nhãm tuæi “x” nµo ®ã. ASRFx lµ sè trÎ em sinh ra sèng trªn 1000 ë ®é tuæi x hay nhãm tuæi x nµo ®ã 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B ChØ tiªu nµy ph¶n ¸nh mèi quan hÖ t­¬ng quan gi÷a sè trÎ em sinh ra trong n¨m cña c¸c bµ mÑ ë c¸c ®é tuæi hay nhãm tuæi kh¸c nhau so víi tæng sè phô n÷ ë ®é c¸c tuæi ®ã. ASFRx ®ßi hái sè liÖu ph¶i chi tiÕt ph¶i x¸c ®Þnh sè l­îng trÎ em sinh ra trong n¨m ë ®é tuæi cña c¸c bµ mÑ Th«ng th­¬ng ng­êi tÝnh tû suÊt sinh ®Æc tr­ng cho tõng nhãm tuæi cña phô n÷. Qua ®ã, ta cã thÓ thÊy ®­îc møc ®é sinh ®Î cña phô n÷ qua tõng nhãm tuæi. Tuæi sinh ®Î cña phô n÷ bÞ chi phèi bëi yÕu tè sinh häc. Qua thùc tÕ ta thÊy c­êng ®é sinh cao nhÊt ë tuæi 25-35 sau ®ã kh¸c nhau sinh s¶n gi¶m vµ nhiÒu yÕu tè chi phèi. + Tû suÊt sinh ®Æc tr­ng theo tuæi ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau: Bfx ASFRx = ---- Pwx Trong ®ã: Bfx sè trÎ em cña phô n÷ ë ®é tuæi x sinh ra sèng ®­îc Pwx sè phô n÷ trung b×nh ë ®é tuæi trong n¨m + ­u ®iÓm:ASFRx lo¹i trõ sù kh¸c biÖt vÒ møc sinh cña tõng nhãm tuæi vµ mang l¹i nhiÒu th«ng tin vÒ hµnh vi sinh ®Î h¬n bÊt kú mét chØ tiªu ®o l­êng vÒ møc sinh nµo kh¸c. + Nh­îc ®iÓm: Khi so s¸nh møc sinh gi÷a hai vïng, hai quèc gia vµ chØ tiªu nµy t­¬ng ®èi phøc t¹p vµ cÇn ph¶i cã nhiÒu chØ sè. * Tæng tû suÊt sinh (TFR) §©y lµ thø¬c ®o møc sinh ®­îc c¸c nhµ d©n sè häc sö dông réng r·i nhÊt khi ®· biÕt tû suÊ sinh ®Æc tr­ng theo tuæi hoÆc nhãm tuæi th× viÖc x¸c ®Þnh tæng tû suÊt sinh lµ rÊt ®¬n gi¶n Tæng tû suÊt sinh ph¶n ¸nh sè trÎ em trung b×nh mµ mét phô n÷ hoÆc mét thÕ hÖ phô n÷ cã thÓ cã trong suèt cuéc ®êi sinh s¶n cña m×nh. TFR = n ASFRx\1000 Trong ®ã: n lµ sè ®é dµi kho¶ng tuæi kh¶o s¸t + ¦u ®iÓm: TFR cã c¸ch ®o ®¬n gi¶n mµ kh«ng bÞ phô thuéc vµo cÊu tróc tuæi. MÆc dï, TFR lµ chØ tiªu kh«ng cã thùc trong thùc tÕ nh­ng qua ®ã ta cã thÓ thÊy ®­îc sè con trung b×nh cña mét n¨m phô n÷. + Nh­îc ®iÓm: TFR ®ßi hái ph¶i cã sè liÖu vÒ sè trÓm sinh ra theo tuæi cña c¸c bµ mÑ vµ sè phô n÷ theo nhãm tuæi mµ nh÷ng sè liÖu nµy chØ cã thÓ 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B cã ®­îc tõ hÖ th«ng ®¨ng ký hay tæng ®iªï tra d©n sè. H¬n n÷a nã kh«ng cung cÊp th«ng tin gi÷a c¸c nhãm tuæi. * Tû lÖ c¸c cÆp vî chång sö dông c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai §Ó ®¸nh gi¸ møc ®é cña viÖc sö dung c¸c biÖn ph¸p kÕ ho¹ch ho¸ gia ®×nh. Ng­êi ta th­êng sö dông chØ tiªu c¸c cÆp vî chång sö dông c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai. CPR = Ux/ F15-49 Trrong ®ã: Ux nh÷ng cÆp vî chång trong ®é tuæi x (15-49) F15-49 sè phô n÷ trong ®é tuæi tõ 15-49 cã chång CPR dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè phô n÷ trong ®é tuæi sinh ®Î hiªn ®ang cã chång ¸p dông c¸c biÖn ph¸p KHHG§. Nã ®­îc tÝnh vµo thêi ®iÓm nµo ®ã cho tÊt c¶ c¸c biÖn ph¸p tr¸nh thai hoÆc chØ tÝnh riªng cho c¸c BPTT hiÖn ®¹i. Tuy nhiªn chØ tiªu nµy th­êng khã ph¶n ¸nh chÝnh x¸c, v× ta chØ cã thÓ thèng kª ®­îc sè ng­êi hiÖn ®ang sö dông c¸c BPTT hiÖn ®¹i, cßn ®èi víi c¸c BPTT truyÒn thèng th× viÖc thèng kª chÝnh x¸c ®­îc sè ng­êi ¸p dông lµ mét ®iÒu khã kh¨n. Tuy nhiªn, chØ tiªu nµy vÉn ®­îc ¸p dông phæ biÕn. 2.2. C¸c yÕu tè ¶nh h­ëng ®Õn møc sinh Møc sinh bÞ ¶nh h­ëng bëi nhiÒu biÕn sè trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp. Bao gåm nh÷ng biÕn sè sinh häc, møc chÕt trÎ s¬ sinh, vai trß cña phô n÷, tr×nh ®é häc v©n, thu nhËp vµ nhiÒu biÕn kh¸c. Gi¶i thÝch møc sinh cã thÓ giíi h¹n ph¹m vi mét ng­êi phô n÷ hoÆc ph¹m vi mét tæng thÓ d©n c­ chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu yÕu tè x· héi vµ kinh tÕ. Møc sinh lµ biÕn phô thuéc, chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu biÕn ®éc lËp kh¸c. HÖ thèng biÕn sè cã vai trß trung gian gi÷a c¸c biÕn sè hµnh vi vµ møc sinh bao gåm: - Nh÷ng biÕn sè trung gian - Nh÷ng biÕn sècã liªn quan ®Õn ®Æc tÝnh gia ®×nh vµ hoµn c¶nh gia ®×nh. §©y lµ nhãm biªn sè thø hai Trong nh÷ng biÕn sè nµy gåm nhiÒu biÕn sè + Tuæi lµ mét trong nh÷ng biÕn sè quan träng nhÊt gi¶i thÝch møc sinh cu¶ c¸i nh©n trong ph¹m vi vi m«. C¬ cÊu tuæi lµ mét trong nh÷ng biÕn sè quan träng khi gi¶i thÝch møc sinh trong ph¹m vi vÜ m«. Trong c¶ hai ph¹m vi tuæi liªn quan chÆt chÏ ®Õn c¸c biÕn trung gian: tuæi liªn quan ®Õn kÕt h«n, ly h«n, go¸, d¹y th×, tÇn suÊt giao hîp, x¸c suÊt thô thai vµ m·n kinh 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B + Møc chÕt ¶nh h­ëng ®Õn møc sinh qua mét sè c¬ chÕ. Thø nhÊt ¶nh h­ëng ®Õn sè ng­êi trong ®é tuæi sinh ®Î qua c¬ cÊu tuæi giíi tÝnh. T¹i ph¹m vi vi m« sè con mét cÆp vî chång ®Î ra cã thÓ chÞu ¶nh h­ëng bëi x¸c suÊt s«ng qua ®é tuæi sinh ®Î, kh«ng cã vî hoÆc chång chÕt sím. Thø hai, møc chÕt trÎ s¬ sinh vµ møc chÕt trÎ em cã ¶nh h­ëngtíi møc sinh qua c¬ chÕ sinh häc vµ hµnh vi. + Ng©n s¸ch, tµi s¶n, thêi gian cña mét gia ®×nh còng ¶nh h­ëng ®Õn møc sinh. V× khi cã con ®ßi hái ph¶i cã c¶ vËt chÊt vµ thêi gian, yªu cÇu chi phÝ vµ thuËn lîi khi cã con trong gia ®×nh cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn møc sinh. Mét trong nh÷ng chi phÝ quan träng nhÊt khi tÝnh chi phÝ cã con lµ chi phÝ c¬ héiu cña ng­êi mÑ + §Þa vi theo nhiÒu nhµ nghiªn cøu lµ nh©n tè quyÕt ®Þnh chñ chèt ¶nh h­ëng ®en møc sinh. §Þa vÞ cña phô n÷ cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn møc sinh th«ng qua tuæi kÕt h«n, nh÷ng lùa chän sinh con trong h«n nh©n vµ møc sinh tù nhiªn. Tr×nh ®é häc vÊn, sù tham gia vµo lùc l­îng lao ®«ng, kh¶ n¨ng quyÕt ®Þnh trong gia ®×nh vµ t×nh tr¹ng søc khoÎlµ nh÷ng yÕu tè chñ yÕu khi nghiªn cøu ®Þa vÞ cña phô n÷ vµ møc sinh. + Thu nhËp lµ mét biÕn sè ®­îc nghiªn cøu trong quan hÖ víi møc sinh.Thu nhËp cã thÓ ¶nh h­ëng ®Õn møc sinh b»ng nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. NÕu coi con c¸I nh­ lµ cña c¶icho tiªu dïng th× thu nhËp cµng cao th× sè con moang muèn cµng cao. Song cã nh÷ng vÊn ®Ò kh¸c víi gi¶ thiÕt nµy lµ thu nhËp cµng cao th× bè mÑ cµng muèn con cã chÊt l­îng (tr×nh ®é häc v©n vµ søc khoÎ) cµng cao, con kh«ng ph¶i lµ mét vËt chÊt cho tiªu dïng mµ con lµ kh¶ n¨ng cho s¶n xuÊt, ®ãng gãp cho ng©n s¸ch cña gia ®×nh. Thu nhËp cao do cã thÓ cã nhiÒu con lµm viÖc. Thø ba, khi gép thu nhËp cña vî ch«ng trong tæng nguån tµI s¶n gia ®×nh sinh ®Î nu«i d¹y cßn ¶nh h­ëng ®Õn c«ng viÖc cña vî th× møc sinh vµ thu nhËp cµng phøc t¹p. + Së thÝch còng ¶nh h­ëng ®Õn møc sinh - BiÕn x· héi gåm 2 lo¹i biªn sè. Thø nhÊt c¸c biÕn sè t×nh tr¹ng chÝnh trÞ,chÕ ®é x· héi, chÕ ®é kinh tÕ. Lo¹i biÕn sè thø hai lµ nh÷ng biÕn sè cã liªn quan ®Õn chÝnh s¸ch vµ ch­¬ng tr×nh cã ¶nh h­ëng trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp ®Õn d©n sè hoÆc mét sèthµnh phÇncña nã. Cã thÓ nãi nh©n tè cña møc sinh lµ rÊt ®a d¹ng vµ ®­îc chia thµnh ba nhãm: biÕn sè trung gian, biÕn sè gia ®×ng vµ biÕn sè hoµn c¶nh x· héi. Trong mçi nhãm cã nhiÒu biÕn sè kh¸c nhau ¶nh h­ëng theo nhiÒu h­íng. ChÝnh v× thÕ mµ ®i s©u vµo nghiªn 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B cøu mét nh©ntè ®Ó hiÓu râ h¬n vªg sù t¸c ®éng cña nã tíi møc sinh lµ rÊt cÇn thiÕt. II. Mét sè kh¸i niÖm, ph¹m trï liªn quan vµ chØ tiªu ®¸nh gi¸ vÒ tr×nh ®é häc v©n 1.C¸c kh¸i niÖm * Kh¸i niÖm vÒ gi¸o dôc Gi¸o dôc cã thÓ ®Þnh nghÜa mét c¸ch kh¸i qu¸t nhÊt lµ tÊt c¶ c¸c dang häc tËp cña con ng­êi. Ë ®©u cã sù ho¹t ®äng vµ giao l­u nh»m truyÒn ®¹t vµ lÜnh héi nh÷ng gi¸ trÞ vµ kinh nghiÖm x· héi th× ë ®ã cã gi¸o dôc. Theo mét nghÜa hÑp h¬n, gi¸o dôc lµ mét qu¸ tr×nh ®­îc tæ chøc mét c¸ch cã môc ®Ých, cã kÕ ho¹ch n»hm truyÒn ®¹t vµ lÜnh héi nh÷ng kinh nghiÖm x· héi cña loa× ng­êi. N¬i tæ chøc gi¸o dôc mét c¸ch cã hÖ thèng, cã kÕ ho¹ch chÆt chÏ lµ nhµ tr­êng. ë ®©y, viÖc tæ chøc qu¸ tr×nh gi¸o dôc chñ yÕu do nh÷ng ng­êi cã kinh nghiÖm, cã chuyªn m«n ®¶m nhiÖm ®ã lµ nh÷ng thÇy gi¸o, nh÷ng nhµ gi¸o dôc. Bªn c¹nh ®ã gi¸o dôc cßn ®­îc tiÕn hµnh ë ngoµi nhµ tr­êng, do c¸c tæ chøc vµ c¸c c¬ së x· héi kh¸c nhau thùc hiÖn nh­ c¸c tæ chøc kinh doanh c¸c t«n gi¸o ®oµn thÓ, c¸c côm d©n c­.. . Ng­êi ta ph©n chia gi¸o dôc thµnh hai lo¹i : gi¸o dôc chÝnh quy vµ gi¸o dôc kh«ng chÝnh quy. Gi¸o dôc chÝnh quy lµ gi¸o dôc theo mét ch­¬ng tr×nh ®· ®­îc Nhµ N­íc chuÈn ho¸, cßn gi¸o dôc kh«ng chÝnh quy cã ch­¬ng tr×nh tuú theo môc ®Ých vµ yªu cÇu cña ng­êi häc. Gi¸o dôc chÝnh quy th­êng ®­îc tæ chøc trong c¸c nhµ tr­êng, cßn gi¸o dôc kh«ng chÝnh quy ®­îc tæ chøc ë ngoµi nhµ tr­êng .. * Kh¸i niÖm vÒ tr×nh ®é v¨n ho¸ Tr×nh ®é v¨n ho¸ lµ toµn bé nh÷ng hiÓu biÕt vÒ vËt chÊt vµ tinh thÈn trong qu¨ tr×nh con ng­êi, céng ®ång, d©n téc, loµI ng­êi sinh sèng vµ ho¹t ®éng. Nh÷ng biÓu hiÖn ®ã bao gåm c¶ kinh nghiÖm, vèn sèng, tri thøc lÉn c«ng cô lao ®éng, nhµ ë ¨n mÆc råi v¨n ho¸ nghÖ thuËt, kiÕn tróc vµ kü thuËt, c«ng nghÖ tøc lµ toµn bé sù phong phó vÒ tinh thÇn vµ vËt chÊt cña mçi ng­êi vµ c¶ céng ®ång loµi ng­êi Tr×nh ®é häc vÊn th­êng ®­îc ®ob»ng sù thµnh ®¹t, sù tÝch luü kiÕn thøc ë møc ®é nµo ®ã trong x· héi. Song ®o tr×nh ®é häc vÊn d­êng nh­ ch­a cã chØ tiªu tæng hîp c©n søng. Th«ng th­êng ng­êi ta sö dông mét sè chØ tiªu sau: t×nh tr¹ng ®i häc cña d©n c­ , tû lÖ biÕt ch÷ , tû lÖ mï ch÷, tû lÖ häc 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B sinh trªn 1000 d©n, c¬ cÊu c¸c lèp häc, c¸c cÊp häc. Tuy nhiªn mçi chØ tiªu ®Òu cã mét søc ph¶n ¸nh vµ h¹n chÕ riªng cña nã. 2. Mét sè chØ tiªu ®¸nh gi¸ vÒ tr×nh ®é häc v©n vµ c¸c yÕu tè ¶nh h­ëng §Ó cã mét c¸i nh×n cô thÓ vÒ mét hiÖn t­îng nµo ®ã trong tù nhiªn còng nh­ trong x· héi th× th«ng th­¬ng ng­ßi ta hay x©y dùng c¸c chØ tiªu ®Ó ph¶n ¸nh tÝnh chÊt ®Æc thï cña nã, c¸c chØ tiªu ®ã cã thÓ ë d¹ng tuyÖt ®èi hoÆc t­¬ng ®èi, tuú thuéc vµo môc ®Ých vµ c¸ch nh×n cña ng­êi nghiªn cøu. Do vËy, viÖc nghiªn cøu ®· ®­a ra c¸c chØ tiªu vÒ tr×nh ®é häc v©n kh«ng n»m ngoµi nh÷ng c¸ch trªn.Th«ng th­êng ®Ó ®¸nh gi¸ vÒ tr×nh ®é häc v©n ng­¬i ta th­êng sö dông c¸c chØ tiªu sau: * Tû lÖ ng­¬i biÕt ch÷-tû lÖ ng­¬i mï ch÷. Coi nh÷ng chi tiÕt cña nghiÖp vô thèng kª kh«ng ¶nh h­ëng ®¸ng kÓ (nhãm ®iÒu tra riªng , mét tû lÖ nhá kh«ng x¸c ®Þnh) cã thÓ coi chØ tiªu tû lÖ ng­¬i biÕt ch÷-tû lÖ ng­¬i mï ch÷ nh­ mét chØ tiªu “kÐp” ph¶n ¸nh hai bé phËn cña mét tæng thÓ lu«n lu«n b»ng 100%. NÕu ta biÕt tû lÖ biÕt ch÷ lµ A% th× tû lÖ mï ch÷ sÏ lµ (100 - A%) vµ ng­îc l¹i tuú vµo tõng tr­êng hîp cô thÓ khi th× dïng tû lÖ biÕt ch÷ khi th× l¹i dïng tû lÖ mï ch÷ nh»m môc ®Ých diÔn ®¹t vÊn ®Ò thuËn tiÖn h¬n, s¸ng tá h¬n. * Sè n¨m ®i häc trung b×nh ®Ó tÝnh ®­îc sè n¨m ®i häc trung b×nh ng­¬i ta tÝnh nh­ sau: Sè n¨m ®I häc trung b×nh = tuæi th«i ®i häc (theo giíi) - tuæi b¾t ®Çu ®Õn tr­êng (theo giíi). Khi tÝnh to¸n vÒ sè n¨m ®i häc trung b×nh cña toµn tØnh th× ng­¬i ta tchia thµnh c¸c khu vùc kh¸c nhau ®Ó tÝnh to¸n th­êng th× ng­¬i ta hay chia theo khu vùc n«ng th«n vµ thµnh thÞ, ®ång thêi tÝnh chung cho toµn tØnh. Tõ ®ã so s¸nh gi÷a c¸c møc ®é kh¸c nhau vÒ chØ tiªu ®¸nh gi¸. §Ó tÝnh ®­îc sè n¨m ®i häc trung b×nh ng­¬i ta tÝnh tuæi b¾t ®Çu ®i häc cña tõng vïng vµ tuæi th«i häc cña vïng ®ã, sau ®ã sè n¨m ®i häc trung b×nh b»ng tuæi th«i häc trõ ®i tuæi b¾t ®Çu ®i häc. Tõ ®ã ta sÏ tinh ®­îc tr×nh ®é häc v©n cña tõng vïng. Bªn c¹nh ®ã ®Ó tÝnh ®­îc sè n¨m ®i häc trung b×nh ng­¬i ta cã thÓ chia thµnh hai giíi kh¸c nhau ®ã lµ theo nam- n÷. 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B * Tû suÊt ®I häc (CER) E CER = ----*100 P Trong ®ã: E lµ sè ng­¬i ®i häc P lµ d©n sè trung b×nh Tû suÊt nµy ph¶n ¸nh sè ng­¬i ®i häc trung b×nh trong 1000 d©n * Tû suÊt ® häc ®Æc thï Ei Tû suÊt ®i häc ®Æc thï = ---- Px Trong ®ã: Ei sè ng­êi ®i häc cÊp I Px d©n d©n sè tuæi x Tû suÊt nµy ph¶n ¸nh sè ng­¬i ®i häc theo tõng cÊp bËc øng víi tõng dé tuæi III. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao tr×nh ®é häc v©n ë ViÖt nam nãi chung vµ Thanh hãa nãi riªng 1. Mèi quan hÖ gi÷a tr×nh ®é häc v©n vµ møc sinh ë Thanh hãa Møc sinh cña phô n÷ phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè trong ®ã tr×nh ®é häc v©n lµ mét trong nh÷ng yÕu tè t¸c ®éng m¹nh ®Õn møc sinh. Hai yÕu tè nµy cã quan hÖ tû lÖ nghÞch víi nhau tøc lµ khi tr×nh ®é häc v©n cµng t¨ng th× møc sinh cµng gi¶m vµ ngù¬c l¹i, v× khi cã tr×nh ®é häc vÊn ng­¬i ta sÏ cã nhËn thøc s©u s¸c h¬n vÒ viÖc sinh ®Î cã kÕ ho¹ch do vËy sÏ lµm gi¶m møc sinh. Mèi quan hÖ gi÷a tr×nh ®é häc v©n vµ møc sinh thÓ hiÖn ë mét sè khÝa c¹nh sau: * Tr×nh ®é häc vÊn t¸c ®éng ®Õn møc sinh Tr×nh ®é häc vÊn tuy kh«ng trùc tiÕp lµm gi¶m møc sinh, nh­ng nã cã ¶nh h­ëng rÊt m¹nh mÏ ®Õn møc sinh, møc ®é ¶nh h­ëng nµy cã xu h­íng tû lÖ nghÞch. Trong hÇu hÕt tÊt c¶ c¸c quèc gia trªn thÕ giíi, nhiÒu sè liÖu nghiªn cøu vÒ d©n sè cho thÊy r»ng tr×nh ®é häc v©n cµng cao th× møc sinh cµng gi¶m vµ ng­îc l¹i khi tr×nh ®é häc v©n cµng thÊp th× møc sinh cµng t¨ng cao. 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B Møc ®é ¶nh h­ëng cña tr×nh ®é häc v©n vµo møc sinh còng phô thuéc vµo vïng ®Þa lý, ®iÒu kiÖn v¨n ho¸ cña vïng. §Æc biÖt lµ tr×nh ®é häc v©n cña phô n÷ mang l¹i tiÒm n¨ng cho c¶ lÜnh vùc t¨ng vµ gi¶m sinh, thÓ hiÖn th«ng qua sù thay ®æi hµnh vi sinh s¶n. Tr×nh ®é häc vÊn lµm tr× ho·n tuæi kÕt h«n, kho¶ng cach sinh gi÷a c¸c phô n÷ cã häc vÊn cao th× dµi h¬n so víi phô n÷ cã häc vÊn thÊp, ®iÒu kiÖn vµ tr×nh ®é nu«I con cã xu h­íng tèt h¬n ë nh÷ng ng­êi phô n÷ cã tr×nh ®é häc v©n cao h¬n. Tr×nh ®é häc vÊn cßn liªn quan ®Õn tû lÖ trÎ em bÞ tö vong, v× ®èi víi nh÷ng phô n÷ cã tr×nh ®é häc v©n caoth× ®­îc gi¸o dôc vµ cã kiÕn thøc vÒ søc khÎo vµ nu«i d¹y con. Phong tôc tËp qu¸n Ýt t¸c ®éng ®Õn ®èi víi nh÷ng ni cã tr×nh ®é häc v©n cao. MÆt kh¸c, tr×nh ®é häc v©n kh¸c nhau còng mang l¹i sù thay ®æi chËm ch¹p trong hµnh vi sinh s¶n tõ viÖc lo¹i bá nh÷ng dù ®Þnh vÒ møc sinh. §IÒu nµy th­êng xÈy v× tr×nh ®é häc v©n lµm thay ®æi ý muèn cã con trong nhiÒu c¸ch. Nh÷ng ng­¬i cã tr×nh ®é häc v©n tù ®iÒu khiÓn ®­îc nh÷ng tiÒm n¨ng cña m×nh vµ Ýt bÞ phô thuéc vµo nh÷ng quan niÖm phong kiÕn vÒ sù kh¸c nhau gi÷a viÖc sinh con trai hay sinh con g¸i. Víi nh÷ng lý do nªu trªn ta cã thÓ kh¶ng ®Þnh r»ng ®èi víi nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é häc v©n cao bao giê còng thÝch quy m« gia ®×nh nhá vµ ng­¬i phô n÷ ®­îc hiÓu nh­ chiÕc ch×a kho¸ liªn quan ®Õn viÖc ®iÒu chØnh møc sinh. Gi¸o dôc d©n sè ®­îc coi nh­ m«i tr­¬ng trung gian truyÒn ®i nh÷ng kiÕn thøc hiÖn ®¹i vµ c¸ch sèng míi ®Õn mäi ng­¬i d©n, ®Ó më réng thªm sù gÇn gòi víi nh÷ng tiÕn bé vÒ viÖc sö dông c¸c BPTT, còng nh­ kiÕn thøc vµ tr¸ch nhiÖm cña tõng ng­¬i d©n víi sù bïng nç d©n sè. Mèi quan hÖ gi÷a tr×nh ®é häc v©n vµ møc sinh kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ mèi quan hÖ mét chiÒu mµ ®ã lµ mèi quan hÖ hai chiÒu rÊt râ nÐt tøc lµ cßn cã sù t¸c ®éng gi÷a møc sinh ®Õn tr×nh ®é häc v©n. Bëi v× tr×nh ®é häc v©n ®¹t ®­îc chÝnh lµ kÕt qu¶ cña mét hÖ thèng gi¸o dôc cã quy m«. §Ó ®¹t ®­îc tr×nh ®é häc v©n cµng cao ®ßi hái ph¶I cã mét hÖ thèng gi¸o dôc cao t­¬ng xøng. D©n sè lu«n lµ ®Çu vµo cña gi¸o dôc quan hÖ còng gièng nh­quan hÖ gi÷a nguyªn liÖu vµ s¶n phÈm vËy. Muèn cã s¶n phÈm tèt víi chÊt l­îng tèt vµ khèi l­îng lín th× ®ßi hái c«ng nghÖ ph¶I hiÖn ®¹i vµ quy m« ph¶i ®ñ lín th× míi ®¸p øng ®­îc c¸c yªu cÇu ®ã. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y tèc ®é t¨ng d©n sè cßn kh¸ cao trung b×nh lµ 2% víi quy m« d©n sè 3.519.840 ng­¬i víi quy m« vµ tû lÖ t¨ng d©n sè cßn cao nh­ vËy th× trong vßng kho¶ng 6 n¨m sau sè l­îng häc sinh b­íc vµo líp 1 sÏ lµ 700.000 em ®ã cã thÓ nãi 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B lµ mét con sè t­¬ng ®ãi lín, bªn c¹nh ®ã theo tÝnh to¸n cña côc thèng kª Thanh hãa th× sè l­îng häc sinh tiÓu häc tõ n¨m 1989 ®Õn 1999 t¨ng 196.624 em tøc lµ t¨ng 51,62% nh­ vËy trong vßng 10 n¨m ®ßi hái hÖ th«ng gi¸o dôc cña tØnh ph¶i t¨ng gÊp 1,5 lÇn vµ trªn thùc tÕ th× Thanh hãa ch­a lµm ®­îc ®IÒu ®ã. Nh­ vËy, møc sinh cao ¶nh h­ëng sÊu ®ªn gi¸o dôc ë c¸c mÆt sau : * T¸c ®éng trùc tiÕp: Sè l­îng d©n sè, tèc ®é t¨ng d©n sè hµng n¨m, c¬ cÊu d©n sè ph¶n ¸nh nhu cÇu ®i häc cña d©n c­. NÕu møc sinh æn ®Þnh tøc lµ tèc ®é t¨ng d©n sè æn ®Þnh, sè l­îng trÎ em ®Õn tr­êng t­¬ng ®íi æn ®Þnh th× viÖc më réng quy m« gi¸o dôc sÏ t¹o ®IÒu kiÖn thu¹n lîi ®Ó hÇu hÕt trÎ em ®­îc ®Õn tr­êng, lóc ®ã tû lÖ ng­¬i ®I häc sÏ cao. Nh­ng víi tèc ®é t¨ng d©n sè kh¸ nhanh, ®ßi hái ph¶I më r«ng quy m« gi¸o dôc víi mét tèc ®é t¨ng t­¬ng øng míi cã thÓ gi÷ ®­îc tû lÖ ng­¬i ®i häc nh­ tr­íc song vÒ mÆt tuyÖt ®èi sè ng­êi cã t¨ng h¬n lµ mét m©u thuÉn x· héi ®ã lµ mét khã kh¨n rÊt lín cña ngµnh gi¸o dôc. Møc sinh t¨ng nhanh kh«ng nh÷ng gãp phÇn lµm t»n sè trÎ em ®Õn tuæi ®i häc, lµm t¨ng sè häc sinh phæ th«ng vµ còng lµm t¨ng nhu cÇu häc nghÒ vµ häc ®¹i häc. Ngoµi ra c¬ cÊu d©n sè còng ¶nh h­ëng lín ®Õn sù ph¸t triÓn gi¸o dôc. Mét tØnh cã c¬ cÊu d©n sè trÎ nh­ tØnh Thanh hãa th× nhu cÇu vÒ häc phæ th«ng lµ rÊt lín ®ßi hái ph¶i cã sù më réng vÒ tr­êng líp vµ ®µo t¹o thªm nhiÒu gi¸o viÖn. * T¸c ®éng gi¸n tiÕp Quy m« vµ tèc ®é t¨ng d©n sè ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng cña cuéc sèng trøoc hÕt lµ møc thu nhËp, tõ ®ã muèn n©ng cao tr×nh ®é häc v©n th× ph¶I ®Çu t­ cho ngµnh gi¸o dôc tõ quy m« ®Õn chÊt l­îng ®µo t¹o. Trong tr­êng hîp møc sinh kh¸ cao, tèc ®é t¨ng d©n sè kh¸ cao mµ tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ chËm h¬n tèc ®é t¨ng d©n sè th× møc thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi thÊp nªn kh¶ n¨ng ®Çu t­ cho gi¸o dôc thÊp, do ®ã lµm cho quy m« vµ chÊt l­îng gi¸o dôc bÞ h¹n chÕ, k×m h·m sù ph¸t triÓn vÒ tr×nh ®é häc v©n cña ng­êi d©n. 2. Sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao tr×nh ®é häc v©n cña toµn x· héi nãi chung vµ cña tñnh Thanh hãa nãi riªng Häc vÊn lµ tµi s¶n quý gi¸ nhÊt cña mçi quèc gia, mçi d©n téc. §Ó ®¸nh gi¸ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña mçi n­íc th× tr×nh ®é häc v©n lµ mét chØ tiªu 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B quan träng ®Ó ®¸nh gi¸ vµ ngay tõ ngµn ®êi x­a ®Ó chinh phôc ®­îc tù nhiªn th× kh«ng Ýt c¸c nhµ hiÒn triÕt ®· t×m tßi häc hái n©ng cao kh¶ n¨ng hiÓu biÕt cña m×nh nh»m biÕn søc m¹nh cña tù nhiªn thµnh søc m¹nh cña con ng­êi vµ cø nh­ vËy ch·i qua mét qu¸ tr×nh lÞch sö l©u dµi ®· h×nh thµnh nªn x· héi v¨n minh cña chóng ta ngµy nay. TruyÒn thèng ®ã lµ sîi chØ ®á xuyªn suèt mäi tiÕn tr×nh lÞch sö cña nh©n lo¹i. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña häc vÊn ngay tõ khi thµnh lËp n­íc, §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· coi gi¸o dôc lµ quèc s¸ch hµng ®Çu cña ®Êt n­íc. ChÝnh v× vËy mµ viÖc n©ng cao tr×nh ®é häc v©n cña toÇn x· héi nãi chung vµ phô n÷ nãi riªng kh«ng n»m ngoµi chñ ch­¬ng ®ã. §øng d­íi t¸c ®éng cña tr×nh ®é häc v©n víi c¸c vÊn ®Ò KHHG§ ta thÊy tr×nh ®é häc v©n vÉn gi÷ vai trß hÕt søc quan träng, ®Æc biÖt lµ tr×nh ®é häc v©n cña ng­êi phô n÷ v× chøc n¨ng sinh ®Î chØ cã ë ng­êi phô n÷ v× thÕ n©ng cao häc vÊn cña phô n÷ còng cã nghÜa lµ n©ng cao sù hiÓu biÕt cña hä vÒ c¸c biÖn ph¸p KHHG§ bªn c¹nh ®ã phô n÷ cã häc vÊn cao cßn gióp hä kh¶ng ®Þnh vÞ thÕ cña m×nh so víi nam giíi, nh»m ®Èy lïi nh÷ng quan niÖm phong kiÕnl¹c hËu vÒ ng­êi phô n÷, tõ ®ã gióp ng­êi phô n÷ cã thÓ tham gia c¸c ho¹t ®éng x· héi còng nh­ c¸c ho¹t ®éng ph¸t triÓn kinh tÕ b×nh ®¼ng h¬n so víi nam giíi. Bªn canh ®ã chóng ta còng nhËn thÊy r»ng viÖc n©ng cao tr×nh ®é häc v©n kh«ng chØ lµ tr¸ch nhiÖm cña céng ®ång, cña x· héi mµ mçi c¸i nh©n cÇn cã tr¸ch nhiÖm tu d­ìng häc tËp ®Ó n¨ng cao tr×nh ®é häc v©n cña m×nh cã nh­ vËy th× míi thóc ®Èy ®­îc sù ph¸t triÓn cña x· héi. Thanh hãa lµ tØnh cã tr×nh ®é häc v©n nãi chung cßn thÊp so víi c¶ n­íc ®Æc biÖt lµ ®èi víi vïng n«ng th«n vµ miÒn nói vµ nhÊt lµ häc vÊn cña phô n÷ cßn thÊp vµ cßn cã sù kh¸c biÖt so víi nam giíi v× thÕ viÖc n©ng cao tr×nh ®é häc v©n cho ng­êi d©n lµ viÖc lµm rÊt cÊp thiÕt trong giai ®o¹n hiÖn nay. 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B Ch­¬ng II §¸nh gi¸ vÒ thùc tr¹ng häc vÊn vµ møc sinh ë tØnh Thanh hãa I. Mét sè ®Æc ®iÓm chñ yÕu ¶nh h­ëng ®Õn møc sinh vµ tr×nh ®é häc v©n cña tØnh Thanh hãa 1. §Æc ®iÓm vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn Thanh hãa lµ mét tØnh thuéc phÝa B¾c trung bé, cã diÖn tÝch tù nhiªn 11168,3 km2 chiÕm 3,37% diÖn tÝch toµn quèc. Trong ®ã cã 70% diÖn tÝch lµ ®åi nói, ®ång b»ng chØ chiÕm 30%, cÊu t¹o ®Þa h×nh t­¬ng ®èi phøc t¹p nh­ng nh×n chung chia thµnh 3 vung ro rÖt, ®Þa h×nh thÊp dÇn tõ t©y sang ®«ng. Thanh hãa cã phÝa b¾c gi¸p víi S¬n la, Hoµ b×nh, Ninh b×nh phÝa nam gi¸p víi NghÖ an, phÝa t©y gi¸p víi n­íc Lµo, phÝa ®«ng gi¸p víi BiÓn ®«ng. Lµ mét tØnh n»m ë cöa ngâ nèi liÒn miÒn B¾c víi miÒn Trung, miÒn Nam, Thanh hãa cã vÞ trÝ ®Þa lý thuËn tiÖn vÒ ®­êng bé, ®­êng s¾t ®­êng s«ng, ®­êng biÓn. NgoµI quèc lé 1A ch¹y qua tØnh cßn cã con ®­¬ng chiÕn l­îc 15A xuyÕn suèt vïng trung du vµ miÒn nói, ®­êng 217 nèi sang n­íc b¹n Lµo ngoµi ra tØnh cßn cã s©n bay qu©n sù sao vµng. Thanh hãa cã hai hÖ th«ng s«ng ngßi chÝnh lµ s«ng chu vµ s«ng M·, hµng n¨m cung cÊp l­îng phï xa lín cho vïng ch©u thæ ven s«ng ®«ng thêi lµ nguån cung cÊp n­íc t­íi cho toµn bé diÖn tÝch n«ng nghiÖp trong tØnh. Víi cïng ®Æc ®iÓm lµ hai hÖ thèng s«ng nµy cïng b¾t nguån tõ phÝa t©y vµ ch¶y ra BiÓn ®«ng ®ã lµ thuËn lîi cho viÖc giao l­u ph¸t triÓn kinh tÕ gi÷a miªn su«I vµ miÒn ng­îc. Thanh hãa cã b·i biÓn dµI 102 km, víi diÖn tÝch l·nh h¶i thuéc khu ®Æc quyÒn kinh tÕ lµ 4,7 v¹n km2, chøa ®ông nguån h¶i s¶n lín.Bê biÓn cã nhiÒu vïng vÞnh b·i t¾m ®Ñp cã thÓ quy ho¹ch ®­îc 18 ngµn ha nu«i trång thuû s¶n n­íc mÆn, n­íc lî vµ ®ã còng lµ mét tiÒm n¨ng lín ®Ó ph¸t triÓn ngµnh du lÞch. Cã c¶ng biÓn n­íc s©u theo quy ho¹ch cã kh¶ n¨ng tiÕp nhËn ®­îc tµu cã träng t¶i lín. Nh­ vËy, ta cã thÓ nãi r»ng nh÷ng yÕu tè nµy sÏ cã t¸c ®éng lín ®Õn ph¸t triÓn kinh tÕ , thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn kinh tÕ ven biÓn ®Ó h×nh thµnh nªn c¸c ®« thÞ ven biÓn. Bªn c¹nh ®ã tØnh cßn cã ®iÒu kiÖn x©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp tËp trung nhÊt lµ c¸c 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B khu c«ng nghiÖp ë phÝa nam, g¨n víi c¶ng biÎn nghi s¬n. Tµi nguyªn kho¸ng s¶n cña Thanh hãa rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, lµ mét tØnh giµu vÒ tµi nguyªn s¶n xuÊt vËt liÖu x©y dùng, nhÊt lµ nguyªn liÖu lµm sîi, gèm, thuû tinh vµ ®Æc biÖt lµ ®¸ v«i ®Ó s¶n xuÊt xi m¨ng. Tµi nguyªn ®¸t cã trªn 10 nhãm chÝnh víi 28 lo¹i kh¸c nhau, hiÖn t¹i míi sö dông vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp ®­îc 252 ngµn ha b»ng 22,6% diÖn tÝch tù nhiÖn, diÖn tÝch ®Êt ®åi nói trªn 335 ngµn ha chiÕm 30% diÖn tÝch tù nhiªn, kh¶ n¨ng më réng diÖn tÝch ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp cßn rÊt lín, trong ®ã ®Êt tr«ng ®åi nói träc cÇn ®­îc phñ xanh trªn 370 ngµn ha, cßn kho¶ng 16,6 ngµn ha mÆt n­íc ngät vµ n­íc lî ch­a ®­îc khai th¸c triÖt ®Ó , diÖn tÝch ®Êt thÝch hîp cho tr«ng løa cho n¨ng suÊt cao kho¶ng 100 ngµn ha, cã kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt vÊn ®Ò l­¬ng thùc. Quü ®Êt n«ng nghiÖp cña Thanh hãa ®ñ ®Ó quy ho¹ch nh÷ng vïng c©y c«ng nghiÖp cã quy m« lín. HiÖn nay toµn tØnh cã 24 huyÖn, 2 thÞ x· vµ mét thµnh phè trong ®ã Thµnh phè Thanh hãa lµ trung t©m kinh tÕ, chÝnh trÞ cña tØnh, thÞ x· BØm s¬n lµ thÞ x· c«ng nghiÖp s¶n xuÊt xi m¨ng, thÞ x· sÇm s¬n lµ thÞ x· du lÞch víi b·i biÔn SÇm s¬n rÊt næi tiÕng vµ 24 huþªn cßn l¹i tiÒm lùc chñ yÕu vÉn dùa vµo n«ng nghiÖp lµ chÝnh. KhÝ hËu Thanh hãa n»m s©u trong khu vùc néi chÝ tuyÕn h¬i chÕch vÒ phÝa b¾c thuéc hoµnh l­u giã mïa ®«ng nam ¸ , cã c¶ sù x©m nhËp cña khÝ hËu cùc ®íi vµ nhiÖt ®íi , l­îng m­a b×nh qu©n h»ng n¨m t­¬ng ®èi lín kho¶ng 1200-1300mm , nhiÖt ®é trung b×nh lµ 23o C , sè giê n¾ng trung b×nh h»ng n¨m kho¶ng 1700 giê . Nh÷ng ®IÒu nµy t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ph¸t triÓn n«ng - l©m - ng­ nghiÖp. 2. §Æc ®iÓm vÒ kinh tÕ Thanh hãa lµ mét tØnh nghÌo so víi c¶ n­íc víi tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ b×nh qu©n (GDP)kho¶ng 6,5% mçi n¨m thÊp h¬n møc trung b×nh cña c¶ n­íc. Tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n vÒ n«ng nghiÖp, c«ng nghiÖp cña Thanh hãa ®Òu d­íi møc trung b×nh cña c¶ n­íc. §iÒu nµy ®· h¹n chÕ sù ph¸t triÓn cña ngµnh dÞch vô víi c¬ cÊu kinh tÕ mang nÆng tÝnh n«ng nghiÖp 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Chuyªn ®Ò thùc tËp tèt nghiÖp S/v: NguyÔn V¨n Cö - KTL§ 39B B¶ng 1: C¸c chØ tiªu kinh tÕ c¬ b¶n ChØ tiªu §¬n 1995 1996 1997 1998 1999 2000 vÞ I.C¬ cÊu ngµnh % 100 100 100 100 100 100 + N«ng l©m ng­ nghiÖp % 46 45,98 42 40,5 42,9 40,6 +C«ngnghiÖp- xd % 20,1 20,09 24,1 25,1 22,7 25,8 +DÞch vô % 33,9 33,93 33,9 34,4 34,4 33,6 II. GDP/ng­êi USD 212 236,1 250 269 286,4 III. Vèn ®Çu t­ Tû - - - - 3414 IV. Kim ng¹ch xuÊt Tû - - - - 258778 28388 khÈu Nguån: Côc thèng kª Thanh hãa - niªm gi¸m th«ng kª N¨m 1995 trong c¬ cÊu kinh tÕ th× n«ng- l©m- ng­ nghiÖp chiÕm gÇn mét nöa (46%). Nh­ng trong giai ®o¹n 1995-2000 th× c¬ cÊu nµy cã xu h­íng gi¶m dÇn vµ trong c¶ thêi kú gi¶m 5,4%.Bªnc¹nh ®ã ngµnh c«ng nghiÖp -x©y dùng vµ dÞch vô cã xu h­íng t¨ng lªn ®¸ng kÓ. §iÒu nµy còng phÇn nµo ph¶n ¸nh ®­îc r»ng Thanh hãa ®ang ®i lªn cïng víi s­ ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. Kim ng¹ch xuÊt khÈu t¨ng m¹nh trong hai n¨m 1999-2000 lµ 9,7% nh­ng møc ®é cña ®Çu t­ l¹i ch­a cao chØ chiÕm 2,1%. Nguyªn nh©n chñ yÕu cña t×nh tr¹ng nµy lµ Thanh hãa ch­a t¹o ra ®­îc sù hÊp dÉn ®Ó thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ ®Æc biÖt lµ c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi, ®ã lµ do c¬ së h¹ tÇng cßn thiÕu, giao th«ng kh«ng thuËn tiÖn, chÊt l­îng nguån nh©n lùc ch­a cao...møc thu nhËp cña ng­êi d©n cßn t­¬ng ®èi thÊp (GDP/ng­êi cña n¨m 2000 lµ 286,4 USD) vµ møc t¨ng tr­ëng hµng n¨m còng kh«ng cao, trong giai ®o¹n 1995 – 2000 møc t¨ng tr­ëng hµng n¨m chØ ®¹t 6,5%, lý do lµ do c¬ cÊu n«ng nghiÖp chiÕm tû träng lín trong GDP mµ gi¸ trÞ cña nã mang l¹i kh«ng cao, s¶n phÈm cña n«ng nghiÖp chñ yÕu lµ c¸c s¶n phÈm th« nh­ lóa, ng«, khoai, s¾n...møc thu nhËp thÊp ng­êi d©n sÏ kh«ng cã ®iÒu kiÖn n©ng cao møc sèng, tû lÖ ®ãi nghÌo theo kÕt qu¶ ®iÒu tra d©n sè n¨m 19999chiÕm 15,8%, tû lÖ trÎ em suy dinh d­ìnglµ 40,7%. §ã chÝnh lµ mèi quan t©m lín ®èi víi c¸c c¬ quan chøc n¨ng cña tØnh, cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng trªn nh»m n©ng cao møc sèng cña ng­êi d©n vµ gi¶m tû lÖ hé ®ãi nghÌo trong thêi gian tíi. 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

LV.26: Bộ 320 Luận Văn Thạc Sĩ Y Học
320 tài liệu
1253 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
3=>0