intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Đề tài: Quan điểm toàn diện, đặc biệt là quan điểm toàn diện trong đổi mới kinh tế ở nước ta hiện nay.

Chia sẻ: Phan Thi Ngoc Giau | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:19

Thêm vào BST
Báo xấu
116
lượt xem 19
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'đề tài: quan điểm toàn diện, đặc biệt là quan điểm toàn diện trong đổi mới kinh tế ở nước ta hiện nay.', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Đề tài: Quan điểm toàn diện, đặc biệt là quan điểm toàn diện trong đổi mới kinh tế ở nước ta hiện nay.

  1. Đề tài: Quan điểm toàn diện, đặc biệt là quan điểm toàn diện trong đổi mới kinh tế ở nước ta hiện nay.
  2. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Lêi më ®Çu Tr¶i qua 20 n¨m (1986 - 2006), c«ng cuéc ®æi míi toµn diÖn ®Êt n­íc do §¶ng ta khëi x­íng, l·nh ®¹o, ®­îc nh©n d©n ®ång t×nh h­ëng øng, ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín, vµ cã ý nghÜa lÞch sö träng ®¹i. §iÒu ®ã chøng tá ®­êng lèi ®æi míi cña §¶ng lµ ®óng ®¾n, s¸ng t¹o, con ®­êng ®i lªn chñ nghÜa x· héi cña n­íc ta lµ phï hîp víi thùc tiÔn ViÖt Nam. Nhê ®æi míi mµ n­íc ta ®· tho¸t khái khñng ho¶ng kinh tÕ - x· héi, kinh tÕ t¨ng tr­ëng nhanh, c¬ së vËt chÊt ®­îc t¨ng c­êng, ®êi sèng cña c¸c tÇng líp nh©n d©n kh«ng ngõng ®­îc c¶i thiÖn. §æi míi lµm thay ®æi gÇn nh­ tÊt c¶ mäi mÆt ®êi sèng kinh tÕ ®Êt n­íc. Tõ sau §¹i héi §¶ng VI (12/1986) ®Õn nay ®· cã rÊt nhiÒu thay ®æi quan träng trong s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, tiÕt kiÖm ®Çu t­, chÝnh s¸ch tiÒn tÖ vµ ngo¹i th­¬ng. ChÝnh s¸ch ®æi míi ®· t¹o ra nguån ®éng lùc s¸ng t¹o cho hµng tiªu dïng ViÖt Nam thi ®ua s¶n xuÊt ®­a kinh tÕ ®Êt n­íc t¨ng tr­ëng trung b×nh trªn 7%/ n¨m tõ 1987. XÐt riªng vÒ kinh tÕ, thø nhÊt ®æi míi ®· chuyÓn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa víi nhiÒu thµnh phÇn, nhiÒu h×nh thøc së h÷u trong ®ã kinh tÕ Nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o, kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ t­ nh©n ®Òu ®­îc khuyÕn khÝch ph¸t triÓn kh«ng h¹n chÕ; thø hai, ®· chuyÓn 1 nÒn kinh tÕ khÐp kÝn, thay thÕ nhËp khÈu lµ chñ yÕu sang nÒn kinh tÕ më, chñ ®éng héi nhËp, h­íng m¹nh vÒ xuÊt khÈu, thø ba, t¨ng tr­ëng kinh tÕ ®i ®«i víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi trong tõng giai ®o¹n ®æi míi vµ ph¸t triÓn ë ViÖt Nam, trong ®ã xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm lµ 2 ­u tiªn träng t©m; thø t­, cïng víi ®æi míi kinh tÕ ®· tõng b­íc ®æi míi hÖ thèng chÝnh trÞ víi träng t©m n©ng cao n¨ng lùc l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam. Trong c«ng cuéc ®æi míi ®ã, §¶ng ta ®· vËn dông ®óng ®¾n, hîp lý quan ®iÓm toµn diÖn, ®Æc biÖt lµ quan ®iÓm toµn diÖn trong ®æi míi kinh tÕ ë n­íc ta hiÖn nay. 1
  3. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. I. Mét sè vÊn ®Ò vÒ quan ®iÓm toµn diÖn 1. Nguyªn lÝ vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn - c¬ së lÝ luËn cña quan ®iÓm toµn diÖn a. Kh¸i niÖm vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn Theo chñ nghÜa duy vËt biÖn chøng th× mèi liªn hÖ lµ ph¹m trï triÕt häc dïng ®Ó chØ sù qui ®Þnh, sù t¸c ®éng qua l¹i, sù chuyÓn ho¸ lÉn nhau gi÷a c¸c sù vËt, cña mét hiÖn t­îng trong thÕ giíi. b. C¸c tÝnh chÊt cña mèi liªn hÖ  TÝnh kh¸ch quan: Mäi mèi liªn hÖ cña c¸c sù vËt hiÖn t­îng lµ kh¸ch quan, lµ vèn cã cña mäi sù vËt hiÖn t­îng. Ngay c¶ nh÷ng vËt v« tri v« gi¸c còng ®ang ngµy hµng ngµy, hµng giê chÞu sù t¸c ®éng cña c¸c sù vËt hiÖn t­îng kh¸c nhau (nh­ ¸nh s¸ng, nhiÖt ®é, ®é Èm…) tù nhiªn, dï muèn hay kh«ng, còng lu«n lu«n bÞ t¸c ®éng bëi c¸c sù vËt hiÖn t­îng kh¸c. §ã lµ tÝnh kh¸ch quan cña mèi liªn hÖ.  Ngoµi ra, mèi liªn hÖ vèn cã tÝnh phæ biÕn. TÝnh phæ biÕn cña mèi liªn hÖ thÓ hiÖn: Thø nhÊt, bÊt cø sù vËt, hiÖn t­îng nµo còng liªn hÖ víi sù vËt hiÖn t­îng kh¸c, kh«ng cã sù vËt hiÖn t­îng nµo n»m ngoµi mèi liªn hÖ. Trong thêi ®¹i ngµy nµykh«ng cã mét quèc gia nµo kh«ng cã quan hÖ, liªn hÖ víi c¸c quèc gia kh¸c vÒ mäi mÆt cña ®êi sèng x· héi vµ ngay c¶ ViÖt Nam ta khi tham gia tÝch cùc vµo c¸c tæ chøc nh­ ASEAN, hay s¾p t­ãi ®©y lµ WTO còng kh«ng ngoµi môc ®Ých lµ quan hÖ, liªn hÖ, giao l­u víi nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi. Thø hai, mèi liªn hÖ biÓu hiÖn d­íi nh÷ng h×nh thøc riªng biÖt cô thÓ tuú theo ®iÒu kiÖn nhÊt ®Þnh. Song, dï d­íi h×nh thøc nµo chóng còng chØ lµ biÓu hiÖn cña mèi liªn hÖ phæ biÕn nhÊt, chung nhÊt. c. C¬ së lÝ luËn cña quan ®iÓm toµn diÖn Tõ nghiªn cøu quan ®iÓm duy vËt biÖn chøng vÒ mèi liªn hÖ phæ biÕn vµ vÒ sù ph¸t triÓn rót ra ph­¬ng ph¸p luËn khoa häc ®Ó nhËn thøc vµ c¶i t¹o hiÖn thùc. §ã chÝnh lµ quan ®iÓm toµn diÖn. 2
  4. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. V× bÊt cø sù vËt nµo, hiÖn t­îng nµo trong thÕ giíi ®Òu tån t¹i trong mèi liªn hÖ rÊt ®a d¹ng, phong phó, do ®ã khi nhËn thøc vÒ sù vËt hiÖn t­îng ta ph¶i xem xÐt nã th«ng qua c¸c mèi liªn hÖ cña nã víi sù vËt kh¸c hay nãi c¸ch kh¸c chóng ta ph¶i cã quan ®iÓm toµn diÖn, tr¸nh quan ®iÓm phiÕn diÖn chØ xÐt sù vËt hiÖn t­îng ë mét mèi liªn hÖ ®· véi vµng kÕt luËn vÒ b¶n chÊt hay vÒ tÝnh qui luËt cña chóng. 2. Néi dung cña quan ®iÓm toµn diÖn Quan ®iÓm toµn diÖn ®ßi hái chóng ta nhËn thøc sù vËt trong mèi liªn hÖ qua l¹i gi÷a c¸c bé phËn, gi÷a c¸c yÕu tè, gi÷a c¸c mÆt cña chÝnh sù vËt ®ã víi c¸c sù vËt kh¸c, kÓ c¶ mèi liªn hÖ trùc tiÕp vµ mèi liªn hÖ gi¸n tiÕp. ChØ trªn c¬ së ®ã chóng ta míi cã thÓ nhËn thøc ®óng vÒ sù vËt. §ång thêi, quan ®iÓm toµn diÖn ®ßi hái chóng ta ph¶i biÕt ph©n biÖt tõng mèi liªn hÖ, ph¶i chó ý tíi mèi liªn hÖ bªn trong, mèi liªn hÖ b¶n chÊt, mèi liªn hÖ chñ yÕu, mèi liªn hÖ tÊt nhiªn… ®Ó hiÓu râ b¶n chÊt cña sù vËt. Quan ®iÓm toµn diÖn kh«ng chØ ®ßi hái chóng ta n¾m b¾t nh÷ng c¸i hiÖn ®¹ng tån t¹i ë sù vËt, mµ cßn ph¶i thÊy râ khuynh h­íng ph¸t triÓn t­¬ng lai cña chóng, ph¶i thÊy ®­îc nh÷ng biÕn ®æi ®i lªn còng nh­ nh÷ng biÕn ®æi cã tÝnh chÊt thôt lïi. Song ®iÒu c¬ b¶n lµ ph¶i kh¸i qu¸t nh÷ng biÕn ®æi ®Ó v¹ch ra khuynh h­íng biÕn ®æi chÝnh cña sù vËt. 3. Vai trß cña quan ®iÓm toµn diÖn trong ho¹t ®éng cña con ng­êi N¾m ch¾c quan ®iÓm toµn diÖn xem xÐt sù vËt hiÖn t­îng tõ nhiÒu khÝa c¹nh, tõ mèi liªn hÖ cña nã víi sù vËt hiÖn t­îng tõ nhiÒu khÝa c¹nh tõ mèi liªn hÖ víi sù vËt hiÖn t­îng kh¸c sÏ gióp con ng­êi cã nhËn thøc s©u s¾c, toµn diÖn vÒ sù vËt vµ hiÖn t­îng ®ã tr¸nh ®­îc quan ®iÓm phiÕn diÖn vÒ sù vËt vµ hiÖn t­îng chóng ta nghiªn cøu. Tõ ®ã cã thÓ kÕt luËn vÒ b¶n chÊt qui luËt chung cña chóng ®Ó ®Ò ra nh÷ng biÖn ph¸p kÕ ho¹ch cã ph­¬ng ph¸p t¸c ®éng phï hîp nh»m ®em l¹i hiÖu qu¶ coa nhÊt cho ho¹t ®éng cña b¶n th©n. Tuy nhiªn, trong nhËn thøc vµ hµnh ®éng chóng ta cÇn l­u ý tíi sù chuyÓn ho¸ lÉn nhau gi÷a c¸c mèi liªn hÖ trong ®iÒu kiÖn x¸c ®Þnh. 3
  5. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. II. Quan ®iÓm toµn diÖn trong qu¸ tr×nh ®æi míi kinh tÕ ë ViÖt Nam hiÖn nay 1. Thùc tr¹ng nÒn kinh tÕ ViÖt Nam nh÷ng n¨m tr­íc ®æi míi Sau khi ®Êt n­íc ®­îc gi¶i phãng (n¨m 1976) vµ ®Êt n­íc thèng nhÊt n¨m (1976). M« h×nh kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung ë miÒn B¾c ®­îc ¸p dông trªn ph¹m vi c¶ n­íc. MÆc dï cã nç lùc rÊt lín trong x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ, Nhµ n­íc ®· ®Çu t­ kh¸ lín nh­ng v× trong chÝnh s¸ch cã nhiÒu ®iÓm duy ý chÝ nªn trong 5 n¨m ®Çu (1976 - 1980) tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ chËm ch¹p chØ ®¹t 0,4%/n¨m (kÕ ho¹ch lµ 13 - 14%/n¨m) thËm chÝ cã xu h­íng gi¶m sót vµ r¬i vµo khñng ho¶ng. BiÓu hiÖn ë c¸c mÆt.  Kinh tÕ t¨ng tr­ëng chËm, nhiÒu chØ tiªu chñ yÕu cña kÕ ho¹ch 5 n¨m lÇn thø hai vµ ba kh«ng ®¹t ®­îc. TÊt c¶ 15 chØ tiªu kÕ ho¹ch ®Æt ra cho n¨m 1976 - 1980 ®Òu kh«ng ®¹t ®­îc, thËm chÝ tØ lÖ hoµn thµnh cßn ë møc rÊt thÊp. ChØ cã 7 chØ tiªu ®¹t 50 - 80% so víi kÕ ho¹ch (®iÖn, c¬ khÝ, khai hoang, l­¬ng thùc, ch¨n nu«i lîn, than, nhµ ë) cßn 8 chØ tiªu kh¸c chØ ®¹t 25 - 48% (trång rõng, gç trßn, v¶i lôa, c¸ biÎn, giÊy, xi m¨ng, ph©n ho¸ häc, thÐp).  C¬ së vËt chÊt kü thuËt hiÖn cã cña nÒn kinh tÕ Quèc d©n cßn yÕu kÐm, thiÕu ®ång bé, cò n¸t, tr×nh ®é nãi chung cßn l¹c hËu (phæ biÕn lµ tr×nh ®é kü thuËt cña nh÷ng n¨m 1960 trë vÒ tr­íc) l¹i chØ ph¸t huy ®­îc c«ng suÊt ë møc 50% lµ phæ biÕn c«ng nghiÖp nÆng cßn xa míi ®¸p øng ®­îc nhu cÇu tèi thiÓu; c«ng nghiÖp nhÑ bÞ phô thuéc 70 - 80% nguyªn liÖu nhËp khÈu. Do ®ã ®a bé phËn lao ®éng vÉn lµ lao ®éng thñ c«ng, nÒn kinh tÕ chñ yÕu lµ s¶n xuÊt nhá. Ph©n c«ng lao ®éng x· héi kÐm ph¸t triÓn, n¨ng suÊt lao ®éng x· héi rÊt thÊp.  C¬ cÊu kinh tÕ chËm thay ®æi, nÒn kinh tÕ bÞ mÊt c©n ®èi nghiªm träng. S¶n xuÊt ph¸t triÓn chËm, kh«ng t­¬ng xøng v­ãi søc lao ®éng vµ vèn ®Çu t­ bá ra. S¶n xuÊt kh«ng ®ñ tiªu dïng, lµm kh«ng ®ñ ¨n, ph¶i dùa vµo nguån bªn nogµi ngµy cµng lín. Toµn bé qòy tÝch luü (rÊt nhá bÐ) vµ mét phÇn quü tiªu dïng ph¶i dùa vµo nguån n­íc ngoµi (riªng l­¬ng thùc ph¶i nhËp 5,6 4
  6. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. triÖu tÊn trong thêi gian 1976 - 1980. N¨m 1985 nî n­íc ngoµi lªn tíi 8,5 tØ Rup - USD c¸i hè ng¨n c¸ch gi÷a nhu cÇuvµ n¨ng lùc s¶n xuÊt ngµy cµng s©u.  Ph©n phèi l­u th«ng bÞ rèi ren. ThÞ tr­êng tµi chÝnh, tiÒn tÖ kh«ng æn ®Þnh. Ng©n s¸ch Nhµ n­íc liªn tôc bÞ béi chi vµ ngµy cµng lín n¨m 1980 lµ 18,1%, 1985 lµ 36,6% dÉn ®Õn béi chi tiÒn mÆt. N¨m 1976, trªn ph¹m vi c¶ n­íc, l¹m ph¸t ®· xuÊt hiÖn vµ ngµy cµng nghiªm träng gi¸ c¶ t¨ng nhanh. §êi sèng nh©n d©n ngµy cµng khã kh¨n, do ®ã tiªu cùc vµ bÊt c«ng x· héi t¨ng lªn. TrËt tù x· héi bÞ gi¶m sót. Nh÷ng ®iÒu ®ã chøng tá trong giai ®o¹n nµy n­íc ta bÞ khñng ho¶ng kinh tÕ chÝnh trÞ, x· héi. Tr­íc t×nh h×nh ®ã, §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®· khëi x­íng l·nh ®¹o thùc hiÖn c«ng cuéc ®æi míi. 2. Néi dung cña ®æi míi T¹i §¹i héi §¶ng VI (th¸ng 12 / 1986) ®· xem l¹i mét c¸ch c¨n b¶n vÒ vÊn ®Ò c¶i t¹o XHCN vµ ®­a ra quan ®iÓm vÒ x©y dùng nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vµ coi nã lµ nhiÖm vô c¬ b¶n cho qu¸ tr×nh ®æi míi toµn diÖn nÒn kinh tÕ. VËy nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng XHCN thùc chÊt lµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN. 2.1.X©y dùng nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan C¬ së kh¸ch quan cho sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ë ViÖt Nam, gåm 3 c¬ së chÝnh:  Trong nÒn kinh tÕ n­íc ta tån t¹i nhiÒu h×nh thøc së h÷u ®ã lµ së h÷u toµn d©n, së h÷u tËp thÓ, së h÷u t­ nh©n (gåm së h÷u c¸ thÓ, së h÷u tiÓu chñ, së h÷u t­ b¶n t­ nh©n), së h÷u hçn hîp. Do ®ã tån t¹i nhiÒu chñ thÓ kinh tÕ ®éc lËp, lîi Ých riªng nªn quan hÖ kinh tÕ hµng ho¸ gi÷a hä chØ cã thÓ thùc hiÖn b»ng quan hÖ hµng ho¸ tiÒn tÖ.  Ph©n c«ng lao ®éng x· héi víi tÝnh c¸ch lµ c¬ së chung cña s¶n xuÊt hµng ho¸ ch¼ng nh÷ng kh«ng mÊt ®i, mµ tr¸i l¹i cßn ®­îc ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÒu réng vµ chiÒu s©u. Ph©n c«ng lao ®éng trong tõng khu vùc, tõng ®Þa ph­¬ng còng ngµy cµng ph¸t triÓn sù ph¸t triÓn cña ph©n c«ng lao ®éng ®­îc 5
  7. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. thÓ hiÖn ë tÝnh phong phó, ®a d¹ng vµ chÊt l­îng ngµy cµng cao cña s¶n phÈm ®­a ra trao ®æi trªn thÞ tr­êng.  Quan hÖ hµng ho¸, tiÒn tÖ cßn cÇn thiÕt trong quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ®Æc biÖt trong ®iÒu kiÖn ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ ngµy cµng s©u s¾c, vÜ m« n­íc lµ mét quèc gia riªng biÖt, lµ ng­êi chñ së h÷u ®èi víi c¸c hµng ho¸ ®­a ra tra ®æi trªn thÞ tr­êng thÕ giíi. Sù trao ®æi ë ®©y ph¶i theo nguyªn t¾c ngang gi¸. MÆt kh¸c x©y dùng kinh tÕ thÞ tr­êng cßn nhiÒu t¸c dông to lín ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. + NÒn kinh tÕ n­íc ta khi b­íc vµo thêi k× qu¸ ®é lªn CNXH mang nÆng tÝnh tù cung tù cÊp, v× vËy s¶n xuÊt hµng ho¸ ph¸t triÓn sÏ ph¸ vì dÇn kinh tÕ tù nhiªn vµ chuyÓn thµnh nÒn kinh tÕ hµng ho¸, thóc ®Èy sù x· héi ho¸ s¶n xuÊt. Kinh tÕ hµng ho¸ t¹o ra ®éng lùc thóc ®Èy lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn. Do c¹nh tranh gi÷a nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt hµng ho¸, buéc mçi chñ thÓ s¶n xuÊt ph¶i c¶i tiÕn kü thuËt, ¸p dông c«ng nghÖ míi ®Ó gi¶m chi phÝ nhê ®ã cã thÓ c¹nh tranh vÒ gi¸ c¶. Qu¸ tr×nh ®ã thóc ®Èy lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng x· héi. + Kinh tÕ hµng ho¸ kÝch thÝch tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña chñ thÓ kinh tÕ kÝch thÝch viÖc n©ng cao chÊt l­îng, c¶i tiÕn mÉu m· còng nh­ t¨ng khèi l­îng hµng ho¸ vµ dÞch vô. Sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt. V× thÕ ph¸t huy ®­îc tiÒm n¨ng vµ lîi thÕ cña tõng vïng, còng nh­ lîi thÕ cña ®Êt n­íc cã t¸c dông më réng quan hÖ kinh tÕ víi n­íc ngoµi. + Sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÞ tr­êng sÏ thóc ®Èy qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung s¶n xuÊt, do ®ã t¹o ®iÒu kiÖn ra ®êi cña s¶n xuÊt lín cã x· héi ho¸ cao; ®ång thêi chän läc ®­îc nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt kinh doanh giái, h×nh thµnh ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý cã tr×nh ®é lao ®éng lµnh nghÒ ®¸p øng vµo nhu cÇu ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc. Nãi tãm l¹i, ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ mét tÊt yÕu kinh tÕ víi n­íc ta, mét nhiÖm vô kinh tÕ cÊp b¸ch ®Ó chuyÓn nÒn kinh tÕ l¹c hËu cña n­íc ta thµnh nÒn kinh tÕ hiÖn ®¹i, héi nhËp vµo sù ph©n c«ng lao ®éng quèc tÕ. §ã lµ 6
  8. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. con ®­êng ®óng ®¾n ®Ó ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt, khai th¸c cã hiÖu qu¶ tiÒm n¨ng cña ®Êt n­íc vµo sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸. 2.2. Gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ë ViÖt Nam a. Thùc hiÖn nhÊt qu¸ chÝnh s¸ch kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn §¹i héi VI ®· xem xÐt l¹i mét c¸ch c¨n b¶n vÊn ®Ò c¶i t¹o XHCN vµ ®­a ra quan ®iÓm míi vÒ nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn: "§i ®«i víi viÖc ph¸t triÓn kinh tÕ quèc doanh, kinh tÕ tËp thÓ, t¨ng c­êng nguån tÝch luü tËp trung cña Nhµ n­íc vµ tranh thñ vèn n­íc ngoµi cÇn cã chÝnh s¸ch sö dông vµ c¶i t¹o ®óng ®¾n c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c" (1). Quan ®iÓm cña §¶ng vÒ x©y dùng nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn vµ xuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng kinh tÕ nÒn kinh tÕ ViÖt Nam. Nã cho phÐp cã nhiÒu h×nh thøc s¶n xuÊt kinh doanh theo qui m« thÝch hîp víi tõng kh©u cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt vµ l­u th«ng nh»m khai th¸c mäi kh¶ n¨ng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. §¶ng coi ®©y lµ gi¶i ph¸p cã ý nghÜa chiÕn l­îc ®Ó gi¶i phãng søc s¶n xuÊt vµ x©y dùng c¬ cÊu kinh tÕ hîp lý.  §æi míi doanh nghiÖp Nhµ n­íc Lµ thµnh phÇn n¾m gi÷ mét khèi l­îng lín tµi s¶n cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng, víi gÇn 3 triÖu lao ®éng t¹o ra kho¶ng 35 - 40% tæng s¶n phÈm x· héi vµ ®ãng gãp trªn 50% ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Trong nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp, c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh chiÕm kho¶ng tõ 70 - 100% s¶n l­îng. Tuy nhiªn c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, nhiÒu c¬ së kinh doanh yÕu kÐm vµ kh«ng cã hiÖu qu¶ thua lç hoÆc kh«ng cã l·i. V× vËy ®æi míi c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh (sau nµy gäi lµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc) lµ mét trong nh÷ng néi dung quan träng trong qu¸ tr×nh ®æi míi vµ ®­îc thùc hiÖn tõng b­íc víi c¸c biÖn ph¸p: + Tõng b­íc më réng quyÒn tù chñ cho doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®i ®«i víi xo¸ bá chÕ ®é Nhµ n­íc bao cÊp tµi chÝnh, cung øng vµ bao cÊp gi¸ vËt t­ vµ ®Þnh gi¸ ®èi víi hÇu hÕt c¸c s¶n phÈm do DNNN s¶n xuÊt vµ tiªu thô. ChÕ ®é quèc doanh còng ®­îc b·i bá thay vµo ®ã lµ chÕ ®é thuÕ. 7
  9. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. + S¾p xÕp l¹i DNNN theo h­íng gi¶i thÓ c¸c doanh nghiÖp ho¹t ®éng kÐm hiÖu qu¶, thua lç kÐo dµi, s¸t nhËp c¸c doanh nghiÖp cã liªn quan víi nhau vÒ c«ng nghÖ vµ thÞ tr­êng. Tæ chøc l¹i c«ng ty vµ c¸c liªn hiÖp c«ng nghiÖp ®­îc thµnh lËp tr­íc ®©y thµnh lËp c¸c Tæng c«ng ty míi, trong ®ã Nhµ n­íc bæ nhiÖm Héi ®ång qu¶n trÞ ®Ó ®iÒu hµnh vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc nhµ n­íc vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty. + ChuyÓn sang c¸c h×nh thøc së h÷u kh¸c, cæ phÇn ho¸ DNNN b¾t ®Çu thùc hiÖn thÝ ®iÓm tõ n¨m 1992, ®Õn n¨m 1996 míi cã 10 doanh nghiÖp ®ù¬c cæ phÇn ho¸.Tõ n¨m 1998 ®Õn n¨m ®Õn nay Nhµ n­íc ®· thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p thóc ®Èy nhanh h¬n tiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸, ngoµi ra Nhµ n­íc cßn thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p chuyÓn ®æi DNNN sang c¸c h×nh thøc së h÷u vµ kinh doanh kh¸c nh­: giao, b¸n, kho¸n, kinh doanh ®èi víi c¸c doanh nghiÖp quy m« nhá. + S¾p xÕp ®æi míi ph¸t triÓn DNNN vÉn ®­îc nghiªn cøu vµ tiÕp tôc thùc hiÖn theo h­íng ®a d¹ng ho¸ së h÷u, hoµn thiÖn thÓ chÕ lµm cho DNNN cã quyÒn tù chñ vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh ngµy mét n©ng cao. N¨m 2003, chÝnh phñ b¾t ®Çu thùc hiÖn chuyÓn ®æi DNNN, kÓ c¶ c¸c tæng c«ng ty theo m« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con.  §æi míi kinh tÕ hîp t¸c Kinh tÕ hîp t¸c chñ yÕu d­íi c¸c h×nh thøc: Tæ hîp t¸i tËp ®oµn s¶n xuÊt, hîp t¸c x· ®­îc h×nh thµnh trong qu¸ tr×nh c¶i t¹o XHCN ®èi víi nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt nhá c¸ thÓ trong n«ng nghiÖp thñ c«ng nghiÖp, th­¬ng nghiÖp vµ dÞch vô. Trong kinh tÕ hîp t¸c së h÷u tËp thÓ kiÓu chung chung, kh«ng ph©n ®Þnh râ tr¸ch nhiÖm thªm vµo ®ã lµ nh÷ng yÕu kÐm trong qu¶n lý, nªn ®· béc lé nhiÒu h¹n chÕ ®Æc biÖt m« h×nh hîp t¸c x· n«ng nghiÖp ®· r¬i vµo khñng ho¶ng s©u s¾c. NhiÒu hîp t¸c x· tån t¹i trªn h×nh thøc. Trong thêi kú ®æi míi, kinh tÕ hîp t¸c chuyÓn theo c¸c h­íng sau: + Gi¶i thÓ c¸c tËp ®oµn s¶n xuÊt hoÆc c¸c hîp t¸c x· lµm ¨n kÐm, thua lç kÐo dµi hoÆc chØ tån t¹i trªn h×nh thøc. 8
  10. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. + Giao kho¸n hoÆc nh­îng b¸n t­ liÖu s¶n xuÊt cho x· viªn ®Ó hä trùc tiÕp qu¶n lý, s¶n xuÊt kinh doanh theo hé gia ®×nh. Hîp t¸c x· chØ lµm mét sè kh©u dÞch vô ®Çu vµo hoÆc tiªu thô s¶n phÈm cho x· viªn. §èi víi c¸c ®Êt ®ai trong hîp t¸c x· n«ng, l©m nghiÖp Nhµ n­íc vÉn n¾m quyÒn së h÷u nh­ng giao cho c¸c hé gia ®×nh n«ng d©n qu¶n lý, sö dông víi 5 quyÒn c¬ b¶n: Thõa kÕ, cho thuª chuyÓn ®æi, chuyÓn nh­îng vµ thÕ chÊp (theo luËt ®Êt ®ai ban hµnh n¨m 1993). + ChuyÓn c¸c hîp t¸c x· cßn ho¹t ®éng kinh doanh thµnh c¸c hîp t¸c x· cæ phÇn, ho¹t ®éng theo luËt hîp t¸c x· (ban hµnh n¨m 1997).  Ph¸t triÓn kinh tÕ c¸ thÓ, t­ nh©n vµ c¸c lo¹i h×nh së h÷u hçn hîp. Tr­íc khi ®æi míi khu vùc kinh tÕ t­ nh©n vµ c¸ thÓ vÉn cßn tån t¹i ë n­íc ta, chiÕm tíi 29,1% trong tæng s¶n phÈm x· héi. Nh­ng chñ tr­¬ng cña Nhµ n­íc lµ h¹n chÕ, c¶i t¹o nªn khu vùc nµy tõng b­íc ®­îc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn theo chñ tr­¬ng c¶i c¸ch cña Nhµ n­íc. Víi chñ tr­¬ng giao ruéng ®Êt cho x· héi hîp t¸c x· n«ng nghiÖp th× ë n«ng th«n, c¸c hé gia ®×nh ®· trë thµnh ®¬n vÞ s¶n xuÊt tù chñ hoµn toµn. Sù tan r· cña c¸c tËp ®oµn s¶n xuÊt vµ c¸c hîp t¸c x· ®· thóc ®Èy sù phôc håi rÊt nhanh cña kinh tÕ c¸ thÓ. HiÕn ph¸p n¨m 1992 qui ®Þnh mäi c«ng d©n ®­îc tù do kinh doanh theo ph¸p luËt kh«ng h¹n chÕ qui m« vèn lµ sè lao ®éng sö dông. Sau ®ã hÖ thèng luËt ph¸p tiÕp tôc ®­îc hoµn chØnh vµ nhiÒu chÝnh s¸ch míi ®­îc ban hµnh nh»m khuýÕn khÝch ph¸t triÓn kinh tÕ t­ nh©n vµ kinh tÕ c¸ thÓ. C¸c h×nh thøc së h÷u, kinh doanh hçn hîp míi ra ®êi. §Æc biÖt tõ n¨m 1988, khi Nhµ n­íc ban hµnh LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi th× c¸c liªn doanh víi n­íc ngoµi ph¸t triÓn d­íi nhiÒu d¹ng kh¸c nhau, nh­ lµ: doanh nghiÖp liªn doanh, doanh nghiÖp hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi… riªng n¨m 2000 ®· cã 1063 doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi 2787 doanh nghiÖp hçn hîp. §Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ (CNH-H§H) øng dông nhanh tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ trªn c¬ së ®ã ph©n c«ng lao ®éng x· héi. 9
  11. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ph©n c«ng lao ®éng lµ c¬ së chung cña s¶n xuÊt vµ trao ®æi hµng ho¸ v× vËy ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ ph¶i ®Èy m¹nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi mµ sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi do sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh cho nªn muèn më réng ph©n c«ng lao ®éng x· héi cßn ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt, kü thuËt cña nÒn s¶n xuÊt hiÖn ®¹i.  TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña c«ng nghiÖp ho¸ ViÖt Nam ®i lªn chñ nghÜa x· héi tõ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu c¬ së vËt chÊt - kü thuËt thÊp kÐm, tr×nh ®é cña lùc l­îng s¶n xuÊt ch­a ph¸t triÓn, quan hÖ s¶n xuÊt XHCN míi ®­îc thiÕt lËp, ch­a hoµn thiÖn v× vËy, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ lµ qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ së vËt chÊt cho nÒn kinh tÕ. Trong xu thÕ khu vùc ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ vÒ kinh tÕ ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ, trong ®iÒu kiÖn c¸ch m¹ng khoa häc kü thuËt vµ c«ng nghiÖp hiÖnd ®¹i ph¸t triÓn rÊt nhanh chãng: nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n vÒ kh¸ch quan vµ chñ quan, cã nhiÒu thêi c¬ vµ th¸ch thøc, nÒn kinh tÕ cña chóng ta ®an xen víi nhau, t¸c ®éng lÉn nhau. V× vËy, ®Êt n­íc chóng ta ph¶i chñ ®éng, s¸ng t¹o n¾m lÊy thêi c¬, ph¸t huy nh÷ng thuËn lîi ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ t¹o ra thÕ vµ lùc míi ®Ó v­ît qua nh÷ng khã kh¨n, ®Èy lïi nguy c¬, ®­a nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng ph¸t triÓn bÒn v÷ng.  T¸c dông cña c«ng nghiÖp ho¸. Tr­íc hÕt nã cã t¸c dông thùc hiÖn môc tiªu x©y dùng nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa. §ã lµ mét qu¸ tr×nh thùc hiÖn chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nh»m c¶i tiÕn mét x· héi n«ng nghiÖp thµnh mét x· héi c«ng nghiÖp, g¾n víi viÖc h×nh thµnh tõng b­íc quan hÖ s¶n xuÊt tiÕn bé, ngµy cµng thÓ hiÖn ®Çy ®ñ h¬n b¶n chÊt ­u viÖt cña chÕ ®é míi x· héi chñ nghÜa. Thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ lµ qu¸ tr×nh t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn vËt chÊt kü thuËt cÇn thiÕt vÒ con ng­êi vµ khoa häc c«ng nghÖ, thóc ®Èy chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nh»m huy ®éng n¨ng suÊt lao ®éng lµm cho nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng nhanh, n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt vµ v¨n ho¸ cho nh©n d©n, thùc hiÖn tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi b¶o vÖ vµ c¶i thiÖn m«i tr­êng sinh th¸i. 10
  12. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. C«ng nghiÖp ho¸ lµ c¬ së ®Ó cñng cè v÷ng ch¾c khèi liªn minh gi÷a giai cÊp c«ng nh©n, n«ng d©n vµ ®éi ngò trÝ thøc trong sù nghiÖp c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa, qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ t¹o ®iÒu kiÖn vËt chÊt ®Ó x©y dùng nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ, v÷ng m¹nh trªn c¬ së ®ã mµ thùc hiÖn tèt sù ph©n c«ng vµ hîp t¸c quèc tÕ.  §Æc ®iÓm cña c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ë n­íc ta hiÖn nay. Thø nhÊt, c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ph¶i g¾n liÒn víi hiÖn ®¹i ho¸ së dÜ nh­ vËy lµ v× trªn thÕ giíi ®ang diÔn ra ®­îc c¸ch m¹ng vµ khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, mét sè n­íc ph¸t triÓn ®· b¾t ®Çu chuyÓn tõ kinh tÕ c«ng nghiÖp sang kinh tÕ tri thøc nªn ph¶i tranh thñ øng dông nh÷ng thµnh tùu cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ, tiÕp cËn kinh tÕ tri thøc ®Ó hiÖnd d¹i ho¸ nh÷ng ngµnh, nh÷ng kh©u, nh÷ng lÜnh vùc cã ®iÒu kiÖn nh¶y vät. Thø hai, c«ng nghiÖp ho¸ nh»m môc tiªu ®éc lËp d©n téc vµ chñ nghÜa x· héi, c«ng nghiÖp ho¸ lµ tÊt yÕu víi tÊt c¶ c¸c n­íc chËm ph¸t triÓn nh­ng víi mçi n­íc , môc tiªu vµ tÝnh chÊt cña c«ng nghiÖp ho¸ cã thÓ kh¸c nhau ë n­íc ta, c«ng nghiÖp ho¸ nh»m x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho chñ nghÜa x· héi, t¨ng c­êng søc m¹nh ®Ó b¶o vÖ nÒn ®éc lËp d©n téc. Thø ba, c«ng nghiÖp ho¸ trong ®iÒu kiÖn c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña Nhµ n­íc. §iÒu nµy lµm cho c«ng nghiÖp ho¸ trong giai ®o¹n hiÖn nay cã sù kh¸c biÖt, nã kh«ng xuÊt ph¸t tõ chñ quan cña Nhµ n­íc mµ nã ®ßihái ph¶i vËn dông c¸c qui luËt kh¸ch quan mµ tr­íc hÕt lµ c¸c qui luËt thÞ tr­êng. Thø t­, c«ng nghiÖp ho¸ trong ®iÒu kiÖn "chiÕn l­îc" kinh tÕ më cã thÓ ®i nhanh nÕu chóng ta biÕt tËn dông, tranh thñ ®­îc thµnh tùu cña thÕ giíi vµ sù gióp ®ì cña quèc tÕ. Tuy nhiªn nã còng g©y kh«ng Ýt trë ng¹i do nh÷ng t¸c ®éng tiªu cùc cña nÒn kinh tÕ thÕ giíi, mµ c¸c n­íc t­ b¶n ph¸t triÓn thiÕt lËp kh«ng cã lîi cho c¸c n­íc nghÌo, l¹c hËu. V× thÕ, c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ph¶i ®¶m b¶o x©y dùng n­íc ta mét nÒn kinh tÕ ®éc lËp tù chñ.  Nh÷ng néi dung c¬ b¶n cña CNH - H§H ë ViÖt Nam 11
  13. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt - c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña chñ nghÜa x· héi trªn c¬ së thùc hiÖn c¬ khÝ ho¸ nÒn s¶n xuÊt x· héi vµ ¸p dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i. ChuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ theo h­íng hiÖn ®¹i ho¸ hîp lý vµ hiÖu qu¶ cao. C¬ cÊu kinh tÕ ®­îc gäi lµ hîp lý kho nã ®¸p øng ®ñ c¸c ®iÒu kiÖn sau ®©y: + N«ng nghiÖp ph¶i gi¶m dÇn vÒ tØ träng, c«ng nghiÖp, x©y dùng vµ dÞch vô ph¶i t¨ng vÒ tØ träng + Tr×nh ®é kü thuËt cña nÒn kinh tÕ kh«ng ngõng tiÕn bé, phï hîp víi xu h­íng tiÕn bé khoa häc vµ c«ng nghÖ ®· vµ ®ang diÔn ra nh­ vò b·o trªn thÕ giíi. + Cho phÐp khai th¸c tèi ®a mäi tiÒm n¨ng cña ®Êt n­íc, cña c¸c ngµnh c¸c ®Þa ph­¬ng, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. + Thùc hiÖn sù ph©n c«ng vµ hîp t¸c quèc tÕ theo xu h­íng toµn cÇu ho¸ kinh tÕ, do vËy c¬ cÊu kinh tÕ ®­îc t¹o dùng ph¶i lµ c¬ cÊu. ThiÕt lËp quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. §ã lµ néi dung c«ng nghiÖp ho¸ ë n­íc ta, mµ cô thÓ h¬n néi dung cña c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ë n­íc ta trong nh÷ng n¨m tr­íc m¾t: + §Æc biÖt coi träng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ n«ng nghiÖp n«ng th«n. + Ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ho¸ chó träng c¸c ngµnh: nghÒ chÕ biÕn l­¬ng thùc thùc phÈm, s¶n xuÊt hµng tiªu dïng, hµng xuÊt khÈu c«ng nghiÖp ®iÖn tö vµ c«ng nghiÖp th«ng tin. + C¶i t¹o, më réng, n©ng cÊp vµ x©y dùng míi cã träng ®iÓm kÕt cÊu h¹ tÇng, vËt chÊt cña nÒn kinh tÕ. + Ph¸t triÓn nhanh du lÞch, c¸c ngµnh dÞch vô. + Ph¸t triÓn hîp lý c¸c vïng l·nh thæ c. Më réng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ ®èi ngo¹i 12
  14. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. §¹i héi VI ®· chØ râ:"Cïng víi viÖc më réng xuÊt nhËp khÈu tranh thñ vèn viÖn trî vµ vay dµi h¹n cÇn vËn dông nhiÒu h×nh thøc ®a d¹ng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ ®èi ngo¹i" (1). Thùc hiÖn chñ tr­¬ng ®ã, Nhµ n­íc ®· ban hµnh chinhs ¸ch "më cöa" ®Ó thu hót vèn vµ kü thuËt n­íc ngoµi, tõng b­íc g¾n nÒn kinh tÕ quèc gia víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi, thÞ tr­êng trong n­íc víi thÞ tr­êng quèc tÕ trªn nguyªn t¾c b×nh ®¼ng vµ cïng cã lîi, ®¶m b¶o ®éc lËp, chñ quyÒn d©n téc vµ an ninh quèc gia.  VÒ ngo¹i th­¬ng, c¶i c¸ch ngo¹i th­¬ng ®­îc thùc hiÖn theo h­íng tõng b­íc më cöa vµ héi nhËp quèc tÕ. Chñ tr­¬ng cña §¶ng vµ Nhµ n­íc lµ: §Èy m¹nh xuÊt khÈu ®Ó ®¸p øng nhu cÇu nhËp khÈu, coi xuÊt khÈu lµ mét trong 3 ch­¬ng tr×nh träng ®iÓm cña chÆng ®­êng ®Çu tiªn, lµ h­íng ­u tiªn cña kinh tÕ ®èi ngo¹i trong suèt thêi kú ®æi míi. C¸c gi¶i ph¸p cô thÓ lµ: + Nhµ n­íc xo¸ bá bao cÊp bï lç trong kinh doanh xuÊt nhËp khÈu ®èi víi c¸c DNNN tõ cuèi n¨m 1987 c¸c doanh nghiÖp nµy ph¶i tù h¹ch to¸n kinh doanh sao cho cã hiÖu qu¶. + Nhµ n­íc bá nguyªn t¾c ®éc quyÒn ngo¹i th­¬ng (tõ n¨m 1990) + §iÒu chØnh tû gi¸ hèi ®o¸i ®Ó khuyÕn khÝch xuÊt khÈu. Tõ n¨m 1991 chÕ ®é 2 tæ quèc ®­îc xo¸ bá, chuyÓn sang thùc hiÖn tû gi¸ linh ho¹t cã qu¶n lý cñ Nhµ n­íc.  T¨ng c­êng thu hót vèn ®Çu t­ n­íc nogµi N¨m 1987, Nhµ n­íc ban hµnh luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi, sau ®ã ®­îc bæ sung vµ söa ®æi nhiÒu lÇn nh»m hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­. Nhµ n­íc t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi nh­ ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc hµnh chÝnh, x©y dùng c¸c khu chÕ xuÊt, c¬ së h¹ t©ng thuËn tiÖn. Nh÷ng chÝnh s¸ch trªn nh»m ®Èy m¹nh ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ thu hót ®Çu t­ cña n­íc ngoµi, kÕt hîp c¸c nguån lùc bªn trong vµ bªn ngoµi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ. 13
  15. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. d. Xo¸ bá triÖt ®Ó c¬ chÕ tËp trung quan liªu, bao cÊp, hoµn thiÖn c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ cña Nhµ n­íc C¬ chÕ qu¶n lý tËp trung quan liªu bao cÊp tõ nhiÒu n¨m nay ®· kh«ng t¹o ®­îc ®éng lùc ph¸t triÓn vµ g©y ra nhiÒu hiÖn t­îng tiªu cùc trong x· héi. Do ®ã, ®¹i héi VI ®· chñ tr­¬ng ®æi míi vÒ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ vµ chØ ra thùc chÊt cña c¬ chÕ míi ®ã lµ: "C¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ theo h­íng ph­¬ng thøc h¹ch to¸n kinh doanh x· héi chñ nghÜa, ®óng nguyªn t¾c tËp trung d©n chñ"(1) Trªn c¬ së ®¸nh gi¸ nh÷ng vÊn ®Ò thùc tiÔn trong ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý ë n­íc ta tõ n¨m 1986 ®Õn nay, trong c¸c kú §¹i héi §¶ng ta tiÕp tôc lµm râ néi dung vµ ph­¬ng thøc ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ theo h­íng "xãa bá c¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp, h×nh thµnh c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n ( 2) lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng XHCN" . §iÒu ®ã thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh ®æi míi c¶ hÖ thèng c¸c c«ng cô, chÝnh s¸ch qu¶n lý vµ t¨ng c­êng chøc n¨ng qu¶n lý cña Nhµ n­íc. (1). B¸o c¸o chÝnh trÞ t¹i ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thøc VI, trang 46 (2) §¶ng céng s¶n ViÖt Nam, trang 98 3. Nh÷ng thµnh tùu sau 20 n¨m ®æi míi 3.1. NÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng liªn tôc, nhiÒu n¨m cã tèc ®é cao Trong suèt thêi kú ®æi míi tõ n¨m 1986 cho ®Õn nay nÒn kinh tÕ ViÖt Nam lu«n cã nhÞp ®é t¨ng tr­ëng d­¬ng, ®Æc biÖt ®· ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng nhanh vµ liªn tôc trong suèt thêi gian tõ 1986-1997. Trong 5 n¨m ®Çu ®æi míi (1986-1990), khi chÕ ®é bao cÊp bÞ xo¸ bá dÇn, c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc vµ c¸c hîp t¸c x· gÆp nhiÒu khã kh¨n, khu vùc kinh tÕ t­ nh©n vµ c¸ thÓ ch­a ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ r¬i vµo t×nh tr¹ng bÊt æn ®Þnh, b×nh qu©n chØ ®¹t 3,9%/n¨m (riªng n¨m 1986 ®¹t 0,3%) vµ l¹m ph¸t cao kÐo dµi. Nh­ng ®Çu thËp kû 90, nÒn kinh tÕ n­íc ta liªn tôc t¨ng tr­ëng æn ®Þnh vµ ®¹t ®Õn ®Ønh cao lµ 9,5% vµo n¨m 1995. §Æc biÖt trong kÕ ho¹ch 5 n¨m (1991-1995), lÇn ®Çu tiªn ta ®· hoµn thµnh v­ît møc nhiÒu chØ tiªu cña 14
  16. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. kÕ ho¹ch nµy. §¹i héi VIII cña §¶ng (n¨m 1996) ®· nhËn ®Þnh: "N­íc ta ®· ra khái khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi nh­ng mét sè mÆt cßn ch­a v÷ng ch¾c. NhiÖm vô ®Ò ra cho chÆng ®­êng ®Çu cña thêi kú qu¸ ®é vµ chuÈn bÞ tiÒn ®Ò cho c«ng nghiªp ho¸ ®· hoµn thµnh, cho phÐp chuyÓn sang thêi kú c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. TÊt c¶ c¸c môc tiªu kinh tÕ - x· héi cña kÕ ho¹ch 5 n¨m (1996-2000) vµ chiÕn l­îc kinh tÕ 10 n¨m (1991-2000) ®Òu ®¹t vµ v­ît kÕ ho¹ch; GDP trong 10 nµy t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m 7,56%/n¨m nhê vËy GDP n¨m 2000 ®· gÊp 2,07 lÇn n¨m 1990. Riªng 2 n¨m 1998-1999 nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng ch©m h¬n tr­íc (5,8% vµ 4,8%) v× bÞ ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ cïng víi thiªn tai x¶y ra trong nhiÒu vïng trªn c¶ n­íc. Tuy nhiªn ®Õn n¨m 2000-2002 tèc ®é t¨ng tr­ëng l¹i t¨ng lªn ®¹t 6,7%; 68% vµ 70% ®Æc biÖt n¨m2005 lµ 8,0% ®­a tèc ®é t¨ng tr­ëng b×nh qu©n trong 5 n¨m 2001-2005 tõ 7,5%. Tõ n¨m 1991 ®Õn nay, s¶n xuÊt kh«ng chØ ®¸p øng ®­îc tiªu dïng mµ cßn dµnh mét phÇn ®Ó tÝch luü (n¨m 1991: 10,1%; 1995: 20%; n¨m 2000: 27% GDP). D­íi ®©y lµ thµnh tùu cña mét sè ngµnh.  N«ng nghiÖp ph¸t triÓn toµn diÖn c¶ vÒ trång trät vµ ch¨n nuoi nghÒ rõng vµ thñy s¶n. Thµnh tùu næi bËt nhÊt lµ ®· gi¶i quyÕt v÷ng ch¾c, an toµn l­¬ng thùc quèc gia. S¶n l­îng l­¬ng thùc ®· t¨ng nhanh: tõ 21,5 triÖu tÊn (n¨m 1990) lªn 27,5 triÖu tÊn (n¨m 1995) vµ 34,5 triÖu tÊn (n¨m 2000) gÇn 36 triÖu tÊn (n¨m 2002). B×nh qu©n mçi n¨m t¨ng 1,4 triÖu tÊn. S¶n l­îng l­¬ng thùc b×nh qu©n ®Çu ng­êi nhê ®ã còng t¨ng lªn. ViÖt Nam ®· tõ mét n­íc thiÕu l­¬ng thùc (tr­íc n¨m 1989 trë thµnh n­íc xuÊt khÈu g¹o thø 2 thÕ giíi sau Th¸i Lan). Nh÷ng chuyÓn biÕn trªn mÆt trËn l­¬ng thùc ®· gãp phÇn quan träng vµo viÖc æn ®Þnh ®êi sèng nh©n d©n. C¸c vïng c©y ¨n qu¶ tËp trung còng ®­îc h×nh thµnh, nhiÒu mÆt hµng n«ng s¶n ®· chiÕm ®­îc vÞ trÝ ®¸ng kÓ trong kim ng¹ch xuÊt khÈu. Trong 10 n¨m 1991-2000, b×nh qu©n mçi n¨m xuÊt khÈu g¹o t¨ng 7,6%; cao su t¨ng 15
  17. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. 12,4%; cµ phª t¨ng 17,7%; rau qu¶ t¨ng 10,8%; h¹t tiªu t¨ng 24,8%; h¹t ®iÒu t¨ng 37,5%. Tæng gi¸ trÞ n«ng s¶n xuÊt khÈu chiÕm kho¶ng 40% tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña c¶ n­íc. Mét nÒn n«ng nghiÖp hµng ho¸ ®· h×nh thµnh g¾n víi thÞ tr­êng quèc tÕ.  S¶n xuÊt c«ng nghiÖp t¨ng tr­ëng liªn tôc víi tèc ®é 2 con sè. B×nh qu©n thêi kú 1991-1995 t¨ng 13,7%, thêi kú 1996-2000 t¨ng 13,2%. Møc b×nh qu©n ®Çu ng­êi cña nhiÒu s¶n phÈm c«ng nghiÖp nh­u ®iÖn, than, v¶i, thÐp, xi m¨ng… t¨ng nhanh trong nh÷ng n¨m ®æi míi vµ ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu cña s¶n xuÊt, ®êi sèng nh©n d©n vµ xuÊt khÈu. Thêi kú nµy ®· hoµn thµnh mét sè c«ng tr×nh lín: thuû ®iÖn Hoµ B×nh, TrÞ An, Yaly, ®­êng d©y 500 KV B¾c - Nam, nhiÖt ®iÖn Ph¶ L¹i, Phó Mü… S¶n l­îng ®iÖn ®· t¨ng tõ 5,7 tû KWh n¨m 1986 lªn 26,6 tû KWh n¨m 2000. Nhê ®ã ®iÖn l­íi quèc gia ®· phñ tíi 98% sè huyÖn 70% sè x·, 90% sè hé thµnh thÞ, 60% sè hé n«ng d©n.  HÖ thèng ®­êng giao th«ng, b­u ®iÖn ®­îc x©y dùng míi vµ n©ng cÊp ®ang v­¬n tíi mäi miÒn cña ®Êt n­íc, kÓ c¶ vïng s©u, vïng xa. Ho¹t ®éng th­¬ng m¹i cã nhiÒu khëi s¾c, c¬ chÕ cung cÊp theo tem phiÕu vµ thu mua theo nghÜa vô bÞ b·i bá thay thÕ vµo ®ã lµ tù do l­u th«ng, thèng nhÊt mét gi¸. ThÞ tr­êng ®Çy ¾p hµng ho¸ vµ dÞch vô, gi¸ c¶ æn ®Þnh, chÊt l­îng ngµy cµng cao, ph­¬ng thøc mua b¸n thuËn tiÖn. 3.2. C¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn dÞch theo h­íng tiÕn bé  C¬ cÊu ngµnh kinh tÕ C¬ cÊu ngµnh kinh tÕ ®· cã sù chuyÓn dÞch theo h­íng khu vùc I (gåm n«ng, l©m nghiÖp vµ thuû s¶n) tuy vÉn ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng cao liªn tôc nh­ng tØ träng ®· gi¶m xuèng, trong khi ®ã tØ träng cña khu vùc II (gåm c«ng nghiÖp vµ x©y dùng c¬ b¶n) vµ khu vùc II (c¸c ngµnh dÞch vô ®· t¨ng lªn).  C¬ cÊu c¸c thµnh phÇn kinh tÕ C¸c thµnh phÇn kinh tÕ trong GDP ®· cã sù chuyÓn dÞch tõ chñ yÕu lµ quèc doanh, hîp t¸c x· sang ®a thµnh phÇn, nh­ng vai trß chñ ®¹o kinh tÕ quèc doanh vÉn ®­îc t¨ng c­êng. 16
  18. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®­îc s¾p xÕp l¹i ®Ó ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n: sè doanh nghiÖp ®· gi¶m tõ h¬n 1200 (®Çu 1990) xuèng cßn gÇn 6000 doanh nghiÖp vµo cuèi n¨m 1990, tuy vËy tØ träng kinh tÕ Nhµ n­íc vÉn t¨ng lªn tõ 29,4% n¨m 1990 lªn 39% n¨m 2000. Doanh nghiÖp Nhµ n­íc tõng b­íc ®­îc ®æi míi vµ ph¸t triÓn. Khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh còng cã sù biÕn ®æi kh¸ nhanh. + Kinh tÕ hîp t¸c: tõ n¨m 1988 ®Õn 1994, c¶ n­íc ®· gi¶i thÓ 2998 hîp t¸c x· yÕu kÐm vµ 33804 tËp ®oµn s¶n xuÊt. TÝnh ®Õn n¨m 1997 c¶ n­íc cã 13000 hîp t¸c x· n«ng nghiÖp, 38000 tæ hîp t¸c. NhiÒu hîp t¸c x· n«ng nghiÖp chuyÓn sang m« h×nh kiÓu míi. + Kinh tÕ t­ nh©n ho¹t ®éng d­íi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau ®· t¨ng lªn nhanh chãng: tõ 132 doanh nghiÖp n¨m 1991 t¨ng lªn 42393 doanh nghiÖp vµo cuèi n¨m 1999. §Æc biÖt tõ khi Nhµ n­íc ban hµnh luËt doanh nghiÖp 1/1/2000, th× khu vùc kinh tÕ t­ nh©n t¨ng lªn rÊt nhanh. + Kinh tÕ c¸ thÓ vµ tiÓu chñ còng rÊt phæ biÕn, tÝnh ®Õn n¨m 1995 cã gÇn 2 triÖu hé kinh doanh trong lÜnh vùc tiÓu thñ c«ng nghiÖp vµ dÞch vô vµ h¬n 3 triÖu hé gia ®×nh n«ng d©n c¸ thÓ. Sù ph¸t triÓn cña khu vùc kinh tÕ ngoµi quèc doanh cã ý nghÜa quan träng trong viÖc tËn dông nguån vèn vµ lao ®éng, tù t¹o viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cña d©n c­ vµ ®ãng gãp vµo sù t¨ng tr­ëng chung cña nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn khu vùc nµy vÉn cßn ®ang cã tr¹ng th¸i ph¸t triÓn ch­a t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng cña nã. 3.3. KiÒm chÕ vµ ®Èy lïi ®­îc l¹m ph¸t Trong nh÷ng n¨m 1986-1988 l¹m ph¸t ®· t¨ng tíi 3 con sè lµm cho nÒn kinh tÕ chao ®¶o. Tõ n¨m 1989, l¹m ph¸t ®­îc chËm l¹i ë møc 2 con sè sau ®ã gi¶m xuèng 1 con sè. N¨m 1986: 774,7%; n¨m 1990: 67,4%; n¨m 1995: 12,7%; n¨m 1997: 3,7%; n¨m 1999: 0,1%. Trong khi ®ã tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ kh¸ cao. 3.4. Kinh tÕ ®èi ngo¹i ph¸t triÓn nhanh 17
  19. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ë n­íc ta ngµy cµng ®­îc më réng. Sau nhiÒu n¨m bÞ bao v©y cÊm vËn, ngµy 11/7/1995, Mü tuyªn bè b×nh th­êng ho¸ uan hÖ vµ ngµy 12/7/1994 ®· thiÕt lËp quan hÖ kinh tÕ víi ViÖt Nam. Vµ tõ ®ã ®Õn nay, chóng ta ®· më réng quan hÖ hîp t¸c víi 150 n­íc vµ vïng l·nh thæ vµo n¨m 2000. Ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu cã sù tiÕn bé v­ît bËc. N¨m 2001, ViÖt Nam ®¹t kim ng¹ch xuÊt khÈu 15,027 tû USD, nhËp khÈu lµ 16,162 tû USD so víi 822,9 triÖu USD vµ gÇn 221,6 tû USD n¨m 1986. Kim ng¹ch XNK t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m trªn 20%. Së dÜ kim ng¹ch XNK t¨ng nhanh nh­ vËy lµ do n­íc ta thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa, cã nh÷ng c¬ chÕ xuÊt nhËp khÈu ®æi míi vµ cã chÝnh s¸ch tû gi¸ hèi ®o¸i linh ho¹t. NhËp siªu gi¶m 3,8 tû USD n¨m 1996 cßn 900 triÖu USD n¨m 2000 vµ 1,135 tû USD. Ta ®· cã mét sè mÆt hµng xuÊt khÈu chñ lùc nh­ dÇu th«, than ®¸, g¹o, dÖt may, giµy dÐp, thuû s¶n, cao su, cµ phª víi sè l­îng lín vµ chÊt l­îng ngµy cµng t¨ng. S¶n xuÊt h­íng vÒ xuÊt khÈu lµ mét nÐt míi g¾n víi ®­êng lèi ®æi míi vµ më cöa nÒn kinh tÕ ViÖt Nam, lµm cho c¸c ngnµh s¶n xuÊt tho¸t ra khái t×nh tr¹ng tù cÊp tù tóc, t¨ng dÇn tÝch luü. 3.5. §êi sèng nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn râ rÖt Tuy cßn nhiÒu khã kh¨n, nh­ng nh×n chung ®êi sèng nh©n d©n c¶ vÒ vËt chÊt vµ tinh thÇn ®· ®­îc c¶i thiÖn mét b­íc râ rÖt. Sè l­îng lao ®éng cã viÖc lµm trong nÒn kinh tÕ ®· t¨ng nhanh, trong nh÷ng n¨m 1995-2000 trung b×nh ®· t¹o ra 1,3 triÖu viÖc lµm míi. Thu nhËp cña d©n c­ t¨ng b×nh qu©n 10% trong 16 n¨m ®æi míi. GDP b×nh qu©n ®Çu ng­êi ®¹t gÇn 400USD/n¨m (n¨m 2000) vµ ®Õn n¨m 2005 lµ gÇn 650USD/n¨m. Sè hé giµu t¨ng lªn vµ ®Õn nay ®· ®¹t trªn 10%, sè hé nghÌo gi¶m xuèng tõ 55% (n¨m 1989) xuèng cßn 11,4% n¨m 2000. Cïng víi ®êi sèng vËt chÊt, ®êi sèng tinh thÇn cña nh©n d©n còng ®­îc t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Sè ng­êi ®i häc b×nh qu©n tÝnh trªn 1 v¹n d©n ®· t¨ng 0,464 n¨m 1992 lªn 0,761 n¨m 2000, xÕp thø 108 trong sè 174 n­íc ®­îc xÕph¹ng, t¨ng 2 bËc so víi n¨m 1999. 18
  20. Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. KÕt luËn Nh÷ng thµnh tùu sau 20 n¨m ®æi míi ®· phÇn nµo cho thÊy ®­êng lèi cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta hoµn toµn ®óng ®¾n, ®êi sèng nh©n d©n ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn, t¨ng thªm niÒm tin cña nh©n d©n vµo §¶ng. Tuy nhiªn vÉn cßn mét sè h¹n chÕ. - C¬ chÕ tËp trung quan liªu bao cÊp ®· bÞ xo¸ bá, tuy nhiªn c¬ chÕ míi vÉn ch­a hoµn toµn ­u viÖt, vÉn cã sù quan liªu vµ ®Æc biÖt lµ n¹n tham nhòng x¶y ra ngµy cµng nghiªm träng. Nã g©y ¶nh h­ëng ®Õn uy tÝn cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. V× thÕ trong giai ®o¹n míi, chóng ta cÇn ph¶i c¶i tæ m¹nh mÏ h¬n n÷a trong c¬ chÕ qu¶n lý. - Giai ®o¹n tíi lµ giai ®o¹n cña nÒn kinh tÕ tri thøc, tuy nhiªn ®éi ngò c¸n bé cña chóng ta cßn nhiÒu yÕu kÐm, nhiÒu ng­êi cã tr×nh ®é kh«ng cao nh­ng l¹i gi÷ nh÷ng chøc vô quan träng, v× vËy khi tiÕp cËn nÒn kinh tÕ tri thøc sÏ g©y ra rÊt nhiÒu khã kh¨n. C«ng t¸c ®µo t¹o ®éi ngò tri thøc trÎ cã n¨ng lùc cao lµ ®iÒu rÊt quan träng trong thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi bá qua chñ nghÜa t­ b¶n ë n­íc ta. §¶ng vµ Nhµ n­íc cÇn chó träng ®Õn c«ng t¸c nµy. 19
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

TL.01: Bộ Tiểu Luận Triết Học
207 tài liệu
1464 lượt tải
THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
12=>0