Đề tài: Vai trò của các yếu tố nguồn lực trong tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam hiện nay

ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN<br /> <br /> VIỆN SAU ĐẠI HỌC<br /> <br /> LỜI MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Tăng trưởng cao, liên tục không chỉ là điều kiện cần mà là động lực cho phát<br /> triển kinh tế xã hội để đất nước thoát khỏi nguy cơ tụt hậu, đó cũng là nền tảng xác lập<br /> vị thế đất nước trong cạnh tranh hội nhập toàn cầu. Để tăng trưởng lực lượng lao<br /> động, khoa học công nghệ và nguồn vốn đầu tư được coi là những nhân tố cấu thành<br /> quan trọng.<br /> Xuất phát từ những lập luận đó cùng với thực tế mà nhóm chúng tôi đã chọn đề<br /> tài:<br /> “Vai trò của các yếu tố nguồn lực trong tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam hiện nay ”<br /> 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu<br /> Đề tài ngoài nhằm mục đích củng cố và nâng cao những kiến thức đã học.<br /> Đồng thời áp dụng những lý thuyết đã học vào thực tiễn nhằm giải quyết những vấn<br /> đề vướng mắc. Qua đó kiểm nghiệm và nâng cao những lý thuyết đã học, đúc rút và<br /> tích lũy kiến thức đã học.<br /> Mục đích của đề tài này là cho chúng ta thấy tăng trưởng kinh tế Việ Nam trong giai<br /> đoạn qua cũng như giúp chúng ta hiểu rõ tác động của các nuồn lực với tăng trưởng<br /> kinh tế Việt Nam.<br /> 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu<br /> Bài viết tập trung nghiên cứu các vấn đề về nguồn lực ở Việt Nam hiện nay .<br /> Nhấn mạnh vai trò của các yếu tố nguồn lực và đưa ra giải pháp nâng cao tác động<br /> tích cực của các yếu tố đó với tăng trưởng kinh tế.<br /> Đối tượng nghiên cứu: Yếu tố nguồn lực trong tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam<br /> : lực lượng lao động, nguồn vốn đầu tư, năng suất các nhân tố tổng hợp.<br /> Phạm vi nghiên cứu: Vai trò của các yếu tố nguồn lực trong tăng trưởng kinh tế<br /> Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.<br /> 4. Phương pháp nghiên cứu<br /> Đề tài chủ yếu dựa trên các phương pháp phân tích, so sánh …đồng thời kết<br /> hợp với các học thuyết kinh tế , kinh nghiệm thực tế. Từ đó đưa ra các phương pháp<br /> hoàn thiện các yếu tố nguồn lực và tổng hợp đưa ra các vao trò của các yếu tồ nguồn<br /> THAO LUẬN KINH TẾ PHÁT TRIỂN - NHÓM 5 LỚP G<br /> <br /> 1<br /> <br /> ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN<br /> <br /> VIỆN SAU ĐẠI HỌC<br /> <br /> lực đối với tăng trưởng kinh tế.<br /> 5. Kết cấu của đề tài<br /> Ngoài lời mở đầu và lời kết luận đề tài gồm 3 chương:<br /> Chương 1: Lý luận về vai trò của các yếu tố nguồn lực trong tăng trưởng kinh tế<br /> Chương 2: Vai trò của các yếu tố nguồn lực trong tăng trưởng kinh tế tại Việt Nam.<br /> Chương 3: Giải pháp sử dụng hiệu quả các nguồn lực trong tăng trưởng kinh tế ở Việt<br /> Nam thời gian tới .<br /> Do sự hạn chế về kiến thức cũng như kinh nghiệm thực tiễn và thời gian thực<br /> hiện, nên tiểu luận sẽ không thể tránh khỏi những sai sót nhất định. Rất mong được sự<br /> đóng góp ý kiến của thầy/cô và các bạn để bài thảo luận được hoàn thiện hơn.<br /> <br /> THAO LUẬN KINH TẾ PHÁT TRIỂN - NHÓM 5 LỚP G<br /> <br /> 2<br /> <br /> ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN<br /> <br /> VIỆN SAU ĐẠI HỌC<br /> <br /> CHƯƠNG 1<br /> LÝ LUẬN VỀ VAI TRÒ CỦA CÁC YẾU TỐ NGUỒN LỰC<br /> TRONG TĂNG TRƯỞNG KINH TẾ<br /> 1. Khái quát về vai trò của các yếu tố nguồn lực trong tăng trưởng kinh tế<br /> qua các mô hình<br /> 1.1 Khái niệm tăng trưởng kinh tế<br /> Tăng trưởng kinh tế là sự gia tăng thu nhập của nền kinh tế trong một khoảng<br /> thời gian nhất định (thường là một năm). Sự gia tăng được thể hiện ở quy mô và tốc<br /> độ. Quy mô tăng trưởng phản ánh sự gia tăng nhiều hay ít, còn tốc độ tăng trưởng<br /> được sử dụng với ý nghĩa so sánh tương đối và phản ánh sự gia tăng nhanh hay chậm<br /> giữa các thời kỳ. Thu nhập của nền kinh tế có thể biểu hiện dưới dạng hiện vật hoặc<br /> giá trị. Thu nhập bằng giá trị phản ánh qua các chỉ tiêu và được tính cho toàn thể nền<br /> kinh tế hoặc tính bình quân trên đầu người. Như vậy, bản chất của tăng trưởng là phản<br /> ánh sự thay đổi về lượng của nền kinh tế.<br /> Trong quá trình phát triển kinh tế, sự tiến bộ và công bằng xã hội chính là mục<br /> tiêu cuối cùng, chuyển dịch cơ cấu kinh tế phản ánh sự thay đổi về chất của nền kinh<br /> tế, còn tăng trưởng là điều kiện cần của sự phát triển. Các nước đang phát triển không<br /> thể thực hiện được mục tiêu phát triển nền kinh tế nếu không có một khả năng tích luỹ<br /> vốn cao, và mục tiêu phấn đấu của xã hội không phải là cho một sự công bằng trong<br /> đó ai cùng nghèo như ai. Một xã hội lành mạnh phải dựa trên cơ sở của một nền kinh<br /> tế vững chắc về vật chất.Tăng trưởng kinh tế là điều kiện vật chất cần thiết cho quá<br /> trình chuyển dịch cơ cấu kinh tế và cho sự thay đổi các mục tiêu xã hội.<br /> 1.2 Khái niệm về yếu tố nguồn lực trong tăng trưởng kinh tế<br /> Theo quan điểm hiện nay, 3 yếu tố trực tiếp tác động đến tăng trưởng kinh tế<br /> được nhấn mạnh là: vốn, lao động và năng suất yếu tố tổng hợp.<br /> Y = F(K,L,TFP)<br /> Trong đó: K là vốn, L là lao động, TFP là năng suất yếu tố tổng hợp tác động đến<br /> tăng trưởng.<br /> <br /> THAO LUẬN KINH TẾ PHÁT TRIỂN - NHÓM 5 LỚP G<br /> <br /> 3<br /> <br /> ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN<br /> <br /> VIỆN SAU ĐẠI HỌC<br /> <br /> Tăng trưởng kinh tế do ba yếu tố tác động : đó là vốn, lao động và năng suất<br /> các nhân tố tổng hợp(TFP).<br /> 1.2.1. Yếu tố Vốn (K):<br /> Vốn (K) là yếu tố vật chất đầu vào quan trọng có tác động trực tiếp đến tăng<br /> trưởng kinh tế. Vốn sản xuất đứng trên góc độ vĩ mô có liên quan trực tiếp đến tăng<br /> trưởng kinh tế được đặt ra ở khía cạnh vốn vật chất chứ không phải dưới dạng tiền<br /> (giá trị), nó là toàn bộ tư liệu vật chất được tích luỹ lại của nền kinh tế và bao gồm:<br /> nhà máy, thiết bị, máy móc, nhà xưởng và các trang bị được sử dụng như những yếu<br /> tố đầu vào trong sản xuất. ở các nước đang phát triển sự đóng góp của vốn sản xuất<br /> vào tăng trưởng kinh tế thường chiếm tỷ trọng cao nhất. Đó là sự thể hiện của tính<br /> chất tăng trưởng theo chiều rộng. Tuy vậy tác động của yếu tố này đang có xu hướng<br /> giảm dần và được thay thế bằng các yếu tố khác.<br /> 1.2.2. Yếu tố Lao động (L):<br /> Lao động là một yếu tố đầu vào của sản xuất. Trước đây, chúng ta chỉ quan<br /> niệm lao động là yếu tố vật chất đầu vào giống như yếu tố vốn và được xác định bằng<br /> số lượng dân số nguồn lao động của mỗi quốc gia (có thể tính bằng đầu người hay thời<br /> gian lao động). Những mô hình tăng trưởng kinh tế hiện đại gần đây đã nhấn mạnh<br /> đến khía cạnh phi vật chất của lao động gọi là vốn nhân lực đó là các lao động có kỹ<br /> năng sản xuất, lao động có thể vận hành được máy móc thiết bị phức tạp, những lao<br /> động có sáng kiến và phương pháp mới trong hoạt động kinh tế. Việc hiểu yếu tố lao<br /> động theo hai nội dung có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc phân tích lợi thế và<br /> vai trò của yếu tố này trong tăng trưởng kinh tế của các nước phát triển và các nước<br /> đang phát triển. Hiện nay tăng trưởng kinh tế của các nước đang phát triển được đóng<br /> góp nhiều bởi quy mô, số lượng lao động, yếu tố vốn nhân lực còn có vị trí chưa cao<br /> do trình độ và chất lượng lao động ở các nước này còn thấp.<br /> 1.2.3. Yếu tố TFP total factor producctivity ( năng suất các nhân tố tổng hợp)<br /> Yếu tố công nghệ kỹ thuật trong hàm sản xuất truyền thống hiện nay cũng được<br /> mở rộng ra theo nghĩa là các yếu tố còn lại ngoài vốn và lao động tác động đến tăng<br /> trưởng kinh tế. Năng suất nhân tố tổng hợp là: hiệu quả sử dụng các thành tựu của tiến<br /> bộ công nghệ, kết quả nghiên cứu triển khai khoa học kỹ thuật vào hoạt động kinh tế;<br /> tác động của các yếu tố thể chế, chính sách, quá trình mở cửa, hội nhập, vốn nhân lực;<br /> THAO LUẬN KINH TẾ PHÁT TRIỂN - NHÓM 5 LỚP G<br /> <br /> 4<br /> <br /> ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN<br /> <br /> VIỆN SAU ĐẠI HỌC<br /> <br /> tất cả tạo nên hiệu quả, năng suất sử dụng lao động cao hơn và tạo nên “phần dư” còn<br /> lại của thu nhập sau khi loại trừ tác dộng của yếu tố vốn và lao động.<br /> 1.3 Vai trò của các yếu tố nguồn lực trong tăng trưởng kinh tế<br /> 1.3.1. Lao động (L):<br /> Nguồn nhân lực: chất lượng đầu vào của lao động tức là kỹ năng, kiến thức và<br /> kỷ luật của đội ngũ lao động là yếu tố quan trọng nhất của tăng trưởng kinh tế. Hầu<br /> hết các yếu tố khác như tư bản, nguyên vật liệu, công nghệ đều có thể mua hoặc vay<br /> mượn được nhưng nguồn nhân lực thì khó có thể làm điều tương tự. Các yếu tố như<br /> máy móc thiết bị, nguyên vật liệu hay công nghệ sản xuất chỉ có thể phát huy được tối<br /> đa hiệu quả bởi đội ngũ lao động có trình độ văn hóa, có sức khỏe và kỷ luật lao động<br /> tốt. Thực tế nghiên cứu các nền kinh tế bị tàn phá sau Chiến tranh thế giới lần thứ II<br /> cho thấy mặc dù hầu hết tư bản bị phá hủy nhưng những nước có nguồn nhân lực chất<br /> lượng cao vẫn có thể phục hồi và phát triển kinh tế một cách ngoạn mục.<br /> 1.3.2. Vốn (K):<br /> Tư bản: là một trong những nhân tố sản xuất, tùy theo mức độ tư bản mà người<br /> lao động được sử dụng những máy móc, thiết bị...nhiều hay ít (tỷ lệ tư bản trên mỗi<br /> lao động) và tạo ra sản lượng cao hay thấp. Để có được tư bản, phải thực hiện đầu tư<br /> nghĩa là hy sinh tiêu dùng cho tương lai. Điều này đặc biệt quan trọng trong sự phát<br /> triển dài hạn, những quốc gia có tỷ lệ đầu tư tính trên GDP cao thường có được sự<br /> tăng trưởng cao và bền vững. Tuy nhiên, tư bản không chỉ là máy móc, thiết bị do tư<br /> nhân dầu tư cho sản xuất nó còn là tư bản cố định xã hội, những thứ tạo tiền đề cho<br /> sản xuất và thương mại phát triển. Tư bản cố định xã hội thường là những dự án quy<br /> mô lớn, gần như không thể chia nhỏ được và nhiều khi có lợi suất tăng dần theo quy<br /> mô nên phải do chính phủ thực hiện. Ví dụ: hạ tầng của sản xuất (đường giao thông,<br /> mạng lưới điện quốc gia...), sức khỏe cộng đồng, thủy lợi....<br /> 1.3.3 Năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP – total factor productivity).<br /> Tăng trưởng TFP thể hiện cả hiệu quả khoa học công nghệ lẫn hiệu quả sử<br /> dụng các nguồn lực.<br /> TFP được coi là yếu tố phi vật chất tác động đến tăng trưởng, được coi là yếu<br /> tố tăng trưởng theo chiều sâu. Ngày nay, tác động của thể chế, của chính sách mở cửa,<br /> hội nhập hay phát triển của vốn nhân lực đẫ giúp cho các nước đang phát triển tiếp cận<br /> THAO LUẬN KINH TẾ PHÁT TRIỂN - NHÓM 5 LỚP G<br /> <br /> 5<br /> <br />