Giáo án sinh học lớp 12 chương trình nâng cao - Tiết: Bài: ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG CỦA GEN

Chia sẻ: Nguyễn Phương Hà Linh Linh | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

406
lượt xem 25
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu bài dạy. - Học sinh trình bày được các thành phần tham gia và ý nghĩa của điều hoà hoạt động của gen. - Trình bày cơ chế điều hoà hoạt động của gen ở sinh vật nhân sơ - HS mô tả các mức điều hoà hoạt động của gen ở sinh vật nhân thực - Phát triển năng lực quan sát , phân tích, so sánh , khái quát hoá.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo án sinh học lớp 12 chương trình nâng cao - Tiết: Bài: ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG CỦA GEN

Giáo án sinh học lớp 12 chương trình nâng cao - Tiết: 3 Bài: ĐIỀU HOÀ HOẠT ĐỘNG CỦA GEN I. Mục tiêu bài dạy. - Học sinh trình bày được các thành phần tham gia và ý nghĩa của điều hoà hoạt động của gen. - Trình bày cơ chế điều hoà hoạt động của gen ở sinh vật nhân sơ - HS mô tả các mức điều hoà hoạt động của gen ở sinh vật nhân thực - Phát triển năng lực quan sát , phân tích, so sánh , khái quát hoá. - Rèn kỹ năng làm việc độc lập với sách giáo khoa. - Nâng cao nhận thức đúng đắn và khoa học về điều hoà hoạt động cua gen
- Hình thành thái độ yêu thích khoa học tìm tòi nghiên cứu II. Phương tiện dạy học. Tranh vẽ III. Tiến trình tổ chức dạy học. 1. Ổn định lớp. Kiểm tra sĩ số: 2. Kiểm tra bài cũ. Vẽ và giải thích sơ đồ mối liên hệ giữa ADN – mARN – Prôtêin ? Trong tế bào lúc nào thì gen hoạt động tạo ra sản phẩm ? 3. Giảng bài mới.
Tế bào cơ thể sinh vật bậc thấp chứa hàng nghìn gen, sv bậc cao chứa hàng vạn gen, ở các giai đoạn phát triển khác nhau các gen này có hoạt động liên tục không? Cơ chế hoạt động như thế nào? Làm thế nào để tế bào có thể điều khiển cho gen hoạt động đúng vào thời điểm cần thiết? Đó là cơ chế điều hòa hoạt động của gen mà bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu. Hoạt động thầy & trò Nội dung I. Khái niệm Ví dụ: về điều hòa hoạt động Điều hòa hoạt của gen. động của gen là - Ở động vật có vú các gen tổng điều khiển gen có hợp prôtêin sữa chỉ hoạt động ở được phiên mã và cá thể cái, vào giai đoạn sắp dịch mã hay không, bảo đảm sinh và cho con bú.
- Ở VK E.coli các gen tổng hợp cho các gen hoạt những enzim chuyển hóa động đúng thời đường lactozơ chỉ hoạt động điểm cần thiết khi môi trường có lactozơ. trong quá trình - Vậy khi nào thì điều hòa hoạt phát triển cá thể. động gen ? II. Cơ chế điều hoà hoạt động của gen ở sinh vật nhân sơ. 1. Khái niệm opêron. Là cụm gen cấu - Trong tế bào có những loại trúc có liên quan gen nào ? Vai trò của gen cấu về chức năng, có trúc, gen điều hòa ? (gen cấu chung một cơ chế trúc mang thông tin mã hóa điều hòa. cho các sản phẩm tạo nên
thành phần cấu trúc hay chức a. Cấu tạo của năng của tế bào. Gen điều hòa opêron Lac theo tạo ra sản phẩm kiểm soát hoạt Jacôp và Mônô. động cảu các gen khác). - Nhóm gen cấu - Quan sát hình ảnh trả lời: trúc liên quan nhau về chức năng Opêron là gì ? - Điều hòa hoạt động của gen ở nằm kề nhau. SV nhân sơ chủ yếu ở giai đoạn - Vùng vận hành phiên mã. Ở SV nhân thực điều (O) nằm trước gen hòa hoạt động gen diễn ra như cấu trúc là vị trí thế nào ? (NST ở TB nhân sơ tương tác với chất chính là ADN trần dạng vòng, ức chế. nằm ở TBC, không có màng - Vùng khởi động nhân cách biệt, gen không có (P) nằm trước cấu trúc phân mảnh. vùng vận hành, đó - Khi môi trường không có chất là vị trí tưong tác cảm ứng lactôzơ thì gen điều của ARN hoà (R) tác động như thế nào polimeraza để
để ức chế các gen cấu trúc khởi đầu phiên không phiên mã. mã. - Tại sao khi môi trường có b. Cơ chế hoạt chất cảm ứng lactôzơ thì các động của opêron gen cấu trúc hoạt đông phiên Lac ở E.coli. mã. Sự hoạt động của chịu sự opêron - Điều hòa hoạt động ở sinh vật điều khiển của 1 nhân thực diễn ra như thế nào ? gen điều hoà nằm ở phía trước opêron. Bình thường gen R tổng hợp ra prôtêin ức chế gắn vận vào vùng hành, do đó gen cấu trúc bị ức chế
nên không hoạt động khi có chất cảm ứng thì chuyển opêron trạng thái sang hoạt động. * Khi môi trường không có lactozơ: Prôtêin ức chế gắn với gen vận hành O làm ức chế phiên mã của gen cấu trúc A, B, C (gen cấu trúc không hoạt động được).
* Khi môi trường có lactozơ: Prôtêin ức chế bị lactozơ cảm ứng, nên prôtêin ức chế bị bất hoạt không gắn với gen vận hành O nên gen vận hành hoạt động bình thường và gen cấu trúc bắt đầu dịch mã. hoà III. Điều hoạt động của gen ở sinh vật nhân thực (nhân chuẩn).
- Chỉ một phần nhỏ ADN mã hóa các thông tin di truyền, đại bộ phận đóng vai trò điều hòa hoặc không hoạt động. - Điều hòa hòa động của gen ở SV thực qua nhân nhiều mức điều hòa, qua nhiều giai đoạn. + NST tháo xoắn. + Phiên mã. + Biến đổi sau phiên mã. + Dịch mã.
+ Biến đổi sau dịch mã. - Có các gen gây tăng cường, gen gây bất hoạt tác động lên gen điều tăng hòa gây cường hoặc ngừng sự phiên mã. 4. Củng cố. - HS đọc phần ghi nhớ sgk . - Điều hoà hoạt động của gen ở sv nhân thực khác gì so với ở sv nhân sơ ? 5. Dặn dò – bài tập về nhà.
6.Rút kinh nghiệm.