Giáo án Vật Lý lớp 9 ( cả năm ) part 4
lượt xem 29
download
yêu cầu HS làm thí nghiệm theo nhóm. Lưu ý mạt sắt dàn đều, không để mạt sắt quá dày từ phổ sẽ rõ nét. Không được đặt nghiêng tấm nhựa so với bề mặt của thanh nam châm. - Yêu cầu HS so sánh sự sắp xếp của mạt sắt với lúc ban đầu chưa đặt lên nam châm và nhận xét độ mau, thưa của các mạt sắt ở các vị trí khác nhau. - Gọi đại diện các nhóm trả lời câu hỏi C1. GV lưu ý để HS nhận xét đúng thì HS vẽ đường sức...
Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Giáo án Vật Lý lớp 9 ( cả năm ) part 4
- Trêng THCS Hoµng Kim GA: VËt lý 9 yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm theo nhãm. Lu ý - Lµm thÝ nghiÖm theo nhãm, quan s¸t m¹t s¾t dµn ®Òu, kh«ng ®Ó m¹t s¾t qu¸ dµy tõ tr¶ lêi c©u C1. phæ sÏ râ nÐt. Kh«ng ®îc ®Æt nghiªng tÊm - HS thÊy ®îc: C¸c m¹t s¾t xung nhùa so víi bÒ mÆt cña thanh nam ch©m. quanh nam ch©m ®îc s¾p xÕp thµnh - Yªu cÇu HS so s¸nh sù s¾p xÕp cña m¹t s¾t nh÷ng ®êng cong nèi tõ cùc nµy víi lóc ban ®Çu cha ®Æt lªn nam ch©m vµ sang cùc kia cña nam ch©m. Cµng ra nhËn xÐt ®é mau, tha cña c¸c m¹t s¾t ë c¸c xa nam ch©m, c¸c ®êng nµy cµng vÞ trÝ kh¸c nhau. tha. - Gäi ®¹i diÖn c¸c nhãm tr¶ lêi c©u hái C1. 2- KÕt luËn GV lu ý ®Ó HS nhËn xÐt ®óng th× HS vÏ - HS ghi kÕt luËn vµo vë. ®êng søc tõ sÏ chÝnh x¸c. - GV th«ng b¸o kÕt luËn SGK. * ChuyÓn ý: Dùa vµo h×nh ¶nh tõ phæ, ta cã thÓ vÏ ®êng søc tõ ®Ó nghiªn cøu tõ trêng. VËy ®êng søc tõ ®îc vÏ nh thÕ nµo? Ho¹t ®éng 3: VÏ vµ x¸c ®Þnh chiÒu ®êng II- §êng søc tõ 1- VÏ vµ x¸c ®Þnh chiÒu ®êng søc søc tõ tõ. - Yªu cÇu HS lµm viÖc theo nhãm nghiªn cøu - HS lµm viÖc theo nhãm, dùa vµo phÇn a) híng dÉn trong SGK. h×nh ¶nh c¸c ®êng m¹t s¾t, vÏ c¸c - GV thu bµi vÏ biÓu diÔn ®êng søc tõ cña ®êng søc tõ cña nam ch©m th¼ng. c¸c nhãm, híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp ®Ó cã ®êng biÓu ®óng nh h×nh 23.2. - GV lu ý söa sai cho HS v× HS thêng hay vÏ sai nh sau: VÏ c¸c ®êng søc tõ c¾t nhau, nhiÒu ®êng søc tõ xuÊt ph¸t tõ mét ®iÓm, ®é mau tha ®êng søc tõ cha ®óng ... - Tham gia th¶o luËn chung c¶ líp - GV th«ng b¸o: C¸c ®êng liÒn nÐt mµ c¸c VÏ ®êng biÓu diÔn ®óng vµo vë. em võa vÏ ®îc gäi lµ ®êng søc tõ. - TiÕp tôc híng dÉn HS lµm thÝ nghiÖm nh híng dÉn ë phÇn b) vµ tr¶ lêi c©u hái C2. - GV th«ng b¸o chiÒu qui íc cña ®êng søc tõ Yªu cÇu HS dïng mòi tªn ®¸nh dÊu - HS lµm viÖc theo nhãm x¸c ®Þnh chiÒu ®êng søc tõ vµ tr¶ lêi c©u hái chiÒu cña c¸c ®êng søc tõ võa vÏ ®îc. C2: Trªn mçi ®êng søc tõ, kim nam ch©m ®Þnh híng theo mét chiÒu nhÊt - Dùa vµo h×nh vÏ tr¶ lêi c©u C3. ®Þnh. - HS ghi nhí qui íc chiÒu ®êng søc tõ, dïng mòi tªn ®¸nh dÊu chiÒu - Gäi HS nªu ®Æc ®iÓm ®êng søc tõ cña ®êng søc tõ vµo h×nh vÏ trong vë. 1 thanh nam ch©m, nªu chiÒu qui íc cña HS lªn b¶ng vÏ vµ x¸c ®Þnh chiÒu ®êng søc tõ cña nam ch©m. ®êng søc tõ. 73 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Chung
- Trêng THCS Hoµng Kim GA: VËt lý 9 C3: Bªn ngoµi thanh nam ch©m, c¸c ®êng søc tõ ®Òu cã chiÒu ®i ra tõ cùc B¾c, ®i vµo cùc Nam. - GV th«ng b¸o cho HS biÕt qui íc vÏ ®é 2- KÕt luËn mau, tha cña c¸c ®êng søc tõ biÓu thÞ cho - HS nªu vµ ghi nhí ®îc ®Æc ®iÓm ®é m¹nh, yÕu cña tõ trêng t¹i mçi ®iÓm. ®êng søc tõ cña nam ch©m th¼ng vµ chiÒu qui íc cña ®êng søc tõ, ghi vë. Ho¹t ®éng 4: VËn dông III- VËn dông C4: Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm quan s¸t tõ C4: phæ cña nam ch©m ch÷ U, tõ ®ã nhËn xÐt ®Æc + ë kho¶ng gi÷a hai cùc cña nam ®iÓm ®êng søc tõ cña nam ch©m ch÷ U ë ch©m ch÷ U, c¸c ®êng søc tõ gÇn gi÷a 2 cùc vµ bªn ngoµi nam ch©m. nh song song víi nhau. - Yªu cÇu HS vÏ ®êng søc tõ cña nam ch©m + Bªn ngoµi lµ nh÷ng ®êng cong nèi ch÷ U vµo vë, dïng mòi tªn ®¸nh dÊu chiÒu 2 cùc nam ch©m. cña ®êng søc tõ. - VÏ vµ x¸c ®Þnh chiÒu ®êng søc tõ HS lµm thÝ nghiÖm quan s¸t tõ phæ cña nam cña nam ch©m ch÷ U vµo vë. ch©m ch÷ U t¬ng tù nh thÝ nghiÖm víi nam - C¸ nh©n HS hoµn thµnh cÇu C5, C6 ch©m th¼ng. Tõ h×nh ¶nh tõ phæ, c¸ nh©n HS vµo vë. tr¶ lêi c©u hái C4. - GV kiÓm tra vë cña 1 sè HS nhËn xÐt nh÷ng sai sãt ®Ó HS söa ch÷a nÕu sai. C5: §êng søc tõ cã chiÒu ®i ra ë cùc B¾c vµ ®i vµo cùc Nam cña nam ch©m - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C5, C6. v× vËy®Çu B cña thanh nam ch©m lµ Víi c©u C6, cho HS c¸c nhãm kiÓm tra l¹i cùc Nam. h×nh ¶nh tõ phæ b»ng thùc nghiÖm. C6: HS vÏ ®îc ®êng søc tõ thÓ hiÖn cã chiÒu ®i tõ cùc B¾c cña nam ch©m bªn tr¸i sang cùc Nam cña nam ch©m bªn ph¶i. D. Cñng cè: - Cuèi cïng GV cã thÓ lµm thÝ nghiÖm cho HS quan s¸t tõ phæ cña nam ch©m trong kh«ng gian (nÕu cã bé thÝ nghiÖm nµy), th«ng b¸o xung quanh nam ch©m cã tõ trêng do ®ã ®êng søc tõ cã ë mäi phÝa cña nam ch©m chø kh«ng ph¶i chØ n»m trªn mét mÆt ph¼ng. §êng søc tõ kh«ng ph¶i lµ ®êng cã thËt trong kh«ng gian mµ ngêi ta chØ dïng ®êng søc tõ ®Ó nghiªn cøu tõ trêng. - Yªu cÇu HS ®äc môc "Cã thÓ em cha biÕt". E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc bµi - Lµm bµi tËp 23 (SBT). 74 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Chung
- Trêng THCS Hoµng Kim GA: VËt lý 9 TuÇn TiÕt 25 S: Bµi 24: Tõ trêng cña èng d©y cã dßng ®iÖn G: ch¹y qua I- Môc tiªu 1- KiÕn thøc: - So s¸nh ®îc tõ phæ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua víi tõ phæ cña nam ch©m th¼ng. - VÏ ®îc ®êng søc tõ biÓu diÔn tõ trêng cña èng d©y. - VËn dông ®îc quy t¾c n¾m tay ph¶i ®Ó x¸c ®Þnh chiÒu ®êng søc tõ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua khi biÕt chiÒu dßng ®iÖn vµ ngîc l¹i. 2- KÜ n¨ng: - RÌn kü n¨ng lµm thÝ nghiÖm. - RÌn kü n¨ng vÏ h×nh biÓu diÔn c¸c ®êng søc cña tõ trêng. 3- Th¸i ®é: TÝch cùc tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cña nhãm. Trung thùc trong lµm thÝ nghiÖm. II- ChuÈn bÞ ®å dïng * §èi víi GV vµ mçi nhãm HS: - 1 tÊm nhùa cã luån s½n c¸c vßng d©y cña mét èng d©y dÉn. - 1 nguån ®iÖn 6V. - 1 Ýt m¹t s¾t. -1 c«ng t¾c, 3 ®o¹n d©y dÉn. - 1 bót d¹ III- Ph¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc A - æn ®Þnh tæ chøc: 9A: 9B: B - KiÓm tra bµi cò: GV gäi 2 HS lªn b¶ng yªu cÇu hs lµm bµi tËp sau: BT1: Cã A, B lµ 2 tõ cùc cña 2 NC th¼ng vµ c¸c ®êng søc tõ cña chóng A lµ cùc B¾c cña thanh NC bªn tr¸i. H·y cho biÕt B lµ cùc nµo cña NC bªn ph¶i. VÏ c¸c mòi tªn chØ chiÒu cña c¸c ®êng søc tõ. BT2: Cã C, D lµ hai tõ cùc cña 2 thanh NC vµ c¸c ®êng søc tõ cña chóng C lµ cc Nam cña NC bªn tr¸i. H·y x¸c ®Þnh tõ cùc D? VÏ c¸c mòi tªn chØ chiÒu cña c¸c ®êng søc tõ. 75 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Chung
- Trêng THCS Hoµng Kim GA: VËt lý 9 C - Bµi míi: 1- Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp (Nh SGK) Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 2: T¹o ra vµ quan s¸t tõ phæ I- Tõ phæ, ®êng søc tõ cña èng cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua. d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua. - GV: Gäi HS nªu c¸ch t¹o ra ®Ó quan s¸t tõ 1- ThÝ nghiÖm phæ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua víi C1: nh÷ng dông cô ®· ph¸t cho c¸c nhãm. + PhÇn tõ phæ ë bªn ngoµi èng d©y cã (Cho dßng ®iÖn ch¹y qua èng d©y, gâ nhÑ dßng ®iÖn ch¹y qua vµ bªn ngoµi tÊm nhùa.) thanh nam ch©m gièng nhau. - Yªu cÇu lµm thÝ nghiÖm t¹o tõ phæ cña èng + Kh¸c nhau: Trong lßng èng d©y d©y cã dßng ®iÖn theo nhãm, quan s¸t tõ phæ còng cã c¸c ®êng m¹t s¾t ®îc s¾p bªn trong vµ bªn ngoµi èng d©y ®Ó tr¶ lêi c©u xÕp gÇn nh song song víi nhau. hái C1. C2: §êng søc tõ ë trong vµ ngoµi (lµm thÝ nghiÖm theo nhãm, quan s¸t tõ phæ èng d©y t¹o thµnh nh÷ng ®êng cong vµ th¶o luËn tr¶ lêi c©u C1.) khÐp kÝn. - Gäi HS tr¶ lêi c©u C2 Vµ C3? C3: Dùa vµo th«ng b¸o cña GV, HS (C¸ nh©n HS hoµn thµnh) x¸c ®Þnh cùc tõ cña èng d©y cã dßng ®iÖn trong thÝ nghiÖm. - Tõ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm ë c©u C1, C2, C3 chóng ta rót ra ®îc kÕt luËn g× vÒ tõ phæ, 2- KÕt luËn: ®êng søc tõ vµ chiÒu ®ên g søc tõ ë hai ®Çu (SGK) èng d©y? (trao ®æi trªn líp ®Ó rót ra kÕt luËn). - Gäi 1, 2 HS ®äc l¹i phÇn 2 kÕt luËn trong SGK. Ho¹t ®éng 3: T×m hiÓu qui t¾c n¾m tay II- Qui t¾c n¾m tay ph¶i ph¶i 1- ChiÒu ®êng søc tõ cña èng d©y GV: Tõ trêng do dßng ®iÖn sinh ra, vËy cã dßng ®iÖn ch¹y qua phô thuéc chiÒu cña ®êng søc tõ cã phô thuéc vµo vµo yÕu tè nµo? chiÒu dßng ®iÖn hay kh«ng? Lµm thÕ nµo ®Ó kiÓm tra ®êng ®iÒu ®ã? (nªu dù ®o¸n, vµ c¸ch kiÓm tra sù phô thuéc cña chiÒu ®êng søc tõ vµo chiÒu cña dßng ®iÖn.) - Tæ chøc cho HS lµm thÝ nghiÖm kiÓm tra dù KÕt luËn: ChiÒu ®êng søc tõ cña dßng ®iÖn ®o¸n theo nhãm vµ híng dÉn th¶o luËn kÕt trong èng d©y phô thuéc vµo chiÒu qu¶ thÝ nghiÖm Rót ra kÕt luËn. dßng ®iÖn ch¹y qua c¸c vßng d©y. (HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm kiÓm tra theo nhãm vµ rót ra KL) 2- Qui t¾c n¾m tay ph¶i - GV®a ra qui t¾c n¾m tay ph¶i gióp ta x¸c 76 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Chung
- Trêng THCS Hoµng Kim GA: VËt lý 9 ®Þnh chiÒu ®êng søc ë trong lßng èng d©y (Ghi quy t¾c vµo vë) (SGK /tr.66) Ho¹t ®éng 4: VËn dông III. VËn dông: - VËn dông hoµn thµnh c©u C4, C5, C6. C4: (C¸ nh©n HS hoµn thµnh C4, C5, C6) C5: - Cho HS ®äc phÇn "Cã thÓ em cha biÕt". C6: ( C¸ nh©n HS ®äc phÇn "Cã thÓ em cha biÕt".) D. Cñng cè: Nªu quy t¾c n¾m tay ph¶i? So s¸nh tö phæ cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y qua víi tõ phæ cña nam ch©m? E. Híng dÉn vÒ nhµ: - Häc thuéc qui t¾c n¾m tay ph¶i, vËn dông thµnh th¹o qui t¾c. - Lµm bµi tËp 24 (SBT). TuÇn 15 TiÕt 26 S: Bµi 25: sù nhiÔm tõ cña s¾t vµ thÐp – nam ch©m G: ®iÖn I. Môc tiªu tiÕt d¹y. 1. KiÕn thøc: - M« t¶ ®îc TN vÒ sù nhiÔm tõ cña s¾t, thÐp. - BiÕt vµ gi¶i thÝch ®îc v× sao lâi s¾t non dïng ®Ó chÕ t¹o nam ch©m ®iÖn cßn thÐp dïng ®Ó chÕ t¹o nam ch©m vÜnh cöu. - Nªu ®îc 2 c¸ch lµm t¨ng lùc tõ cña NC ®iÖn t¸c dông lªn 1 vËt lµ t¨ng cêng ®é dßng ®iÖn ®i qua c¸c vßng d©y vµ t¨ng sè vßng d©y cña èng d© y. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng bè trÝ l¾p ®Æt c¸c dông cô lµm thÝ nghiÖm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn. 3. Th¸i ®é: - TÝch cùc tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cña nhãm. Trung thùc trong lµm thÝ nghiÖm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. 1. Gi¸o viªn: - Tranh cÇn cÈu ®iÖn hoÆc nam ch©m ®iÖn ®ang hót c¸c vËt b»ng s¾t thÐp. 2. Mçi nhãm hs: - Mét BTN, Ampe kÕ 1 chiÒu, kho¸ K, biÕn trë con ch¹y, la bµn lo¹i to, cuén d©y 200 - 400 V (m¸y biÕn thÕ) - Mét Ýt ®inh s¾t, lâi s¾t non, lâi s¾t ch÷ I. Mét sè ®o¹n d©y dÉn, b¶ng ®iÖn, gi¸ thÝ nghiÖm III- Ph¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm 77 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Chung
- Trêng THCS Hoµng Kim GA: VËt lý 9 IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc A - æn ®Þnh tæ chøc: 9A: 9B: B - KiÓm tra bµi cò: Yªu cÇu hs lµm bµi tËp sau: C¹nh mét èng d©y ngêi ta treo mét thanh nam ch©m th¼ng b»ng mét sîi d©y dÎo. Thanh NC ®øng CB ë vÞ trÝ nh h×nh vÏ bªn. C vµ D lµ S hai cùc cña 1 nguån ®iÖn. T V S P a) Khi ta nèi A víi C vµ B víi D th× vÞ trÝ thanh NC sÏ ntn? S b) Khi ta nèi A víi D vµ B víi C th× vÞ trÝ thanh NC sÏ ntn? S c) Khi ng¾t m¹ch ®iÖn, vÞ trÝ thanh NC sÏ ntn? C D S S C - Bµi míi: 1- Ho¹t ®éng 1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp §a tranh vÏ nam ch©m ®iÖn (cÇn cÈu ®iÖn) giíi thiÖu, nhê nam ch©m ®iÖn mµ ngêi ta cã thÓ thu gom "r¸c kim lo¹i" mét c¸ch dÔ dµng, vËy nam ch©m ®iÖn ®îc t¹o ra ntn? Nã cã g× lîi h¬n so víi nam ch©m vÜnh cöu. Chóng ta cïng häc bµi h«m nay. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh KiÕn thøc cÇn ®¹t Ho¹t ®éng 2: Lµm thÝ nghiÖm vÒ sù nhiÔm I - Sù nhiÔm tõ cña s¾t, thÐp 1- ThÝ nghiÖm tõ cña s¾t vµ thÐp - GV yªu cÇu c¸ nh©n HS quan s¸t h×nh 25.1, ®äc SGK môc 1. thÝ nghiÖm t×m hiÓu môc ®Ých thÝ nghiÖm, dông cô thÝ nghiÖm, c¸ch - §Æt lâi s¾t non hoÆc thÐp vµo trong lßng èng d©y, ®ãng c«ng t¾c K, quan tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. (quan s¸t h×nh 25.1, nghiªn cøu môc 1 SGK s¸t vµ nhËn xÐt gãc lÖch cña kim nam nªu ®îc: môc ®Ých thÝ nghiÖm, dông cô thÝ ch©m so víi trêng hîp tríc. - Quan s¸t, so s¸nh gãc lÖch cña kim nghiÖm, c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiÖm.) - Sau khi GV cho HS th¶o luËn vÒ môc ®Ých nam ch©m trong c¸c trêng hîp. thÝ nghiÖm, c¸ch bè trÝ vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm Yªu cÇu HS lµm thÝ nghiÖm theo KQ: Lâi s¾t hoÆc thÐp lµm t¨ng t¸c dông tõ cña èng d©y cã dßng ®iÖn. nhãm. (Bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN) - GV yªu cÇu HS c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ - Sắt, thép, niken, cooban và các vật liệu từ khác đặt trong từ trường đều bị nhiễm thÝ nghiÖm. từ. (§¹i diÖn b¸o c¸o kÕt qu¶ TN) - Các biện pháp bảo vệ môi trường: + Trong các nhà máy cơ khí, luyện kim Néi dung tÝch hîp có nhiều các bụi, vụn sắt, việc sử dụng các nam châm điện để thu gom bụi, vụn sắt làm sạch môi trường là một giải GV : Nªu c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ m«i trêng ? pháp hiệu quả. HS : Th¶o luËn, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi + Loài chim bồ câu có một khả năng đặc biệt, đó là có thể xác định được phương hướng chính xác trong không 78 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Chung
- Trêng THCS Hoµng Kim GA: VËt lý 9 gian. Sở dĩ như vậy bởi vì trong não bộ của chim bồ câu có các hệ thống giống như la bàn, chúng được định hướng theo từ trường trái đất. Sự định hướng này có thể bị đảo lộn nếu trong môi trường có quá nhiều nguồn phát sóng điện từ. Vì vậy, bảo vệ môi trường tránh ảnh hưởng tiêu cực của sóng điện từ là góp phần bảo vệ thiên nhiên. Ho¹t ®éng 3: Lµm thÝ nghiÖm, khi ng¾t 2- KÕt luËn dßng ®iÖn ch¹y qua èng d©y, sù nhiÔm tõ + Lâi s¾t hoÆc lâi thÐp lam t¨ng t¸c cña s¾t non vµ thÐp cã g× kh¸c nhau dông tõ cña èng d©y cã dßng ®iÖn. + Khi ng¾t ®iÖn, lâi s¾t non mÊt hÕt tõ Rót ra kÕt luËn vÒ sù nhiÔm tõ cña s¾t, tÝnh cßn lâi thÐp th× vÉn gi÷ ®îc tõ thÐp. tÝnh. - T¬ng tù - HS ghi kÕt luËn vµo vë. - Yªu cÇu tiÕn hµnh thÝ nghiÖm h×nh 25.2 theo nhãm. (HS tiÕn hµnh thÝ nghiÖm theo nhãm) - Gäi ®¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ thÝ nghiÖm qua viÖc tr¶ lêi c©u C1. (§¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy c©u C1) Híng dÉn th¶o luËn chung c¶ líp. - Qua thÝ nghiÖm 25.1 vµ 25.2, rót ra kÕt luËn g×? (Th¶o luËn ®a ra KL) II- Nam ch©m ®iÖn Ho¹t ®éng 4: T×m hiÓu nam ch©m ®iÖn C2: + CÊu t¹o: Gåm mét èng d©y dÉn - GV yªu cÇu HS lµm viÖc víi SGK ®Ó tr¶ lêi trong cã lâi s¾t non. c©u C2. + C¸c con sè (1000 - 1500) ghi trªn (C¸ nh©n HS ®äc SGK, kÕt hîp quan s¸t h×nh èng d©y cho biÕt èng d©y cã thÎ sö 25.3) dông víi sè vßng d©y kh¸c nhau tïy theo c¸ch chän ®Ó nèi hai ®Çu èng d©y víi nguån ®iÖn. Dßng ch÷ 1A - 22 cho biÕt èng d©y ®îc dïng víi dßng ®iÖn cêng ®é 1A, ®iÖn trë cña èng d©y lµ 22 . - Nghiªn cøu phÇn th«ng b¸o cña môc II ®Ó thÊy ®îc cã thÓ t¨ng lùc tõ cña nam ch©m ®iÖn b»ng c¸c c¸ch sau: + T¨ng cêng ®é dßng ®iÖn ch¹y qua - Yªu cÇu c¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u hái C3. c¸c vßng d©y. (C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C3.)Híng dÉn + T¨ng sè vßng cña èng d©y. 79 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Chung
- Trêng THCS Hoµng Kim GA: VËt lý 9 th¶o luËn chung c¶ líp, yªu cÇu so s¸nh cã C3: gi¶i thÝch Nam ch©m b m¹nh h¬n a, d m¹nh h¬n c, e m¹nh h¬n b vµ d. Ho¹t ®éng 5: VËn dông III. VËn dông: - Yªu cÇu c¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C4, C5 C4: Khi ch¹m mòi kÐo vµo ®Çu thanh vµo vë. nam ch©m th× mòi kÐo bÞ nhiÔm tõ vµ (C¸ nh©n HS hoµn thµnh c©u C4, C5 vµo vë.) trë thµnh mét nam ch©m. V× kÐo ®îc lµm b»ng thÐp nªn sau khi kh«ng cßn tiÕp xóc víi nam ch©m n÷a, nã vÉn gi÷ ®îc tõ tÝnh l©u dµi. - GV yªu cÇu HS ®äc phÇn "Cã thÓ em cha C5: Muèn nam ch©m ®iÖn mÊt hÕt tõ biÕt" ®Ó t×m hiÓu thªm c¸ch lµm t¨ng lùc tõ tÝnh ta chØ cÇn ng¾t dßng ®iÖn ®i qua cña nam ch©m ®iÖn. èng d©y cña nam ch©m. (C¸ nh©n HS ®äc phÇn "Cã thÓ em cha ®Ó t×m hiÓu c¸ch kh¸c (ngoµi 2 c¸ch biÕt") ®· häc) ®Ó cã thÓ t¨ng lùc tõ cña nam ch©m ®iÖn. D. Cñng cè : Híng dÉn HS hoµn thµnh C6 C6: Lîi thÕ cña nam ch©m ®iÖn: - Cã thÓ chÕ t¹o nam ch©m ®iÖn cùc m¹nh b»ng c¸ch t¨ng sè vßng d© y vµ t¨ng cêng ®é dßng ®iÖn ®i qua èng d©y. - ChØ cÇn ng¾t dßng ®iÖn ®i qua èng d©y lµ nam ch©m ®iÖn mÊt hÕt tõ tÝnh. - Cã thÓ thay ®æi tªn tõ cùc cña nam ch©m ®iÖn b»ng c¸ch ®æi chiÒu dßng ®iÖn qua èng d©y. E. Híng dÉn vÒ nhµ: Häc vµ lµm bµi tËp 25 (SBT) Bµi 25.3, GV cã thÓ cho HS quan s¸t thÝ nghiÖm cô thÓ h×nh 25.2 (SBT). Yªu cÇu HS vÒ nhµ hoµn thµnh bµi tËp vµo vë bµi tËp. TuÇn TiÕt 27 S: Bµi 26: øng dông cña nam ch©m G: I. Môc tiªu tiÕt d¹y. 1. KiÕn thøc: - Nªu ®îc nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña loa ®iÖn, t¸c dông cña nam ch©m trong r¬le ®iÖn tõ, chu«ng b¸o ®éng. - KÓ tªn ®îc mét sè øng dông cña nam ch©m trong ®êi sèng vµ kü thuËt. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng bè trÝ l¾p ®Æt c¸c dông cô lµm thÝ nghiÖm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn. 3. Th¸i ®é: 80 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Chung
- Trêng THCS Hoµng Kim GA: VËt lý 9 - TÝch cùc tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cña nhãm. Trung thùc trong lµm thÝ nghiÖm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. 1. Gi¸o viªn: - Tranh vÏ h×nh 26.2, 26.3. Chu«ng ®iÖn. 2. Mçi nhãm hs: - Mét BTN, kho¸ K, biÕn trë con ch¹y, mét nam ch©m ch÷ U, mét èng d©y, mét b¶ng ®iÖn, 1 gi¸ thÝ nghiÖm. Mét ampe kÕ. III- Ph¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc A - æn ®Þnh tæ chøc: 9A: 9B: B - KiÓm tra bµi cò: BT1: Cho h×nh vÏ bªn, h·y x¸c ®Þnh tªn c¸c cùc cña NC treo trªn sîi d©y. Cho h×nh vÏ bªn. BiÕt èng d©y vµ vßng d©y ®ang ®Èy nhau. X¸c ®Þnh chiÒu dßng ®iÖn trong èng d©y BT2: Cho c¸c yÕu tè sau. 1. Kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c vßng d©y. 2. Sè vßng d©y. 3. §êng kÝnh cña d©y dÉn. 4. B¶n chÊt cña vËt liÖu lµm lâi. 5. Cêng ®é dßng ®iÖn. H·y cho biÕt yÕu tè nµo ¶nh hëng ®Õn lùc hót cña nam ch©m ®iÖn. A. 2,4,5. B. 1,3. C. 1,2,4,5. D. 2,3,4 C - Bµi míi: H§1: Tæ chøc t×nh huèng häc tËp: GV: Lµm TN víi chu«ng ®iÖn. NC ®îc chÕ t¹o kh«ng mÊy khã kh¨n vµ Ýt tèt kÐm nhng l¹i cã vai trß vµ ®îc øng dông réng r·i trong ®êi sèng còng nh kü thuËt. Bµi nµy chóng ta sÏ t×m hiÓu vÒ mét sè øng dông cña NC Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ng .H§2: T×m hiÓu nguyªn t¾c cÊu t¹o vµ I. Loa ®iÖn: 1.Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña loa ®iÖn ho¹t ®éng cña loa ®iÖn : GV: Yªu cÇu hs nghiªn cøu môc a trong a) ThÝ nghiÖm: - Dông cô: sgk vµ h×nh vÏ 26.1. Gäi hs nªu c¸c dông cô cÇn dïng cho TN. - TiÕn hµnh: HS: Lµm viÖc c¸ nh©n ®äc sgk. §¹i diÖn 1 hs nªu c¸c dông cô cÇn dïng + M¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å. GV: Y/c hs l¾p m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å vµ tiÕn hµnh TN theo nhãm. Theo dâi c¸c + Quan s¸t èng d©y trong 2 trêng hîp: khi cho dßng ®iÖn ch¹y qua èng d©y vµ nhãm m¾c m¹ch ®iÖn. HS: TiÕn hµnh lµm viÖc nhãm, l¾p m¹ch khi cho cêng ®é dßng ®iÖn qua èng d©y thay ®æi. ®iÖn theo s¬ ®å. Quan s¸t hiÖn tîng x¶y ra Lu ý: Khi treo èng d©y ph¶i lång vµo mét cùc cña nam ch©m ch÷ U, khi di chuyÓn 81 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Chung
- Trêng THCS Hoµng Kim GA: VËt lý 9 con ch¹y cña biÕn trë ph¶i nhanh vµ døt kho¸t. GV: Cã hiÖn tîng g× x¶y ra víi èng d©y trong 2 trêng hîp ? HS: Cö ®¹i diÖn tr¶ lêi GV: NÕu ®æi chiÒu dßng ®iÖn hoÆc ®æi cùc cña nam ch©m th× sÏ cã hiÖn tîng g× x¶y ra? Vµ lµm TN b) KÕt luËn: sgk. HS: quan x¸t hiÖn tîng vµ tr¶ lêi c©u hái GvæiCh HS ghi KL trong sgk. HS: Ghi KL vµo vë GV: Híng d©n hs t×m hiÓu cÊu t¹o cña loa 2. CÊu t¹o cña loa ®iÖn ®iÖn. Yªu cÇu hs quan s¸t h×nh 26.2 chØ ra Gåm: 1 èng d©y L, 1 nam ch©m m¹nh c¸c bé phËn chÝnh cña loa ®iÖn. E, 1 mµng loa M. HS: Nghiªn cøu sgk ®¹i diÖn 1 hs tr¶ lêi GV: Qu¸ tr×nh biÕn ®æi dao ®éng ®iÖn thµnh ©m thanh diÔn ra ntn? HS: Th¶o luËn, cö ®¹i diÖn ®øng t¹i chç ph¸t biÓu II. R¬ le ®iÖn tõ: H§3: T×m hiÓu cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña 1. CÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña r¬ le ®iÖn r¬le ®iÖn tõ : tõ. GV: Yªu cÇu hs ®äc sgk nghiªn cøu h×nh - R¬ le ®iÖn tõ lµ thiÕt bÞ tù ®éng ®ãng 26.3. ng¾t m¹ch ®iÖn. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n ®äc sgk, t×m hiÓu s¬ - CÊu t¹o: bé phËn chñ yÕu lµ mét nam ®å h×nh 26.3 ch©m ®iÖn vµ mét thanh s¾t non. GV : R¬ le ®iÖn tõ lµ g×? H·y chØ ra c¸c bé - C¬ chÕ ho¹t ®éng: Khi ®ãng kho¸ K phËn chñ yÕu cña r¬le ®iÖn tõ, t¸c dông cña cã dßng ®iÖn do m¹ch ®iÖn 1 cung cÊp mçi bé phËn. ch¹y trong cuén d©y cña NC ®iÖn lµm HS: Suy nghÜ tr¶ lêi cho NC hót thanh s¾t xuèng ch¹m vµo GV: Yªu cÇu hs ®äc vµ th¶o luËn nhãm tr¶ thanh s¾t phÝa díi. M¹ch ®iÖn cña ®éng lêi C1. c¬ M ®îc ®ãng m¹ch vµ cã dßng ®iÖn HS: §äc vµ th¶o luËn tr¶ lêi C1 do m¹ch 1 cung cÊp ch¹y qua ®/c M lµm ®/c ho¹t ®éng. 2. VÝ dô vÒ øng dông cña r¬ le ®iÖn tõ. H§4: T×m hiÓu ho¹t ®éng cña chu«ng b¸o ®éng : GV: Y/c hs lµm viÖc c¸ nh©n víi sgk môc 2. Treo h×nh 26.4 gäi hs lªn b¶ng chØ trªn h×nh vÏ c¸c bé phËn chÝnh cña chu«ng b¸o ®éng. HS : §¹i diÖn 2 hs lÇn lît lªn b¶ng thùc hiÖn theo c¸c y/c cña gv Gv: Gäi 1 hs lªn m« t¶ ho¹t ®éng cña 82 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Chung
- Trêng THCS Hoµng Kim GA: VËt lý 9 chu«ng khi cöa më, cöa ®ãng. HS: Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi GV: Yªu cÇu hs th¶o luËn tr¶ lêi C2HS: Th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C2 III. VËn dông H§5: VËn dông : - C3: GV: Yªu cÇu hs lµm C3, C4. Th¶o luËn trªn - C4: líp => gi¸o viªn ch÷a ra ®¸p ¸n c©u tr¶ lêi - C4: chÝnh x¸c. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C3, C4. D. Cñng cè: - Nªu nh÷ng øng dông cña nam ch©m trong thùc tÕ - Nªu cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña loa ®iÖn -CÊu t¹o vµ nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña r¬le ®iÖn tõ E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em cha biÕt. - Lµm BT 26.1 -> 26.4 trong sbt vËt lý. - §äc tríc sgk bµi 27 - Lùc ®iÖn tõ. TuÇn TiÕt 28 S: Bµi 27: lùc ®iÖn tõ G: I- Môc tiªu 1. KiÕn thøc: - M« t¶ ®îc thÝ nghiÖm chøng tá t¸c dông cña lùc ®iÖn tõ lªn ®o¹n d©y dÉn th¼ng cã dßng ®iÖn ch¹y qua ®Æt trong tõ trêng. - VËn dông quy t¾c bµn tay tr¸i biÓu diÔn lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn dßng ®iÖn th¼ng ®Æt vu«ng gãc víi ®êng søc tõ, khi biÕt chiÒu ®êng søc tõ vµ chiÒu dßng ®iÖn. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng bè trÝ l¾p ®Æt c¸c dông cô lµm thÝ nghiÖm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn vµ hîp t¸c trong nhãm. 3. Th¸i ®é: - TÝch cùc tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cña nhãm. Trung thùc trong lµm thÝ nghiÖm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. 1. Mçi nhãm hs: - Mét BTN (9V), kho¸ K, biÕn trë con ch¹y, mét nam ch©m ch÷ U, thanh ®ång ®Õ, mét b¶ng ®iÖn, Mét ampe kÕ. Mét thanh ®ång nhá cã thÓ di chuyÓn ®îc (®Æt trªn thanh ®ång ®Õ) III- Ph¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc 83 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Chung
- Trêng THCS Hoµng Kim GA: VËt lý 9 A - æn ®Þnh tæ chøc: 9A: 9B: B - KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp trong bµi) C – Bµi míi: H§1: §Æt vÊn ®Ò : GV: Trong bµi 22 ë TN ¥-XtÐt ta ®· biÕt: Dßng ®iÖn t¸c dông lùc lªn nam ch©m (lùc ®ã lµ lùc tõ). VËy ngîc l¹i NC cã t¸c dông lùc lªn dßng ®iÖn hay kh«ng? §Ó tr¶ lêi c©u hái nµy chóng ta cïng nghiªn cøu bµi ngµy h«m nay ‘Lùc ®iÖn tõ ‘ Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ng H§2: TN vÒ t¸c dông cña tõ trêng lªn d©y I. T¸c dông cña tõ trêng lªn d©y dÉn cã dßng ®iÖn: dÉn cã dßng ®iÖn: 1. ThÝ nghiÖm 1: GV: Yªu cÇu hs quan s¸t h×nh vÏ trong sgk. Gäi ®¹i diÖn 1 hs cho biÕt ®Ó tiÕn hµnh TN a) TiÕn hµnh: - M¾c m¹ch ®iÖn theo s¬ ®å. cÇn nh÷ng dông cô g× ? HS: T×m hiÓu s¬ ®å trong sgk. §¹i diÖn 1 hs - §o¹n d©y dÉn AB n»m trong tõ ph¸t biÓu. trêng cña mét nam ch©m. b) NX: §o¹n d©y dÉn AB chÞu t¸c GV : Yªu cÇu hs lµm viÖc nhãm tiÕn hµnh dông cña mét lùc nµo ®ã. TN. Th¶o luËn tr¶ lêi C1. 2. KÕt luËn: HS : Th¶o luËn tr¶ lêi C1 GV: Quan s¸t hs l¾p m¹ch ®iÖn. Lu ý ®Ó Tõ trêng t¸c dông lªn ®o¹n d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua ®Æt trong tõ thanh ®ång n»m s©u trong lßng nam ch©m ch÷ U vµ kh«ng ch¹m vµo nam ch©m. trêng (kh«ng // víi ®êng søc tõ). GV: Th«ng b¸o: Lùc quan s¸t thÊy trong TN Lùc ®ã gäi lµ lùc ®iÖn tõ (KH: F ) gäi lµ lùc ®iÖn tõ. Y/c hs tù rót ra KL. HS : Th¶o luËn vµ ®a ra KL II. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ - Quy t¾c H§3: T×m hiÓu chiÒu cña lùc ®iÖn tõ : bµn tay tr¸i. 1. ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc GV: Yªu cÇu hdhs tiÕn hµnh TN nhãm, quan nh÷ng yÕu tè nµo? s¸t chiÒu C§ cña thanh ®ång khi lÇn lît ®æi a) ThÝ nghiÖm 2: chiÒu dßng ®iÖn vµ chiÒu ®êng søc tõ. GV : Gäi ®¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o kÕt qu¶ - TH1: §æi chiÒu dßng ®iÖn ch¹y qua TN. d©y dÉn AB - TH2: §æi chiÒu ®êng søc tõ cña HS: §¹i diÖn c¸c nhãm b¸o c¸o. nam ch©m. => AB C§ theo chiÒu ngîc víi chiÒu ë TN1. GV:Y/c hs th¶o luËn nhãm rót ra KL. b) KÕt luËn: ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ t¸c HS : Th¶o luËn nhãm rót ra KL dông lªn d©y dÉn AB phô thuéc: ChiÒu dßng ®iÖn ch¹y trong d©y dÉn vµ chiÒu ®êng søc tõ. 2. Quy t¾c bµn tay tr¸i: H§4: T×m hiÓu quy t¾c bµn tay tr¸i : 84 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Chung
- Trêng THCS Hoµng Kim GA: VËt lý 9 GV: Y/c hs ®äc môc 2 t×m hiÓu quy t¾c bµn §Æt bµn tay tr¸i sao cho c¸c ®êng tay tr¸i. søc tõ híng vµo lßng bµn tay, chiÒu HS : 1hs ®äc to tríc líp. tõ cæ tay ®Õn ngãn tay gi÷a híng GV: Hdhs ¸p dông quy t¾c bµn tay tr¸i theo theo chiÒu dßng ®iÖn th× ngãn tay c¸i cho·i ra 900 chØ chiÒu cña lùc ®iÖn tõ. c¸c bíc: 1. §Æt bµn tay tr¸i sao cho c¸c ®êng søc tõ vu«ng gãc vµ cã chiÒu híng vµo lßng bµn tay. 2. Quay bµn tay tr¸i xung quanh mét ®êng søc tõ ë gi÷a lßng bµn tay ®Ó ngãn tay gi÷a chØ chiÒu dßng ®iÖn. 3. Cho·i ngãn tay c¸i vu«ng gãc víi ngãn tay gi÷a . Lóc ®ã ngãn tay c¸i chØ chiÒu lùc ®iÖn tõ. HS : Lµm viÖc c¸ nh©n luyÖn c¸ch sö dông quy t¾c bµn tay tr¸i. III. VËn dông: H§5: VËn dông : GV: Y/ c hs lµm viÖc c¸ nh©n tõ C2 ®Õn C4. - C2: Trong ®o¹n d©y dÉn AB dßng Th¶o luËn ra ®¸p ¸n ®óng. ®iÖn ®i tõ B-> A. HS: lµm viÖc c¸ nh©n tõ C2 ®Õn C4. Th¶o luËn toµn líp. - C3: C3: §êng søc tõ cña NC cã chiÒu tõ díi ®i lªn trªn. - C4: Lu ý khi vÏ lùc ®iÖn tõ F th× ®iÓm ®Æt lµ trung ®iÓm cña ®o¹n d©y dÉn. D. Cñng cè: - ChiÒu cña lùc ®iÖn tõ phô thuéc nh÷ng yÕu tè nµo? - Ph¸t biÓu quy t¾c bµn tay trÝa E. . Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em cha biÕt. - Lµm BT 27.1 -> 27.3 trong sbt vËt lý. - §äc tríc sgk bµi 28 - ®éng c¬ ®iªn mét chiÒu. TuÇn TiÕt 29 S: Bµi 28: ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu G: I. Môc tiªu tiÕt d¹y. 1. KiÕn thøc: - M« t¶ ®îc c¸c bé phËn chÝnh, gi¶i thÝch ®îc ho¹t ®éng cña ®éng c¬ ®iÖn 1 chiÒu. - Nªu ®îc t¸c dông cña mçi bé phËn chÝnh trong ®éng c¬ ®iÖn. 85 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Chung
- Trêng THCS Hoµng Kim GA: VËt lý 9 - Ph¸t hiÖn sù biÕn ®æi ®iÖn n¨ng thµnh c¬ n¨ng trong khi ®éng c¬ ®iÖn ho¹t ®éng. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng bè trÝ l¾p ®Æt c¸c dông cô lµm thÝ nghiÖm. - RÌn kü n¨ng suy nghÜ, lËp luËn vµ hîp t¸c trong nhãm. 3. Th¸i ®é: - TÝch cùc tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cña nhãm. Trung thùc trong b¸o c¸o kÕt qu¶ TN. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh:. - Mét BTN (6V), kho¸ K, m« h×nh ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu. III- Ph¬ng ph¸p: Thùc nghiÖm, vÊn ®¸p, ho¹t ®éng nhãm IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc A - æn ®Þnh tæ chøc: 9A: 9B: B - KiÓm tra bµi cò: BT1: C¸c h×nh vÏ díi ®©y vÏ d©y dÉn h×nh trô vu«ng gãc víi trang giÊy, cã dßng ®iÖn ch¹y qua theo chiÒu tõ tríc ra sau trang giÊy vµ ®îc ®Æt trong tõ trêng cña nam ch©m N-S. H×nh vÏ nµo vÏ ®óng chiÒu cña lùc tõ t¸c dông lªn d©y dÉn? Lu ý hs KH lµ chØ chiÒu dßng ®iÖn ch¹y vu«ng gãc vµ híng tõ phÝa tríc ra phÝa sau trang giÊy, KH lµ chiÒu dßng ®iÖn ch¹y vu«ng gãc vµ híng tõ phÝa sau ra phÝa tríc trang giÊy. A. B. C. D. N N N N F F F F S S S S BT2: X¸c ®Þnh lùc tõ t¸c dông lªn ®o¹n d©y dÉn ë h×nh a vµ c¸c tõ cùc ë h×nh B. a) b) S N F C – Bµi míi: H§1: §Æt vÊn ®Ò: GV: Nªu t×nh huèng më bµi nh sgk. H«m nay chóng ta cïng nghiªn cøu bµi "§éng c¬ ®iÖn mét chiÒu”. HS : Toµn líp l¾ng nghe. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ng H§2: T×m hiÓu cÊu t¹o cña ®éng c¬ ®iÖn I. Nguyªn t¾c, cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng mét chiÒu cña ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu. 1. CÊu t¹o: GV: §a m« h×nh cho c¸c nhãm y/c hs t×m hiÓu cÊu t¹o cña ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu. Động cơ điện một chiều có hai bộ GV : Gäi 1 hs lªn b¶ng chØ râ trªn m« h×nh 2 phận chính là nam châm tạo ra từ bé phËn chÝnh cña ®éng c¬ ®iÖn 1 chiÒu. trường và khung dây cho dòng điện HS: Lµm viÖc nhãm t×m hiÓu m« h×nh. §¹i chạy qua. 86 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Chung
- Trêng THCS Hoµng Kim GA: VËt lý 9 diÖn 1 lªn b¶ng lµm theo y/c cña gi¸o viªn. - Khi động cơ điện một chiều hoạt động, tại các cổ góp (chỗ đưa điện vào roto của động cơ) xuất hiện các tia lửa điện kèm theo không khí có mùi khét. Các tia lửa điện này là tác nhân sinh ra khí NO, NO2, có mùi hắc. Sự hoạt động Néi dung tÝch hîp của động cơ điện một chiều cũng ảnh hưởng đến hoạt động của các thiết bị điện khác (nếu cùng mắc vào mạng điện) và gây nhiễu các thiết bị vô tuyến truyền hình gần đó. - Biện pháp bảo vệ môi trường: GV : Nªu c¸c biÖn ph¸p dÓ b¶o vÖ m«i + Thay thế các động cơ điện một chiều trêng ? bằng động cơ điện xoay chiều. HS : Th¶o luËn, cö ®¹i diÖn tr¶ lêi + Tránh mắc chung động cơ điện một chiều với các thiết bị thu phát sóng điện từ. 2. Ho¹t ®éng cña ®éng c¬ ®iÖn mét H§3: T×m hiÓu nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña chiÒu: ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu Dùa trªn t¸c dông cña tõ trêng lªn GV: Y/c hs vËn dông quy t¾c bµn tay tr¸i x¸c khung d©y dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y ®Þnh lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn ®o¹n d©y dÉn qua. AB vµ CD cña khung d©y, biÓu diÔn cÆp lùc - C1: ®ã trªn h×nh vÏ. HS: Lµm viÖc nh©n hoµn thµnh C1: x¸c ®Þnh - C2: lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn ®o¹n d©y dÉn AB vµ CD cña khung d©y, biÓu diÔn cÆp lùc ®ã trªn h×nh vÏ. - C3: TiÕn hµnh TN => Khung d©y GV: Yªu cÇu hs th¶o luËn nhãm tr¶ lêi C2. quay. HS : Th¶o luËn nhãm hoµn thµnh C2 GV: Yªu cÇu hs tiÕn hµnh TN xem kÕt qu¶ C2 dù ®o¸n cã chÝnh x¸c kh«ng. HS: TiÕn hµnh TN theo nhãm kiÓm tra dù ®o¸n cña C2. GV: VËy h·y cho c« biÕt ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu cã c¸c bé phËn chÝnh lµ g×? Nã ho¹t 3. KÕt luËn: sgk ®éng theo nguyªn t¾c nµo? - Bé phËn ®øng yªn ®îc gäi lµ HS: Trao ®æi th¶o luËn ®Ó rót ra KL vÒ cÊu Stato: Nam ch©m. t¹o, nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña ®/c ®iÖn 1 - Bé phËn quay (r«to): Khung d©y chiÒu. dÉn cã dßng ®iÖn ch¹y qua. - Khi ®Æt khung d©y dÉn ABCD trong tõ trêng vµ cho dßng ®iÖn ®i qua khung, díi t¸c dông cña lùc ®iÖn tõ khung d©y sÏ quay. 87 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Chung
- Trêng THCS Hoµng Kim GA: VËt lý 9 H§4: T×m hiÓu ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu II. §éng c¬ ®iÖn mét chiÒu trong kü trong kü thuËt: thuËt: 1. CÊu t¹o cña ®/c ®iÖn mét chiÒu GV: Y/c th¶o luËn tr¶ lêi C4: HS: Lµm viÖc c¸ nh©n, th¶o luËn tr¶ lêi C4. trong kü thuËt. GV: Giíi thiÖu víi hs: ngoµi ®éng c¬ ®iÖn 1 - Bé phËn chÝnh lµ nam ch©m ®iÖn vµ chiÒu cßn cã ®éng c¬ ®iÖn xoay chiÒu lµ lo¹i nhiÒu cuén d©y ®Æt lÖch nhau vµ // ®éng c¬ thêng dïng trong ®êi sèng vµ kü víi trôc cña mét khèi trô lµm b»ng thuËt. c¸c l¸ thÐp kü thuËt ghÐp l¹i. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n rót ra kÕt luËn vÒ ®éng 2. KÕt luËn: sgk c¬ ®iÖn mét chiÒu trong kü thuËt. H§5:Ph¸t hiÖn sù biÕn ®æi n¨ng lîng II. Sù biÕn ®æi n¨ng lîng trong trong ®éng c¬ ®iÖn: ®éng c¬ ®iÖn: GV: Khi ho¹t ®éng §/c ®iÖn chuyÓn ho¸ - Khi ®/c ®iÖn 1 chiÒu ho¹t n¨ng lîng tõ d¹ng nµo sang d¹ng nµo? ®éng, ®iÖn n¨ng ®îc HS: Th¶o luËn nhãm rót ra nhËn xÐt chuyÓn ho¸ thµnh c¬ n¨ng. H§6: VËn dông : III. VËn dông: GV: Y/c hs lµm viÖc c¸ nh©n C5-> C7. - C5: Ngîc chiÒu kim ®ång hå. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n hoµn thµnh C5 -> C7. - C6: C6 : V× NC vÜnh cöu kh«ng t¹o ra tõ trêng - C7: m¹nh nh nam ch©m ®iÖn. Th¶o luËn toµn líp ra kq ®óng. D. Cñng cè: - Nªu cÊu t¹o vµ ho¹t ®éng cña ®éng c¬ ®iÖn mét chiÒu - §éng c¬ ®iÖn mét chiÒu ho¹t ®éng ®· biÕn ®æi ®iÖn n¨ng thµnh nh÷ng d¹ng n¨ng lîng nµo? E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - Häc thuéc ghi nhí. §äc cã thÓ em cha biÕt. Lµm BT 28.1 -> 28.4 trong sbt vËt lý. - §äc tríc sgk bµi 29, viÕt s½n mÉu b¸o c¸o thùc hµnh vµ tr¶ lêi c©u hái phÇn1. TuÇn TiÕt 30 Bµi 29: thùc hµnh vµ kiÓm tra thùc hµnh: S: G: chÕ t¹o nam ch©m vÜnh cöu, nghiÖm l¹i tõ tÝnh cña èng d©y cã dßng ®iÖn I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. KiÕn thøc: - ChÕ t¹o ®îc mét ®o¹n d©y thÐp thµnh nam ch©m, biÕt c¸ch nhËn biÕt mét vËt cã ph¶i lµ nam ch©m hay kh«ng. - BiÕt dïng kim nam ch©m ®Ó x¸c ®Þnh tªn tõ cùc cña èng d©y cã dßng ®iÖn ch¹y trong èng d©y. 88 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Chung
- Trêng THCS Hoµng Kim GA: VËt lý 9 2. Kü n¨ng: - L¾p c¸c dông cô thÝ nghiÖm ®Ó tiÕn hµnh thÝ nghiÖm. - Xö lý vµ b¸o c¸o kÕt qu¶ thùc hµnh theo mÉu. 3. Th¸i ®é: - RÌn tÝnh nghiªm tóc, chÊp hµnh ®óng c¸c quy t¾c vÒ an toµn trong sö dông c¸c thiÕt bÞ ®iÖn trong thÝ nghiÖm. - RÌn tinh thÇn hîp t¸c trong nhãm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - MÉu b¸o c¸o thùc hµnh cho tõng hs 2. Mçi nhãm hs: - Mét biÕn thÕ nguån, 1 am pe kÕ 1 chiÒu, cuén d©y n¹p tõ, cuén d©y thö tõ. - Mét thanh thÐp vµ mét thanh ®ång - B¶y ®o¹n d©y nèi, mét kho¸ K. 1 B¶ng ®iÖn. III- Ph¬ng ph¸p: Thùc hµnh, ho¹t ®éng nhãm IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc A - æn ®Þnh tæ chøc: 9A: 9B: B - KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp trong bµi) C – Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ng H§1:KiÓm tra phÇn tr¶ lêi c©u hái 1 trong I. ChuÈn bÞ : mÉu b¸o c¸o thùc hµnh: 1. Tr¶ lêi c©u hái: - C1: GV: Gäi ®¹i diÖn lÇn lît 3 hs tr¶ lêi c¸c c©u - C2: hái trong phÇn 1 - C3: HS: §¹i diÖn 1 hs ®øng t¹i chç tr¶ lêi. 2. Dông cô TN: sgk H§2: Thùc hµnh chÕ t¹o nam ch©m vÜnh II. Néi dung thùc hµnh: cöu: 1. ChÕ t¹o nam ch©m vÜnh cöu GV: Y/c hs nªu tãm t¾t nhiÖm vô thùc hµnh - M¾c m¹ch ®iÖn vµo èng d©y A phÇn 1. tiÕn hµnh chÕ t¹o nam ch©m tõ 2 ®o¹n d©y thÐp vµ ®ång. GV: Ph¸t dông cô TN cho c¸c nhãm. Y/ c hs - Thö tõ tÝnh xem ®oan kl nµo ®· tiÕn hµnh TN theo c¸c bíc. trë thµnh NC. GV: Theo dâi uèn n¾n hs trong qu¸ tr×nh lµm - X¸c ®Þnh tªn tõ cùc cña NC võa TN. Lu ý: Treo thanh s¾t (®ång) vu«ng gãc ®îc chÕ t¹o. víi trôc cña èng d©y. - BCKQ vµo b¶ng H§3: NghiÖm l¹i tõ tÝnh cña èng d©y cã 2. NghiÖm l¹i tõ tÝnh cña èng d©y dßng ®iÖn : cã dßng ®iÖn ch¹y qua. GV: Yªu cÇu hs nªu tãm t¾t nhiÖm vô thùc 89 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Chung
- Trêng THCS Hoµng Kim GA: VËt lý 9 TuÇn TiÕt 31 Bµi 30: Bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i S: G: vµ quy t¾c bµn tay tr¸i hµnh phÇn 2. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n Híng dÉn c¸c nhãm bè trÝ vµ tiÕn hµnh TN HS: Lµm viÖc theo nhãm tiÕn hµnh TN theo c¸c bíc GV: Lu ý c¸ch treo kim nam ch©m III. B¸o c¸o kÕt qu¶: H§3: Nép b¸o c¸o thùc hµnh GV: Y/cÇu hs hoµn thµnh b¸o c¸o. HS: Hoµn thµnh b¸o c¸o kÕt qu¶ vµo b¶ng 1 D. Cñng cè: - Thu b¸o c¸o TH - NhËn xÐt giê TH E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 30 - bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i. I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. KiÕn thøc: - VËn dông ®îc quy t¾c n¾m tay ph¶i x¸c ®Þnh chiÒu ®êng søc tõ cña èn g d©y khi biÕt chiÒu dßng ®iÖn vµ ngîc l¹i. - VËn dông ®îc quy t¾c bµn tay tr¸i x¸c ®Þnh chiÒu lùc ®iÖn tõ t¸c dông lªn d©y dÉn th¼ng cã dßng ®iÖn ch¹y qua ®Æt vu«ng gãc víi víi ®êng søc tõ hoÆc chiÒu ®êng søc tõ (hoÆc chiÒu dßng ®iÖn) khi biÕt 2 trong 3 yÕu tè trªn. - BiÕt c¸ch thùc hiÖn c¸c bíc gi¶i bµi tËp ®Þnh tÝnh phÇn ®iÖn tõ 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng suy luËn l«gÝc, vËn dông ®îc kiÕn thøc vµo thùc tÕ. 3. Th¸i ®é: - H¨ng say häc tËp. TÝch cùc ph¸t huy tinh thÇn häc tËp tÝch cùc. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - Mét sè tranh vÏ. 2. Mçi nhãm hs: - Mét biÕn thÕ nguån (6V), mét èng d©y dÉn n = 800 vßng, 1 thanh nam ch©m th¼ng, mét kho¸ K, mét sîi d©y m¶nh, mét gi¸ thÝ nghiÖm. 90 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Chung
- Trêng THCS Hoµng Kim GA: VËt lý 9 III- Ph¬ng ph¸p: VËn dông, ho¹t ®éng nhãm IV- Tæ chøc ho¹t ®éng d¹y häc A - æn ®Þnh tæ chøc: 9A: 9B: B - KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp trong bµi) C – Bµi míi: Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Ghi b¶ng GV: Yªu cÇu 2 hs ®øng t¹i chç nh¾c l¹i quy t¾c Bµi tËp 1 : n¾m tay ph¶i. a) Nam ch©m bÞ hót vµo èng d©y. HS: §øng t¹i chç ph¸t biÓu b) Lóc ®Çu NC bÞ ®Èy ra xa, sau ®ã GV: Yªu cÇu hs ®äc néi dung bµi tËp 1 trong nã xoay ®i vµ khi cùc B¾c cña NC sgk. híng vÒ phÝa ®Çu B cña èng d©y th× GV: Gäi ®¹i diÖn mét hs lªn b¶ng ch÷a bµi NC bÞ hót vµo èng d©y. HS : C¸ nh©n ®äc néi dung bµi tËp 1. Gi¶i bµi. §¹i diÖn 1 hs lªn b¶ng ch÷a bµi. GV: Yªu cÇu c¸c nhãm thùc hiÖn thÝ nghiÖm kiÓm tra l¹i kÕt qu¶ bµi lµm. HS : TiÕn hµnh TN theo nhãm kiÓm chøng l¹i Bµi tËp 2: kÕt qu¶ b¶i gi¶i. a) H§2: Gi¶i bµi 2 : S GV: Yªu cÇu hs vÏ l¹i h×nh vµo vë. HS: Lµm viÖc c¸ nh©n vÏ F GV: Y/c hs ®äc ®Ò bµi, vÏ h×nh lªn b¶ng, gäi 3 N hs lªn b¶ng x¸c ®Þnh c¸c ®¹i lîng cßn thiÕu. HS : §¹i diÖn 1 hs ®äc ®Çu bµi. Lµm viÖc c¸ b) nh©n gi¶i bµi 2. N S GV : NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ viÖc thùc hiÖn c¸c bíc gi¶i bµi tËp cã vËn dông quy t¾c. HS : Ch÷a vµo vë F c) S N Bµi tËp : 3 a) Lùc F1 , F2 ®îc biÓu diÔn trªn H§3: Gi¶i bµi 3 (12’): 91 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Chung
- Trêng THCS Hoµng Kim GA: VËt lý 9 GV: Yªu cÇu hs ®äc ®Ò bµi. h×nh vÏ. HS: §¹i diÖn 1 hs ®äc ®Ò bµi b) Quay ngîc chiÒu kim ®ång hå. GV : Treo b¶ng phô cã s½n h×nh 30.3. Gäi 1 hs c) Khi lùc F1 , F2 cã chiÒu ngîc l¹i lªn b¶ng lµm bµi. => ®æi chiÒu dßng ®iÖn trong khung HS: §¹i diÖn 1 hs lªn b¶ng lµm bµi 3 hoÆc ®æi chiÒu tõ trêng. GV: NhËn xÐt - cho ®iÓm D. Cñng cè: GV: ViÖc gi¶i c¸c bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i gåm nh÷ng bíc nµo? HS: Toµn líp th¶o luËn rót ra c¸c bíc gi¶i bµi tËp vËn dông quy t¾c n¾m tay ph¶i vµ quy t¾c bµn tay tr¸i. GV: Tæng kÕt bµi - nhËn xÐt. E. Híng dÉn chuÈn bÞ bµi: - §äc tríc sgk bµi 31 - HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ. - Bµi tËp 30.1 ®Õn 30.5 trong sbt. TuÇn TiÕt 32 Bµi 31: HiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ S: G: I. Môc tiªu tiÕt d¹y: 1. KiÕn thøc: - TiÕn hµnh ®îc thÝ nghiÖm dïng nam ch©m vÜnh cöu hoÆc nam ch©m ®iÖn ®Ó t¹o ra dßng ®iÖn c¶m øng. - M« t¶ ®îc c¸ch lµm xuÊt hiÖn dßng ®iÖn c¶m øng trong cuén d©y dÉn kÝn b»ng nam ch©m vÜnh cöu hoÆc nam ch©m ®iÖn. - Sö dông ®óng ®îc hai thuËt ng÷: dßng ®iÖn c¶m øng vµ hiÖn tîng c¶m øng ®iÖn tõ. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng bè trÝ l¾p ®Æt thÝ nghiÖm víi c¸c dông cô ®· cho. - RÌn kü n¨ng sö dông ng«n ng÷ VËt lý mét c¸ch chÝnh x¸c. 3. Th¸i ®é: - TÝch cùc häc tËp. Tinh thÇn hîp t¸c trong nhãm. II. ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn vµ häc sinh: 1. Gi¸o viªn: - Mét ®iam« xe ®¹p cã l¾p bãng ®Ìn; mét ®iam« xe ®¹p ®· bãc mét phÇn vá ngoµi ®ñ nh×n thÊy nam ch©m vµ cuén d©y ë trong. 2. Mçi nhãm hs: - Mét biÕn thÕ nguån (3V), mét cuén d©y n = 800 vßng cã g¾n bãng ®Ìn Led, mét thanh nam ch©m th¼ng cã trôc quay vu«ng gãc víi thanh, mét nam ch©m ®iÖn. III- Ph¬ng ph¸p: 92 Gi¸o viªn: NguyÔn V¨n Chung
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Giáo án vật lý lớp 9 trọn bộ
108 p | 699 | 147
-
Giáo án Vật Lý lớp 9 ( cả năm ) part 2
24 p | 465 | 87
-
Giáo án Vật Lý lớp 9 ( cả năm ) part 6
24 p | 223 | 40
-
Giáo Án Vật Lý 9 Tiết (1-2)
12 p | 278 | 37
-
Giáo án Vật lý 9 bài 49: Mắt cận và mắt lão
6 p | 359 | 34
-
Giáo án Vật Lý lớp 9 ( cả năm ) part 10
19 p | 168 | 30
-
Giáo án Vật Lý lớp 9 ( cả năm ) part 9
24 p | 221 | 29
-
Giáo án Vật lý 9 bài 35: Các tác dụng của dòng điện xoay chiều . Đo cường độ và hiệu điện thế xoay chiều
7 p | 609 | 28
-
Giáo án Vật Lý lớp 9 ( cả năm ) part 7
24 p | 163 | 27
-
Giáo án Vật lý lớp 9 - Tổng kết và ôn tập
4 p | 245 | 23
-
Giáo án Vật lý lớp 9 - Bài tập thực hành Sử dụng đồng hồ đo điện (Tiết 3)
5 p | 278 | 10
-
Giáo án Vật lý lớp 9 - TH lắp mạch điện đèn ống huỳnh quang (T3)
5 p | 165 | 10
-
Giáo án Vật lý lớp 9 Bài 49: Mắt cận và mắt lão
4 p | 208 | 9
-
Giáo án Vật lý lớp 9 - Thực hành Lắp mạch điện một công tắc ba cực điều khiển hai đèn (Tiết 3)
5 p | 143 | 8
-
Giáo án Vật lý lớp 9 - Thực hành Lắp mạch điện hai công tắc hai cực điều khiển hai đèn (Tiết 3)
4 p | 142 | 7
-
Giáo án Vật lý lớp 9 - Thực hành Lắp mạch điện hai công tắc ba cực điều khiển một đèn (t3)
5 p | 187 | 6
-
Giáo án Vật lý 9 (Tiết 1 - 8)
214 p | 88 | 5
-
Giáo án Vật lí lớp 9 (Học kỳ 1)
122 p | 18 | 3
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn