Giáo trình chăn nuôi Dê và Thỏ - Chương 6

Chia sẻ: Nguyen Phung | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:10

Thêm vào BST

Báo xấu

362
lượt xem 171
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Giáo trình chăn nuôi Dê và Thỏ - Chương 6. Dinh dưỡng và thức ăn của thỏ. Thỏ là gia súc ăn cỏ, nhưng không phải là gia súc nhai lại. đặc điểm tiêu hóa thức ăn của thỏ khác nhiều so với các gia súc ăn cỏ khác.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Giáo trình chăn nuôi Dê và Thỏ - Chương 6

Chương 6 DINH DƯ NG VÀ TH C ĂN C A TH Th là gia súc ăn c , nhưng không ph i là gia súc nhai l i. ð c ñi m tiêu hoá th c ăn c a th khác nhi u so v i các gia súc ăn c khác. Th có kh năng t n thu nhi u lo i th c ăn s n có, k c nhi u lo i ph ph m. Th nhưng, n u không n m ñư c nh ng ñ c thù tiêu hoá và nh ng bi n pháp k thu t nuôi dư ng thích h p thì t n th t trong chăn nuôi th s r t l n. Do v y tr ng tâm c a chương này là làm sáng t nh ng v n ñ này. I. SINH LÝ TIÊU HOÁ C A TH 1.1. C u t o b máy tiêu hoá c a th Cơ quan tiêu hoá c a th bao g m: mi ng, th c qu n, d dày, ru t non và ru t già (hình 6-1). Hình 6-1: C u t o b máy tiêu hoá c a th a. Mi ng Th có công th c răng như sau: Hàm trên: RC 2 RN 0 RH 6 Hàm dư i: RC1 RN 0 RH 5
M i n a hàm trên có 2 răng c a và 6 răng hàm, không có răng nanh. Răng c a trư c l n, c nh răng vát ñ u răng t ngoài vào trong, cong l i ra phía ngoài, có m t ñư ng xoi m t ngoài răng. Răng c a phía sau thô k ch và hoàn toàn b che l p b i răng c a trư c. Vành răng hàm b ng ph ng, m c nghiêng vào bên trong, răng hàm th nh t và răng hàm cu i cùng nh hơn các răng hàm khác. Gi a răng hàm và răng c a có 1 kho ng tr ng không có răng. M i n a hàm dư i có 1 răng c a và 5 răng hàm cũng phân cách b i 1 kho ng tr ng không có răng. Răng c a không có ñư ng xoi, vành răng không b ng ph ng m c nghiêng ra phía ngoài. Răng hàm sau cùng nh nh t, răng hàm ñ u tiên l n nh t. b. Th c qu n Th c qu n ch y dài song song v i ñ t s ng c và t n cùng ñ n d dày. Ch c năng c a th c qu n là ñ nu t th c ăn. c. D dày Th có d dày ñơn gi ng như d dày ng a, co gi n t t nhưng co bóp y u. D dày th luôn luôn ch a ñ y th c ăn. N u d dày lép k p ho c ch a t p ch t th l ng là th b b nh, phân th i ra s nhão không thành viên. d. Ru t non Ru t non c a th dài 4-6m, g m có tá tràng, không tràng và h i tràng. ðây là nơi têu hoá và h p thu protein, b t ñư ng và lipit tương t như các loài gia súc khác. e. Manh tràng Manh tràng c a th là m t túi mù thông v i ño n n i gi a ru t non và ru t già. Manh tràng c a th l n g p 5-6 l n d dày và có kh năng tiêu hoá ch t xơ nh h vi sinh v t c ng sinh g m có protozoa, n m và vi khu n có l i. N u m t y u t nào ñó làm m t cân b ng c a h vi sinh v t c ng sinh này (như stress, cho u ng kháng sinh, kh u ph n nhi u m ngheo xơ, hay qua nhi u b t ñư ng, v.v.) thì các lo i vi khu n gây h i s phát tri n và s n sinh ra ñ c t có h i cho th . N u thi u th c ăn thô thì d dày và manh tràng tr ng r ng, gây cho th có c m giác ñói. N u ăn th c ăn nghèo xơ ho c ăn rau xanh, c qu ch a nhi u nư c, n u nát, d phân hu thì làm th r i lo n tiêu hoá như t o khí nhi u, phân không t o viên c ng, ñư ng ru t căng khí, ñ y b ng và a ch y. f. Ru t già Ru t già c a th g m có k t tràng và tr c tràng. K t tràng ñư c chia ra làm hai ph n, m t ph n l i, tròn và n i lên, m t ph n h p, có hình ng n i li n v i tr c tràng n m trong xoang ch u. T l dung tích các b ph n ñư ng tiêu hoá c a th cũng khác so v i c a các gia súc khác (b ng 6-1). th manh tràng l n nh t (49%). B ng 6-1: T l các b ph n ñư ng tiêu hoá c a các gia súc (%) Cơ quan tiêu hoá Ng a Bò L n Th D dày 9 71 29 34 Ru t non 30 19 33 11 Manh tràng 16 3 6 49
Ru t già 45 7 32 6 T ng s 100 100 100 100 S phát tri n ñư ng tiêu hoá thay ñ i theo tu i. Cơ th th sinh trư ng ñ u ñ n cho ñ n tu n tu i th 11-12, nhưng ñư ng tiêu hoá (tr gan) ng ng phát tri n tu n tu i th 9. T tu n th 3-9 kh i lư ng c a t ng ño n ru t cũng thay ñ i khác nhau. tu n th 3, ru t non n ng g p ñôi ru t già, ñ n tu n th 9 kh i lư ng ru t non và ru t già ñã tương ñương nhau. S phát tri n v ñ dài c a các ño n ru t th cũng tương t như phát tri n kh i lư ng. 1.2. ð c ñi m tiêu hoá c a th th th c ăn b t ñ u ñư c tiêu hoá mi ng. Th c ăn ñư c nghi n b i răng và tr n nư c b t. Sau khi ñư c nu t qua th c qu n th c ăn xu ng d dày. d dày protein th c ăn ñư c tiêu hoá nh tác d ng c a d ch v . N u thi u mu i trong kh u ph n ăn thì d ch v ti t ra ít, th s không s d ng h t protein trong th c ăn. C u t o d dày th không thích ng v i vi c tiêu hoá ch t xơ. Trong d dày th c ăn ñư c x p thành t ng l p và c th chuy n d n xu ng ru t non. Các ch t protein, gluxit, lipit có trong th c ăn ñư c tiêu hoá ph n l n tá tràng c a ru t non nh các men tiêu hoá c a d ch ru t. Các ch t dinh dư ng cũng ñư c h p thu ch y u ñây. Ph n th c ăn không ñư c tiêu hoá ru t non s ñư c ñ y ti p xu ng ru t già, ñó các m u th c ăn ñư c phân lo i tuỳ theo kích thư c. Nh ng m nh th c ăn xơ kích thư c l n hơn không tiêu hoá ñư c ñ y các ti u ph n nh hơn có kh năng tiêu hoá ngư c tr l i vào manh tràng, ñó là m t túi ru t t t n m gi a ru t non và ru t già (xem hình 6-1). Nh ng ti u ph n th c ăn không tiêu hoá sau ñó ñư c ñ y ra ngoài theo các viên phân thư ng (còn g i là phân c ng). Manh tràng b t ñ u tiêu hoá th c ăn xơ nh vi sinh v t c ng sinh và t o ra m t lo i phân ñ c bi t g i là phân m m hay phân ñêm. B ng 6-2: Thành ph n hoá h c c a 2 lo i phân th Thành ph n hoá h c Phân c ng Phân m m VCK (%) 52,7 38,6 Protein thô (%) 15,4 25,7 Ch t béo thô (%) 30,0 17,8 Khoáng t ng s (%) 13,7 15,2 Như v y, th có 2 lo i phân: phân c ng và phân m m. Phân c ng có viên tròn, th không ăn. Phân m m g m nhi u viên nh , m n, dính k t vào nhau, ñư c th i ra vào ban ñêm g i là “phân vitamin”, khi th i ra ñ n h u môn thì th cúi xu ng ăn ngay, nu t ch ng vào d dày và các ch t dinh dư ng ñư c h p thu l i ru t non. D a vào ñ c tính ăn “phân vitamin” này, ngư i ta g i th là loài “nhai l i gi ”. Th con còn bú m không có hi n tư ng ăn phân. Hi n tư ng này ch b t ñ u hình thành khi th ñư c 3 tu n tu i. Phân c ng còn g i là phân ban ngày, phân m m còn g i là phân ban ñêm. Như v y th ăn phân trong môi trư ng yên tĩnh. Thành ph n hoá h c c a 2 lo i phân này cũng khác nhau rõ r t (b ng 6-2). Vi sinh v t c ng sinh manh tràng y u phân gi i ch t xơ, ñ ng th i các quá trình gây th i cũng x y ra và có ch t ñ c hình thành. Vì v y không nên cho th ăn th c ăn khó tiêu và không cho ăn nhi u lo i th c ăn có hàm lư ng b t ñư ng cao ho c d lên men gây b nh a ch y. Do ru t già nhu ñ ng y u nên th c ăn d ng l i ru t già khá lâu. T khi th c ăn ñưa
vào mi ng ñ n lúc chuy n hoá thành phân th i ra ngoài cơ th m t kho ng 72 gi th trư ng thành và m t kho ng 60 gi th non. Ru t già ch y u h p thu các mu i và nư c. II. NHU C U DINH DƯ NG C A TH Th là ñ ng v t ăn th c v t, có kh năng tiêu hóa nhi u ch t xơ, cho nên có th nuôi th b ng các lo i rau, c , c qu và các ph ph ph m. Nhưng mu n tăng năng su t trong chăn nuôi th , c n ph i b sung thêm th c ăn tinh b t, ñ m, khoáng và vitamin d ng premix ho c d ng th c ăn giàu dinh dư ng v ch t ñó. ði u quan tr ng là ph i bi t b sung các ch t dinh dư ng ñó l a tu i và th i kỳ nào ñ ñáp ng nhu c u dinh dư ng khác nhau c a chúng. Cho ñ n nay vi c nghiên c u sâu v nhu c u các ch t dinh dư ng c th c a th chưa có nhi u. T m th i có th tham kh o nhu c u dinh dư ng v b t ñư ng, protein và ch t xơ cho các lo i th do INRA (1999) ñưa ra như b ng 6-3. B ng 6-3:Nhu c u dinh dư ng c a th (INRA, 1999) Nhu c u các ch t dinh dư ng Giai ño n nuôi (g/con/ngày) B t ñư ng Protein Xơ - Sau cai s a-v béo 22-24 + 0,5-1,0kg 15-35 2,5-9 + 1,0-2,0kg 35-80 9-13 + 2,0-3,0kg 80-110 13-17 - H u b gi ng, ngh ñ 70 20 20-26 - Cái có ch a 90 28 26-28 - M nuôi con 28-31 + 10 ngày ñ u 180 48 + 11-20 ngày 205 56 + 21-30 ngày 200 52 + 31-40 ngày 165 44 2.1. Nhu c u b t ñư ng B t ñư ng có nhi u trong th c ăn h t ngũ c c, khoai, s n... Nh ng ch t này trong quá trình tiêu hoá s ñư c phân gi i thành ñư ng, cung c p năng lư ng cho cơ th . Nhu c u b t ñư ng c a th có th tham kh o b ng 6-3. ð i v i th sau cai s a cho ñ n th i kỳ v béo c n tăng d n lư ng tinh b t. ð i v i th h u b (4-6 tháng tu i) và th cái gi ng không sinh ñ thì ph i kh ng ch lư ng tinh b t ñ tránh hi n tư ng vô sinh do béo quá. ð n khi th ñ và nuôi con trong vòng 20 ngày ñ u ph i tăng lư ng tinh b t g p 2-3 l n so v i khi có ch a, b i vì th m v a ph i ph c h i s c kho , v a ph i s n xu t s a nuôi con. ð n giai ño n s c ti t s a gi m (sau khi ñ 20 ngày) nhu c u tinh b t cũng c n ít hơn. 2.2. Nhu c u protein
Protein ñóng vai trò quan tr ng trong quá trình phát tri n và sinh trư ng c a cơ th . N u th m trong th i kỳ có ch a và nuôi con mà thi u protein thì th con sơ sinh nh , s c ñ kháng kém, s a m ít, d n ñ n t l nuôi s ng ñàn con th p. Sau khi cai s a, cơ th chưa phát tri n hoàn h o, n u thi u protein th con s còi c c, d sinh b nh t t trong giai ño n v béo. Nhu c u protein cho các lo i th có th tham kh o b ng 6-3. 2.3. Nhu c u ch t xơ Do ñ c ñi m sinh lý tiêu hoá c a th , th c ăn thô v a là ch t ch a ñ y d dày và manh tràng, v a có tác d ng ch ng ñói, ñ m b o sinh lý tiêu hoá bình thư ng, ñ ng th i là ngu n th c ăn cung c p thành ph n xơ ch y u ñ ñáp ng nhu c u dinh dư ng ñ i v i cơ th . N u cho th ăn ít rau lá c mà không ñáp ng ñư c 8% v t ch t khô là ch t xơ thì th d b a ch y; ngư c l i n u t l ñó cao quá 16% thì th tăng tr ng ch m, d b táo phân. Nhu c u ch t xơ cho các lo i th có th tham kh o b ng 6-3. Khi kh u ph n ăn c a th không có ñ ch t xơ hay quá nhi u b t ñư ng thì ñư ng tiêu hoá c a th s kém nhu ñ ng, gây c ng ru t, làm cho th ñau b ng và ch t. 2.4. Nhu c u vitamin ð i v i th sinh s n và th con sau cai s a chưa t ng h p ñư c vitamin t th c ăn nên thư ng b thi u vitamin, ñ c bi t là vitamin A, D, E. N u thi u vitamin A th sinh s n kém ho c r i lo i sinh lý sinh s n, th con sinh trư ng ch m và các h i ch ng viêm da, viêm k t m c niêm m c và viêm ñư ng hô h p thư ng xuyên x y ra. Vitamin E thư ng g i là sinh t sinh s n, n u thi u thai phát tri n kém ho c ch t khi sơ sinh, th ñ c gi ng gi m tính hăng, tinh trùng kém ho t l c d n ñ n t l th thai th p. N u thi u vitamin nhóm B th hay b viêm th n kinh, b i li t, nghiêng ñ u, ch m l n, kém ăn, thi u máu. N u thi u vitamin D th d b còi c c, m m xương. 2.5. Nhu c u khoáng Khoáng cũng là thành ph n dinh dư ng quan tr ng ñ i v i th , nh t là th nuôi nh t. N u thi u canxi, ph t pho th con còi xương, th gi ng sinh s n kém, thai hay ch t. N u thi u mu i, th hay b r i lo i tiêu hoá và ch m l n. 2.6. Nhu c u nư c u ng Th là lo i gia súc có nhu c u nhi u nư c. Cơ th th s d ng hai ngu n nư c ch y u: nư c có trong th c ăn và nư c u ng. Nhu c u nư c u ng ph thu c vào nhi t ñ không khí và hàm lư ng v t ch t khô trong th c ăn hàng ngày. Mùa hè th ăn nhi u th c ăn khô c n lư ng nư c nhi u g p 3 l n so v i bình thư ng. Ngoài ra nhu c u v nư c c a th còn ph thu c vào l a tu i và các th i kỳ s n xu t khác nhau: - Th v béo và th h u b : 0,2-0,5 lít/ngày - Th ch a: 0,5-0,6 lít/ngày - Sau khi ñ : 0,6-0,8 lít/ngày - Khi ti t s a t i ña: 0,8-1,5 lít/ngày N u cho th ăn nhi u th c ăn thô xanh và c qu , lư ng nư c có trong th c ăn th c v t ñáp ng ñư c 60-80% nhu c u nư c t ng s , nhưng v n c n cho th u ng nư c. Th thi u nư c còn nguy hi m hơn thi u th c ăn. Th nh n khát ñư c ñ n ngày th hai là b ăn, g y d n ñ n ngày th 10-12 là ch t. III. TH C ĂN VÀ KH U PH N CHO TH
3.1. Các lo i th c ăn thông d ng c a th a. Th c ăn thô xanh Th c ăn thô xanh là lo i th c ăn chính dùng ñ nuôi th , chi m t i 90% trong kh u ph n ăn hàng ngày c a th . Có th s d ng các l ai th c ăn sau: - Các lo i c : c g u, c gà, c l ng v c, c m t, c lá tre,...là các lo i c m c t nhiên. Các lo i c voi, c pangola, c stilô, c xuñăng, c ghinê là các lo i c tr ng có năng su t cao. giai ño n non, các lo i c thư ng có nhi u nư c, th d b a l ng. Nên s d ng cho th ăn c lúc b t ñ u ra hoa. C t c cho th không ñư c c t sát g c, ch c t 1/2-1/3 chi u cao cây v ph n ng n, không s d ng ph n g c c dính nhi u ñ t có tr ng giun và các m m b nh khác, hơn n a thân c ng th ăn ít. - Các lo i rau + Rau m c t nhiên: có quanh năm, v hè thu có nhi u lo i m c k ti p nhau. Nên s d ng các lo i rau m c nơi khô c n, lo i rau này không s b nhi m tr ng sán lá gan d gây b nh cho th , g m các lo i rau như rau sam, rau d n d i, rau d u, vòi voi, nh n i...Các lo i rau m c dư i nư c như rau ng , rau l p, thài lài nư c,...khi s d ng c n ph i r a s ch nhi u l n ñ h n ch tr ng sán lá gan. + Rau tr ng: các lo i rau như rau mu ng, rau d n, rau lang, rau c i, su hào, b p c i, hoa lơ, c i cúc, rau ngót,...thư ng ch a nhi u nư c và ñư c bón nhi u phân h u cơ nên khi s d ng nhi u th d b a ch y. - Các lo i lá cây d i, cây tr ng thân cao và cây leo: Là lo i th c ăn xanh cho th ăn s ch s nh t, ít ch a m m b nh + Lá chu i: có v chát th thích ăn, cho th ăn lá bánh t t t hơn lá non. Th thích ăn lá chu i tây, chu i h t, chu i ng hơn lá chu i tiêu. Lá chu i ñã gói các lo i bánh th v n thích ăn. Thân cây chu i thái nh , n u v i cám r t thích h p cho th v béo. + Lá s n ta và lá s n dây: th r t thích ăn, lo i lá này có hàm lư ng ñ m cao. + Lá keo d u, lá dâu da xoan: th có th ăn c cành nh , th g m cành s ch v trơ l i lõi g (ñ c ñi m g m nh m c a th ). + Lá mít, lá tre lá chè tươi, dâm b t vùng nào cũng có, s d ng cho th ăn quanh năm, th r t thích ăn. + Các lo i lá cây m c hoang d i: Cây ngh tr ng lá hình tim tương ñ i l n m c t t c mùa ñông cho ñ n gi a mùa hè nên dùng thay c khi mùa ñông hi m c . Cây d m sàng m c d i hai bên b ñê th r t thích ăn. Ngoài ra các lo i cây m c hoang khác như cây ích m u, cây ng i c u, cây b công anh, bông mã ñ ,...ñ u ñư c s d ng ñ nuôi th . b. Th c ăn c qu C qu nói chung là lo i th c ăn cung c p nhi u nư c, mùa hè có tác d ng gi i khát, ch ng nóng. C qu có nhi u tinh b t, nhi u ñư ng, ít ñ m, hàm lư ng xơ th p. Khoai tây có 0,8%; dưa gang có 0,9%; bí ñ có 1,4%; khoai lang có 1% xơ... Các lo i c s n, su hào, cà r t dưa chu t, dưa gang r t ñư c th ưa chu ng. Nhưng n u cho th ăn nhi u các lo i c qu d gây b nh chư ng hơi, a ch y. Ch cho th ăn v i m t t l nh t ñ nh, không cho ăn t do như các lo i c và lá cây. c. Th c ăn tinh
Bao g m các lo i h t như ngô, ñ , g o, mỳ, l c và các lo i th c ăn ñ ng v t như b t cá, b t th t, b t s a...Trong chăn nuôi th hi n nay dù nuôi theo phương th c nào, qui mô nh hay các trang tr i l n ñ u ph i có m t lư ng th c ăn tinh thích h p trong kh u ph n nh m nâng cao kh năng s n xu t c a th , h giá thành s n ph m vì có th rút ng n th i gian nuôi, năng su t cao, m t khác gi m b t th c ăn xanh cho nh ng nơi có ít ñ t tr ng rau c . Nhưng n u l m d ng th c ăn tinh quá m c s có tác d ng ngư c l i vì theo ñ c ñi m tiêu hoá thì th c ăn chính c a th không ph i là th c ăn tinh. Hơn n a, s d ng nhi u th c ăn tinh nuôi th s b l và không phát huy ñư c ti m năng rau c nông thôn. d. Th c ăn viên ð i v i th nuôi con và th mang thai, ñ ng th i v i vi c cho ăn t do th c ăn thô xanh các lo i, c n b sung thêm th c ăn viên. Hàm lư ng các ch t dinh dư ng trong th c ăn viên c n ñ t: Năng lư ng trao ñ i: 2500 Kcal/kg Protein thô: > 16% Ch t béo: > 3% Xơ thô: > 11% Ca: 1,1-1,4% P: > 0,7% Lysine: > 0,7% Methionone: > 0,25% Thu c ch ng c u trùng, ví d Clopidol: 250 ppm. Sau ñây là m t s ko i th c ăn thông d ng mà th thích ăn, d ki m, có th l a ch n khi ph i h p kh u ph n ăn cho th . B ng 6-4: Thành ph n dinh dư ng m t s lo i th c ăn cho th (g/kg) (K t qu phân tích c a Vi n Chăn nuôi) Tên th c ăn Tinh b t ð m Xơ I. TH C ĂN THÔ XANH Cây lá ñ u tương 110 46 87 Cây lá keo d u 130 72 43 Cây lá dâm b t 75 43 38 Cây lá l c 93 31 62 Cây khoai tây 94 22 49 Cây ngô non 40 9 36 Dây lá khoai lang 33 21 58 Dây lá s n d i 117 61 51 Lá s n 111 52 50 Lá ñi n thanh 93 48 39 Lá ñ u mèo 103 40 54 Lá xu hào 101 19 22 Lá b p c i 49 21 17 Lá sung 123 34 48 Lá dâu 151 78 30
Lá ñu ñ 129 53 56 Lá chè 120 48 75 Lá i 238 35 68 C m t 105 27 76 C non ngoài ñ ng 35 36 85 C h nh p 91 16 73 Rau mu ng 40 19 15 Rau sam 34 20 19 Rau tàu bay 37 25 16 Rau di p cá 22 29 18 II. TH C ĂN C QU Cà r t 109 9 10 Su hào 40 20 17 Dong 313 13 23 L c non 109 35 52 Khoai tây 193 20 8 Khoai lang 241 8 10 S n 238 11 17 Bí ñ (các lo i) 97 16 14 Chu i chín c v 199 17 22 Dưa gang 65 8 9 ðu ñ xanh (chín) 48 10 15 Mít m t c xơ 204 26 29 III. TH C ĂN H T Ngô (các lo i) 684 83 41 Thóc t 593 65 120 G ot 760 76 6 H t ñ u tương 220 374 50 H t ñ u ñen 538 230 49 H t l c nhân 166 257 27 Cám g o t 383 97 196 S n khô bóc v 805 36 26 T mg ot 728 84 9 IV. CÁC PH PH M B t lõi ngô 486 26 335 ð u tương lép 271 327 127 L c lép c v 256 160 273 Thóc lép 410 53 225 Thóc t m c m m 334 64 20 V chu i 373 66 167 Khô d u l c ép c v 355 208 244 Khô ñ u tương ép 243 238 59 3.2. Ch bi n th c ăn cho th
- Th c ăn thô xanh: C n r a s ch b ng nư c gi ng khơi ho c nư c máy. Không nên c t s n d tr th c ăn xanh lâu ngày vì như v y th c ăn s b n u, úa. Nh ng lo i rau lá có hàm lư ng nư c cao như b p c i, khoai lang... nên phơi khô b t nư c ñ phòng chư ng hơi ñ y b ng. - Các lo i c qu : Nên c t thành mi ng nh như h t ngô ñ th con ăn ñư c d dàng. C khoai tây nên lu c chín ñ gi i phóng ch t ñ c, c m c m m không ñư c s d ng cho th ăn. - Th c ăn thô khô: Ch y u ñư c d tr cho mùa ñông hi m th c ăn xanh ho c dùng trong các ngày mưa to. Hơn n a, trong chăn nuôi công nghi p c khô là ngu n ch t xơ quan tr ng nh t trong kh u ph n và ñ ng th i ñáp ng nhu c u g m nh m cho th . Nên c t các lo i c như pangola, c ch , c t nhiên ñ phơi khô, nên c t vào lúc s p ra hoa, thân còn bánh t , lúc ñó hàm lư ng dinh dư ng cao nh t, t l ch t xơ chưa cao. Khi phơi ph i ñư c n ng, tránh nư c mưa th m d b m c và m t ch t. - Th c ăn tinh: Các lo i h t to c ng như ngô nên nghi n thành m nh nh , các lo i h t nh thư ng ñ nguyên cho ăn ho c ngâm m c m m, không nên nghi n thành b t nh v a khó cho ăn, lãng phí mà cơ th s d ng th c ăn ñó s kém hơn. Có th ch bi n các lo i th c ăn tinh, k t h p v i các ph ph ph m và m t s th c ăn b sung thành lo i th c ăn h n h p tinh giàu dinh dư ng d ng b t ho c có ñi u ki n thì d p viên, ép thành bánh, kéo s i thì càng t t. Lo i th c ăn này v a n ñ nh giá tr dinh dư ng và ñáp ng ñư c nhu c u c a th . B ng 6-5: Ví d v công th c th c ăn h n h p cho th Thành ph n th c ăn Kh i lư ng Thành ph n dinh dư ng (g) (g) B t ñư ng ð m Xơ Ngô nghi n 50 34,2 4,2 2,0 Thóc t lép nghi n 50 20,5 2,7 11,2 T mg o 70 51,0 5,9 0,6 ð u tương lép nghi n 200 54,2 65,3 25,3 Cám g o xát 450 172,3 43,6 88,2 Khô d u l c ép c v 150 53,2 31,2 36,6 Mu i ăn 5 Premix vitamin 5 Premix khoáng 20 T ng s 1000 385,4 152,9 163,9 2.3. Kh u ph n và cách cho th ăn D a vào b ng nhu c u dinh dư ng c a th và thành ph n dinh dư ng c a các lo i th c ăn, có th tính toán xây d ng ñư c nhi u th c ñơn ph i h p cho t ng lo i th khác nhau. B ng 6-6 gi i thi u c u trúc kh u ph n ăn cho các lo i th khác nhau. B ng 6.6: C u trúc kh u ph n th c ăn cho các lo i th (g/con/ngày)
Lo i th Tinh h n h p Thô xanh C qu Th c ăn khác 0,5-1kg 20-30 60-130 20-45 10-15 1-2kg 70-120 200-300 25-50 25-35 2-3kg 120-150 300-400 70-100 30-40 ð c gi ng và cái có ch a 150-200 450-500 150-200 50 M ñang nuôi con 200-250 600-800 200-300 70-100 Trong kh u ph n ăn hàng ngày c a th nên có t 3 lo i th c ăn xanh tr lên ñ ñ m b o cung c p ñ dinh dư ng và duy trì tính ngon mi ng, ñ c bi t m i ngày ph i có m t lo i th c ăn giàu vitamin A. C khô có th cho ăn t do ñ cung c p ñ ch t xơ cho th . Có th b t ñ u cho th con ăn c khô t s m khi nó có th t ăn ñư c. Th r t b r i lo n tiêu hoá nên mu n thay ñ i th c ăn m i l n cũng ch ñư c phép b sung m t lo i th c ăn m i và theo dõi n u th y th a phân l ng hay a ch y thì ph i lo i b ngay. Không nên cho th ăn nhưng th c ăn th a c a ngư i ch a nhi u m hay b t ñư ng vì nh ng th c ăn này có th gây ra m t s r i lo n cho th t ch gây béo phì và a ch y ñ n các r i lo n tiêu hoá khác. Các lo i h t ngũ c c, ñ u ñ và h t cây có d u không ph i là nh ng lo i th c ăn t nhiên c a th và có th nguy hi m cho h tiêu hoá c a th , do v y không nên cho th ăn tr c ti p n u không ch bi n c n th n trong thành ph n c a th c ăn viên. Th là loài ăn c g m nh m nên c n cho nó ăn su t ngày. Ngoài ra c n có “ñ nh m” luôn luôn s n có trong chu ng ñ tho mãn nhu c u nhai (g m nh m) c a th . Có th ñó là các cành cây xanh hay hay các v t g m ki u ñ chơi “chuyên d ng”.