GIÁO TRÌNH LAO ĐỘNG NGHỀ NGHIỆP VÀ MÔI TRƯỜNG - CHƯƠNG 6

Chia sẻ: Nguyễn Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:11

Thêm vào BST

Báo xấu

80
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

QUẢN LÝ KHÍ THẢI CÔNG NGHIỆP 6.1. Quản lý môi trường ở các nước phát triển Nghiên cứu qui hoạch bảo vệ môi trường trong quá trình phát triển công nghiệp đã đ ợc các nước phát triển quan tâm từ rất sớm. Trong qui hoạch các khu công nghiệp ở các nước phát triển ngày nay, vấn đề môi trường luôn đ ợc đặt lên hàng đầu. Kinh nghiệm thực tiễn cho thấy đất nước nào thiếu sự chuẩn bị kỹ càng về qui hoạch môi trường hay thiếu sự quan tâm đúng mức trong hoạch định các chính...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: GIÁO TRÌNH LAO ĐỘNG NGHỀ NGHIỆP VÀ MÔI TRƯỜNG - CHƯƠNG 6

Ch ng 6 QU N LÝ KHÍ TH I CÔNG NGHI P (Bài gi ng i n t , Power Point) 6.1. Qu¶n lý m«i tr êng ë c¸c n íc ph¸t triÓn Nghiªn cøu qui ho¹ch b¶o vÖ m«i tr êng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®· ® îc c¸c n íc ph¸t triÓn quan t©m tõ rÊt sím. Trong qui ho¹ch c¸c khu c«ng nghiÖp ë c¸c n íc ph¸t triÓn ngμy nay, vÊn ®Ò m«i tr êng lu«n ® îc ®Æt lªn hμng ®Çu. Kinh nghiÖm thùc tiÔn cho thÊy ®Êt n íc nμo thiÕu sù chuÈn bÞ kü cμng vÒ qui ho¹ch m«i tr êng hay thiÕu sù quan t©m ®óng møc trong ho¹ch ®Þnh c¸c chÝnh s¸ch m«i tr êng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp th× ®Êt n íc ®ã lu«n ph¶i tr¶ gi¸ rÊt ®¾t. Thèng kª cña Tæ chøc Y tÕ ThÕ giíi WHO vÒ møc ®é ph¸t « nhiÔm ë mét sè thμnh phè cña c¸c n íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn vμ cña c¸c n íc ®ang ph¸t triÓn cho thÊy râ ®iÒu nμy. Theo sè liÖu cña b¶ng thèng kª trªn, nång ®é c¸c chÊt g©y « nhiÔm m«i tr êng kh«ng khÝ nh sau: Brussel (20 g/m3), Tokyo (50 g/m3), New York (57 g/m3), Mexico City (500 g/m3), Bombay (110 g/m3), New Delhi (450 g/m3), Bangkok (220 g/m3), Jakarta (250 g/m3), B¾c Kinh (500 g/m3), Manila (210 g/m3). Giíi h¹n cho phÐp cña nång ®é c¸c chÊt « nhiÔm trong kh«ng khÝ lμ 60 g/m3. Chóng ta thÊy møc ®é « nhiÔm ë c¸c n íc ®ang ph¸t triÓn v ît xa so víi giíi h¹n cho phÐp cña WHO. ë c¸c n íc T©y ©u vμ B¾c Mü vÊn ®Ò qui ho¹ch m«i tr êng ®· trë thμnh quen thuéc vμ tu©n thñ theo nh÷ng qui ®Þnh cã tÝnh ph¸p qui cña luËt b¶o vÖ m«i tr êng. ë c¸c n íc ®ang ph¸t triÓn, do nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ cÊp b¸ch tr íc m¾t, t×nh h×nh qui ho¹ch m«i tr êng cã phÇn h¹n chÕ g©y ¶nh h ëng trÇm träng ®Õn m«i tr êng chung toμn cÇu. C¸c b¸o c¸o míi ®©y cña Ng©n hμng thÕ giíi (WB) vÒ t×nh tr¹ng m«i tr êng ë c¸c n íc ®ang ph¸t triÓn ë c¸c ch©u lôc kh¸c nhau cho thÊy c«ng nghiÖp lμ thñ ph¹m chÝnh g©y « nhiÔm m«i tr êng (Hua Wang, 1999 WB). Céng ®ång thÕ giíi ®· liªn tiÕp tæ chøc c¸c diÔn ®μn khu vùc vμ toμn cÇu nh»m t×m kiÕm c¸c gi¶i ph¸p h¹n chÕ « nhiÔm m«i tr êng c«ng nghiÖp. Tuy nhiªn, ng êi ta vÉn ch a t×m ra ® îc tiÕng nãi chung vÒ vÊn ®Ò nμy. TiÕp theo Héi nghÞ Kyoto, Héi nghÞ Quèc tÕ vÒ m«i tr êng t¹i La Haye ®· rót ra kÕt luËn lμ c¸c n íc ®ang ph¸t triÓn ®Òu rÊt cã thiÖn chÝ vÒ h¹n chÕ « nhiÔm m«i tr êng nh ng thiÕu ph ¬ng tiÖn tμi chÝnh, trong khi ®ã c¸c n íc ph¸t triÓn thõa ph ¬ng tiÖn tμi chÝnh th× l¹i thiÕu thiÖn chÝ, thÓ hiÖn râ nhÊt lμ viÖc Mü míi ®©y tuyªn bè rót khái nghÞ ®Þnh th Kyoto. 87
§Ó tõng b íc c¶i thiÖn t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr êng, c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn ®ang ®Èy m¹nh c«ng t¸c qu¶n lý vμ qui ho¹ch m«i tr êng vμ kªu gäi sù h ëng øng, ®ång t×nh cña c«ng chóng vμ cña chÝnh nh÷ng ng êi "g©y « nhiÔm". NhiÒu dù ¸n cña chÝnh phñ c¸c n íc ASEAN nh dù ¸n PROPER cña Indonesia, dù ¸n ECOWATCH cña Philippine ®· tá ra rÊt thμnh c«ng trong viÖc ®iÒu chØnh t×nh tr¹ng suy tho¸i m«i tr êng. Cô thÓ h¬n n÷a, Trung Quèc míi ®©y ®· x©y dùng hÖ thèng qu¶n lý m«i tr êng Levy buéc c¸c nhμ c«ng nghiÖp ph¶i tr¶i gi¸ vÒ sù « nhiÔm mμ hä g©y ra. Ng©n hμng ThÕ giíi còng ®· ph¸t triÓn hÖ thèng ®¸nh gi¸ « nhiÔm c«ng nghiÖp (Industrial Pollution Projection System, IPPS) vμ hÖ thèng nμy ®· ® îc ¸p dông cã hiÖu qu¶ trong qui ho¹ch vμ qu¶n lý m«i tr êng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ë Latvia (Benoit Laplante and Karlis Smits, WB, 1998). Sù ph¸t triÓn c«ng nghiÖp vμ sù gia t¨ng ®Çu t n íc ngoμi kh«ng ph¶i lu«n ®i kÌm theo suy tho¸i vÒ m«i tr êng nh chóng ta th êng nghÜ. Nghiªn cøu míi ®©y cña David Wheeler thuéc Nhãm Nghiªn Cøu Ph¸t TriÓn WB cho thÊy, nhê c¶i thiÖn qui ho¹ch m«i tr êng vμ cã chÝnh s¸ch ®óng ®¾n vÒ qu¶n lý m«i tr êng mμ nh÷ng quèc gia cã t×nh tr¹ng « nhiÔm nÆng nÒ nhÊt tr íc ®©y nh Trung Quèc, Brazil, Mªhic«... ®· cã møc ®é « nhiÔm m«i tr êng gi¶m ®¸ng kÓ theo sù gia t¨ng ®Çu t n íc ngoμi. MÆt kh¸c theo nghiªn cøu cña David Wheeler, §¹i häc Boston vÒ quan hÖ gi÷a qui m« xÝ nghiÖp vμ møc ®é ph¸t « nhiÔm ë Brazil vμ Mexico cho thÊy trõ nh÷ng ngμnh c«ng nghiÖp ®Æc biÖt nh läc dÇu, c«ng nghiÖp hãa häc... c¸c xÝ nghiÖp võa vμ nhá cã møc ®é ph¸t « nhiÔm trªn ®Çu mét c«ng nh©n nãi chung thÊp h¬n xÝ nghiÖp lín. ViÖc khèng chÕ « nhiÔm m«i tr êng tuy lμ vÊn ®Ò bøc xóc ®èi víi nhiÒu quèc gia tuy nhiªn viÖc thùc hiÖn nã kh«ng ph¶i dùa trªn suy luËn chñ quan mμ ph¶i tu©n thñ theo nh÷ng qui luËt kinh tÕ. C¸c nhμ nghiªn cøu m«i tr êng ®· x©y dùng quan hÖ kinh tÕ-m«i tr êng trªn c¬ së ph¸t triÓn ® êng cong tÝch lòy t b¶n cña KUZNETS. Theo ®ã « nhiÔm c«ng nghiÖp gia t¨ng cho ®Õn lóc sù ph¸t triÓn kinh tÕ tÝch lòy ®ñ n¨ng lùc tμi chÝnh ®Ó khèng chÕ « nhiÔm. HiÖn nay ë c¸c n íc ®ang ph¸t triÓn, ng êi ta ph¶i ®iÒu chØnh th êng xuyªn quan hÖ MAC-MEP (Marginal Abatement Cost for Pollution - Marginal Expected Penalty for Pollution) ®Ó tèi u hãa chi phÝ cho c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr êng vμ rót ng¾n kho¶ng thêi gian ®¹t ® îc chØ tiªu Kuznets. §Ó thùc hiÖn ® îc ®iÒu nμy, c¸c nhμ qu¶n lý cÇn cã trong tay c«ng cô cÇn thiÕt ®ã lμ b¶n qui ho¹ch m«i tr êng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghiÖp trªn ®Þa bμn mμ hä qu¶n lý. §Ó phôc vô cho môc tiªu ®ã, Ng©n hμng thÕ giíi khuyÕn khÝch c¸c quèc gia nμy sö dông hÖ thèng th«ng tin ®Þa lý (Geographic Information System, GIS) ®Ó thÓ hiÖn th«ng tin vμ ph©n tÝch m«i tr êng. GIS lμ tæ hîp th«ng tin trªn b¶n ®å. Nã cho phÐp chóng ta cho thÓ hiÖn th«ng tin theo nh÷ng líp kh¸c 88
nhau mμ c¸c th«ng tin ®ã ® îc cËp nhËt th êng xuyªn qua m¹ng l íi quan tr¾c m«i tr êng. Dùa trªn c«ng cô nμy c¸c nhμ qu¶n lý cã thÓ kÞp thêi ®Ò xuÊt ra nh÷ng quyÕt s¸ch ®óng ®¾n cho c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr êng. GIS sö dông b¶n ®å sè ho¸ ® îc chôp tõ vÖ tinh, kh«ng ¶nh hay c¸c b¶n ®å ®Þa lý th«ng th êng ®· ® îc sè hãa (digital). Kü thuËt nμy ®· ® îc sö dông cã hiÖu qu¶ trong qui ho¹ch vμ qu¶n lý m«i tr êng ë Trung Quèc, Mexico... (David Wheeler, 1996). 6.2. Qu¶n lý m«i tr êng ë ViÖt Nam ë n íc ta, luËt M«i tr êng ® îc ¸p dông tõ n¨m 1994. §¶ng vμ Nhμ n íc ta lu«n lu«n quan t©m ®Õn c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr êng. B¸o c¸o chÝnh trÞ t¹i §¹i héi §¶ng toμn quèc lÇn thø 9 cã nªu "Ph¸t triÓn kinh tÕ ph¶i ®i ®«i víi c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr êng" nh»m ®¹t môc tiªu "§¶m b¶o cho mäi ng êi d©n ®Òu ® îc sèng trong m«i tr êng cã chÊt l îng tèt vÒ ®Êt, n íc, kh«ng khÝ". §©y lμ ph ¬ng ch©m xuyªn suèt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña ®Êt n íc, ®Æc biÖt lμ trong giai ®o¹n c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i ho¸ hiÖn nay. §Ó thùc hiÖn chñ tr ¬ng cña §¶ng vÒ c«ng t¸c b¶o vÖ m«i tr êng, nhiÒu héi nghÞ vμ diÔn ®μn khoa häc quèc gia vμ quèc tÕ ®· ® îc tæ chøc nh»m trao ®æi kinh nghiÖm trong c«ng t¸c qui ho¹ch vμ qu¶n lý m«i tr êng ®Ó ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña ®Êt n íc: Héi nghÞ quèc gia “M«i tr êng vμ sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng ë ViÖt Nam”, Hμ Néi (lÇn 1 vμ lÇn 2); Héi nghÞ vÒ c«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc trong lÜnh vùc b¶o vÖ m«i tr êng ë c¸c tr êng ®¹i häc, Thμnh Phè Hå ChÝ Minh, 1998; Héi nghÞ quèc tÕ vÒ x¨ng kh«ng ch×, Hμ Néi, 1998; Héi nghÞ quèc tÕ vÒ M«i tr êng vμ C«ng nghiÖp t¹i Thμnh phè Hå ChÝ Minh, 2001... Song song víi c¸c héi nghÞ quèc gia vμ quèc tÕ, c¸c c¬ quan nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ vμ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch m«i tr êng cña n íc ta còng cïng víi b¹n bÌ quèc tÕ ®· vμ ®ang thùc hiÖn thμnh c«ng nhiÒu dù ¸n vÒ m«i tr êng vμ ph¸t triÓn bÒn v÷ng: Dù ¸n VIE, dù ¸n VCEP, dù ¸n Qu¶n lý tæng hîp vïng bê, Dù ¸n Kinh tÕ chÊt th¶i WASTE- ECON... C¸c dù ¸n ®Çu t n íc ngoμi còng mang l¹i cho chóng ta nh÷ng kinh nghiÖm quÝ b¸u trong qu¶n lý m«i tr êng ë c¸c khu c«ng nghiÖp, ch¼ng h¹n dù ¸n liªn doanh ViÖt Nam-Singapore ë B×nh D ¬ng, dù ¸n liªn doanh khu C«ng NghiÖp Th¨ng Long ViÖt-NhËt ë Néi Bμi, c¸c dù ¸n liªn doanh Sony, Honda... lμ nh÷ng m« h×nh thùc tiÔn mμ chóng ta cã thÓ häc hái ®Ó qui ho¹ch m«i tr êng c¸c khu c«ng nghiÖp trong t ¬ng lai. Trªn c¬ së ph©n tÝch kinh nghiÖm cña c¸c quèc gia ®ang ph¸t triÓn trong khu vùc 89
vμ trªn thÕ giíi ®· tr×nh bμy ë phÇn trªn chóng ta thÊy viÖc x©y dùng b¶n ®å qui ho¹ch m«i tr êng phï hîp víi c¸c khÝa c¹nh kinh tÕ x· héi kh¸c nhau ®Ó ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña vïng kinh tÕ träng ®iÓm MiÒn Trung lμ hÕt søc cÇn thiÕt vμ bøc b¸ch. ViÖc lμm khÈn tr ¬ng nμy sÏ tr¸nh c¸i gi¸ rÊt ®¾t mμ chóng ta ph¶i tr¶ cho t ¬ng lai kÓ c¶ vÒ tμi chÝnh vμ søc kháe céng ®ång nh mét sè quèc gia Ch©u ¸ ®ang ph¶i g¸nh chÞu hiÖn nay. 6.3. øng dông c«ng nghÖ th«ng tin trong dù b¸o m«i tr êng Qu n lý môi tr ng công nghi p là m i quan tâm hàng u c a t t c các qu c gia trong quá trình công nghi p hóa. Sai l m v qu n lý môi tr ng luôn ph i tr giá r t t, c v v t ch t l n s c kh e và tính m ng c a c ng ng c a nhi u th h . Qu n lý môi tr ng theo ph ng pháp c i n d a vào tính toán m c phát th i và xác nh vùng nh h ng cho t ng tr ng h p c th . i u này òi h i th i gian d n n s ch m tr trong quy t nh ti p nh n u t . Ng c l i, nh ng quy t nh v i vàng, thi u s cân nh c c n th n v tác ng môi tr ng có th d n n nh ng h u qu nghiêm tr ng trong t ng lai. Trong b i c nh s c nh tranh kinh t và thu hút u t trên th gi i và khu v c di n ra m nh m nh hi n nay, nh ng b n qui ho ch c ng nh c không còn phù h p n a. M i hình th c qui ho ch hi n i u mang tính m và ng, ngh a là có th i u ch nh khi c n thi t nh m t i u hóa l i ích kinh t và b o v môi tr ng. i v i nh ng khu v c ang trên à phát tri n công nghi p và thu hút u t , tính m và ng c a các ph ng án qui ho ch còn có ý ngh a l n. Vì v y vi c thi t l p m t công c toán h c nh m h tr cho các nhà qu n lý trong l nh v c này là r t c n thi t. làm c i u này, ph n m m qu n lý môi tr ng công nghi p ph i t o ra s giao di n gi a các ph n t phát ô nhi m và c s d li u GIS v t nhiên, kinh t -xã h i... tính toán vùng nh h ng c a i t ng xem xét m t cách t ng. Do v y ph n m m có th a ra nhi u gi i pháp v a i m khác nhau, giúp cho các c quan qu n lý có c s xem xét l a ch n ph ng án thích h p. Ngμy nay nhê nh÷ng thμnh tùu cña c«ng nghÖ th«ng tin nªn cã thÓ dÔ dμng dùa phÇn lín vμo c¸c c«ng cô tin häc, c¸c lý thuyÕt liªn quan gi÷a kinh tÕ-m«i tr êng vμ m« h×nh ph¸t t¸n « nhiÔm ®Ó x©y dùng b¶n ®å digital qui ho¹ch m«i tr êng cho vïng kinh tÕ träng ®iÓm MiÒn Trung. Ph ¬ng ph¸p nμy cho phÐp gi¶m thiÓu phÝ tæn cho nghiªn cøu thùc nghiÖm ®ång thêi cho phÐp dù b¸o diÕn biÕn m«i tr êng trong qu·ng thêi gian dμi, rÊt phï hîp víi qui ho¹ch m«i tr êng khu c«ng nghiÖp. Muèn x©y dùng ® îc b¶n qui ho¹ch m«i tr êng cho vïng kinh tÕ träng ®iÓm theo ph ¬ng ph¸p nμy cÇn ph¶i thùc hiÖn c¸c néi dung chñ yÕu sau ®©y: - Thu thËp th«ng tin: §Þnh h íng ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña khu vùc dùa trªn b¸o c¸o chÝnh trÞ cña §¹i héi §¶ng toμn quèc, b¸o c¸o chÝnh trÞ t¹i §¹i héi §¶ng cña c¸c ®Þa ph ¬ng cã liªn quan, c¸c th«ng tin, trao ®æi th«ng qua c¸c héi th¶o, héi nghÞ quèc gia 90
vμ quèc tÕ liªn quan ®Õn khu vùc. Trªn c¬ së ®ã dù b¸o t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ trong khu vùc, dù b¸o t×nh h×nh ®Çu t trong vμ ngoμi n íc trªn ®Þa bμn kh¶o s¸t. - §iÒu tra, ph©n tÝch th«ng tin trªn thùc ®Þa: B»ng c¸ch sö dông phiÕu ®iÒu tra, th¨m dß ý kiÕn cña quÇn chóng, ph©n tÝch mÉu m«i tr êng x¸c ®Þnh ® îc thùc tr¹ng « nhiÔm m«i tr êng cña khu vùc tr íc khi tiÕn hμnh x©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp. - Digial (sè hãa) c¸c b¶n ®å hiÖn cã cña khu vùc, ph©n tÝch kh«ng ¶nh, ¶nh chôp tõ vÖ tinh cña khu vùc ®Ó dù b¸o ¶nh h ëng m«i tr êng do c¸c biÕn ®éng cña tù nhiªn. - Dùa trªn c¸c tμi liÖu ®· c«ng bè cña Ng©n hμng thÕ giíi WB, cña c¬ quan qu¶n lý m«i tr êng c¸c n íc ph¸t triÓn (EPA) vμ khu vùc ph©n tÝch dù b¸o t×nh tr¹ng ph¸t « nhiÔm cña ho¹t ®éng c«ng nghiÖp trªn trôc kinh tÕ tr íc m¾t vμ trong t ¬ng lai. - Sö dông kü thuËt m« h×nh to¸n häc ®Ó nghiªn cøu sù h×nh thμnh vμ khuÕch t¸n c¸c chÊt « nhiÔm trong m«i tr êng ®Êt, n íc vμ kh«ng khÝ ®Ó dù b¸o ph¹m vi ¶nh h ëng cña c¸c chÊt th¶i do ho¹t ®éng cña c¸c khu c«ng nghiÖp trªn trôc kinh tÕ. - Sö dông hÖ thèng th«ng tin ®Þa lý GIS ®Ó qui ho¹ch m«i tr êng cña trôc kinh tÕ. X©y dùng hÖ thèng quan tr¾c m«i tr êng ®Ó kiÓm so¸t diÔn biÕn m«i tr êng trong khu vùc, cËp nhËt th êng xuyªn th«ng tin GIS lμm c¬ së d÷ liÖu quan träng ®Ó c¸c c¬ quan qu¶n lý m«i tr êng ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch ®óng ®¾n ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña khu kinh tÕ. 6.4. Nh÷ng d÷ liÖu cÇn thiÕt ®Ó qu¶n lý ph¸t th¶i c«ng nghiÖp b»ng c«ng cô tin häc 6.4.1. Nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt Nh trªn ®· tr×nh bμy, qui ho¹ch m«i tr êng kiÓu ®éng sÏ gióp cho c¸c nhμ qu¶n lý cã c¸i nh×n nhanh chãng vÒ t¸c ®éng m«i tr êng cña dù ¸n c«ng nghiÖp. §iÒu nμy cã ý nghÜa ®Æc biÖt quan träng trong bèi c¶nh c¹nh tranh ®Ó thu hót ®Çu t nh hiÖn nay. §Ó x©y dùng ® îc phÇn mÒm hç trî qu¶n lý m«i tr êng, chóng ta cÇn cã nh÷ng c«ng cô sau ®©y: 1. §Þnh h íng ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi nãi chung vμ ®Þnh h íng ph¸t triÓn c«ng nghiÖp nãi riªng trªn ®Þa bμn ¸p dông. 2. B¶n ®å nÒn GIS trªn ®Þa bμn kh¶o s¸t. HiÖn nay chóng ta ®· cã b¶n ®å GIS cho toμn quèc víi c¬ së d÷ liÖu kh¸ ®Çy ®ñ. B¶n ®å ViÖt Nam sè hãa sÏ cho ta nh÷ng øng dông tuyÖt vêi vÒ qu¶n lý tù ®éng, trong ®ã cã qu¶n lý vÒ m«i tr êng. DÜ nhiªn víi ®é ph©n gi¶i cho phÐp, b¶n ®å sè hãa toμn quèc kh«ng cho phÐp chóng ta cã ® îc nh÷ng th«ng tin thËt sù chÝnh x¸c t¹i vÞ trÝ kh¶o s¸t nhÊt ®Þnh ®èi víi mét ®Þa ph ¬ng cô thÓ. V× vËy b¶n ®å ViÖt Nam cã ý 91
nghÜa ®èi víi qu¶n lý vÜ m«. §èi víi qu¶n lý m«i tr êng ë ®Þa ph ¬ng, hiÖn t¹i c¸c TØnh, Thμnh phè trong c¶ n íc còng ®Òu cã b¶n ®å GIS riªng cña m×nh trªn c¬ së b¶n ®å nÒn c¶ n íc. B¶n ®å ®Þa ph ¬ng hiÖn nay ë mét sè ®¬n vÞ hμnh chÝnh rÊt chi li vμ ®©y lμ c«ng cô kh«ng thÓ thiÕu trong qui ho¹ch m«i tr êng tù ®éng. 3. Thèng kª vÒ møc ®é ph¸t th¶i cña c¸c c¬ së s¶n xuÊt c«ng nghiÖp: HiÖn nay thèng kª ph¸t th¶i ®Çy ®ñ nhÊt ®· ® îc Tæ chøc Y tÕ thÕ giíi c«ng bè. Trong tμi liÖu nμy chóng ta cã thÓ t×m thÊy ®Þnh møc ph¸t th¶i trung b×nh cña c¸c ngμnh c«ng nghiÖp kh¸c nhau, c¸c yÕu tè ¶nh h ëng ®Õn møc ®é ph¸t th¶i. Dùa vμo tμi liÖu nμy, chóng ta cã thÓ x©y dùng th viÖn c¸c phÇn tö ph¸t « nhiÔm øng dông trong qu¶n lý m«i tr êng tù ®éng. 4. C¬ së lý thuyÕt tÝnh to¸n, kinh nghiÖm thùc tÕ trong dù b¸o t¸c ®éng cña c¸c nguån ph¸t th¶i kh¸c nhau ®Õn m«i tr êng cÇn thiÕt ®Ó g¾n kÕt c¸c phÇn tö ph¸t « nhiÔm ® îc thiÕt lËp trong th viÖn víi c¬ së d÷ liÖu cña b¶n ®å GIS. 6.4.2. B¶n ®å sè hãa H×nh 6.1: B¶n ®å sè hãa ViÖt Nam 92
B¶n ®å sè hãa ViÖt Nam ® îc giíi thiÖu trªn h×nh 6.1. B¶n ®å ViÖt Nam hiÖn t¹i ® îc x©y dùng rÊt c«ng phu víi c¬ së d÷ liÖu rÊt phong phó: ®Þa lý tù nhiªn, khÝ hËu, hμnh chÝnh, kinh tÕ-x· héi, m«i tr êng, tμi nguyªn.... H×nh 6.2: Khu vùc Trung Trung Bé H×nh 6.3: Khu vùc Qu¶ngNam-§μ N½ng 93
H×nh 6.4: B¶n ®å sè hãa cña Thμnh phè §μ N½ng trÝch tõ b¶n ®å ViÖt Nam H×nh 6.5: B¶n ®å sè hãa chi tiÕt cña Thμnh phè §μ N½ng 94
H×nh 6.6: B¶n ®å sö dông ®Êt Thμnh phè §μ N½ng H×nh 6.7: C¬ së h¹ tÇng Thμnh phè §μ N½ng 95
H×nh 6.8: C¸c c¬ së s¶n xuÊt c«ng nghiÖp §μ N½ng §Ó cã thÓ kh¶o s¸t chi tiÕt, chóng ta cã thÓ cho hiÓn thÞ líp d÷ liÖu cã liªn quan hoÆc phãng to khu vùc xem xÐt. H×nh 6.2 giíi thiÖu khuÕch ®¹i khu vùc Trung Trung Bé cßn h×nh 6.3 lμ khu vùc Qu¶ng Nam-§μ N½ng. H×nh 6.4 lμ b¶n ®å khuÕch ®¹i khu vùc Thμnh phè §μ N½ng víi tËp hîp nhiÒu líp th«ng tin kh¸c nhau. Chóng ta thÊy ®é ph©n gi¶i cña b¶n ®å chung kh«ng cho phÐp chóng ta nghiªn cøu mét c¸ch chi tiÕt c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn ®Þa ph ¬ng. V× vËy ®Ó t¨ng ®é chÝnh x¸c cña ph ¬ng ph¸p, chóng ta cÇn cã b¶n ®å sè hãa cña ®Þa ph ¬ng ¸p dông. 6.4.3. C¬ së d÷ liÖu vÒ ph¸t th¶i Dùa trªn thèng kª møc ®é ph¸t th¶i cña Tæ chøc Y tÕ ThÕ Giíi WHO. H×nh 3.10 giíi thiÖu mét trang thèng kª møc ®é ph¸t th¶i cña qu¸ tr×nh c«ng nghÖ dÖt may vμ nghÒ da. T¶i l îng c¸c chÊt « nhiÔm ® îc cho theo ®¬n vÞ khèi l îng s¶n phÈm. Do vËy chóng ta cã thÓ tÝnh to¸n ® îc t¶i l îng cña tõng chÊt « nhiÔm khi biÕt ® îc c«ng suÊt cña nhμ m¸y hay cña qui tr×nh c«ng nghÖ. Trong c¬ së d÷ liÖu nμy, chóng t«i ® a toμn bé c¸c lo¹i h×nh ph¸t th¶i còng nh cña tÊt c¶ c¸c qui tr×nh c«ng nghÖ cã trong tμi liÖu thèng kª cña WHO ®Ó lμm nÒn t¶ng nghiªn cøu ph¸t triÓn sau nμy. ë ®©y chØ cã møc ®é ph¸t th¶i thÓ khÝ ® îc quan t©m còng nh chØ sö dông mét sè lo¹i h×nh s¶n xuÊt liªn quan ®Õn ®Þa ph ¬ng theo kÕ häach ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi mμ Thμnh phè ®· ®Ò ra. 96
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt §¬n vÞ tÝnh T¶i l îng trªn ®¬n vÞ tÝnh 97