Luận án Tiến sĩ Giáo dục học: Rèn luyện kỹ năng sử dụng ngôn ngữ hóa học cho sinh viên miền núi trong trường Sư phạm các tỉnh phía Bắc

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI<br /> ................................<br /> <br /> HOÀNG THỊ CHIÊN<br /> <br /> RÈN LUYỆN KỸ NĂNG SỬ DỤNG NGÔN NGỮ<br /> HÓA HỌC CHO SINH VIÊN MIỀN NÚI TRONG<br /> TRƢƠNG SỰ PHẠM CÁC TỈNH PHÍ BẮC<br /> <br /> CHUYÊN NGÀNH PHƢƠNG PHÁP GIẢNG DẠY HÓA HỌC<br /> MÃ SỐ : 05.07.02<br /> <br /> NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:<br /> 1. GS. TSKH NGUYỄN CƢỜNG<br /> 2. TS PHÙNG QUỐC VIỆT<br /> <br /> HÀ NỘI - 2004<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> <br /> Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu<br /> trong luận án là trung thực và chƣa từng đƣợc ai công bố trong bất cứ công trình nào khác.<br /> <br /> Tác giả luận án<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang phụ bìa<br /> Lời cam đoan<br /> Mục lục<br /> Danh mục các chữ viết tắt trong luận án<br /> Danh mục các bảng<br /> Danh mục các sơ đồ, đồ thị<br /> <br /> MỞ ĐẦU ................................................................................................................................... 1<br /> CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỂ TÀI NGHIÊN CỨU............. 9<br /> 1.1. Cơ sở phƣơng pháp luận của quá trình dạy học. ......................................................... 9<br /> 1.1.1. Học tập là một loại hoạt động nhận thức đặc biệt của con ngƣời. ....................... 9<br /> 1.1.2. Quá trình dạy học hoá học với sự chi phối của các quy luật nhận thức............. 11<br /> 1.1.3. Ngôn ngữ là phƣơng tiện của học tập và nhận thức: ......................................... 12<br /> 1.2. Ngôn ngữ hóa học là một phƣơng tiện nhận thức trong khoa học và dạy học ......... 22<br /> 1.2.1. Khái niệm "Ngôn ngữ hóa học": ........................................................................ 22<br /> 1.2.2. Ngôn ngữ hóa học là một phƣơng tiện tích cực để nhận thức hóa học. ............. 24<br /> 1.2.3. Các chức năng nhận thức của-NNHH................................................................ 24<br /> 1.2.4. NNHH trong chƣơng trình hoa học trƣờng phổ thông: ..................................... 25<br /> 1.2.5. NNHH làm tối ƣu hoá quá trình lĩnh hội môn hoá học,<br /> phát triển tƣ duy cho HS. ............................................................................................. 25<br /> 1.2.6. Vai trò của NNHH trong nhiệm vụ giáo dục tƣ tƣởng đạo đức cho HS: ........... 26<br /> 1.3. Đôi nét về công tác đào tạo giáo viên hóa học<br /> <br /> tại các trƣờng sƣ phạm miền núi phía bắc . ..................................................................... 27<br /> 1.3.1. Thực trạng phát triển giáo dục đào tạo ở các tỉnh miền núi phía bắc. ............... 27<br /> 1.3.2. Thực trạng công tác đào tạo giáo viên hoá học cho các tỉnh miền núi phía bắc 29<br /> 1.4. Thực trạng của việc dạy học hóa học và sử dụng ngôn ngữ hóa học trong dạy học ở<br /> một số trƣờng phổ thông các tỉnh miền núi phía bắc . ..................................................... 31<br /> 1.4.1. Mục đích khảo sát: ............................................................................................. 31<br /> 1.4.2. Nội dung, đối tƣợng và phƣơng pháp khao sát. ................................................. 32<br /> 1.4.3. Tiến trình và kết quả khảo sát. ........................................................................... 33<br /> Kết luận chƣơng 1 ............................................................................................................ 38<br /> CHƢƠNG 2 : RÈN LUYỆN NGÔN NGỮ HÓA HỌC CHO SINH VIÊN ........................ 40<br /> 2.1. Những tiền đề khoa học của việc rèn luyện ngôn ngữ hóa học cho sinh viên .......... 40<br /> 2.1.1. Giáo viên là ngƣời quyết định trực tiếp đến chất lƣợng dạy học. Những năng<br /> lực sƣ phạm cần thiết của ngƣời giáo viên. ................................................................. 40<br /> 2.1.2. Những yêu cầu về năng lực, phẩm chất của ngƣời giáo viên hoá học ở trƣờng<br /> phổ thông. .................................................................................................................... 43<br /> 2.1.3. Đặc điểm tâm lý và khó khăn của HS, SV miền núi trong học tập: .................. 49<br /> 2.1.4. Nắm vững NNHH là phƣơng pháp nghiên cứu hóa học có hiểu quả nhất. ....... 54<br /> 2.2. Những nguyên tắc cơ bản và các quan điểm chỉ đạo trong việc rèn luyện ngôn ngữ<br /> hóa học cho sinh viên . ..................................................................................................... 63<br /> 2.2.1. Những nguyên tắc cơ bản: ................................................................................. 63<br /> 2.2.2. Các quan điểm chỉ dạo xây dựng quy trình rèn luyện kỹ năng về NNHH cho SV<br /> ...................................................................................................................................... 64<br /> 2.3. Một số đề xuất về phƣơng hƣớng rèn luyện NNHH cho SV : .................................. 66<br /> 2.3.1. Rèn luyện các kỹ năng về NNHH cho SV trong quá trình học tập các học phần<br /> nghiệp vụ (các học phần về PPGD bộ môn). ............................................................... 66<br /> <br />