Luận án Tiến sĩ Giáo dục học: Sử dụng trò chơi dân gian nhằm giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học miền núi Đông Bắc

1<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN<br /> <br /> HÀ THỊ KIM LINH<br /> <br /> SỬ DỤNG TRÒ CHƠI DÂN GIAN<br /> NHẰM GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH<br /> TIỂU HỌC MIỀN NÚI ĐÔNG BẮC<br /> Chuyên ngành: Lý luận và lịch sử giáo dục<br /> Mã số: 62.14.01.01<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ GIÁO DỤC HỌC<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học:<br /> <br /> 1. GS.TSKH. Nguyễn Văn Hộ<br /> 2. PGS.TS. Phạm Viết Vƣợng<br /> <br /> THÁI NGUYÊN - 2012<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> i<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> Tôi xin cam đoan rằng, đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Tất cả<br /> các nguồn số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận án này là trung thực và chƣa<br /> đƣợc sử dụng để bảo vệ một học vị nào. Các thông tin trích dẫn trong luận án đều<br /> đã đƣợc chỉ rõ nguồn gốc.<br /> Tác giả luận án<br /> Hà Thị Kim Linh<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> ii<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Lời cam đoan ......................................................................................................................................i<br /> Mục lục .......................................................................................................................................... ii<br /> Danh mục các ký hiệu, các chữ viết tắt ............................................................................................v<br /> DAnh mục các bảng ........................................................................................................................ vi<br /> Danh mục biểu đồ ........................................................................................................................... vii<br /> MỞ ĐẦU ...........................................................................................................................................1<br /> <br /> 1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................. 1<br /> 2. Mục đích nghiên cứu ........................................................................................... 2<br /> 3. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu..................................................................... 3<br /> 4. Giả thuyết khoa học ............................................................................................. 3<br /> 5. Nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................................................... 3<br /> 6. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................. 3<br /> 7. Phƣơng pháp nghiên cứu ..................................................................................... 3<br /> 7.1. Nhóm các phƣơng pháp nghiên cứu lý thuyết ....................................................... 3<br /> 7.2. Nhóm các phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn ....................................................... 4<br /> 7.3. Nhóm các phƣơng pháp thống kê toán học ........................................................... 4<br /> <br /> 8. Những luận điểm cần bảo vệ ............................................................................... 5<br /> 9. Đóng góp mới của luận án ................................................................................... 5<br /> 9.1. Về lý luận .............................................................................................................. 5<br /> 9.2. Về thực tiễn ........................................................................................................... 5<br /> <br /> 10. Cấu trúc của luận án .......................................................................................... 5<br /> Chƣơng 1: CƠ SỞ LÍ LUẬN CỦA SỬ DỤNG TRÒ CHƠI DÂN GIAN NHẰM<br /> GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH TIỂU HỌC .........................................6<br /> <br /> 1.1. Tổng quan nghiên cứu ...................................................................................... 6<br /> 1.1.1. Những nghiên cứu về trò chơi trong giáo dục học sinh ..................................... 6<br /> 1.1.2. Nghiên cứu về trò chơi dân gian trong giáo dục học sinh ................................ 11<br /> <br /> 1.2. Những vấn đề cơ bản của giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học ................ 14<br /> 1.2.1. Khái niệm đạo đức, Giáo dục đạo đức ............................................................. 14<br /> 1.2.2. Đặc điểm của học sinh tiểu học ........................................................................ 16<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> iii<br /> <br /> 1.2.3. Quá trình giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học ........................................... 18<br /> 1.2.4. Các con đƣờng giáo dục đạo đức cho HSTH ................................................... 21<br /> <br /> 1.3. Sử dụng trò chơi dân gian nhằm giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học ..... 22<br /> 1.3.1. Khái quát về TCDG .......................................................................................... 22<br /> 1.3.2. Cơ sở để sử dụng TCDG nhằm giáo dục đạo đức cho HSTH .......................... 28<br /> 1.3.3. Sử dụng TCDG nhƣ là phƣơng pháp giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học ..... 37<br /> 1.3.4. Hình thức sử dụng TCDG nhằm giáo dục đạo đức cho HSTH ........................ 38<br /> <br /> Tiểu kết chƣơng 1 .................................................................................................. 40<br /> Chƣơng 2: THỰC TRẠNG SỬ DỤNG TRÒ CHƠI DÂN GIAN NHẰM GIÁO<br /> DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH TIỂU HỌC MIỀN NÚI ĐÔNG BẮC ..... 41<br /> <br /> 2.1. Khái quát về khảo sát thực trạng .................................................................... 41<br /> 2.1.1. Khái quát về khách thể khảo sát ....................................................................... 41<br /> 2.1.2. Mục tiêu khảo sát ............................................................................................. 42<br /> 2.1.3. Phƣơng pháp khảo sát ...................................................................................... 42<br /> 2.1.4. Đối tƣợng khảo sát ........................................................................................... 42<br /> <br /> 2.2. Thực trạng sử dụng TCDG nhằm GDĐĐ cho HSTH miền núi Đông Bắc .......... 43<br /> 2.2.1. Thực trạng nhận thức về sử dụng TCDG nhằm GDĐĐ cho HSTH................. 43<br /> 2.2.2. Thực trạng sử dụng TCDG nhằm GDĐĐ cho HSTH ...................................... 49<br /> <br /> 2.3. Đánh giá chung thực trạng sử dụng TCDG nhằm GDĐĐ cho HSTH<br /> miền núi Đông Bắc ......................................................................................... 61<br /> 2.3.1. Ƣu điểm và kết quả chính................................................................................. 61<br /> 2.3.2. Nguyên nhân và hạn chế .................................................................................. 62<br /> <br /> Tiểu kết chƣơng 2 .................................................................................................. 63<br /> Chƣơng 3 : BIỆN PHÁP SỬ DỤNG TRÒ CHƠI DÂN GIAN NHẰM GIÁO DỤC<br /> ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH TIỂU HỌC MIỀN NÚI ĐÔNG BẮC ................. 65<br /> <br /> 3.1. Nguyên tắc xây dựng biện pháp sử dụng TCDG nhằm GDĐĐ cho HSTH ......... 65<br /> 3.1.1. Nguyên tắc đảm bảo tính thực tiễn ................................................................... 65<br /> 3.1.2. Nguyên tắc đảm bảo tính kế thừa ..................................................................... 65<br /> 3.1.3. Nguyên tắc đảm bảo sự phát triển .................................................................... 66<br /> 3.1.4. Đảm bảo sự phù hợp đối tƣợng giáo dục ......................................................... 66<br /> <br /> 3.2. Biện pháp sử dụng TCDG nhằm GDĐĐ cho HSTH miền núi Đông Bắc ..... 67<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br /> iv<br /> <br /> 3.2.1. Thiết lập mối quan hệ giữa TCDG và nội dung GDĐĐ cho HSTH ................ 67<br /> 3.2.2. Xây dựng quy trình sử dụng TCDG nhằm GDĐĐ cho HSTH ........................ 73<br /> 3.2.3. Thiết kế hoạt động sử dụng TCDG nhằm GDĐĐ cho HSTH .......................... 76<br /> 3.2.4. Đổi mới hình thức tổ chức HĐGDNGLL ở trƣờng tiểu học theo hƣớng sử<br /> dụng TCDG nhằm GDĐĐ cho HS................................................................ 82<br /> 3.2.5. Đảm bảo các điều kiện hỗ trợ sử dụng TCDG nhằm GDĐĐ cho HSTH......... 84<br /> <br /> 3.3. Mối quan hệ giữa các biện pháp ..................................................................... 87<br /> 3.4. Đánh giá tính khả thi của các biện pháp sử dụng trò chơi dân gian nhằm<br /> giáo dục đạo đức cho học sinh tiểu học ......................................................... 88<br /> 3.4.1. Mục đích, đối tƣợng, phƣơng pháp đánh giá.................................................... 88<br /> 3.4.2. Kết quả thăm dò các biện pháp sử dụng trò chơi dân gian nhằm giáo dục đạo<br /> đức cho học sinh tiểu học .............................................................................. 88<br /> <br /> 3.5. Tổ chức thực nghiệm biện pháp sử dụng TCDG nhằm GDĐĐ cho HSTH ......... 89<br /> 3.5.1. Khái quát thực nghiệm ..................................................................................... 89<br /> 3.5.2. Phân tích kết quả thực nghiệm ......................................................................... 93<br /> <br /> Tiểu kết chƣơng 3 ................................................................................................ 107<br /> KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................................................. 109<br /> <br /> 1. Kết luận ........................................................................................................... 109<br /> 2. Khuyến nghị .................................................................................................... 109<br /> DANH MỤC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ................................................... 111<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO ........................................................................................................... 112<br /> <br /> Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên<br /> <br /> http://www.lrc-tnu.edu.vn<br /> <br />