Luận án Tiến sĩ Luật học: Bảo đảm quyền tố tụng của đương sự trong tố tụng dân sự

1<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> <br /> BỘ TƯ PHÁP<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI<br /> -------<br /> <br /> NGUYỄN THỊ THÚY HẰNG<br /> <br /> BẢO ĐẢM QUYỀN TỐ TỤNG CỦA ĐƯƠNG SỰ<br /> TRONG TỐ TỤNG DÂN SỰ<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC<br /> <br /> HÀ NỘI, NĂM 2019<br /> <br /> 2<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> <br /> BỘ TƯ PHÁP<br /> <br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI<br /> -------<br /> <br /> NGUYỄN THỊ THÚY HẰNG<br /> <br /> BẢO ĐẢM QUYỀN TỐ TỤNG CỦA ĐƯƠNG SỰ<br /> TRONG TỐ TỤNG DÂN SỰ<br /> <br /> Chuyên ngành : Luật dân sự và Tố tụng dân sự<br /> Mã số<br /> <br /> : 9 38 01 03<br /> <br /> LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC<br /> Người hướng dẫn khoa học:<br /> 1. PGS.TS. Trần Anh Tuấn<br /> 2. TS. Đinh Trung Tụng<br /> <br /> HÀ NỘI, NĂM 2019<br /> <br /> 3<br /> <br /> LỜI CAM ĐOAN<br /> <br /> Tôi xin cam đoan công trình nghiên cứu này được thực hiện bởi bản thân tác<br /> giả. Nếu có bất kỳ sự sao chép bất hợp pháp nào từ các công trình nghiên cứu khác,<br /> Tôi xin chịu trách nhiệm trước pháp luật.<br /> <br /> Tác giả luận án<br /> <br /> 4<br /> <br /> DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT<br /> <br /> Bộ luật Tố tụng dân sự:<br /> <br /> BLTTDS<br /> <br /> Tố tụng dân sự:<br /> <br /> TTDS<br /> <br /> Hội đồng xét xử:<br /> <br /> HĐXX<br /> <br /> Tòa án nhân dân tối cao:<br /> <br /> TANDTC<br /> <br /> Viện kiểm sát:<br /> <br /> VKS<br /> <br /> Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao:<br /> <br /> TPTANDTC<br /> <br /> 1<br /> <br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Trong xu thế phát triển và hội nhập quốc tế vấn đề bảo vệ quyền con người<br /> ngày càng được xem trọng. Vì vậy, trong hoạt động xét xử bảo đảm quyền tố tụng<br /> của đương sự là một tất yếu khách quan. Bảo đảm quyền tố tụng của đương sự trong<br /> tố tụng dân sự là cơ sở cho việc giải quyết vụ án chính xác, khách quan, mang lại<br /> niềm tin công lý cho người dân. Quan điểm cải cách tư pháp được Đảng ta ghi nhận<br /> trong Nghị quyết 48-NQ/TW ngày 24/5/2005 của Bộ Chính trị về chiến lược xây<br /> dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam đến năm 2010, định hướng đến năm<br /> 2020 đã chỉ rõ: “Hoàn thiện chế độ bảo hộ của Nhà nước đối với các quyền, lợi ích<br /> hợp pháp của công dân, chế độ trách nhiệm của cơ quan nhà nước, nhất là Tòa án<br /> trong việc bảo vệ các quyền đó; xử lý nghiêm minh mọi hành vi xâm phạm quyền và<br /> lợi ích hợp pháp của công dân”. Có thể nhận thấy rằng quan điểm của Đảng ta về cải<br /> cách tư pháp đặt ra yêu cầu phải cải cách mạnh mẽ các thủ tục tố tụng tư pháp theo<br /> hướng dân chủ, công khai, minh bạch, đảm bảo quyền tố tụng của đương sự, đảm bảo<br /> hiệu quả của thủ tục tư pháp dân sự đáp ứng yêu cầu về bảo đảm quyền con người,<br /> quyền công dân.<br /> Hiến pháp năm 2013 – Đạo luật cơ bản của quốc gia đã cụ thể hóa vấn đề này<br /> tại khoản 3 Điều 102 và nêu rõ “Tòa án nhân dân có nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ<br /> quyền con người, quyền công dân, bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ lợi ích của<br /> Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”. Như vậy, vấn đề bảo vệ<br /> công lý, bảo vệ quyền con người và quyền công dân được đặt lên hàng đầu trong rất<br /> nhiều nhiệm vụ của Tòa án mà Hiến pháp đã liệt kê cho thấy sự tiến bộ về mặt lập<br /> pháp, vì bảo đảm quyền con người và quyền công dân là cội nguồn cho sự bảo đảm<br /> quyền tố tụng của đương sự trong tố tụng dân sự.<br /> Bảo đảm quyền tố tụng của đương sự trong tố tụng dân sự có ý nghĩa rất quan<br /> trọng. Bảo đảm quyền tố tụng của đương sự chính là bảo đảm cho các cá nhân, cơ<br /> quan, tổ chức có quyền, lợi ích hợp pháp bị xâm phạm hay tranh chấp trong các quan<br /> hệ dân sự, hôn nhân gia đình, kinh doanh thương mại, lao động có thể bảo vệ quyền,<br /> lợi ích hợp pháp của mình trước Tòa án. Tuy nhiên, dưới góc độ lý luận chưa có một<br /> công trình nào nghiên cứu một cách có hệ thống và toàn diện về bảo đảm quyền tố<br /> tụng của đương sự trong tố tụng dân sự để làm cơ sở cho việc đánh giá luật định. Mặt<br /> khác, một số quy định về bảo đảm quyền tố tụng của đương sự được quy định trong<br /> Bộ luật Tố tụng Dân sự (BLTTDS) năm 2015 chưa đầy đủ hoặc thiếu cụ thể, nên việc<br /> áp dụng các quy định này trong thực tiễn đã dẫn tới những vướng mắc, bất cập, chưa<br /> <br />