Luận án Tiến sĩ Luật học: Pháp luật về an ninh con người của phạm nhân ở Việt Nam hiện nay

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:198

Thêm vào BST

Báo xấu

63
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của Luận án nhằm đề xuất các giải pháp hoàn thiện pháp luật về an ninh con người của phạm nhân cũng như các giải pháp đảm bảo việc thi hành pháp luật và an ninh con người của phạm nhân ở Việt Nam hiện nay. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Luật học: Pháp luật về an ninh con người của phạm nhân ở Việt Nam hiện nay

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ TƢ PHÁP TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI NGUYỄN ĐỨC HÒA PHÁP LUẬT VỀ AN NINH CON NGƢỜI CỦA PHẠM NH N Ở VIỆT NAM HIỆN NAY LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC HÀ NỘI - 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ TƢ PHÁP TRƢỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI NGUYỄN ĐỨC HÒA PHÁP LUẬT VỀ AN NINH CON NGƢỜI CỦA PHẠM NH N Ở VIỆT NAM HIỆN NAY LUẬN ÁN TIẾN SĨ LUẬT HỌC Chuyên ngành: Ltậlu nậvLậLvchậsnậnhLậns cậvLậph pậlu t Mã số: 9380106 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: 1. TS. Nguyễn Văn Năm 2. TS. Mai Văn Thắng HÀ NỘI - 2021
LỜI CAM ĐOAN TôiậxinậcamậđoanậđâyậlLậcôngậtrìnhậnghiênậcứuậkhoaậhọcậđộcậl pậcủa riêng tôi. Các kếtậquảậnêuậtrongậLu nậ nậ chsaậđsợcậcôngậbốậtrongậbấtậkỳậ côngậtrình nào kh c.ậC cậsốậliệuậtrongậLu nậ nậlLậtrungậthực,ậcóậnguồnậgốcậrõậrLng,ậđsợcậtríchậdẫnậ đúngậtheoậquyậđvnh. Tôiậxinậchvuậtr chậnhiệmậvềậtínhậchínhậx cậvLậtrungậthựcậcủaậLu nậ nậnLy. Tác giả luận án Nguyễn Đức Hòa
LỜI CẢM ƠN TôiậxinậbảyậtỏậlòngậbiếtậơnậsâuậsắcậvLậlờiậcảmậơnậchânậthLnhậđốiậv iậTS.ậNguyễnậ VănậNămậvLậTS.ậMaiậVănậThắngậ- nhữngậngsờiậthầyậđãật nậtìnhậchỉậbảo,ậgiúpậđỡậtôiậ trongậsuốtậqu ậtrìnhậthựcậhiệnậLu nậ n. TôiậxinậtrânậtrọngậcảmậơnậBanậGi mậhiệu,ậc cậthầyậgi o,ậcôậgi oậTrsờngậĐạiậhọcậ Lu tậHLậNộiậđãậtạoậđiểuậkiệnậthu nậlợiậgiúpậtôiậhoLnậthLnhậkhóaậhọcậvà bảoậvệậthLnhậ côngậLu nậ n. Tôi cũngậxinậgniậlờiậcảmậơnậchânậthLnhật iậgiaậđìnhậđãậluônậđộngậviênậvLậtạoậmọi điềuậkiệnậthu nậlợiậchoậtôiậtrongậhọcật pậvLậnghiênậcứu;ậcảmậơnậcơậquanậcôngật c,ậbạnậ bè,ậ đồngậ nghiệp,ậ c cậ cơậquan,ậ đơnậ vvậ đãậ tạoậ điềuậ kiệnậ thu nậ lợiậ giúpậ tôi hoàn thành Lu nậ nậnLy. Tác giả luận án Nguyễn Đức Hòa
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ANCN: Anậninhậconậngsời ANQG: Anậninhậquốcậgia ANXH: Anậninhậxãậhội CMCN: C chậmạngậcôngậnghiệp CSND: Cảnhậs tậnhânậdân CAND: Công an nhân dân HĐND:ậ Hộiậđồngậnhânậdân LHQ: Liênậhợpậquốc LPQT: Lu tậph pậquốcậtế MTTQVN: Mặtậtr nậTổậquốcậViệtậNam PLQT: Ph pậlu tậquốcậtế QCN: Quyềnậconậngsời QPPL: Quyậphạmậph pậlu t THADS: ThiậhLnhậ nậdânậsự THAHS: ThiậhLnhậ nậhìnhậsự THAPT: ThiậhLnhậ nậphạtậtù TAND: Tòa án nhân dân TTHS: Tốậtụngậhìnhậsự TTATXH: Tr tậtự,ậanậtoLnậxãậhội UBND: Ủyậbanậnhânậdân VPPL: Viậphạmậph pậlu t VKSND: Việnậkiểmậs tậnhânậdân XHCN: Xãậhộiậchủậnghĩa
MỤC LỤC Trang MỞ ĐẦU 1 Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 6 1.1. Khái quát tìnhậhìnhậnghiênậcứu ởậtrongậns c,ậngoLiậns cậliên quan đếnậđềậtLiậLu nậ n 6 1.2.ậĐ nhậgi ậchungậvềậtìnhậhìnhậnghiênậcứuậliênậquanậđếnậđềậtLiậLu nậ nậvLậnhữngậvấnậđềậđặtậraậcầnậtiếpậtụcậnghiênậcứu 24 1.3. GiảậthuyếtậkhoaậhọcậvLậcâuậhỏiậnghiênậcứuậcủaậLu nậ n 26 Kếtậlu nậChsơngậ1 26 Chƣơng 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA PHÁP LUẬT VỀ AN NINH CON NGƢỜI CỦA PHẠM NH N Ở VIỆT NAM 28 2.1.ậKh iậniệmậanậninhậconậngsờiậcủaậphạmậnhân 28 2.2.ậKh iậniệm,ậđặcậđiểm,ậvaiậtròậcủaậph pậlu tậvềậanậninhậconậngsờiậcủaậ phạmậnhân 32 2.3. Đốiậ tsợng,ậ phsơngậ ph p điềuậ chỉnh,ậ nguyênậ tắc,ậ nộiậ dung,ậ hìnhậ thứcậcủaậph pậlu tậvềậanậninhậconậngsờiậcủaậphạmậnhân 37 2.4.ậC cậtiêuậchíậđ nhậgi ậmứcậđộậhoLnậthiệnậcủaậph pậlu tậvềậanậninhậ conậngsờiậcủaậphạmậnhân 49 2.5.ậ Nhữngậ yếuậ tốậ ảnhậ hsởngậ t iậ ph pậ lu tậ vềậ anậ ninhậ conậ ngsờiậ củaậ phạmậnhân 52 2.6. Ph pậlu tậquốcậtếậvLậph pậlu t mộtậsốậquốcậgiaậvềậanậninhậconậngsờiậ củaậphạmậnhânậvLậgi ậtrvậthamậkhảoậchoậViệtậNam 55 Kếtậlu nậChsơngậ2 62 Chƣơng 3: QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN, THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VÀ THI HÀNH PHÁP LUẬT VỀ AN NINH CON NGƢỜI CỦA PHẠM NH N Ở VIỆT NAM 64 3.1.ậQu ậtrìnhậph tậtriểnậcủaậph pậlu tậvềậanậninhậconậngsờiậcủaậphạmậ nhânậởậViệtậNamật sauậC chậmạngậth ngậT mậnămậ1945ậđếnậnay 64 3.2.ậThựcậtrạngậph pậlu t vLậthiậhLnhậph pậlu tậvềậanậninhậconậngsờiậcủaậ phạmậnhânậởậViệtậNamậhiệnậnay 69 Kếtậlu nậChsơngậ3 122 Chƣơng 4: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ AN NINH CON NGƢỜI CỦA PHẠM NH N Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 124
4.1. Sựậ cầnậ thiếtậ phải hoLnậ thiệnậ ph pậ lu tậ vềậ anậ ninhậ conậ ngsờiậ của phạmậnhânậởậViệtậNamậhiệnậnay 124 4.2.ậ Quanậ điểmậ hoLnậ thiệnậ ph pậ lu tậ vềậ anậ ninhậ conậ ngsờiậ củaậ phạmậ nhânậởậViệtậNamậhiệnậnay 125 4.3.ậGiảiậph pậhoLnậthiệnậph pậlu tậvềậanậninhậconậngsờiậcủaậphạmậnhânậ ởậViệtậNamậhiệnậnay 129 Kếtậlu nậChsơngậ4 152 KẾT LUẬN 153 DANH MỤC CÔNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Trong bốiậcảnhậngLyậcLng giaậtăngậc cậmối đeậdọaậđốiậv iậsựậanậtoLnậcủaậmỗiậc ậ nhân conậngsờiậtrênậphạmậviậtoLnậcầu, việcậtăngậcsờngậANCN lLậmộtậtrongậnhữngậmốiậ quanậ tâmậ hLngậ đầuậ củaậ LHQ vLậ c cậ tổậ chứcậ quốcậ tế.ậ Năm 1994,ậ Chsơngậtrìnhậ ph tậ triển LHQ (UNDP) trong Báo cáo ph tậ triểnậ conậ ngsờiậ đãậ đsaậ raậ đvnhậ nghĩaậ vềậ ANCN. Bảyậnămậsau,ậỦyậbanậANCN đsợcậthLnhậl pậvLoậth ngậ01ậnămậ2001ậđểậđ pậ lạiậlờiậkêuậgọiậcủaậTổngậthsậktậLHQ tạiậHộiậnghvậthsợngậđỉnhậThiênậniênậkỷậ2000ậvìậ mộtậthếậgi iậ“freeậofậwant”ậand “freeậofậfear”. Haiậnămậsauậđó,ậvào ngày 01 tháng 5 nămậ2003,ậĐồngậChủậtvchậcủaậỦyậbanậANCN,ậSadakoậOgataậvLậAmartyaậSen,ậđãậtrìnhậ bày “Báo cáo ANCN ngày nay” choậ Tổngậ thsậ ktậ LHQ, Kofi Annan. Trong Nghvậ quyếtậđsợcậĐạiậhộiậđồngậLHQ thôngậquaậtạiậHộiậnghvậthsợngậđỉnhậthếậgi iậnămậ2005,ậ c cậnguyênậthủậquốcậgiaậvLậchínhậphủậc cậns cậđãậđềậc pậđếnậANCN theoậc chậnhấnậ mạnhậquyềnậcủaậngsờiậdânậđsợcậsốngậtrongậtựậdoậvLậnhânậphẩm,ậtho tậkhỏiậnghèoậđóiậ vLậ tuyệtậ vọng;ậ tấtậ cảậ c cậ c ậ nhân,ậ đặcậ biệtậ lLậ nhữngậ ngsờiậ dễậ bvậ tổnậ thsơng,ậ đsợcậ quyềnậtựậdoậkhỏiậsợậhãiậvLậtựậdoậkhỏiậnghèoậđói,ậv iậcơậhộiậbìnhậđẳngậđểật nậhsởngậtấtậ cảậ c cậ quyềnậ củaậ họậ vL ph tậ triển đầyậ đủ tiềmậ năngậ conậ ngsờiậ củaậ họ1. Nămậ 2006,ậ Friends of Human Security đsợcậthLnhậl pậtạiậLHQ doậNh tậBảnậvLậMexicoậđồngậchủậ trì baoậgồmậ34ậquốcậgiaậthLnhậviên,ậv iậmụcậđíchậcungậcấpậmộtậdiễnậđLnậkhôngậchínhậ thứcậchoậc cậquốcậgiaậthLnhậviênậLHQ cũngậnhsậc cậtổậchứcậquốcậtếậkh cậđểậthảoậlu nậ vềậkh iậniệmậANCN t ậc cậgócậđộậ kh cậ nhauậnhằmậtìmậkiếm sựậhiểuậbiếtậchungậvềậ ANCN vLậkh mậph ậnhữngậnỗậlựcậhợpật cậđểậlồngậghépậkh iậniệmậnLyậtrongậc cậhoạtậ độngậ củaậ LHQ. Nămậ 2010,ậ nguyênậ Tổngậ Thsậ ktậ LHQ, Ban Ki Moon, đãậ kêuậ gọiậ chínhậphủậc cậns cậphảiật pậtrungậxâyậdựngậvLậthựcậhiệnậchiếnậlsợcậphòngậng aậtoLnậ diệnậvLậcụậthể,ậlấyậconậngsờiậlLmậtrungậtâm,ậcoiậđóậlLậc chậtiếpậc nậm iậvìậ ANCN2. Trs cậđó,ậnguyênậTổngậthsậktậLHQ,ậKofiậAnnan,ậcũngậchoậrằng:ậ“ĐảmậbảoậANCN, theoậnghĩaậrộngậnhất,ậlLậsứậmệnhậchínhậcủaậLHQ”3. Phạmậnhân là nhữngậngsờiậđangậchấpậhLnhậ nậphạtậtùậtrongậc cậcơậsởậgiamậgiữ.ậ HọậlLậnhữngậngsờiậđãật ngậphạmậtội,ậxâmậphạmậvLoậcác quanậhệậxãậhộiậđsợcậlu tậhìnhậ sựậbảoậvệ,ậảnhậhsởngật iậTTATXH vLậphảiậchvuậsựậquảnậlt, giamậgiữ,ậgi oậdục cảiậtạoậ đểậ trởậ thLnhậ ngsờiậ cóậ íchậ choậ xãậ hội. Trong trạiậ giam, phạmậ nhânậ thuộcậ nhómậ đốiậ tsợng yếuậthế,ậdễậ bvậxâmậphạmậ vềậ ANCN. Bảoậđảmậ ANCN củaậphạmậnhân là trách 1 UN: Final Document of the 2005 World Summit, General Assembly, Sixtieth session, A/RES/60/1, October 24, 2005;ậđăngậtạiậwww.un.org ›ậdocsậ›ậglobalcompactậ›ậA…,ậtruyậc pậngLyậ08/6/2019.ậ 2 Đăng tại www.tuyengiao.vn/print/20331/lien-hop-quoc-keu-goi-tang-an-ninh-con-nguoi,ậ truyậ c pậ ngLyậ 05/6/2018. 3 Walter Dorn, “Human security: An overview”;ậ đăngậ tạiậ walterdorn.net›23-human-security-an-overview, truy c pậngLyậ08/6/2018.
2 nhiệmậcủaậnhLậns c mLậởậđó,ậph pậlu t lLậcôngậcụậđặcậbiệtậquanậtrọngậđsợcậnhLậns cậ snậdụngậđểậđiềuậtiết các nguồnậlực bảoậđảmậANCN cho phạmậnhân. Hiệnậnay,ậViệtậNamậđãậthamậgiaậvLoậ7/9ậCôngậs cậquốcậtếậcơậbảnậvềậQCN4 và nhiềuậcôngậs cậquốcậtếậquanậtrọngậkh cậvềậQCNậtrongậlĩnhậvựcậlaoậđộng.ậViệcậthựcậ hiệnậph pậlu tậvềậQCNậnóiậchungậvLậph pậlu tậvềậANCNậcủa phạmậnhânậtrởậthLnhậmộtậ trongậnhữngậnộiậdungậquanậtrọngậtrongậcamậkếtậquốcậtếậvLậtr chậnhiệmậquốcậgiaậcủaậ ViệtậNamậtrongậxuậhs ngậxâyậ dựngậnhLậns cậph pậquyền vLậhộiậnh pậquốcậtế. Việtậ Namậđãậ bảoậvệậthLnhậ côngậ B oậc oậquốcậgiaậlầnậthứậ nhấtậvềậthựcậthiậCôngậs c củaậ LHQậvề chốngậtraậtấnậvLậc cậhìnhậthứcậđốiậxnậhoặcậtr ngậphạtậtLnậbạo,ậvôậnhânậđạoậ hoặcậhạậnhụcậconậngsời,ậtổậchứcậtạiậThụyậSĩật ậngLyậ14ậ- 15/11/2018. ViệtậNamậtiếpậ tụcậthựcậhiệnậnhiềuậkhuyếnậnghvậtrongậchuậkỳậkiểmậđiểmậđvnhậkỳậphổậqu tậlầnậIIIậcủaậ Hộiậ đồngậ nhânậ quyềnậ quốcậ tế... Trongậ nhữngậ nămậ qua,ậ NhLậ ns cậ Việtậ Nam đãậ banậ hLnhậ hệậ thốngậ vănậ bảnậ QPPL vềậ ANCNậ củaậ phạmậ nhân tsơngậ đốiậ đồngậ bộậ vLậ toLnậ diện.ậTrênậcơậsởậđó,ậlựcậlsợngậchứcậnăngậđãậtổậchứcậthựcậhiệnậc cậnộiậdung,ậbiệnậph pậ bảo đảmậANCNậchoậphạmậnhân,ậquảnậlt,ậgiamậgiữ,ậgi oậdụcậcảiậtạoậphạmậnhânậtheo đsờngậlối,ậchínhậs chậcủaậĐảng,ậph pậlu tậcủaậNhLậns c,ậgópậphầnậquanậtrọngậtrongậ côngật cậbảoậvệậANQG,ậbảoậđảmậTTATXHậvLậđấuậtranhậphòng,ậchốngậtộiậphạm. Đ ngậ chú ýậ, Lu tậ THAHS m iậ đsợcậ Quốcậ hộiậ khóaậ XIV thông qua ngày 14 th ngậ6ậnămậ2019 đãậchứaậđựngậnhiềuậnộiậdungậm iậvLậtiếnậbộậvềậANCNậcủaậphạmậ nhân. Tuyậv y,ậcóậthểậnóiậđạoậlu tậnLyậvLậc cậvănậbảnậQPPLậkhác vềậANCN củaậphạmậ nhân vẫnậbộcậlộậnhữngậhạnậchế,ậbấtậc p,ậchsaậtheoậkvpậtrìnhậđộậph tậtriểnậkinhậtế - xã hộiậcủaậđấtậns cậvLậ yêuậcầuậbảoậđảmậ ANCN củaậphạmậnhân trong bốiậcảnhậCMCN 4.0 vLậhộiậnh pậquốcậtế.ậViệcậthựcậthiậph pậlu t vềậANCN củaậphạmậnhân cũng còn nhữngậhạnậchế,ậảnhậhsởngậđếnậsựậuyậnghiêmậcủaậph pậlu t vLậph pậchếậXHCN và uy tínậcủaậĐảng, NhLậns cậtaậtrongậviệcậbảoậđảmậANCNậvLậQCN nói chung. Vìậv y,ậviệcậ nghiênậcứuậđềậtLiậ“Pháp luật về an ninh con người của phạm nhân ở Việt Nam hiện nay” lLậcóậtậnghĩaậltậlu n, thựcậtiễnậsâuậsắc. 2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 2.1. Mục đích nghiên cứu Lu nậ nậnghiênậcứuậnhữngậvấnậđềậltậlu n,ậthựcậtiễn về ph pậlu t vLậviệcậthiậhLnhậ ph pậ lu tậ vềậ ANCN củaậ phạmậ nhân.ậ Trênậ cơậ sởậ đó, Lu nậ nậ đềậ xuấtậ các giảiậ ph pậ nhằmậhoLnậthiệnậph pậlu t vềậANCN củaậphạmậnhân cũngậnhsậc cậgiảiậph pậđảmậbảoậ việcậthiậhLnhậph pậlu tậvềậANCN của phạmậnhânậởậViệtậNamậhiệnậnay. 2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu 4 Baoậgồm:ậCôngậs cậquốcậtếậvề xóaậbỏậmọiậhìnhậthứcậphânậbiệtậchủngậtộcậnămậ1965;ậCôngậs cậquốcậtếậvềậc cậ quyềnậdânậsựậvLậchínhậtrvậnămậ1966;ậCôngậs cậquốcậtếậvềậc cậquyềnậkinhậtế,ậxãậhộiậvLậvănậhóaậnămậ1966;ậCôngậ s cậvềậxóaậbỏậmọiậhìnhậthứcậphânậbiệtậđốiậxnậchốngậlạiậphụậnữậnămậ1979;ậCôngậs cậchốngậtraậtấnậvLậc cậhìnhậ thứcậđốiậxnậhoặcậtr ngậphạtậtLnậbạo,ậvôậnhânậđạoậhoặcậhạậnhụcậconậngsờiậnămậ1984;ậCôngậs cậvềậquyềnậtrẻậemậ nămậ1989;ậCôngậs cậvềậquyềnậcủaậngsờiậkhuyếtật tậnămậ2006.ậ
3 Đểậđạtậđsợcậmụcậđíchậtrên,ậLu nậ nật pậtrungậgiảiậquyếtậnhữngậnhiệmậvụậcơậbản sauậđây: - Tổngậhợpậc cậcôngậtrìnhậnghiênậcứuậởậtrongậns cậvLậngoLiậns cậliênậquanậđếnậ ANCN củaậphạmậnhân, ph pậlu t và thi hành ph pậlu t vềậANCN củaậphạmậnhân, t ậ đóậrútậraậnhữngậvấnậđềậcầnậtiếpậtụcậnghiênậcứu. - Nghiênậcứuậnhữngậvấnậđềậltậlu nậcủa ph pậlu tậvềậANCN củaậphạmậnhânậtrênậ c cậkhíaậcạnh sau: xâyậdựngậkh iậniệmậANCN củaậphạmậnhân; phân tích sựậcầnậthiếtậ bảoậ đảmậ ANCN củaậphạmậnhân; xâyậ dựngậkh iậniệmậ và phân tích đặcậđiểm,ậ vaiậtròậ củaậph pậlu tậvềậANCN củaậphạmậnhân; nguyênậtắc,ậnộiậdung,ậhìnhậthức,ậc cậtiêuậchíậ đ nhậgi ậmứcậđộậhoLnậthiệnậvLậnhữngậyếuậtốậảnhậhsởngật iậ ph pậlu tậvềậANCN củaậ phạmậnhân,ậnhấtậlLậlLmậrõậviệcậCMCN 4.0 và quá trình hộiậnh pậquốcậtếậhiệnậnayậđemậ đếnậnhữngậcơậhộiậhoặcậđặtậraậnhữngậth chậthứcậgìậđốiậv iậviệcậxâyậdựng,ậhoLnậthiệnậvLậ thựcậ thiậ ph pậ lu t vềậ ANCNậ củaậ phạmậ nhân; tìmậ hiểuậ nhữngậ nộiậ dungậ cơậ bảnậ củaậ PLQT và ph pậlu t ns cậngoLiậvềậANCN củaậphạmậnhânậvLậrútậraậmộtậsốậgi ậtrvậthamậ khảoậchoậViệtậNam. - Khái quát quá trình hìnhậthLnhậvLậph tậtriểnậcủaậph pậlu t vềậANCN củaậphạmậ nhân ởậViệtậNamật ậnămậ1945ậđếnậnay;ậtiếnậhLnhậkhảoậs t,ậđ nhậgi ậthựcậtrạngậpháp lu tậvLậthựcậtiễnậthiậhLnhậph pậlu tậvềậANCN củaậphạmậnhânậtrongậc cậtrạiậgiam củaậ BộậCôngậan trongậthờiậgianậqua,ậchỉậraậc cậnguyênậnhânậcủaậthựcậtrạngậđó.ậ - Đềậxuấtậc cậquanậđiểmậvLậgiảiậph p hoLnậthiệnậph pậlu t vLậnângậcaoậhiệuậquảậ thiậhLnhậph pậlu tậvềậANCN củaậphạmậnhân trongậthờiậgianật i.ậ 3. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 3.1. Đối tượng nghiên cứu Lu nậ nậnghiênậcứu vềậph pậlu t vLậthiậhLnhậph pậlu tậvềậANCN củaậphạmậnhân ởậViệtậNamậhiệnậnay. 3.2. Phạm vi nghiên cứu - Vềậkhôngậgian nghiênậcứu:ậLu nậ nậkhảoậs tậvềậthựcậtrạngậph pậlu t và thi hành ph pậlu t vềậANCNậcủaậphạmậnhân trong các trạiậgiam thuộcậBộậCôngậan trênậphạmậviậ toLnậquốc,ậtrongậđóậnghiênậcứuậđiểnậhìnhậởậmộtậsốậtrạiậgiam:ậThanhậXuân,ậNgọcậLt,ậ PhúậSơnậ4,ậNinh Khánh, ThanhậPhong,ậĐồngậSơn.ậ - Vềậthờiậgian nghiênậcứu: T ậnămậ2011ậlLậnămậLu tậTHAHS nămậ2010ậcóậhiệuậ lựcậthiậhLnhậđếnậnămậ2020,ậsauậkhiậLu tậTHAHS nămậ2019ậđsợcậbanậhLnhậthayậthếậ choậLu tậTHAHS nămậ2010. 4. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 4.1. Phương pháp luận Lu nậ nậđsợcậthựcậhiệnậtrênậcơậsởậnhữngậnguyênậltậcơậbảnậcủaậchủậnghĩaậMác - Lênin, tsậtsởngậHồậ ChíậMinhậvLậc cậ quanậđiểm,ậchủậtrsơngậcủaậĐảngậvLậNhLậns cậ
4 Việtậ Nam vềậ THAPT. Bênậ cạnhậ đó,ậ c cậ quanậ điểmậ củaậ LHQ vềậ ANCN lLậ cơậ sởậ ltậ lu nậquanậtrọngậchoậviệcậnghiênậcứuậnộiậdungậcủaậph pậlu t vềậANCN củaậphạmậnhân. 4.2. Phương pháp nghiên cứu Trong quá trình thựcậ hiện Lu nậ n,ậ t cậ giảậ snậ dụngậ tổngậ hợpậc cậ phsơngậ ph p trong nghiênậcứu khoaậhọc,ậbaoậgồm:ậPhsơngậph p phânậtích,ậtổngậhợp,ậkh iậqu tậhóa,ậ tr uậtsợngậhóa,ậlvchậsnậvLậlôgic,ậđiềuậtraậxãậhộiậhọc...ậCụậthể nhsậsau: - Chsơngậ 1: T cậ giảậ snậ dụngậ các phsơngậ ph pậ phânậ tích,ậ tổngậ hợp,ậ khái quát hóa, hệậthốngậhóa đểậchỉậraậnhữngậvấnậđềậltậlu nậvLậthựcậtiễnậđãậđsợcậnghiênậcứuậởậ trongậns cậvLậởậns cậngoLiậcóậliênậquanậđếnậnộiậdungậLu nậ n.ậTrongậđó,ật cậgiảậkếậ th aậhệậthốngậcơậsởậltậthuyếtật ậc cậcôngậtrìnhậnLyậvLậnghiênậcứu,ậbổậsungậnhữngậnộiậ dungậm iậđ pậứngậnhiệmậvụậnghiênậcứuậcủaậđềậtLiậLu nậ n. - Chsơngậ 2:ậ C cậ phsơngậ ph pậ phânậ tích,ậ tổngậ hợp,ậ kh iậ qu tậ hóa,ậ tr uậ tsợngậ hóa,ậliênậhệậthựcậtiễnậđsợcậsnậdụngậđểậđúcậrútậnhững vấnậđềậltậlu nậvềậph pậlu t vềậ ANCN củaậphạmậnhân; phsơngậph pậsoậs nhậđểậrútậraậc cậgi ậtrvậthamậkhảoậchoậViệtậ Namật các quyậđvnhậcủaậPLQT và ph pậlu t ns cậngoLiậvềậANCNậcủaậphạmậnhân. - Chsơngậ3:ậPhsơngậph pậđiềuậtraậxãậhộiậhọc đsợcậsnậdụngậchủậyếuậtrongậviệcậ khảoậs tậthựcậtế đốiậv iậphạmậnhân vLậc nậbộậtrạiậgiam (900ậphạmậnhânậvLậ450ậc nậbộậ trạiậgiam) tạiậmộtậsốậtrạiậgiam thuộc BộậCôngậan; thờiậgianậkhảoậs t trong nămậ2019ậvLậ nămậ 2020. Đồngậ thời,ậ t cậ giảậ đãậ nghiênậ cứuậ tLiậ liệu thôngậ quaậ c cậ b oậ c oậ tổngậ kếtậ công tác THAHS hLngậnămậcủaậBộậCôngậan và đơnậvvậchứcậnăngậcủaậBộậCôngậan; snậ dụngậphsơngậph pậthốngậkê,ậphânậtích,ậtổngậhợp,ậkh iậqu tậhóaậđểậđiậđếnậnhữngậnh nậ đvnh,ậđ nhậgi vềậthựcậtrạngậph pậlu t vLậthựcậtiễnậthiậhLnhậph pậlu t vềậANCNậcủaậ phạmậnhân ởậViệtậNamậhiệnậnay. - Chsơngậ4:ậCác phsơngậph pậphânậtích,ậtổngậhợp,ậso sánh đsợcậsnậdụngậtrongậ việcậđsaậraậc cậlu nậchứngậvLậlLmậs ngậtỏậc cậquanậđiểm,ậgiảiậph pậnhằmậhoLnậthiệnậ ph pậlu t vềậANCNậcủaậphạmậnhân vLậnângậcaoậhiệuậquảậbảoậđảmậANCNậcho phạmậ nhân ởậc cậtrạiậgiam thuộcậBộậCôngậan. Trong quá trình thựcậhiệnậLu nậ n,ật cậgiảậcòn snậdụngậphsơngậph pậchuyênậgia,ậ tiếnậhLnhậtraoậđổi,ậphỏngậvấnậsâu v iậc nậbộậnghiênậcứu,ậgiảngậdạyậởậc cậcơậsởậđLoậtạoậ Cảnhậs tậtrạiậgiam và v iậc nậbộậlLmậcôngật cậxâyậdựngậph pậlu t vềậANCNậcủaậphạmậ nhân củaậBộậCôngậanậvềậc cậvấnậđềậcóậliênậquanật iậnộiậdungậLu nậ n. 5. Đóng góp mới của Luận án Lu nậ nậlLậcôngậtrìnhậ nghiênậcứuậ mộtậc chậtoLnậdiện về hệậthốngậltậlu n, thựcậ trạngậph pậlu t vLậthựcậtiễnậthiậhLnhậph pậlu t vềậANCN củaậphạmậnhân ởậViệtậNamậ trongậbốiậcảnh CMCN 4.0 vLậhộiậnh pậquốcậtế hiệnậnay. Kếtậ quảậ nghiênậ cứuậ củaậ Lu nậ n cóậ nhữngậ đóngậ gópậ m iậ vềậ khoaậ họcậ choậ chuyênậngLnhậLtậlu nậvLậLvchậsnậnhLậns cậvLậph pậlu t nhsậsau:
5 - Xâyậdựngậđsợcậc cậkh iậniệm ANCN củaậphạmậnhân;ậph pậlu t vềậANCN củaậ phạmậ nhân; x cậ đvnhậ rõậ nộiậ hLm,ậ ngoạiậ diênậ củaậ nhữngậ kh iậ niệmậ nLy;ậ xâyậ dựngậ khungậltậthuyếtậvềậph pậlu tậvềậANCNậcủaậphạmậnhân. - Kh iậqu tậđsợcậc cậnộiậdungậcơậbảnậcủaậPLQTậvLậph pậlu tậmộtậsốậquốcậgiaậvềậ ANCNậcủaậphạmậnhânậvLậđsaậraậmộtậsốậkhuyếnậnghvậchoậViệtậNam.ậ - Nh nậdiện đsợcậnhững suậđiểm, hạnậchếậcủaậph pậlu t vềậANCNậcủaậViệtậNamậ hiệnậnayậcũngậnhs thựcậtrạng thi hành ph pậlu t vềậANCN củaậphạmậnhân trong các trạiậgiam củaậBộậCôngậan;ậx cậđvnhậđsợcậc cậnguyênậnhânậcủaậnhữngậsuậđiểmậvLậhạnậ chếậđó. - Lu nậ giảiậ sâuậ sắcậ sựậ cầnậ thiếtậ phảiậ hoLnậ thiệnậ ph pậ lu tậ vềậ ANCNậ củaậ phạmậ nhânậởậViệtậNamậhiệnậnay. - ĐềậxuấtậquanậđiểmậvLậgiảiậph pậhoLnậthiệnậph pậlu t vềậANCN củaậphạmậnhân cũngậ nhs giảiậ ph pậ thựcậ thiậcóậ hiệuậ quảậ ph pậ lu tậ vềậ ANCN củaậ phạmậ nhân ởậ Việtậ Namậhiệnậnay. 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của Luận án - Vềậmặtậltậlu n,ậkếtậquảậnghiênậcứuậcủaậLu nậ nậgópậphầnậlLmậgiLuậthêmậltậlu nậ vềậANCN và ph pậlu t vềậANCN củaậphạmậnhân. - Vềậmặtậthựcậtiễn,ậkếtậquảậnghiênậcứuậcủaậLu nậ nậgópậphầnậlLmậrõậthựcậtrạngậ vLậđsaậraậc cậgiảiậph pậnhằmậhoLnậthiệnậph pậlu t vềậANCN củaậphạmậnhân ở Việtậ Nam. Nhữngậgiảiậph pậnêuậtrongậLu nậ nậcóậthểậv nậdụngậvLoậthựcậtiễnậnângậcaoậhiệuậ quảậbảoậđảmậANCN củaậphạmậnhân trong các trạiậgiam ởậViệtậNam hiệnậnay. Cũngậ quaậkếtậquảậnghiênậcứu,ậLu nậ nậkhẳngậđvnhậsựậquanậtâmậcủaậĐảngậvLậNhLậns cậViệtậ Namậ trongậ việcậ banậ hLnhậ c cậ chínhậ s chậ đốiậ v iậ phạmậ nhân,ậ gópậ phầnậ b cậ bỏậ quanậ điểmậsaiậtr iậcủaậc cậthếậlựcậthùậđvchậvu cáo ViệtậNamậngsợcậđãiậphạmậnhân. Lu nậ nậcóậthểậsnậdụngậlLmậtLiậliệuậthamậkhảo cho c cậnhLậhoạtậđộngậthựcậtiễnậ trongậqu ậtrìnhậxâyậdựngậvLậhoLnậthiệnậph pậlu tậvềậANCNậcủaậphạmậnhânậởậns cậta,ậ choậviệcậnghiênậcứu,ậgiảngậdạyậvLậhọcật pậtrongậc cậcơậsởậđLoậtạoậlu tậhọc,ậchoậgiáo viên vLậhọcậviênậc cậhọcậviện,ậtrsờngậCAND, cơậquanậquảnậltậtrạiậgiam, trạiậgiam và nhữngậngsờiậquanậtâm. 7. Kết cấu của Luận án NgoLiậphầnậmởậđầu,ậkếtậlu n,ậdanhậmụcậcôngậtrìnhậkhoaậhọcậcủaật cậgiảậliênậquanậ đếnậLu nậ n,ậdanhậmụcậtLiậliệuậthamậkhảoậvLậphụậlục,ậLu nậ nậđsợcậcấuậtrúcậthLnhậ4ậ chsơng: Chsơngậ 1. Tổngậ quanậ tìnhậ hìnhậ nghiênậ cứu liênậ quanậ đếnậ đềậ tLiậ Lu nậ n;ậ Chsơngậ2.ậCơậsởậltậlu nậcủaậph pậlu tậvềậ anậninhậconậngsờiậcủaậ phạmậnhân ởậ Việtậ Nam; Chsơngậ3.ậQu ậtrìnhậph tậtriển,ậthựcậtrạngậph pậlu t và thiậhLnhậph pậlu tậvềậanậ ninh con ngsờiậcủaậphạmậnhânậởậViệtậNam; Chsơngậ4.ậQuanậđiểmậvLậgiảiậph pậhoLnậ thiệnậph pậlu tậvềậanậninhậconậngsờiậcủaậphạmậnhânậởậViệtậNamậhiệnậnay.
6 CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN 1.1. Khái quát tình hình nghiên cứu ở trong nƣớc, ngoài nƣớc liên quan đến đề tài Luận án Trong phầnậnLy,ật cậgiả phânậtíchậc cậcôngậtrìnhậnghiênậcứuậds iậhaiậkhíaậcạnh. Thứ nhất, c cậ côngậ trìnhậ nghiênậ cứuậ vềậ ANCN củaậ phạmậ nhân; Thứ hai, các công trìnhậnghiênậcứuậvềậph pậlu t và thi hành ph pậlu t vềậANCN củaậphạmậnhân. 1.1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu về an ninh con người của phạm nhân 1.1.1.1. Tổng quan các công trình nghiên cứu về an ninh con người Kh iậniệmậchínhậthứcậđsợcậxuấtậhiệnậvLoậnămậ1994ậtrongậB oậc oậph tậtriểnậconậ ngsờiậcủaậChsơngậtrìnhậph tậtriểnậconậngsờiậ(UNDP)ậcủaậLHQ song bởiậcóậtínhậthựcậ tiễnậcaoậnênậANCN nhanhậchóngậnh nậđsợcậsựậquanậtâmậrộngậrãiậcủaậc cậhọcậgiả,ậnhLậ khoaậhọc,ậnhLậquảnậltậcảậởậtrongậns cậvLậởậns cậngoLi.ậVấnậđềậANCNậcóậthểậđsợcậ tiếpậc nậds iậnhiềuậgócậđộậvLậtrênậnhiềuậbìnhậdiệnậkh cậnhau. Thứ nhất, tiếp cận từ góc độ tầm quan trọng của vấn đề ANCN, theo t cậ giảậ HoLngậ Cẩmậ Thanhậ vLậ Nguyễnậ Hồngậ Bảoậ Thiậ trongậ bLiậ viếtậ “ANCN (Human security)”5, 2013, sự raậđờiậcủaậkh iậniệmậANCNậđãậdẫnậđếnậviệcậphảiậxemậxétậlạiậc cậ kh iậniệmậvềậvaiậtròậcủaậquốcậgiaậdânậtộcậvLậkh iậniệmậquyềnậlực,ậsứcậmạnh,ậvốnậlâuậ nayậđsợcậcoiậlLậ“đối tượng hàng đầu của an ninh”.ậTrongậbLiậviếtậ“ANCN”6, 2017, t cậgiảậNguyễnậNhâmậnói về các mốiậđeậdọa ANCN ở phạm vi toàn cầu: sự giaậtăngậ dân số khôngậđsợc kiểm soát, áp lực về di dân, bấtậbìnhậđẳng về cơậhội kinh tế, nạn khủng bố quốc tế, xuống cấp về môiậtrsờng, sn dụng ma túy... PGS.TSKH. Trvnh Thv Kim Ngọc trong bài viết “ANCN trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu”7, 2009, đãậ choậrằngậbiếnậđổiậkhíậh uậđangậđeậdọaậANCN trênậc cậkhíaậcạnhậcủaậnó,ậđiềuậnLyậđòiậ hỏiậnhânậloạiậphảiậngănậchặnậcuộcậkhủngậhoảngậsinhậth i,ậgiảmậthiểuậnhữngật cậđộngậ củaậ nóậ đốiậ v iậ sựậ sốngậ loLiậ ngsời.ậ T cậ giảậ Tạậ Minhậ Tuấnậ trongậ bLiậ viếtậ “ANCN và những mối đe dọa toàn cầu”8, 2008, thì choậrằng, đểậbảoậđảmậchoậsựậph tậtriểnậtựậdoậ vLậ bềnậ vững,ậ nhânậ loạiậ phảiậ chúậ trọngậ ph tậ triểnậ cóậ tínhậ bềnậ vững,ậ dânậ chủậ hóaậ đờiậ sốngậxãậhội,ậgiảmậchiậphíậmuaậsắmậvũậkhíậvLậthúcậđẩyậc cậthểậchếậmangậtínhậtoLnậcầu.ậ Đặcậbiệt,ậđsợcậkíchậhoạtậbởiậquanậđiểmậcủaậUNDPậvềậ ANCN vLậnhữngậnỗậlựcậ củaậLHQậtrongậviệcậphổậbiếnậvLậph tậtriểnậkh iậniệmậANCN,ậc cậtổậchứcậvLậhọcậgiảậ 5 Đăngậtạiậnghiencuuquocte.org/2014/11/14/an-ninh-con-nguoi-2/, truyậc pậngLyậ05/6/2018. 6 Đăngậ tạiậ lyluanchinhtri.vn/home/index.php/tu-dien-mo/item/2113-an-ninh-con-nguoi.html, truyậ c pậ ngLyậ 05/6/2018. 7 Đăngậtại repository.vnu.edu.vn/handle/VNU_123/10212, truyậc pậngLyậ05/6/2018. 8 Đăngậtạiậ www.tapchicongsan.org.vn/.../An-ninh-con-nguoi-va-nhung-moi-de-doa-toan-cau.as..., truyậc pậngLyậ 05/6/2018.
7 quốcậtếậđãật pậtrungậnghiênậcứuậvềậANCN theoậc cậloạiậđốiậtsợngậvLậởậc cậquốcậgia,ậ khuậvựcậđvaậltậkh cậnhau.ậTrongậsốậnLyậcóậthểậkểậđếnậmộtậsốậcôngậtrìnhậđ ngậchúậtậ sauậ đây: Cuốnậ s chậ “Human Security: Concepts and Implications” (ANCN: Khái niệmậ vLậ nhữngậ hLmậ t),ậ 2007,ậ củaậ Shahrbanou Tadjbakhsh và Anuradha M. Chenoy, đsợcậxuấtậbảnậbởiậThsậviệnậđiệnậtnậTaylorậ&ậFrancis9 v iậ271ậtrang,ậgồmậ2ậphần,ậ10ậ chsơng, trongậđó,ậc cật cậgiảậkhẳngậđvnh ANCNậlLậsựậkếtậhợpậanậninh,ậph tậtriểnậvLậ nhânậquyềnậvLoậmộtậkhuônậkhổậduyậnhất,ậlLmậsâuậsắc,ậcủngậcốậc cậkh iậniệmậhiệnậcóậ vLậkếtậnốiậcủaậchúng.ậDoậđó,ậmốiậb nậtâmậv iậANQGậkhôngậđsợcậphépậvsợtậquaậtầmậ quanậtrọngậtrungậtâmậcủaậANCN. GeorgậFrerksậvLậBermaậKleinậGoldewijkậtrongậcuốnậ sách “Human Security and International Insecurity” (ANCNậvLậmấtậanậninhậquốcậtế),ậ WageningenậAcademicậPublishers,ậ2007,ậgồmậ3ậphần,ậ321ậtrang,ậđãậ khẳngậđvnhậrằngậ khôngậ cóậ mộtậvấnậ đềậ hoặcậ xungậ độtậ quanậ trọngậ nLoậ củaậ conậ ngsờiậ cóậ thểậ đsợcậ giảiậ quyếtậmộtậc chậbềnậvữngậchỉậbằngậbạoậlực.ậThayậvLoậđó,ậ việcậ pậdụngậc chậtiếpậc nậ theoậhs ngậANCNậsẽậgópậphầnậxâyậdựngậmộtậtsơngậlaiậhòaậbìnhậhơn. Cuốnậs chậ“The Viability of Human Security” (TínhậkhảậthiậcủaậANCN),ậAmsterdamậUniversityậPress,ậ Amsterdam,ậ2008,ậdoậMonicaậdenậBoerậvLậJaapậdeậWildeậlLmậchủậbiên,ậgồmậ4ậphần,ậ 269 trang, đãậ choậ rằng, ANCNậ khôngậ cònậ cóậ thểậ đsợcậ hiểuậ theoậ nghĩaậ ANQGậ vLậ thuầnậ túyậ quânậ sự.ậ Nóậ phảiậ baoậ gồmậ ph tậ triểnậ kinhậ tế,ậ xãậ hội,ậ côngậ lt,ậ bảoậ vệậ môiậ trsờng,ậ dânậ chủậ hóa,ậ tônậ trọngậ QCNậ vLậ sựậ caiậ trvậ củaậ ph pậ lu t.ậ Trongậ cuốnậ s chậ “Human Dignity and Human Security in Times of Terrorism” (NhânậphẩmậvLậANCN trongậthờiậđạiậkhủngậbố), TMC Asser Press, 2020, do Christophe Paulussen và Martin ScheininậlLmậchủậbiênậv iậ14ậchsơng, 371 trang, khẳngậđvnh,ậtrongậthờiậđạiậkhủngậbốậ ngày nay, c chậtiếpậc nậnhânậquyềnậsẽậlLậkhôngậthểậthiếuậtrongậviệcậđảmậbảoậphẩmậgi ậ conậ ngsờiậvLậ anậ ninhậ choậ tấtậ cảậ mọiậ ngsời. Cuốnậ s chậ “The Many Faces of Human Security - Case Studies of Seven Countries in Southern Africa” (Nhiềuậkhíaậcạnhậcủaậ ANCN - NghiênậcứuậtrsờngậhợpậcủaậbảyậquốcậgiaậởậNamậPhi),ậđsợcậxuấtậbảnậbởiậViệnậ Nghiênậcứuậanậninh,ậPOậBoxậ1787,ậQuảngậtrsờngậBrooklyn,ậPretoria,ậNamậPhi,ậ2005,ậ doậKeithậMuloongo,ậRogerậKibasombaậvLậJemimaậNjeriậKaririậbiênậsoạn,ậgồmậ4ậphần,ậ 304 trang, thì choậrằng,ậANCN,ậtheoậnghĩaậrộngậnhấtậcủaậnó,ậbaoậgồmậc cậQCN,ậquảnậ trvậtốt,ậtiếpậc nậgi oậdục,ậchămậsócậsứcậkhỏeậvLậcơậhộiậthựcậhiệnậtiềmậnăngậcủaậmỗiậc ậ nhân. ĐóậlLậc chậđểậgiảmậnghèo,ậđạtậđsợcậtăngậtrsởngậkinhậtếậvLậngănậng aậxungậđột.ậ Giorgio Shani, Makotoậ Satoậ vLậ Mustaphaậ Kamalậ Pashaậ trongậ cuốnậ s chậ “Protecting Human Security in a Post 9/11 World - Critical and Global Insights” (BảoậvệậANCNậ trongậmộtậthếậgi iậsauậngLyậ11/9ậ- Phêậph nậvLậnhữngậc iậnhìnậsâuậsắcậtoLnậcầu),ậđsợcậ xuấtậ bảnậ bởiậ Palgraveậ Macmillan,ậ 2007,ậ đãậ khẳngậ đvnh ANCN phảiậ liênậ quanậ đếnậ tậ tsởngậtiếnậbộậvềậsựậhsngậthvnhậcủaậconậngsờiậvLậsựậtiếnậbộậcủaậc cậđiềuậkiệnậlLmậchoậ 9 Đvaậchỉậhttps://www.taylorfrancis.com/books/9780203965955,ậtruyậc pậngLyậ08/6/2019.ậ
8 điềuậ nLyậ cóậ thể. Richard A. Matthew, Jon Barnett, Bryan McDonald và Karen L. O’Brienậtrong cuốnậs chậ“Global Environmental Change and Human Security” (Thay đổiậ môiậ trsờngậ toLnậ cầuậ vLậ ANCN),ậ Theậ MITậ Pressậ Cambridge,ậ Massachusettsậ London, England, 2010, gồmậ 5ậ phần,ậ 327ậ trang,ậ choậ rằng,ậ ngày nay triểnậ vọngậ vềậ ANCNậbvậảnhậhsởngậsâuậsắcậbởiậc cậqu ậtrìnhậthayậđổiậmôiậtrsờngậtoLnậcầu,ậđiềuậđóậ đòiậhỏiậc cậkếtậnốiậgiữaậc cậc ậnhân,ậnhLậns cậvLậtoLnậcầuậphảiậđsợcậgiảiậquyếtậcùngậ nhau. Cònậ Karenậ O’Brien,ậ Asunciónậ Leraậ St.Clairậ vLậ Beritậ Kristoffersenậ trongậ cuốnậ sách “Climate change, ethics and Human Security” (Thayậ đổiậ khíậ h u,ậ đạoậ đứcậ vLậ ANCN),ậ Cambridgeậ Universityậ Press,ậ 2010,ậ gồmậ 4ậ phần,ậ 231ậ trang, đãậ nhấnậ mạnh, ngLyậnayậbiếnậđổiậkhíậh uậphảiậđsợcậxemậnhsậlLậmộtậvấnậđềậcủaậANCNậchứậkhôngậchỉậ đơnậgiảnậlLậmộtậvấnậđềậmôiậtrsờngậcóậthểậđsợcậquảnậltật chậbiệtậkhỏiậc cậcâuậhỏiậl nậ hơnậvềậvấnậđềậnghèoậđóiậvLậcôngậbằng,ậQCN,ậnghĩaậvụậđạoậđứcậđốiậv iậngsờiậnghèoậ vLậdễậbvậtổnậthsơng.ậ NgoLiậc cậcuốnậs chậnêuậtrên,ậvấnậđềậANCNậđsợcậtìmậthấyậtrongậnhiềuậbLiậb oậ củaậ c cậ họcậ giảậ quốcậ tế,ậ chẳngậ hạnậ nhs:ậ Trongậ bLiậ viếtậ “Human Security: Concepts and Implications - with an Application to Post-Intervention Challenges in Afghanistan” (ANCN:ậKh iậniệmậvLậ nhữngậ hLmậtậ - V iậmộtậứngậ dụngậtrs cậnhữngậ th chậthứcậsauậcanậthiệpậởậAfghanistan)10, 2005, Shahrbanou Tadjbakhsh choậrằng, v iậ ANCN thì mốiậquanậtâmậv iậanậninhậbiênậgi iậquốcậgiaậsẽậphảiậchuyểnậsangậsựậquanậ tâmật iậsựậanậtoLnậcủaậnhữngậngsờiậsốngậtrongậnhữngậbiênậgi iậđó. BLiậviếtậ“What is human security?” (ANCN là gì?)11 củaậ Inter - American Institute of Human Right (Việnậ nhânậ quyềnậ liênậ Mỹ),ậ 2010,ậ đãậ phânậ tíchậ nộiậ hLmậ củaậ kh iậ niệmậ ANCNậ baoậ gồmậbaậquyềnậtựậdo:ậTựậdoậkhỏiậsợậhãi,ậtựậdoậkhỏiậnghèoậđóiậvLậtựậdoậkhỏiậphẫnậnộậvLậ haiậchiếnậlsợcậhLnhậđộngậcủaậANCN:ậBảoậvệậvLậtraoậquyền. T cậgiảậCatia Gregoratti trongậbLiậviếtậ“Human security - Political Science” (ANCN - Khoaậhọcậchínhậtrv)12 đãậ choậrằng,ậsựậthiếuậhụtậANCN cóậthểậlLmậsuyậyếuậhòaậbìnhậvLậổnậđvnhậtrongậvLậgiữaậc cậ quốcậ gia,ậ trongậ khiậ sựậ quá coiậ trọngậ ANQGậ cóậ thể gâyậ bấtậ lợi choậ phúcậ lợiậ củaậ conậ ngsời. Theo Mary Kaldor trongậ bLiậ viếtậ “Human Security: A Relevant Concept?” (ANCN:ậMộtậkh iậniệmậthíchậhợp?)13, 2006, ANCNậcóậkhảậnăngậcungậcấpậmộtậc chậ tiếpậc nậm iậcảậvềậan ninhậvLậph tậtriểnậđ pậứngậnhữngậth chậthứcậcủaậquanậhệậxãậhộiậ thayậ đổiậ củaậ bạoậ lực. Ryersonậ Christieậ vLậ Amitavậ Acharyaậ trongậ B oậ c oậ khoaậ họcậ “Human Security Research: Progress, Limitations and New Directions” (Nghiênậcứuậ ANCN:ậTiếnậtrình,ậnhữngậhạnậchếậvLậhs ngậđiậm i)14 tạiậHộiậthảoậkhoaậhọcậvềậANCNậ doậ Trungậ tâmậ Quảnậ trvậ vLậ Quanậ hệậ quốcậ tế,ậ Khoaậ chínhậ trv,ậ Đạiậ họcậ Bristol,ậ Vsơngậ 10 Đăngậtạiậwww.sciencespo.fr›ceri›sites›files›etude117_118,ậtruyậc pậngLyậ10/11/2019. 11 Đăngậtạiậwww.iidh.ed.cr›multic›default_12›Portal=IIDHSe...,ậtruyậc pậngLyậ08/6/2018.ậ 12 Đăngậtạiậwww.britannica.com›topic›human-security, truyậc pậngLyậ10/12/2019. 13 Đăngậtạiậwww.cairn-int.info›article-E_PE_064_0901--human-security-a-rele...,ậtruyậc pậngLyậ08/6/2018. 14 Đăngậtạiậwww.bris.ac.uk/media-library/sites/spais/.../christiear charya1108.pdf, truyậc pậngLyậ08/6/2018.
9 quốcậ Anh,ậ tổậ chứcậ t ậ ngLyậ 08 đếnậ ngLyậ 11/02/2008, đã khẳngậ đvnhậ ANCN vsợtậ raậ ngoLiậ c cậ vấnậ đềậ kh iậ niệmậ đểậ ph tậ triểnậ chsơngậ trìnhậ nghiênậ cứuậ vLậ c cậ côngậ cụậ chínhậ s chậ đểậ thúcậ đẩyậ kh iậ niệmậ nLyậ phổậ biếnậ hơn. Ngoài ra, Báo cáo “Human security now” (ANCN ngày nay)15 vLậ bLiậ viếtậ “Human security: The what and the why” (ANCN: Cái gìậvLậtạiậsao)16 củaậỦyậbanậANCNậcủa LHQ; các bLiậviếtậ“What is human security?” (ANCN là gì?)17 củaậ Unitedậ Nationsậ Trustậ Fundậ Forậ Humanậ Securityậ (Quỹậ Ủyậ th cậ củaậ LHQậ vềậ ANCN), 2018; “Human security: An overview” (ANCN:ậ Tổngậ quan)18 củaậ Walter Dorn; “Challenges to human security concept” (Nhữngậth chậthứcậđốiậv iậkh iậniệmậANCN)19, 2007, củaậDhrubajyoti Bhattacharjee đều khẳngậđvnh vềậsựậbảoậvệậcuộcậsốngậcủaậconậngsờiậquanậtrọngậhơnậsựậbảoậvệậđấtậ đai,ậ vLậ sựậ toLnậ vẹnậ c ậ nhânậ cũngậ quanậ trọngậ nhsậ sựậ toLnậ vẹnậ lãnhậ thổ. ANCN phảiậ đsợcậđặtậlênậhLngậđầuậvLậtrênậsựậnhấnậmạnhậvềậANQG.ậ Thứ hai, tiếp cận vấn đề ANCN đặt trong bối cảnh toàn cầu hóa, trong các bài viếtậ “ANCN: Thước đo an ninh trong bối cảnh toàn cầu hóa”20 và “Rủi ro và các nhóm rủi ro cơ bản đe dọa ANCN trong bối cảnh toàn cầu hóa”, đăngậ trênậ Tạpậ chíậ Triếtậhọc,ậsốậ8ậ(303),ậth ngậ8-2016,ậTS.ậTrầnậViệtậHL đãậnhấnậmạnh, ANCNậphảiậđsợcậ coiậnhsậhệậquyậchiếuậvLậchuẩnậđ nhậgi ậđốiậv iậanậninhậcủaậmỗiậquốcậgia,ậvLậđểậậđốiậ phóậv iậnhữngậrủiậroậ trongậkỷậnguyênậtoLnậcầuậhóaậ đòiậhỏiậphảiậcóậsựậnỗậlựcậchungậ củaậ c cậ quốcậ gia,ậ cóậ mộtậ chínhậ s chậ ANCNậ m i,ậ mộtậ tầmậ nhìnậ m i,ậ mộtậ khảậ năngậ kiểmậso tậm i.ậT cậgiảậNguyễnậQuỳnhậAnhậtrongậbLiậviếtậ“Tác động của toàn cầu hóa đến ANCN ở Việt Nam hiện nay”21, 2011, nóiậvềậnhữngậbiếnậđổiậsâuậsắcậtrênậmọiậlĩnhậ vựcậcủaậđờiậsốngậxãậhộiậdoậsựật cậđộngậcủaậtoLnậcầuậhóaậđãậđặtậANCNậnóiậchungậvLậ ANCNậ ởậ Việtậ Namậ nóiậ riêngậ trs cậ nhữngậ cơậ hộiậ vLậ thnậ th chậ toậ l n. TLiậ liệuậ “A Thematic Guidance Note for Regional and National Human Development Report Teams” (Lsuậtậhs ngậdẫnậchuyênậđềậchoậc cậnhómậb oậc oậph tậtriểnậconậngsờiậkhuậ vựcậvLậquốcậgia)22 củaậUNDP,ậdoậOscarậA.ậGómezậvLậGasperậbiênậsoạn,ậ2013,ậvLậcuốnậ cẩmậ nangậ “Human security in theory and practice” (ANCNậ trongậ ltậ thuyếtậ vLậ thựcậ tiễn)23 củaậVănậphòngậĐiềuậphốiậc cậvấnậđềậnhânậđạoậLHQ,ậđềuậnhấnậmạnhậtrongậthếậ gi iậngLyậnay,ậc cậmốiậđeậdọaậANCNậkhôngậthểậđsợcậkhắcậphụcậthôngậquaậc cậcơậchếậ 15 Đăngậtạiậreliefweb.int›sites›reliefweb.int›files›resources›91BAEEDBA50...,ậtruyậc pậngLyậ08/6/2018. 16 Đăngậtạiậwww.un.org›humansecurity›what-is-human-security,ậtruyậc pậngLyậ08/6/2018. 17 Đăngậtạiậwww.un.org›humansecurity›what-is-human-security,ậtruyậc pậngLyậ08/6/2018.ậ 18 Đăngậtạiậwalterdorn.net›23-human-security-an-overview,ậtruyậc pậngLyậ08/6/2018. 19 Đăngậtạiậhttps://philpapers.org/rec/OWAHSA,ậtruyậc pậngLyậ08/6/2018.ậ 20 TrầnậViệtậHLậ(2017),ậANCN:ậThs cậđoậanậninhậtrongậbốiậcảnhậtoLnậcầuậhóa,ậKỷ yếu Hội thảo khoa học Bảo đảm ANXH, ANCN: Kinh nghiệm của Việt Nam và quốc tế doậHọcậviệnậCSND,ậBộậCôngậanậphốiậhợpậv iậBanậ Tuyênậgi oậThLnhậủyậThLnhậphốậHồậChíậMinhậtổậchức,ậThLnhậphốậHồậChíậMinh,ậtr.329ậ- 336. 21 Đăngậ tại tongiaovadantoc.com/.../tac-dong-cua-toan-cau-hoa-den-an-ninh-con-nguoi-o-viet-na..., truyậ c pậ ngày 08/6/2018. 22 Đăngậtạiậhdr.undp.orgậ›ậcontentậ›ậhuman-security-guidance-note,ậtruyậc pậngLyậ08/6/2018. 23 Đăngậtạiậwww.unocha.org›sites›dms›HSU›Human Security..., truyậc pậngLy 08/6/2019.
10 thôngậ thsờngậ mLậ phảiậ lLậ mộtậ sựậ đồngậ thu nậ m iậ th aậ nh nậ mốiậ liênậ kếtậ vLậ sựậ phụậ thuộcậ lẫnậ nhauậ giữaậ ph tậ triển,ậ nhânậ quyềnậ vLậ ANQG. Cònậ trongậ bLiậ viếtậ “Human security: A new strategic narrative for Europe” (ANCN:ậMộtậtsờngậthu tậchiếnậlsợcậ m iậchoậchâuậÂu)24, 2007, Mary H. Kaldor , Mary E. Martin và Sabine Selchow cho rằng,ậ việcậ pậ dụngậ c cậ nguyênậ tắcậ anậ ninh:ậ nhânậ quyền, thẩmậ quyềnậ chínhậ trvậ hợpậ ph p,ậđaậchủậnghĩaậvLật pậtrungậkhuậvựcậsẽậlLmậtăngậsựậgắnậkết,ậhiệuậquảậvLậkhảậnăngậ hiểnậthvậcủaậEU. Thứ ba, tiếp cận vấn đề từ những đảm bảo cho ANCN cóậc cậcôngậtrìnhậnhs: TS. NguyễnậHuyậPhòngậtrongậbLiậviếtậ“Bảo đảm ANCN - Thành tựu và một số vấn đề đặt ra”, Tạpậ chíậ Lvchậ snậ Đảng, sốậ 4-2017,ậ choậ rằngậ đểậ ph tậ huyậ tốiậ đaậ nguồnậ lựcậ conậ ngsờiậtrongậchiếnậlsợcậph tậtriểnậcầnậtạoậdựngậmôiậtrsờngậvănậhóaậtrongậc cậcơậquan,ậ xíậnghiệp,ậgiaậđình,ậnhLậtrsờngậvLậtoLnậxãậhội,ậtăngậcsờngậcôngật cậgi oậdụcậvLậphổậ biếnậ đạoậ đức,ậ ph pậ lu t,ậ hìnhậ thLnhậ nếpậ sốngậ vănậ minh,ậ xnậ ltậ nghiêmậ minhậ nhữngậ hLnhậviậđiậngsợcậlạiậlợiậíchậcộngậđồng,ậVPPLậvLậđạoậđứcậlLmậngsời.ậCùngậhs ngậtiếpậ c nậ vấnậ đềậ trên,ậ tạiậ Hộiậ thảoậ khoaậ học:ậ “Bảo đảm ANXH, ANCN: Kinh nghiệm của Việt Nam và quốc tế” doậHọcậviệnậCSND,ậBộậCôngậanậphốiậhợpậv iậBanậTuyênậgi oậ ThLnhậủyậThLnhậphốậHồậChíậMinhậtổậchức,ậThLnhậphốậHồậChíậMinh,ậ2017,ậđãậthuậhútậ đsợcậkh ậnhiềuậbLiậviếtậcóậgi ậtrv,ậđ ngậchúậtậnhs:ậGS.TS.ậVũậVănậHiềnậtrongậbLiậviếtậ “Bảo đảm ANXH, ANCN trong điều kiện hội nhập quốc tế” (trang 147 - 154) cho rằng,ậđểậgópậphầnậbảoậđảmậANXH,ậANCNậcầnậhuyậđộngậsứcậmạnhậtổngậhợpậcủaậcảậhệậ thốngậ chínhậ trvậ trongậ côngậ t cậ bảoậ vệậ ANXH,ậ TTATXH;ậ phòng,ậ chốngậ tộiậ phạm,ậ tệậ nạnậxãậhội;ậđốiậphóậhiệuậquảậv iậnhữngậth chậthứcậanậninhậtruyền thốngậvLậphiậtruyềnậ thống;ậtăngậcsờngậc cậgiảiậph pậbảoậđảmậtr tậtự,ậanậtoLnậgiaoậthông…ậGS.TS.ậNguyễnậ XuânậYêmậtrongậbLiậviếtậ“Bảo đảm ANXH, ANCN trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay” (trang 155 - 170)ậthìậchoậrằng,ậđểậbảoậđảmậANXH,ậANCNậởậViệtậNamậhiệnậnay cầnậph tậhuyậvaiậtròậcủaậc cậcấpậủyậđảng;ậtạoậraậhệậthốngậc cậđiềuậkiện,ậmôiậtrsờng,ậ phsơngậthứcậđểậcon ngsờiậlaoậđộng,ậcảiậtạoậxãậhội.ậGS.TS.ậHồậTrọngậNgũậtrongậbLiậ viếtậ “Kiểm soát xã hội đối với tội phạm đáp ứng yêu cầu đảm bảo ANXH, ANCN ở Việt Nam hiện nay” (trang 205 - 212)ậđãậkhẳngậđvnh,ậtrongậbốiậcảnhậhiệnậnayậđểậbảoậ đảmậANXH,ậANCN,ậViệtậNamậcầnật pậhợp,ậlôiậcuốnậđểậgiaậtăngậc cậthLnhậtốậthamậgiaậ vLoậ hệậ thốngậ kiểmậ so tậ tộiậ phạmậ vLậ củngậ cốậ chấtậ lsợngậ c cậ quanậ hệậ nộiậ tạiậ củaậ hệậ thốngậđó. PGS.TS. TrầnậVănậLuyệnậtrongậbLiậviếtậ“Những thách thức đặt ra đối với bảo đảm ANXH, ANCN ở nước ta hiện nay” (trang 213 - 222)ậđã khẳngậđvnh,ậđểậbảoậ đảmậ ANXH,ậ ANCNậ ởậ Việtậ Namậ hiệnậ nayậ cầnậ phảiậ nghiênậ cứuậ xâyậ dựngậ hệậ thốngậ chínhậ s ch,ậ snaậ đổi,ậ bổậ sung,ậ banậ hLnhậ m iậ c cậ vănậ bảnậ ph pậ lu tậ liênậ quanậ đếnậ ANXH,ậANCN;ậđẩyậmạnhật iậcơậcấuậkinhậtế,ậkiênậquyếtậchốngậthamậnhũng,ậthấtậtho t,ậ 24 Đăngậtạiậhttps://www.jstor.org/urdy/4541698, truyậc pậngLyậ08/6/2018.
11 lãngậ phí;ậ cảiậ tổậ bộậ m yậ nhLậ ns c;ậ phòng,ậ chốngậ biếnậ đổiậ khíậ h u;ậ đầuậ tsậ choậ chiếnậ lsợcậph tậtriểnậconậngsờiậViệtậNam. TS. Lê Kim Bình trong bLiậviếtậ“Giải pháp bảo đảm ANXH, ANCN ở Việt Nam trong tình hình hiện nay” (trang 313 - 320) thì cho rằng,ậViệtậNamậcầnật pậtrungậmọiậnguồnậlựcậđểậph tậtriểnậlựcậlsợngậsảnậxuất, nâng cao năngậsuấtậlaoậđộng;ậnghiênậcứuậhoLnậthiệnậc cậthểậchế,ậthiếtậchếậxãậhộiậđủậquyềnậlựcậ điềuậchỉnhậc cậquanậhệậxãậhộiậnhằmậđảmậbảoậsựậanậtoLn,ậổnậđvnh,ậkhôngậbvậđeậdọaậđếnậ cấuậtrúcậxãậhộiậ vLậconậngsờiậViệtậNamậ hiệnậnay. Ngoài ra, theo cuốnậs chậ “Human security - Approaches and Challenges” (ANCN - C chậtiếpậc nậvLậth chậthức)25 củaậ UNESCO,ậ2008,ậUNESCOậPublishing,ậgồmậ4ậchsơng,ậ200ậtrang,ậđểậbảoậđảmậANCNậ ngLyậnay,ậcầnật pậtrungậgiảiậquyếtậtìnhậtrạngậtỷậlệậnghèoậđóiậvLậmùậchữậcựcậđoan,ật cậ độngậcủaậHIV/AIDS,ậsuyậtho iậmôiậtrsờng,ậxungậđộtậnộiậbộ,ậdiậcsậbắtậbuộc. Thứ tư, tiếp cận vấn đề ANCN trong mối quan hệ với QCN, TS.ậTsờngậDuyậKiênậ trongậ bLiậ viết “QCN và ANCN”, Tạpậ chíậ Nghiênậ cứuậ l pậ ph p, sốậ 1ậ (162),ậ th ngậ 01/2010,ậđãậchoậrằngậkh iậniệmậQCNậcóậmối quanậhệậkhôngậthểật chậrờiậv iậkh iậniệmậ ANCN. Xétậvềậmặtậbảnậchất,ậANCN lLậtônậtrọngậvLậbảoậvệậQCN. Theo PGS.TS.ậVũậ VănậNhiêmậvLậTS.ậHoLngậThvậTuệậPhsơngậtrongậbLiậviếtậ“ANCN với vấn đề QCN”26, 2017, ANCNậ lLậ kh iậ niệmậ gắnậ chặtậ v iậ t ngậ conậ ngsờiậ đểậ bảoậ đảmậ rằngậ họậ khôngậ sốngậtrongậbấtậan,ậsợậhãiậvLậrộngậhơnậlLậbảoậđảmậc cậquyền,ậlợiậíchậhợpậph pậvLậtựậdoậ c ậnhânậcủaậhọậđsợcậtônậtrọng,ậthựcậthiậvLậbảoậvệ. NguyênậCaoậủyậnhânậquyềnậLHQ, Bertrand Ramcharan, trong bLiậ viếtậ “Human rights and human security” (QCN và ANCN)27, 2004, cũngậchoậrằngậc cậchuẩnậmựcậnhânậquyềnậquốcậtếậx cậđvnhậtậnghĩaậ củaậANCN,ậANCNậđòiậhỏiậphảiậbảoậvệậQCN.ậCònậtrongậbLiậviếtậ“Human Rights and Human Security” (QCN và ANCN ) tạiậKỷậyếuậcủaậĐạiậhộiậTriếtậhọcậthếậgi iậlầnậthứậ XXII vào nămậ200828,ật cậgiảậJurate Morkuniene khẳng đvnh,ậchỉậtrênậcơậsởậđảmậbảoậ ANCNậvLậANQGậvLậph tậtriểnậs ngậtạoậm iậcóậthểậlLậthếậgi iậcủaậhiệnậthânậthựcậsựậ củaậQCN.ậ Thứ năm, tiếp cận vấn đề ANCN trong mối quan hệ với ANQG, Ths. Chu Mạnh Hùng trong bài viết “Mối quan hệ giữa ANCN và ANQG trong bối cảnh toàn cầu hóa”29,ậ 2011,ậ đãậ khẳngậ đvnhậ ANQGậ lLậ điều kiện tiên quyếtậ để đảm bảo ANCN và ngsợc lại, ANCN là sự bổ sung và cách nhìn m i về ANQG. T cậgiảậTrầnậKimậAnhậ trong bài viết “ANCN và ANQG với chủ quyền và trách nhiệm quốc gia hiện nay”30, 2017, cho rằngậANQGậđsợcậbảoậđảmậtrênậcơậsởậcânậbằngậANCNậvLậanậninhậcủaậnhLậ 25 Đvaậchỉậtạiậwebsite:ậhttp://publishing.unesco.org/default.aspx,ậtruyậc pậngLyậ08/6/2019.ậ 26 VũậVănậNhiêm,ậHoLngậThvậTuệậPhsơngậ(2017),ậANCNậv iậvấnậđềậQCN,ậKỷ yếu Hội thảo khoa học Bảo đảm ANXH, ANCN: Kinh nghiệm của Việt Nam và quốc tế, tlđd,ậtrangậ261ậ- 274. 27 Đăngậtạiậwww.peacepalacelibrary.nlậ›ậUNIDIR_pdf-art2018,ậtruyậc pậngLyậ08/6/2019.ậ 28 Đăngậtạiậphilpapers.org›rec›OWAHSA,ậtruyậc pậngLyậ08/6/2018.ậ 29 Đăngậtạiậwww.vusta.vnậ›ậTraoậđổi - Thảo lu n, truyậc pậngLyậ08/6/2018.ậậ 30 Đăngậ tạiậ www.tapchicongsan.org.vn/.../An-ninh-con-nguoi-va-an-ninh-quoc-gia-voi-chu-quye, truyậ c pậ ngLyậ 08/6/2018.
12 ns c.ậTrong cuốnậs chậ“National, European and Human Security - From co-existence to convergence” (Quốcậgia,ậchâuậÂuậvLậANCN - T ậcùngậtồnậtạiậđếnậhộiậtụ),ậ201231, gồmậ 7ậ chsơngậ ngoLiậ phầnậ gi i thiệu,ậ v iậ 192ậ trang, Mary Martin, Mary Kaldor và Narcis Serra đãậnhấnậmạnhậrằng,ậnhLậns cậkhôngậthểật chậbiệtậkhỏiậANCN, vLậthựcậsựậ đóậlLậmốiậquanậhệậcộngậsinh,ậkhôngậcạnhậtranh,ậgiữaậANQGậvLậANCN. Thứ sáu, về đặc điểm của ANCN,ậ mặcậ dùậ mỗiậ t cậ giảậ cóậ nhữngậ c chậ tiếpậ c nậ riêng,ậ tuyậ nhiên,ậ vềậ cơậ bản,ậ quanậ niệmậ củaậ c cậ nhLậ khoaậ họcậ khôngậ qu ậ kh cậ biệt.ậ Chẳngậ hạn,ậ trongậ Lu nậ nậ tiếnậ sĩậ Lu tậ họcậ “Vấn đề ANCN trong PLQT hiện đại”, TrsờngậĐạiậhọcậLu tậHLậNội,ậ2012,ật cậgiảậChuậMạnhậHùngậđãậnêuậlênậbốnậđặcậđiểmậ củaậANCN:ậ1)ậChủậthểậcủaậANCNậchínhậlLậconậngsời;ậ2)ậANCNậhLmậchứaậmộtậloạtậ nhữngậnguyậcơậtiềmậtLng;ậ3)ậANCNậcóậsựậtùyậthuộcậlẫnậnhau;ậvLậ4)ậKh iậniệmậANCNậ vềậcơậbảnậ mangậtínhậchủậđộng,ậtíchậcực.ậ TrongậbLiậviếtậ “QCN và ANCN” đăngậtrên Tạpậ chíậ Nghiênậ cứuậ l pậ ph pậ sốậ 1ậ (162),ậ th ngậ 01/2010,ậ TS.ậ Tsờngậ Duyậ Kiênậ cũngậ nêuậlênậbốnậđặcậđiểmậcủaậANCN:ậThứậnhất,ậANCNậcóậtínhậphổậbiến;ậThứậhai,ậcóậsựậ phụậthuộcậlẫnậnhauậgiữaậc cậthLnhậphầnậcủaậANCN;ậThứậba,ậngănậng aậs mậtốtậhơnậlLậ ngănậng aậmuộn;ậThứậts,ậconậngsờiậlLậtrungậtâm.ậHoặcậtrongậbLiậviếtậ“What is human security?” (ANCN là gì?)32 củaậInter - American Institute of Human Right (Việnậnhânậ quyềnậliênậMỹ)ậcũngậchoậrằngậANCN cóậc cậđặcậđiểm:ậANCN lLậmộtậmốiậquanậtâmậ phổậqu t;ậC cậthLnhậphầnậcủaậANCN lLậphụậthuộcậlẫnậnhau;ậANCN dễậđảmậbảoậthôngậ quaậphòngậng aậs mậhơnậcanậthiệpậmuộn;ậANCN lấyậconậngsờiậlLmậtrungậtâm.ậ Thứ bảy, về các yếu tố cấu thành ANCN,ậdễậnh nậthấyậcóậsựậthốngậnhấtậkh ậcaoậ trong c cậnghiênậcứuậcủaậc cậnhLậkhoaậhọc.ậChẳngậhạn,ậtrongậc cậbLiậviếtậ“ANCN”33 củaậ Nguyễnậ Nhâm,ậ 2017;ậ “Cơ sở lý luận đo lường chỉ số ANCN”34 củaậ Phạm Thu Hsơng;ậ“Tác động của toàn cầu hóa đến ANCN ở Việt Nam hiện nay” 35 củaậNguyễnậ Quỳnhậ Anh,ậ 2011;ậ “ANCN (Human security)”36 củaậ HoLngậ Cẩmậ Thanhậ vLậ Nguyễnậ Hồngậ Bảoậ Thi,ậ 2013;ậ “ANCN trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu”37 củaậ PGS.TSKH.ậ Trvnhậ Thvậ Kimậ Ngọc,ậ 2009;ậ “Human security: An overview” (ANCN: Tổngậquan)38 củaậWalter Dorn; “What is human security?” (ANCN là gì?)39 củaậInter - American Institute of Human Right (Việnậ nhânậ quyềnậ liênậ Mỹ)...ậ Theoậ đó,ậ nhìnậ chungậc cậnhLậkhoaậhọcậđềuậth aậnh nậquanậđiểmậcủaậUNDPậvềậc cậyếuậtốậcấuậthLnhậ 31 Đăngậtạiậhttps://www.routledge.com (Electronic book ISBNYAM203112069),ậtruyậc pậngLyậ08/6/2019. 32 Đăngậtạiậwww.iidh.ed.cr›multic›default_12›Portal=IIDHSe...,ậtruyậc pậngLyậ08/6/2018.ậ 33 Đăngậ tạiậ lyluanchinhtri.vn/home/index.php/tu-dien-mo/item/2113-an-ninh-con-nguoi.html, truyậ c pậ ngLyậ 08/6/2018. 34 Đăngậtạiậihs.vass.gov.vn/.../NhungVanDePhatTrienConNguoi/View_Detail.a...,ậtruyậc pậngLyậ08/6/2018. 35 Đăngậ tại tongiaovadantoc.com/.../tac-dong-cua-toan-cau-hoa-den-an-ninh-con-nguoi-o-viet-na..., truyậ c pậ ngày 08/6/2018. 36 Đăngậtạiậnghiencuuquocte.org/2014/11/14/an-ninh-con-nguoi-2/,ậtruyậc pậngLyậ08/6/2018. 37 Đăngậtạiậrepository.vnu.edu.vn/handle/VNU_123/10212, truyậc pậngLyậ08/6/2018. 38 Đăngậtạiậwalterdorn.net›23-human-security-an-overview,ậtruyậc pậngLyậ08/6/2018. 39 Đăngậtạiậwww.iidh.ed.cr›multic›default_12›Portal=IIDHSe...,ậtruyậc pậngLyậ08/6/2018.ậ
13 ANCN,ậth mậchíật cậgiảậTạậMinhậTuấnậtrongậbLiậviếtậ “ANCN và những mối đe dọa toàn cầu”40,ậ2008,ậđãậchoậrằng:ậ“Theo các tài liệu chính thức của LHQ…, có bảy nhân tố cơ bản cấu thành ANCN. Mặc dù các quốc gia chưa hoàn toàn thống nhất quan điểm về ANCN nhưng những nội dung này hầu như không bị tranh cãi nhiều, ngoại trừ cách thức làm sao để thực hiện việc bảo đảm ANCN dựa trên các tiêu chí đó”. Nhsậ v y,ậ quaậ việcậ tổngậ quanậ c cậ côngậ trìnhậ nghiênậ cứuậ vềậ ANCNậ choậ thấy,ậ ANCNậđangậlLậvấnậđềậthuậhút sựậquanậtâmậchúậtậcủaậnhiềuậhọcậgiảậtrongậns cậvLậquốcậ tế.ậANCNậcóậthểậđsợcậtiếpậc nậds iậnhiềuậgócậđộậvLậtrênậnhiềuậbìnhậdiệnậkhác nhau. 1.1.1.2. Tổng quan các công trình nghiên cứu về an ninh con người của phạm nhân Ởậ trongậ ns c,ậ quaậ khảoậ cứuậ choậ thấy,ậ choậ đếnậ nayậ mặcậ dùậ chsaậ cóậ côngậ trìnhậ nLoậ đềậ c pậ mộtậ c chậ trựcậ tiếpậ vLậ toLnậ diệnậ vấnậ đềậ ANCNậ củaậ phạm nhân, song qua thựcậ tiễnậ côngậ t cậ đLoậ tạoậ c nậ bộậ trạiậ giamậ vLậ côngậ t cậ THAPT,ậ đãậ cóậ nhữngậ côngậ trìnhậđềậc pậđếnậnhữngậnộiậdungậcóậliênậquanật iậANCNậcủaậphạmậnhânậởậnhữngậkhíaậ cạnhậnhấtậđvnh.ậĐóậthsờngậlLậc cậcôngậtrìnhậnghiênậcứuậcủaậc cật cậgiảậcôngật c trong lựcậlsợngậCAND,ậtrựcậtiếpậnhấtậlLậnhữngậc nậbộậlLmậcôngật cậnghiênậcứu,ậgiảngậdạyậ tạiậc cậhọcậviện,ậtrsờngậCANDậvLậc cậc nậbộậlLmậcôngật cậquảnậltậTHAPTậởậđơnậvvậ chứcậnăngậcủaậBộậCôngậanậcũngậnhsậc cậc nậbộậtrựcậtiếpậlLmậcôngật cậquảnậlt,ậgiamậ giữ,ậgi oậdụcậcảiậtạoậphạmậnhânậởậc cậtrạiậgiam,ậtrạiậtạmậgiam.ậChẳngậhạnậc cậchuyênậ khảo:ậ“Hoạt động phòng ngừa phạm nhân phạm các tội xâm phạm ANQG VPPL” do TS.ậ DsơngậVănậ Quânậ vLậ TS.ậ Nguyễnậ Thanhậ BìnhậlLmậ đồngậ chủậ biên,ậ Nxb. CAND, 2017; “Hoạt động điều tra vụ án hình sự theo chức năng của lực lượng Cảnh sát THAPT” doậTS.ậNguyễnậThanhậBìnhậvLậThs.ậTốngậVănậToLnậlLmậđồngậchủậbiên,ậNxb. CAND, 2017; Giáo trình “Tổ chức quản lý, giam giữ phạm nhân” củaậKhoaậNghiệpậ vụậGi oậdụcậcảiậtạoậphạmậnhân,ậHọcậviệnậCSNDậdoậThs.ậNguyễnậĐìnhậVănậlLmậchủậ biên,ậHLậNội,ậ2010...,ậđềuậnóiậvềậc cậhoạtậđộngậnghiệpậvụậcủaậlựcậlsợngậCảnhậs tậtrạiậ giamậtrongậviệcậphòngậng aậphạmậnhânậVPPLậtạiậcơậsởậgiamậgiữ. NgoLiậ c cậ côngậ trìnhậ nóiậ trên,ậ cònậ cóậ thểậ kểậ đếnậ c cậ bLiậ viếtậ cóậ liênậ quanậ t iậ nhữngậkhíaậcạnhậnhấtậđvnhậcủaậANCNậcủaậphạmậnhânậnhs:ậ“Phương thức, thủ đoạn vi phạm nội quy trại giam của phạm nhân và biện pháp phòng ngừa tại các trại giam thuộc Bộ Công an” củaậNguyễnậVănậTuấnậđăngậtrênậTạpậchíậKhoaậhọcậquảnậltậvLậgi oậ dụcậtộiậphạm,ậsốậ23, tháng 12/2016; “Công tác phòng ngừa phạm nhân là người theo tín ngưỡng, tín đồ tôn giáo lợi dụng tín ngưỡng, tôn giáo gây mất trật tự, an toàn cơ sở giam giữ” củaậLêậTrọngậDinhậđăngậtrênậTạpậchíậKhoaậhọcậquảnậltậvLậgi oậdụcậtộiậ phạm,ậ sốậ 29,ậ th ngậ 12/2017; “Phòng ngừa phạm nhân loại tái phạm nguy hiểm vi 40 Đăngậtạiậwww.tapchicongsan.org.vn/...An-ninh-con-nguoi-va-nhung-moi-de-doa-toan-cau.as...,ậtruyậc pậngLyậ 08/6/2018.