Luận án Tiến sĩ Y học: Nghiên cứu ứng dụng vạt da cân thượng đòn mở rộng có nối mạch tăng cường bằng nhánh xuyên động mạch cùng vai ngực trong điều trị sẹo co kéo vùng cằm cổ

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:259

Thêm vào BST

Báo xấu

24
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận án Tiến sĩ Y học "Nghiên cứu ứng dụng vạt da cân thượng đòn mở rộng có nối mạch tăng cường bằng nhánh xuyên động mạch cùng vai ngực trong điều trị sẹo co kéo vùng cằm cổ" trình bày các nội dung chính sau: Khảo sát đặc điểm giải phẫu mạch máu và vùng cấp máu của động mạch thượng đòn và nhánh xuyên của động mạch cùng vai ngực qua nghiên cứu giải phẫu và chụp cắt lớp vi tính đa dãy đầu dò; Đánh giá hiệu quả ứng dụng vạt da cân thượng đòn mở rộng có nối mạch tăng cường bằng nhánh xuyên động mạch cùng vai ngực trong điều trị sẹo co kéo vùng cằm cổ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận án Tiến sĩ Y học: Nghiên cứu ứng dụng vạt da cân thượng đòn mở rộng có nối mạch tăng cường bằng nhánh xuyên động mạch cùng vai ngực trong điều trị sẹo co kéo vùng cằm cổ

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÒNG HỌC VIÊN QUÂN Y TỐNG THANH HẢI NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG VẠT DA CÂN THƢỢNG ĐÕN MỞ RỘNG CÓ NỐI MẠCH TĂNG CƢỜNG BẰNG NHÁNH XUYÊN ĐỘNG MẠCH CÙNG VAI NGỰC TRONG ĐIỀU TRỊ SẸO CO KÉO VÙNG CẰM CỔ LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC HÀ NỘI 2022
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ QUỐC PHÒNG HỌC VIÊN QUÂN Y TỐNG THANH HẢI NGHIÊN CỨU ỨNG DỤNG VẠT DA CÂN THƢỢNG ĐÕN MỞ RỘNG CÓ NỐI MẠCH TĂNG CƢỜNG BẰNG NHÁNH XUYÊN ĐỘNG MẠCH CÙNG VAI NGỰC TRONG ĐIỀU TRỊ SẸO CO KÉO VÙNG CẰM CỔ Chuyên ngành: Phẫu thuật Tạo hình Thẩm mỹ và Tái tạo Mã số: 9. 72. 01. 19 LUẬN ÁN TIẾN SĨ Y HỌC Hƣớng dẫn khoa học: 1. PGS.TS. Vũ Quang Vinh 2. PGS.TS. Trần Vân Anh
HÀ NỘI 2021
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu cảu riêng tôi với sự hƣớng dẫn của tập thể cấn bộ hƣớng dẫn. Các số liệu, kết quả quả trong luận án này là trung thực và đƣợc công bố một phần trong các bài báo cáo khoa học. Luận án chƣa từng đƣợc công bố. nếu có gì sai tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm. Nghiên cứu sinh Tống Thanh Hải
MỤC LỤC ĐẶ T VẤ N Đ Ề .................................................................................................. 1 C HƢƠ N G 1 . TỔ N G Q UA N T À I LI ỆU ....................................................... 3 1.1. ĐẶ C I Ể M Đ I Ả I P G HẪ U SI N H L Ý VÙ N G C Ằ M CỔ ......................... 3 1.1.1. Đ ặc đ i ểm g i ải p h ẫu v ùn cằm cổ ................................................ g 3 1.1.2. Ch ứ c nă n g s i nh lý v ùn cằm cổ ...................................................... g 4 1.2. TỔN G QUA N C Á C P H ƢƠ N G P HÁ Đ I Ề U P T RỊ S Ẹ O ỨNG D I C H B ỎN G V Ù N G C Ằ CỔ .............................................................................. M 4 ữ n 1.2.1. N h g kh ó k h ă n đ i ề u t ro ng tr ị s ẹ o d i ch ứ n g b ỏ ng v ùn g ằ m c c ổ 4 1.2.2. Các p h ƣơ ng ph áp i ề u đ t r ị s ẹo di c h ứ b ỏn g ng vù ng ằm cổ ........ c 6 1.2.3. X u thế hi ệ n n ay tr o n g p h ẫ u ật t ạo h ì n h t h u s ẹ o ứ n d i c h bỏn g g v ùn cằm cổ ............................................................................................. g 8 1.3. VẠ T D A NHÁN H XUY ÊN T R O NG P HẪ THU ẬT T Ạ U O H Ì N H VÙN G C Ằ M CỔ ......................................................................................... 10 á i n i ệm và p 1.3.1. K h l oại v ạ h â n t da n há n h x u y ên ............................... 10 1.3.2. Các p h ƣơ ng ph áp k h ả o m ạch m áu s át c ủ a v ạ t d a n h á nh x u y ên . 12 1.3.3. Các p h ƣơ ng ph áp rộng k í ch th ƣớ m ở c v ạ t da n h á n h x u y ên ....... 20 1.3.4. M ột s ố vạt da n h á n h xu y ên th ƣờ n sử dụ ng g t r o n t ạ o g h ì nh t ổ n k h u ết r ộ ng y v ù n g c ằ m cổ ...................................................................... 25 1.4. T Ì N H H Ì N H CỨU, ỨNG DỤN G NGH I Ê N VẠ T D A C Â N TH ƢỢ N G ĐÒN T R ON G ẪU T H P H ẬT TẠ O U H Ì N H VÙNG C Ằ M CỔ 31 1.4.1. N g h i ê n c ứ g i ả i p h u ẫ m ạch m áu u vạt da c â n t h ƣợ ng đ ò n ........... 31 1.4.2. V ề độ n m ạch c ù g ng vai n g ự c và ứ dụng ................................ ng 32 1.4.3. Ứng d ụn g v ạ t d a cân th ƣợ n g đ òn t r o ng ẫu t h u p h t t ạo h ìn ậ h ..... 33
1.4.4. V ề m ở rộ n g kí ch ớc v ạ t h ƣ t da c â n t h ƣ ợ n g đ ò n ......................... 35 C HƢƠ N G 2 . Đ ỐI T ƢỢ N G V À P HƢƠ N G P H Á P N GHIÊN C ỨU .... 37 2.1.................................................................TH I Ế T K Ế N GHI Ê CỨU N 37 ............................................................................................................... 2.2...........................................................ĐỐ I T ƢỢ N G NG H CỨU I Ê N 37 ............................................................................................................... 2.2.1. N g h i ê n c ứ g i ả i p h u ẫ u tr ê n xác ...................................................... 37 2.2.2. N g h i ê n c ứ g i ả i p h u ẫ u tr ê n M D CT ................................................ 37 2.2.3. N g h i ê n c ứ u l â m sà n g ..................................................................... 38 2.3......................................................P H ƢƠ N T I Ệ N G CỨU NGH I Ê N 40 ............................................................................................................... 2.3.1. N g h i ê n c ứ g i ả i p h u ẫ u .................................................................... 40 2.3.2. N g h i ê n c ứ u h ìn ả n h h c h ụ p M D CT ................................................ 41 2.3.3. N g h i ê n c ứ u l â m sà n g ...................................................................... 41 2.4.....................................................P H ƢƠ N G P HÁ P CỨU NGH I Ê N 43 ............................................................................................................... 2.4.1. N g h i ê n c ứ g i ả i p h u ẫ u .................................................................... 43 2.4.2. N g h i ê n c ứ u ụp c ắt l ớ p c h v i t í n h đ a d đầu dò ........................... ãy 48 2.4.3. N g h i ê n c ứ u l â m sà n g ..................................................................... 52 Ử L 2.4. X Ý I Ệ U ................................................................................. SỐ L 65 C HƢƠ N G 3 . K ẾT Q U Ả N GHIÊN C ỨU ................................................. 66 3.1. KẾ T QU Ả NGHI Ê CỨU G N I Ả I P ẪU ............................................. H 66 3.1.1. K ết q uả ảo s át k h v ề đ ộ n m ạch t h ƣợ ng g đ ò n ............................ 66 3.1.2. K ết q uả ảo s k h át n h á nh x u y của đ ộ ên n m ạch c ù g ng vai n g ự c ... 68 3.1.3. K ết q uả c hụ p m ạ n h m áu ọn lọc xác đị nh c h v ùn cấp m áu g c ủ a đ ộn g m ạch t h ƣợ ng đ ò n .......................................................................... 72 3.1.4. K ết q uả c hụ p m ạ n h m áu ọn lọc xác đị nh c h v ùn cấp m áu g c ủ a n h á n h x u y ên đ ộ n m ạch c ù g n g vai n g ự c ................................................. 72
3 . 1.5 . K ế t q u ả c h ụ p m ạ n h má u c h ọ n l ọ c x á c đ ị n h s ự g i a o t h o a m ạ n g m ạ c h c ủ a đ ộ n g m ạ c h t h ư ợ n g đ ò n v à n h á n h x u y ê n d a c ủ a đ ộ n g m ạ c h c ù n g va i ng ự c . . 73 3.2. KẾ T QU Ả KHẢ O S Á ĐỘN G T M Ạ C H C ÙN VA I NG ỰC T R G Ê N P H IM C HỤ P C Ắ T L Ớ P V I T Í N H Đ A D Ã Y ĐẦ U D Ò ............................. 73 3.2.1. Đ ặc đ i ểm t u ổi, g i ới c ủa đ ố i tƣ ợ n kh ảo s át g .............................. 73 3.2.2. V ị t r í x u ấ á t của n t p h h á n h x u y ên .................................................. 74 3.2.3. T ƣ ơ n g q u a n v ị trí n gu y ủy nh á nh ên xu y đ ộn g ên m ạch c ù ng v a i ng ự c so v ớ ốc g i ả i ph ẫ i các m l ân c ận ................................................. u 75 i ề u 3.2.4. C h d à i n h á n h x u y ên đ ộ n m ạch cùng v g ai ng ự c ...................... 76 3.2.5. Đ ƣ ờ n g k í n h nh á n h x u y ên độ n g m ạ c h c ùn g v a i n g ự c .................. 77 3.2.6. H ƣ ớ g đ i của n h n á nh xu y ên độ ng m ạ c h c ù n g v ai ng ự c t r o n g da . .. 78 3.3. KẾ T QU Ả N GHI Ê CỨU LÂ M N SÀ N VẠ T G D A C Â N TH ƢỢ N G ĐÒ N NỐ I M Ạ C H V I P HẪ TẠI ĐẦ U U XA .............................................. 79 3.3.1. Đ ặc đ i ể m l â m s à n của b ệ g nh n h â n ............................................. 79 3.3.2. K ết q uả tr on g v à s a u p h ẫ u ật .................................................. th u 85 3.3.3. Đ á n h g iá ết q uả k ............................................................................ 91 ất b ạ 3.3.4. T h i và b i ế n ch ứ ng ................................................................. 97 C HƢƠ N G 4 . B À N L UẬ N .......................................................................... 98 4.1. N GH CỨU G I Ả I P HẪ I Ê N U H Ệ ỐN G T H M Ạ CH M Á U C Ủ V ẠT A D A C Â N THƢ Ợ N G ĐÒ N V À M Ạ CH ĐỘ NG C ÙN VA I NGỰC ....... G 98 4.1.1. Ng u ồ c ấp m áu n c h v ạt da c ân o th ƣ ợ n g đ òn đ ầ u t r u n g tâm là đ ộn g m ạch t h ƣợ ng đ ò n ......................................................................... 98 4.1.2. Ng u ồ c ấp m áu n c ho t tại đ ầ v ạ u x a n h á n h xu y c ủa đ ộn g ên m ạch c ù ng vai n g ự c ........................................................................................ 1 0 0
4.1.3. Vù ng c ấ p m áu và k h ả nă n g g i a o g i ữ a c á c n h á n t h oa h x u y ên đ ộn g m ạch cùng v ai ng ự c và đ ộ m ạch t h ƣ ng ợ n g đ ò n ....................... 1 0 4 CỨU LÂ 4.2. NGH I Ê N M S ÀN G ............................................................. 1 0 6 4.2.1. Đ ặc đ i ểm l â m sà n g ..................................................................... 1 0 6 4.2.2. L ý d o c h ọ n v ạ t ............................................................................ 1 1 1 4.2.3. Cơ sở k h h ọc về độ t i n c ậy c ủ oa a v ạ t da c â n th ƣợ n g đ ò n nố i m ạch vi p ẫu t ạ i đ ầ h u xa ...................................................................... 1 1 4 4.2.4. T hi ế t k ế v ạ t ................................................................................ 1 2 0 4.2.5. V ề giải p hó sẹo v ng ù n cằm cổ v g à x ác đ ị n h ng u ồ m ạch nhậ n n . . 1 2 1 4.2.6. Ph ẫ u t í c h ạt d a cân th ƣợ v n g đ òn và c u ố n m ạch cùng vai n g g ự c . 1 2 3 . 7. V ề xử t r í n ơ 4.2 v ạt ........................................................... i c ho 1 2 7 4.2.8. Ch ă m s ó c v à th eo dõ i s a u p h ẫ u ật .......................................... th u 1 2 7 4.2.9. V ề đ á nh g i á k ế t q uả .................................................................... 1 3 0 4.2.10. V ề t t b ại và b i ế n h ấ ứn g c h ....................................................... 1 3 1 K Ế T L U Ậ N ................................................................................................. 3 1 3 KIẾN N GHỊ ................................................................................................ 1 3 6 DAN H MỤ C CÁ C C Ô N G T R Ì N H ........................................................... 1 3 7 C Ô N G BỐ KẾT Q U Ả N GHIÊN C ỨU CỦ A Đ Ề T À I ........................... 1 3 7 T À I LI Ệ U TH A M KH Ả O PHỤ LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT Tên viết tắt Phiên giải tiếng anh Phiên giải tiếng việt CSA Circumflex scapular artery Động mạch mũ vai MDCT Multi detectorrow Chụp cắt lớp vi tính đa dãy computed tomography đầu dò DSA Digital subtraction Chụp mạch số hóa xóa nền angiography TRAM Transverse rectus abdominis Vạt ngang cơ thẳng bụng Musculocutaneous flap SIEA Superficial inferior Động mạch thƣợng vị dƣới epigastric artery ICP Intercostal perforator artery nông Nhánh xuyên động mạch liên sƣờn MRI Magnetic resonance imaging Chụp cộng hƣởng từ hạt nhân PGE1 Prostaglandin E1 SBA Số bệnh án WK WolfKrause CTA Computed tomography Chụp cắt lớp vi tính mạch máu angiography
DANH MỤC BẢNG Bảng Tên bảng Trang 2.1. Các t h ôn g ụp c ắt l ớ p số c h v i t í n h đ a đ ầ u dò k h ả o s á t n h á n h x u y ên c ủ a đ ộ n m ạch cùng vai n g g ự c ............................................................ 49 3.1.K ho ả n g cá c h từ n gu y ủy c ủ ên m ạch c ổ a độ ng n ga n t ớ i đầu g tr on g x ƣ ơ n g đ ò n .................................................................................. 66 3.2.T ƣ ơ n c ủa n g u g qu a n y ủy độ n ên m ạch t h ƣ ợ g n g đ òn v ớ i xƣ ơ n g đ òn ........................................................................................................ 66 3.3.K ho ả n g cá c h từ n gu y ủy động m ạch t h ƣ ên ợ n g đ ò t ới đ ầ n u t r o n g x ƣ ơ n g đ ò n .................................................................................. 67 3.4.............................................Ch i ều d à i c ủ a đ ộ n m ạch t h ƣợ n g g đò n 68 ............................................................................................................... 3.5...............................Đ ƣ ờ n g k ín h n g o ài c ủ a độ n m ạch t h ƣợ ng g đ ò n 68 ............................................................................................................... 3.6..........................................Ch i ều d à i c ủ a đ ộ n g ạch c ù m ng v a i n g ự c 69 ............................................................................................................... 3.7....Đ ƣ ờ n g k ín h n g o ài c ủ a độ n m ạch cùng v a i n g g c t ạ i ng u ự y ủy ên 69 ............................................................................................................... 3.8..................N gu y ủy của n ên h á nh x u độ ng y ên m ạch c ù ng v a i n g ự c 70 ............................................................................................................... 3.9....................Ch i ều d à i n h á nh xu y ên c ủ a đ ộ n m ạch c ùn g g v a i n g ự c 71 ............................................................................................................... 3.10........................Đ ƣ ờ n g k ín h n g o ài c ủ a nhá n h x u y t ạ i ng u ên y ủy ên 71 ............................................................................................................... 3.11..................................Đ ặc điểm t u ổ i, g i ớ i c ủa đố i tƣ ợ ng ảo s á t k h 73 ............................................................................................................... 3.12.............................................................V ị trí x ất p hát u n há n h x u y ên 74 ............................................................................................................... 3.13.. .K ho ả n g từ n g cá c h u y ủy nhá n ên h x u y đ ộn g ên m ạch c ù ng v a i ng ự c đ ế n m ỏ m cùng v a i ...................................................................... 75 3.14.. .K ho ả n g từ n g cá c h u y ủy nhá n ên h x u y đ ộn g ên m ạch c ù ng v a i ng ự c đ ế n xƣ ơ ng đ òn ........................................................................... 76 3.15..........................Ch i ều d à i n h á nh xu y ên đ ộ n m ạch c ù g ng v a i n g ự c 76 ...............................................................................................................
3.16..........................................Đ ƣ ờ n g k ín h n h á nh x u y tại ng u ên y ủy ên 77 ............................................................................................................... 3.17.....Đ ƣ ờ n g k ín h n h á nh x u y tại v ị t r í n h ên á n h x u y ên qua cân v à o d a 77 ............................................................................................................... 3.18................................................H ƣ ớ g đi c ủa nh á n n h xu y ên t ro ng da 78 ............................................................................................................... 3.19...........................................................T u i và g i ới c ủa ng ƣ ổ ời b ệ n h 79 ............................................................................................................... Bả n g 3 . 20. P h â n b ố b ệ n h n h â n t h e o tác n h â n c hí nh gây b ỏ n g ..................... 79 Bả n g 3 . 21. L ý d o v i ệ n v à o ............................................................................. 79
Bảng Tên bảng Trang 3.22........................................................................................................Ph â n v ị t r í s ẹo v ùn b ố cằm cổ g ............................................................... 80 3.23........................................................................................................T í n ất sẹo v h c h ù n g m c ổ c ằ ....................................................................... 80 3.24........................................................................................................Đ ặ c điểm h ì n h th á i s ẹ o v ù n cằm cổ g ....................................................... 81 3.25........................................................................................................Mà u sắc s ẹo v ùn g c ằ m cổ ......................................................................... 81 3.26........................................................................................................Đ ặ c điểm c ả m g i ác s ẹo vù ng c ằm cổ ...................................................... 82 3.27........................................................................................................T h ời g i an s ẹ o t đ ầu co k b ắ gây hạn c h é o ế c h ứ c n ăn g v ù n cằm cổ g 82 ..... 3.28........................................................................................................T h ời g i an từ k hi b ỏn g đến k hi ph ẫ u t h u ậ t ............................................... 83 3.29........................................................................................................Ả n h h ƣ ở n c ủa s ẹo đ ến các c ơ g q u a n l â n c ậ n ......................................... 83 3.30........................................................................................................Cá c p h ƣ ơ n g p h áp u t h u ật đã đƣ ợ p h ẫ c áp dụ ng ớc tr ƣ ................................ 84 3.31........................................................................................................Đ ặ c điểm vô cảm trong p h ẫu t h u ậ t .......................................................... 85 3.32........................................................................................................V ề k h nố i m ạch m áu â u t ro ng m ổ .............................................................. 85 3.33........................................................................................................Số lƣ ợ n g n h á nh xu y ên đ ộ n g ạch c ù m ng v a i n g ự c ................................... 85 3.34. V ị t r í nh á n h x u y độn g ê n m ạc h c ùn g v a i ngự c s o v ớ i b ờ trê n x ƣ ơ n g đò n . .. 86 3.35........................................................................................................Cá c t h ôn g s ố c ủ a n h á nh xu y ên đ ộ m ạch c ù ng ng vai n g ự c ...................... 87 3.36........................................................................................................K í ớc v ch th ƣ ạt da câ n t h ƣợ ng đ n ối m ạch vi p h òn ẫu t ạ i đ ầu xa tr on g n gh iên c ứ u ............................................................................................. 87 3.37........................................................................................................G ó c x của v ạ oay t ....................................................................................... 87 3.38........................................................................................................T h ời g i an p h ẫu t h u ậ t ................................................................................ 88
3.39........................................................................................................T ì n h tr ạn g v ạ t s au k h i x tạo hì nh oay t ổ n th ƣ ơ n g v ù n cằm cổ g .............. 89 3.40........................................................................................................T ì n h tr ạn g n ơi c ho v ạ t ............................................................................... 90 3.41........................................................................................................T h ời g i an ề vết m ổ li n ............................................................................... 90 3.42........................................................................................................Đ á nh g i á k ế t q uả g ầ n ................................................................................ 91 3.43........................................................................................................Đ á n h g i á k ế t q uả g ầ ải th n c i ệ n α trƣớc và s g óc au ẫu t h u p h ậ t ............ 92 3.44........................................................................................................Đ á n h g i á k ế t q uả xa .................................................................................. 94 3.45........................................................................................................Đ á n h g i á k ế x a c ải t h i ện g ó c α trƣớc v à s a u t q uả p h ẫ u t hu ậ t ............... 94 3.46........................................................................................................N h ận đ ịn h c h ủ qu a n c ủ a bệ n h về m nh â n ặt chức n ăn và t h ẩm m ỹ g 96 ..... 3.47........................................................................................................L i ên q uan c ủ a d i c h ứ ng b ỏ n g v ớ i c ôn v i ệ c tr ƣ g ớc k hi bị b ỏ n g v à s a u ẫu t h u p h ậ t ............................................................................................. 96
DANH MỤC HÌNH Hình Tên hình Trang 1.1...........................................................................................................Ph â n l o ạ i n h á nh xu y ên c ủ a H a l lo c k ......................................................... 11 1.2..........................................................................................................Cá c v ù n g c ấ p m áu c h o da ......................................................................... 22 1.3..........................................................................................................Cá c n h á nh xu y ên a đ ộn g d a c ủ m ạch m ũ vai ............................................ 26 1.4..........................................................................................................T hi ế t kế v ạ t v a i ng a n g và v ạ t c ậ bả n ....................................................... 26 1.5..........................................................................................................Cá c n h á nh xu y c ủa động m ên ạch l i ê n sƣ ờ n ............................................ 28 1.6..........................................................................................................V ù n g c ấ p m của c á c nhá n áu h x u y ên đ ộ n m ạch gian s ƣ g ờn ................... 29 1.7..........................................................................................................V ù n g c ấ p của độ m áu m ạch chẩm ng ....................................................... 30 2.1..........................................................................................................Cá c d ụ n c ụ v ậ g t tƣ p h c v ụ ng ụ hi ê n c ứ u ................................................. 40 2.2..........................................................................................................Má y CT SCAN AQ 6 40 c ủa h ã ng Tos h i ba ................................................. 41 2.3..........................................................................................................D ụ cụ m n g á y m óc d ù ng c h o p h ẫ u t í c h n g hi ên c ứ u lâm sà n g ................... 42 2.4..........................................................................................................Đ ƣ ờ g r ạ ch n v ùn g v a i và p h ẫ u t m ạch m áu í c h t h ƣợ ng đ ò n .................. 44 2.5..........................................................................................................K ho ả n g cá n từ g ốc đ ộn g h m ạch c ù ng c đ ến đ ầ vai ng ự u t r o n g x ƣ ơ n g đ ò n, b ên tr á i ........................................................................................... 46 2.6..........................................................................................................V ạ t da v ùn g v ợc b ó a i đ ƣ c r ời k hỏ i x á c và c h ụ p X q u a ng ....................... 48 2.7..........................................................................................................Cá c bƣớc tìm n h á nh xu y ên ....................................................................... 50 2.8..........................................................................................................V ị tr í , k í ch th ƣớ c n h á nh xu y ên đ ộ m ạch c ù ng ng vai n g ự c ...................... 51
2.9..........................................................................................................Sơ đ ồ m ô ỏ ng p h g óc α ............................................................................... 54 2.10........................................................................................................Cắ t b ỏ tổ c h ứ s ẹo v ù c c ổ , g i ả i ph ó ng n g c o k é o các cơ q uan .................. 57 2.11.........................................................................................................Cá c bƣớc p h ẫu t í ch b ó m ạch t h ƣợ ng đ ò v à bó m ạch x n u y ê n :............... 60 2.12........................................................................................................K ế ả g t q u ần s a u p h ẫ u thu ậ t ..................................................................... 63 2.13........................................................................................................K ế ả x t q u a s a u p h ẫ u ật t h u ........................................................................ 64 3.1..........................................................................................................N g u y ủ y ên , đ ƣ ờ n g đ i độ n g ạch t h ƣợ ng m đ ò n ........................................ 67 3.2..........................................................................................................Đ ƣ ờ n g k ín h n h á nh x u y ên đ ộ n g ạch c ù m ng vai n g ự c ............................ 70 3.3..........................................................................................................Số lƣ ợ n g n h á nh xu y ên x u ấ t i ệ n h .............................................................. 71
Hình Tên hình Trang 3.4.H ả n ì n h h c h ụ p m ạ n h m áu ọ n c h l ọc xác đ ịn h v ù n g c ấ p m áu c ủ a đ ộn g ạch t h ƣợ n m g đò n ....................................................................... 72 3.5..H ả n ì n h h c hụ p m ạ n h m áu ọn l ọ c xác đ ị nh v ùn c h cấp m áu g c ủ a n h á n h x u y ên đ ộ n m ạch c ù g n g vai ................................................ 72 3.6.H ả n ì n h h c h ụ p m ạ n h m áu ọn l ọ c t h ấ y c h sự nối t hô ng gi ữ a đ ộ ng ạch t h ƣợ n m g đò n và n h á n h x u y ên đ ộ n m ạch c g ù n g vai n g ự c. 73 ả n 3.7.. H ì n h h n há n h x u y từ n h ên á nh c ù n g v a i c ủ a đ ộ n m ạch c ù g n g v a i ng ự c. ............................................................................................... 74 3.8...........K ho ả n g từ ng u cá c h y ủy n h ên á n h x u y đ ến m ỏ ên m cù n g v ai 75 ............................................................................................................... 3.9...........................Ch i ều d à i n h á nh xu y ên đ ộ n m ạch c ù g ng v a i n g ự c 76 ............................................................................................................... 3.10..........H ả n ì n h m ạch x u h y ên ạy tr o c h n g da về p h ía m ỏ m cù n g v ai 78 ............................................................................................................... 3.11...................................................D i chứ n sẹo c o g kéo v ùn cằm cổ g 84 ............................................................................................................... 3.12.Đ o k h o ả n g từ đi ể c á ch m vào da c ủa n h á n h xu y đến bờ tr ê n ên x ƣ ờ n g đ ò n , m ỏ m cù n g v a i và k í c h t h ớc c ủa nh á n ƣ h x u y ên ........... 86 3.13.Các ẫu t h u th ì p h ậ t : 1 . Ph ẫ u t í ch Đ M t h ƣợ n g đ ò n, 2. b ó c tá c h n h á nh xu y ê n , 3. N â n vạt, 4 . X oay g vạt che p h tổ n ủ k hu ết .............. y 88 3.14. ả n h t da số ng v ạ h o àn vạt m ỏng và m àu to à n, sắc h oà đồ ng da là n h x un g q u a nh ................................................................................... 89 3.15.v ùn g c h vạt đ ƣ o ợc g h ép d i và l i ề n a xẻ d ô g iai ạn s a u đ o m ổ s ớ m 9 ............................................................................................................... 0 3.16......................K ết q ủa s au ẫu t hu ật các g ó p h c c ủ a v ạ t d a vù n cổ g 93 ............................................................................................................... ết q u 3.17...K ả xa s au v ạt da v ù 12 t h á ng n g c ổ , m ỏng m ề đẹ p m m ại , t ƣ ơ n g đồ ng v ù n g d a l à n h x u n g qu a n h ...................................... 95 4.1.............................................................Mô t ả v ạ t d a cân t h ƣợ ng đ ò n 1 ............................................................................................................. 1 7
4.2.................V ù n g c ấ p m áu các nhá n của đ ộ h n m ạch cùng v g ai ng ự c 1 ............................................................................................................. 1 8 4.3...................Cách th ứ c m ở rộ n g kí ch ớc v ạ t h ƣ t da c â n t h ƣ ợ n g đ ò n 1 ............................................................................................................. 2 0
ĐẶT VẤN ĐỀ Sẹo di chứng bỏng vùng cằm cổ mặt chiếm từ 1015% trong tổng số các di chứng bỏng [1], [2]. Do vùng cằm cổ không chỉ là một vùng có chức năng và giải phẫu quan trọng, mà còn có vai trò thẩm mỹ trong giao tiếp xã hội của con ngƣời, nên tổn thƣơng bỏng vùng này thƣờng gây ra những rối loạn chức năng nghiêm trọng, ảnh hƣởng sâu sắc đến khả năng lao động, tâm lý ngƣời bệnh [3]. Do tính chất đặc thù của da vùng cằm cổ, chất liệu thay thế sau khi cắt bỏ sẹo phải đảm bảo các tiêu chí: đủ rộng để che phủ, trả lại sự vận động vùng cổ, đủ mỏng, mềm mại để tái tạo các đƣờng nét tự nhiên vùng cằm cổ, hòa đồng về màu sắc với tổ chức da lành xung quanh. Với các yêu cầu đó, các vạt da lân cận vùng cằm cổ luôn là những lựa chọn đƣợc ƣu tiên hàng đầu trong tạo hình tổn khuyết rộng vùng cằm cổ [2], [3]. Đến nay, nhiều vạt da lân cận vùng cằm cổ đã đƣợc các tác giả thông báo và sử dụng, ví dụ: vạt cổ nông [4], vạt da cơ lƣng to [5], vạt da cơ ngực lớn [6]... Mặc dù các vạt này có thể đạt đƣợc yêu cầu về phục hồi chức năng nhƣng chƣa đạt yêu cầu thẩm mỹ, vì vạt dầy và kích thƣớc hạn chế, không đủ che phủ khuyết tổn khi cắt bỏ sẹo rộng vùng cằm cổ. Vạt da cân thƣợng đòn do Lamberty B. công bố lần đầu tiên năm 1979 [7] là một lựa chọn hiếm hoi đảm bảo yêu cầu thẩm mỹ bởi nó đạt đƣợc độ mỏng phù hợp, mang lại tính mềm mại, hòa đồng với da lành lân cận vùng cằm cổ. Một ƣu điểm rõ rệt của vạt da cân thƣợng đòn so với các vạt da lân cận khác khi tạo hình vùng cằm cổ đó là vạt này có thể tái tạo lại toàn bộ chiều cao của cổ trong phạm vi vận động. Tuy nhiên, hạn chế của loại vạt này kích thƣớc của vạt da còn hạn chế do phụ thuộc vào vùng cấp máu của vạt nên chƣa thể đáp ứng đƣợc những tổn khuyết rộng hết cả 1 đơn vị thẩm mỹ vùng cằm cổ. Ở Bệnh Viện Bỏng Quốc Gia Lê Hữu Trác đã đƣợc ứng dụng vạt da cân thƣợng đòn khá nhiều trong điều trị tạo hình vùng cằm cổ. Cùng với sự
phát triển và nghiên cứu đầy đủ về nhánh xuyên trong hai thập kỷ vừa qua, trên cơ sở rút kinh nghiệm những thành công và thất bại của các tác giả trong nƣớc và trên thế giới và xuất phát từ yêu cầu thực tiễn, chúng tôi đề xuất ý tƣởng mới là sử dụng nhánh xuyên tại đầu xa của vạt da cân thƣợng đòn nối mạch vi phẫu tại đâu xa nhằm tăng kích thƣớc của vạt để đáp ứng yêu cầu che phủ khuyết rộng toàn bộ vùng cằm cổ. Phƣơng pháp này dựa trên cơ sở ứng dụng dạng vạt “microcharge” của Hyakusoku H. và cộng sự năm 1994 [8] cho các vạt ở vị trí khác trên cơ thể, còn vạt da cân thƣợng đòn nối mạch vi phẫu tại đầu xa điều trị sẹo co kéo cằm cổ thì chƣa có thông báo nào trong nƣớc và thế giới. Xuất phát từ yêu cầu thực tiễn trên đây, chúng tôi tiến hành đề tài : “Nghiên cứu ứng dụng vạt da cân thƣợng đòn mở rộng có nối mạch tăng cƣờng bằng nhánh xuyên động mạch cùng vai ngực trong điều trị sẹo co kéo vùng cằm cổ” Nhằm 2 mục tiêu: 3.1. Khảo sát đặc điểm giải phẫu mạch máu và vùng cấp máu của động mạch thƣợng đòn và nhánh xuyên của động mạch cùng vai ngực qua nghiên cứu giải phẫu và chụp cắt lớp vi tính đa dãy đầu dò (MDCT). 3.2.Đánh giá hiệu quả ứng dụng vạt da cân thƣợng đòn mở rộng có nối mạch tăng cƣờng bằng nhánh xuyên động mạch cùng vai ngực trong điều trị sẹo co kéo vùng cằm cổ.