Luận văn Thạc sĩ Chính sách công: Thực hiện chính sách phát triển kinh tế biển từ thực tiễn huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định

VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM<br /> HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI<br /> <br /> TRƯƠNG NAM PHÚ<br /> <br /> THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH<br /> PHÁT TRIỂN KINH TẾ BIỂN TỪ THỰC TIỄN<br /> HUYỆN HOÀI NHƠN, TỈNH BÌNH ĐỊNH<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG<br /> <br /> HÀ NỘI, năm 2018<br /> 1<br /> <br /> VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM<br /> HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI<br /> <br /> TRƯƠNG NAM PHÚ<br /> <br /> THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH<br /> PHÁT TRIỂN KINH TẾ BIỂN TỪ THỰC TIỄN<br /> HUYỆN HOÀI NHƠN, TỈNH BÌNH ĐỊNH<br /> <br /> Chuyên ngành: Chính sách công<br /> Mã số: 834.04.02<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH SÁCH CÔNG<br /> <br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:<br /> TS. KIỀU THANH NGA<br /> <br /> HÀ NỘI, năm 2018<br /> 2<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài<br /> Trên thế giới hiện nay, đa phần các vấn đề mang tính toàn cầu liên quan<br /> tới cuộc sống con người đều có liên quan đến biển và đại dương. Việt Nam là<br /> quốc gia ven biển nằm bên bờ Tây của Biển Đông, có địa chính trị và địa kinh<br /> tế rất quan trọng không phải bất kỳ quốc gia nào cũng có, với bờ biển dài trên<br /> 3.260 km trải dài từ Bắc xuống Nam. Theo Công ước của Liên Hợp Quốc về<br /> Luật Biển năm 1982 thì nước ta ngày nay có vùng biển rộng lớn hơn 1 triệu<br /> km2, gấp hơn ba lần diện tích đất liền. Từ lợi thế về vị trí, địa lý và vài trò của<br /> biển đối với quá trình phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH), quốc phòng – an<br /> ninh (QP-AN), Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết 03-NQ/TW, ngày<br /> 06/5/1993 về một số nhiệm vụ phát triển kinh tế biển. Trong đó khẳng định<br /> rằng, phải đẩy mạnh phát triển kinh tế biển đi đôi với tăng cường bảo vệ chủ<br /> quyền và lợi ích quốc gia. Ngày 22/9/1997 Bộ Chính trị ban hành Chỉ thị số<br /> 20- CT/TW về đẩy mạnh phát triển kinh tế biển theo hướng công nghiệp hoá,<br /> hiện đại hoá (CNH - HĐH). Từ quan điểm chỉ đạo trên, Hội nghị lần thứ tư<br /> Ban chấp hành Trung ương Đảng (khoá X) đã thông qua Nghị quyết số 09NQ/TW, ngày 9/02/2007về Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020. Nghị<br /> quyết đã xác định quan điểm chỉ đạo, định hướng phát triển kinh tế biển Việt<br /> Nam đến năm 2020, đưa nước ta trở thành quốc gia mạnh về biển, làm giàu từ<br /> biển trên cơ sở phát huy mọi tiềm năng từ biển, phát triển toàn diện các<br /> ngành, nghề biển với cơ cấu phong phú, hiện đại, tạo ra tốc độ phát triển<br /> nhanh, bền vững, hiệu quả cao với tầm nhìn dài hạn.Tuy nhiên, nếu chỉ dừng<br /> lại như điều kiện hiện nay, chúng ta sẽ không bắt kịp xu thế chung của thế<br /> giới, sẽ hạn chế trong việc bảo vệ và khai thác lợi thế từ biển, mà lại càng hạn<br /> chế khi mở rộng ra biển quốc tế.<br /> <br /> 3<br /> <br /> Cụ thể hóa đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của<br /> Nhà nước, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bình Định ban hành Chương trình hành<br /> động số 16-CTr/TU, ngày 20/8/2007 về thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung<br /> ương 4 (khoá X) về “Chiến lược biển đến năm 2020”.Trong đó xác định, phát<br /> triển nhanh kinh tế biển và vùng ven biển theo hướng công nghiệp hóa, hiện<br /> đại hóa, gắn với nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng – an ninh tuyến biển.<br /> Hoài Nhơn là một huyện đồng bằng ven biển có vị trí chiến lược quan<br /> trọng, là trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh phía Bắc của<br /> tỉnh Bình Định.Có lợi thế bờ biển dài trên 23 km giàu tài nguyên, cùng đội<br /> tàu khai thác xa bờ nhiều kinh nghiệm và hùng hậu nhất tỉnh Bình Định. Phát<br /> huy tiềm năng lợi thế sẵn có, trên cơ sở chương trình hành động số 16CTr/TU của Tỉnh ủy Bình Định và các Nghị quyết, Chương trình hành động<br /> của Huyện ủy Hoài Nhơn xác định phát triển kinh tế biển là ngành kinh tế<br /> mũi nhọn và phát triển bền vững trên cả 3 lĩnh vực nuôi trồng, khai thác, chế<br /> biến kết hợp với du lịch tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của địa<br /> phương.Thời gian qua, huyện tập trung mọi nguồn lực ưu tiên đầu tư nâng<br /> cấp, xây dựng hệ thống giao thông, nạo vét cảng biển, đầu tư đóng mới, cải<br /> hoán tàu thuyền, dịch vụ hậu cần ven biển. Nhờ đó, sản lượng đánh bắt thủy<br /> sản ngày càng tăng và chiếm tỷ trọng lớn trong cơ cấu GDP của huyện, góp<br /> phần quan trọng trong việc nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân<br /> dân huyện Hoài Nhơn.<br /> Trên cơ sở các chính sách phát triển kinh tế biển của Trung ương, từ năm<br /> 2010 đến nay, huyện Hoài Nhơn đã ban hành và thực hiện các chính sách về<br /> phát triển kinh tế biển như: Chương trình hành động số 18-CTr/HU ngày<br /> 04/10/2011 của Ban Thường vụ Huyện ủy về thực hiện Nghị quyết Đại hội<br /> Đảng bộ lần thứ XVIII của tỉnh và huyện về khai thác, nuôi trồng gắn với chế<br /> biến và dịch vụ thủy sản, giai đoạn 2011 – 2015; Công văn 161-CV/HU, ngày<br /> <br /> 4<br /> <br /> 01/8/2012 của Ban Thường vụ Huyện ủy về tuyên truyền giảm thiểu tàu cá,<br /> ngư dân bị nước ngoài bắt giữ; Chương trình hành động số 18-CTr/HU ngày<br /> 31/5/2016 của Huyện ủy về phát triển kinh tế biển gắn với bảo vệ chủ quyền<br /> biển đảo, giai đoạn 2016-2020; Quyết định số 8029/QĐ-UBND ngày<br /> 23/11/2016 của UBND huyện Hoài Nhơn về Kế hoạch cụ thể về triển khai<br /> thực hiện Chương trình hành động số 18-CTr/HU ngày 31/5/2016 của Huyện<br /> ủy về phát triển kinh tế biển gắn với bảo vệ chủ quyền biển đảo, giai đoạn<br /> 2016-2020. Tập trung chỉ đạo thực hiện Nghị định số 67/2014/QĐ-TTg của<br /> Chính phủ về một số chính sách phát triển thủy sản; Thực hiện Quyết định<br /> 48/2010/QĐ-TTg về một số chính sách khuyến khích, hỗ trợ khai thác, nuôi<br /> trồng hải sản và dịch vụ khai thác hải sản trên các vùng biển xa.Bước đầu đạt<br /> được những kết quả đáng ghi nhận, có thể kể đến như huyện có 116/140 hồ sơ<br /> tàu cá được tỉnh Bình Định phê duyệt (67 tàu vỏ thép, 40 tàu vỏ gỗ, 9 tàu vỏ<br /> composite) vay vốn ưu đãi, đóng mới hoàn thành bàn giao 17 tàu vỏ thép,<br /> hàng nghìn lượt tàu cá đánh bắt xa bờ được hỗ trợ theo với tổng số tiền hàng<br /> trăm tỷ đồng.<br /> Mặc dù đã có những chính sách phù hợp, nhưng việc thực hiện chính<br /> sách phát triển kinh tế biển ở Hoài Nhơn vẫn còn nhiều bất cập như: Quản lý<br /> Nhà nước trên một số lĩnh vực phát triển kinh tế biển chưa đồng bộ; Việc<br /> kiểm tra, kiểm soát, quản lý hoạt động tàu cá khai thác, đánh bắt hải sản trên<br /> biển còn nhiều hạn chế, bất cập.Vì thế, kinh tế biển của Hoài Nhơn vẫn còn<br /> những hạn chế như: Chưa đánh thức hết tiềm năng và thế mạnh của kinh tế<br /> biển phục vụ cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội và an ninh - quốc phòng.<br /> Tình trạng ngư dân xâm phạm lãnh hải nước ngoài bị bắt giữ vẫn còn xảy ra.<br /> Tàu thuyền, ngư dân hành nghề trên biển bị tai nạn và sự cố trên biển xảy ra<br /> nhiều. Phương tiện, lực lượng lao động nghề cá phát triển tự phát, hoạt động<br /> đơn lẻ, phân tán; cơ sở hạ tầng, dịch vụ hậu cần nghề cá chưa đáp ứng nhu<br /> <br /> 5<br /> <br />