Luận văn Thạc sĩ Địa lý học: Phát triển bền vững nông nghiệp - nông thôn tỉnh Bến Tre trong thời kì công nghiệp hóa - hiện đại hóa: Thực trạng và giải pháp

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> Phạm Văn Đông<br /> <br /> PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG NÔNG<br /> NGHIỆP – NÔNG THÔN TỈNH BẾN<br /> TRE TRONG THỜI KÌ CÔNG NGHIỆP<br /> HOÁ – HIỆN ĐẠI HOÁ:<br /> THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐỊA LÍ HỌC<br /> <br /> Thành phố Hồ Chí Minh, 2011<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> Phạm Văn Đông<br /> <br /> PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG NÔNG<br /> NGHIỆP – NÔNG THÔN TỈNH BẾN<br /> TRE TRONG THỜI KÌ CÔNG NGHIỆP<br /> HOÁ – HIỆN ĐẠI HOÁ:<br /> THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP<br /> Chuyên ngành: Địa lý học<br /> Mã số<br /> : 603195<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐỊA LÍ HỌC<br /> <br /> Người hướng dẫn khoa học:<br /> TS. Trịnh Duy Oánh<br /> Thành phố Hồ Chí Minh, 2011<br /> <br /> LỜI CẢM ƠN<br /> Với lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc, tác giả xin gửi lời cảm ơn chân thành tới TS.<br /> Trịnh Duy Oánh – người đã tận tình hướng dẫn tác giả trong suốt quá trình tìm hiểu, nghiên<br /> cứu và hoàn thiện luận văn.<br /> Tác giả xin bài tỏ lòng biết ơn đến Ban Giám hiệu, phòng Khoa học công nghệ và sau<br /> đại học và các thầy cô giảng viên khoa Địa lí trường Đại học sư phạm thành phố Hồ Chí<br /> Minh đã tạo điều kiện thuận lợi cho tác giả trong suốt quá trình học tập và thực hiện đề tài.<br /> Tác giả cũng xin trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ của các cơ quan: Cục Thống kê tỉnh Bến<br /> Tre, Sở Kế hoạch và đầu tư tỉnh Bến Tre, Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Bến<br /> Tre, Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh Bến Tre,… đã giúp đỡ tác giả trong quá trình thu<br /> thập số liệu, tư liệu và các thông tin có liên quan đến nội dung nghiên cứu.<br /> Cuối cùng, tác giả xin gửi lời cảm ơn đến các bạn bè đồng nghiệp và những người thân<br /> đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho tác giả trong suốt thời gian học tập và thực hiện luận văn.<br /> Tác giả luận văn<br /> <br /> Phạm Văn Đông<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> LỜI CẢM ƠN ............................................................................................. 3<br /> MỤC LỤC ................................................................................................... 4<br /> DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ....................................................... 7<br /> DANH MỤC CÁC BẢNG ......................................................................... 8<br /> DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, BẢN ĐỒ .................................................. 9<br /> MỞ ĐẦU ................................................................................................... 10<br /> 1. Lý do chọn đề tài ..................................................................................................... 10<br /> 2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................... 11<br /> 3. Giới hạn nghiên cứu ................................................................................................ 11<br /> 4. Lịch sử nghiên cứu vấn đề....................................................................................... 11<br /> 5. Quan điểm và phương pháp nghiên cứu.................................................................. 12<br /> 6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ................................................................ 13<br /> 7. Bố cục của đề tài...................................................................................................... 13<br /> <br /> Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ THỰC TIỄN PHÁT TRIỂN BỀN<br /> VỮNG NÔNG NGHIỆP – NÔNG THÔN ............................................. 14<br /> 1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò nông nghiệp – nông thôn ....................................... 14<br /> 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm nông nghiệp – nông thôn .......................................................14<br /> 1.1.2. Vai trò của nông nghiệp – nông thôn ......................................................................15<br /> <br /> 1.2. Phát triển bền vững nông nghiệp – nông thôn ..................................................... 16<br /> 1.2.1. Tăng trưởng, phát triển và phát triển bền vững ......................................................16<br /> 1.2.2. Phát triển bền vững nông nghiệp .............................................................................19<br /> 1.2.3. Một số lí luận về phát triển nông thôn toàn diện .....................................................24<br /> <br /> 1.3. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp – nông thôn ......................................... 26<br /> 1.3.1. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế ......................................................................................26<br /> 1.3.2. Chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp – nông thôn .............................................30<br /> 1.3.3. Mối quan hệ giữa chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp với tăng trưởng và phát<br /> triển bền vững ....................................................................................................................31<br /> <br /> 1.4. Các nhân tố tác động đến phát triển bền vững nông nghiệp – nông thôn ............ 33<br /> 1.4.1. Nhóm các nhân tố kinh tế.........................................................................................33<br /> 1.4.2. Nhóm các nhân tố phi kinh tế ..................................................................................37<br /> <br /> 1.5. Nội dung của phát triển nông nghiệp bền vững ................................................... 38<br /> <br /> 1.5.1. Tăng năng suất nông nghiệp một cách bền vững và ổn định ..................................38<br /> 1.5.2. Phân phối công bằng sản phẩm và tài nguyên nông nghiệp ...................................38<br /> 1.5.3. Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên .....................................................................39<br /> 1.5.4. Làm tăng sự công bằng giữa các thế hệ và hoàn thiện chất lượng cuộc sống ........39<br /> 1.5.5. Phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững trong “chương trình Nghị sự 21 của<br /> Việt Nam” đã định hướng các nội dung như sau: .............................................................39<br /> <br /> 1.6. Hệ thống các chỉ tiêu phản ánh PTBV NN-NT.................................................... 40<br /> 1.6.1. Nhóm chỉ tiêu phản ánh phát triển kinh tế NN-NT ..................................................40<br /> 1.6.2. Nhóm chỉ tiêu phản ánh tiến bộ xã hội ....................................................................41<br /> 1.6.3. Nhóm chỉ tiêu phản ánh ô nhiễm môi trường ..........................................................43<br /> <br /> 1.7. Kinh nghiệm PTBV NN-NT của một số nước, vùng lãnh thổ châu Á ................ 44<br /> 1.7.1. Phát triển bền vững nông nghiệp – nông thôn Thái Lan .........................................44<br /> 1.7.2. Phát triển bền vững NN-NT Đài Loan .....................................................................48<br /> <br /> Chương 2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG NÔNG<br /> NGHIỆP – NÔNG THÔN TỈNH BẾN TRE TRONG THỜI KÌ CÔNG<br /> NGHIỆP HOÁ – HIỆN ĐẠI HOÁ ......................................................... 51<br /> 2.1. Tổng quan về vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên tỉnh Bến Tre .................................. 51<br /> 2.1.1. Vị trí địa lí ................................................................................................................51<br /> 2.1.2. Điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên ..........................................................52<br /> <br /> 2.2. Khái quát tình hình kinh tế - xã hội ...................................................................... 59<br /> 2.2.1. Tình hình kinh tế ......................................................................................................59<br /> 2.2.2. Đặc điểm xã hội .......................................................................................................61<br /> <br /> 2.3. Thực trạng PTBV NN-NT tỉnh Bến Tre thời kì CNH-HĐH ............................... 63<br /> 2.3.1. Tình hình phát triển nông nghiệp ............................................................................63<br /> 2.3.2. Tình hình phát triển nông thôn ................................................................................81<br /> <br /> 2.4. Hiện trạng môi trường nông nghiệp – nông thôn ................................................. 87<br /> 2.4.1. Hiện trạng môi trường không khí ............................................................................87<br /> 2.4.2. Môi trường nước ......................................................................................................87<br /> 2.4.3. Môi trường đất (tại các vùng canh tác nông nghiệp) ..............................................91<br /> 2.4.4. Tình hình xử lí chất thải nông thôn ..........................................................................91<br /> <br /> 2.5. Những hạn chế yếu kém trong quá trình PTBV nông nghiệp – nông thôn ......... 92<br /> 2.6. Nguyên nhân những tồn tại .................................................................................. 95<br /> <br /> Chương 3. ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU ĐỂ PTBV<br /> NÔNG NGHIỆP – NÔNG THÔN TỈNH BẾN TRE ĐẾN NĂM 2020 96<br /> <br />