Luận văn Thạc sĩ Du lịch học: Thực trạng và một số giải pháp marketing du lịch cho thành phố Đà Lạt

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:130

Thêm vào BST

Báo xấu

46
lượt xem 14
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu: Góp phần đẩy mạnh hoạt động marketing du lịch cho Đà Lạt. Để hiểu rõ hơn, mời các bạn tham khảo chi tiết nội dung luận văn này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Du lịch học: Thực trạng và một số giải pháp marketing du lịch cho thành phố Đà Lạt

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ------- ĐỖ THỊ LIÊN THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP MARKETING DU LỊCH CHO THÀNH PHỐ ĐÀ LẠT LUẬN VĂN THẠC SỸ DU LỊCH HỌC HÀ NỘI – 2006
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN ___________________________________________________ ĐỖ THỊ LIÊN THỰC TRẠNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP MARKETING DU LỊCH CHO THÀNH PHỐ ĐÀ LẠT Chuyên ngành: Du lịch Mã số: LUẬN VĂN THẠC SỸ DU LỊCH HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. NGUYỄN VĂN LƯU HÀ NỘI - 2006
MỤC LỤC PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài................................................................................................. 1 2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu........................................................................ 3 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu ........................................................................ 3 4. Phương pháp nghiên cứu ..................................................................................... 3 5. Đóng góp của luận văn ........................................................................................ 4 6. Bố cục của luận văn ............................................................................................ 4 PHẦN NỘI DUNG Chương 1. TỔNG QUAN VỀ ĐÀ LẠT VÀ TIỀM NĂNG DU LỊCH Ở ĐÀ LẠT 1.1. Sự hình thành và phát triển của thành phố Đà Lạt ....................... 5 1.1.1. Đà Lạt trước năm 1893 ...................................................................................... 5 1.1.2. Đà Lạt sau chuyến thám hiểm của A. Yersin và thời kỳ đầu xây dựng ............... 6 1.1.3. Đà Lạt thời kỳ được mệnh danh là “Thủ đô mùa hè” ......................................... 8 1.1.4. Đà Lạt ngày nay .............................................................................................. 10 1.2. Tiềm năng và nguồn lực phát triển du lịch ở thành phố Đà Lạt. 12 1.2.1. Tài nguyên du lịch tự nhiên .......................................................................... 12 1.2.1.1. Vị trí địa lý ........................................................................................... 13 1.2.1.2. Địa hình, khí hậu, thuỷ văn ................................................................... 13 1.2.1.3. Tài nguyên động, thực vật..................................................................... 15 1.2.1.4. Cảnh quan tự nhiên và một số thắng cảnh nổi tiếng ............................... 16 1.2.2. Tài nguyên du lịch nhân văn......................................................................... 20 1.2.2.1 Các công trình kiến trúc, các di tích lịch sử, văn hoá ở Đà Lạt ............. 20 1.2.2.2. Lễ hội dân gian truyền thống ............................................................... 23 1.2.2.3. Các nghề truyền thống .......................................................................... 24
1.2.3. Cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch....................................................................... 27 1.2.3.1. Mạng lưới giao thông vận tải ................................................................ 27 1.2.3.2. Hệ thống cung cấp điện, nước .............................................................. 28 1.2.3.3. Mạng lưới thông tin liên lạc .................................................................. 29 1.2.4. Nhân tố con người - một tiềm năng lớn trong hoạt động kinh doanh du lịch ở Đà Lạt ........................................................................................................ 29 Chương 2. HOẠT ĐỘNG MARKETING DU LỊCH CỦA TP. ĐÀ LẠT 2.1. Khái quát tình hình phát triển du lịch Đà Lạt ................................. 32 2.1.1. Cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch ..................................................................... 32 2.1.1.1. Các cơ sở phục vụ lưu trú, ăn uống ....................................................... 32 2.1.1.2. Các cơ sở vui chơi giải trí, tham quan du lịch ....................................... 33 2.1.1.3. Các cơ sở lữ hành - vận chuyển du lịch ................................................. 34 2.1.2. Thị trường khách du lịch của Đà Lạt trong thời gian qua .......................... 34 2.1.2.1. Thị trường khách du lịch quốc tế .......................................................... 34 2.1.2.2. Thị trường khách du lịch nội địa ........................................................... 37 2.1.3. Doanh thu xã hội từ du lịch .......................................................................... 41 2.1.4. Lao động trong ngành Du lịch ...................................................................... 42 2.1.5. Hoạt động quản lý du lịch ở Đà Lạt ............................................................ 46 2.2. Thực trạng hoạt động marketing du lịch của Đà Lạt ................. 49 2.2.1. Định hướng phát triển du lịch và chiến lược marketing giai đoạn 2000-2005 ....................................................................................... 49 2.2.1.1. Định hướng phát triển du lịch giai đoạn 2000 – 2005 ............................ 49 2.2.1.2. Chiến lược marketing du lịch của giai đoạn 2000 – 2005 ...................... 50 2.2.2. Tình hình thực hiện các chính sách trong chiến lược marketing ................ 51 2.2.2.1. Phân tích thực trạng sản phẩm du lịch của Đà Lạt ............................... 51
2.2.2.2. Thực trạng về giá .................................................................................. 54 2.2.2.3. Hệ thống phân phối sản phẩm du lịch .................................................. 56 2.2.2.4. Hoạt động xúc tiến quảng bá du lịch .................................................... 57 2.3. Đánh giá tổng quát hoạt động marketing du lịch của thành phố Đà Lạt ........................................................................... 60 2.3.1. Những thành công và nguyên nhân .............................................................. 60 2.3.1.1. Những thành công ................................................................................. 60 2.3.1.2. Nguyên nhân ......................................................................................... 62 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân.................................................................... 63 2.3.2.1. Những hạn chế ....................................................................................... 63 2.3.2.2. Nguyên nhân .......................................................................................... 65 Chương 3. MỘT SỐ GIẢI PHÁP MARKETING DU LỊCH CHO ĐÀ LẠT 3.1 Những cơ hội và thách thức đối với sự phát triển du lịch của thành phố Đà Lạt .......................................................................... 68 3.1.1. Cơ hội ........................................................................................................ 68 3.1.2. Thách thức ................................................................................................. 70 3.2. Định hướng phát triển du lịch của thành phố Đà Lạt giai đoạn 2006 – 2010 .................................................................... 72 3.2.1. Quan điểm phát triển .................................................................................. 72 3.2.2. Định hướng phát triển................................................................................. 73 3.2.3. Mục tiêu phát triển ..................................................................................... 76 3.3. Một số giải pháp chủ yếu nhằm đẩy mạnh hoạt động marketing ... 77 3.3.1. Xác định mục tiêu marketing du lịch ở Đà Lạt ...................................... 77 3.3.2. Xác định thị trường khách mục tiêu của Đà Lạt .................................... 79 3.3.3. Chiến lược marketing du lịch cho Đà Lạt trong thời gian tới ................ 84
3.3.3.1. Phát triển hệ thống sản phẩm du lịch đặc thù đủ sức cạnh tranh trên thị trường đồng thời đa dạng hoá và nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch ............................................................................. 84 3.3.3.2. Sử dụng chính sách giá linh hoạt tạo thêm sức hút cho Đà Lạt ......... 91 3.3.3.3. Hoàn thiện kênh phân phối............................................................... 93 3.3.3.4. Chiến lược xúc tiến, quảng bá .......................................................... 95 3.3.4. Đẩy mạnh đào tạo nhân lực cho hoạt động du lịch nói chung và cho hoạt động marketing nói riêng .................................................... 100 3.4. Kiến nghị 3.4.1. Đối với Chính phủ và các cơ quan trung ương ............................................... 103 3.4.2. Đối với chính quyền và cơ quan quản lý du lịch địa phương .......................... 103 KẾT LUẬN
DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 1: Khách quốc tế đến Đà Lạt-Lâm Đồng giai đoạn 2000-2005 .................. 35 Bảng 2: Khách nội địa đến Đà Lạt-Lâm Đồng giai đoạn 2000-2005 ................... 38 Bảng 3: So sánh lượng khách đến Lâm Đồng với các tỉnh phụ cận và cả nước ... 40 Bảng 4: Doanh thu xã hội từ du lịch của Đà Lạt-Lâm Đồng giai đoạn 2000-2005 ............................................................................. 41 Bảng 5: Thực trạng và số liệu dự báo về nguồn nhân lực du lịch Đà Lạt - Lâm Đồng .............................................................................. 45 Bảng 6: So sánh đặc điểm của 3 địa phương có tiềm năng du lịch nghỉ dưỡng tại Việt Nam ............................................................................................. 87
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài “DALAT: Dat Aliis Lactitian Aliis Temperiem”, tức là “Cho người này niềm vui, người kia sự mát lành”. Câu châm ngôn mà người Pháp dành cho Đà Lạt khi xây dựng ở đây một trung tâm nghỉ dưỡng thật có ý nghĩa và rất phù hợp với một thành phố trẻ trung, xinh đẹp này. Nhiều người còn cho rằng xuất xứ tên Đà Lạt là từ việc ghép 5 chữ cái đầu tiên trong câu châm ngôn trên. Với khí hậu và phong cảnh đặc trưng, Đà Lạt được ví như một thành phố của Châu Âu nằm giữa một đất nước nhiệt đới. Ngay từ khi phát hiện ra cao nguyên Lang Bian, bác sĩ Alexandre Yersin đã đề nghị với toàn quyền Đông Dương Paul Doumer xây dựng ở đây thành một thành phố nghỉ dưỡng. Từ đó đến nay Đà Lạt được biết đến như một thành phố du lịch nghỉ dưỡng mộng mơ và lý tưởng. Thành phố Đà Lạt - tỉnh Lâm Đồng nằm gần khu vực kinh tế năng động nhất của đất nước là thành phố Hồ Chí Minh và miền Đông Nam Bộ, lại có chức năng du lịch định hình rõ nét và khá sớm, nên từ khi Việt Nam thực hiện công cuộc đổi mới, du lịch Đà Lạt đã thu hút khá đông khách trong và ngoài nước. Tuy nhiên, trong bối cảnh hội nhập hiện nay, du lịch Đà Lạt nói riêng và cả nước nói chung cần phải tạo một vị thế, một hình ảnh, một thương hiệu vững vàng trong khu vực và trên thế giới. Để làm được điều này cần sự góp sức từ nhiều bộ, ngành và toàn xã hội, vì du lịch là một ngành kinh tế tổng hợp, mang nội dung văn hoá sâu sắc, có tính liên ngành, liên vùng và xã hội hoá cao. Đặc biệt hơn, trong sự cố gắng từ ngay trong ngành, hoạt động marketing du lịch cần được đẩy lên ở vị trí hàng đầu. 1
Hoạt động marketing du lịch không chỉ là quảng bá hình ảnh, giới thiệu sản phẩm mà nó triển khai ngay từ việc nghiên cứu thị trường, tìm kiếm và phát hiện ra nhu cầu đến việc xây dựng và quảng bá sản phẩm. Có thể nói rằng hoạt động marketing du lịch ở Đà Lạt đến nay đã có những bước tiến nhất định thể hiện ở công tác xúc tiến quảng bá du lịch: tham gia các hội chợ, Festival Huế, Đà Nẵng, Nha Trang, festival du lịch Hà Nội; tuyên truyền với các cơ quan thông tấn báo chí, các doanh nghiệp lữ hành ở Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Cần Thơ; tổ chức thành công Hội chợ triển lãm Thương mại - Du lịch Đà Lạt 2004, lễ hội sắc hoa Đà Lạt 2004 và Festival hoa Đà Lạt 2005 - những lễ hội lần đầu tiên được tổ chức ở Việc Nam. Trên thực tế, ngành du lịch Đà Lạt cũng đang chuyển động với nhiều dự án đầu tư các công trình khách sạn, khu du lịch trong đó có những dự án nhiều tham vọng như khu du lịch Đankia - Suối Vàng, khu du lịch Hồ Tuyền Lâm. Cùng với những dự án này, các đề tài nghiên cứu, khảo cứu về du lịch Đà Lạt cũng ngày một nhiều. Tuy nhiên, các công trình nghiên cứu này phần lớn đề cập tới cảnh sắc thiên nhiên hơn là những chuyển biến trong hoạt động kinh tế du lịch. Về hoạt động marketing du lịch ở Đà Lạt cũng đã có một số bài viết có nói đến ở các mức độ khác nhau, trên một số báo, tạp chí như bài “Đà Lạt 110 năm, những việc làm thiết thực” hay bài “Những gì còn lại…” đăng trên Tạp chí du lịch của Thành phố Hồ Chí Minh số 146+147, tháng 11 – 12 năm 2003; bài “Làm gì để năm 2010 Đà Lạt trở thành thành phố du lịch chất lượng cao” - Báo Lâm Đồng số 2614 ra ngày 15/3/2006 v.v… Những bài báo này chủ yếu nói một cách chung chung về các hoạt động xúc tiến, quảng bá du lịch Đà Lạt, chưa có sự nghiên cứu sâu và hệ thống về các hoạt động marketing du lịch Đà Lạt. Là một người xa quê mới nhận công tác về Đà Lạt, tôi có mong muốn được tìm hiểu về Đà Lạt, cũng là phù hợp với chuyên môn nghiên cứu và 2
giảng dạy của tôi sau này. Vì thế tôi đã chọn đề tài “Thực trạng và một số giải pháp marketing du lịch cho thành phố Đà Lạt ” làm luận văn thạc sĩ, với hy vọng trước tiên là tìm hiểu về tiềm năng du lịch ở Đà Lạt và sau đó vận dụng những kiến thức chuyên môn đưa ra một số giải pháp marketing du lịch cho Đà Lạt. 2. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài là tổng quan du lịch ở Đà Lạt và thực trạng hoạt động marketing du lịch của Đà Lạt, đồng thời nghiên cứu đưa ra một số giải pháp marketing hiệu quả cho du lịch Đà Lạt. Phạm vi nghiên cứu: đề tài tập trung nghiên cứu về tiềm năng du lịch, hoạt động marketing du lịch của thành phố Đà Lạt - tỉnh Lâm Đồng trong 5 năm gần đây và đề xuất giải pháp cho 5 năm tới. 3. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu: góp phần đẩy mạnh hoạt động marketing du lịch cho Đà Lạt. Nhiệm vụ nghiên cứu: Thứ nhất là tìm hiểu tổng quan về Đà Lạt và hoạt động du lịch ở đây. Thứ hai là nghiên cứu phân tích hiện trạng tổ chức hoạt động marketing du lịch ở Đà Lạt, chỉ ra điểm mạnh, điểm yếu những thách thức, cơ hội... Thứ ba là vận dụng lí luận marketing vào thực tiễn, đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động marketing để phát triển du lịch Đà Lạt tương xứng với tiềm năng của nó . 4. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng chủ yếu một số phương pháp nghiên cứu sau: - Phương pháp tổng hợp và phân tích tài liệu - Phương pháp thống kê - Phương pháp khảo sát thực tiễn - Phương pháp so sánh 3
5. Đóng góp của luận văn - Khái quát về quá trình hình thành và phát triển của Đà Lạt như một đô thị với chức năng nghỉ dưỡng. - Hệ thống hoá tài nguyên du lịch của Đà Lạt. - Đánh giá thực trạng hoạt động marketing du lịch của thành phố Đà Lạt, nêu bật những thành công và những hạn chế, từ đó đưa ra một số giải pháp marketing để đẩy mạnh phát triển du lịch Đà Lạt trở thành một điểm đến nổi tiếng trong cả nước và khu vực từ những thế mạnh về du lịch của mình. 6. Bố cục của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, phụ lục và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn được bố cục làm 3 chương: Chương 1. Tổng quan về Đà Lạt và tiềm năng phát triển du lịch ở Đà Lạt Chương 2. Hoạt động marketing du lịch của thành phố Đà Lạt Chương 3. Một số giải pháp tăng cường hoạt động marketing du lịch cho Đà Lạt 4
Chương 1. TỔNG QUAN VỀ ĐÀ LẠT VÀ TIỀM NĂNG DU LỊCH Ở ĐÀ LẠT 1.1. Sự hình thành và phát triển của thành phố Đà Lạt 1.1.1. Đà Lạt trước năm 1893 Đà Lạt trước năm 1893 là cao nguyên rộng lớn trải dài - cao nguyên Lang Bian - có hình dáng như một hình elip với đường trục lớn theo hướng Bắc – Nam. Cả một vùng rộng lớn ấy gồm nhiều ngọn đồi nằm kề, nối tiếp nhau, sườn đồi này dốc thẳng đứng, sườn đồi kia dốc thoai thoải. Cả vùng đồi núi này được phủ bởi lớp cỏ ngắn vào mùa khô, cao, dày vào mùa mưa và thông tùng quanh năm xanh tốt. Dòng nước chảy theo nhiều hướng đa dạng, nhiều suối thác, hồ ẩn mình dưới một lớp thảo mộc rậm rạp. Đỉnh núi cao nhất của dãy Lang Bian cũng là đỉnh Lang Bian cao khoảng 2200m sừng sững ở giữa như một hòn đảo nhỏ nổi lên giữa thông xanh và mây trắng. Cư dân ở vùng đất này thưa thớt, một vài buôn làng nằm rải rác dưới chân núi, chủ yếu là người Lạt, Cil và Srê. Cho đến bây giờ vẫn chưa có công trình cụ thể nào nghiên cứu các bộ tộc này có mặt ở đây tự bao giờ, mà chỉ ước đoán rằng họ xuất hiện trên cao nguyên này cách đây khoảng 400 -500 năm. Sự phát hiện một số di chỉ đá mài quanh đèo Prenn thời gian qua cho thấy từ rất xưa Đà Lạt đã có bóng dáng con người. Nhưng những người ấy có quan hệ gì với người Lạt, Cil, Srê hay người Kinh thì còn phải chờ các công trình nghiên cứu khoa học đầy đủ mới có thể xác định được. Song, có một điều chúng ta có thể biết chắc chắn rằng Đà Lạt, tên gọi của vùng đất xinh đẹp 5
này là do chính bà con dân tộc thiểu số bản địa người Lạt đặt. Ông Cunhăc – viên công sứ đầu tiên của thành phố này thời kỳ Pháp thuộc, đã thừa nhận như vậy khi trả lời phỏng vấn về tên gọi Đà Lạt: Ở hồ nước mà dòng suối nhỏ của bộ tộc Lạt chảy qua người ta gọi là Đà Lạt, theo tiếng của bộ tộc Lạt, Đa hay Đak có nghĩa là nước. Nhiều nhà nghiên cứu dân tộc học cũng cho rằng Đà Lạt có gốc là “Đàlàc” phát âm theo tiếng dân tộc thiểu số ở đây, “Đà” là nước, “Làc” là tên của bộ tộc Lạt, sau đó do quá trình “Việt hoá” đã biến âm thành Đà Lạt. Ngày nay, qua các tài liệu còn lưu trữ cho thấy dấu vết các buôn làng cũ của tổ tiên người Lạt còn để lại ở nhiều nơi: Bon Đơng (quả đồi trường Cao đẳng Sư phạm), Rhàng Bon Yô (Học viện Lục quân), Klir Towach (ấp Hồng Lạc), Đa Gút (Bệnh viện Lâm Đồng), Rhàng Pang M’Ly (thác Cam Ly),… 1.1.2. Đà Lạt sau chuyến thám hiểm của Alexandre Yersin và thời kỳ đầu xây dựng Sự hình thành và phát triển của thành phố Đà Lạt được đánh dấu bằng mốc sự kiện ngày 21 tháng 6 năm 1893, khi bác sĩ Alexandre Yersin trong chuyến thám hiểm của mình đã đặt chân lên cao nguyên Lang Bian. Ông thực sự bị ấn tượng mạnh mẽ về khí hậu mát mẻ, trong lành, về cảnh sắc tự nhiên của vùng này. Điều đó đã hấp dẫn ông, gợi cho ông nhớ lại quê hương Thuỵ Sĩ của mình. Trong hồi ký ông mô tả về Lang Bian: một vùng đất phủ toàn cỏ xanh mướt mắt, mặt đất như những lượn sóng dài làm cho ta có cảm tưởng đang đi trên một đại dương bị xao động bởi những đợt sóng khổng lồ. Dãy Lang Bian sừng sững như một hòn đảo và dường như càng lùi xa khi ta đến gần. Những 6
đàn nai lớn vụt bỏ chạy ra xa khi có tiếng động rồi ngoái lại nhìn một cách tò mò. Mặc dù bị hấp dẫn bởi vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ mà thơ mộng của cao nguyên Lang Bian, nhưng vào lúc đó, chắc hẳn Yersin vẫn chưa ngờ rằng vùng đất này sẽ có một tương lai rạng rỡ. Vào những năm 1893 – 1894, chính quyền Pháp ở Đông Dương chưa nghĩ đến việc thành lập các trạm điều dưỡng ở vùng núi. Họ chỉ chú ý đến việc mở đường giao thông, khai thác tài nguyên vùng núi hoặc chinh phục các bộ tộc người Thượng để củng cố cho sự bền vững của chế độ thuộc địa. Sáng kiến thành lập các trạm nghỉ mát vùng núi ở Đông Dương được Toàn quyền Paul Doumer đưa ra khi ông đến nhậm chức vào năm 1897. Doumer đã học hỏi kinh nghiệm này từ thực dân Hà Lan ở Inđônêxia và nhất là từ người Anh ở Ấn Độ. Trong hồi ký Đông Dương thuộc Pháp, ông viết: “Trong tất cả các thuộc địa vùng nhiệt đới được cai trị một cách hợp lý, người ta quan tâm đến việc tìm ra những vùng đất có khí hậu gần giống với khí hậu Châu Âu để người da trắng có thể bảo tồn hay phục hồi sức lực. Các trạm điều dưỡng ấy được sử dụng làm địa điểm nghỉ mát để khôi phục sức khoẻ, được dùng làm nơi đặt các công sở, các cơ quan, các đạo quân không bắt buộc phải bố trí ở các nơi khác”1. Doumer rất mong muốn tìm một hay nhiều nơi tương tự dành cho công chức và binh sĩ Pháp mệt mỏi, đau yếu vì khí hậu nhiệt đới, tránh được cái nóng nung người ở đồng bằng, tận hưởng những giây phút yên tĩnh trong không khí mát lành để phục hồi sức khoẻ. Ông bắt đầu quan tâm tìm kiếm những nơi nghỉ ngơi như vậy cho người da trắng. Trong thư gửi cho các khâm sứ, thống sứ, ông nêu 4 điều kiện cần thiết cho một trạm nghỉ dưỡng: độ cao trên 1200m, nguồn nước dồi dào, đất đai canh tác được và khả năng thiết lập 1 Trương Trổ, “Đà Lạt, thành phố cao nguyên” 7
đường giao thông dễ dàng. Ở miền Bắc, đỉnh Ba Vì được đề nghị nhưng vì quá chật hẹp và độ ẩm quá cao nên không được chấp nhận. Vũng Tàu nằm bên bờ biển có khí hậu mát mẻ hơn vùng nội địa cũng được giới thiệu, nhưng toàn quyền Doumer không thích vì cho rằng vùng lầy Thang Tham dài hàng chục cây số ở gần Vũng Tàu là môi trường ô nhiễm dễ truyền bệnh sốt rét. Lúc này, Yersin cũng nhận được thư riêng của toàn quyền Paul Doumer và ông đã đề xuất nên thiết lập nơi nghỉ dưỡng ở Đà Lạt – Đankia. Sau gần một năm khảo sát, phái đoàn nghiên cứu đã trình lên Doumer toàn bộ bản báo cáo chi tiết rất dài cho thấy việc đề nghị chọn cao nguyên Lang Bian của Yersin là hoàn toàn phù hợp và đúng đắn, mặc dù việc mở đường lên vùng này có phần khó khăn. Sau cùng, bằng chuyến tháp tùng Toàn quyền Paul Doumer (1899) lên cao nguyên, Yersin đã tham gia quyết định việc thành lập trạm điều dưỡng trên cao nguyên Lang Bian - tiền thân của thành phố Đà Lạt sau này. Trong thời kỳ đầu, nhiều phái đoàn nghiên cứu đã lên khảo sát cao nguyên và bắt đầu xây dựng những cơ sở hạ tầng cho một trạm nghỉ dưỡng. Năm 1907, xây dựng một lữ quán đầu tiên bằng gỗ cho khách vãng lai và sau này xây dựng thành khách sạn Hồ (hotel du Lac). 1.1.3. Đà Lạt - thời kỳ được mệnh danh là “Thủ đô mùa hè” Chiến tranh thế giới lần thứ nhất bùng nổ, những người Âu đã tìm lên Đà Lạt vì điều kiện khó khăn về quê hương trong những ngày nghỉ phép. Họ muốn nghỉ dưỡng ở Đà Lạt - một vùng khí hậu lý tưởng gợi nhớ quê hương. Đường sá lúc này khá thuận tiện, nhưng đáng tiếc là cơ sở vật chất không đáp ứng đủ nhu cầu của họ. Trước những yêu cầu nghỉ dưỡng của người Âu ở Đông Dương, các công trình xây dựng được tiếp tục đầu tư: Lang Bian Palace (1916), nhà máy 8
điện, dưỡng viện thừa sai, trường học, bưu điện, kho bạc, nhà máy nước, khách sạn và đặc biệt là một đồ án thiết kế thị xã được kiến trúc sư Hébrard hoàn thành với ý đồ biến Đà Lạt thành thủ phủ của Đông Dương. Đà Lạt được thể chế hoá như một thị xã nhưng với những dự định về tương lai muốn vươn tới một trung tâm hành chính văn hoá và du lịch lớn của Đông Dương thì Đà Lạt rất hấp dẫn đối với nhiều giới từ chính khách đến thương nhân. Từ năm 1923 đến năm 1940, tốc độ xây dựng được đẩy nhanh, Đà Lạt bắt đầu thật sự chuyển mình thành một thành phố nghỉ mát với hơn 400 biệt thự và nhiều khách sạn lớn. Bệnh viện, trường học, hệ thống điện nước, đường sá cơ bản được hoàn thành. Năm 1935 công ty Du lịch được thành lập, năm 1936 xuất bản sách giới thiệu du lịch ở Đà Lạt và vùng ven bằng ba thứ tiếng: Pháp, Anh và Hà Lan, phổ biến rộng rãi khắp Viễn Đông. Từ năm 1940 đến năm 1945, chiến tranh thế giới lần thứ hai xảy ra, du khách đổ xô lên Đà Lạt. Thành phố được mệnh danh là “Thủ đô mùa hè” của Đông Dương. Tốc độ phát triển đô thị cao nhất từ trước đến nay: hơn 500 biệt thự được xây cất trong vòng 5 năm bằng số biệt thự xây trong 30 năm trước. Dinh Decoux (dinh II), nhà máy thuỷ điện Ankroet là những công trình tiêu biểu lúc này. Ngoài việc xây dựng đô thị, chính quyền còn chú trọng đời sống kinh tế và văn hoá của Đà Lạt. Về kinh tế, các trục đường giao thông với miền xuôi, miền ngược được sửa sang và mở rộng. Nhờ thế, việc lưu thông hàng hoá lên Đà Lạt được nhanh chóng. Người Pháp cũng cho mở rộng diện tích trồng rau, hoa, các khu dân cư được xây dựng nhiều. Đời sống văn hoá con người Đà Lạt cũng phát triển nhanh chóng nhờ hệ thống trường học khá phong phú, các công trình thể thao, các cơ sở lớn của tôn giáo đều được xây dựng. Cảnh quan Đà Lạt ở khu trung tâm gần như hoàn chỉnh và được giữ nguyên mãi đến sau này. Năm 1947, đường hàng không Đà 9
Lạt được khởi công, hoàn thành năm 1948, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển du lịch. 1.1.4. Đà Lạt ngày nay Sau Đại hội Đảng VI (1986), cả nước bước vào thời kì đổi mới, Đà Lạt dường như có một luồng sinh khí mới thổi vào. Cho đến những năm 1990, Đà Lạt thực sự biến đổi và có chiều hướng khởi sắc. Nhiều khách sạn được chỉnh trang, xây cất, các thắng cảnh, khu du lịch cũng được từng bước đầu tư, tôn tạo. Đặc biệt là việc đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng và các công trình dân dụng. Đà Lạt đã hoàn thành dự án cải tạo lưới điện, triển khai dự án vệ sinh môi trường, xây dựng nhiều trường học, trạm y tế, tập trung chỉnh trang đô thị, nâng cấp nhiều tuyến đường trong thành phố. Đường giao thông ở Đà Lạt cũng là một nét hấp dẫn, nó không chỉ là cơ sở hạ tầng mà còn là một cảnh quan. Những con đường uốn lượn lên, xuống hoặc quanh các thung lũng hoặc vắt qua các ngọn đồi dưới những rặng thông trông như bức hoạ gây ấn tượng mạnh mẽ. Để tăng thêm vẻ thơ mộng, duyên dáng cho Đà Lạt, chính quyền thành phố đã qui hoạch chọn lựa trồng hoa thống nhất theo từng tuyến đường, từng khu phố, tạo nét đặc trưng, độc đáo riêng như mai anh đào, mimoza, hoa sứ, hoa trạng nguyên, cẩm tú cầu, kim châm… Ven đường là vậy, trước mỗi ngôi nhà, mỗi biệt thự xinh xắn đều được tô điểm những vườn hoa kiểng đầy màu sắc. Nhờ đó, thành phố Đà Lạt đã sạch đẹp, nay trở nên khang trang, xanh, sạch đẹp và quyến rũ hơn. Nhìn chung trong những năm gần đây, kinh tế Đà Lạt tăng trưởng khá, cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng. Tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 12%, du lịch, dịch vụ chiếm tỷ trọng xấp xỉ 70% và đạt tốc độ tăng trưởng bình quân 15%, du lịch – dịch vụ được xác định là ngành kinh tế mũi nhọn của thành phố. 10
Trên cơ sở những gì đang có, thành phố Đà Lạt xác định cho mình một hướng đi trở thành một trung tâm du lịch văn minh, hiện đại. Năm 2002, Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 409/CP phê duyệt điều chỉnh qui hoạch chung thành phố Đà Lạt và vùng phụ cận đến năm 2020. Theo qui hoạch này, tính chất du lịch của thành phố Đà Lạt được điều chỉnh là Trung tâm nghỉ dưỡng, hội nghị, hội thảo của cả vùng, cả nước và quốc tế; là trung tâm đào tạo, nghiên cứu khoa học; trung tâm nông nghiệp sạch, sản xuất và chế biến rau hoa chất lượng cao. Với tiềm năng du lịch lớn và định hướng phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, thành phố Đà Lạt hiện có rất nhiều dự án đầu tư cho du lịch. Từ đầu năm 2003 đến nay, đã có hơn 60 dự án đầu tư vào lĩnh vực du lịch, trong đó có 45 dự án xây dựng khu du lịch sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng, hội nghị, hội thảo. Khi các dự án hoàn thành sẽ có nhiều sản phẩm du lịch mới, phong phú, đa dạng. Có nhiều dự án có chất lượng sản phẩm, dịch vụ cao cấp, hấp dẫn như sân golf, đua ngựa, nghiên cứu thiên văn, dưỡng lão, nghỉ dưỡng, chữa bệnh, phục hồi chức năng… Đặc biệt, với hai công trình trọng điểm về du lịch là khu du lịch chuyên đề hồ Tuyền Lâm và khu du lịch tổng hợp Đankia - Suối Vàng sẽ tạo nên một bộ mặt mới cho du lịch Đà Lạt. Xây dựng khu du lịch hồ Tuyền Lâm là một trong 22 khu du lịch chuyên đề của cả nước, Đà Lạt đồng thời cũng xác định phấn đấu phát triển đây là một đô thị sinh thái, với mục đích khai thác lợi thế của hồ, núi, cảnh quan, thác nước và tín ngưỡng của Thiền Viện Trúc Lâm phục vụ đông đảo khách du lịch trong nước và quốc tế muốn du lịch nghỉ dưỡng dài ngày ở đây. Dự án tiến hành xây dựng các công trình du lịch, dịch vụ trên hồ, dọc sườn núi,… đặc biệt là khu vực Thiền Viện và phụ cận thì phải giữ được không khí mát mẻ, yên tĩnh, có cảnh quan hấp dẫn. 11
Với dự án khu nghỉ dưỡng cao cấp Đankia - Suối Vàng, theo dự kiến những hạng mục công trình chủ yếu bao gồm trung tâm điều hành và dịch vụ tổng hợp, các khu biệt thự nghỉ dưỡng cao cấp xen lẫn trong rừng cây, khu lưu trú gia đình, các khách sạn, các khu vui chơi giải trí (sân golf, bể bơi…) các khu dân cư xen kẽ (chủ yếu giành cho cán bộ công nhân viên trực tiếp làm việc tại các khu du lịch), các công trình phụ trợ v.v… Ngoài ra, quanh các khu công trình là rừng cảnh quan, rừng bảo vệ đảm bảo môi trường đặc biệt của Đà Lạt. Kết hợp khu du lịch – thương mại ở trung tâm Đà Lạt, khu du lịch nghỉ dưỡng bình dân ở hồ Tuyền Lâm thì khu du lịch nghỉ dưỡng cao cấp Đankia - Suối Vàng sẽ bổ sung cho sự phát triển bền vững và đồng bộ của du lịch Đà Lạt. Cùng với việc đầu tư xây dựng các khu du lịch, đầu tư xây dựng thương hiệu cho du lịch Đà Lạt cũng được triển khai. Hình ảnh “thành phố hoa” đang được giới thiệu với du khách trong và ngoài nước thông qua các hội chợ triển lãm du lịch – thương mại, các festival du lịch ở Huế, Hà Nội, du lịch biển Nha Trang. Đặc biệt hơn là Festival hoa Đà Lạt sẽ được tổ chức lần đầu tiên năm 2005, sau đó định kỳ 2 năm tổ chức một lần. Đây sẽ là một sinh hoạt văn hoá góp phần không nhỏ trong việc tạo dựng hình ảnh và thu hút khách du lịch trong nước và quốc tế. 1.2. Tiềm năng và nguồn lực phát triển du lịch ở thành phố Đà Lạt 1.2.1. Tài nguyên du lịch tự nhiên Tài nguyên du lịch là yếu tố tiền đề quan trọng để hình thành và phát triển ngành kinh tế du lịch. Một địa phương, một lãnh thổ chỉ có thể phát triển du lịch khi ở đó hội tụ đủ tài nguyên du lịch cần thiết nhất định. Trên cơ sở đó, dưới tác động của con người sẽ trở thành những sản phẩm và dịch vụ cụ 12
thể phục vụ cho nhu cầu của khách du lịch. Với thành phố Đà Lạt, tài nguyên du lịch tự nhiên quả là một lợi thế so sánh khi phát triển sản phẩm du lịch đặc thù. Vị trí địa lý, cấu trúc địa hình, chế độ khí hậu, thảm che phủ thực vật đã tạo cho thành phố Đà Lạt những thế mạnh rất lớn trong việc phát triển du lịch. 1.2.1.1. Vị trí địa lý Thành phố Đà Lạt thuộc tỉnh Lâm Đồng – là một tỉnh nằm ở phía Nam Tây Nguyên, phía Bắc giáp tỉnh Đắc Lắc; Đông và Đông Bắc giáp các tỉnh Khánh Hoà, Ninh Thuận; Nam và Đông Nam giáp tỉnh Bình Thuận, Tây Nam giáp các tỉnh Đồng Nai, Bình Phước, Tây và Tây Bắc giáp tỉnh Đắc Nông. Đà Lạt nằm trên cao nguyên cao nhất của vùng đất Tây Nguyên – cao nguyên Lâm Viên - Di Linh (cao 1500m so với mặt nước biển). Với diện tích khoảng 424 km2, thành phố Đà Lạt gần các trung tâm công nghiệp, thương mại lớn, các khu chế xuất ở miền Nam với đường giao thông thuận tiện, nên có nhiều thuận lợi phát triển du lịch. Từ thành phố Hồ Chí Minh, theo quốc lộ 20, khoảng 300km là đến Đà Lạt. Từ các tỉnh duyên hải Nam Trung Bộ có thể theo đường quốc lộ 28 (Bình Thuận - Đà Lạt ), đường 11 (Ninh Thuận - Đà Lạt) và sắp tới là đường DT723 (Nha Trang - Đà Lạt); các tỉnh Tây Nguyên đến Đà Lạt theo quốc lộ 27. 1.2.1.2. Địa hình, khí hậu, thuỷ văn Địa hình: Thành phố Đà Lạt trên cao nguyên 1500m so với mặt nước biển, cấu trúc địa hình rất đa dạng, đồi núi xen kẽ với bình nguyên và thung lũng tạo thành nhiều hồ thác hết sức hùng vĩ và thơ mộng. Phía Bắc có dãy Lang Bian với đỉnh cao nhất là 2167m, phía Tây và Nam là dãy núi Voi cao 1756m, ngọn Lap-Benord (cao 1732m) phía Đông Bắc và ngọn Dansena (cao 1600m) ở phía Đông. Tiếp theo bên trong là những quả đồi đỉnh tròn thấp dần sườn thoai thoải, xen giữa chúng là những thung lũng. Hồ Xuân Hương nằm 13