Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT qua hoạt động tham vấn của giáo viên chủ nhiệm tại trường THPT Tân Hà, Lâm Hà, Lâm Đồng

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:171

Thêm vào BST

Báo xấu

15
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của luận văn "Giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT qua hoạt động tham vấn của giáo viên chủ nhiệm tại trường THPT Tân Hà, Lâm Hà, Lâm Đồng" nhằm đề xuất một số giải pháp tham vấn hướng nghiệp cho giáo viên chủ nhiệm. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng công tác hướng nghiệp của trường THPT Tân Hà.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT qua hoạt động tham vấn của giáo viên chủ nhiệm tại trường THPT Tân Hà, Lâm Hà, Lâm Đồng

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÙNG THỊ LỆ GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP QUA THAM VẤN CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TẠI TRUỜNG THPT TÂN HÀ, HUYỆN LÂM HÀ, TỈNH LÂM ÐỒNG NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC - 814010 S K C0 0 5 8 8 6 Tp. Hồ Chí Minh, tháng 04/2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÙNG THỊ LỆ GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP QUA THAM VẤN CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TẠI TRƯỜNG THPT TÂN HÀ, HUYỆN LÂM HÀ, TỈNH LÂM ĐỒNG NGÀNH GIÁO DỤC HỌC - 814010 Tp. Hồ Chí Minh, tháng 04/2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM KỸ THUẬT THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÙNG THỊ LỆ GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP QUA THAM VẤN CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG TẠI TRƯỜNG THPT TÂN HÀ, HUYỆN LÂM HÀ, TỈNH LÂM ĐỒNG NGÀNH: GIÁO DỤC HỌC - 8140101 Hướng dẫn khoa học: PGS.TS NGUYỄN VĂN TUẤN Tp. Hồ Chí Minh, tháng 04/2018
LÝ LỊCH KHOA HỌC I. Lý lịch sơ lược - Họ và tên: Phùng Thị Lệ Giới tính: Nữ - Ngày tháng năm sinh: 20/07/1987 Nơi sinh: Hải Dương - Quê quán: An Phụ - Kinh Môn – Hải Dương Dân tộc: Kinh - Chỗ ở riêng hoặc địa chỉ liên lạc: Căn hộ 407, chung cư TokyTower, 10A Tô Ký, Phường Trung Mỹ Tây, Quận 12, Tp.HCM - Điện thoại: 01696829120 - Email: Phungle.1987@gmail.com II. Quá trình đào tạo Đại học: - Hệ đào tạo: Chính quy Thời gian đào tạo: Từ tháng 09/2006 đến tháng 06/2010 - Nơi học: Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh. - Ngành học: Giáo dục học – Tâm lý giáo dục III. Quá trình công tác chuyên môn kể từ khi tốt nghiệp Đại học Thời gian Nơi công tác Công việc đảm nhiệm 2010-2012 Trường Tiểu học- THCS Giáo viên chủ nhiệm và THPT Ngô Thời Giảng dạy bộ môn Giáo Nhiệm dục công dân 2012-2018 Trường Quốc tế Á Châu Giáo viên chủ nhiệm Giảng dạy: Giáo dục hướng nghiệp i
LỜI CAM ĐOAN Tôi cam đoan đây là công trình nghiên cứu của tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng được ai công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Tp. Hồ Chí Minh, Ngày 05 tháng 05 năm 2018 Phùng Thị Lệ ii
LỜI CẢM ƠN Trong quá trình nghiên cứu luận văn, người nghiên cứu xin cảm ơn: 1. PGS.TS Nguyễn Văn Tuấn – người đã tận tình hướng dẫn, chỉ bảo cho tôi trong suốt quá trình nghiên cứu thực hiện luận văn. 2. Quý thầy cô giảng dạy lớp cao học Giáo dục học 16B và quý thầy cô Trường Đại học sư phạm kỹ thuật Tp. Hồ Chí Minh, là những người đã tận tình giảng dạy và truyền thụ những kinh nghiệm quý báu cho tôi trong suốt khóa đào tạo sau đại học. 3. Ban giám hiệu và quý thầy cô trường THPT Tân Hà đã tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi thực hiện nghiên cứu của mình. 4. Xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến gia đình vì đã động viên, hỗ trợ, tạo động lực cho người nghiên cứu trong quá trình tham gia chương trình học. Xin chân trọng cảm ơn! iii
TÓM TẮT LUẬN VĂN Trong bối cảnh toàn cầu hóa và quốc tế hóa, mỗi người cần trang bị cho bản thân một nghề nghiệp phù hợp để sống hạnh phúc. Trường học có vai trò vô cùng quan trọng trong định hướng nghề nghiệp cho học sinh bằng nhiều con đường khác nhau. Giáo viên chủ nhiệm là người gắn bó và hiểu học sinh của mình nhất để có thể hướng nghiệp cho học sinh qua con đường tham vấn đạt hiệu quả. Người nghiên cứu với đề tài: “Giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT qua hoạt động tham vấn của giáo viên chủ nhiệm tại trường THPT Tân Hà – Lâm Hà – Lâm Đồng” nhằm đạt các mục tiêu là: một là, đánh giá thực trạng giáo dục hướng nghiệp qua tham vấn của giáo viên chủ nhiệm cho học sinh THPT, và hai là, đề xuất một số giải pháp tham vấn hướng nghiệp cho giáo viên chủ nhiệm tại trường THPT Tân Hà đạt hiệu quả hơn. Để đạt được mục tiêu trên, người nghiên cứu sử dụng phương pháp nghiên cứu lí luận, phương pháp nghiên cứu thực tiễn và phương pháp nghiên cứu thống kê để làm rõ cơ sở lí luận, phân tích thực trạng và triển khai quy trình tham vấn hướng nghiệp cửa giáo viên cho học sinh. Kết quả thực nghiệm sư phạm và các giải pháp đề xuất kết quả ban đầu cho thấy tính khả thi cao phù hợp với điều kiện của trường THPT Tân Hà. Nội dung đề tài được chia làm 3 phần: Phần 1: Mở đầu Phần 2: Nội dung Chương I: Tổng quan về giáo dục hướng nghiệp qua hoạt động tham vấn của giáo viên chủ nhiệm. Chương II: Khảo sát thực trạng giáo dục hướng nghiệp qua hoạt động tham vấn của giáo viên chủ nhiệm tại trường THPT Tân Hà. Chương III: Đề xuất một số giải pháp tham vấn hướng nghiệp cho giáo viên chủ nhiệm tại trường THPT Tân Hà. Phần 3: Kết luận và kiến nghị iv
ABSTRACT In the context of globalization and internationalization, everyone needs to equip themselves with a suitable career to live happily. Schools play a very important role in the career direction for students in many different ways. The homeroom teacher is the person who knows and understands his or her students best so that they can guide their students through effective counseling. Researcher with the topic: "Vocational education for high school students through counseling activities of teachers in Tan Ha - Lam Ha high school - Lam Dong" aims to achieve: The current situation of vocational education through counseling of head teachers for high school pupils, and secondly, proposed some vocational counseling solutions for teachers of high school in Tan Ha high school more effective. To achieve this goal, the researcher uses theoretical research methods, practical research methodologies and statistical research methods to clarify the theoretical basis, analyze the situation and implement the process of taking Career guidance for teachers. Experimental results and solutions suggesting initial results show high feasibility in accordance with the conditions of Tan Ha high school. The content is divided into 3 parts: Part 1: Introduction Part 2: Content Chapter I: Overview of vocational education through counseling by the homeroom teacher. Chapter II: Survey on the status of vocational education through counseling activities of homeroom teachers at Tan Ha high school. Chapter III: Proposing some vocational counseling solutions for homeroom teachers at Tan Ha high school. Part 3: Conclusions and recommendations v
MỤC LỤC Trang tựa TRANG LÝ LỊCH KHOA HỌC ........................................................................................................... i LỜI CAM ĐOAN .................................................................................................................. ii LỜI CẢM ƠN ....................................................................................................................... iii TÓM TẮT LUẬN VĂN ....................................................................................................... iv MỤC LỤC ............................................................................................................................ vi MỤC LỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ ......................................................................................... x MỞ ĐẦU ............................................................................................................................... 1 1. Lí do chọn đề tài ...................................................................................................... 1 2. Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................................ 3 3. Nhiệm vụ nghiên cứu .............................................................................................. 4 4. Đối tượng và khách thể nghiên cứu ........................................................................ 4 5. Giả thuyết nghiên cứu ............................................................................................. 4 6. Phạm vi nghiên cứu ................................................................................................. 4 7. Phương pháp nghiên cứu ......................................................................................... 5 8. Đóng góp của đề tài: ............................................................................................... 6 8.1. Về lí luận:........................................................................................................................ 6 8.2. Về thực tiễn: .................................................................................................................... 6 9. Cấu trúc của luận văn: ............................................................................................. 7 CHƯƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP QUA THAM VẤN CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM .......................................................................................... 8 1.1. Lịch sử vấn đề nghiên cứu ................................................................................... 8 1.1.1.Ở nước ngoài ................................................................................................................. 8 1.1.2. Ở trong nước .............................................................................................................. 11 1.2.Cơ sở lý luận về giáo dục hướng nghiệp qua hoạt động tham vấn nghề của giáo viên chủ nhiệm .......................................................................................................... 16 1.2.1.Các khái niệm cơ bản .................................................................................................. 16 d. Tham vấn hướng nghiệp .................................................................................................. 22 vi
1.2.2.Các lý thuyết về tham vấn hướng nghiệp ................................................................... 23 1.3. Học sinh THPT với vấn đề định hướng nghề nghiệp ........................................ 25 1.3.1.Một số đặc điểm nhân cách của học sinh THPT .............................................. 25 1.4. Vai trò, phẩm chất, năng lực của giáo viên chủ nhiệm ...................................... 31 1.5. Giáo dục hướng nghiệp thông qua tham vấn của giáo viên chủ nhiệm ............. 36 1.5.1. Quy trình thực hiện tham vấn hướng nghiệp ............................................................. 36 1.5.2. Xây dựng quy trình hoạt động tham vấn hướng nghiệp cho GVCN ......................... 39 1.5.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến quá trình tham vấn hướng nghiệp của GVCN............ 44 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 .................................................................................................... 47 CHƯƠNG 2.THỰC TRẠNG GIÁO DỤC HƯỚNG NGHIỆP QUA THAM VẤN CỦA GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM TẠI TRƯỜNG THPT TÂN HÀ ............................................. 48 2.1. Giới thiệu sơ lược về trường THPT Tân Hà- Lâm Hà- Lâm Đồng ................... 48 2.2. Tổ chức khảo sát thực trạng ............................................................................... 49 2.2.1. Mục tiêu khảo sát ....................................................................................................... 49 2.2.2. Đối tượng khảo sát: .................................................................................................... 49 2.2.3. Nội dung khảo sát ...................................................................................................... 49 2.2.4. Phương pháp khảo sát ................................................................................................ 50 2.2.5. Thời gian khảo sát ...................................................................................................... 50 2.2.6. Xử lý kết quả khảo sát ............................................................................................... 51 2.2. Kết quả khảo sát thực trạng ................................................................................ 51 2.2.1. Thực trạng giáo dục hướng nghiệp tại trường THPT Tân Hà ................................... 51 2.2.2. Thực trạng tham vấn hướng nghiệp của giáo viên chủ nhiệm cho học sinh THPT tại trường THPT Tân Hà. .......................................................................................................... 57 CHƯƠNG 3.ĐỀ XUẤT MỘT SỐ GIẢI PHÁP THAM VẤN HƯỚNGNGHIỆP CHO GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM TẠI TRƯỜNG THPT TÂN HÀ ............................................. 74 3.1. Cơ sở và định hướng đề xuất giải pháp tham vấn hướng nghiệp cho giáo viên chủ nhiệm tại trường THPT Tân Hà ......................................................................... 74 3.1.1. Cơ sở pháp lý ............................................................................................................. 74 3.1.2. Cơ sở thực tiễn ........................................................................................................... 74 3.1.3. Nguyên tắc đề xuất giải pháp .................................................................................... 74 vii
3.2.Đề xuất các giải pháp giúp tham vấn hướng nghiệp của giáo viên chủ nhiệm đạt hiệu quả......... ............................................................................................................ 76 3.2.1.Nâng cao nhận thức về tầm quan trọng của tham vấn hướng nghiệp tại trường THPT Tân Hà.................................................................................................................................. 76 3.2.2. Đảm bảo kinh phí, cơ sở vật chất phục vụ tham vấn hướng nghiệp .......................... 82 3.2.3. Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên chủ nhiệm làm công tác tham vấn hướng nghiệp ....................................................................................................................... 84 3.2.4.Đẩy mạnh hoạt động tham vấn hướng nghiệp của giáo viên chủ nhiệm theo một quy trình cụ thể ........................................................................................................................... 86 3.3. Mối quan hệ giữa các giải pháp đề xuất ............................................................. 88 3.4. Khảo sát tính cấp thiết và tính khả thi của các giải pháp đề xuất nhằm giúp tham vấn hướng nghiệp của giáo viên chủ nhiệm đạt hiệu quả ................................ 89 3.5.Thực nghiệm giải pháp........................................................................................ 93 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 .................................................................................................. 102 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ........................................................................................... 103 1. Kết luận ............................................................................................................... 103 2. Kiến nghị ............................................................................................................. 104 TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................................. 109 viii
CÁC DANH MỤC KÝ HIỆU VÀ CHỮ VIẾT TẮT TT Ký hiệu, chữ viết tắt Viết đầy đủ 1 HS Học sinh 2 GV Giáo viên 3 GVCN Giáo viên chủ nhiệm 4 TV Tham vấn 5 TVHN Tham vấn hướng nghiệp 6 GD Giáo dục 7 TP.HCM Thành phố Hồ Chí Minh 8 THCS, THPT Trung học cơ sở, trung học phổ thông 9 GDHN Giáo dục hướng nghiệp 10 GD & ĐT Giáo dục và đào tạo 11 NXB Nhà xuất bản 12 PHHS Phụ huynh học sinh 13 ĐH, CĐ Đại học, cao đẳng 14 BGH Ban giám hiệu 15 TB, ĐLC, XH Trung bình, độ lệch chuẩn, xếp hạng ix
MỤC LỤC BẢNG BIỂU, SƠ ĐỒ Bảng 2.1. Con đường giáo dục hướng nghiệp tại trường THPT Tân Hà Bảng 2.2. Giáo viên hướng nghiệp cho học sinh Bảng 2.3. Sự lựa chọn nghề trong tương lai Bảng 2.4. Lý do chọn nghề/ ngành học Bảng 2.5. Mức độ hiểu biết về nghề/ ngành học em chọn Bảng 2.6. Hiểu biết của giáo viên chủ nhiệm về tham vấn hướng nghiệp Bảng 2.7. Bối cảnh diễn ra hoạt động tham vấn Bảng 2.8. Mức độ thực hiện những nội dung trong tham vấn hướng nghiệp Bảng 2.9. Các hình thức tham vấn hướng nghiệp giáo viên chủ nhiệm thực hiện Bảng 2.10. Những khó khăn của học sinh trong quá trình hướng nghiệp Bảng 2.11. Khả năng hiểu bản thân của học sinh Bảng 2.12. Những thuận lợi trong quá trình thực hiện tham vấn hướng nghiệp cho học sinh Bảng 2.13.Những hạn chế/ khó khăn trong quá trình thực hiện tham vấn hướng nghiệp cho học sinh. Bảng 3.1. Giáo viên đánh giá về khả năng giúp tham vấn hướng nghiệp của GVCN đạt hiệu quả của các giải pháp Biểu đồ 2.1. Hiểu về nhu cầu tham vấn hướng nghiệp của học sinh Biểu đồ 2.2. Tỷ lệ học sinh được làm trắc nghiệm hướng nghiệp x
MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài Nghề nghiệp là phương tiện để đảm bảo cuộc sống vật chất và tinh thần của con người. Để thành công trong cuộc đời, trong sự nghiệp, con người cần phải biết lựa chọn cho mình một nghề phù hợp nhất. Đặc biệt, nghề nghiệp càng quan trọng đối với thế hệ trẻ, bởi họ chính là chủ nhân tương lai của đất nước. Nhân tố con người luôn đóng một vai trò quyết định cho sự phát triển, vì vậy một xã hội hiện đại rất cần những con người có nghề nghiệp chuyên môn vững vàng cho sự phát triển của đất nước. Trong bối cảnh chuyển đổi cơ cấu các ngành kinh tế, công nghiệp hóa - hiện đại hóa hiện nay, để chọn được cho mình một công việc ổn định và phù hợp để sinh sống và phát triển là một việc không dễ. Trên thực tế, hiện tượng có rất nhiều người phải thất nghiệp hay phải làm việc không đúng với chuyên môn là khá phổ biến, họ thấy khó khăn trong việc đáp ứng những yêu cầu của nghề đặt ra, không cảm thấy hứng thú và muốn gắn bó với nghề nghiệp mà mình đã chọn. Điều này đã gây nên sự lãng phí nhân lực rất lớn và phân bố nhân lực không hợp lý.Vấn đề nghề nghiệp hiện nay đang là một trong những mối quan tâm hàng đầu trong xã hội. Mỗi người khi bước vào đời đều mong muốn có một nghề nghiệp ổn định, trên cơ sở đó họ được cống hiến, được phục vụ xã hội và thỏa mãn những nhu cầu về vật chất, tinh thần của chính bản thân mình. Học sinh THPT là một lực lượng tiềm năng quan trọng của nguồn nhân lực, nhưng hiện nay các em còn băn khoăn rất nhiều trong việc chọn nghề.Sau khi tốt nghiệp THPT, mỗi học sinh phải chọn được cho mình một nghề để học phù hợp với năng lực, nguyện vọng, điều kiện bản thân và nhu cầu nhân lực của xã hội.Tuy nhiên, khi chuẩn bị chọn cho mình một nghề trong tương lai các em thường bỡ ngỡ trước thế giới nghề nghiệp phức tạp và đa dạng vì các em thiếu hiểu biết về ngành nghề, không đánh giá chính xác bản thân. Bởi vậy, không ít 1
học sinh đã lựa chọn nghề nghiệp không phải theo năng lực, nguyện vọng và điều kiện bản thân mà lựa chọn những nghề theo trào lưu chung của xã hội. Trước thực tế này Đảng và Nhà nước đã có chủ trương quan tâm tới hoạt động giáo dục hướng nghiệp. Công tác hướng nghiệp và phân luồng học sinh trung học, chuẩn bị cho thanh thiếu niên đi vào lao động nghề nghiệp phù hợp với chuyển dịch cơ cấu kinh tế trong cả nước và từng địa phương được coi là một trong những nhiệm vụ của giáo dục phổ thông, là nền tảng để phát triển nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp CNH-HĐH đất nước. Tuy vậy, giáo dục hướng nghiệp hiện nay vẫn chưa được các cấp quản lý giáo dục và các trường học quan tâm đúng mức, còn có địa phương và trường học chưa thực hiện đầy đủ các nội dung giáo dục hướng nghiệp. Chất lượng hoạt động hướng nghiệp chưa đáp ứng được yêu cầu của học sinh và xã hội, học sinh phổ thông cuối các cấp học và bậc học chưa được chuẩn bị chu đáo để lựa chọn nghề nghiệp, lựa chọn ngành học phù hợp với bản thân và yêu cầu của xã hội. Do vậy, giáo dục hướng nghiệp có vai trò quan trọng trong việc hình thành định hướng nghề nghiệp cho các em, giúp các em có nhận thức đúng đắn về nghề nghiệp, chọn được nghề phù hợp với bản thân, hiểu giá trị của nghề và yêu nghề. Định hướng nghề nghiệp chính xác giúp cá nhân phát huy tối đa năng lực của bản thân, hứng thú với công việc, nhờ vậy hiệu quả làm việc được nâng cao. Tham vấn hướng nghiệp được xem là một vấn đề nóng hiện nay, nhất là trong trường phổ thông. Khi được định hướng đúng đắn về nghề, con người sẽ yên tâm với nghề mình đã lựa chọn, có thái độ chủ động, tích cực học tập, rèn luyện để có thể hoạt động tốt lĩnh vực nghề nghiệp trong tương lai. Nếu chọn được đúng nghề phù hợp, con người càng có nhiều cơ hội để thành đạt sau này. Nói cách khác, tham vấn hướng nghiệp giúp cho thanh thiếu niên chọn nghề một cách có cơ sở, giúp họ có được nhận thức đúng đắn hơn về nghề nghiệp, phát huy tối đa năng lực sáng tạo, nâng cao chất lượng cuộc sống, phù hợp với nền kinh tế vận hành theo cơ chế thị trường, đồng thời đáp ứng được nhu cầu của xã hội, tránh lãng phí về đào tạo và sử 2
dụng lao động hợp lý, góp phần vào việc phát triển kinh tế, xã hội bền vững của đất nước. Lựa chọn một nghề nghiệp phù hợp cho mỗi người là một việc thật sự khó khăn. Mặc dù các em đã được học nhiều giờ hướng nghiệp trong suốt quá trình học, được sự hỗ trợ nhiệt tình của nhà trường, của các trường cao đẳng đại học... trong công tác hướng nghiệp trước mỗi mùa tuyển sinh nhưng không dễ để có được quyết định thi vào trường cao đẳng, đại học hay chỉ học trung cấp nghề? Phải thi đại học theo ước mơ, sở thích, khả năng học lực bản thân hay theo gia đình, phong trào?...Thì học sinh cần phải được tham vấn nhiều hơn nữa để có thể hiểu rõ về khả năng, sở thích bản thân phù hợp với nghề mình chọn, phù hợp với nhu cầu việc làm của xã hội. Bên cạnh cha mẹ, bạn bè là những người có sự ảnh hưởng rất lớn đến sự chọn nghề của học sinh, thì giáo viên chủ nhiệm đóng vai trò rất lớn trong công tác hướng nghiệp cho học sinh. Người giáo viên chủ nhiệm như người mẹ hiền thứ hai chăm sóc đàn con của mình. Do vậy, giáo viên chủ nhiệm hiểu và áp dụng tốt quy trình tham vấn hướng nghiệp sẽ rất hiệu quả trong công tác hướng nghiệp cho học sinh. Trường THPT Tân Hà, huyện Lâm Hà, Tỉnh Lâm Đồng là một trường được thành lập trong vùng kinh tế mới của tỉnh Lâm Đồng, điều kiện kinh tế cũng như trình độ dân trí chưa được cao. Học sinh của trường đa số chưa xác định được ngành nghề sẽ thi, học và làm trong tương lai. Do vậy, rất cần có công tác tham vấn hướng nghiệp để các em có thể hiểu bản thân hơn và lựa chọn con đường nghề nghiệp phù hợp. Xuất phát từ những lí do trên, người nghiên cứu đã lựa chọn đề tài:“Giáo dục hướng nghiệp qua tham vấn của giáo viên chủ nhiệm cho học sinh THPT tại trường THPT Tân Hà- Lâm Hà- Lâm Đồng” 2. Mục tiêu nghiên cứu Đề xuất một số giải pháp tham vấn hướng nghiệp cho giáo viên chủ nhiệm. Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và đánh giá thực trạng công tác hướng nghiệp của trường THPT Tân Hà. 3
3. Nhiệm vụ nghiên cứu - Nhiệm vụ 1:Cơ sở lý luận về giáo dục hướng nghiệp qua tham vấn của giáo viên chủ nhiệm. - Nhiệm vụ 2: Khảo sát thực trạng giáo dục hướng nghiệp qua tham vấn của giáo viên chủ nhiệm tại trường THPT Tân Hà. - Nhiệm vụ 3: Đề xuất một số giải pháp tham vấn hướng nghiệp cho giáo viên chủ nhiệm tại trường THPT Tân Hà. 4. Đối tượng và khách thể nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu: Giáo dục hướng nghiệp qua tham vấn của giáo viên chủ nhiệm cho học sinh THPT tại trường THPT Tân Hà Khách thể nghiên cứu: Hoạt động giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT. 5. Giả thuyết nghiên cứu Trong quá trình chọn nghề của học sinh THPT gặp rất nhiều khó khăn.Tham vấn hướng nghiệp của giáo viên chủ nhiệm cho học sinh THPT đã được thực hiện xen kẽ trong các hoạt động giáo dục hướng nghiệp, tuy nhiên vẫn còn một số hạn chế và chưa thật sự hiệu quả. Nếu thực hiện những biện pháp giáo dục hướng nghiệp thông qua tham vấn nghề của giáo viên chủ nhiệm mà người nghiên cứu đề xuất thì có thể giúp quá trình tham vấn hướng nghiệp của giáo viên chủ nhiệm đạt hiệu quả tốt hơn, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục hướng nghiệp cho học sinh THPT tại trường THPT Tân Hà. 6. Phạm vi nghiên cứu Đề tài chỉ tập trung nghiên cứu thực trạng giáo dục hướng nghiệp qua tham vấn của giáo viên chủ nhiệm, xây dựng quy trình hoạt động tham vấn hướng nghiệp cho giáo viên chủ nhiệm và các biện pháp giúp tham vấn hướng nghiệp của giáo viên chủ nhiệm đạt hiệu quả. Đối tượng tham vấn: Học sinh khối 10, 11, 12 và giáo viên chủ nhiệm. 4
7. Phương pháp nghiên cứu Để giải quyết nhiệm vụ của đề tài, người nghiên cứu đã sử dụng phối hợp các phương pháp sau: * Nhóm phương pháp nghiên cứu tài liệu: sử dụng phương pháp thu thập các tài liệu, đọc sách, phân tích, tổng hợp những vấn đề lý luận và thực tiễn có liên quan đến đề tài để xây dựng cơ sở lý luận cho đề tài nghiên cứu. * Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn - Phương pháp quan sát sư phạm: Quan sát hoạt động giáo dục hướng nghiệp và tham vấn nghề của giáo viên chủ nhiệm, quan sát biểu hiện của giáo viên và học sinh trong quá trình tham vấn và lực chọn nghề nhằm thu thập được những thông tin thực tiễn. Quan sát thông qua các buổi tham vấn nghề cho học sinh một số lớp. Trong quá trình quan sát ghi chép, nhận xét, đánh gái, so sánh với các phương pháp khác. - Phương pháp điều tra bằng phiếu: + Sử dụng bảng hỏi điều tra để khảo sát thu thập số liệu, thông tin của học sinh và giáo viên chủ nhiệm ở trường THPT Tân Hà để tìm hiểu thực trạng tham vấn nghề tại trường THPT Tân Hà. Sự lựa chọn và hiểu biết về nghề của học sinh trường THPT Tân Hà. Những nguyên nhân ảnh hưởng đến giáo dục hường nghiệp qua tham vấn nghề của giáo viên chủ nhiệm tại trường THPT Tân Hà. + Xây dựng hệ thống câu hỏi về giáo dục hướng nghiệp và tham vấn nghề của giáo viên chủ nhiệm với 3 mẫu phiếu dành cho: thầy cô trong Ban Giám hiệu, các giáo viên chủ nhiệm và học sinh khối 10, 11, 12 tại trường THPT Tân Hà. +Tiến hành điều tra: Phát cho mỗi giáo viên và học sinh mỗi người một phiếu, hướng dẫn cách trả lời, sau khi trả lời xong thì thu lại phiếu điều tra. - Phương pháp phỏng vấn: phỏng vấn giáo viên và học viên để thu thập thông tin về thực trạng giáo dục hướng nghiệp qua tham vấn nghề của giáo viên chủ nhiệm. Thông qua hỏi trực tiếp bằng những câu hỏi mở để GV và HS có thể trả lời một cách tự nhiên nhất. 5
- Phương pháp tổng kết kinh nghiệm: tổng kết những thành tựu nghiên cứu của các tác giả và hoạt động giảng dạy kỹ năng giao tiếp cho học viên nghề về lĩnh vực nghiên cứu để xây dựng cơ sở lý luận và thực tiễn cho đề tài. - Phương pháp xin ý kiến chuyên gia để xác định tính hiệu quả và tính khả thi của các biện pháp đề xuất. - Phương pháp trắc nghiệm: Người nghiên cứu dùng các nghiệm do các nhà nghiên cứu tâm lí, giáo dục nước ngoài xây dựng và đã được Việt hóa nhằm thu được các kết quả về tính cách, năng lực, sở thích, xu hướng nghề nghiệp của học sinh. - Phương pháp thực nghiệm sư phạm: Tiến hành tham vấn nghề cho học sinh theo quy trình hoạt động tham vấn nghề. * Nhóm phương pháp toán thống kê: sử dụng toán thống kê và phần mềm SPSS để xử lý số liệu về thực trạng giáo dục hướng nghiệp qua tham vấn nghề của giáo viên chủ nhiệm cho học sinh THPT tại trường THPT Tân Hà, từ đó rút ra được những kết luận khái quát và vần thiết cho đề tài nghiên cứu. 8. Đóng góp của đề tài: Đây là công trình đi sâu nghiên cứu về tham vấn hướng nghiệp của giáo viên chủ nhiệm cho học sinh THPT. Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ góp phần: 8.1. Về lí luận: - Làm sáng tỏ khái niệm, nội dung, hình thức và quy trình hoạt động tham vấn hướng nghiệp, và cụ thể hơn là tham vấn hướng nghiệp của giáo viên chủ nhiệm trên cơ sở phân tích, hệ thống hóa, kế thừa các lí thuyết về tham vấn, tham vấn hướng nghiệp. - Xây dựng quy trình hoạt động tham vấn hướng nghiệp cho giáo viên chủ nhiệm với những mục tiêu, nội dung, cách thức và hình thức phù hợp với tâm lý lứa tuổi học sinh THPT cũng như giáo dục hướng nghiệp trong trường THPT. 8.2. Về thực tiễn: Đề tài đánh giá một cách toàn diện về thực trạng giáo dục hướng nghiêp của học sinh THPT trường THPT Tân Hà hiện nay. Đồng thời, đề tài đề xuất các giải 6
pháp khoa học và khả thi nhằm có những tác động tham vấn nghề từ giáo viên chủ nhiệm hiệu quả, giúp các em định hướng được nghề nghiệp phù hợp với bản thân. Qua kết quả nghiên cứu từ luận văn, có thể làm cơ sở cho việc đổi mới GDHN cho học sinh THPT của tình Lâm Đồng nói riêng và ở Việt Nam nói chung trong thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội rất cần một nguồn lao động chất lượng hiện nay. 9. Cấu trúc của luận văn: Luận văn gồm 3 phần chính: - Mở đầu: Giới thiệu khái quát một số vấn đề chung của đề tài. - Kết quả nghiên cứu được bố trí thành 3 chương: + Chương 1: Tổng quan về giáo dục hướng nghiệp qua tham vấn của giáo viên chủ nhiệm. + Chương 2: Khảo sát thực trạng giáo dục hướng nghiệp qua tham vấn của giáo viên chủ nhiệm tại trường THPT Tân Hà. + Chương 3: Đề xuất một số giải pháp tham vấn hướng nghiệp cho giáo viên chủ nhiệm tại trường THPT Tân Hà. - Kết luận và kiến nghị - Tài liệu tham khảo - Phụ lục 7