BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br />
ĐẠI HỌC HUẾ<br />
TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM<br />
<br />
------------------------------<br />
<br />
LÊ ĐỨC HẢI<br />
<br />
VAI TRÒ CỦA BIỂU DIỄN BỘI<br />
TRONG NÂNG CAO NĂNG LỰC SUY LUẬN<br />
VỀ TÍNH KHÔNG CHẮC CHẮN<br />
Chuyên ngành: Lí luận và phương pháp dạy học môn Toán<br />
Mã số: 60 14 10<br />
<br />
LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC<br />
<br />
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. TRẦN VUI<br />
<br />
HUẾ, NĂM 2011<br />
<br />
1<br />
<br />
LỜI CAM ĐOAN<br />
<br />
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của<br />
riêng tôi, các số liệu và kết quả nghiên cứu nêu trong<br />
luận văn là trung thực, được các đồng tác giả cho phép<br />
sử dụng và chưa từng được công bố trong bất kì một<br />
công trình nào khác.<br />
<br />
Tác giả luận văn<br />
Lê Đức Hải<br />
<br />
2<br />
<br />
LỜI CẢM ƠN<br />
<br />
Xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành và sâu sắc đến PGS. TS Trần Vui, người đã<br />
tận tình hướng dẫn, hết lòng giúp đỡ tôi hoàn thành luận văn này.<br />
Tôi cũng xin được gửi lời cảm ơn chân thành đến:<br />
Khoa Toán - trường ĐHSP Huế, phòng Đào tạo sau Đại học - trường ĐHSP Huế<br />
đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong suốt thời gian học tập tại trường; Quí thầy<br />
cô giáo tham gia giảng dạy lớp Cao học khóa XVIII chuyên ngành Lí luận và<br />
phương pháp dạy học môn Toán, những người đã mang đến cho tôi nhiều kiến<br />
thức vô cùng quí báu và bổ ích;<br />
Lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Trị, Ban giám hiệu và toàn thể thầy cô<br />
giáo tổ Toán trường THPT Lê Lợi đã tạo mọi điều kiện cho tôi tham gia và hoàn<br />
thành khóa học;<br />
Ban giám hiệu và quí thầy cô giáo trường THPT Đông Hà, trường THPT Lê Lợi,<br />
trường THPT Thị xã Quảng Trị, trường THPT Vĩnh Định và trường THPT Hải<br />
Lăng đã cho phép và hỗ trợ chúng tôi thực hiện đề tài.<br />
Cuối cùng, xin chân thành cảm ơn gia đình, bạn bè và đồng nghiệp đã quan tâm, giúp<br />
đỡ, động viên tôi hoàn thành luận văn này.<br />
Luận văn không tránh khỏi những thiếu sót, kính mong nhận được những trao đổi và<br />
góp ý của quí thầy cô và bạn đọc.<br />
Huế, tháng 9 năm 2011.<br />
Tác giả luận văn<br />
Lê Đức Hải<br />
<br />
3<br />
<br />
MỤC LỤC<br />
Trang<br />
Trang phụ bìa ........................................................................................................... i<br />
Lời cam đoan...........................................................................................................ii<br />
Lời cảm ơn ............................................................................................................ iii<br />
Mục lục ................................................................................................................... 1<br />
Danh mục các chữ viết tắt ....................................................................................... 3<br />
Chương 1. MỞ ĐẦU ............................................................................................. 4<br />
1. Lời giới thiệu .................................................................................................... 4<br />
1.1. Nhu cầu nghiên cứu................................................................................... 4<br />
1.2. Phát biểu vấn đề nghiên cứu ..................................................................... 5<br />
2. Mục đích nghiên cứu ........................................................................................ 6<br />
3. Câu hỏi nghiên cứu ........................................................................................... 6<br />
4. Định nghĩa các thuật ngữ .................................................................................. 6<br />
5. Ý nghĩa của nghiên cứu .................................................................................... 7<br />
6. Cấu trúc của luận văn ....................................................................................... 8<br />
Chương 2. TỔNG QUAN CÁC KIẾN THỨC LIÊN QUAN ........................... 9<br />
1. Nền tảng lịch sử ................................................................................................ 9<br />
1.1. Tính không chắc chắn trong cuộc sống và trong chương trình ................. 9<br />
1.2. Xu hướng kết nối toán học với cuộc sống............................................... 13<br />
2. Nền tảng lí thuyết ........................................................................................... 14<br />
2.1. Hiểu biết toán .......................................................................................... 14<br />
2.2. Các năng lực hiểu biết toán ..................................................................... 15<br />
2.3. Các cụm năng lực hiểu biết toán ............................................................. 16<br />
2.4. Biểu diễn – Biểu diễn bội ........................................................................ 17<br />
3. Các nghiên cứu liên quan ............................................................................... 18<br />
3.1. Suy luận thống kê. ................................................................................... 18<br />
3.2. Thống kê và toán học .............................................................................. 20<br />
3.3. Bốn quá trình then chốt trong suy luận thống kê .................................... 21<br />
3.4. Vai trò của biểu diễn bội trong dạy học toán .......................................... 22<br />
Chương 3. THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU........................................................... 24<br />
1. Thiết kế nghiên cứu ........................................................................................ 24<br />
2. Đối tượng tham gia ......................................................................................... 24<br />
4<br />
<br />
3. Công cụ nghiên cứu ........................................................................................ 24<br />
3.1. Bộ đề kiểm tra ......................................................................................... 25<br />
3.2. Bảng hỏi .................................................................................................. 49<br />
4. Quy trình thu thập và phân tích dữ liệu .......................................................... 49<br />
4.1. Thu thập dữ liệu ...................................................................................... 49<br />
4.2. Phân tích dữ liệu ...................................................................................... 50<br />
5. Các hạn chế ..................................................................................................... 51<br />
Chương 4. CÁC KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .................................................... 52<br />
1. Những năng lực về tính không chắc chắn của học sinh mười lăm tuổi<br />
hiện nay .......................................................................................................... 52<br />
1.1. Mô tả các mức độ hiểu biết toán liên quan đến tính không chắc chắn.... 52<br />
1.2. Kết quả thăm dò đề kiểm tra ................................................................. 53<br />
1.3. Kết quả thăm dò bảng hỏi ...................................................................... 68<br />
2. Vai trò của biểu diễn bội trong nâng cao năng lực suy luận về tính<br />
không chắc chắn ........................................................................................... 73<br />
3. Môi trường học tập suy luận thống kê .......................................................... 74<br />
3.1. Xây dựng môi trường học tập suy luận thống kê .................................. 74<br />
3.2. Những thay đổi chủ yếu ........................................................................ 78<br />
4. Sử dụng biểu diễn bội một cách hiệu quả trong lớp học suy luận thống kê ..... 79<br />
Chương 5. KẾT LUẬN, LÍ GIẢI VÀ VẬN DỤNG ......................................... 80<br />
1. Kết luận ........................................................................................................... 80<br />
1.1. Kết luận cho câu hỏi nghiên cứu thứ nhất ............................................... 80<br />
1.2. Kết luận cho câu hỏi nghiên cứu thứ hai ................................................. 81<br />
1.3. Kết luận cho câu hỏi nghiên cứu thứ ba .................................................. 81<br />
2. Lí giải .............................................................................................................. 82<br />
2.1. Lí giải cho câu hỏi thứ nhất ..................................................................... 82<br />
2.2. Lí giải cho câu hỏi thứ hai ....................................................................... 83<br />
2.3. Lí giải cho câu hỏi thứ ba ........................................................................ 83<br />
3. Vận dụng......................................................................................................... 84<br />
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................... 85<br />
PHỤ LỤC<br />
<br />
5<br />
<br />