Luận văn Thạc sĩ Giáo dục học: Xây dựng hệ thống bài tập bổ trợ rèn luyện kỹ năng cảm thụ văn học cho học sinh trung học phổ thông

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> Trương Mỹ Nga<br /> <br /> XÂY DỰNG<br /> HỆ THỐNG BÀI TẬP BỔ TRỢ<br /> RÈN LUYỆN KỸ NĂNG CẢM THỤ VĂN HỌC<br /> CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC<br /> <br /> Thành phố Hồ Chí Minh - 2012<br /> <br /> BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO<br /> TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH<br /> <br /> Trương Mỹ Nga<br /> <br /> XÂY DỰNG<br /> HỆ THỐNG BÀI TẬP BỔ TRỢ<br /> RÈN LUYỆN KỸ NĂNG CẢM THỤ VĂN HỌC<br /> CHO HỌC SINH TRUNG HỌC PHỔ THÔNG<br /> CHUYÊN NGÀNH: LL & PPDH BỘ MÔN VĂN<br /> MÃ SỐ:<br /> <br /> 60 14 10<br /> <br /> LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC<br /> <br /> NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:<br /> TS. TRẦN THANH BÌNH<br /> <br /> Thành phố Hồ Chí Minh - 2012<br /> <br /> 1<br /> <br /> LỜI CÁM ƠN<br /> Để hoàn thành luận văn này, tôi đã nhận được sự quan tâm giúp đỡ tận tình<br /> từ nhiều phía. Trước hết, tôi xin chân thành cám ơn TS. TRẦN THANH BÌNH đã<br /> tận tình hướng dẫn tôi trong suốt thời gian nghiên cứu và hoàn thành luận văn.<br /> Xin chân thành cám ơn quý thầy cô trong và ngoài trường Đại học Sư Phạm<br /> TP.HCM đã hết lòng giảng dạy chúng tôi trong suốt khoá học. Xin cám ơn Ban<br /> giám hiệu trường Đại học Sư Phạm, phòng Sau đại học, quý thầy cô khoa Ngữ văn<br /> đã tạo điều kiện tốt nhất để tôi thực hiện luận văn.<br /> Xin cám ơn Ban giám hiệu và quý thầy cô giáo tại các trường THPT Xuân<br /> Thọ, THPT Xuân Lộc, THPT Xuân Hưng thuộc địa bàn huyện Xuân Lộc, tỉnh<br /> Đồng Nai đã tạo điều kiện để tôi khảo sát, thực nghiệm trong quá trình làm luận<br /> văn.<br /> Và cuối cùng, xin cám ơn gia đình, bạn bè đã luôn động viên, quan tâm và<br /> tạo mọi điều kiện để tôi an tâm học tập và hoàn thành luận văn.<br /> Tôi xin chân thành cám !<br /> <br /> 2<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Lời cám ơn .................................................................................................................1<br /> Mục lục .......................................................................................................................2<br /> Danh mục các chữ viết tắt ........................................................................................4<br /> Danh mục các bảng ...................................................................................................4<br /> Danh mục biểu đồ......................................................................................................4<br /> MỞ ĐẦU ....................................................................................................................5<br /> NỘI DUNG ..............................................................................................................15<br /> CHƯƠNG 1: VẤN ĐỀ RÈN LUYỆN KỸ NĂNG CẢM THỤ VĂN HỌC<br /> TRONG DẠY HỌC TÁC PHẨM VĂN CHƯƠNG Ở TRƯỜNG THPT..........15<br /> 1.1. Cảm thụ văn học trong dạy học tác phẩm văn chương ở trường THPT .........15<br /> 1.1.1. Cảm thụ văn học, vấn đề cơ bản của lí luận văn học và lí luận dạy học<br /> văn ......................................................................................................................15<br /> 1.1.1.1. Khái quát về cảm thụ văn học ............................................................17<br /> 1.1.1.2. Vai trò của cảm thụ văn học trong dạy học tác phẩm văn chương ....24<br /> 1.1.1.3. Đặc điểm tâm lý lứa tuổi học sinh THPT đối với vấn đề CTVH ......27<br /> 1.1.2. Tình hình dạy học cảm thụ văn học ở trường THPT hiện nay .................29<br /> 1.1.2.1. Tình hình dạy cảm thụ văn học ở trường THPT ................................29<br /> 1.1.2.2. Tình hình năng lực cảm thụ của học sinh THPT ...............................31<br /> 1.1.2.3. Tình hình sách, tài liệu hướng dẫn, rèn luyện kỹ năng CTVH ..........34<br /> 1.2. Lý thuyết về hệ thống bài tập rèn luyện kỹ năng cảm thụ văn học cho học<br /> sinh THPT ..............................................................................................................37<br /> 1.2.1. Hệ thống bài tập rèn luyện kỹ năng trong dạy học nói chung..................37<br /> 1.2.1.1. Khái niệm bài tập, hệ thống bài tập rèn luyện kỹ năng .....................37<br /> 1.2.1.2. Yêu cầu xây dựng hệ thống bài tập rèn luyện kỹ năng ......................37<br /> 1.2.1.3. Quy trình xây dựng hệ thống bài tập rèn luyện kỹ năng....................39<br /> 1.2.2. Hệ thống bài tập rèn luyện kỹ năng cảm thụ văn học trong dạy học tác<br /> phẩm văn chương ...............................................................................................41<br /> 1.2.2.1. Sự cần thiết của hệ thống bài tập rèn luyện kỹ năng CTVH .............41<br /> <br /> 3<br /> <br /> 1.2.2.2. Định hướng khi xây dựng hệ thống bài tập rèn luyện kỹ năng cảm thụ<br /> văn học ............................................................................................................43<br /> 1.2.2.3. Yêu cầu khi xây dựng hệ thống bài tập rèn luyện kỹ năng CTVH ....49<br /> CHƯƠNG 2: XÂY DỰNG HỆ THỐNG BÀI TẬP BỔ TRỢ RÈN LUYỆN KỸ<br /> NĂNG CẢM THỤ VĂN HỌC CHO HS THPT...................................................51<br /> 2.1. Khảo sát hệ thống câu hỏi, bài tập đọc hiểu tác phẩm văn chương trong sách<br /> Ngữ văn cấp THPT. ...............................................................................................51<br /> 2.1.1. Thống kê và phân loại các dạng câu hỏi, bài tập đọc hiểu .......................51<br /> 2.1.2. Một số ý kiến nhận xét về hệ thống câu hỏi, bài tập đọc hiểu .................57<br /> 2.2. Hệ thống bài tập bổ trợ rèn luyện kỹ năng cảm thụ văn học cho HS THPT ..61<br /> 2.2.1. Bài tập cảm thụ chi tiết nghệ thuật về ngôn từ trong tác phẩm văn chương<br /> ............................................................................................................................63<br /> 2.2.1.1. Ngôn từ trong tác phẩm văn chương. ................................................63<br /> 2.2.1.2. Các dạng bài tập cảm thụ chi tiết nghệ thuật về ngôn từ ...................64<br /> 2.2.2. Bài tập cảm thụ chi tiết khắc họa hình tượng nghệ thuật trong tác phẩm<br /> văn chương .........................................................................................................70<br /> 2.2.2.1. Hình tượng nghệ thuật trong tác phẩm văn chương. .........................70<br /> 2.2.2.2. Các dạng bài tập cảm thụ chi tiết khắc hoạ hình tượng nghệ thuật ...72<br /> 2.2.3. Bài tập cảm thụ chi tiết nghệ thuật thể hiện ý nghĩa tư tưởng thẩm mỹ của<br /> tác phẩm văn chương ..........................................................................................89<br /> 2.2.3.1. Ý nghĩa tư tưởng thẩm mỹ trong tác phẩm văn chương ....................89<br /> 2.2.3.2. Các dạng bài tập cảm thụ chi tiết nghệ thuật thể hiện ý nghĩa tư tưởng<br /> thẩm mỹ...........................................................................................................90<br /> CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM .........................................................97<br /> 3.1. Mô tả thực nghiệm ..........................................................................................97<br /> 3.2. Nội dung và quy trình thực nghiệm ................................................................98<br /> 3.3. Đánh giá kết quả thực nghiệm ......................................................................108<br /> 3.4. Kết luận chung và một số kiến nghị .............................................................121<br /> KẾT LUẬN ............................................................................................................123<br /> THƯ MỤC THAM KHẢO...................................................................................126<br /> PHỤ LỤC ...............................................................................................................133<br /> <br />