Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp giảm tình trạng nghỉ việc tại Công ty TNHH Chăn nuôi Hòa Phước

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:95

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu của đề tài là xác định các nguyên nhân chính gây nên ý định nghỉ việc của nhân viên tại công ty TNHH Chăn nuôi Hòa Phước; đề xuất những giải pháp cụ thể nhằm giảm tình trạng nghỉ việc của nhân viên công ty TNHH Chăn nuôi Hòa Phước.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Giải pháp giảm tình trạng nghỉ việc tại Công ty TNHH Chăn nuôi Hòa Phước

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH ---------- ĐINH KHÁNH LY GIẢI PHÁP GIẢM TÌNH TRẠNG NGHỈ VIỆC TẠI CÔNG TY TNHH CHĂN NUÔI HÒA PHƯỚC LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ TP. Hồ Chí Minh – Năm 2019
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH _________________ ĐINH KHÁNH LY GIẢI PHÁP GIẢM TÌNH TRẠNG NGHỈ VIỆC Ở CÔNG TY TNHH CHĂN NUÔI HÒA PHƯỚC Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh (Hướng Ứng dụng) Mã số: 8340101 LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. LÊ THANH HÀ TP. Hồ Chí Minh – Năm 2019
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn “GIẢI PHÁP GIÁM TÌNH TRẠNG NGHỈ VIỆC TẠI CÔNG TY TNHH CHĂN NUÔI HÒA PHƯỚC” là công trình nghiên cứu của riêng cá nhân tôi. Kết quả của bài nghiên cứu chưa từng được công bố tại bất kỳ công trình nghiên cứu nào. Còn số liệu trong bài nghiên cứu đảm bảo tính trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. TP. Hồ Chí Minh, tháng 11 năm 2019 Học viên Đinh Khánh Ly
MỤC LỤC TRANG PHỤ BÌA LỜI CAM ĐOAN MỤC LỤC DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ TÓM TẮT ABSTRACT TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI ..................................................................................................... 1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VẤN ĐỀ NGHỈ VIỆC .............................................. 5 1.1 Khái niệm về nghỉ việc của người lao động ....................................................................... 5 1.1.1 Khái niệm về nghỉ việc .................................................................................................... 5 1.1.2 Quá trình ra quyết định nghỉ việc .................................................................................... 6 1.1.3 Tỷ lệ nghỉ việc của nhân viên .......................................................................................... 8 1.1.4 Ảnh hưởng của vấn đề nghỉ việc đối với tổ chức ............................................................ 9 1.2 Một số nghiên cứu liên quan ............................................................................................. 10 1.3 Các nhân tố tác động đến quyết định nghỉ việc của nhân viên ......................................... 14 1.3.1 Sự phù hợp ..................................................................................................................... 14 1.3.2 Thu nhập ........................................................................................................................ 15 1.3.3 Đào tạo và phát triển nghề nghiệp ................................................................................. 17 1.3.4 Tính chất công việc ........................................................................................................ 18 1.3.5 Mối quan hệ với lãnh đạo .............................................................................................. 18 1.3.6 Mối quan hệ với đồng nghiệp ........................................................................................ 19 1.3.7 Đánh giá kết quả lao động ............................................................................................. 19 1.3.8. Cơ hội phát triển và thăng tiến ...................................................................................... 20 1.3.9 Cơ hội có công việc thay thế (yếu tố bên ngoài tổ chức) ............................................... 20 1.3.10Môi trường .................................................................................................................... 21 1.3.11 Thuyết bậc thang nhu cầu của A.Maslow: ................................................................... 22 Tóm tắt chương 1 .................................................................................................................. 24 CHƯƠNG 2: PHÂN TÍCH THỰC TRẠNG VỀ NGHỈ VIỆC TẠI CÔNG TY TNHH CHĂN NUÔI HÒA PHƯỚC ............................................................................................... 25 2.1 Giới thiệu chung về tập đoàn Hòa Phát và công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước ......... 25 2.1.1 Tập đoàn Hòa Phát ......................................................................................................... 25 2.1.2 Giới thiệu công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước ......................................................... 27
2.2.1.Đối tượng thực hiện khảo sát tại công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước trong năm 2018 32 2.2.2.Thực trạng về tình trạng nghỉ việc tại công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước.............. 34 2.3.2 Đào tạo và phát triển nhân viên ..................................................................................... 37 2.3.3 Lương thưởng và các chế độ phúc lợi xã hội ................................................................. 38 2.3.3.1 Chính sách tiền lương, thưởng .................................................................................... 38 2.3.3.2 Phúc lợi ....................................................................................................................... 41 2.3.4 Môi trường làm việc của công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước.................................. 51 Tóm tắt chương 2 .................................................................................................................. 57 CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP GIẢM NGHỈ VIỆC TẠI CÔNG TY TNHH CHĂN NUÔI HÒA PHƯỚC ............................................................................................................ 58 3.1 Mục tiêu nguyên tắc và đề xuất giải pháp......................................................................... 58 3.1.1 Mục tiêu đề xuất giải pháp ............................................................................................. 58 3.1.2 Nguyên tắc đề xuất giải pháp ......................................................................................... 58 3.2 Giải pháp đề xuất .............................................................................................................. 59 3.2.1 Giải pháp cho yếu tố thu nhập và phúc lợi .................................................................... 59 3.2.1.1. Cơ sở đề xuất giải pháp .............................................................................................. 59 3.2.1.2 Nội dung giải pháp ...................................................................................................... 59 3.2.2 Đào tạo và phát triển nhân viên ..................................................................................... 61 3.2.2.1. Cơ sở đề xuất giải pháp .............................................................................................. 61 3.2.2.2. Nội dung giải pháp ..................................................................................................... 62 3.2.3 Môi trường làm việc ...................................................................................................... 64 3.2.3.1 Cơ sở đề xuất giải pháp ............................................................................................... 64 3.2.3.2 Nội dung giải pháp ...................................................................................................... 64 3.3 Một sô kiến nghị ............................................................................................................... 66 KẾT LUẬN CHUNG ............................................................................................................ 69 TÀI LIỆU KHAM KHẢO...................................................................................................... 1 PHỤ LỤC................................................................................................................................. 2
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT STT Ký hiệu Ý nghĩa 1 BHXH Bảo hiểm xã hội 2 CBCNV Cán bộ công nhân viên 3 GĐ Giám đốc 4 HĐQT Hội Đồng Quản trị 5 NCC Nhà cung cấp 6 NV Nhân Viên 7 TC-HC Tổ chức - Hành Chính 8 THPT Trung học phổ thông 9 TNHH Trách nhiệm hữu hạn 10 TNLĐ Tai nạn lao động 11 VP Văn phòng
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU Bảng 2.1 Bảng phân loại khái niệm nghỉ việc .................................................................... 6 Bảng 2.2 Mức độ hài lòng của nhân viên công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước ...... 35 Bảng 2.3 Đánh giá mức độ hài lòng của CBCNV với đối với mức lương hiện tại của Hòa Phước ............................................................................................................................. 40 Bảng: 2.1 Tỷ lệ nghỉ việc của công ty từ năm 2016-2018 .............................................. 34 Bảng 2.4 Tiền phòng áp dụng đối với trường hợp công tác nhiều hơn một ngày trong nước ........................................................................................................................................ 42 Bảng 2.4 Đánh giá mức độ hài lòng của CBCNV môi trường của Hòa Phước ........... 52 Bảng 2.5 Đánh giá mức độ hài lòng của CBNV môi trường Hòa Phước……………50
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ Hình 1.1Quá trình ra quyết định nghỉ việc của nhân viên theo Mobley ........................ 7 Hình 2.1 Sơ đồ mô hình hoạt động Tập đoàn Hòa Phát .............................................. 25 Hình 3.2 Thâm niên làm việc của lao động tại công ty năm 2018 .............................. 36 Hình 3.3 Cơ cấu của nhân viên công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước theo trình độ.. ...................................................................................................................................... 37
TÓM TẮT I. TIÊU ĐỀ: “Giải pháp giảm tình trạng nghỉ việc tại công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước” II. TÓM TẮT: 1. Lý do chọn đề tài Với sự nền kinh tế ngày càng phát triển, vai trò của người lao động trong tổ chức ngày càng được đánh giá cao. Hiện nay, nguồn nhân lực có thể được xem là một trong những nguồn lực quan trọng nhất của tổ chức. Người lao động đến làm việc tại công ty không chỉ còn là nhận lương mà còn vì nhiều yếu tố khác mong muốn công ty đáp ứng. Trong thị trường kinh tế hiện nay, doanh nghiệp không đơn thuần chỉ còn cạnh tranh về các sản phẩm dịch vụ của mình mà còn cạnh tranh về chất lượng nguồn nhân lực, thu hút nguồn nhân tài và giữ chân nhân viên. Công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước luôn coi nguồn nhân lực là một trong những vấn đề cần quan tâm hàng đầu, tuy nhiên hiện tại tình trạng nghỉ việc của công ty diễn ra khá cao. Gây ảnh hưởng nhất định đến công ty. Từ những hiểu biết trên cùng với những kiến thức đã học nên đề tài:“ Giải pháp giảm tình trạng nghỉ việc tại công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước” đã được tác giả chọn làm đề tài nghiên cứu. 2. Mục tiêu nghiên cứu ➢ Xác định các nguyên nhân chính gây nên ý định nghỉ việc của nhân viên tại công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước. ➢ Đề xuất những giải pháp cụ thể nhằm giảm tình trạng nghỉ việc của nhân viên công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước. 3. Phương pháp nghiên cứu ➢ Cách thức tiếp cận và giải quyết vấn đề: • Không gian nghiên cứu: Nhân sự nghỉ việc tại tự nguyện và không tránh khỏi của Công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước. • Thời gian nghiên cứu: Dữ liệu được sử dụng trong bài là số liệu về nhân sự của Công ty trong khoảng thời gian từ năm 2016 – 2018.
➢ Phương pháp nghiên cứu được sử dụng: Phỏng vấn trực tiếp; Hỏi ý kiến chuyên gia; Phân tích tổng hợp. 4. Kết quả nghiên cứu ➢ Luận văn đi sâu phân tích và làm rõ thực trạng về tình trạng nghỉ việc tại công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước. ➢ Kết quả giải quyết vấn đề nghiên cứu: Chỉ ra những ưu điểm, nguyên nhân của hạn chế và cách khắc phục. 5. Kết luận và hàm ý nghĩa Đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm giảm tình trạng nghỉ việc của nhân viên tại công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước trong thời gian tới.
ABSTRACT I. TITLE: “Solutions to the issue of staff quitting job at Hoa Phuoc Breeding Company Limited” II. ABSTRACT: 1. Reason for writing The role of human resources is increasing appreciated together with the economic growth. Nowadays, human resources is deem one of the key sources in an organization. Salary is no longer the only one motivation that employees want to apply for a job. Nowadays, enterprises do not only compete their products and service but also human resources quality, attracting and keeping talented persons. Hoa Phuoc Breeding Co., Ltd regards human resources as one of the most important issues; however, the company’s turnover rate is rather high which mostly affects the company. The topic “Solutions to the issue of staff quitting job at Hoa Phuoc Breeding Company Limited” is decided based on the author’s knowledge. 2. Problem ➢ Specifying main reasons behind intention to quit work of the employees at Hoa Phuoc Company Limited. ➢ Proposing particular solutions to decreasing the turnover rate at Hoa Phuoc Company Limited. 3. Methods ➢ Way to approach and solve the problems: • Research space: at Hoa Phuoc Breeding Company Limited. • Time of research: Data used is figures of quitting job status at Hoa Phuoc Company Limited from 2016 - 2018 ➢ Research methods: Directing interview; Asking expert opinion; Analysis and synthesis.
4. Results ➢ The study analyses and clarifies the status of quitting job at Hoa Phuoc breeding Company Limited ➢ Results of solving research problems: Specifying advantages, reasons of drawbacks and solutions 5. Conclusion ➢ Propose some approaches with a view to decease the turnover rate at Hoa Phuoc Company Limited in the future.
1 TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI 1. Lý do chọn đề tài Nguồn nhân lực ở bất cứ thời đại nào cũng là tài sản vô giá của mọi tổ chức từ cơ quan quản lý nhà nước hay doanh nghiệp tư nhân, từ một quốc gia đến một địa phương. Kinh tế ngày càng phát triển kéo theo sự gia tăng của các doanh nghiệp thuộc mọi loại hình kinh tế đã khiến cho thị trường lao động hình thành và phát triển một cách nhanh chóng. Một biểu hiện dễ nhận thấy là sự di chuyển nhân lực giữa các loại hình doanh nghiệp ngày càng nhiều. Tình trạng những nhân viên có năng lực và trình độ cao thường xuyên chuyển sang những nơi có lương cao hơn, chế độ đãi ngộ tốt hơn. Hiện nay, tình trạng nhân viên chuyển việc diễn ra mọi ngành nghề lĩnh vực như ngân hàng, chức khoán, xây dựng, nông nghiệp,... nó đang trở thành một vấn đề chung, làm đau đầu hầu hết các doanh nghiệp. Công ty TNHH Chăn nuôi Hòa Phước hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp cụ thể là chăn nuôi heo cũng không ngoại lệ. Số lượng nhân viên nghỉ việc cao. Ta có bảng tỷ lệ nghỉ việc của công ty từ năm 2016-2018 như sau: Tỷ lệ nghỉ việc của công ty từ năm 2016-2018 Năm 2016 Năm 2017 Năm 2018 Tổng Số lượng NV(người) 250 312 326 Khối Văn Phòng Số lượng nhân viên VP (người) 15 20 25 Số lượng nghỉ(người) 5 7 10 Tỷ lệ nghỉ việc của VP (%) 2% 2.24% 3.07% Khối Trang trại Số lượng nhân viên Khối trang trại (người) 235 292 301 Số lượng nghỉ (người) 25 34 45 Tỷ lệ nghỉ việc của khối trang trại (%) 10.% 10.90 % 13.8% Tỷ lệ nghỉ việc của toàn công ty (%) 12% 13.14% 16.87% (Nguồn: Phòng Tổ chức hành chính công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước, 2018) Tuy nhân viên mới được tuyển dụng để thay thế các nhân viên nghỉ việc, nhưng đây là một tổn thất to lớn cho công ty về mặt nguồn nhân lực, vì để thay thế số lượng nhân viên nghỉ việc công ty đã bỏ ra khá nhiều chi phí để tuyển dụng, đào tạo... Mặt
2 khác, việc này còn gây ảnh hưởng đến hiệu quả công việc và tinh thần làm việc của các nhân viên khác. Vậy, đâu là nguyên nhân khiến cho nhân viên Công Ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước không còn muốn gắn bó với doanh nghiệp nữa? Một điều dễ nhận thấy là khi một nhân viên xin nghỉ việc, sẽ có rất nhiều lý do được nhân viên đưa ra chẳng hạn: Cảm thấy không thỏa mãn với nhu cầu của công việc, năng lực của mình không phù hợp, công việc không thích hợp, không hòa đồng được với văn hóa hoặc môi trường ở công ty. Ngoài ra, còn có những lý do cá nhân như: Muốn nghỉ việc ở nhà để có thời gian chăm lo cho con cái, lập gia đình, muốn đi học thêm, nhà cửa và rất nhiều điều khác. Bên cạnh đó, khi chúng ta mải mê tìm kiếm các bí quyết tuyển dụng hoặc phát hiện nhân tài, chúng ta lại quên mất việc tìm hiểu tại sao những nhân viên tài giỏi trong công ty lại ra đi và làm thế nào để giữ chân họ lại. Tầm quan trọng của yếu tố con người trong bất kì doanh nghiệp nào từ quy mô nhỏ hay lớn đến đâu là điều hiển nhiên không thể phủ nhận được. Sự thành bại của bất kì doanh nghiệp nào cũng không thể bỏ qua yếu tố tổ chức, kỷ luật và sắp xếp nhân sự phù hợp để phát huy hết năng lực của từng cá nhân. Với công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước nguồn lao động luôn là vấn đề mà công ty quan tâm hàng đầu. Tuy nhiên, trong thực tế tình trạng nghỉ việc của nhân viên vẫn diễn ra khá nhiều nó ảnh hưởng trực tiếp đến văn hóa và hiệu quả hoạt động của công ty. Từ những hiểu biết trên cùng với những kiến thức đã học nên đề tài:“ Giải pháp giảm tình trạng nghỉ việc tại công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước” đã được tác giả chọn làm đề tài nghiên cứu. 2. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu nghiên cứu tổng quát: Thông qua việc tìm hiểu về những yếu tố tác động đến ý định nghỉ việc của nhân vên, những nghiên cứu và mô hình liên quan và phân tích thực trạng hiện tại đề tai sẽ đưa ra những giải pháp nhằm giảm tình trạng nghỉ việc của công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước với các mục tiêu như sau:
3 ➢ Giới thiệu cơ sở lý luận về các khái niệm nghỉ việc, quá trình ra quyết định nghỉ việc, nguyên nhân dẫn đến nghỉ việc. ➢ Phân tích thực trạng vấn đề về trình trạng nghỉ việc tại Công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước ➢ Tìm ra và phân tích các yếu tố tác động đến nghỉ việc của nhân viên tại công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước ➢ Đề xuất giải pháp cụ thể nhằm giúp giảm tình trạng nghỉ việc tại công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước. 3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ➢ Đối tượng nghiên cứu của đề tài: • Đối tượng nghiên cứu của đề tài là các yếu tố tác động đến quyết định nghỉ việc tại công ty. • Phạm vi nghiên cứu: Tìm hiểu nguyên nhân nghỉ việc của nhân viên công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước. Từ đó tìm ra những hạn chế, tồn tại trong hoạt động của công ty, chính sách nhân sự dành cho nhân viên kỹ thuật và đưa ra giải pháp nhằm giảm tình trạng nghỉ việc tại công ty ➢ Phạm vi nghiên cứu đề tài: • Không gian nghiên cứu:Nhân sự nghỉ việc tại tự nguyện và không tránh khỏi của Công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước. • Thời gian nghiên cứu: Dữ liệu được sử dụng trong bài là số liệu về nhân sự của Công ty trong khoảng thời gian từ năm 2016 – 2018. 4. Nguồn dữ liệu và phương pháp nghiên cứu Tài liệu thu thập ➢ Nguồn dữ liệu thứ cấp: Thu thập từ những bài báo, bài nghiên cứu liên quan đến vấn đề nghỉ việc, bảng điều tra mức độ hài lòng của nhân viên năm 2018 những số liệu từ phòng hành
4 chính nhân sự công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước bao gồm số nhân viên nghỉ việc qua các năm Nguồn dữ liệu từ bên ngoài: Báo đài, internet, sách,.. ➢ Nguồn dữ liệu sơ cấp: Được thu thập từ những, cán bộ công nhân viên làm việc tại công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước, về những đóng góp giải pháp cải thiện tình trạng nghỉ việc. Phỏng vấn trực tiếp nhân viên đã nghỉ việc của công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước Phương pháp thu thập số liệu: ➢ Phương pháp phỏng vấn trực tiếp ➢ Phương pháp hỏi ý kiến chuyên gia ➢ Phương pháp nghiên cứu phân tích tổng hợp. 5. Ý nghĩa thực tiễn ➢ Luận văn đi sâu phân tích và làm rõ thực trạng về tình trạng nghỉ việc của nhân viên tại công ty. Từ đó, chỉ ra những hạn chế và nguyên nhân. ➢ Đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm giảm tình trạng nghỉ việc của nhân viên Công Ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước thời gian tới. 6. Kết cấu của khóa luận. Nội dung chính của đề tài được trình bày trong 3 chương: Đề tài được kết cấu như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận Chương 2: Phân tích thực trạng về nghỉ việc tại công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước Chương 3: Một số giải pháp giảm nghỉ việc tại công ty TNHH Chăn Nuôi Hòa Phước
5 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VẤN ĐỀ NGHỈ VIỆC 1.1 Khái niệm về nghỉ việc của người lao động 1.1.1 Khái niệm về nghỉ việc Có rất nhiều lý do để một người thay đổi công việc, tuy nhiên vẫn có những nguyên nhân chung cho việc quyết định ra đi khỏi tổ chức hay doanh nghiệp, một nơi thoạt nhìn có thể là lý tưởng, những nguyên nhân đó đôi khi không phải tiền bạc hay vị trí. Đã có rất nhiều công trình nghiên cứu khoa học từ trước đến nay cho thấy rất nhiều khái niệm và ý kiến về vấn đề này. Nghỉ việc là khi nhân viên chấm dứt thời kỳ là thành viên của một tổ chức (Levin và Kliener,1992), Macy và Mirvis(1983) định nghĩa nghỉ việc là một hành động rời khỏi một tổ chức vĩnh viễn. Định nghĩa này dễ hiểu và giúp phân biệt được nghỉ việc tạm thời và nghỉ việc vĩnh viễn, thăng chức hoặc chuyển công tác nên đề tài sẽ sử dụng định nghĩa này khi nói về nghỉ việc Nghỉ việc phân loại thành nghỉ việc bắt buộc và nghỉ việc tự nguyện, tương ứng với quyết định nghỉ việc được đưa ra từ phía công ty hoặc phía nhân viên (Hom và Grifffrth, 1995). Cả hai khía cạnh này đều được các nhà nghiên cứu quan tâm khi bàn về nghỉ việc, tuy nhiên phần lớn các nghiên cứu đều tập trung vào khía cạnh nghỉ việc tự nguyện (Lee và Mitchell, 1994). Các nhà nghiên cứu đã phân tích sâu hơn và phân loại các khái niệm nghỉ việc tự nguyện thành nghỉ việc có thể tránh khỏi và không thể tránh khỏi (Egan và các cộng sự, 2004). Nghỉ việc đề cập tới việc rời bỏ tổ chức của nhân viên liên quan đến sự thiếu sự gắn kết với tổ chức và không thỏa mãn trong công việc (Egan, Yang & Barlett, 2004). Còn nghỉ việc không tránh khỏi là khi nhân viên nghỉ việc gặp các vấn đề sức khỏe, chuyện về gia đình, di chuyển nơi ở, kết hôn và theo đuổi việc học (Kane-Sellers, 2007) Đa số các công ty đều tập trung vào việc hạn chế nghỉ việc có thể tránh khỏi và phớt lờ vấn đề nghỉ việc liên quan đến sa thải, bệnh tật, qua đời hay di chuyển nơi ở (Joinson,2000). Trong các trường hợp nhân viên công ty nghỉ vì lí do không tránh khỏi. Công ty không nên tìm cách ngăn chặn nó mà nên tập trung tìm cách giảm thiểu những mất mát và ảnh hưởng do những trường hợp nghỉ việc như thế này gây ra.
6 Bảng 1.1 Bảng phân loại khái niệm nghỉ việc Loại nghỉ việc Mô tả Nghỉ việc bắt buộc Quyết định cho nhân viên nghỉ việc từ phía công ty, nhân viên bị công ty sa thải (Hom và Griffeth,1995; Lee và Mithchel, 1994) Nhân viên quyết định nghỉ việc hay rời bỏ tổ chức do không thỏa mãn trong việc và thiếu sự gắn kết với tổ chức (Egan, Yang & Barlett, Nghỉ việc tự Có thể tránh 2004, van Dam,2005) nguyện khỏi Nhân viên nghỉ việc khi gặp các vấn đề sức Không thể tránh khỏe, chuyện về gia đình, di chuyển nơi ở, kết khỏi hôn và theo đuổi việc học (Kane-Sellers, 2007) (Nguồn: Owolabi,2012;Toby,2004; Yang&Barlett) 1.1.2 Quá trình ra quyết định nghỉ việc Mobley là một trong những nhà tiên phong trong vấn đề nghỉ việc của nhân viên. Mobley đã chỉ ra được quá trình ra quyết định nghỉ việc của nhân viên từ khi bất mãn trong công việc đến khi ra quyết định nghỉ việc chính thức (hình 1.1) Theo Mobley, quyết định nghỉ việc của nhân viên là cả một quá trình, nó bắt đầu khi nhân viên có những hành vi bất mãn với công việc, sau đó sẽ có ý định nghỉ việc và cuối cùng là quyết định nghỉ việc chính thức. Qua đó cho ta thấy nguyên nhân chính của tình trạng nghỉ việc không chỉ là việc không hài lòng hài lòng với công việc mà nó còn phải qua nhiều bước, người lao động sẽ so sánh, đánh giá lợi ích của công việc hiện tại và công việc mới, so sánh các chi phí khi nghỉ việc, lợi ích của các công việc hiện tại và các công việc mới. Trong quá trình so sánh, đánh giá, nhân viên nhận thấy việc nghỉ việc sẽ có những thiệt hại và công việc mới sẽ không bù đắp được những thiệt hại đó, những lợi ích
7 công việc hiện tại thì tốt hơn những lợi ích của công việc mới mới mang lại, thì nhân viên sẽ tăng mức độ hài lòng với công việc hiện tại, ý định nghỉ việc sẽ giảm đi. Trong trường hợp ngược lại, nhân viên nhận thấy rằng công việc mới sẽ mang lại các cơ hội và lợi ích tốt hơn công việc cũ, nhân viên sẽ duy trì ý định nghỉ việc đến một thời điểm nào đó sẽ ra quyết định nghỉ việc chính thức. Trường hợp ý định nghỉ việc của nhân viên không đủ mạnh, nhân viên sẽ tiếp tục tìm kiếm các công việc mới, so sánh, đánh giá các lợi ích của công việc đang tìm kiếm và công việc hiện tại. Trong lúc này, họ sẽ chấp nhận các bất mãn trong công việc hiện tai, họ cũng suy nghĩ nhiều hơn đến việc nghỉ việc và tìm kiếm các công việc mới. Hình 1.1: Quá trình ra quyết định nghỉ việc của nhân viên theo Mobley (Nguồn: Mobley, 1997)
8 1.1.3 Tỷ lệ nghỉ việc của nhân viên Một trong những chỉ tiêu dùng để đo lường về vấn đề nghỉ việc chính là tỷ lệ nghỉ việc (Employee turnover rate). Theo Joinson (2000), tỷ lệ nghỉ việc bằng số nhân viên nghỉ việc chia cho tổng số nhân viên của công ty hoặc bộ phận, phòng ban cần quan sát. Tỷ lệ nghỉ việc là phần trăm số nhân viên nghỉ việc so với tổng số nhân viên trung bình tại một công ty (Hater và các công sự, 2002). Tỷ lệ nghỉ được tính bằng cách lấy số lượng nhân viên rời bỏ tổ chức chia cho số nhân viên trung bình trong tổ chức trong thời thời điểm cụ thể và số nhân viên nghỉ việc bao gồm cả nghỉ việc tự nguyện và nghỉ việc bắt buộc (Price, 1977). Ngoài ra, nghỉ việc còn được định nghĩa theo một cách khác là sự di chuyển của người lao động ra khỏi biên giới thành viên của một tổ chức. Do đó, tỷ lệ nghỉ việc được tính toán theo công thức sau: Công thức tính tỷ lệ nghỉ việc: Công thức tính tỷ lệ nghỉ việc tự ngyện: Ý nghĩa của tỷ lệ nghỉ việc đối với nhà quản lý: Căn cứ trên tỷ lệ nghỉ việc nhà quản lý sẽ ước lượng được số lượng nhân viên cần tuyển dụng và đào tạo để thay thế nhân viên nghỉ việc trong năm tới. Từ đó, ước lượng được chi phí cho tuyển dụng và đào tạo cho năm tiếp theo. Mỗi tổ chức sẽ có các tỷ lệ nghỉ việc khác nhau. Tỷ lệ nghỉ việc ở khu vực kinh tế tư nhân thường cao hơn nhà nước và cũng khác nhau giữa các vùng, khu vực. Tỷ lệ nghỉ việc cao ở khu vực có tỷ lệ thất nghiệp thấp vì tỷ lệ thất nghiệp thất người lao động dễ dàng tìm thấy môi trường làm việc mới phù hợp với yêu cầu của họ. Vậy tỷ lệ thất nghiệp bao nhiêu là hợp lý? Nếu nhà quản lý đặt mục tiêu là tỷ lệ thất nghiệp bằng 0, điều này chỉ mang lại sự thất vọng cho nhà quản lý. Vì đến một