Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Tác động của Cách mạng công nghệ 4.0 đến Hệ thống ngân hàng Việt Nam

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:125

Thêm vào BST

Báo xấu

47
lượt xem 7
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn nghiên cứu tác động của Cách mạng công nghiệp 4.0 đến Hệ thống ngân hàng Việt Nam. Đây là vấn đề mới, chưa có nhiều nghiên cứu trong giới học thuật và thực tiễn Cách mạng công nghiệp 4.0 đã gây ra nhiều tác động đến Hệ thống ngân hàng trong đó có Việt Nam.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Kinh tế: Tác động của Cách mạng công nghệ 4.0 đến Hệ thống ngân hàng Việt Nam

i TÓM TẮT LUẬN VĂN Đề tài: Tác động của Cách mạng công nghệ 4.0 đến Hệ thống ngân hàng Việt Nam Tóm tắt: Kể từ khi xuất hiện trong một báo cáo của chính phủ Đức năm 2011, cụm từ “Cách mạng công nghiệp 4.0” đã trở nên phổ biến tại nhiều quốc gia phát triển trên thế giới hơn bao giờ hết khi nó được kì vọng là sẽ đem lại một sự thay đổi toàn diện, đột phá với sự kết hợp của các công nghệ lại với nhau, trong đó có ngành Ngân hàng. Luận văn nghiên cứu tác động của Cách mạng công nghiệp 4.0 đến Hệ thống ngân hàng Việt Nam. Đây là vấn đề mới, chưa có nhiều nghiên cứu trong giới học thuật và thực tiễn Cách mạng công nghiệp 4.0 đã gây ra nhiều tác động đến Hệ thống ngân hàng trong đó có Việt Nam. Mức độ cạnh tranh giữa các ngân hàng ngày càng trở nên gay gắt, thúc đẩy các ngân hàng phải ngày càng đầu tư công nghệ, thay đổi phương thức hoạt động để có thể tiếp tục phát triển. Mục tiêu chung của luận văn là phân tích, làm rõ được tác động của Cách mạng công nghiệp 4.0 đến Hệ thống ngân hàng Việt Nam. Bằng phương pháp định tính kết hợp phương pháp tổng hợp, thống kê mô tả. Kết quả nghiên cứu cho thấy được những tác động của Cách mạng công nghiệp 4.0 đến Hệ thống ngân hàng. Từ đó giúp cho các nhà quản trị ngân hàng rút ra được những kết luận quan trọng. Đồng thời luận văn cũng gợi ý một số khuyến nghị vào việc phát triển Hệ thống ngân hàng Việt Nam dưới xu thế Cách mạng công nghiệp 4.0.
ii LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn này chưa từng được trình nộp để lấy học vị thạc sĩ tại bất cứ một trường đại học nào. Luận văn này là công trình nghiên cứu riêng của tác giả, kết quả nghiên cứu là trung thực, trong đó không có các nội dung đã được công bố trước đây hoặc các nội dung do người khác thực hiện ngoại trừ các trích dẫn được dẫn nguồn đầy đủ trong luận văn. TP. Hồ Chí Minh, ngày 05 tháng 09 năm 2019 Tác giả luận văn Lưu Thị Hằng
iii LỜI CÁM ƠN Trước tiên, tôi xin chân thành cảm ơn Quý Thầy Cô trường Đại học Ngân hàng TP. Hồ Chí Minh nói chung, nơi tôi học tập và nghiên cứu đã giảng dạy và giúp đỡ tôi trong suốt thời gian làm luận văn. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Người hướng dẫn khoa học PGS. TS. Nguyễn Đức Trung đã hỗ trợ, chỉ bảo tôi để hoàn thành luận văn này. Tôi xin bày tỏ lời cảm ơn chân thành đến gia đình, đồng nghiệp, bạn bè đã tạo điều kiện về thời gian và đóng góp ý kiến quý báu giúp tôi hoàn thành nhiệm vụ nghiên cứu của mình.
iv MỤC LỤC TÓM TẮT LUẬN VĂN .............................................................................................i LỜI CAM ĐOAN ......................................................................................................ii LỜI CÁM ƠN .......................................................................................................... iii MỤC LỤC .................................................................................................................iv DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT .......................................................................... x DANH MỤC BẢNG .............................................................................................. xiii DANH MỤC HÌNH ................................................................................................xiv PHẦN MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1 LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI .........................................................................................1 MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU ..................................................................................2 Mục tiêu tổng quát ................................................................................................2 Mục tiêu cụ thể .....................................................................................................2 CÂU HỎI NGHIÊN CỨU .....................................................................................2 ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ......................................................3 Đối tượng nghiên cứu ...........................................................................................3 Phạm vi nghiên cứu ..............................................................................................3 PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................................3 ĐÓNG GÓP DỰ KIẾN CỦA ĐỀ TÀI..................................................................3 TỔNG QUAN VỀ LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU ..................................................4 KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN ................................................................................5
v CHƯƠNG 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 VÀ HỆ THỐNG NGÂN HÀNG ..................................................................................... 6 1.1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 ..................6 1.1.1 Lược sử về các cuộc Cách mạng công nghiệp ........................................6 1.1.2 Khái niệm về Cách mạng công nghiệp 4.0 .............................................7 1.1.3 Thành phần cơ bản của Cách mạng công nghiệp 4.0..............................9 1.1.3.1 Robot tự động ................................................................................10 1.1.3.2 Mô phỏng ......................................................................................10 1.1.3.3 Hệ thống tích hợp ..........................................................................11 1.1.3.4 Internet vạn vật .............................................................................11 1.1.3.5 An ninh mạng ................................................................................12 1.1.3.6 Điện toán đám mây .......................................................................12 1.1.3.7 Sản xuất thêm dần (in 3D) ............................................................13 1.1.3.8 Tương tác thực ..............................................................................13 1.1.3.9 Dữ liệu lớn ....................................................................................14 1.1.3.10 Trí tuệ nhân tạo .............................................................................14 1.1.3.11 Sinh trắc học .................................................................................15 1.1.3.12 Chuỗi khối .....................................................................................16 1.1.4 Bản chất của Cách mạng công nghiệp 4.0 ............................................16 1.1.5 Đặc điểm của Cách mạng công nghiệp 4.0 ...........................................17 1.2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ HỆ THỐNG NGÂN HÀNG ..............................19 1.2.1 Khái niệm về Ngân hàng .......................................................................19 1.2.2 Ngân hàng số .........................................................................................20 1.2.3 Kênh phân phối ngân hàng....................................................................20
vi 1.2.4 Sản phẩm dịch vụ ngân hàng ................................................................21 1.2.5 Nguồn nhân lực ngân hàng ...................................................................22 1.2.6 Công nghệ tài chính ..............................................................................23 1.3 XU HƯỚNG CỦA CÁC NGÂN HÀNG THẾ GIỚI TRONG CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 ...............................................................................24 1.3.1 Xu hướng hợp tác với công nghệ tài chính ...........................................24 1.3.2 Xu hướng ngân hàng số ........................................................................27 1.3.3 Xu hướng sử dụng Internet vạn vật .......................................................28 1.3.4 Xu hướng sử dụng trí tuệ nhân tạo ........................................................31 1.3.5 Xu hướng sử dụng dữ liệu lớn ..............................................................34 1.3.6 Xu hướng sử dụng sinh trắc học ...........................................................36 1.3.7 Xu hướng sử dụng chuỗi khối ...............................................................38 1.4 KINH NGHIỆM TRONG CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 ĐỐI VỚI HỆ THỐNG NGÂN HÀNG .......................................................................41 1.4.1 Kinh nghiệm của một số nước trên thế giới ..........................................41 1.4.1.1 Kinh nghiệm của ngân hàng tại Mỹ ..............................................41 1.4.1.2 Kinh nghiệm của ngân hàng tại Thái Lan ....................................42 1.4.1.3 Kinh nghiệm của ngân hàng tại Singapore ...................................43 1.4.2 Một số kinh nghiệm cho Hệ thống ngân hàng Việt Nam .....................43 TÓM TẮT CHƯƠNG 1 .......................................................................................... 46 CHƯƠNG 2 TÌNH HÌNH TÁC ĐỘNG CỦA CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 ĐẾN HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM .............................................. 47 2.1 KHÁI QUÁT HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM .......................47
vii 2.1.1 Sơ lược về lịch sử hình thành và phát triển của Hệ thống ngân hàng Việt Nam ...............................................................................................................47 2.1.2 Danh sách ngân hàng tại trong Hệ thống ngân hàng Việt Nam ............50 2.1.3 Tình hình hoạt động và quy mô Hệ thống ngân hàng Việt Nam từ năm 2013 đến 2018 .............................................................................................................50 2.2 THỰC TRẠNG VỀ TÁC ĐỘNG CỦA CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 ĐẾN HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM ...........................53 2.2.1 Tác động tới mô hình hoạt động ngân hàng ..........................................53 2.2.1.1 Tác động tích cực ..........................................................................53 2.2.1.2 Tác động tiêu cực ..........................................................................57 2.2.2 Tác động tới kênh phân phối ngân hàng ...............................................58 2.2.2.1 Tác động tích cực ..........................................................................58 2.2.2.2 Tác động tiêu cực ..........................................................................63 2.2.3 Tác động tới các sản phẩm dịch vụ ngân hàng .....................................64 2.2.3.1 Tác động tích cực ..........................................................................64 2.2.3.2 Tác động tiêu cực ..........................................................................67 2.2.4 Tác động tới nguồn nhân lực ngân hàng ...............................................67 2.2.4.1 Tác động tích cực ..........................................................................67 2.2.4.2 Tác động tiêu cực ..........................................................................71 2.2.5 Tác động tới bảo mật, an ninh mạng ngân hàng ...................................72 2.2.5.1 Tác động tích cực ..........................................................................72 2.2.5.2 Tác động tiêu cực ..........................................................................73 2.3 ĐÁNH GIÁ CHUNG VỀ TÁC ĐỘNG CỦA CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 ĐẾN HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM ...........................78 2.3.1 Kết quả đạt được ...................................................................................78
viii 2.3.2 Những hạn chế ......................................................................................80 TÓM TẮT CHƯƠNG 2 .......................................................................................... 83 CHƯƠNG 3 KHUYẾN NGHỊ CÁC GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG NGÂN HÀNG VIỆT NAM DƯỚI XU THẾ CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 ........................................................................................................... 84 3.1 CƠ SỞ ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG NGÂN HÀNG DƯỚI XU THẾ CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 .......................................84 3.2.1 Tính tất yếu phải phát triển Hệ thống ngân hàng dưới xu thế Cách mạng công nghiệp 4.0 ..................................................................................................84 3.1.2 Định hướng phát triển Hệ thống ngân hàng Việt Nam dưới CMCN 4.0 .. ...............................................................................................................85 3.2 GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG NGÂN HÀNG DƯỚI XU THẾ CÁCH MẠNG CÔNG NGHIỆP 4.0 .........................................................91 3.2.1 Giải pháp cho ngân hàng số ..................................................................91 3.2.2 Giải pháp cho kênh phân phối ngân hàng .............................................92 3.2.3 Giải pháp cho sản phẩm dịch vụ ngân hàng .........................................93 3.2.4 Giải pháp cho nguồn nhân lực ngân hàng .............................................95 3.2.5 Giải pháp cho bảo mật, an ninh mạng ngân hàng .................................96 3.3 MỘT SỐ KHUYẾN NGHỊ .....................................................................99 3.3.1 Khuyến nghị với Cơ quan quản lý nhà nước ......................................100 3.3.1.1 Xây dựng cơ chế chính sách, hành lang pháp lý.........................100 3.3.1.2 Có chính sách hỗ trợ, đẩy mạnh truyền thông thúc đẩy dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt ..............................................................................100 3.3.1.3 Tổ chức các hội thảo, chuyên đề khoa học công nghệ ngân hàng 101
ix 3.3.2 Khuyến nghị với Hệ thống ngân hàng Việt Nam................................101 3.3.2.1 Nâng cao chất lượng sản phẩm dịch vụ ngân hàng ....................101 3.3.2.2 Đào tạo nguồn nhân lực ngân hàng, công nghệ thông tin..........101 3.3.2.3 Đầu tư cơ sở hạ tầng công nghệ ngân hàng ...............................102 3.3.2.4 Chú trọng bảo mật, an ninh mạng ngân hàng ............................102 TÓM TẮT CHƯƠNG 3 ........................................................................................ 103 PHẦN KẾT LUẬN ................................................................................................ 104 TÀI LIỆU THAM KHẢO .....................................................................................xvi
x DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT Tên viết tắt Tên đầy đủ ACB Ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu Agribank Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn AI Artificial Intelligence (Trí thông minh nhân tạo) AR Augmented reality (Tương tác thực) BBVA Banco Bilbao Vizcaya Argentaria (Tập đoàn ngân hàng đa quốc gia Tây Ban Nha) BIDV Ngân hàng thương mại cổ phần Đầu tư và Phát triển CAD Computer Aided Design (Thiết kế có sự trợ giúp của máy tính) CMCN Cách mạng công nghiệp CNTT Công nghệ thông tin Eximbank Ngân hàng thương mại cổ phần Xuất Nhập Khẩu Fintech Financial Technology (Công nghệ tài chính) IoS Internet of Services (Internet của các dịch vụ) IoT Internet of Things (Internet vạn vật) IT Information Technology (Công nghệ thông tin) LienVietPost Ngân hàng Thương mại Cổ phần Bưu điện Liên Việt Bank MB Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội
xi NCB Ngân hàng Thương mại Cổ phần Quốc Dân NFC Near Field Communications (Công nghệ giao tiếp tầm ngắn) NHNN Ngân hàng Nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại NLP Natural Language Processing (Xử lý ngôn ngữ tự nhiên) OCB Ngân hàng thương mại cổ phần Phương Đông OCBC Bank Tập đoàn ngân hàng nước ngoài Trung Quốc PIN Personal Identification Number (Mã số định danh) POS Point of Sale (Máy chấp nhận thanh toán thẻ) PwC Công ty Trách nhiệm hữu hạn Price Waterhouse Coopers Việt Nam QR Quick Response (Mã phản hồi nhanh) RBS Ngân hàng Hoàng gia Scotland Sacombank Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn Thương Tín SCB Ngân hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn SHB Ngân Hàng Thương mại cổ phần Sài Gòn - Hà Nội TCNH Tài chính ngân hàng TCTD Tổ chức tín dụng Techcombank Ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ Thương TMCP Thương mại cổ phần
xii TPBank Ngân hàng Thương mại Cổ phần Tiên Phong UOB Ngân hàng United Overseas Bank VIB Ngân hàng thương mại cổ phần Quốc tế VietcomBank Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương VietinBank Ngân hàng Thương mại cổ phần Công thương VPBank Ngân hàng Thương mại cổ phần Việt Nam Thịnh Vượng XHCN Xã hội chủ nghĩa
xiii DANH MỤC BẢNG Bảng 1.2 Ước tính nhu cầu và quy mô thị trường AI 5 năm tới ...............................32 Bảng 1.3 Một số tác dụng khi ứng dụng Blockchain trong ngân hàng .....................40 Bảng 2.1 Tỷ trọng khách hàng sử dụng một số kênh phân phối năm 2017 - 2018 ..59 Bảng 2.2 Tác động của CMCN 4.0 đến sản phẩm dịch vụ ngân hàng .....................65
xiv DANH MỤC HÌNH Hình 1.1 Lược sử về các cuộc Cách mạng công nghiệp .............................................6 Hình 1.2 Bản chất của Cách mạng công nghiệp 4.0 .................................................17 Hình 1.3 Thống kê đầu tư vào Fintech trên toàn cầu giai đoạn 2013 – H1/2018 .....25 Hình 1.4 Các lĩnh vực hợp tác giữa các ngân hàng và công ty Fintech H1/2018 .....26 Hình 1.5 Dự báo số người dùng dịch vụ ngân hàng số trên thế giới năm 2019 .......28 Hình 1.6 Tính quan trọng của IoT trong từng lĩnh vực năm 2018 ............................30 Hình 1.7 Lợi ích thu được tư AI năm 2030 của các khu vực trên thế giới ...............34 Hình 1.8 Lợi nhuận mà Big Data toàn cầu đem lại từ 2013 – 2018 .........................35 Hình 1.9 Tỷ lệ ảnh hưởng của Big Data đến các lĩnh vực năm 2018 .......................35 Hình 1.10 Nhu cầu của khách hàng về sử dụng sinh trắc học trong ngân hàng năm 2018 ...........................................................................................................................37 Hình 1.11 Vốn đầu tư vào công nghệ Blockchain năm 2013 – 2018 .......................38 Hình 2.1 Tổng tài sản của Hệ thống ngân hàng năm 2013 đến 2018 .......................51 Hình 2.2 11 ngân hàng có tổng tài sản trên 10 tỷ USD năm 2018 ............................52 Hình 2.3 Vốn điều lệ của Hệ thống ngân hàng từ năm 2013 đến năm 2018 ............53 Hình 2.4 Danh sách Ngân hàng số tại Việt Nam năm 2018 .....................................55 Hình 2.5 Số lượng giao dịch qua các kênh năm 2017 - 2018 ...................................56 Hình 2.6 Mức độ nghiên cứu, triển khai chiến lược chuyển đổi số năm 2018 .........57 Hình 2.7 Khách hàng sử dụng kênh phân phối ít nhất 1 tuần/lần năm 2017 - 2018 .60
xv Hình 2.8 Sự phát triển của kênh phân phối ngân hàng .............................................61 Hình 2.9 Mô hình OCB OMNI ứng dụng Omni-Channel ........................................62 Hình 2.10 Số liệu thống kê sản phẩm dịch vụ mới ngành ngân hàng năm 2018 ......66 Hình 2.11 Tỷ trọng Mã độc tống tiền của Top 3 Đông Nam Á năm 2018 ...............75 Hình 2.12 Số lượng Mã độc ngân hàng của Top 3 Đông Nam Á năm 2018 ............75 Hình 2.13 Số lượng nguy cơ từ Email Top 3 Đông Nam Á năm 2018 ....................76 Hình 2.14 Tội phạm công nghệ cao gia tăng nhiều hình thức tấn công nguy hiểm vào hoạt động ngân hàng năm 2018 ................................................................................77 Hình 2.15 Lợi nhuận ngân hàng từ năm 2013 đến năm 2018 ...................................79
1 PHẦN MỞ ĐẦU LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI Những tiến bộ về kỹ thuật công nghệ đang làm thay đổi cấu trúc, phương thức hoạt động và cung cấp nhiều dịch vụ hiện đại của Hệ thống ngân hàng, hình thành những sản phẩm dịch vụ tài chính mới như M-POS, Internet banking, Mobile Banking, công nghệ thẻ chip, ví điện tử…; tạo thuận lợi cho người dân trong việc sử dụng dịch vụ ngân hàng hiện đại và tiết kiệm được chi phí giao dịch. Mạng máy tính đã kết nối các thị trường tài chính trên toàn cầu thành một thị trường thống nhất và hoạt động liên tục, khắc phục được trở ngại về không gian và thời gian, tiết giảm chi phí, tạo điều kiện cho các giao dịch ngân hàng quốc tế được tiến hành thuận lợi, nhanh chóng. Nhờ đó đã đem lại cơ hội lớn cho các nhà kinh doanh tài chính, ngân hàng, đồng thời cạnh tranh trở nên quyết liệt hơn, gây ra những rủi ro rất lớn nếu thiếu vắng một môi trường kinh doanh lành mạnh hoặc mắc sai lầm trong chính sách và cơ chế vận hành. Khoa học phân tích và quản lý dữ liệu trong lĩnh vực ngân hàng ngày càng có nhiều thuận lợi, nhờ việc xây dựng được những trung tâm dữ liệu lớn (big data). Việc thu thập, phân tích và xử lý dữ liệu lớn sẽ tạo ra những tri thức mới, hỗ trợ việc đưa ra quyết định phù hợp và nhanh hơn, giảm được chi phí và tạo lợi thế cạnh tranh; nhất là tạo thuận lợi cho công tác dự báo, thống kê về hoạt động tiền tệ - ngân hàng. Tuy nhiên, những tiến bộ về kỹ thuật công nghệ cũng gây ra nhiều khó khăn cho việc quản lý và giám sát hoạt động tiền tệ - ngân hàng. Do các sản phẩm dịch vụ ngân hàng ngày càng đa dạng, rủi ro kinh doanh phức tạp hơn, gây khó khăn cho nhiều quốc gia trong việc kiểm soát rủi ro. Thị trường lao động trong lĩnh vực ngân hàng cũng sẽ có sự thay đổi, do việc ứng dụng những thành tựu của cuộc cách mạng này nên các ngân hàng giảm được số lượng nhân viên. Nhu cầu về nguồn nhân lực chất lượng cao sẽ gia tăng (giỏi cả về chuyên môn nghiệp vụ ngân hàng và công nghệ thông tin). Hơn nữa, việc cạnh tranh thông qua mở rộng mạng lưới các chi nhánh ngân hàng sẽ dần chấm dứt, do chi phí hoạt động cao, thay vào đó là công nghệ ngân
2 hàng hiện đại. Trước những thay đổi đang gây áp lực lên ngành Ngân hàng, các nhà quản lý cũng phải thay đổi tư duy và cách tiếp cận. Dù muốn hay không, các ngân hàng và các nhà tạo lập chính sách cần chấp nhận sự thay đổi tất yếu này, mở rộng tầm nhìn về triển vọng dịch vụ ngân hàng và nhanh chóng chuyển hóa thành hiện thực, như thế mới có thể tồn tại và phát triển bền vững. Để làm rõ tác động của Cách mạng công nghiệp 4.0 đến sự chuyển biến của Hệ thống ngân hàng trong thời kỳ này tôi quyết định chọn đề tài “Tác động của Cách mạng công nghệ 4.0 đến Hệ thống ngân hàng Việt Nam”. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU Mục tiêu tổng quát Mục tiêu tổng quát của luận văn là phân tích, làm rõ được thực trạng tác động của CMCN 4.0 đến Hệ thống ngân hàng Việt Nam từ đó đề xuất khuyến nghị nhằm phát huy những tác động tích cực và khắc phục những tác động tiêu cực trong CMCN 4.0 đối với Hệ thống ngân hàng Việt Nam. Mục tiêu cụ thể Các mục tiêu cụ thể như sau: (1) Làm rõ những vấn đề về lý luận và thực tiễn về CMCN 4.0 và Hệ thống ngân hàng. (2) Làm rõ những thực trạng tác động trong CMCN 4.0 đến Hệ thống ngân hàng tại Việt Nam (3) Đưa ra một số khuyến nghị dưới tác động của CMCN 4.0 đến Hệ thống ngân hàng Việt Nam CÂU HỎI NGHIÊN CỨU Để đạt được mục tiêu nêu trên, luận văn phải trả lời các câu hỏi nghiên cứu sau đây:
3 (1) Hiện nay thực trạng của tác động CMCN 4.0 đến Hệ thống ngân hàng Việt Nam như thế nào? (2) Hệ thống ngân hàng Việt Nam cần làm gì trước những tác động của CMCN 4.0? ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU Đối tượng nghiên cứu Luận văn tập trung nghiên cứu, đánh giá thực trạng những tác động của CMCN 4.0 đến Hệ thống ngân hàng Việt Nam. Phạm vi nghiên cứu Luận văn nghiên cứu về vấn đề tác động của CMCN 4.0 đến Ngân hàng thương mại trong Hệ thống Ngân hàng Việt Nam, trong giai đoạn từ tháng 1/2013 đến tháng 12/2018. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU Để thực hiện các nội dung nghiên cứu, tôi sử dụng phương pháp nghiên cứu định tính. Nội dung nghiên cứu còn có thống kê và mô tả, phân tích, so sánh, tổng hợp, thăm dò, khảo sát thực tiễn. Các phương pháp sử dụng gồm có: Phương pháp thống kê và mô tả, phương pháp so sánh, phương pháp tổng hợp, phương pháp phân tích, suy luận để xem xét các đặc điểm của hệ thống hàng Việt Nam, của CMCN 4.0 và đánh giá được tác động là tích cực hay tiêu cực với Hệ thống ngân hàng Việt Nam, có được những khuyến nghị phù hợp trong xu hướng toàn cầu hiện tại. ĐÓNG GÓP DỰ KIẾN CỦA ĐỀ TÀI Đây là đề tài mới nghiên cứu về tác động của CMCN 4.0 đến Hệ thống ngân hàng. Hệ thống hóa, phân tích làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về những tác động của CMCN 4.0 đến Hệ thống ngân hàng. Đánh giá, phân tích thực trạng tác động tích cực và tiêu cực của CMCN 4.0 đến Hệ thống ngân hàng Việt Nam từ năm 2013 đến 2018 nhằm đóng góp tính tham khảo với các Ngân hàng và tìm được hướng đi phù
4 hợp với các ngân hàng hiện tại, tăng năng lực cạnh tranh trong nước cũng như trên thế giới. Đối với các ngân hàng, luận văn hỗ trợ các ngân hàng nắm bắt được các tác động của CMCN 4.0 trong ngân hàng để có chiến lược phù hợp. Đối với các nhà nghiên cứu, luận văn là nguồn tài liệu tham khảo có giá trị trong nghiên cứu CMCN 4.0 trong lĩnh vực Ngân hàng nói riêng và nền kinh tế tại Việt Nam nói chung. TỔNG QUAN VỀ LĨNH VỰC NGHIÊN CỨU Trong thời gian vừa qua, việc nghiên cứu đề tài này đã có một số công trình, bài viết nghiên cứu có liên quan đến đề tài nghiên cứu, cụ thể như sau: 1. Bùi Quang Tiên 2017, Tác động của Cách mạng công nghiệp 4.0 đối với ngành Ngân hàng Việt Nam và cơ hội, thách thức đối với lĩnh vực thanh toán. Tạp chí Ngân hàng. Nghiên cứu đưa ra được: CMCN 4.0 tác động đến mô hình tổ chức, quản trị tại các ngân hàng thông qua sự xuất hiện của trí thông minh nhân tạo (AI - Artificial Intelligence) và tác động kênh phân phối, các sản phẩm dịch vụ ngân hàng truyền thống. Cơ hội và thách thức đối với lĩnh vực thanh toán tại Việt Nam. Một số chính sách và luật pháp tại Việt Nam về thanh toán nhằm tiếp cận và đón đầu CMCN 4.0 2. TS. Nguyễn Thị Hiền 2017, Tác động của Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 tới lĩnh vực tài chính - ngân hàng. Tạp chí tài chính. Bài viết nghiên cứu trình bày những đặc điểm của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và những tác động chính của nó đối với lĩnh vực tài chính, ngân hàng. Trên cơ sở nhận diện những thách thức mà lĩnh vực tài chính, ngân hàng phải đối mặt, bài viết đưa ra một số khuyến nghị chính sách cho ngành Tài chính, Ngân hàng nói riêng và nền kinh tế nói chung để có thể hội nhập và chủ động ứng phó thành công với những xu hướng của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ 4.
5 3. TS. Tô Huy Vũ 2016, Ngành Ngân hàng trước tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Tạp chí Ngân hàng. Bài viết nghiên cứu đề cập những tác động chủ yếu đến ngành Ngân hàng và một số giải pháp để nắm bắt cơ hội tốt hơn, đồng thời hạn chế tác động tiêu cực của cuộc CMCN 4.0 4. TS. Nghiêm Xuân Thành 2017, Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 và sự chuẩn bị của ngành Ngân hàng Việt Nam. Tạp chí Tài chính kỳ. Bài viết nghiên cứu mô tả Cách mạng công nghiệp lần thứ 4: Đỉnh cao của sự phát triển công nghệ, kết nối và chia sẻ. Đề cập đến Tác động của Cách mạng công nghiệp lần thứ 4 tới cơ cấu và trình độ phát triển của nền kinh tế và ngành Ngân hàng. Qua đó nêu ra những Thách thức đối với từng ngân hàng trong bối cảnh hiện nay. Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã tác động sâu rộng đến hầu hết tất cả các lĩnh vực. Đã có nhiều nghiên cứu về sự tác động của công nghệ 4.0 đến các lĩnh vực kinh tế, giáo dục, riêng về hoạt động ngân hàng thì chỉ có những bài viết, ý kiến, phát biểu chưa đi sâu vào phân tích. Với đề tài nghiên cứu này, tôi sẽ thông qua phương pháp định tính để có phân tích về tác động của cách mạng công nghiệp 4.0 lên hoạt động của các ngân hàng hiện nay. KẾT CẤU CỦA LUẬN VĂN Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ lục, luận văn được kết cấu gồm 3 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận về Cách mạng công nghiệp 4.0 và Hệ thống ngân hàng Chương 2: Thực trạng tác động của Cách mạng công nghiệp 4.0 đến Hệ thống ngân hàng Việt Nam Chương 3: Khuyến nghị các giải pháp phát triển ngân hàng Việt Nam dưới xu thế Cách mạng công nghiệp 4.0