Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến Pháp và Luật Hành Chính: Xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế

Chia sẻ: Vica999 Vica999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:119

Thêm vào BST

Báo xấu

43
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu của luận văn Xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế là đưa ra những giải pháp bảo đảm xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Huế.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Luật Hiến Pháp và Luật Hành Chính: Xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ …………/………… ……/…… HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA HỒ XUÂN ANH XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH ĐỐI VỚI NGƢỜI CHƢA THÀNH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HUẾ, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HIẾN PHÁP VÀ LUẬT HÀNH CHÍNH Chuyên ngành: Luật Hiến pháp và Luật Hành chính Mã số: 60 38 01 02 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. LƢƠNG THANH CƢỜNG H HI N H - NĂM 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi tên là Hồ Xuân Anh, học viên lớp cao học Luật Hiến pháp và Luật Hành chính (Mã số: 60 38 01 02) của Học viện Hành chính Quốc gia. Luận văn “Xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế” do tôi thực hiện dưới sự hướng dẫn khoa học của PGS.TS. Lương hanh Cường. ôi xin cam đoan tất cả nội dung được sử dụng, nghiên cứu trong luận văn này là trung thực và là kết quả nghiên cứu là của bản thân. Các số liệu, hồ sơ và trích dẫn trong nội dung luận văn là chính xác và trung thực. Thừa Thiên Huế, tháng 5 năm 2018 Ngƣời cam đoan Hồ Xuân Anh
LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, tôi xin được gửi lời cảm ơn chân thành tới toàn thể các Thầy, Cô giáo của Học viện Hành chính Quốc gia, những người đã truyền thụ kiến thức, hướng dẫn, tư vấn cho tôi trong suốt thời gian học tập cũng như trong thời gian tôi thực hiện luận văn này. Để hoàn thành các nội dung nghiên cứu của luận văn này, ngoài sự cố gắng của bản thân, tôi đã nhận được sự giúp đỡ nhiệt tình của nhiều tập thể và cá nhân. Tôi xin cảm ơn chân thành tới các tập thể và cá nhân vì sự giúp đỡ quý báu đó. ôi xin được bày tỏ lòng biết ơn đối với gia đình, những người thân và bạn bè đã chia sẻ cùng tôi những khó khăn, động viên và tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi học tập, nghiên cứu để hoàn thành luận văn này. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn đến PGS.TS. Lương hanh Cường, người đã trực tiếp hướng dẫn, giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cứu và hoàn thành luận văn này. Do giới hạn về mặt thời gian và trình độ nghiên cứu nên luận văn không tránh khỏi những thiếu sót. Vì vậy, tôi rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các Thầy, cô giáo để luận văn được hoàn thiện hơn. Xin chân thành cảm ơn! Thừa Thiên Huế, tháng 5 năm 2018 Tác giả Hồ Xuân Anh
MỤC LỤC Trang Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục chữ viết tắt Danh mục các biểu đồ PHẦN MỞ ĐẦU .............................................................................................. 1 Chương 1: LÝ LUẬN VÀ PHÁP VỀ XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH ĐỐI VỚI NGƢỜI CHƢA THÀNH NIÊN .................................................... 9 1.1. Khái niệm người chưa thành niên ........................................................... 9 1.2. Xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên ................... 10 1.2.1. Khái niệm, đặc điểm, căn cứ và hình thức xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên ........................................................ 10 1.2.2. Thẩm quyền, thủ tục xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên ......................................................................................... 29 1.3. Các yếu tố tác động đến xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên ..................................................................................................... 43 1.3.1. Tình hình vi phạm hành chính do người chưa thành niên thực hiện .... 43 1.3.2. Năng lực thực thi công vụ của người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên ..................................... 44 1.3.3. Điều kiện cơ sở vật chất phục vụ việc thi hành quyết định xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên ................................. 45 Tiểu kết chương 1: ......................................................................................... 46 Chương 2: THỰC TRẠNG XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH ĐỐI VỚI NGƢỜI CHƢA THÀNH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HUẾ .. 48
2.1. Tình hình vi phạm hành chính do người chưa thành niên thực hiện trên địa bàn thành phố Huế và nguyên nhân ....................................................... 48 2.1.1. Khái quát về tình hình vi phạm hành chính trên địa bàn thành phố Huế trong thời gian vừa qua ..................................................................... 48 2.1.2. Tình hình vi phạm hành chính do người chưa thành niên thực hiện trên địa bàn thành phố Huế ............................................................... 52 2.2. Phân tích thực trạng xử lý vi phạm hành chính và thi hành quyết định xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Huế ........................................................................................................ 62 2.2.1. Các hình thức xử phạt vi phạm hành chính ................................ 63 2.2.2 Các biện pháp xử lý hành chính ................................................... 66 2.3. Đánh giá xử lý vi phạm hành chính và thi hành quyết định xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Huế............ 71 2.3.1. Kết quả đạt được và nguyên nhân ............................................... 71 2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân ............................................................. 76 Tiểu kết chương 2: ......................................................................................... 79 Chương 3: PHƢƠNG HƢỚNG, GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH ĐỐI VỚI NGƢỜI CHƢA THÀNH NIÊN TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ HUẾ, TỈNH THỪA THIÊN HUẾ ......................................... 81 3.1. Phương hướng bảo đảm xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Huế ........................................................ 81 3.1.1. Phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và xã hội trong phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn vi phạm pháp luật hành chính đối với người chưa thành niên nói riêng ......................................................... 81 3.1.2. Chú trọng kết hợp giữa xử lý vi phạm hành chính với sự giáo dục của gia đình, nhà trường, xã hội ............................................................... 82
3.1.3. Lựa chọn hình thức xử lý vi phạm hành chính phù hợp với từng trường hợp cụ thể ...................................................................................... 82 3.1.4. Bảo đảm, bảo vệ quyền của người chưa thành niên trong quá trình xử lý vi phạm hành chính ................................................................. 83 3.2. Giải pháp bảo đảm xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Huế .................................................................. 83 3.2.1. Tiếp tục hoàn thiện pháp luật, thể chế xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên .................................................................. 84 3.2.2. Xác định cụ thể trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên ........................ 87 3.2.3. Phòng ngừa, ngăn chặn có hiệu quả những vi phạm hành chính do người chưa thành niên thực hiện.......................................................... 89 3.2.4. ăng cường trách nhiệm của gia đình, nhà trường, xã hội trong giáo dục người chưa thành niên ................................................................ 92 3.2.5. Các giải pháp khác ...................................................................... 95 Tiểu kết chương 3: ......................................................................................... 98 TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 101 PHỤ LỤC
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT BPXLHC : Biện pháp xử lý hành chính CHXHCN : Cộng hòa xã hội chủ nghĩa HĐND : Hội đồng Nhân dân NCTN : Người chưa thành niên TAND : Tòa án Nhân dân THCS : rung học cơ sở THPT : rung học phổ thông TTATGT- Đ : rật tự an toàn giao thông TTATXH : rật tự an toàn xã hội Đ : rật tự đô thị UBMTTQ : Ủy ban Mặt trận ổ quốc UBND : Ủy ban Nhân dân VPPL : Vi phạm pháp luật XHCN : Xã hội chủ nghĩa XLVPHC : Xử lý vi phạm hành chính
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Trang Biểu đồ 2.1: Thống kê tình hình vi phạm hành chính trên địa bàn TP Huế theo hình thức xử phạt (trong các năm từ 2014 đến 2017). Nguồn từ tổng hợp các báo cáo năm của Công an Thành phố Huế ....................................... 49 Biểu đồ 2.2:Thống kê tình hình vi phạm hành chính trên địa bàn Thành phố Huế theo hình thức xử phạt ( rong các năm 2014 - 2017)..................... 50 Biểu đồ 2.3: Thống kê số vụ việc vi phạm hành chính do người chưa thành niên thực hiện trên địa bàn thành phố Huế (trong các năm từ 2014 đến 2017). .. 52 Biểu đồ 2.4: Thống kê số vụ việc vi phạm hành chính do người chưa thành niên thực hiện trên địa bàn thành phố Huế (trong các năm từ 2014 đến 2017), phân loại theo độ tuổi .................................................................. 55 Biểu đồ 2.5: Thống kê số vụ việc vi phạm hành chính do người chưa thành niên thực hiện trên địa bàn thành phố Huế (trong các năm từ 2014 đến 2017), phân loại theo độ tuổi. ................................................................. 56 Biểu đồ 2.6: Thống kê số vụ việc vi phạm hành chính do người chưa thành niên thực hiện trên địa bàn thành phố Huế (trong các năm từ 2014 đến 2017), phân loại theo độ tuổi .................................................................. 57 Biểu đồ 2.7: Thống kê số vụ việc vi phạm hành chính do người chưa thành niên thực hiện trên địa bàn thành phố Huế (trong các năm từ 2014 đến 2017), phân loại theo giới tính ................................................................ 57 Biểu đồ 2.8: Thống kê số vụ việc vi phạm hành chính do người chưa thành niên thực hiện trên địa bàn thành phố Huế (trong các năm từ 2014 đến 2017), phân loại theo lĩnh vực vi phạm .................................................. 58 Biểu đồ 2.9: Thống kê số vụ việc vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự an toàn xã hội do người chưa thành niên thực hiện trên địa bàn thành phố Huế (trong các năm từ 2014 đến 2017). ................................ 59
Biểu đồ 2.10: Thống kê số vụ việc vi phạm hành chính ................................. 60 trong lĩnh vực trật tự án toàn giao thông do người chưa thành niên thực hiện trên địa bàn thành phố Huế (trong các năm từ 2014 đến 2017) ............. 60 Biểu đồ 2.11: Số liệu so sánh giữa các hình thức xử phạt vi phạm hành chính do người chưa thành niên thực hiện trên địa bàn thành phố Huế (trong các năm từ 2014 đến 2017) ..................................................................... 64
PHẦN MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của việc nghiên cứu đề tài Thanh thiếu niên trẻ, người chưa thành niên được xác định là hạnh phúc của mỗi gia đình, là thế hệ tương lai của đất nước, là lớp người sẽ kế tục sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc, có vai trò xung kích quan trọng trong các cuộc cách mạng dân tộc và quá trình xây dựng thành công XHCN, xây dựng đất nước Việt Nam giàu đẹp. Chính vì tầm quan trọng như vậy, nên vấn đề chăm sóc, giáo dục, đào tạo thế hệ trẻ và đấu tranh phòng, chống, ngăn chặn thế hệ trẻ, người chưa thành niên có hành vi vi phạm pháp luật được Đảng và Nhà nước CHXHCN Việt Nam đặc biệt quan tâm. Đảng và Nhà nước luôn coi người chưa thành niên, đặc biệt là những người dưới 16 tuổi, là những người chưa trưởng thành, còn non nớt về thể chất, trí tuệ. Do đó, họ cần được đối xử khác với cách đối xử dành cho người đã thành niên và cần được gia đình, xã hội và Nhà nước bảo vệ, chăm sóc đặc biệt. Quan điểm, chính sách cơ bản này đã được thể hiện nhất quán, xuyên suốt trong Hiến pháp nước CNXHCN Việt Nam và được cụ thể hóa trong một số các Bộ luật, luật quan trọng ở cả hai hệ thống hành chính và hình sự, được quy định riêng (có chương riêng, các điều khoản riêng) về các loại trách nhiệm pháp lý đối với các hành vi vi phạm pháp luật áp dụng đối với người chưa thành niên. Trong những năm qua thực hiện công cuộc đổi mới dưới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam, tình hình kinh tế - xã hội của đất nước đã có những bước phát chuyển biến tích cực; an ninh chính trị được giữ vững, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo. Hệ thống pháp luật nói chung, và pháp luật về xử lý vi phạm hành chính ngày càng được bổ sung, hoàn thiện hơn đã quy định cụ thể, chặt chẽ việc áp dụng các biện pháp xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên. 1
Luật Xử lý vi phạm hành chính được Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam khóa XIII, kỳ họp thứ 3 thông qua ngày 20/6/2012, có hiệu lực từ ngày 01/7/2013, cùng với các nghị định, thông tư hướng dẫn liên quan trong trong lĩnh vực này cũng đã tương đối đầy đủ, là cơ sở pháp lý quan trọng góp phần bảo đảm trật tự kỷ cương quản lý hành chính, an ninh, trật tự an toàn xã hội, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức. Đối với đối tượng người chưa thành niên vi phạm, Luật XLVPHC đã dành một phần riêng để quy định về chính sách xử lý đối với người chưa thành niên vi phạm hành chính và quy định về các biện pháp thay thế xử lý vi phạm hành chính (bao gồm nhắc nhở, quản lý tại gia đình); điều kiện, thẩm quyền và thủ tục áp dụng các biện pháp thay thế. Ðây là một nội dung mới, tiến bộ, thể hiện chính sách nhất quán của Ðảng và Nhà nước ta thường xuyên quan tâm đến đối tượng người chưa thành niên nói chung, người chưa thành niên vi phạm pháp luật nói riêng, nâng cao một bước phát triển về thể chế pháp lý bảo vệ quyền con người trong bối cảnh hội nhập quốc tế. Đồng thời góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, thực hiện tốt việc phòng, chống, ngăn ngừa, xử lý và tuyên truyền có hiệu quả những hành vi vi phạm của các đối tượng là người chưa thành niên. Tuy vậy về tổng thể hệ thống pháp luật này vẫn còn tản mạn, phân tán trong nhiều luật, văn bản pháp luật khác nhau, khó khăn cho việc nghiên cứu, áp dụng, thực thi. Đặc biệt đối tượng áp dụng là người chưa thành niên do đặc thù về thể chất và trí tuệ nên việc xử lý người chưa thành niên vi phạm pháp luật nói chung, vi phạm hành chính nói riêng là vấn đề hết sức phức tạp và khó khăn. Trên thực tế, tình hình vi phạm pháp luật hành chính do người chưa thành niên thực hiện có chiều hướng gia tăng và có diễn biến phức tạp, phổ biến và rất đáng lo ngại, được đánh giá là nguy hiểm cho xã hội, với nhiều vấn đề mới nảy sinh trên thực tiễn mà các qui định pháp luật có thể chưa theo kịp để điều chỉnh. 2
rước tình hình đó, việc nghiên cứu một cách có hệ thống, toàn diện những vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến qui định của pháp luật về người chưa thành niên, về xử lý vi phạm hành chính áp dụng đối với người chưa thành niên, trên cơ sở đó đưa ra những giải pháp, kiến nghị đề xuất để tiếp tục hoàn thiện pháp luật hiện hành và giải quyết những vướng mắc của thực tiễn áp dụng là việc làm cần thiết. Điều này không những có ý nghĩa quan trọng về mặt lý luận mà còn có ý nghĩa cả về thực tiễn trong giai đoạn xây dựng Nhà nước pháp quyền hiện nay ở Việt Nam, và đảm bảo cho pháp luật thực thi đạt được hiệu quả cao nhất, góp phần ngăn ngừa, đấu tranh, phòng chống những hành vi vi phạm pháp luật do chủ thể là người chưa thanh niên thực hiện, vừa không lạm dụng các biện pháp cưỡng chế hạn chế quyền và lợi ích của người chưa thành niên, vừa quản lý, giáo dục có hiệu quả với đối tượng này. Điều này đặc biệt có ý nghĩa hơn đối với sự vươn mình, thay đổi và phát triển của địa bàn thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế, Việt Nam, hiện nay bên cạnh những thành quả tốt đẹp đạt được đã xuất hiện một thực trạng đáng lo ngại là người chưa thành niên vi phạm pháp luật đang dần gia tăng. Hậu quả tiêu cực của người chưa thành niên vi phạm pháp luật không chỉ ảnh hưởng một cách không tốt đến tình hình kinh tế - xã hội, trật tự an toàn xã hội đang trên đà phát triển của thành phố Huế mà còn ảnh hưởng lớn đến những giá trị tốt đẹp, chuẩn mực sống, giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc ta nói chung và các giá trị Huế nói riêng. Với những lý do trên tác giả đã lựa chọn đề tài “Xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế” làm luận văn tốt nghiệp bậc học thạc sỹ, chuyên ngành Luật Hiến pháp và Luật hành chính (mã số 60 38 01 02). 3
2. Tình hình nghiên cứu Xử lý vi phạm hành chính nói chung và xử phạt vi phạm hành chính nói riêng là công cụ quan trọng trong hoạt động quản lý nhà nước nhằm duy trì trật tự, kỷ cương trong quản lý hành chính của Nhà nước. Đồng thời đây cũng là vấn đề trực tiếp liên quan đến cuộc sống hàng ngày của toàn xã hội. rong đó có vấn đề đặc biệt quan trọng là xử lý vi phạm hành chính với đối tượng áp dụng là người chưa thành niên theo quan điểm Đảng và Nhà nước ta. Chính vì vậy nên việc nghiên cứu trong lĩnh vực này nhận được nhiều quan tâm và đã có nhiều tác giả, chuyên gia, nhà nghiên cứu tiến hành thực hiện. Tuy vậy, nhìn chung các công trình, nghiên cứu này chủ yếu đề cập đến pháp luật về xử lý vi phạm hành chính nói chung, tổng quan. rong đó có thể tìm hiểu một số công trình khoa học sau: Đầu tiên là luận án tiến sỹ luật, chuyên ngành Luật Hiến pháp và Luật Hành chính về “Biện pháp xử lý người chưa thành niên vi phạm pháp luật” của tác giả Hoàng Minh Khôi, Đại học luật thành phố Hồ Chí Minh (2014) có phạm vi nghiên cứu rộng. Luận án này trên cơ sở tiếp cận những khái niệm chung nhất về các yếu tố cấu thành vi phạm pháp luật và căn cứ làm phát sinh trách nhiệm pháp lý của người chưa thành niên vi phạm pháp luật, luận án đã xây dựng lý luận về bản chất, đặc điểm của người chưa thành niên vi phạm pháp luật thuộc đối tượng áp dụng các biện pháp xử lý hành chính và bản chất, đặc điểm của các biện pháp đó. Làm rõ các yếu tố đặc thù và tính tồn tại khách quan của chúng với tư cách là phạm trù pháp lý cần được Pháp điển hóa. Đồng thời, từ cơ sở lý luận trên, hệ thống những nội dung cơ bản hình thành khung lý thuyết của luận án đã được nghiên cứu và làm sáng tỏ. Luận văn thạc sỹ luật học về “Pháp luật hành chính về quyền của người chưa thành niên” của tác giả Lê Thị Ngọc Thanh (2010) nghiên cứu các vấn đề lý luận và pháp lý hành chính về quyền của người chưa thành niên: khái 4
niệm, nội dung cơ bản của quyền con người; khái niệm, đặc điểm, nội dung quyền của người chưa thành niên; cơ sở pháp lý hành chính Việt Nam về quyền của người chưa thành niên; hực trạng pháp luật hành chính về quyền của người chưa thành niên, nhận xét, đánh giá thực trạng pháp luật hành chính về quyền của người chưa thành niên cuối cùng là phương hướng và giải pháp hoàn thiện quy định pháp luật hành chính về quyền của người chưa thành niên ở nước ta trong giai đoạn hiện nay. Luận văn thạc sỹ luật học về “Hoàn thiện pháp luật về xử lý hành chính với người chưa thành niên” của tác giả Nguyễn Ngọc Bích, Đại học Luật Hà Nội (2003); Luận văn thạc sỹ luật học về “Pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính: Lý luận và thực tiễn” của tác giả Bùi Tiến Đạt, Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội (2008); Luận văn “Xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên - Lý luận và thực tiễn”, tác giả Đồng Thúy An (2011)… Các nghiên cứu này nghiên cứu một cách tổng quan những vấn đề lý luận liên quan đến xử lý vi phạm hành chính, về chủ thể là người chưa thành niên… Tuy vậy các nghiên cứu liệt kê trên được tiến hành đã lâu, trước thời điểm Luật Xử lý vi phạm hành chính 2012 ban hành, và cho đến nay thì hệ thống pháp luật hành chính và xử lý vi phạm hành chính đã có thay đổi một cách toàn diện. Bên cạnh đó, có một số các bài viết nghiên cứu, báo cáo đánh giá như: “Báo cáo sơ kết 03 năm thực hiện Nghị định số 81/2013/NĐ-CP ngày 19/7/2013 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Xử lý vi phạm hành hành chính” của Bộ ư pháp (2016), ”Xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên”, tác giả Phạm Hồng Giang, Tạp chí Dân chủ và Pháp luật, số chuyên đề Pháp luật về xử lý vi phạm hành chính (2013),.. chủ yếu đánh giá một cách tổng quan chung về tình hình thực hiện pháp luật xử lý vi phạm hành chính. Và rất nhiều bài báo, bài viết các tác giả trên các tạp chí, diễn đàn, 5
hội thảo.. nhưng chỉ tiếp cận, đề cập, phân tích, hoặc dự báo, bình luận từng vấn đề, khía cạnh của xử lý vi phạm hành chính, chứ chưa tập trung phân tích xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên. uy nhiên đến nay chưa có công trình nghiên cứu nào về thực trạng vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Huế (tỉnh Thừa Thiên Huế), phân tích đánh giá nguyên nhân và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả việc xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Huế. Vì vậy có thể nói đề tài thạc sỹ nghiên cứu về “Xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế” tại thời điểm này là mới, và không trùng lặp với các công trình nghiên cứu có liên quan. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn 3.1. Mục đích của luận văn Mục đích nghiên cứu của luận văn là đưa ra những giải pháp bảo đảm xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Huế. 3.2. Nhiệm vụ của luận văn Để thực hiện mục đích trên, nhiệm vụ luận văn được xác định là: - Nghiên cứu làm sáng tỏ thêm những vấn đề lý luận tổng quan và thực trạng quy định pháp luật hiện hành về người chưa thành niên, về xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trong thực tiễn hiện nay. - Phân tích, đánh giá từ các số liệu, vụ việc xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Huế, để từ đó: + Chỉ ra thực trạng vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Huế và nguyên nhân của thực trạng đó; + Đánh giá tổng quát các yếu tố tác động đến việc xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Huế. 6
- Đề xuất giải pháp bảo đảm xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Huế. 4. Đối tƣợng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của đề tài được xác định là những vấn đề lý luận và thực tiễn của xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Đề tài sẽ tập trung đi vào nghiên cứu xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên. - Về mặt không gian: thành phố Huế, tỉnh Thừa Thiên Huế, Việt Nam. - Về mặt thời gian: trong giai đoạn 2014 - 2017. - Về nội dung: pháp luật về xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên. 5. Phƣơng pháp luận và nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Luận văn được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Duy vật biện chứng và chủ nghĩa Duy vật lịch sử. 5.2. Phương pháp cụ thể Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể sau: Về phương pháp nghiên cứu, luận văn sử dụng các phương pháp: Phương pháp so sánh, phương pháp tổng hợp, phương pháp phân tích để làm rõ thêm các thực trạng, nguyên nhân vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên (chương 1, chương 2); Thu thập và so sánh số liệu để đánh giá và đề xuất các giải pháp đảm bảo xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên (chương 3). 7
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Đóng góp về mặt lý luận: Góp phần bổ sung thêm, hệ thống hóa, làm rõ thêm lý luận về xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên. - Những kết quả nghiên cứu của luận văn là tài liệu có giá trị tham khảo cho các cơ quan Nhà nước trong quá trình hoàn thiện pháp luật về xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên; tham khảo trong học tập, nghiên cứu về luật Hành chính. 7. Kết cấu của luận văn Luận văn bao gồm: Phần mở đầu, nội dung, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo. Phần nội dung của luận văn được chia thành 3 chương: Chương 1: Những vấn đề lý luận về xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên. Chương 2: hực trạng xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Huế, tỉnh hừa hiên Huế. Chương 3: Phương hướng, giải pháp bảo đảm xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên trên địa bàn thành phố Huế, tỉnh hừa hiên Huế. 8
Chương 1: LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ XỬ LÝ VI PHẠM HÀNH CHÍNH ĐỐI VỚI NGƢỜI CHƢA THÀNH NIÊN 1.1. Khái niệm ngƣời chƣa thành niên Người chưa thành niên là những người chưa hoàn toàn phát triển đầy đủ về nhân cách (thể chất và tinh thần), chưa có đầy đủ quyền lợi và nghĩa vụ của một công dân. Do sự phát triển của từng quốc gia khác nhau, nên khái niệm người chưa thành niên ở các quốc gia cũng khác nhau, bên cạnh việc đưa ra khái niệm này thì Công ước về Quyền trẻ em vẫn còn những điều khoản để ngỏ cho các nước quy định về độ tuổi cho người chưa thành niên, thậm chí ngay trong một quốc gia các văn bản pháp luật cũng quy định không thống nhất về vấn đề này. Điều 1 Công ước quốc tế về quyền trẻ em được Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua ngày 20/11/1989 có ghi: “ rong phạm vi Công ước này, trẻ em có nghĩa là người dưới 18 tuổi, trừ trường hợp luật pháp áp dụng đối với trẻ em có quy định tuổi thành niên sớm hơn”. Như vậy người chưa thành niên là những người chưa trưởng thành do họ còn non nớt về thể chất và trí tuệ. Do đó, người chưa thành niên cần được đối xử khác với cách đối xử dành cho người đã thành niên và cần được gia đình, xã hội và Nhà nước bảo vệ, chăm sóc đặc biệt. Quan điểm, chính sách cơ bản này đã được thể hiện trong Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam cũng như trong một số luật quan trọng ở cả hệ thống hành chính và hình sự. heo đó, độ tuổi người chưa thành niên được xác định thống nhất trong Hiến pháp, Bộ luật Hình sự, Bộ luật tố tụng hình sự, Bộ luật Lao động, Bộ luật Dân sự, Luật xử lý vi phạm hành chính và một số văn bản quy phạm pháp luật khác. Tất cả các văn bản pháp luật đó đều quy định tuổi của người chưa thành niên là dưới 18 tuổi 9
và quy định riêng những chế định pháp luật đối với người chưa thành niên trong từng lĩnh vực cụ thể. Tuy vậy, cần lưu ý khái niệm người chưa thành niên khác với khái niệm trẻ em. heo Điều 1 Luật Bảo vệ, chăm sóc và Giáo dục trẻ em năm 2004: “ rẻ em là công dân Việt Nam dưới 16 tuổi”. Tóm lại: Người chưa thành niên là người dưới 18 tuổi, chưa phát triển hoàn thiện về thể chất và tinh thần, chưa có đầy đủ các quyền và nghĩa vụ pháp lý như người đã thành niên. 1.2. Xử lý vi phạm hành chính đối với ngƣời chƣa thành niên 1.2.1. Khái niệm, đặc điểm, căn cứ và hình thức xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên 1.2.1.1. Khái niệm xử lý vi phạm hành chính đối với người chưa thành niên - Khái niệm vi phạm hành chính: Khái niệm vi phạm hành chính lần đầu tiên được nêu ra trong Pháp lệnh Xử phạt vi phạm hành chính ngày 30/11/1989. Và được khẳng định lại trong Luật xử lý vi phạm hành chính được Quốc hội nước CHXHCN Việt Nam khóa XIII, kỳ họp thứ 3 thông qua ngày 20/6/2012, được Chủ tịch nước ký lệnh công bố số 13/2012/L-CTN ngày 02/7/2012, có hiệu lực từ ngày 01/7/2013. Tại khoản 1 Điều 2 của Luật XLVPHC 2012 đã chỉ rõ: “Vi phạm hành chính là hành vi có lỗi do cá nhân, tổ chức thực hiện, vi phạm quy định của pháp luật về quản lý nhà nước mà không phải là tội phạm và theo quy định của pháp luật phải bị xử phạt vi phạm hành chính”. Như vậy, Luật XLVPHC không đưa ra định nghĩa trực tiếp vi phạm hành chính, mà quy định gián tiếp thông qua giải thích từ ngữ được hiểu và khái niệm vi phạm hành chính cũng đã được đề cập rất rõ ràng. rên cơ sở quy định này, cho thấy vi phạm hành chính có các đặc điểm sau: Thứ nhất, vi phạm hành chính là hành vi có lỗi; 10
Thứ hai, vi phạm hành chính xâm hại tới hoạt động quản lý nhà nước mà không phải là tội phạm; Thứ ba, vi phạm hành chính phải bị xử phạt hành chính (tức là phải chịu một hoặc nhiều hình thức xử phạt đã được quy định trong Luật XLVPHC 2012 như cảnh cáo; phạt tiền; tước quyền sử dụng giấy phép, chứng chỉ hành nghề có thời hạn…). Mặc dù đây là một khái niệm đã được “luật hóa”; tuy nhiên theo quan điểm của một số nhà nghiên cứu thì khái niệm này vẫn còn một số điểm chưa thực sự hợp lý như: Ấn định khách thể của vi phạm hành chính là hoạt động quản lý nhà nước như tại khoản 1, Điều 2 Luật XLVPHC 2012 thực chất không nói lên được khách thể của vi phạm mà chỉ nói lên được tính trái luật của hành vi, bởi ở đây chúng ta thấy khách thể của vi phạm pháp luật luôn là quan hệ xã hội chứ khách thể không thể là “quy định…” như đã được miêu tả tại khoản 1, Điều 2 Luật XLVPHC. Hơn thế, nội hàm của “quản lý nhà nước” là vô cùng rộng, chính vì vậy khi đồng nhất khách thể của vi phạm hành chính với “trật tự quản lý nhà nước” dễ tạo ra sự lúng túng khi tiếp cận khái niệm khoa học, bởi suy cho cùng tất cả các ngành luật đều bảo vệ “trật tự quản lý nhà nước”. Cũng tại khoản 1, Điều 2 Luật XLVPHC 2012 sử dụng cụm từ “mà không phải là tội phạm” để xác định hành vi nào là hành vi bị xử lý hành chính, thay vì bị xử lý hình sự khi hành vi đó vi phạm các “quy định về quản lý nhà nước” dễ làm cho chủ thể có thẩm quyền áp dụng pháp luật nhầm tưởng mình có thẩm quyền để xác định hành vi nào là vi phạm hành chính, hành vi nào là vi phạm pháp luật hình sự (tội phạm), bởi trên thực tế việc xác định hành vi nào là vi phạm hành chính, hành vi nào là tội phạm thuộc thẩm quyền của các nhà làm luật chứ không phải của chủ thể áp dụng pháp luật. 11