intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

Luận văn Thạc sĩ Luật hình sự và Tố tụng hình sự: Các tội về cờ bạc từ thực tiễn tỉnh Nam Định

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:92

13
lượt xem
3
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài tiến hành nhằm mục đích chỉ ra các điểm hợp lý và bất hợp lý của những quy định hiện hành về các tội cờ bạc trên cơ sở thực tế định tội danh và quyết định hình phạt đối với các tội này ở tỉnh Nam Định giai đoạn 2014-2018, nghiên cứu những dấu hiệu pháp lý của các tội về cờ bạc. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Luật hình sự và Tố tụng hình sự: Các tội về cờ bạc từ thực tiễn tỉnh Nam Định

  1. VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI ĐẶNG MINH TUẤN CÁC TỘI VỀ CỜ BẠC TỪ THỰC TIỄN TỈNH NAM ĐỊNH LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HÌNH SỰ VÀ TỐ TỤNG HÌNH SỰ Hà Nội - 2019
  2. VIỆN HÀN LÂM KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI ĐẶNG MINH TUẤN CÁC TỘI VỀ CỜ BẠC TỪ THỰC TIỄN TỈNH NAM ĐỊNH Ngành: Luật hình sự và Tố tụng hình sự Mã số: 8380104 NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC PGS.TS PHẠM VĂN LỢI Hà Nội - 2019
  3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan, đây là công trình nghiên của riêng tôi. Các số liệu , kết quả nêu trong luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu ,ví dụ, thông tin trích dẫn trong luận văn đều được đảm bảo tính chính xác , tin cậy , trung thực và ghi rõ nguồn gốc. Tôi đã hoàn thành tất cả các môn học và đã thanh toán tất cả các nghĩa vụ tài chính theo quy định của Học Viện Khoa Học Xã Hội . Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để tôi có thể bảo vệ Luận văn. Tôi xin chân thành cảm ơn! Nam Định , ngày tháng năm 2019 Tác giả luận văn ĐẶNG MINH TUẤN
  4. MỤC LỤC MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1 Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI CÁC TỘI VỀ CỜ BẠC ................................................................................... 8 1.1. Khái niệm và những dấu hiệu pháp lý của các tội về cờ bạc............... 8 1.2. Quy định của PLHS Việt Nam về các tội về cờ bạc .......................... 16 1.3. So sánh các dấu hiệu tội đánh bạc , tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc của BLHS hiện hành và BLHS 1999 ........................................................ 26 1.4. So sánh các tội về cờ bạc của PLHS Việt Nam với các tội về cờ bạc của PLHS của một số nước trên thế giới. ................................................. 27 Chương 2: ĐỊNH TỘI DANH VÀ QUYẾT ĐỊNH HÌNH PHẠT ĐỐI VỚI CÁC TỘI VỀ CỜ BẠC TỪ THỰC TIỄN TỈNH NAM ĐỊNH ........ 32 2.1. Định tội danh các tội về cờ bạc .......................................................... 32 2.2. Quyết định hình phạt đối với các tội về cờ bạc ................................. 49 2.3. Nguyên nhân của những khó khăn , sai lầm khi định tội danh và quyết định hình phạt đối với các tội về cờ bạc ......................................... 57 Chương 3: CÁC BIỆN PHÁP ĐẢM BẢO ÁP DỤNG ĐÚNG CÁC QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT HÌNH SỰ VIỆT NAM VỀ CÁC TỘI CỜ BẠC ......................................................................................................... 59 3.1. Quan điểm về hoàn thiện quy định của PLHS hiện hành đối với các tội về cờ bạc và áp dụng đúng các quy định đó trên thực tiễn................. 59 3.2. Hoàn thiện các quy định của BLHS Việt Nam liên quan đến các tội về cờ bạc.................................................................................................... 60 3.3. Hoàn thiện các văn bản hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật về các tội về cờ bạc ........................................................................................ 66 3.4. Các giải pháp khác nhằm áp dụng đúng PLHS đối với các tội về cờ bạc. ....................................................................................................... 67 KẾT LUẬN .................................................................................................... 79 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ..................................................... 81
  5. DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN BLHS Bộ Luật Hình Sự CTTP Cấu Thành Tội Phạm TANDTC Tòa Án Nhân Dân Tối Cao VKSNDTC Viện Kiểm Sát Nhân Dân Tối Cao TNHS Trách Nhiệm Hình Sự HĐXX Hội Đồng Xét Xử PLHS Pháp Luật Hình Sự PLTTHS Pháp Luật Tố Tụng Hình Sự
  6. DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng 2.1: Tình hình tội phạm hình sự và tội phạm về cờ bạc trên địa bàn tỉnh Nam Định từ năm 2014 đến 2018.................................................... 36 Bảng 2.2: Tình hình thực tiễn xét xử về các tội cờ bạc trên địa bàn tỉnh Nam ......................................................................................................... 37 Định trong từ năm 2014 đến 2018 ................................................................ 37 Bảng 2.3 : Phân tích nhân thân đối với bị cáo phạm tội đánh bạc trong 05 năm ( 2014 – 2018 ) trên địa bàn tỉnh Nam Định ................................... 54 Bảng 2.4: Tình hình áp dụng hình phạt chính cho các tội về cờ bạc trong các năm 2014 đến 2018 ........................................................................... 54
  7. MỞ ĐẦU 1 . Tính cấp thiết của đề tài Cờ bạc là thói hư tật xấu gây ra những tác hại ghê gớm với cá nhân , gia đình và xã hội về nhiều mặt ( tư tưởng, đạo đức, sức khoẻ, kinh tế…). Đây là một tệ nạn gây bức xúc trong đời sống của các khu dân cư, xâm phạm đến trật tự trị an xã hội. Tội đánh bạc, tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc là hành vi nguy hiểm cho xã hội, xâm hại đến trật tự công cộng, gây ra những thiệt hại nặng nề về vật chất và tinh thần cho gia đình và bản thân những người phạm tội. Các tội về cờ bạc có tác động tiêu cực đến nền kinh tế và đời sống xã hội, là nguyên nhân phát sinh nhiều loại tội phạm khác. Bên cạnh đó, sự bất cập trong quy định của pháp luật đối với nhóm tội phạm cờ bạc, hình phạt chưa đủ tính răn đe, những sai phạm của các cơ quan tiến hành tố tụng trong xử lý, áp dụng pháp luật... là những nguyên nhân khiến cho công tác đấu tranh phòng chống các tội về cờ bạc ngày càng trở nên khó khăn hơn. Đảng và Nhà nước luôn coi trọng chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống tội phạm, trong đó có tội về cờ bạc. Thực hiện nhiệm vụ đó, các cơ quan Công an - Viện kiểm sát - Toà án, các cơ quan hữu quan trên địa bàn tỉnh nói riêng và cả nước nói chung cần có nhiều biện pháp phối hợp thực hiện tốt việc ngăn chặn, đẩy lùi, triệt phá các ổ nhóm, tụ điểm cờ bạc, song để giảm thiểu hơn nữa tệ nạn này, yếu tố quyết định phụ thuộc rất lớn vào ý thức mỗi người dân. Vì tính chất và mức độ nguy hiểm của những hành vi cờ bạc mà Nhà nước ta đã quy định những tội danh cụ thể trong BLHS với các mức phạt khác nhau và có sửa đổi, bổ sung nhiều lần, tính từ BLHS đầu tiên, BLHS 1985 cho đến nay, BLHS hiện hành. Đồng thời, các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương đã rất kiên quyết đấu tranh với các tội về cờ bạc nhưng tình hình tội về cờ bạc tại Tỉnh Nam Định nói riêng và cả nước nói chung vẫn có diễn biến hết sức phức tạp, ngày càng tinh vi, có tổ chức, quy mô ngày càng lớn. Nam Định vốn là cái nôi của văn hoá chùa triền, lễ hội, nhưng ngày càng nhiều người sa vào con đường cờ bạc, họ coi đây là dịp để tụ tập để tham gia 1
  8. “trò giải trí”. Hầu hết ở nhiều nơi cũng như quê vào những ngày có đám cưới, đám ma ,ngày giỗ… mọi người tụ tập chơi bài với nhau, với tinh thần vui là chính, nhưng lại thể hiện sát phạt lẫn nhau, thông qua các mánh khoé, thủ đoạn “cờ gian, bạc lận...”.Trong những năm qua, Nam Định có sự chuyển mình, phát triển và hội nhập mạnh mẽ. Kéo theo đó là những tệ nạn xã hội cũng có chiều hướng gia tăng, đặc biệt là tệ nạn cờ bạc được tổ chức ngày càng quy mô với thủ đoạn xảo quyệt. Tệ nạn cờ bạc ngày càng có chiều hướng diễn biến phức tạp, tăng cả về số lượng và mức độ sát phạt. Không chỉ là loại hình cờ bạc “truyền thống”, loại hình cá độ bóng đá qua mạng Internet cũng ngày càng phát triển hoạt động khá mạnh, với số lượng tiền cá độ rất lớn. Có thể nói tệ nạn cờ bạc là một trong các nguyên nhân của đói nghèo và phát sinh các tội phạm khác như: cho vay nặng lãi, cướp, cướp giật, trộm cắp, giết người vì cờ bạc... Tệ nạn này là một trong những nguyên nhân chính làm mất ổn định trật tự an toàn xã hội. Đây là vấn đề đặt ra cho các ngành chức năng cần phải lý giải và có biện pháp ngăn chặn kịp thời. Trong những năm gần đây, mỗi năm hệ thống Tòa án hai cấp tỉnh Nam Định đã đưa ra xét từ 150 đến 200 vụ án, 400 đến hơn 500 bị cáo phạm các tội phạm về cờ bạc, cờ bạc cũng là một trong những nguyên nhân khiến tình trạng phạm pháp ở nông thôn gia tăng. Một số liệu đáng buồn là tỷ lệ phạm pháp hình sự ở nông thôn thời gian gần đây chiếm tới 80% số vụ việc xảy ra trên địa bàn tỉnh Nam Định.. Từ thực trạng trên đã đòi hỏi các cơ quan bảo vệ pháp luật, các cơ quan tiến hành tố tụng, người tiến hành tố tụng phải có các giải pháp, đấu tranh tích cực và có hiệu quả đối với loại tội phạm này trên địa bàn. Vì vậy, việc nghiên cứu về đặc điểm, bản chất và thực trạng áp dụng pháp luật để xử lý tội phạm về cờ bạc ở tỉnh Nam Định là hết sức cần thiết. Quy định của PLHS về các tội về cờ bạc là sản phẩm của khoa học pháp lý hình sự nói chung và của khoa học luật hình sự nói riêng. Vì thế, mức độ phù hợp của những quy định đó với thực tế của tình hình tội phạm về cờ bạc như thế 2
  9. nào chỉ có thể biết được thông qua nghiên cứu thực tế áp dụng ở từng địa phương. Chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn hội, gia đình cần vận động người thân tránh xa các tệ nạn dưới mọi hình thức. Đứng trên góc nhìn của một người công tác tại cơ quan tiến hành tố tụng, thường xuyên được tiếp xúc với thực tiễn đấu tranh phòng chống tội phạm về cờ bạc, tác giả đã chọn đề tại “Các tội về cờ bạc từ thực tiễn tỉnh Nam Định” cho luận văn thạc sỹ của mình. 2 . Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài Qua tìm hiểu, trong thời gian qua đã có nhiều công trình nghiên cứu về nhóm tội phạm cờ bạc và được đề cập đến trong nhiều các công trình khoa học, các giáo trình, sách tham khảo, bài viết, tạp chí , bình luận trên các phương tiện thông tin như : 1. Dưới góc độ giáo trình, sách tham khảo: Lý luận chung về định tội danh (2013) , GS.TS Võ Khánh Vinh , Nxb Khoa Học Xã Hội, Hà Nội ; Giáo trình Luật Hình Sự Việt Nam – Phần chung (2014) , GS.TS Võ Khánh Vinh , Nxb Khoa Học Xã Hội , Hà Nội ; Tội phạm học, Luật hình sự, Luật tố tụng hình sự Việt Nam , Nxb Chính trị quốc gia, 1994 ; Giáo trình Luật Hình Sự Việt nam - Phần các tội phạm (2008), GS.TS Võ Khánh Vinh, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội ; Giáo trình Luật Hình Sự Việt Nam - Phần các tội phạm , Khoa luật, Đại học quốc gia Hà Nội, Nxb Đại học quốc gia Hà Nội, Hà Nội (1997) ; Bình luận khoa học Bộ Luật Hình Sự năm 1999 của Thạc sĩ Đinh Văn Quế, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội (2000) ; Bình luận Bộ luật Hình sự năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) phần các tội phạm, Nxb Công an nhân dân, 2018. 2. Dưới góc độ các luận án tiến sĩ, luận văn thạc sĩ, đề tài nghiên cứu khoa học: “Tội Đánh bạc - những vướng mắc, bất cập và kiến nghị hoàn thiện” của Ths. Lê Văn Sua ; “Phòng ngừa các tội phạm về cờ bạc trên địa bàn thành phố Hà Nội” của tác giả Cao Thị Oanh, trường Đại học Luật Hà Nội, năm 2002 ; “Định tội danh đối với tội đánh bạc theo Luật hình sự Việt Nam của Vũ Thị Phương Lan, Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội, năm 2014 ; “Điểm mới về tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc và tội rửa tiền theo quy định của 3
  10. BLHS năm 1999 và BLHS năm 2015” của ông Dương Tấn Thanh – Tòa Án Nhân Dân thị xã Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh ; “Phòng ngừa tội đánh bạc trên địa bàn thành phố Hà Nội”, Luận văn thạc sĩ luật học của Đỗ Thị Thu Hằng (Đại học Luật Hà Nội) ; “Các tội phạm về cờ bạc theo pháp luật hình sự Việt Nam từ thực tiễn tỉnh Hưng Yên”, Luận văn thạc sĩ luật học của Nguyễn Minh Tuấn (2015), Học viện Khoa học xã hội, Hà Nội. Ngoài ra, tôi cũng đã tham khảo một số bài viết được đăng trên các tạp chí khoa học chuyên ngành , đồng thời nghiên cứu BLHS hiện hành thay thế cho BLHS 2009 nhận thấy có những sửa đổi, bổ sung quy định các tội về cờ bạc để khắc phục những hạn chế , thiết sót của BLHS 2009 , tuy nhiên vẫn còn những điểm chưa được quy định chặt chẽ cho việc định tội danh , quyết định hình phạt , việc phân hóa trách nhiệm hình sự đối với tội phạm chưa cao ; hình phạt chưa đủ răn đe, giáo dục đối với tội phạm. Do đó việc tiếp tục nghiên cứu để góp phần hoàn thiện các quy định của BLHS hiện hành về tội phạm này có ý nghĩa lý luận và thực tiễn lớn. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích nghiên cứu Đề tài tiến hành nhằm mục đích chỉ ra các điểm hợp lý và bất hợp lý của những quy định hiện hành về các tội cờ bạc trên cơ sở thực tế định tội danh và quyết định hình phạt đối với các tội này ở tỉnh Nam Định giai đoạn 2014-2018, nghiên cứu những dấu hiệu pháp lý của các tội về cờ bạc. Từ đó rút ra được những kiến nghị giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật hình sự, bao gồm hoàn thiện quy định về các tội về cờ bạc và các văn bản hướng dẫn áp dụng. 3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu Từ những mục đích nghiên cứu trên , luận văn đặt ra những nhiệm vụ nghiên cứu cụ thể như sau : Làm sáng tỏ những vấn đề lý luận và pháp luật về các tội về cờ bạc theo PLHS Việt Nam. 4
  11. Nghiên cứu một số vấn đề chung về các tội về cờ bạc theo luật hình sự Việt Nam. Phân tích, đánh giá thực tiễn áp dụng các quy định về các tội cờ bạc ở địa bàn tỉnh Nam Định giai đoạn 2014-2018 trên cơ sở hướng dẫn lý luận về định tội danh và quyết định hình phạt. Kiến nghị giải pháp đảm bảo áp dụng đúng các quy định của PLHS về các tội cờ bạc trên địa bàn tỉnh Nam Định. 4 . Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Trên cơ sở thực tiễn pháp luật và thực tiễn áp dụng pháp luật hình sự đối với các tội đánh bạc , tội tổ chức đánh bạc , tội gá bạc trên địa tỉnh Nam Định giai đoạn từ 2014-2018, luận văn xác định và luận giải sự hợp lý hoặc chưa hợp lý, phù hợp hoặc chưa phù hợp giữa quy định của pháp luật hình sự và thực tế thực hiện hành vi của người phạm tội. 4.2. Phạm vi nghiên cứu Về tội danh : Đề tài nghiên cứu các tội về cờ bạc được quy định tại Điều 321 và Điều 322 BLHS hiện hành. Về thời gian: Đề tài nghiên cứu số liệu thực tế trong giai đoạn từ năm 2014 đến 2018, gồm số liệu thống kê của Tòa án các huyện và thành phố trong tỉnh Nam Định Về nội dung : Đề tài được thực hiện trong phạm vi chuyên ngành Luật hình sự và Tố tụng hình sự. Về địa bàn: Đề tài được thực hiện trong phạm vi tỉnh Nam Định. 5.Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu 5.1. Cơ sở lý luận Công trình được thực hiện trên cơ sở các quan điểm của chủ nghĩa Mác Lê- Nin , Chủ nghĩa duy vật biện chứng, chủ nghĩa duy vật lịch sử , tư tưởng Hồ Chí Minh ; các quan điểm , chủ trương của Đảng và Nhà nước đấu tranh phòng, chống tội phạm trong quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền tại Việt Nam. 5
  12. 5.2. Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng nhiều phương pháp nghiên cứu như : Phương pháp tổng hợp : Được sử dụng khi đánh giá thực tiễn nhằm rút ra những kết luận tổng quan, những quan điểm, đề xuất và kiến nghị ở Chương 2 và Chương 3. Phương pháp phân tích : Được sử dụng trong toàn bộ quá trình nghiên cứu luận văn . Phương pháp thống kê: Được sử dụng trong Chương 2 để liệt kê các số liệu từ thực tiễn. Phương pháp phỏng vấn: Được sử dụng trong chương 3 (thông qua phỏng vấn trực tiếp hoặc phỏng vấn gián tiếp ). Phương pháp so sánh : Được sử dụng trong chương 1 Phương pháp phân loại : Được dùng để phân loại các tội về cờ bạc với một số tội khác ; phân loại các hình thức cờ bạc với nhau . Phương pháp đánh giá: Phương pháp này được dùng khi đánh giá mức độ phức tạp, tính chất của các hình thức cờ bạc phổ biến hiện nay. 6 . Ý nghĩa lý luận và thực tiễn 6.1. Ý nghĩa lý luận Kết quả nghiên cứu của luận văn góp phần hoàn thiện về mặt lý luận đối với các tội về cờ bạc trong khoa học luật hình sự Việt Nam , cụ thể như sau: Nghiên cứu các dấu hiệu pháp lý của các tội về cờ bạc. Góp phần vào lý luận đấu tranh phòng chống tội phạm về cờ bạc trên cơ sở phân tích các quy định của pháp luật, các dấu hiệu của tội phạm, phân tích, đánh giá thực tiễn áp dụng pháp luật Đưa ra khái niệm về tội đánh bạc, gá bạc, tổ chức đánh bạc . Phân tích khái quát lịch sử hình thành và phát triển của luật hình sự Việt Nam quy định các tội về cờ bạc từ năm 1945 đến nay . So sánh với quy định của luật hình sự một số nước trên thế giới quy định về các loại tội phạm này. 6
  13. Phân tích thực tiễn xét xử trên địa bàn tỉnh Nam Định trong giai đoạn từ năm 2014 đến năm 2018 . Chỉ những hạn chế , tồn tại , vướng mắc, nguyên nhân để đưa ra những giải pháp hoàn thiện , nâng cao hiệu quả áp dụng các quy định của bộ luật hình sự Việt Nam đối với các tội về cờ bạc và các tội liên quan đến cờ bạc 6.2. Ý nghĩa thực tiễn Luận văn có ý nghĩa làm tài liệu tham khảo lý luận, nghiên cứu, học tập. Những đề xuất, kiến nghị của luận văn góp phần cung cấp những luận cứ khoa học phục vụ cho công tác lập pháp và hoạt động thực tiễn áp dụng BLHS Việt Nam liên quan đến các tội phạm về cờ bạc, qua đó góp phần nâng cao hiệu quả công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm này. Sử dụng cho các cán bộ thực tiễn đang công tác tại các cơ quan bảo vệ pháp luật. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm có 3 chương sau : Chương 1 : Những vấn đề lý luận và pháp luật đối với các tội về cờ bạc. Chương 2 : Định tội danh và quyết định hình phạt đối với các tội về cờ bạc từ thực tiễn tỉnh Nam Định. Chương 3 : Các giải pháp hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả áp dụng pháp luật đối với các tội về cờ bạc. 7
  14. Chương 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI CÁC TỘI VỀ CỜ BẠC 1.1. Khái niệm và những dấu hiệu pháp lý của các tội về cờ bạc 1.1.1. Khái niệm các tội về cờ bạc Cờ bạc là một tệ nạn xã hội, một hiện tượng xã hội gây ra thiệt hại nghiêm trọng và là nguồn phát sinh nhiều loại tội phạm khác. Sự lý giải của các cuốn từ điển khác nhau đã cho thấy không chỉ Việt Nam mà ở các nước trên thế giới đều nhận định: Cờ bạc tồn tại ở tất cả mọi nơi, các hành vi cờ bạc trái phép đều bị coi là nguy hiểm cho xã hội, pháp luật luôn có quy định để ngăn chặn, phòng ngừa và xử lý các hành vi cờ bạc được cho là trái luật. Trong BLHS hiện hành các tội phạm về cờ bạc được quy định thành 3 tội cụ thể là “đánh bạc”, “tổ chức đánh bạc” và “gá bạc” tại các Điều 321 và 322 của bộ luật. Tội phạm là hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định trong Bộ luật hình sự, do người có năng lực trách nhiệm hình sự thực hiện một cách cố ý hoặc vô ý, xâm phạm độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ Tổ quốc, xâm phạm chế độ chính trị, chế độ kinh tế, nền văn hóa, quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, tự do, tài sản, các quyền, lợi ích hợp pháp khác của công dân, xâm phạm những lĩnh vực khác của trật tự pháp luật xã hội chủ nghĩa. Các tội phạm về cờ bạc là một khái niệm cụ thể của khái niệm tội phạm nói chung. Các tội phạm về cờ bạc bao gồm ba tội danh chính: Tội đánh bạc; Tội tổ chức đánh bạc và Tội gá bạc  Tội đánh bạc: Là được thua bằng tiền hay một vật có giá trị dựa vào kết quả chưa rõ ràng của một sự kiện với một mục đích có thêm tiền bạc hoặc giá trị vật chất. Do vậy đánh bạc dựa trên 3 yếu tố: sự tính toán, cơ hội và giải thưởng. Là hành vi tham gia vào trò chơi được tổ chức bất hợp pháp mà sự được (hoặc thua) kèm theo việc được (hoặc mất) lợi ích vật chất đáng kể (tiền, hiện 8
  15. vật hoặc các hình thức tài sản khác). Đánh bạc là hành vi nguy hiểm cho xã hội, không chỉ ảnh hưởng xấu đến gia đình và cá nhân người chơi mà còn có thể là nguyên nhân của tệ nạn xã hội và tội phạm khác. Từ những phân tích ở trên, có thể xác định các đặc điểm cơ bản của tội đánh bạc. Cụ thể như sau: Một là : Hành vi phạm tội thể hiện ở hành vi đánh bạc, tức là hành vi sát phạt lẫn nhau ( với mục đích được thua bằng tiền hoặc hiện vật ) của nhiều người ( từ hai người trở lên ) dưới bất kỳ hình thức nào . Đối với loại tội phạm này tất cả mọi người đều có thể là chủ thể phạm tội không phân biệt giai cấp , giàu nghèo , giới tính, tuổi tác , tôn giáo , quốc tịch vì đây là loại tội phạm phổ biến trong xã hội. Hai là : Lỗi của cấu thành tội phạm của tội này đều là lỗi cố ý . Động cơ không là dấu hiệu bắt buộc của tội này . Ba là : Tội đánh bạc là một trong số các tội phạm nằm trong nhóm tội xâm phạm trật tự công cộng. Trật tự công cộng được hiểu theo nghĩa rộng là một trật tự xã hội mà sự tuân thủ các quy phạm pháp luật, quy phạm đạo đức, phong tục tập quán … tạo nên một trật tự chung, phục vụ lợi ích cộng đồng. Theo đó, trật tự công cộng được xem là tiêu chí quan trọng để đánh giá sự phát triển, văn minh, dân chủ của một quốc gia. Để đảm bảo trật trật tự công cộng, Nhà nước, các tổ chức và mọi người dân đều phải có ý thức xây dựng, thực hiện và bảo vệ các quy tắc trật tự sinh hoạt chung trên nhiều lĩnh vực khác nhau.  Tội tổ chức đánh bạc : Là hành vi chủ mưu , cầm đầu , chỉ huy , cưỡng bức đe dọa người khác tham gia trò chơi có được thua bằng tiền hoặc tài sản dưới bất kỳ hình thức nào .Có thể thấy rằng , về kỹ thuật lập pháp điều luật đã quy định chặt chẽ hơn , tuy nhiên vẫn chưa khái quát đầy đủ các đặc điểm cơ bản trong cấu thành tội phạm mà pháp luật hình sự đã quy định .Đối với tội tổ chức đánh bạc thì người phạm tội phải tổ chức ít nhất là từ hai người trở lên đánh bạc, vì việc đánh bạc phải có từ hai người trở lên mới đánh bạc được, không ai đánh bạc với chính mình cả. 9
  16.  Tội gá bạc : Gá bạc là hành vi cho sử dụng địa điểm làm nơi thực hiện việc đánh bạc để trục lợi. Là hành vi nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm trật trự xã hội, tạo điều kiện cho hành vi đánh bạc , là hành vi không chỉ ảnh hưởng xấu tới gia đình và cá nhân người chơi mà còn có thể là nguyên nhân của các tệ nạn xã hội và tội phạm khác. Hành vi gá bạc có nơi còn gọi là chứa gá bạc hoặc chứa bạc. Dấu hiệu bắt buộc để xác định có hành vi gá bạc hay không là có thu tiền hồ hay không. Từ những phân tích ở trên, có thể xác định các đặc điểm cơ bản của tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc. Cụ thể như sau : Một là : Người phạm tội tổ chức đánh bạc, gá bạc là người có hành vi tổ chức cho người khác thực hiện hành vi đánh bạc trái phép, thông qua các hành vi khách quan, như: lôi kéo, rủ rê hoặc tạo điều kiện cơ sở vật chất cần thiết cho việc thực hiện hành vi phạm tội hoặc hành vi vi phạm pháp luật. Hai là : Tội tổ chức đánh bạc, gá bạc do người có đủ năng lực TNHS, đủ tuổi chịu TNHS và được thực hiện một cách có lỗi cố ý trực tiếp. Ba là : Khách thể của tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc xâm phạm đến là trật tự công cộng . Để đảm bảo trật tự công cộng , Nhà nước , các cơ quan , tổ chức và mọi công dân trong xã hội đều phải có trách nhiệm xây dựng , thực hiện , bảo vệ các quy tắc của trật tự sinh hoạt chung trên các lĩnh vực khác nhau của đời sống xã hội . Nếu ai đi ngược lại điều này là xâm phạm đến trật tự công cộng và sẽ bị xử lý theo quy định của PLHS nếu các vi phạm đó có đủ các yếu tố CTTP . 1.1.2. Các dấu hiệu pháp lý của các tội cờ bạc CTTP là mô hình pháp lý của các tội phạm thuộc một loại tội nhất định, vì nó bao gồm các dấu hiệu cần thiết điển hình và cơ bản nhất của tội phạm. “Ở đây, CTTP là cơ sở pháp lý duy nhất của việc định tội danh, gồm các dấu hiệu cần và đủ để truy cứu TNHS đối với một chủ thể ” [51, tr.68]. Cũng như bất kỳ loại tội phạm nào khác, các tội phạm về cờ bạc cũng được cấu thành bởi 4 yếu tố: Mặt khách thể, mặt khách quan, mặt chủ thể, mặt chủ quan. Việc nghiên cứu các dấu hiệu CTTP có ý nghĩa quan trọng trong việc làm 10
  17. sáng tỏ bản chất pháp lý của loại tội về cờ bạc. Từ đó làm cơ sở cho việc định tội và truy cứu TNHS đối với người phạm tội. a . Mặt khách thể của các tội cờ bạc Luật hình sự Việt Nam trên cơ sở thừa nhận tính giai cấp của pháp luật nói chung cũng như của luật hình sự nói riêng, khẳng định: “Khách thể của tội phạm là quan hệ xã hội được luật hình sự bảo vệ và bị tội phạm xâm hại” [47, tr.809]. Khách thể của tội phạm là các quan hệ xã hội được BLHS xác lập và bảo vệ, bị tội phạm xâm hại bằng cách gây thiệt hại hoặc đe dọa gây thiệt hại trong một chừng mực nhất định. Bất kỳ tội phạm nào cũng xâm phạm đến ít nhất một khách thể được BLHS xác lập và bảo vệ. Đánh bạc hoặc gá bạc là tội xâm phạm đến trật tự công cộng, mà trực tiếp xâm phạm đến trật tự nếp sống văn minh của xã hội, vì cờ bạc nói chung và tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc nói riêng cũng là một tệ nạn của xã hội. Tóm lại, đánh bạc và tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc là những hành vi trái với quy định của pháp luật, mang tính tiêu cực trong xã hội, những hành vi xâm phạm đến trật tự công cộng, an toàn xã hội cần phải được ngăn chặn và xử lí nghiêm minh. b. Mặt khách quan của các tội cờ bạc Mặt khách quan của tội phạm là mặt bên ngoài của tội phạm, bao gồm các biểu hiện của tội phạm diễn ra trong thế giới khách quan, các biểu hiện đó là: Hành vi nguy hiểm cho xã hội, hậu quả nguy hiểm cho xã hội và mối quan hệ nhân quả giữa hành vi và hậu quả [44, tr.99] Những dấu hiệu trong mặt khách quan thường được mô tả tỉ mỉ trong các điều khoản phần các tội phạm cụ thể. Một phần, vì các dấu hiệu trong mặt khách quan biểu hiện ra bên ngoài dễ nhận biết hơn các yếu tố khác. Mặt khác, giữa các tội phạm khác nhau chúng khác nhau chủ yếu ở các dấu hiệu trong mặt khách quan. Mặt khách quan của tội đánh bạc, tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc còn bao gồm các yếu tố khách quan gắn liền với hành vi phạm tội, như phương tiện, công cụ, thủ đoạn, phương pháp, địa điểm, thời gian và hoàn cảnh phạm tội. 11
  18.  Về tội đánh bạc Tội đánh bạc được thể hiện thông qua hành vi chơi được, thu bằng tiền hoặc hiện vật dưới bất kỳ hình thức nào, như: xóc đĩa, bầu cua, tổ tôm, tam cúc, số đề, cá cược, đá (chọi) gà, đua xe, cá cược,…một cách trái phép; thủ đoạn phạm tội cũng rất tinh vi. Tiền có thể là tiền Việt Nam, ngoại tệ; hiện vật có thể là tài sản, như: ô tô, xe máy, nhà cửa, gia súc, hàng hóa,… Đánh bạc trái phép là hành vi đánh bạc được thực hiện dưới bất kỳ hình thức nào với mục đích được thua bằng tiền hay hiện vật mà không được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép hoặc tuy được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép nhưng thực hiện không đúng với quy định trong giấy phép được cấp. Do vậy, trong thực tế không phải mọi trường hợp cứ tham gia chơi được thua bằng tiền hay hiện vật đều bị coi là hành vi phạm tội, như hình thức vui chơi giải trí mà người tham gia được thua bằng tiền hay hiện vật nhưng không bị coi là hành vi phạm tội đánh bạc (chơi lô tô, xổ số, casino,…) vì các trò chơi này được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép Hành vi đánh bạc chỉ bị truy cứu TNHS khi số tiền hay hiện vật dùng để đánh bạc có giá trị từ 5 triệu đồng trở lên hoặc tuy dưới 5 triệu đồng nhưng đã bị kết án về tội này hoặc tội quy định tại Điều 321 BLHS, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm. Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi đánh bạc , tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc khi số tiền , hiện vật dùng đánh bạc dưới 5 triệu . Trường hợp tiền hay hiện vật có giá trị dưới 5 triệu đồng thì phải thuộc trường hợp đã bị kết án về tội đánh bạc hoặc tội tổ chức đánh bạc chưa được xóa án tích mà còn vi phạm thì mới bị truy cứu TNHS về tội này. Đây là dấu hiệu cấu thành cơ bản của tội này. Về tiền và hiện vật xác định đưa vào đánh bạc gồm: ( Tiền hoặc hiện vật dùng để đánh bạc thu giữ được trực tiếp tại chiếu bạc ; tiền hoặc hiện vật thu được trong người các con bạc mà có đủ căn cứ xác định đã được hoặc sẽ được 12
  19. dùng để đánh bạc ; tiền hoặc hiện vật thu giữ những nơi khác mà có đủ căn cứ xác định đã được hoặc sẽ được dùng để đánh bạc ) Hậu quả: Tội đánh bạc chỉ quy định hành vi khách quan mà không bắt buộc phải có hậu quả xảy ra mới bị truy cứu TNHS. Biết là đánh bạc đem lại nhiều hậu quả ảnh hưởng nghiêm trọng tới cho gia đình xã hội như hạnh phúc gia đình tan vỡ, khiến cho tình trạng tội phạm có thể diễn ra nhiều hơn như trộm cắp, cướp, giết người, gây rối trật tự công cộng… Pháp luật không quy định hậu quả là yếu tố định tội vì hậu quả mà tội đánh bạc gây ra có thể CTTP khác thậm chí có yếu tố nguy hiểm hơn tội đánh bạc. Lúc đó, đánh bạc mà gây ra những hành vi gây tội khác thì người phạm tội bị truy cứu đối với tội tương ứng theo luật định.  Về tội tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc Tội phạm này có hai hành vi khách quan khác nhau nhưng lại có liên quan với nhau, đó là hành vi tổ chức đánh bạc và hành vi gá bạc. Tổ chức đánh bạc là chủ mưu, cầm đầu, chỉ huy, cưỡng bức, đe dọa người khác tham gia trò chơi có được thua bằng tiền hoặc tài sản dưới bất kỳ hình thức nào. Khi xác định hành vi tổ chức đánh bạc cần phân biệt với trường hợp phạm tội có tổ chức là một hình thức đồng phạm quy định tại Điều 17 BLHS và là yếu tố định khung hình phạt quy định tại một số điều luật. Hành vi tổ chức đánh bạc cũng tương tự như một số hành vi tổ chức phạm tội khác, tuy nhiên, đối với tội tổ chức đánh bạc thì người phạm tội phải tổ chức ít nhất từ hai người trở lên đánh bạc, vì việc đánh bạc phải có từ hai người trở lên mới đánh bạc được, không ai đánh bạc với chính mình cả. Hành vi tổ chức đánh bạc là hành vi tổ chức việc đánh bạc, người đánh bạc có thể bị truy cứu TNHS về tội đánh bạc nhưng cũng có thể không bị truy TNHS về tội đánh bạc nhưng người tổ chức việc đánh bạc nếu đủ yếu tố cấu thành tội tổ chức đánh bạc thì vẫn bị truy cứu TNHS về tội tổ chức đánh bạc. Nếu người có hành vi tổ chức ra việc đánh bạc để thỏa mãn việc đánh bạc của mình và cùng tham gia đánh bạc với những người mà mình tổ chức để đánh bạc thì 13
  20. người tổ chức đánh bạc chỉ bị truy cứu TNHS về tội đánh bạc nếu có đủ dấu hiệu cấu thành tội đánh bạc, mà không bị truy cứu TNHS về tội tổ chức đánh bạc. Gá bạc là dùng địa điểm (nhà ở, cửa hàng, khách sạn, phòng trọ, tàu, xe, thuyền, bè…) đang do mình quản lý sử dụng để cho người khác đánh bạc thu tiền (tiền hồ). Hành vi gá bạc có nơi còn gọi là chứa gá bạc hoặc chứa bạc. Như vậy, dấu hiệu bắt buộc để xác định có hành vi gá bạc hay không là có thu tiền hồ hay không. Người có hành vi gá bạc có thể đồng thời là người tổ chức đánh bạc, nhưng có thể người tổ chức đánh bạc và người gá bạc khác nhau. Nếu người gá bạc mà còn cùng tham gia đáng bạc thì vẫn có thể bị truy cứu TNHS về cả tội đánh bạc nếu có đủ dấu hiệu cấu thành tội đánh bạc. Hậu quả : Cũng tương tự như đối với tội đánh bạc, nhà làm luật không quy định hậu quả do hành vi tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc gây ra là yếu tố định tội hoặc định khung hình phạt, nếu hậu quả do hành vi tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc gây ra CTTP độc lập thì người phạm tội còn bị truy cứu về các tội phạm tương ứng. c . Mặt chủ thể của các tội cờ bạc Chủ thể của tội phạm là người thực hiện hành vi nguy hiểm cho xã hội, xâm phạm các quan hệ xã hội được pháp luật hình sự bảo vệ, là người có năng lực TNHS, đạt độ tuổi luật định và đã thực hiện hành vi phạm tội cụ thể [44, tr. 122]. Chủ thể của tội phạm trước đây được hiểu là con người cụ thể nhưng theo pháp luật hiện hành chủ thể của tội phạm còn có thể là pháp nhân thương mại. Tuy vậy, pháp nhân thương mại khi thực hiện tội phạm cũng do thể nhân của pháp nhân đó thực hiện. Như vậy chủ thể của tội phạm chỉ có thể là con người cụ thể. Về tuổi chịu trách nhiệm hình sự : Người tử đủ 16 tuổi trở lên phải chịu trách nhiệm hình sự về mọi tội phạm , trừ những tội phạm mà BLHS có quy định khác ; Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm rất nghiêm trọng , tội phạm đặc biệt nghiêm trọng quy định tại một trong các điều 123,134,141,142,143,144,150,151,168,169,170,171,173,178,248,249,250,251,252,26 5,266,286,287,289,290,299,303,304 của BLHS hiện hành. 14
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2