Luận văn Thạc sĩ Sư phạm Hoá học: Phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo cho học sinh thông qua dạy học chủ đề tích hợp phần Phi kim - Hóa học 10

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:179

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn này nghiên cứu xây dựng chủ đề tích hợp và tổ chức dạy học chủ đề tích hợp phần phi kim - hoá học 10 theo các phương pháp dạy học tích hợp nhằm phát triển năng lực giải quyết vấn đề cho ST và học sinh, qua đó góp phần nâng cao chất lượng dạy và học Hoá học cho học sinh. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Sư phạm Hoá học: Phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo cho học sinh thông qua dạy học chủ đề tích hợp phần Phi kim - Hóa học 10

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC VŨ THỊ THU PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ VÀ SÁNG TẠO CHO HỌC SINH THÔNG QUA DẠY HỌC CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP PHẦN PHI KIM - HÓA HỌC 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM HÓA HỌC HÀ NỘI – 2020
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC VŨ THỊ THU PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ VÀ SÁNG TẠO CHO HỌC SINH THÔNG QUA DẠY HỌC CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP PHẦN PHI KIM - HÓA HỌC 10 LUẬN VĂN THẠC SĨ SƢ PHẠM HÓA HỌC CHUYÊN NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP DẠY HỌC BỘ MÔN HÓA HỌC Mã số: 8.14.01.11 Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: TS. VŨ THỊ THU HOÀI HÀ NỘI – 2020
LỜI CẢM ƠN , , ệ , , ọ T ọ ộ Hó ọ k ó QH-2018- S, T Đ ọ G -Đ ọ Q G H Nộ k k ệ k ó ọ T TS V T ị T H , ệ X ọ ộ Hó ọ k ó QH- 8- S, ọ THPT Mỹ H THPT Yê Mĩ ọ kệ ệ hành X k ọ ê THPT Mỹ H , THPT Yê Mĩ ỉ H Yê ó ó k X , ê ộ ê ,k k , , ọ ê Mộ , ọ H Nộ , 2020 T Vũ Thị Thu i
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT Cụm từ viết tắt Nguyên nghĩa BTHH ó ọ CĐTH C CT C DH ọ DHHH ọ ó ọ DHDA ọ DHTH ọ ĐC Đ GQVĐ G GQVĐ ST G GV G ê HH Hó ọ HS Họ NL N NXB N PP P PPDH P ọ PTHH P ó ọ SGK S k ST S TC Tiêu chí TCHH T ó ọ TH T TN T ệ TNSP T ệ THPT T ọ ii
DANH MỤC CÁC BẢNG K k k ọ ọ k , ó ọ , ọ … .....................................................20 K k ọ ể k ọ .................................................................................................................20 3 K k ọ k ệ ............................................................................................................21 4 K k ệ ể ệ ...........................................................................................22 5 K k k ọ ................................................22 6 K k k ók k ọ ằ ể ọ ................................23 7 K k ọ ể ..................................................................................................................25 8 K k ệ ê k ó ọ ọ k ể ệ , , ệ ộ ...........27 ể ệ ọ T ọ ọ ..................................................................29 Tê ể ộ ọ ọ .....................................................................30 3 kể giáo viên ....................................................................................................................36 4 P ọ sinh ..........................................38 5 T k “Halogen” “O – Hó ọ ”................................................................................................................39 6 Đ ộ k “H ” “O – ” ...............................................................................................................44 7 ị ỉ, ộ , ê CĐTH “C ệ , ệ k ” ................................................................................................................44 iii
8 ị ỉ, ộ , ê CĐTH “O ” ....46 9 ị ỉ, ộ , ê “Ozon. S z ệ ệ z ” .........................................................48 3 (ĐC) ệ ................................97 3 G ị ở C .....................................................99 33 K ọ THPT Mỹ H ộ .100 34 K ọ THPT Yê Mĩ ộ ..............100 35 Để kể ê ............................101 36 K ể kể ộ HS TN ĐC 101 37 K ọ THPT Mỹ H ộ .....102 38 K ọ THPT Yê Mĩ ộ .....102 39 Để kể ê ............................103 3 K A3 THPT Mỹ H ...................................................................................................................103 3 K A4 THPT Yê Mỹ....................................................................................................................104 3 ọ ể X ........................................105 3 3 P % HS ể X ..............................................105 3 4 P % HS ể X ở ..............106 3 5 P k ọ ọ .................................................106 3 6 K ể kể ..............................................111 iv
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, SƠ ĐỒ ể K k ộ ọ ể và ...........................................................................................16 ể K k ọ ệ ọ ọ ể ọ ...............................................16 ể 3 K k ộ ệ ể ể t và ọ THPT ọ Hó ọ .............................................................................................................................17 ể 4 K k ộ ọ 17 ể 5 K ọ k ọ ..................................................................18 ể 6 K ọ é / ê ệ ọ .............................................................................................................18 ể 7 K ọ k ê ọ .............................................................................................19 ể 8 K ọ ộ ọ 19 ể 9 K ê Hó ọ ọ ................24 ể K k ộ HS k / k ọ ........................................................................................25 ể K k ệ .......................................................................................26 ể 3 P , HS ể Xi ệ kể THPT Mỹ H ..........................107 ể 3 P , HS ể Xi ệ kể THPT Mỹ H ..........................107 ể 3.3. P k ệ ệ trong kể THPT Mỹ H ...................................108 ể 3.4. Đ ệ trong kể A3 THPT Mỹ H ........................................108 ể 35 P , HS ể Xi ệ .....109 v
kể THPT Yê Mĩ ......................109 ể 36 P , HS ể Xi ệ kể THPT Yê Mĩ .................................109 ể 3.7. P k ệ ệ trong kể THPT Yê Mĩ......................................110 ể 3.8. Đ ệ trong kể THPT Yê Mĩ ..............................................................110 S C “C ệ ệ k ” .......51 S C “Oxi với môi trƣờng sống xanh” ................67 S 3 C “Ozon. S z ệ ệ z ” .............................................................................................83 vi
MỤC LỤC I C M N ............................................................................................................. i ANH M C C C CH VI T T T ........................................................................ ii DANH M C CÁC B NG........................................................................................ iii M C L C ................................................................................................................ vii MỞ ĐẦU .....................................................................................................................1 1.Lý do chọ tài ......................................................................................................1 2. M ê u ...............................................................................................2 3. Ph m vi nghiên c u .................................................................................................2 4. Khách thể ng nghiên c u ........................................................................2 4.1. Khách thể nghiên c u: DHHH ở ng THPT. ..................................................2 4 Đ ng nghiên c u: N GQVĐ ST a HS THPT thông qua d y học tích h p ph n phi kim HH 10 ở ng THPT. ..................................................................2 5. Câu h i và gi thuy t nghiên c u ............................................................................2 5.1. Câu h i nghiên c u ..............................................................................................2 5.2. Gi thuy t nghiên c u ..........................................................................................2 6. Nhiệm v nghiên c u ..............................................................................................3 7 P ê u.........................................................................................3 8. Nh ó ó tài ....................................................................................3 9. C u trúc c a lu ..............................................................................................4 CHƯ NG C SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ DẠY HỌC CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG ỰC GI I QUY T VẤN ĐỀ VÀ SÁNG TẠO CHO HỌC SINH PHỔ THÔNG.................................................................................5 1.1. Lịch s nghiên c u v ...................................................................................5 1.1.1. Nghiên c u v d y học ch tích h p ............................................................5 1.1.2. Nghiên c u v phát triể c gi i quy t v và sáng t o cho học sinh..........6 N c c n hình thành và phát triển cho học sinh Trung học ph thông .........6 1.2.1. Khái niệm chung v c............................................................................6 1.2.2. Một s ểm c c...........................................................................7 3 C c .................................................................7 vii
3 N c gi i quy t v và sáng t o................................................................8 4 C ở lí lu n v d y học ch tích h p .............................................................9 1.4.1. Tích h p trong giáo d c ....................................................................................9 1.4.2. D y học tích h p .............................................................................................10 1.4.3. D y học ch tích h p ..................................................................................10 1.5. Một s ng s d ng trong t ch c d y học ch tích h p..........12 5 P y học gi i quy t v .........................................................12 5 P y học d án ............................................................................13 1.6. Th c tr ng d y học hóa họ ng phát triể c gi i quy t v sáng t o c a học sinh ở một s ng Trung học ph thông ...................................14 1.6.1. M ội dung u tra ........................................................................14 6 P u tra. ................................................................15 1.6.3. K t qu u tra ...............................................................................................15 TIỂU K T CHƯ NG ............................................................................................28 CHƯ NG XÂY ỰNG VÀ TỔ CHỨC DẠY HỌC CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP PHẦN PHI KIM – HÓA HỌC 10 NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG ỰC GI I QUY T VẤN ĐỀ VÀ SÁNG TẠO CHO HỌC SINH ............................................29 K c gi i quy t v c a học sinh Trung học ph thông trong d y học ch tích h p ...................................................................................................29 2.1.1. Biểu hiện c gi i quy t v và sáng t o c a học sinh Trung học ph thông trong d y học ch tích h p .........................................................................29 2.1.2. Tiêu chí và m ộ c gi i quy t v và sáng t o c a học sinh Trung học ph thông trong d y học ch tích h p .........................................30 2.1.3. Thi t k bộ công c c gi i quy t v và sáng t o c a học sinh Trung học ph thông trong d y học ch tích h p ph n phi kim - Hóa học 10. ...................................................................................................................................35 P “H ” “O – ” - Hóa học 10 ...............................................................................................................................39 2.2.1. Th ng gi ng d y ph “ ” “O – ” - Hóa học 10 ...............................................................................................................................39 viii
2.2.2. M c tiêu d y học ph “H ” “O – ” - Hóa học 10........40 2.2.3. Nội dung d y học ph “H ” “O – ” - Hóa học 10 ...................................................................................................................................41 2.2.4. Nh ng chú ý v nộ y học ph “H ” ph n “O – ” - Hóa học 10 nhằm phát triể c gi i quy t v và sáng t o cho học sinh ................................................................................................................42 2.3. Xây d ng ch tích h p ph “H ” “O – ”- Hóa học 10 ........................................................................................................................43 2.3.1. Nguyên t c xây d ng ch tích h p .............................................................43 2.3.2. Quy trình xây d ng ch tích h p ................................................................43 2.3.3. Xây d ng các ch tích h p ph n phi kim – Hóa học 10 ............................44 2.4. Một s biện pháp t ch c d y học ch tích h p ph n phi kim - Hóa học 10 nhằm phát triể c gi i quy t v và sáng t o cho học sinh .......................48 4 Đị ịnh các biện pháp ................................................................48 2.4.2. Biện pháp 1: T ch c d y học ch tích h p ph n phi kim Hóa học – 10 k t h pv is d y học gi i quy t v ........................................49 2.4.3. Biện pháp 2: T ch c d y học ch tích h p ph n phi kim Hóa học – 10 k t h pv y học d án. ........................................................................50 2.5. Thi t k k ho ch d y học ch tích h p nhằm phát triể c gi i quy t v và sáng t o cho HS ........................................................................................50 2.5.1. K ho ch d y học ch tích h “C công nghệ ch t t y tr ng, diệt khu ” .......................................................................................................................50 2.5.2. K ho ch d y học ch : “O ng s ” ..........................66 2.5.3. K ho ch d y học ch tích h p “Ozon. S suy gi m t ng ozon và các biện pháp b o vệ t ng ozon” .............................................................................................82 Tiểu k ......................................................................................................95 CHƯ NG 3 THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM .............................................................96 3.1. M c nghiệ m .........................................................................96 3.2. Nhiệm v và nội dung th c nghiệ m ....................................................96 3.3. Ti n trình th c nghiệ m ........................................................................96 ix
3.3.1. Chọn ịa bàn th c nghiệ m ..........................................96 3.3.2. K ho ch th c nghiệ m ......................................................................97 34 P lý k t qu th c nghiệ m .............................................98 3.5. K t qu th c nghiệ m............................................................................99 3.5.1. T ch c th c nghiệm.......................................................................................99 3.5.2. K t qu giá ộng ...................................................................100 3.5.3. K t qu nh giá sau ộng ......................................................................102 Tiểu k 3....................................................................................................112 K T LUẬN VÀ KHUY N NGHỊ .........................................................................113 1. K t lu n ...............................................................................................................113 2. Khuy n nghị ........................................................................................................113 TÀI LIỆU THAM KH O .......................................................................................115 PH L C ....................................................................................................................1 x
MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Hệ , ễ k ọ ệ Có ệ ệ (TH) ch ộ (ST) Để ó ó ộ ệ , k q (GQVĐ) ST, k ọ .Đ ộ ộ ể ,Đ ó ỉ ị Hộ ịT 8 k ó XI , ệ là: “C ể ừ ịk ể ệ ọ Họ ễ k ộ ”. [1] Để ệ ị ê , ộG Đ (CT) M ê CT giáo ằ ể (N ) ọ T ó, NL (N GQVĐ ST) N hình ể HS T ọ (THPT) ọ (DH) ó ọ ó ọ (DHHH) ó ê ọ (DHTH) ệ ó k ộ ộ , HS k k ỉ ừ ở ộ ộ ộ ọ k ở ộ ộ ọ ở ọ ể ệ ệ ễ Từ ó HS ể NL , N GQVĐ ST. DH (CĐTH) ộ PP H ó ệ , ệ HS DH ị ệ ể NL ọ T CT Hó ọ (HH) ệ ,k k ó ộ , , , HS ệ ẽ V , ệ DH CĐTH 1
k ể ể N GQVĐ ST HS ở THPT , ê ộ . X ừ ê , chúng ọ :“Phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo cho học sinh thông qua dạy học chủ đề tích hợp phần phi kim - Hóa học 10” ê 2. Mục đích nghiên cứu N ê CĐTH ọ CĐTH k – HH PP H ằ ể N GQVĐ ST cho HS, ó ó ọ HH cho HS. 3. Phạm vi nghiên cứu -P ể N GQVĐ và ST cho HS thông qua DH CĐTH phi kim - HH -Đ , HTH ệ ể N GQVĐ ST cho HS THPT ỉ H Yê -T ệ (TNSP) ằ kể k ọ ọ 9– , THPT Mỹ H THPT Yê Mĩ ( ỉ H Yê ) 4. Khách thể và đối tƣợng nghiên cứu 4.1. Khách thể nghiên cứu: DHHH ở THPT 4.2. Đối tượng nghiên cứu: N GQVĐ ST HS THPT ọ k HH ở THPT 5. Câu hỏi và giả thuyết nghiên cứu 5.1. Câu hỏi nghiên cứu ọ CĐTH theo PP DHDA GQVĐ k - HH ằ ể N GQVĐ ST cho HS? 5.2. Giả thuyết nghiên cứu N CĐTH k – HH k PPDH tích ê ẽ ể N GQVĐ ST cho HS THPT. 2
6. Nhiệm vụ nghiên cứu - N ê ở ễ DHTH ằ ể NL GQVĐ ST cho HS THPT; C ở N ể N HS THPT; NL GQVĐ ST; DH CĐTH… -C ở ễ H CĐTH ể ể N GQVĐ ST cho HS ở THPT -N ê ộ , CT, sách giáo khoa (SGK) S ọ , Đị ,G ,V … ể ộ ê c H k – HH 10 -X ệ CĐTH k – HH 10. -Nghiê PP H ể CĐTH ằ ể N GQVĐ ST cho HS. -T TN (TNSP) ể ệ pháp ệ ể N GQVĐ ST cho HS trong DHHH. -X ộ N GQVĐ ST cho HS THPT. 7. Phƣơng pháp nghiên cứu S k ó PP ê : - Nhóm PP nghiên cứu lí thuyết: T , , , ệ kê… ê ệ ó ê . - Nhóm PP nghiên cứu thực tiễn: + PP :T ể , ọ HH, V ,S ọ ,… ở THPT; Đ , , , k GV ọ CĐTH ằ ể N GQVĐ ST HS ở THPT + PP ê :T k , k ó ó ê ộ CĐTH HH + PP TNSP: T TNSP ằ ệ ệ - PP thống kê: PP kê ọ ể k TNSP 8. Những đóng góp của đề tài -T ở ễ HTH, H CĐTH và N GQVĐ 3
và ST. -K ể N GQVĐ ST cho HS thông qua DH CĐTH ở THPT -Đ 7 CĐTH phi kim - HH 10. -X 3 CĐTH k - HH -Đ PP H GQVĐ H A ể H CĐTH trong môn HH ằ ể N GQVĐ ST HS ở THPT -T k 3k H ọ ệ PP H DH CĐTH ể ể N GQVĐ ST cho HS. 9. Cấu trúc của luận văn Nộ 3 : Chƣơng 1. C ở ễ ọ ằ ể ọ Chƣơng 2. X ọ k – HH ằ ể ọ Chƣơng 3. T ệ 4
CHƢƠNG 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ DẠY HỌC CHỦ ĐỀ TÍCH HỢP NHẰM PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ VÀ SÁNG TẠO CHO HỌC SINH PHỔ THÔNG 1.1. Lịch sử nghiên cứu vấn đề 1.1.1. Nghiên cứu về dạy học chủ đề tích hợp ỞVệ N , ở HTH ê ừ kỷ 9 ở các t :C T ịT ,P T ịK N (2013) [27], N ễ T ị ( 4) [20], P M H ( 3)[12], H V [7], Đ T ịT ( 8) [9], Đ X G ( 9) [11], V P ê ( 015) [18] …C nghiên ở HTH và ệ ằ DHTH ễ Sau CT ể ( 5) ó ê DHTH là các t :N ễ M Đ –Đ H P (2016) [10], N ễ P Chi (2017) [6], V T ị H (2017) [20], Lê Đ (2016) [19], … Đ ệ Đ H T ( ê ) (2016) [30], T T N ( ê )( 7) [24] GV ó HTH ệ ọ CĐTH G ó ộ :H V ( 8) [7], P T ịN ọ (2019) [17], P T H ( 9) [15],… Trong các công ê ê CĐTH, các CĐTH, ộ ể , ộ ê ễ . Gó ệ DH, ộ HS ộ n ộ ng. HTH ộ H và là CT ê ị CT Vệ N ệ V HTH ể GV ộ H CĐTH ẽ ở thành CT k ể ọ , CĐTH ó ẽ HS ể NL N GQVĐ ST. 5
1.1.2. Nghiên cứu về phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo cho học sinh T CT ể 6/ 8/ 5[ ] N GQVĐ và ST N N NL GQVĐ và NL ST nên ọ ừ ó ê : Ngu ễ T ị M ( 6) [22], Đ T ị T T (2017) [28], H T ịT (2019) [26], N ễ Đ ( 8) [8], T ị H ệ (2018) [14] …Trong các ê , ê N GQVĐ và ST, ộ ể N ó, ệ ể ể N ó PP H GQVĐ, PP DHDA k HH ễ ị N GQVĐ và ST ể ẽ iúp HS phát ể ở ó ị C ó ọ “Phát triển năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo cho học sinh thông qua dạy học chủ đề tích hợp phần phi kim - Hóa học 10” 1.2. Năng lực cần hình thành và phát triển cho học sinh Trung học phổ thông 1.2.1. Khái niệm chung về năng lực Theo CT giáo dục phổ thông – CT tổng thể 2018[4] NL ộ , ể ẵ ó quá trình họ , ệ é ộ k kỹ ộ k , , ,… ệ ộ ộ ị , k kệ ể Theo chúng tô , N k ộ ệ , ể , , kĩ ,k ệ ộ k , , ,… ọ ệ NL HS ó , ệ ọ , k ệ ễ ộ 6
1.2.2. Một số đặc điểm của năng lực NL có một s ể :( )N c hình thành, bộc lộ, thể hiện qua ho ộng nhằ ng nh ng yêu c u nh ịnh trong b i c nh c thể; (2) Các ho ộng ph t hiệu qu và thành công; (3) Có s ph i h p nhi u y u t tri th , kĩ , ộ và sẵ ộng. 1.2.3. Các phương pháp đánh giá năng lực Theo PSG.TS N ễ C K [ 6], N PP k PP ộ k Đ N HS ộ ọ ọ Đ N ệ : +H ọ :T , ộ, k ,k ệ ệ ó k ệ ệ ọ HS ọ ở ê ê +S :C HS ó k ọ , w , , kể 5 45 ệ +K ọ :K kể h ọ T QT H , S C H [13] ó ể PP NL sau: 1.2.3.1. Đánh giá thông qua quan sát Đ giá thông qua quan sát ọ nh : Quan sát tinh th n xây d ng ộ k ệ ;Q sát k ệ ;Q sát kĩ … GV HS ọ ể ọ ệ HS 1.2.3.2. Đánh giá thông qua vấn đáp, làm việc nhóm Đ : GV có ể ộ ểkể ộ dung bài trong quá trình d y bài m nhằm nh giá k 7
ộ HS Từ ó ọ ỉ quá trình d y và ọ Đ ệ ó :C ó ó ể é , ê ó ó ể ẳ ê TC GV 1.2.3.3. Học sinh tự đánh giá HS ộ HS ê ệ ệ ệ ê ọ HS ó ể kể ê *Đ các bài t p hay bài k ể tra trên : Cho HS t giá bài mình ho giá thông qua việc cung c cho các em áp án c a bài kiểm tra. *Đ thông qua bài báo c , : GV yêu HS th ệ các bài , báo cáo, án, sau ó các giá bài làm mình thông qua kiểm. 1.2.3.4. Đánh giá dựa vào một số kỹ thuật thu nhận thông tin phản hồi khác Yêu HS t k nộ dung bài ọ o sau khi ọc. Qua ó, GV ó é ê ê GV Từ ó ệ HS cách ệ th hóa k th k ọ 1.2.3.5. Đánh giá qua bài kiểm tra kiến thức Có ể HS kể 5 , 45 ệ ọ Q kể ẽkể ộ HS, HS k ỉ ọ 1.3. Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo GQVĐ ọ HS ệ ệ ó k ók , ở Q ó, HS ĩ, ộ , k ể ộ ỉ k ẵ ó 8