Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Phân tích chất lượng tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở giao dịch

Chia sẻ: Dongcoxanh10 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:100

Thêm vào BST

Báo xấu

14
lượt xem 10
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn "Phân tích chất lượng tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở giao dịch" được hoàn thành với mục tiêu nhằm đưa ra các giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở Giao Dịch.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Phân tích chất lượng tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở giao dịch

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG -------o0o------- LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÂN TÍCH CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH SỞ GIAO DỊCH Ngành: Tài chính – Ngân hàng LƯU THÀNH TRUNG HÀ NỘI - 2021
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ PHÂN TÍCH CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH SỞ GIAO DỊCH Ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 8340201 Họ và tên học viên: Lưu Thành Trung Người hướng dẫn: TS Nguyễn Phúc Hiền HÀ NỘI - 2021
i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận văn là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Hệ thống số liệu minh chứng trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Kết quả nghiên cứu của luận văn chưa được công bố trong bất kỳ công trình nào. Các giải pháp và kiến nghị đều xuất phát từ tình hình thực tiễn và kiến thức của bản thân. Tôi xin hoàn toàn chịu mọi trách nhiệm về lời cam đoan trên. Hà Nội, ngày tháng năm 2021 HỌC VIÊN LƯU THÀNH TRUNG
ii LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên Em xin chân thành cảm ơn Ban lãnh đạo, các Thầy giáo, Cô giáo – Đại học Ngoại thương đã đào tạo, giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập, nghiên cứu và thực hiện luận văn. Em xin cảm ơn sự hướng dẫn và chỉ bảo nhiệt tình của thầy giáo là TS. Nguyễn Phúc Hiền trong suốt thời gian nghiên cứu và hoàn thành luận văn. Em xin cảm ơn Ban lãnh đạo và các đồng nghiệp tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở Giao Dịch đã tạo điều kiện và giúp đỡ em về công việc trong thời gian học tập và cung cấp số liệu thực tế hoạt động tại Ngân hàng để em hoàn thành khóa học và thực hiện luận văn. Cuối cùng, em xin cảm ơn những người thân, bạn bè đã ủng hộ, động viên, hỗ trợ trong quá trình học tập nghiên cứu và thực hiện luận văn. Hà Nội, ngày tháng năm 2021 Học viên Lưu Thành Trung
iii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii DANH MỤC KÍ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT ............................................................ vi DANH MỤC BẢNG BIỂU .................................................................................... vii DANH MỤC SƠ ĐỒ ............................................................................................. viii DANH MỤC BIỂU ĐỒ........................................................................................... ix TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN .............................................x MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ..........6 1.1. Những vấn đề cơ bản về doanh nghiệp vừa và nhỏ ....................................6 1.1.1. Khái niệm về Doanh nghiệp vừa và nhỏ .................................................6 1.1.2. Đặc điểm của Doanh nghiệp vừa và nhỏ ................................................9 1.1.3. Vai trò của Doanh nghiệp vừa và nhỏ ...................................................10 1.2. Tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ .................................................. 12 1.2.1. Khái niệm Tín dụng ngân hàng .............................................................12 1.2.2. Phân loại Tín dụng ngân hàng ..............................................................13 1.2.3. Vai trò của Tín dụng ngân hàng đối với Doanh nghiệp vừa và nhỏ ...15 1.3. Chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ.................................................. 16 1.3.1. Khái niệm chất lượng tín dụng ..............................................................16 1.3.2. Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng tín dụng đối với DNVVN .................19 1.3.3. Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng.................................22 1.3.4. Ý nghĩa của chất lượng tín dụng Doanh nghiệp vừa và nhỏ đối với các ngân hàng thương mại.....................................................................................25 1.4. Kinh nghiệm của một số ngân hàng thương mại về nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ.................................................................................................... 26 1.4.1. Tín dụng thiết kế riêng cho từng ngành và giải pháp tài chính số cho doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) .................................................................................................26 1.4.2. Quản lý thế chấp hàng tồn kho tại ngân hàng TMCP Á Châu ............28
iv 1.4.3. Bài học kinh nghiệm cho Ngân hàng TMCP Ngoại thương – chi nhánh Sở Giao Dịch ........................................................................................29 KẾT LUẬN CHƯƠNG 1 ........................................................................................31 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH SỞ GIAO DỊCH ..................................32 2.1. Khái quát về ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt nam – chi nhánh Sở giao dịch.... 32 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam ..............................................................................................32 2.1.2. Khái quát về Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở Giao Dịch ....................................................................................................32 2.1.3. Cơ cấu tổ chức của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - chi nhánh Sở Giao Dịch ........................................................................................33 2.1.4. Kết quả hoạt động kinh doanh của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - chi nhánh Sở Giao Dịch ...............................................................34 2.2. Phân tích thực trạng chất lượng tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở Giao Dịch ................................................... 38 2.2.1. Quy định, quy trình tín dụng khách hàng Doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam ...................................................38 2.2.2. Các chỉ tiêu định lượng ..........................................................................41 2.2.3. Các chỉ tiêu định tính .............................................................................50 2.3. Đánh giá chất lượng tín dụng khách hàng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở Giao Dịch ................................................... 55 2.3.1. Kết quả đạt được .....................................................................................55 2.3.2. Những hạn chế còn tồn tại .....................................................................56 2.3.3. Phân tích nguyên nhân của các hạn chế ..............................................59 KẾT LUẬN CHƯƠNG 2 ........................................................................................63 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP, KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ TẠI NGÂN HÀNG TMCP NGOẠI THƯƠNG VIỆT NAM – CHI NHÁNH SỞ GIAO DỊCH ....................64 3.1. Định hướng đối với phát triển tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở Giao Dịch ................................................... 64
v 3.1.1. Định hướng hoạt động chung của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam ...........................................................................................................64 3.1.2. Định hướng hoạt động của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - chi nhánh Sở Giao Dịch ................................................................................65 3.1.3. Định hướng hoạt động tín dụng Doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - chi nhánh Sở Giao Dịch..................67 3.2. Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở Giao Dịch ................................................... 68 3.2.1. Xây dựng, rà soát và kiểm tra tuân thủ quy trình tín dụng, chính sách tài sản bảo đảm. ................................................................................................68 3.2.2. Tăng cường kiểm soát tỷ lệ nợ xấu, nợ quá hạn ...................................69 3.2.3. Đẩy nhanh tốc độ và chất lượng phục vụ, nâng cao mức độ hài lòng của khách hàng ................................................................................................72 3.2.4. Nâng cao khả năng cạnh tranh của Ngân hàng ...................................77 3.2.5. Đẩy mạnh triển khai marketing dịch vụ ngân hàng .............................77 3.2.6. Tăng trưởng quy mô tín dụng nhóm DNVVN ......................................78 3.2.7. Các kiến nghị cho các hạn chế còn tồn tại từ phía khách hàng ..........79 3.3. Các kiến nghị ..................................................................................................................... 80 3.3.1. Kiến nghị với Cơ quan nhà nước...........................................................80 3.3.2. Kiến nghị với Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam ..................80 KẾT LUẬN CHƯƠNG 3 ........................................................................................82 KẾT LUẬN ..............................................................................................................83 TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................85 PHỤ LỤC .................................................................................................................87 MẪU PHIẾU KHẢO SÁT Ý KIẾN KHÁCH HÀNG .........................................87
vi DANH MỤC KÍ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT Từ viết tắt Nghĩa của từ BĐS Bất động sản DN Doanh nghiệp DNVVN Doanh nghiệp vừa và nhỏ The Japan International Cooperation Agency (Cơ JICA quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản) KHDN Khách hàng doanh nghiệp L/C Thư tín dụng MMTB Máy móc thiết bị NHNN Ngân hàng nhà nước NHTM Ngân hàng thương mại PGD Phòng giao dịch SGD Sở Giao Dịch Small and Medium Enterprise (Doanh nghiệp vừa SME và nhỏ) SXKD Sản xuất kinh doanh TMCP Thương mại cổ phần TSBĐ Tài sản bảo đảm TTQT Thanh toán quốc tế Công ty TNHH Chứng khoán Ngân hàng TMCP VCBS Ngoại thương Việt Nam Ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương Việt Vietcombank, VCB Nam Vietcombank Sở Giao Ngân hàng thương mại cổ phần ngoại thương Việt Dịch Nam – chi nhánh Sở Giao Dịch
vii DANH MỤC BẢNG BIỂU Bảng Nội dung Bảng 1.1 Định nghĩa về doanh nghiệp vừa và nhỏ trên thế giới Tiêu chí xác định doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam theo Bảng 1.2 nghị định số 56/2009/NĐ-CP của chính phủ Tiêu chí xác định doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam theo Bảng 1.3 nghị định số 39/2018/NĐ-CP của chính phủ Bảng 1.4 Phân biệt chất lượng tín dụng DNVVN Số liệu chi tiết Dư nợ theo phân khúc khách hàng của Bảng 2.1 Vietcombank Sở Giao Dịch giai đoạn 2016 -2020
viii DANH MỤC SƠ ĐỒ Sơ đồ Nội dung Hình 2.1 Sơ đồ tổ chức của Vietcombank Sở Giao Dịch
ix DANH MỤC BIỂU ĐỒ Biểu đồ Nội dung Huy động vốn của Vietcombank Sở Giao Dịch giai đoạn Biểu đồ 2.1 2016 -2020 Biểu đồ 2.2 Dư nợ của Vietcombank Sở Giao Dịch giai đoạn 2016- 2020 Biểu đồ 2.3 Lợi nhuận sau trích lập dự phòng của Vietcombank Sở Giao Dịch giai đoạn 2016 – 2020 Biểu đồ 2.4 Quy mô và tỷ lệ nợ xấu, nợ quá hạn tại Vietcombank Sở Giao Dịch giai đoạn 2016 - 2020 Biểu đồ 2.5 Tốc độ tăng trưởng dư nợ theo từng phân khúc khách hàng tại Vietcombank Sở Giao Dịch trong giai đoạn 2017 - 2020 Biểu đồ 2.6 Cơ cấu dư nợ DNVVN tại Vietcombank Sở Giao Dịch giai đoạn 2016 - 2020 Số dư bảo lãnh tại Vietcombank Sở Giao Dịch giai đoạn Biểu đồ 2.7 2016-2020 Biểu đồ 2.8 Số dư L/C tại Vietcombank Sở Giao Dịch giai đoạn 2016 – 2020 Biểu đồ 2.9 Giá trị TSBĐ và tỷ lệ TSBĐ trên dư nợ tại Vietcombank Sở Giao Dịch giai đoạn 2016 – 2020 Biểu đồ 2.10 Tỷ lệ nợ xấu, nợ quá hạn của Khách hàng DNVVN tại Vietcombank Sở Giao Dịch giai đoạn 2016-2020 Biểu đồ 2.11 Tỷ lệ nợ xấu của phân khúc DNVVN so với các phân khúc khách hàng khác tại Vietcombank Sở Giao Dịch giai đoạn 2016-2020 Biểu đồ 2.12 Cơ cấu lợi nhuận của phân khúc DNVVN tại Vietcombank Sở Giao Dịch giai đoạn 2016-2020
x TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU LUẬN VĂN Đề tài luận văn “Phân tích chất lượng tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở giao dịch” được trình bày theo 3 chương. Trong chương 1, luận văn đã trình bày lý luận về chất lượng tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ của ngân hàng thương mại để làm cơ sở cho việc nghiên cứu. Trong đó, luận văn có đề cập đến khái niệm, đặc điểm, vai trò của doanh nghiệp vừa và nhỏ, và của tín dụng ngân hàng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ. Luận văn đã chỉ ra khái niệm, các chỉ tiêu đánh giá, các yếu tố ảnh hưởng và ý nghĩa của chất lượng tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ đối với ngân hàng thương mại. Đồng thời, luận văn cũng nêu ra kinh nghiệm của một số ngân hàng thương mại về nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ để rút ra bài học cho Ngân hàng TMP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở giao dịch. Trong chương 2, luận văn tập trung vào thực trạng chất lượng tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở giao dịch giai đoạn 2016 – 2020. Cụ thể, tác giả nêu khái quát về Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở giao dịch, phân tích thực trạng chất lượng tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ trên cơ sở phân tích các chỉ tiêu định lượng, định tính và các yếu tố khác. Từ đó, luận văn rút ra đánh giá kết quả đạt được, hạn chế còn tồn tại và phân tích nguyên nhân của các hạn chế trong tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở giao dịch. Trong chương 3, tác giả đưa ra giải pháp và các kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở giao dịch. Cụ thể, tác giả nêu ra định hướng đối với phát triển tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở giao dịch, căn cứ các hạn chế còn tồn tại để đưa ra giải pháp cụ thể nhằm nâng cao chất lượng tín dụng tại ngân hàng. Đồng thời, tác giả đưa ra một số khuyến nghị với Cơ quan Nhà nước và với Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam nhằm nâng cao chất lượng tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ.
1 MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu Doanh nghiệp vừa và nhỏ (DNVVN) đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của các quốc gia trên thế giới, từ những nước công nghiệp phát triển đến các quốc gia đang phát triển. Theo số liệu của Viện Chiến lược ngân hàng - Ngân hàng Nhà nước, cả nước có hơn 500.000 DNVVN, chiếm khoảng 90% tổng số doanh nghiệp đang hoạt động, tạo ra gần 60% việc làm, 44,8% doanh thu, 40% GDP, 33% giá trị sản lượng công nghiệp, 30% giá trị hàng hóa xuất khẩu, đóng góp 29,3% cho ngân sách nhà nước. Nhận thấy tiềm năng phát triển của nhóm khách hàng DNVVN, các Ngân hàng thương mại hiện nay, trong đó có Vietcombank Sở giao dịch đang thực hiện chuyển dịch cơ cấu tín dụng từ bán buôn sang bán lẻ nhằm đa dạng hóa danh mục khách hàng đồng thời tối đa hóa lợi nhuận cho ngân hàng, mà theo đó, DNVVN là một trong những đối tượng khách hàng trọng tâm. Mặc dù đã có những thay đổi rất tích cực nhưng thực trạng tín dụng của DNVVN tại Vietcombank Sở giao dịch vẫn còn nhiều hạn chế. Quy mô hoạt động tín dụng hiện chưa tương xứng với quy mô của chi nhánh, tốc độ xử lý công việc chưa nhanh, mức độ hài lòng của khách hàng thấp. Điều này đã ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng tín dụng nói chung và chất lượng tín dụng DNVVN nói riêng. Vì vậy, vấn đề cấp thiết đặt ra là phải nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng tín dụng của DNVVN, đánh giá thực trạng để tìm ra giải pháp hiệu quả để tăng trưởng doanh số đồng thời cũng phải kiểm soát tốt chất lượng tín dụng nhằm mục tiêu phát triển ổn định, bền vững từ đó cải thiện chất lượng tín dụng đối với DNVVN của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - chi nhánh Sở Giao Dịch, góp phần củng cố và nâng cao hơn nữa vị thế của ngân hàng trên thị trường tài chính. Xuất phát từ thực tế trên, tác giả đã lựa chọn đề tài: “Phân tích chất lượng tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở Giao Dịch” làm đề tài nghiên cứu cho luận văn tốt nghiệp của mình.
2 2. Tổng quan tình hình nghiên cứu đề tài luận văn Trong thời gian qua, đề tài về chất lượng tín dụng tại các ngân hàng thương mại đã được nhiều tác giả lựa chọn, nghiên cứu và bảo vệ tại các trường đại học, học viện tại Việt Nam. Trong đó, các công trình nghiên cứu sau có liên quan đến đề tài luận văn của tác giả, là nguồn tài liệu tham khảo hữu ích giúp tác giả có thể hoàn thành luận văn của mình: (1) Luận án Tiến sỹ kinh tế Nâng cao chất lượng tín dụng tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Ngoại thương Việt Nam trong quá trình hội nhập (2012) của tác giả Nguyễn Thị Thu Đông, được hoàn thành năm 2012 tại Đại học kinh tế quốc dân. Tác giả sử dụng phương pháp phân tích thống kê và so sánh để phân tích thực trạng chất lượng tín dụng của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam, đề xuất ứng dụng mô hình trong công tác kiểm định tín dụng tại Ngân hàng. Từ đó, tác giả đưa các các giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng tín dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt nam trong thời kỳ hội nhập. (2) Luận văn Thạc sỹ kinh tế Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Quảng Ninh của tác giả Đỗ Xuân Thuần, được hoàn thành năm 2016 tại Học viện Tài chính. Luận văn phân tích thực trạng tình hình kinh doanh và chất lượng tín dụng tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Quảng Ninh đồng thời đưa ra các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng đối với DNVVN. Tuy nhiên luận văn mới chỉ tập trung phân tích về khía cạnh quản trị rủi ro. (3) Luận án Tiến sỹ kinh tế Tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ của các ngân hàng thương mại cổ phần trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh của tác giả Võ Đức Toàn, được hoàn thành năm 2012 tại Trường Đại học ngân hàng Thành phố Hồ Chí Minh. Luận án đã phân tích, đánh giá quan hệ tín dụng giữa các Ngân hàng TMCP trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh với DNVVN cùng địa bàn, tìm ra các hạn chế và nguyên nhân của các hạn chế đó để làm cơ sở đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao chất lượng tín dụng của các Ngân hàng TMCP đối với DNVVN trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh.
3 (4) Luận văn Thạc sỹ kinh tế Giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Vĩnh Phúc của tác giả Lê Phương Vân, được hoàn thành năm 2012 tại Học viện Tài chính. Luận văn nêu khái quát quá trình hình thành, phát triển, kết quả hoạt động kinh doanh và hoạt động tín dụng DNVVN của Ngân hàng TMCP ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Vĩnh Phúc nhằm tìm ra những vấn đề liên quan đến chất lượng tín dụng tại ngân hàng. Dựa vào cơ sở đó, tác giả đưa ra các giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng tín dụng đối với DNVVN tại Ngân hàng. 3. Khoảng trống nghiên cứu Nhìn chung, các công trình nghiên cứu trên đã nêu ra được lý luận về DNVVN, về hoạt động tín dụng cũng như chất lượng tín dụng: quản lý rủi ro, quy chế đảm bảo cho vay, sự thỏa mãn nhu cầu khách hàng… Tất cả các vấn đề trên được nghiên cứu gắn với điều kiện phảt triển kinh tế xã hội trên địa bàn hoạt động cúa ngân hàng theo từng giai đoạn lịch sử nhất định. Trên cơ sở kế thừa các nghiên cứu trước đó và tiếp thu những điểm mới trong lĩnh vực ngân hàng, tác giả nhận thấy chưa có công trình nghiên cứu nào đề cập đến đề tài chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở Giao Dịch trong giai đoạn 05 năm: 2016 – 2020. Vì vậy, luận văn được thực hiện để tiến hành mở rộng nghiên cứu những lý luận về chất lượng tín dụng của DNVVN, làm rõ thực trạng chất lượng tín dụng của DNVVN tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở Giao Dịch, từ đó tìm ra những mặt còn hạn chế, đưa ra các giải pháp giúp ngân hàng ngày càng phát triển mạnh mẽ, nâng cao hơn nữa vị thế và uy tín của ngân hàng về chất lượng tín dụng cho DNVVN. 4. Mục tiêu nghiên cứu Mục tiêu chung: Luận văn nhằm đưa ra các giải pháp nâng cao chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở Giao Dịch Nhiệm vụ cụ thể: - Hệ thống hóa những lý luận cơ bản về chất lượng tín dụng của DNVVN;
4 - Trên cơ sở lý luận đã nêu, tiến hành phân tích tình hình chất lượng tín dụng DNVVN tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở Giao Dịch; - Đề xuất một số giải pháp, kiến nghị nhằm giúp Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở Giao Dịch nâng cao Chất lượng tín dụng đối với DNVVN. 5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Chất lượng tín dụng đối với DNVVN của Ngân hàng thương mại. - Phạm vi nghiên cứu: + Về không gian: Thực trạng chất lượng tín dụng đối với DNVVN tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở Giao Dịch + Về thời gian: Từ năm 2016 đến hết 2020 6. Phương pháp nghiên cứu Các phương pháp được sử dụng trong quá trình thực hiện đề tài gồm: - Phương pháp tổng hợp, phân tích: sử dụng số liệu từ báo cáo của Ngân hàng, các đối tượng khác có liên quan. - Phương pháp so sánh, đối chiếu: Đối chiếu giữa lý luận và thực tiễn, so sánh về những thay đổi trong chính sách, quy định pháp luật và thực trạng chất lượng tín dụng đối với DNVVN trong ngân hàng. - Phương pháp khảo sát: Lập bảng hỏi khảo sát và thực hiện khảo sát với các khách hàng có quan hệ tín dụng tại Vietcombank Sở Giao Dịch. ✓ Hình thức khảo sát: Giới thiệu về việc điều tra khảo sát cho khách hàng và hướng dẫn cách thức trả lời rồi phát phiếu điều tra để khách hàng tự điền câu trả lời rồi thu lại ngay. ✓ Đặc điểm các đối tượng khảo sát: Các cán bộ của doanh nghiệp thường xuyên đến giao dịch với Vietcombank Sở Giao Dịch. Vì vậy, các cán bộ đó rất hiểu về các sản phẩm tín dụng do Vietcombank cung cấp. ✓ Trong phiếu khảo sát, mức độ đáp ứng nhu cầu của khách hàng được đánh giá qua các tiêu chí: Mức độ gắn bó trong quan hệ tín dụng của khách hàng DNVVN với Vietcombank Sở Giao Dịch; Sự đa dạng về sản phẩm tín dụng đối với
5 DNVVN tại Vietcombank Sở Giao Dịch; Đánh giá của khách hàng DNVVN về trình độ chuyên môn và thái độ phục vụ của cán bộ tín dụng Vietcombank Sở Giao Dịch; Mức độ hài lòng của khách hàng DNVVN đối với chất lượng tín dụng của Vietcombank Sở Giao Dịch. 7. Kết cấu đề tài Luận văn gồm 3 chương chính và các phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, phụ lục: Chương 1: Cơ sở lý luận về chất lượng tín dụng đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ của Ngân hàng thương mại. Chương 2: Thực trạng chất lượng tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở Giao Dịch. Chương 3: Giải pháp, kiến nghị nhằm nâng cao chất lượng tín dụng doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam – chi nhánh Sở Giao Dịch.
6 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHẤT LƯỢNG TÍN DỤNG ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP VỪA VÀ NHỎ CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI 1.1. Những vấn đề cơ bản về doanh nghiệp vừa và nhỏ 1.1.1. Khái niệm về Doanh nghiệp vừa và nhỏ a. Khái niệm doanh nghiệp vừa và nhỏ dựa trên tiêu chuẩn định tính Nhiều học giả cho rằng có thể xác định được DNVVN thông qua đánh giá quá trình hoạt động của doanh nghiệp đó. Stokes và Wilson cho rằng DNVVN là doanh nghiệp có các hoạt động và cấu trúc đơn giản, mức độ phức tạp của quản lý không cao cũng như đầu mối quản lý ít (Stokes và Wilson 2010). Loecher cho rằng DNVVN là doanh nghiệp có phương thức hoạt động theo “nguyên tắc cá nhân” và “nguyên tắc thông nhất giữa lãnh đạo và chủ sở hữu”, tức các DNVVN thường có chủ sở hữu và người lãnh đạo đều là một người và người đó có vai trò chủ chốt trong việc đưa ra mọi quyết định của doanh nghiệp (Loecher 2000). Cũng theo quan điểm này, báo cáo của Bolton đưa ra ba đặc điểm để xác định DNVVN là: (1) doanh nghiệp được quản lý bởi chính chủ sở hữu và theo nguyên tắc cá nhân hóa, (2) thị phần doanh nghiệp tương đối nhỏ trên thị trường, (3) doanh nghiệp có tính độc lập theo nghĩa nó không phải là công ty con của một doanh nghiệp lớn nào đó và cũng không có sự kiểm soát từ bên ngoài, độc lập trong các quyết định của doanh nghiệp (Bolton 1971). Decker cũng dựa trên các khía cạnh định tính khác như hình thức pháp lý, vai trò của chủ sở hữu, vị trí của doanh nghiệp trên thị trường để xác định các DNVVN (Decker 2006). b. Khái niệm doanh nghiệp vừa và nhỏ dựa trên tiêu chuẩn định lượng Do các quốc gia khác nhau có đặc điểm kinh tế - xã hội, trình độ phát triển khác nhau nên khái niệm về DNVVN ở các quốc gia cũng khác nhau. Hơn thế nữa, trong cùng một quốc gia, tiêu chí để xác định doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng thay đổi từng thời kỳ, từng loại hình doanh nghiệp. Dưới đây là định nghĩa về doanh nghiệp vừa và nhỏ ở một số quốc gia trên thế giới:
7 Bảng 1.1: Định nghĩa về doanh nghiệp vừa và nhỏ trên thế giới Tiêu chí áp dụng Quốc gia Tổng vốn hoặc giá Số lao động Doanh thu trị tài sản 1. Mỹ < 500 hoặc Không quan Không quan Trong tất cả các ngành
8 Tại Việt Nam, do các quy định, chính sách của nhà nước về DNVVN có sự thay đổi theo từng thời kỳ nên khái niệm về DNVVN tại Việt Nam ở các thời kỳ khác cũng được quy định khác nhau. Theo Nghị định số 56/2009/NĐ-CP ngày 30/06/2009 của Chính phủ, Khái niệm DNNVV được quy định theo từng loại hình kinh doanh và bắt đầu có sự phân tách làm 03 loại hình doanh nghiệp là DN siêu nhỏ, DN nhỏ và DN vừa theo quy mô; cụ thể như sau: Bảng 1.2: Tiêu chí xác định doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Việt Nam theo nghị định số 56/2009/NĐ-CP của chính phủ Doanh Doanh nghiệp nhỏ Doanh nghiệp vừa Quy mô nghiệp siêu nhỏ Khu vực Số lao động Tổng Số lao Tổng Số lao động nguồn động nguồn vốn vốn I. Nông, lâm 10 người trở 20 tỷ đồng từ trên 10 từ trên 20 tỷ từ trên 200 nghiệp và thủy xuống trở xuống người đến đồng đến người đến sản 200 người 100 tỷ đồng 300 người II. Công nghiệp 10 người trở 20 tỷ đồng từ trên 10 từ trên 20 tỷ từ trên 200 và xây dựng xuống trở xuống người đến đồng đến người đến 200 người 100 tỷ đồng 300 người III. Thương mại 10 người trở 10 tỷ đồng từ trên 10 từ trên 10 tỷ từ trên 50 và dịch vụ xuống trở xuống người đến đồng đến 50 người đến 50 người tỷ đồng 100 người (Nguồn: Nghị định số 56/2009/NĐ-CP của Chính phủ ngày 30/06/2009) Gần đây nhất, theo Nghị định số 39/2018/NĐ-CP của Chính phủ ngày 11/03/2018, tiêu chí để xác định doanh nghiệp vừa và nhỏ được quy định như sau: