Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện tại huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị

Chia sẻ: Mucong999 Mucong999 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:114

Thêm vào BST

Báo xấu

48
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài “Quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện tại huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị” được nghiên cứu nhằm củng cố lý luận, đánh giá thực trạng, tìm ra một số giải pháp phù hợp để áp dụng trong thực tiễn nơi bản thân công tác nhằm góp phần thúc đ y phát triển kinh tế xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh trên địa bàn huyện trong những năm tiếp theo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn Thạc sĩ Tài chính Ngân hàng: Quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện tại huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ..................../................. ......../......... HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN VIỆT CƢỜNG QUẢN LÝ CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CẤP HUYỆN TẠI HUYỆN GIO LINH, TỈNH QUẢNG TRỊ LUẬN VĂN THẠC SỸ TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2018
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ..................../................. ......../......... HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN VIỆT CƢỜNG QUẢN LÝ CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CẤP HUYỆN TẠI HUYỆN GIO LINH, TỈNH QUẢNG TRỊ LUẬN VĂN THẠC SỸ TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG CHUYÊN NGÀNH: TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG MÃ SỐ: 60 34 02 01 NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC TS. NGUYỄN HỮU DŨNG THỪA THIÊN HUẾ - NĂM 2018
LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, với sự hướng dẫn khoa học của Tiến sỹ Nguyễn Hữu Dũng Tư liệu và kết quả nêu trong luận văn là trung thực và có nguồn gốc rõ ràng. Luận văn không sao chép của bất kỳ một công trình nghiên cứu nào. Thừa Thiên Huế, ngày ......... tháng năm 2018 Học viên Trần Việt Cƣờng
LỜI CẢM ƠN Tôi xin trân trọng cảm ơn Ban Giám đốc, các nhà khoa học, các Thầy giáo, Cô giáo Học viện Hành chính Quốc gia và Phân viện Học viện Hành chính Quốc gia tại thành phố Huế đã cung cấp cho tôi những tri thức quý báu trong quá trình học tập, nghiên cứu. Đặc biệt, tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến TS Nguyễn Hữu Dũng người đã trực tiếp hướng dẫn tôi trong suốt quá trình thực hiện Luận văn này. Chân thành cảm ơn Huyện ủy, UBND huyện, Phòng Tài chính-Kế hoạch, các phòng, ban chuyên môn cấp huyện, UBND các xã, thị trấn huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị; các đồng nghiệp, bạn bè và người thân đã hết lòng giúp đỡ, động viên, khích lệ, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho tôi có được kết quả ngày hôm nay. Mặc dù rất tâm huyết với đề tài và đã có rất nhiều cố gắng nhưng không thể tránh khỏi những hạn chế, thiếu sót; kính mong quý Thầy Cô giáo tiếp tục chỉ dẫn, bạn bè, đồng nghiệp góp ý để Luận văn được hoàn thiện hơn. Ngƣời thực hiện Trần Việt Cƣờng
MỤC LỤC Trang bìa phụ Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục các chữ viết tắt Danh mục các bảng Danh mục các biểu đồ MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA QUẢN LÝ CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CẤP HUYỆN .................................... 8 1.1. Khái quát chung về chi ngân sách nhà nước .......................................... 8 1.1.1. Khái niệm ngân sách nhà nước ........................................................ 8 1.1.2. Tổ chức hệ thống ngân sách nhà nước ............................................. 9 1.1.3. Khái niệm chi ngân sách nhà nước ................................................ 10 1.1.4. Đặc điểm của chi ngân sách nhà nước ........................................... 11 1.2. Chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện .............................. 12 1.2.1. Khái niệm và đặc điểm chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện ........................................................................................................ 12 1.2.2. Cơ cấu chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện ............. 13 1.3. Quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện ................. 18 1.3.1. Khái niệm ....................................................................................... 18 1.3.2. Mục tiêu và tiêu chí đánh giá quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện.................................................................................. 20 1.3.3. Nội dung quản lý chi thường xuyên NSNN cấp huyện ................. 21 1.3.4. Nguyên tắc quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện ........................................................................................................ 26
1.3.5. Vai trò quản lý chi ngân sách Nhà nước cấp huyện ...................... 29 1.4. Các nhân tố tác động tới quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện ........................................................................................... 32 1.4.1. Nhân tố khách quan........................................................................ 32 1.4.2. Nhân tố chủ quan ........................................................................... 34 1.5. Kinh nghiệm và bài học kinh nghiệm rút ra trong quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện ở một số tỉnh................................... 35 1.5.1. Kinh nghiệm quản lý chi thường xuyên ở thành phố Huế và thành phố Đà Nẵng ............................................................................................ 35 1.5.2. Bài học rút ra về quản lý chi thường xuyên cho huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị .......................................................................................... 37 Tiểu kết chương 1 ........................................................................................ 39 Chương 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI HUYỆN GIO LINH, TỈNH QUẢNG TRỊ TỪ NĂM 2016-2018 .............................................................................................. 40 2.1. Khái quát về tình hình kinh tế- xã hội huyện Gio Linh ....................... 40 2.1.1. Đặc điểm, địa lý, tự nhiên, tiềm năng phát triển ............................ 40 2.1.2. Tình hình kinh tế- xã hội huyện Gio Linh ..................................... 41 2.2. Thực trạng chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị từ năm 2016-2018 .............................................................. 45 2.2.1. Khái quát tình hình ngân sách nhà nước tại huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị từ năm 2016-2018................................................................... 45 2.2.2. Tình hình chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị từ năm 2016-2018 .................................................. 49 2.3. Thực trạng quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị từ năm 2016-2018 .............................................. 50
2.3.1. Thực trạng quản lý lập dự toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại huyện Gio Linh, Quảng Trị từ năm 2016-2018 ......................... 50 2.3.2. Thực trạng quản lý chấp hành dự toán chi thường xuyên tại huyện Gio Linh, Quảng Trị từ năm 2016-2018 .................................................. 56 2.3.3. Thực trạng quản lý quyết toán chi thường xuyên tại huyện Gio Linh, tỉnh Quảng trị năm 2016-2018 ....................................................... 60 2.4. Đánh giá tình hình quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại huyện Gio Linh ........................................................................................... 62 2.4.1. Kết quả đạt được ............................................................................ 62 2.4.2. Những hạn chế chủ yếu .................................................................. 64 2.4.3. Nguyên nhân của hạn chế .............................................................. 69 Tiểu kết chương 2 ........................................................................................ 76 Chương 3: PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC TẠI HUYỆN GIO LINH, TỈNH QUẢNG TRỊ ........................................... 77 3.1. Phương hướng ...................................................................................... 77 3.2. Mục tiêu quản lý chi thường xuyên ..................................................... 79 3.3. Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị ................................................... 80 3.3.1. Hoàn thiện các quá trình lập dự toán, chấp hành và quyết toán chi thường xuyên ngân sách nhà nước ........................................................... 81 3.3.2. Phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan Tài chính, KBNN và các cơ quan liên quan trong công tác quản lý chi thường xuyên ngân sách và triển khai thành công hệ thống TABMIS ......................................................... 85 3.3.3. Nâng cao chất lượng quản lý ngân sách của cơ quan Tài chính, KBNN trên địa bàn .................................................................................. 86
3.3.4. Đ y mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý chi thường xuyên ngân sách ....................................................................................... 87 3.3.5. Kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao chất lượng, tăng cường đào tạo cán bộ quản lý chi thường xuyên ngân sách Nhà nước trên địa bàn huyện ........................................................................................................ 88 3.3.6. Tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục để nâng cao tính tự giác và trách nhiệm của đơn vị sử dụng ngân sách.................................. 91 3.3.7. Nâng cao vai trò của Hội đồng nhân dân và chính quyền cấp huyện ........................................................................................................ 91 3.3.8. Tăng cường thanh tra, kiểm tra công tác quản lý chi thường xuyên ngân sách .................................................................................................. 94 3.3. Kiến nghị .............................................................................................. 96 3.3.1. Kiến nghị với Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân và Sở Tài chính tỉnh Quảng Trị ................................................................................ 96 3.3.2. Kiến nghị đối với Chính phủ, Bộ Tài chính................................... 97 3.3.3. Kiến nghị đối với đơn vị sử dụng ngân sách ................................. 99 Tiểu kết chương 3 ...................................................................................... 100 KẾT LUẬN ................................................................................................... 101 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................... 102
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ANQP : An ninh quốc phòng CBCC : Cán bộ công chức CBCNV : Cán bộ công nhân viên CQTC : Cơ quan tài chính DTNS : Dự toán ngân sách ĐVSDNS : Đơn vị sử dụng ngân sách GDMN : Giáo dục mầm non HCNN : Hành chính nhà nước HĐND : Hội đồng nhân dân KBNN : Kho bạc nhà nước KTXH : Kinh tế xã hội MLNSNN : Mục lục ngân sách nhà nước NS : Ngân sách NSĐP : Ngân sách địa phương NSNN : Ngân sách nhà nước NSTW : Ngân sách Trung ương QLNN : Quản lí nhà nước TSCĐ : Tài sản cố định UBND : Ủy ban nhân dân
DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 2.1: Các chỉ tiêu kinh tế - xã hội huyện Gio Linh 2016-2018 ............... 44 Bảng 2.2. Một số chỉ tiêu thu, chi NSNN huyện Gio Linh, ............................ 46 Bảng 2.3. Cơ cấu chi ngân sách địa phương huyện Gio Linh giai đoạn 2016- 2018 ................................................................................................................. 49 Bảng 2.4. Cơ cấu phân bổ dự toán chi thường xuyên tại huyện Gio Linh giai đoạn 2016-2018 ............................................................................................... 54 Bảng 2.5. Dự toán và thực hiện chi thường xuyên NSNN huyện Gio Linh giai đoạn 2016-2018 ............................................................................................... 57 Bảng 2.5. Quyết toán chi thường xuyên NSNN huyện Gio Linh giai đoạn 2016-2018........................................................................................................ 61
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1: Biểu đồ chi thường xuyên trong tổng chi ngân sách địa phương giai đoạn 2016, 2017 và 6 tháng/2018 ............................................................ 48 Biểu đồ 2.2: Biểu đồ tỷ trọng chi thường xuyên trong tổng chi ngân sách địa phương giai đoạn 2016-2018 .......................................................................... 50
MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Chi ngân sách nhà nước là một bộ phận quan trọng cấu thành cán cân ngân sách của mỗi quốc gia. Chi ngân sách nhà nước không chỉ nuôi dưỡng bộ máy hành chính nhà nước hoạt động mà còn có tác dụng xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật, tăng trưởng kinh tế trong tương lai. Một quốc gia sử dụng quỹ ngân sách nhà nước để chi tiêu hiệu quả sẽ là động lực để đất nước phát triển. Ngược lại, các quốc gia chi tiêu ngân sách không hợp lý, thiếu hiệu quả sẽ gây ra bội chi ngân sách và áp lực trả nợ cho thế hệ sau. Ở Việt Nam, từ khi có Luật Ngân sách nhà nước ra đời đến nay, việc quản lý chi tiêu ngân sách nhà nước đã đạt được một số kết quả nhất định, ý thức chấp hành kỷ luật tài chính ở các ngành, các cấp được nâng lên. Tuy nhiên, tình hình sử dụng công quỹ có thể nói còn lãng phí, việc tùy tiện sử dụng ngân sách nhà nước không đúng mục đích chưa được ngăn chặn triệt để, công tác quản lý ngân sách còn bộc lộ nhiều khiếm khuyết cần phải được điều chỉnh. Trong điều kiện nền kinh tế nước ta còn nhiều khó khăn, thu ngân sách bị hạn chế, bội chi thường xuyên ngân sách nhà nước lớn trong khi nhu cầu về nguồn lực để đáp ứng các nhiệm vụ chi thường xuyên của NSNN đặt ra ngày càng nhiều. Chính vì vậy, việc quản lý chặt chẽ các khoản chi nhằm đảm bảo tiết kiệm, hiệu quả là hết sức quan trọng. Trước vấn đề đặt ra, trong những năm qua, các bộ, ngành, địa phương đã chủ động triển khai quyết liệt các giải pháp của Chính phủ để ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an sinh xã hội, tích cực xây dựng khuôn khổ hành lang pháp lý, phân định trách nhiệm giữa các cấp, các ngành, các cơ quan nhà nước về quản lý chi NSNN nói chung và chi thường xuyên NSNN nói riêng. Cải cách thủ tục hành chính, công khai minh bạch các quy trình nghiệp vụ, hoàn thiện nhiều cơ chế, chính sách trong việc 1
phân bổ và giám sát quá trình thực hiện dự toán chi thường xuyên. Tuy nhiên, quá trình lập, chấp hành, quyết toán chi thường xuyên còn nhiều vấn đề bất cập. Dự toán chi thường xuyên chưa gắn kết chặt chẽ với nhiệm vụ của đơn vị, phân bổ ngân sách chưa được chú trọng đúng mức, thiếu hệ thống các tiêu chí thích hợp để xác định thứ tự ưu tiên trong phân bổ ngân sách. Chế độ, tiêu chu n, định mức chi thường xuyên lạc hậu, công tác quản lý còn chưa chặt chẽ, thanh quyết toán chưa nghiêm, tiêu cực, lãng phí vẫn còn khá phổ biến. Gio Linh là một huyện vùng biển của tỉnh Quảng Trị, nơi có đội tàu đánh cá mạnh nhất tỉnh và kinh tế biển được xác định là mũi nhọn của huyện, nền kinh tế có những bước phát triển đáng kể, thu ngân sách năm sau cao hơn năm trước. Tuy nhiên, huyện vẫn chưa cân đối được ngân sách địa phương, do đó việc quản lý chặt chẽ, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả các khoản chi thường xuyên nhằm đảm bảo sự phát triển các lĩnh vực xã hội, phục vụ nhu cầu hoạt động của cấp ủy, chính quyền địa phương, đồng thời khắc phục những tồn tại hạn chế trong quản lý và sử dụng NSNN của huyện Gio Linh. Với mong muốn áp dụng những kiến thức có được từ quá trình nghiên cứu, học tập tại Học viện Hành chính Quốc gia, vận dụng vào thực tiễn của huyện Gio Linh, tỉnh Quảng trị, bản thân đã mạnh dạn chọn đề tài “Quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện tại huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị” nhằm củng cố lý luận, đánh giá thực trạng, tìm ra một số giải pháp phù hợp để áp dụng trong thực tiễn nơi bản thân công tác nhằm góp phần thúc đ y phát triển kinh tế xã hội, củng cố quốc phòng, an ninh trên địa bàn huyện trong những năm tiếp theo. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Ngân sách nhà nước là vấn đề được các nhà quản lý cũng như nhiều nhà nghiên cứu quan tâm. Vì vậy, đã có những công trình nghiên cứu về ngân sách theo nhiều khía cạnh, góc độ và phạm vi khác nhau, trong đó có những 2
đề tài đối với từng địa phương cụ thể. Có thể nêu lên một số đề tài, một số công trình nghiên cứu như sau: ”Quản lý chi ngân sách nhà nước tại tỉnh Tuyên Quang”, luận văn thạc sỹ, chuyên ngành Quản lý của tác giả Nguyễn Thanh Kim Huệ, năm 2011. Luận văn đã làm rõ cơ sở lý luận về công tác chi ngân sách ở địa phương. Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý chi NSNN tại tỉnh Tuyên Quang giai đoạn 2006 -2010, chỉ ra được những tồn tại trong công tác quản lý chi NSNN trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang. Từ đó tác giả đã đề xuất các giải pháp khả thi, nhằm tăng cường chi ngân sách góp phần tăng phát triển kinh tế xã hội tỉnh Tuyên Quang. Tuy nhiên tác giả chưa phân tích sâu về quản lý chi ngân sách cấp huyện; những giải pháp để giải quyết vướng mắc, bất cập trong phân bổ ngân sách cấp huyện theo hướng đầu vào hiện nay. “Quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh”, luận văn thạc sỹ Hành chính công, năm 2012 của Trần Ngọc Thực, luận văn đã rõ cơ sở lý luận về chi ngân sách nhà nước, đặc biệt là chi thường xuyên ngân sách nhà nước. Luận văn cũng đã phân tích, đánh giá thực trạng quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước và từ đó đề ra những giải pháp đối với chi thường xuyên ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, luận văn phân tích sâu về quản lý chi thường xuyên ngân sách cấp tỉnh và đưa ra những giải pháp giải quyết những bất cập trong chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp tỉnh. ”Quản lý chi ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định”, luận văn thạc sỹ Quản lý kinh tế của tác giả Nguyễn Văn Định, năm 2015. Luận văn đã hệ thống được những vấn đề lý luận cơ bản về kiểm soát ngân sách nói chung và kiểm soát chi ngân sách cấp huyện; luận văn cũng phản ánh và đánh giá thực trạng công tác chi ngân sách trên địa bàn huyện Nghĩa Hưng. Tuy nhiên trong phần này tác giả chủ yếu nêu được 3
những tồn tại và những vấn đề còn bất cập, chức năng giải quyết các thủ tục còn trùng lắp rườm rà nên không nêu lên được những tồn tại bất cập hiện tại trong việc mục tiêu chi ngân sách để thúc đ y phát triển kinh tế xã hội. Các giải pháp mà tác giả đưa ra mặc dù đã có ý tưởng hoàn thiện công tác chi ngân sách và giải pháp về tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đánh giá hiệu quả chi, chủ yếu dựa vào các chức năng nhiệm vụ theo quy định hiện nay. Hơn nửa trong các giải pháp đưa ra để tăng cường quản lý chưa chú trong đến công tác hiệu quả của chi ngân sách cho phát triển và nuôi dưởng nguồn thu. Riêng đối với việc nghiên cứu chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện, cụ thể là huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị đến nay chưa có công trình nào nghiên cứu về vấn đề này. Điều đó cho thấy việc nghiên cứu đề tài "Quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước trên địa bàn huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị" là vấn đề đang đặt ra, đòi hỏi phải nghiên cứu những điều kiện đặc thù của địa phương để quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tốt hơn. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu 3.1. Mục đích Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và phân tích thực trạng quản lý chi thường xuyên NSNN tại huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị, luận văn đề xuất một số giải pháp hoàn thiện quản lý chi thường xuyên NSNN huyện Gio Linh trong thời gian tới nhằm nâng cao hiệu quả quản lý NSNN trên địa bàn. 3.2. Nhiệm vụ - Vận dụng lý luận về chi thường xuyên NSNN, quản lý chi thường xuyên NSNN để phân tích, đánh giá thực trạng công tác quản lý chi thường xuyên NSNN tại huyện Gio Linh. 4
- Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý chi thường xuyên NSNN tại huyện Gio Linh trong những năm qua để chỉ ra những vấn đề còn tồn tại, hạn chế cần khắc phục. - Nghiên cứu, đề xuất hệ thống giải pháp hoàn thiện quản lý chi thường xuyên NSNN tại huyện Gio Linh. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu Quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện. 4.2. Phạm vi nghiên cứu - Về không gian: Tại huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị. - Về thời gian nghiên cứu: Từ 2016-2018 và định hướng đến năm 2020. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu 5.1. Phương pháp luận Đề tài nghiên cứu dựa trên cơ sở các phương pháp luận truyền thống và đã được sử dụng rộng rãi trong nghiên cứu khoa học. Phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. 5.2. Phương pháp nghiên cứu - Phân tích thống kê: Căn cứ vào các tài liệu, báo cáo tổng hợp để tính các chỉ tiêu cần thiết, so sánh và biểu hiện các chỉ tiêu đó dưới dạng bảng số liệu hoặc đồ thị thống kê nhờ vào sự hỗ trợ của các phương pháp chuyên môn của khoa học thống kê, rút ra những kết luận đáp ứng mục đích nghiên cứu và đề xuất giải pháp giải quyết. - Phương pháp so sánh: Là phương pháp được sử dụng rộng rãi, phổ biến trong phân tích kinh tế nói chung và phân tích tài chính nói riêng. Mục đích của so sánh là làm rõ sự khác biệt hay những đặc trưng riêng có của đối tượng nghiên cứu, từ đó giúp cho các đối tượng quan tâm có căn cứ để đề ra quyết định lựa chọn. 5
- Phương pháp phân tích: Là phương pháp chia đối tượng nghiên cứu thành những bộ phận, những mặt, những yếu tố cấu thành giản đơn để nghiên cứu, phát hiện từng thuộc tính và bản chất của từng yếu tố đó và từ đó giúp chúng ta hiểu được cái chung, phức tạp từ những yếu tố bộ phận ấy. - Phương pháp đánh giá: Dùng các chỉ số để phân tích đánh giá mức độ biến động và mối quan hệ giữa các hiện tượng. Phương pháp này để đánh giá tình hình giao dự toán các năm, số liệu thi thường xuyên của ngân sách huyện Gio Linh từ năm 2016-2018, số liệu giải ngân chi thường xuyên theo quyết định của HĐND huyện. - Phương pháp thu thập số liệu dựa trên nguồn thông tin sơ cấp và thứ cấp thư thập được từ những tài liệu nghiên cứu trước đây để xây dựng cơ sở luận văn để chứng minh giả thuyết. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn * Về mặt lý luận Hệ thống hóa các lý luận về quản lý chi thường xuyên NSNN, nêu lên các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý chi thường xuyên NSNN huyện Gio Linh, đồng thời tổng kết kinh nghiệm ở một số tỉnh ở Việt Nam, rút ra các bài học có thể nghiên cứu áp dụng ở địa phương. * Về thực tiễn Luận văn là công trình khoa học nghiên cứu quản lý chi thường xuyên NSNN huyện Gio Linh, kết quả của luận văn là hệ thống hóa cơ sở khoa học về NSNN, đặc biệt là quản lý chi thường xuyên NSNN, đánh giá thực trạng quản lý chi thường xuyên NSNN tại huyện Gio Linh và đề xuất hệ thống giải pháp và kiến nghị để quản lý chi thường xuyên NSNN tại huyện Gio Linh trong thời gian tới. 6
7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục công trình đã công bố của tác giả, danh mục các tài liệu tham khảo và phụ lục, Luận văn được kết cấu gồm 3 chương: Chương 1. Cơ sở khoa học về quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước cấp huyện Chương 2. Thực trạng quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị Chương 3. Phương hướng và giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý chi thường xuyên ngân sách nhà nước tại huyện Gio Linh, tỉnh Quảng Trị. 7
Chương 1: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA QUẢN LÝ CHI THƢỜNG XUYÊN NGÂN SÁCH NHÀ NƢỚC CẤP HUYỆN 1.1. Khái quát chung về chi ngân sách nhà nƣớc 1.1.1. Khái niệm ngân sách nhà nước NSNN là một phạm trù kinh tế, lịch sử gắn liền với sự hình thành, phát triển của nhà nước và hàng hóa - tiền tệ, là một thành phần trong hệ thống tài chính. Nhà nước với tư cách là cơ quan quyền lực thực hiện chức năng chính trị duy trì và phát triển kinh tế- xã hội, quy định các khoản thu chi của nhà nước nhằm mục đích đảm bảo yêu cầu thực hiện các chức năng của nhà nước. Trải qua nhiều giai đoạn phát triển của xã hội, khái niệm NSNN đã được đề cập dưới các góc độ khác nhau [1, tr.2]. Ở Việt Nam, theo Điều 4, Luật NSNN 2015 “Ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của nhà nước được dự toán và thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định để bảo đảm thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của nhà nước”. NSNN bao gồm NSTW và NSĐP. NSTW là các khoản thu NSNN phân cấp cho trung ương hưởng và các khoản chi NSNN thuộc nhiệm vụ chi của cấp trung ương. NSĐP là các khoản NSNN phân cấp cho địa phương hưởng, thu bổ sung từ NSTW cho NSĐP và các khoản chi NSNN thuộc nhiệm vụ chi của cấp địa phương. NSNN cấp huyện là toàn bộ các khoản thu - chi được quy định dựa vào dự toán trong một năm, do HĐND huyện quyết định giao cho UBND huyện tổ chức chấp hành, nhằm đảm bảo thực hiện chức năng, nhiệm vụ của chính quyền địa phương trên địa bàn, địa phương [1, tr.10]. 8
1.1.2. Tổ chức hệ thống ngân sách nhà nước Hệ thống ngân sách nhà nước là tổng thể ngân sách của các cấp chính quyền nhà nước. Ở nước ta với mô hình nhà nước thống nhất nên hệ thống ngân sách được tổ chức theo hai cấp: ngân sách trung ương và ngân sách của các cấp chính quyền địa phương, trong đó NSĐP bao gồm các cấp ngân sách: ngân sách thành phố (hay tỉnh), ngân sách quận (huyện), ngân sách xã (phường). Hệ thống NSNN Việt Nam được chức và quản lý thống nhất theo nguyên tắc tập trung dân chủ, thể hiện những đặc điểm sau đây: Tính thống nhất: đòi hỏi các khâu trong hệ thống ngân sách phải hợp thành một thể thống nhất, biểu hiện các cấp ngân sách có cùng nguồn thu, cùng định mức chi tiêu và cùng thực hiện một quá trình ngân sách. Tính tập trung: thể hiện ngân sách trung ương giữ vai trò chủ đạo, tập trung các nguồn lực lớn và các nhiệm vụ chi quan trọng. Ngân sách cấp dưới chịu sự chi phối của ngân sách cấp trên và được trợ cấp từ ngân sách cấp trên nhằm đảm bảo cân đối của ngân sách cấp mình. Tính dân chủ: dự toán và quyết toán ngân sách phải được tổng hợp từ ngân sách cấp dưới, đồng thời mỗi cấp chính quyền có một ngân sách và được quyền chi phối ngân sách cấp mình. Đảm bảo tính phù hợp giữa cấp ngân sách và cấp chính quyền nhà nước. Căn cứ vào Luật ngân sách nhà nước quy định, ngân sách nhà nước bao gồm ngân sách trung ương và ngân sách các cấp chính quyền địa phương (NSĐP). Ngân sách các cấp chính quyền địa phương bao gồm: - Ngân sách cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi chung là ngân sách cấp tỉnh); 9