Luận văn: Thực trạng công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Xí nghiệp xây lắp H36

Chia sẻ: Hoang Thuy | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:119

Thêm vào BST

Báo xấu

245
lượt xem 101
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo luận văn - đề án 'luận văn: thực trạng công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại xí nghiệp xây lắp h36', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(1) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Thực trạng công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Xí nghiệp xây lắp H36

Luận văn Thực trạng công tác kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm tại Xí nghiệp xây lắp H36
1 Lu n văn T t nghi p PH N M U 1.S c n thi t c a tài Hoà nh p cùng s c nh tranh ngày càng gay g t trong n n kinh t th trư ng hi n nay, các doanh nghi p cũng ã và ang n l c mb os t n t i và phát tri n c a mình thông qua các chi n lư c và k t qu s n xu t kinh doanh. Khi phân tích tình hình ho t ng s n xu t kinh doanh t i m t doanh nghi p s n xu t, thì chi phí s n xu t và giá thành s n ph m là nh ng ch tiêu kinh t quan tr ng. có ư c nh ng s li u trên chúng ta không th không nh c t i vai trò to l n c a h ch toán k toán. Vi c t ch c k toán úng, h p lý, chính xác chi phí s n xu t và tính úng, tính giá thành s n ph m có ý nghĩa r t l n trong công tác qu n lý chi phí, giá thành s n ph m, trong vi c ki m tra tính h p l , h p pháp c a chi phí phát sinh doanh nghi p nói chung và các phân xư ng, t , i s n xu t nói riêng. Thông qua s li u do b ph n k toán t p h p chi phí, tính giá thành cung c p, nhà qu n lý doanh nghi p bi t ư c chi phí và giá thành th c t c a t ng lo i s n ph m, nhóm s n ph m, c a ho t ng kinh doanh và các ho t ng khác trong doanh nghi p. Qua ó, nhà qu n lý có th phân tích, ánh giá tình hình th c hi n k ho ch giá thành s n ph m, tình hình s d ng lao ng, v t tư, ti n v n có hi u qu , t ó có ra các quy t nh phù h p v i s phát tri n s n xu t kinh doanh và yêu c u qu n tr doanh nghi p. Vi c phân tích ánh giá úng n k t qu ho t ng s n xu t kinh doanh ch có th d a trên giá thành s n ph m chính xác. V ph n mình, tính chính xác c a giá thành s n ph m l i ch u nh hư ng c a k t qu t ng h p chi phí s n xu t. Do v y t ch c t t công tác k toán chi phí và tính giá thành s n ph m m b o xác nh úng n i dung, ph m vi chi phí c u thành trong giá thành, xác nh úng lư ng giá tr các y u t chi phí ã d ch chuy n vào s n ph m hoàn thành là yêu c u c p bách và ngày càng ph i hoàn thi n i m i công tác ó là r t c n thi t i v i doanh nghi p. Như chúng ta ã bi t, xây d ng cơ b n là ngành s n xu t v t ch t cl p có ch c năng tái s n xu t tài s n c nh cho t t c các ngành cho n n kinh t qu c dân. Nó t o nên cơ s v t ch t k thu t cho s n xu t, tăng ti m l c kinh Sinh viên: Ph m Th Khuyên - L p C KT 2- K4 Lu n văn T t nghi p
2 Lu n văn T t nghi p t và Qu c phòng c a t nư c. Góp ph n quan tr ng trong v êc xây d ng cơ s h t ng ph c v cho công cu c công nghi p hoá, hi n i hoá t nư c. Tuy nhiên so v i các ngành khác, ngành xây d ng cơ b n có nh ng c i m kinh t kĩ thu t khác, i u này ư c th hi n quá trình t o ra s n ph m c a ngành, ó là s n ph m xây l p. S n ph m xây l p là công trình, v t li u ki n trúc …có quy mô l n, k t c u ph c t p th i gian s n xu t kéo dài, do ó vi c v y vi c t ch c qu n lý và h ch toán nh t thi t ph i có các d toán thi t k , thi công… S n ph m xây l p thư ng c nh t i nơi s n xu t còn các i u ki n s n xu t ph i di chuy n theo a i m t công trình, t ó mà công tác qu n lý, s d ng, h ch toán v t tư, tài s n cũng tr nên ph c t p. Quá trình t khi kh i công công trình n khi công trình hoàn thành bàn giao ưa vào s d ng là kho ng th i gian tương i dài, nó ph thu c vào quy mô, tính ch t ph c t p v k thu t c a t ng công trình. Quá trình thi công ư c chia làm nhi u giai o n, m i giai o n l i bao g m nhi u công vi c khác nhau. Các công vi c ch y u th c hi n ngoài tr i nên nó ch u nh hư ng l n c a i u ki n thiên nhiên, th i ti t làm nh hư ng n ti n thi công công trình, vì v y quá trình t p h p chi phí kéo dài, phát sinh nhi u chi phí ngoài d toán, chi phí không n nh và ph thu c vào t ng giai o n thi công. S n ph m xây l p r t a d ng nhưng l i mang tính ơn chi c. M i công trình ư c ti n hành thi công theo theo ơn t hàng c th , ph thu c vào yêu c u c a khách hàng và theo thi t k k thu t c a công trình ó. Khi th c hi n các ơn v xây l p ph i bàn giao úng ti n , úng thi t k k thu t, m b o ch t lư ng công trình. S n ph m xây l p ư c tiêu th theo giá tr d toán ho c giá tho thu n v i ch u tư t khi ký k t h p ng, do ó tính ch t hàng hoá c a s n ph m xây l p th hi n không rõ. N u qu n lí t t chi phí thì doanh nghi p s gi m ư c chi phí và tăng l i nhu n. Chính nh ng c trưng riêng c a ngành xây d ng cơ b n ã có tác ng l n n vi c t ch c k toán. Và vi c k toán t p h p chi phí và tính giá thành s n ph m xây l p không n m ngoài t m quan tr ng trong công tác t p h p chi Sinh viên: Ph m Th Khuyên - L p C KT 2- K4 Lu n văn T t nghi p
3 Lu n văn T t nghi p phí và tính giá thành s n ph m nói chung. Ngoài ra nó còn òi h i nh ng yêu c u kh t khe hơn nhi u vì nh ng s n ph m ó mang trong mình giá tr và giá tr s d ng r t l n. Nh n th c rõ ư c i u này, em ã ch n nghiên c u tài: “Hoàn thi n công tác k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m xây l p t i Xí nghi p xây l p H36-Công ty xây l p hoá ch t” trong th i gian th c t p c a mình. 2. M c ích nghiên c u Em hy v ng r ng qua th i gian nghiên c u em có d p ti p c n v i th c t công tác k toán nói chung và công tác k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m nói riêng trong doanh nghi p, c th là doanh nghi p xây l p em có th hi u rõ hơn, trau d i và b sung thêm v nh ng ki n th c mà em ã h c t p ư c trong nhà trư ng. 3. i tư ng nghiên c u Vi tài này, em s nghiên c u v cách k toán t p h p chi phí s n xu t như chi phí nguyên v t li u tr c ti p, chi phí nhân công tr c ti p, chi phí máy thi công và chi phí s n xu t chung; nghiên c u v cách ánh giá s n ph m d dang, phương pháp tính giá thành s n ph m xây l p trong các doanh nghi p xây l p nói chung. Sau ó em s nghiên c u c th hoá vào Xí nghi p thông qua m t ho c vài công trình ã thi công xem xem trong th c t Xí nghi p h ch toán như th nào, t hoá ơn ch ng t cho n cách lên s . Qua ó có th th y ư c các ưu i m và h n ch trong ph n hành k toán này, m nh d n ra phương hư ng kh c ph c. 4. Phương pháp nghiên c u B ng phương pháp nghiên c u khoa h c, k t h p v i nh ng ki n th c ư c trang b t nhà trư ng nói chung và ki n th c v hach toán k toán nói riêng, d a vào các hoá ơn, ch ng t phát sinh xem cách h ch toán c a ơn v v các ch tiêu chi phí xem xét v m t giá tr và ngu n g c phát sinh, bi t chi phí nào thì ư c h ch toán vào chi phí nguyên v t li u tr c ti p, chi phí nhân công tr c ti p, chi phí máy thi công chi phí s n xu t chung; t i sao l i ư c h ch toán như v y và các chi phí ó ã c u thành lên s n ph m như th nào t ó có th rút ra các k t lu n c th hơn, t ng quát hơn. Sinh viên: Ph m Th Khuyên - L p C KT 2- K4 Lu n văn T t nghi p
4 Lu n văn T t nghi p 5.S óng góp c a lu n văn Em hy v ng r ng qua bài lu n văn này, em s óng góp m t ph n nh bé cu mình vào công vi c nâng cao ch t lư ng công tác k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m xây l p c a Xí nghi p. 6.B c c lu n văn Trong bài này, ngoài ph n m u k t lu n, các b ng bi u ph l c và danh m c tài li u tham kh o, lu n văn g m ba chương: Chương 1: Nh ng v n lí lu n chung v công tác k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m trong các doanh nghi p xây lp Chương 2: Th c tr ng công tác k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i Xí nghi p xây l p H36 Chương 3: M t s gi i pháp nh m hoàn thi n công tác k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m t i Xí nghi p xây l p H36 Sinh viên: Ph m Th Khuyên - L p C KT 2- K4 Lu n văn T t nghi p
5 Lu n văn T t nghi p Chương 1: NH NG V N LÝ LU N CƠ B N V CÔNG TÁC T P H P CHI PHÍ S N XU T & TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M TRONG CÁC DOANH NGHI P XÂY L P 1.1 S C N THI T T CH C CÔNG TÁC K TOÁN T P H P CHI PHÍ S N XU T VÀ TÍNH GIÁ THÀNH S N PH M TRONG CÁC DOANH NGHI P XÂY L P 1.1.1 Yêu c u qu n lý chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m trong các doanh nghi p xây l p Chúng ta bi t r ng, m t trong nh ng y u t c n thi t em l i thành công cho doanh nghi p, ó là khâu qu n lí. Không nh ng yêu c u qu n lí t t v m t tình hình chung mà còn c i v i các m t c th di n ra trong quá trình ho t ng kinh doanh. Trong ó yêu c u i v i chi phí s n xu t và tính giá thành s n xu t óng vai trò r t quan tr ng vì chúng th hi n hi u qu s d ng v n c a doanh nghi p, do ó chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m ph i ư c qu n lí ch t ch , linh ho t t khâu l p d toán, trong giai o n phát sinh n khi t ng h p cu i kì v a u tư chi phí h p lí - cơ s tính giá thành s n ph m xây l p v a em l i l i nhu n cho doanh nghi p. 1.1.2 Vai trò và nhi m v c a k toán chi phí s n xu t và tính giá thành s n ph m 1.1.2.1 Vai trò N n kinh t th trư ng v i nh ng i m i th c s trong cơ ch qu n lý kinh t - tài chính ã kh ng nh vai trò, v trí c a k toán trong qu n tr doanh nghi p. B ng nh ng s li u c th , chính xác, khách quan và khoa h c, k toán ư c coi là m t công c i u hành, qu n lý các ho t ng, tính toán hi u qu kinh t và ki m tra b o v , s d ng tài s n v t tư, ti n v n nh m m b o quy n ch ng trong s n xu t kinh doanh và t ch v tài chính. Trong ó vai trò k toán chi phí s n xu t và giá thành s n ph m cũng không kém ph n quan tr ng. Sinh viên: Ph m Th Khuyên - L p C KT 2- K4 Lu n văn T t nghi p
6 Lu n văn T t nghi p Thông qua s li u h ch toán chi phí s n xu t và tính giá thành do b ph n k toán cung c p, các nhà lãnh o, qu n lý doanh nghi p bi t ư c chi phí và giá thành th c t t ng công trình, h ng m c công trình, phân tích và ánh giá tình hình th c hi n các nh m c, d toán chi phí, tình hình s d ng lao ng, v t tư, ti n v n, ti t ki m hay lãng phí, tình hình th c hi n k ho ch giá thành s n ph m, t ó ra các bi n pháp h u hi u k p th i nh m h th p chi phí và giá thành s n ph m xây l p ng th i m b o ư c yêu c u kĩ thu t c a s n ph m. 1.1.2.2 Nhi m v áp ng ư c yêu c u qu n lý kinh t , k toán t p h p chi phí s n xu t và tính giá thành có các nhi m v c th sau: - Xác nh i tư ng t p h p chi phí s n xu t và phương pháp tính giá thành phù h p v i c i m quy trình công ngh c i m t ch c s n xu t c a doanh nghi p. - T ch c t p h p và phân b t ng lo i chi phí s n xu t theo úng i tư ng t p h p chi phí s n xu t xác nh b ng phương pháp thích h p ã c h n. - Xác nh chính xác chi phí c a s n ph m d dang cu i kỳ. - Th c hi n tính giá thành s n ph m k p th i, chính xác theo úng i tư ng tính giá thành và phương pháp tính giá thành h p lý. - nh kỳ, cung c p các báo cáo v chi phí s n xu t và tính giá thành cho lãnh o doanh nghi p và ti n hành phân tích tình hình th c hi n nh m c, d toán chi phí s n xu t, tình hình th c hi n k ho ch, giá thành, xu t các ki n ngh cho lãnh o doanh nghi p ưa ra các quy t nh thích h p, trư c m t cũng như lâu dài i v i s phát tri n kinh doanh c a doanh nghi p. 1.2 CHI PHÍ S N XU T VÀ M I LIÊN H GI A CHI PHÍ S N XU T VÀ GIÁ THÀNH S N PH M 1.2.1 Chi phí s n xu t 1.2.1.1 Khái ni m Chi phí s n xu t là t ng s các hao phí lao ng s ng và lao ng v t hoá ư c bi u hi n b ng ti n phát sinh trong quá trình s n xu t kinh doanh. Sinh viên: Ph m Th Khuyên - L p C KT 2- K4 Lu n văn T t nghi p
7 Lu n văn T t nghi p Chi phí s n xu t c a doanh nghi p xây l p bao g m chi phí s n xu t xây l p và chi phí s n xu t ngoài xây l p. Các chi phí s n xu t xây l p c u thành giá thành s n ph m xây l p. Chi phí s n xu t xây l p là toàn b các chi phí s n xu t phát sinh trong lĩnh v c ho t ng s n xu t xây l p, nó là b ph n cơ b n hình thành giá thành s n ph m xây l p. 1.2.1.2 B n ch t và n i dung c a chi phí s n xu t Chi phí s n xu t chính là thư c o giá tr (b ng ti n) c a t t c các y u t u vào c u t o lên s n ph m xây l p. ó là nh ng phí t n v lao ng, v t tư, ti n v n. T ó ta th y ư c chi phí khác v i chi tiêu và cũng khác v i v n. Chi phí phát sinh trong quá trình s n xu t và ư c bù p b ng thu nh p ho t ng s n xu t kinh doanh; chi tiêu là vi c dùng ti n chi cho các ho t ng ngoài s n xu t kinh doanh, có th l y t các qu c a doanh nghi p và không ư c bù p. Còn v n là bi u hi n b ng ti n c a t t c tài s n ư c s d ng vào ho t ng s n xu t v i m c ích sinh l i nhưng không ph i u là phí t n. 1.2.1.3. Phân lo i chi phí s n xu t Chi phí s n xu t g m nhi u lo i có công d ng và m c ích khác nhau trong quá trình s n xu t c a doanh nghi p. Trong các doanh nghi p xây l p chi phí s n xu t ư c phân thành các lo i sau:  Theo y u t chi phí: Căn c vào n i dung kinh t c a chi phí sp x p nh ng chi phí có n i dung kinh t ban u gi ng nhau vào cùng m t nhóm chi phí. Cách phân lo i này không phân bi t nơi chi phí phát sinh và m c ích s d ng c a chi phí. M c ích c a cách phân lo i này bi t ư c chi phí s n xu t c a doanh nghi p g m nh ng lo i nào, s lư ng, giá tr t ng lo i chi phí là bao nhiêu - Chi phí nguyên li u, v t li u: g m toàn b giá tr các lo i nguyên li u, nhiên li u, ph tùng thay th , v t li u, thi t b xây d ng cơ b n… mà doanh nghi p ã th c s s d ng cho ho t ng s n xu t - Chi phí nhân công: Là toàn b s ti n lương ti n công ph i tr , ti n trích BHXH, BHYT, KPC c a công nhân viên ch c trong doanh nghi p. Sinh viên: Ph m Th Khuyên - L p C KT 2- K4 Lu n văn T t nghi p
8 Lu n văn T t nghi p - Chi phí kh u hao TSC : Là toàn b giá tr kh u hao ph i trích c a các TSC s d ng trong doanh nghi p. - Chi phí d ch v mua ngoài: Là toàn b s ti n doanh nghi p ph i tr v các d ch mua t bên ngoài như ti n i n, ti n nư c, ti n i n tho i ph c v cho ho t ng s n xu t kinh doanh c a doanh nghi p - Chi phí khác b ng ti n: G m toàn b chi phí khác dùng cho ho t ng s n xu t kinh doanh doanh nghi p ngoài các y u t chi phí trên như chi phí ti p khách h i h p…  Theo kho n m c chi phí: Cách phân lo i này d a trên công d ng c a chi phí trong quá trình s n xu t và phương pháp t p h p chi phí có tác d ng tích c c cho vi c phân tích giá thanh theo kho n m c chi phí. M c ích c a cách phân lo i này tìm ra các nguyên nhân làm thay i giá thành so v i nh m c và ra các bi n pháp h giá thành s n ph m. - Chi phí nguyên v t li u tr c ti p: Là giá tr th c t c a các lo i nguyên v t li u s d ng tr c ti p cho s n xu t xây l p. - Chi phí nhân công tr c ti p: Bao g m các kho n ti n lương ph i tr và các kho n tính theo lương c a công nhân tr c ti p s n xu t. Các kho n ph c p lương ti n ăn ca, ti n công ph i tr cho lao ng thuê ngoài cũng ư c h ch toán vào kho n m c này. - Chi phí s d ng máy thi công: bao g m chi phí thư ng xuyên và chi phí t m th i s d ng máy thi công - Chi phí s n xu t chung: Bao g m các chi phí phát sinh i, b ph n s n xu t ngoài các chi phí s n xu t tr c ti p như: + Chi phí nhân viên qu n lí i s n xu t g m lương chính, lương ph và các kho n tính theo lương c a nhân viên qu n lí i (b ph n s n xu t) + Chi phí v t li u: G m giá tr v t li u dùng s a ch a b o dư ng TSC , các chi phí công c d ng c i xây l p. + Chi phí kh u hao TSC s d ng i xây l p, i s n xu t + Chi phí d ch v mua ngoài như chi phí i n nư c, i n tho i s d ng cho s n xu t và qu n lí i xâyl p.  Theo m i quan h gi a chi phí và kh i lư ng s n ph m s n xu t Sinh viên: Ph m Th Khuyên - L p C KT 2- K4 Lu n văn T t nghi p
9 Lu n văn T t nghi p - Chi phí c nh: Là nh ng chi phí mang tính tương i n nh không ph thu c vào s lư ng s n ph m s n xu t trong m t m c s n lư ng nh t nh. Khi s n lư ng tăng thì m c chi phí tính trên m t s n ph m có xu hư ng gi m. - Chi phí bi n i: là nh ng chi phí thay i ph thu c vào s lư ng s n ph m. Các chi phí nguyên v t li u tr c ti p, chi phí nhân công tr c ti p, chi phí s d ng máy …thu c chi phí bi n i. Dù s n lư ng s n ph m s n xu t thay i nhưng chi phí bi n i cho m t s n ph m thì mang tính n nh. Cách phân lo i này có vai trò quan tr ng trong phân tích i m hoà v n ph c v cho vi c ra quy t nh kinh doanh c a nhà qu n lý. 1.2.2 Giá thành s n ph m 1.2.2.1 Khái ni m và b n ch t c a giá thành Khái ni m: Giá thành s n ph m xây l p là toàn b các chi phí tính b ng ti n hoàn thành kh i lư ng s n ph m xây, l p theo quy nh. S n ph m xây l p có th là k t c u công vi c ho c giao la công vi c có thi t k và d toán riêng, có th là công trình hay h ng m c công trình. Giá thành c a công trình hay h ng m c công trình là giá thành cu i cùng c a s n ph m xây l p. B n ch t: Giá thành chính là thư c o cu i cùng c a t t c các chi phí s n xu t c u thành lên s n ph m. Ch tiêu giá thành th hi n k t qu ho t ng s n xu t c a doanh nghi p, k t qu c a vi c s d ng các y u t u vào s n xu t s n ph m, t ó nhà qu n lí l a ch n ư c các phương án s n xu t sao cho t i ưu nh t. 1.2.2.2 Phân lo i giá thành Trong doanh nghi p s n xu t, giá thành g m nhi u lo i ư c chia theo các tiêu th c khác nhau. Tuy nhiên do c thù riêng c a ngành xây d ng cơ b n thì giá thành s n ph m xây l p ư c chia thành ba lo i sau:  Giá thành d toán: Là t ng các chi phí d toán hoàn thành kh i lư ng xây, l p công trình. Giá thành d toán ư c xác nh trên cơ s các nh m c, quy nh c a Nhà nư c và khung giá áp d ng cho t ng vùng lãnh th . Sinh viên: Ph m Th Khuyên - L p C KT 2- K4 Lu n văn T t nghi p
10 Lu n văn T t nghi p Giá thành d toán = Giá tr d toán - L i nhu n nh m c Lãi nh m c là s % trên giá thành xây l p do Nhà nư c quy nh i v i t ng lo i hình xây l p, t ng s n ph m xây l p c th .  Giá thành k ho ch: Là giá thành ư c xác nh xu t phát t nh ng i u ki n c th m t doanh nghi p xây, l p nh t nh trên cơ s bi n pháp thi công, các nh m c và ơn giá áp d ng trong doanh nghi p. Giá thành k ho ch = Giá thành d toán – M c h giá thành  Giá thành th c t : Ph n ánh toàn b các chi phí th c t hoàn thành bàn giáo kh i lư ng xây l p mà doanh nghi p ã nh n th u. Giá thành th c t bao g m chi phí theo nh m c, vư t nh m c và không nh m c như các kho n thi t h i trong s n xu t, các kho n b i chi, lãng phí v v t tư, lao ng ti n v n trong quá trình s n xu t và qu n lí c a doanh nghi p ư c phép tính vào giá thành. Giá thành th c t ư c xác nh theo s li u k toán. Mu n ánh giá ch t lư ng ho t ng s n xu t thi công c a công tác xây l p òi h i chúng ta ph i so sánh các lo i giá thành trên v i nhau. V so sánh các lo i giá thành này ph i m b o s th ng nh t v th i i m và d a trên cùng i tư ng tính giá thành (t ng công trình, h ng m c công trình ho c kh i lư ng xây l p hoàn thành bàn giao). M c ích cu i cùng c a doanh nghi p là l i nhu n t ư c m c ích ó thì các doanh nghi p xây l p luôn ph i m b o: Giá thành d toán ≥ Giá thành k ho ch ≥ Giá thành th c t . 1.2.3 M i liên h gi a chi phí s n xu t và giá thành s n ph m Chi phí s n xu t và giá thành s n ph m có m i tương quan m t thi t v i nhau. Khi ti n hành ho t ng xây l p, doanh nghi p ph i b ra các chi phí v v t tư, lao ng, máy móc, thi t b và các chi phí khác. T t c các y u t ó t p h p l i ư c g i là chi phí s n xu t. Sau m t th i gian nh t nh, các y u t ó t o thành m t s n ph m xây l p hoàn ch nh. K t qu c a m t quá trình s d ng các y u t s n xu t th hi n ch tiêu giá thành s n ph m. Do v y c chi phí s n xu t và giá thành s n ph m là hai m t th ng nh t c a m t quá trình, quá trình s n xu t s n ph m. Chúng bao g m chi phí v lao ng s ng và lao ng v t hoá k t tinh trong s n ph m. Tuy nhiên gi a chi phí s n xu t Sinh viên: Ph m Th Khuyên - L p C KT 2- K4 Lu n văn T t nghi p
11 Lu n văn T t nghi p và giá thành s n ph m có s khác nhau v quy mô giá tr , ph m vi t p h p… i u này ư c th hi n khái quát qua hình v sau: Chi phí xây l p Chi phí xây l p phát sinh trong kì D dang cu i kì Chi phí xây l p Giá thành s n ph m xây l p d dang cu i kì Giá thành Chi phí xây Chi phí xây Chi phí xây s n ph m = l p d dang + l p PS trong - l p d dang u kì kì cu i kì Xây l p Khi giá tr s n ph m xây l p d dang (chi phí xây l p d dang) u kỳ và cu i kỳ b ng nhau ho c khi không có s n ph m d dang thì t ng giá thành s n ph m b ng t ng chi phí s n xu t phát sinh trong kỳ. 1.3 CÔNG TÁC K TOÁN T P H P CHI PHÍ S N XU T TRONG DOANH NGHI P XÂY L P 1.3.1 Nguyên t c h ch toán chi phí s n xu t trong doanh nghi p xây lp Trư c h t các doanh nghi p c n xác nh rõ i tư ng, phương pháp h ch toán chi phí, ph i m b o phù h p v i c i m c a ơn v và ph i th c hi n úng theo ch . C th là ph i xác nh ư c n i dung và ph m vi c a chi phí xây l p và giá thành c a các công trình, h ng m c công trình hoàn thành. Khác v i các doanh nghi p công nghi p khác, chi phí nhân công tr c ti p trong các doanh nghi p xây d ng cơ b n không bao g m các kho n trích theo lương (BHXH, BHYT, KPC ). Chi phí xây l p không bao g m chi phí qu n lý doanh nghi p, tuy th c ch t chi phí qu n lý cũng là ph c v cho quá trình thi công và hoàn thành bàn giao công trình cho ch u tư. Nh ng kho n chi phí như: chi phí u tư, chi phí ho t ng tài chính, chi phí b t thư ng cũng Sinh viên: Ph m Th Khuyên - L p C KT 2- K4 Lu n văn T t nghi p
12 Lu n văn T t nghi p không ư c tính vào chi phí s n xu t và giá thành s n ph m. Nh ng chi phí liên quan n nhi u kì k toán thì ph i ti n hành phân b cho t ng kì theo tiêu th c h p lí. Khi phát sinh, trư c h t chi phí s n xu t ư c bi u hi n theo y u t chi phí r i m i ư c bi u hi n thành các kho n m c giá thành s n ph m. Chi phí ph i ư c ghi s k toán t i th i i m phát sinh d a trên cơ s là các hoá ơn, ch ng t , ph i ư c ghi nh n khi có b ng ch ng v kh năng phát sinh chi phí. Chi phí phát sinh công trình hay h ng m c công trình nào thì ư c t p h p vào công trình hay h ng m c công trình ó Hi n nay, Nhà nư c ta qu n lý r t ch t ch v chi phí, giá thành s n ph m xây l p thông qua các quy nh c th v vi c l p d toán xây l p. i u này giúp cho các doanh nghi p th c hi n úng ch hơn. Tuy nhiên các doanh nghi p cũng c n ph i c n nâng cao hi u qu ho t ng kinh doanh c a mình thông qua vi c t ch c giám sát ch t ch quá trình phát sinh và h ch toán chi phí ti t ki m ư c chi phí h giá thành s n ph m ng th i ph i m b o ư c yêu c u kĩ thu t, ch t lư ng c a s n ph m xây l p và em l i l i nhu n cao cho doanh nghi p. 1.3.2 i tư ng k toán t p h p chi phí i tư ng t p h p chi phí s n xu t là ph m quy, gi i h n mà chi phí s n xu t c n t p h p theo ó. i tư ng t p h p chi phí s n xu t có th là nơi phát sinh chi phí như i s n xu t xây l p ho c ch u chi phí như công trình hay h ng m c công trình xây l p xác nh i tư ng t p h p chi phí s n xu t xây l p phù h p v i yêu c u qu n lí chi phí và cung c p s li u tính giá thành s n ph m xây l p c n ph i căn c vào: + Công d ng c a chi phí + Cơ c u t ch c s n xu t c a doanh nghi p + Yêu c u qu n lí chi phí s n xu t trong t ng doanh nghi p + i tư ng tính giá thành trong t ng doanh nghi p + Trình c a các nhà qu n lí doanh nghi p và trình c a các cán b k toán trong doanh nghi p. i v i các doanh nghi p xây l p do c i m c a s n ph m xây l p mang tính ơn chi c, c trưng k thu t thi công, t ch c s n xu t ph c t p, Sinh viên: Ph m Th Khuyên - L p C KT 2- K4 Lu n văn T t nghi p
13 Lu n văn T t nghi p quá trình thi công chia làm nhi u giai o n nên i tư ng k toán t p h p chi phí s n xu t thư ng ư c xác nh là t ng công trình, h ng m c công trình hay theo t ng ơn t hàng. 1.3.3 Phương pháp t p h p chi phí s n xu t Phương pháp t p h p chi phí s n xu t là h th ng các phương pháp s d ng t p h p và phân lo i các chi phí s n xu t trong ph m vi gi i h n c a i tư ng h ch toán chi phí. Có hai phương pháp t p h p chi phí s n xu t ó là:  Phương pháp t p h p tr c ti p: Phương pháp này áp d ng i v i các chi phí liên quan tr c ti p n i tư ng k toán t p h p chi phí ã xác nh và công tác h ch toán, ghi chép ban u cho phép quy n p tr c ti p các chi phí này vào i tư ng t p h p chi phí s n xu t có liên quan.  Phương pháp phân b gián ti p: Phương pháp này áp d ng khi m t lo i chi phí liên quan n nhi u i tư ng t p h p chi phí, không th t p h p cho t ng i tư ng ư c. Trư ng h p này ph i ư c l a ch n tiêu th c phân b thích h p. Thông thư ng các doanh nghi p xây l p áp d ng theo phương pháp t p h p tr c ti p, có nghĩa là chi phí phát sinh theo công trình, h ng m c công trình nào thì t p h p cho công trình, h ng m c công trình ó. 1.3.4 Ch ng t và tài kho n s d ng Khi ti n hành t p h p chi phí và tính giá thành s n ph m, th c hi n úng, chính xác, d theo dõi, k toán ph i d a trên các ch ng t phát sinh và các tài kho n s d ng.  Ch ng t k toán là các gi y t ch ng minh cho các ho t ng kinh t s y ra, là phương ti n thông tin v các ho t ng kinh t tài chính phát sinh và tr t t hoàn thành và là cơ s ghi s k toán. C th ây là các nghi p v phát sinh trong quá trình xây l p nên có các ch ng t như: Phi u xu t kho, b ng ch m công, h p ng lao ng, các hoá ơn giá tr giá tăng, hoá ơn bán l ….  Tài kho n s d ng trong k toán là hình th c bi u hi n c a phương pháp tài kho n k toán dùng ph n ánh ki m tra m t cách thư ng xuyên liên t c, có h th ng v tình hình hi n có và s bi n ng c a t ng i tư ng k toán c th . Tài kho n k toán ư c m chi ti t theo i tư ng k toán, hay Sinh viên: Ph m Th Khuyên - L p C KT 2- K4 Lu n văn T t nghi p
14 Lu n văn T t nghi p nói cách khác m i i tư ng k toán c th có n i dung kinh t riêng, có yêu c u qu n lí riêng s m m t tài kho n riêng ph n ánh và ki m tra i tư ng ó. Và c th hơn áp d ng v i i tư ng k toán là các chi phí xây l p, các tài kho n ư c s d ng như: TK 621 Chi phí nguyên v t li u tr c ti p TK 622 Chi phí nhân công tr c ti p TK 623 Chi phí s d ng máy thi công TK 627 Chi phí s n xu t chung TK 154 Chi phí s n xu t kinh doanh d dang 1.3.5 K toán t p h p chi phí s n xu t Vì doanh nghi p xây l p mang c thù riêng riêng c a ngành xây d ng cơ b n, ho t ng xây l p di n ra trong th i gian dài, nguyên v t li u ư c s d ng theo nh m c k ho ch, khi nào c n s d ng thì s ti n hành mua. Doanh nghi p xây l p h ch toán hàng t n kho theo phương pháp kê khai thư ng xuyên. Do v y cũng h ch toán chi phí s n xu t theo phương pháp kê khai thư ng xuyên 1.3.5.1 K toán t p h p chi phí nguyên v t li u tr c ti p Trong ph n hành k toán này, theo dõi các kho n chi phí nguyên, v t li u tr c ti p, k toán s d ng TK 621- Chi phí nguyên, v t li u tr c ti p. Tài kho n 621 dùng ph n ánh các chi phí nguyên li u v t li u s d ng tr c ti p cho ho t ng xây l p, s n xu t s n ph m công nghi p th c hi n lao v d ch v c a doanh nghi p xây l p. Và tài kho n này ư c m chi ti t theo t ng i tư ng t p h p chi phí (phân xư ng, b ph n s n xu t...).  K t c u c a tài kho n: Bên N : Giá tr th c t nguyên li u v t li u xu t dùng tr c ti p cho ho t ng xây l p, kinh doanh d ch v trong kì h ch toán Bên Có: + Giá tr nguyên v t li u s d ng không h t ư c nh p l i kho +K t chuy n ho c tính phân b giá tr nguyên v t li u th c t s d ng cho ho t ng xây l p trong kì vào TK 154 – Chi phí s n xu t kinh doanh d dang và chi ti t cho các i tư ng tính giá thành công trình xây l p, s n ph m lao v , d ch v . Sinh viên: Ph m Th Khuyên - L p C KT 2- K4 Lu n văn T t nghi p
15 Lu n văn T t nghi p TK 621 Không có s dư cu i kì  Phương pháp h ch toán (1) Khi mua ho c xu t nguyên li u, v t li u s d ng cho ho t ng s n xu t ho c th c hi n d ch v trong kì: Khi xu t nguyên li u, v t li u s d ng cho ho t ng s n xu t ho c th c hi n d ch v trong kì, ghi: N TK 621 (Giá mua chưa có thu ) Có TK 152 Trư ng h p mua nguyên li u, v t li u s d ng (không qua kho) ho c cho ho t ng s n xu t s n ph m, ho c th c hi n d ch v trong kì ch u thu Giá tr gia tăng theo phương pháp kh u tr : N TK 621 N TK 133 Có TK 331, 141 111, 112… Trư ng h p mua nguyên li u, v t li u không qua kho s d ng cho ho t ng s n xu t s n ph m, ho c ho t ng d ch v không ch u thu Giá tr gia tăng ho c ch u thu Giá tr gia tăng theo phương pháp tr c ti p: N TK 621 Có TK 331, 111, 112… (2) T m ng chi phí th c hi n giá tr khoán xây l p n i b (Trư ng h p nh n khoán không t ch c h ch toán k toán riêng). Khi b n quy t toán t m ng v giá tr kh i lư ng xây l p hoàn thành ã bàn giao ư c duy t: N TK 621 Có TK 141 (1413) (3) Trư ng h p s nguyên v t li u xu t ra s d ng không h t vào ho t ng xây l p cu i kì nh p kho N TK 152, 153 Có TK 621 (4) Cu i kì k toán căn c vào b ng phân b v t li u tính cho t ng i tư ng s d ng nguyên li u, v t li u (Phân xư ng s n xu t s n ph m, lo i s n Sinh viên: Ph m Th Khuyên - L p C KT 2- K4 Lu n văn T t nghi p
16 Lu n văn T t nghi p ph m công trình hay h ng m c công trình c a ho t ng xây l p…) theo phương pháp tr c ti p ho c phân b N TK 154 (1541) Có TK 621 1.3.5.2 K toán chi phí nhân công tr c ti p theo dõi kho n m c chi phí này, k toán s d ng TK 622- Chi phí nhân công tr c ti p TK nàydùng ph n ánh chi phí lao ng tr c ti p tham gia vào quá trình ho t ng xây l p, s n xu t s n ph m công nghi p, cung c p d ch v . Chi phí lao ng tr c ti p bao g m các kho n ph i tr cho ngư i lao ng thu c doanh nghi p qu n lí và cho lao ng thuê ngoài theo t ng công vi c.  K t c u TK Bên N : + Chi phí nhân công tr c ti p tham gia vào quá trình s n xu t s n ph m, bao g m ti n lương ti n công lao ng và các kho n trích trên ti n lương theo quy nh. + i v i ho t ng xây l p không bao g m các kho n trích trên lương v BHXH, BHYT, KPC . Bên Có: K t chuy n chi phí nhân công tr c ti p vào bên N TK 154 TK 622 Không có s dư cu i kì  Phương pháp k toán (1) Căn c vào b ng tính lương ph i tr cho công nhân tr c ti p cho ho t ng xây l p, cho s n xu t s n ph m công nghi p, cung c p lao v , d ch v , lương chính lương ph , ph c p lương (K c kho n ph i tr cho lao ng thuê ngoài): N TK 622 Có TK 334 (2) T m ng chi phí nhân công th c hi n giá tr khoán xây l p n i b (Trư ng h p nh n khoán không t ch c h ch toán k toán riêng). Khi b n quy t toán t m ng v giá tr kh i lư ng xâyl p hoàn thành ã bàn giao ư c duy t: N TK 622 Sinh viên: Ph m Th Khuyên - L p C KT 2- K4 Lu n văn T t nghi p
17 Lu n văn T t nghi p Có TK 141(1413) (3) Tính trích các kho n theo lương ch i v i ho t ng s n xu t công nghi p ho c ho t ng cung c p d ch v N TK 622 Có TK 338 (4) Cu i kì k toán tính và phân b k t chuy n chi phí nhân công tr c ti p vào TK 154 N TK 154 Có TK 622 1.3.5.3 K toán chi phí s d ng máy thi công Tài kho n ư c s d ng trong ph n hành k toán này là: TK 623 TK 623 dùng t p h p và phân b chi phí s d ng xe, máy thi công ph c v tr c ti p cho xây l p công trình. Tài kho n này ch s d ng h ch toán chi phí s d ng xe, máy thi công i v i doanh nghi p xây l p th c hi n xây l p công trình theo phương th c thi công h n h p, v a thi công th công v a k t h p b ng máy.  K t c u TK Bên N : Chi phí liên quan n máy thi công (Chi phí nguyên v t li u, cho máy ho t ng, chi phí ti n lương và các kho n ph c p lương, ti n lương c a công nhân tr c ti p i u khi n máy, chi phí b o dư ng máy…) Bên Có: K t chuy n chi phí máy thi công vào TK 154 TK 623 không có s dư cu i kì  TK 623 có 6 TK c p 2 ó là: TK 6231- Chi phí nhân công: ph n ánh lương chính lương ph ph c p lương ph i tr cho công nhân tr c ti p i u khi n xe, máy thi công, ph c v máy thi công như v n chuy n cung c p nhiên li u, v t li u…cho xe, máy thi công. TK 6232- Chi phí v t li u: Dùng ph n ánh chi phí nhiên li u, v t li u khác ph c v máy thi công. TK 6233- Chi phí d ng c s n xu t: dùng ph n ánh công c , d ng c lao ng liên quan n ho t ng xe, máy thi công. Sinh viên: Ph m Th Khuyên - L p C KT 2- K4 Lu n văn T t nghi p
18 Lu n văn T t nghi p TK 6234- Chi phí kh u hao máy thi công: dùng ph n ánh kh u hao máy móc thi công dùng vào ho t ng xây l p công trình. TK 6237 – Chi phí d ch v mua ngoài: dùng ph n ánh các chi phí d ng c thuê ngoài như b o hi m xe, máy thi công, chi phí i n nư c… TK 6238- Chi phí b ng ti n khác: dùng ph n ánh các chi phí b ng ti n ph c v cho ho t c a xe, máy thi công.  Phương pháp k toán (1) N u t ch c i máy thi công riêng bi t và có phân c p h ch toán cho i máy có t ch c h ch toán k toán riêng: H ch toán các chi phí liên quan t i ho t ng c a i, máy thi công, k toán ghi: N TK 621, 622, 627 Có TK liên quan H ch toán chi phí s d ng máy và tính giá thành ca máy th c hi n trên TK 154, thì căn c vào giá thành ca máy (Theo giá thành th c t ho c giá khoán n i b ) cung c p cho i tư ng xây, l p là công trình hay h ng m c công trình, tuỳ theo công tác h ch toán và m i quan h gi a i máy thi công v i ơn v xây, l p công trình, k toán ghi: Trư ng h p n u doanh nghi p th c hi n cung c p lao v d ch v l n nhau gi a các b ph n, ghi: N TK 623 (6238- Chi phí b ng ti n khác) Có TK 154 N u doanh nghi p th c hi n theo phương th c bán lao v , dich v l n nhau gi a các b ph n: N TK 623 N TK 133 Có TK 333 Có TK 512, 511 (2) N u không t ch c i máy thi công riêng bi t ho c có t ch c i máy thi công riêng bi t nhưng không t ch c k toán riêng cho i máy thi công thì các chi phí s d ng máy k c chi phí s d ng thư ng xuyên và t m Sinh viên: Ph m Th Khuyên - L p C KT 2- K4 Lu n văn T t nghi p
19 Lu n văn T t nghi p th i như ph c p lương, ph c p lưu ng xe, máy thi công, thì vi c h ch toán ti n hành như sau: Căn c vào s ti n lương (lương chính, lương ph không bao g m các kho n trích theo lương) ti n công ph i tr cho công nhân i u khi n máy thi công, k toán ghi: N TK 623 Có TK 334 Khi xu t kho, ho c mua nguyên v t li u nhiên li u ph c v cho xe, máy thi công: N TK 623 N TK 133 Có TK 152, 153 111 112… Kh u hao xe, máy thi công s d ng i máy thi công: N TK 623 Có TK 214 Chi phí d ch v mua ngoài phát sinh (s a ch a máy thi công mua ngoài, i n, nư c, chi phí tr cho nhà th u ph …) N TK 623 N TK 133 Có TK 111, 112, 331… Chi phí b ng ti n khác phát sinh: N TK 623 N TK 133 Có TK 111, 112 Căn c vào b ng phân b chi phí s d ng máy thi công (chi phí th c t ca máy), tính cho t ng công trình, h ng m c công trình: N TK 154 Có TK 623 Sinh viên: Ph m Th Khuyên - L p C KT 2- K4 Lu n văn T t nghi p