Luận văn: Xây dựng và phân tích một số chỉ số tài chính ngành ngân hàng

Chia sẻ: Nguyễn Thị Bích Ngọc | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:76

Thêm vào BST

Báo xấu

173
lượt xem 52
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Luận văn: Xây dựng và phân tích một số chỉ số tài chính ngành ngân hàng có kết cấu gồm 3 chương. Chương 1 giới thiệu Tổng quan về ngân hàng và các chỉ số tài chính. Chương 2 Xây dựng 1 số chỉ số tài chính. Chương 3 Phân tích các chỉ số tài chính.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn: Xây dựng và phân tích một số chỉ số tài chính ngành ngân hàng

1 LU N VĂN T T NGHI P TÀI: “Xây d ng và phân tích m t s ch s tài chính ngành ngân hàng.”
2 M CL C Trang A–L IM U ......................................................................................... 1 B – N I DUNG ............................................................................................. 7 Chương I : T NG QUAN V NGÂN HÀNG VÀ CÁC CH S TÀI CHÍNH 7 I- L ch s c a ngành ngân hàng Vi t Nam ............................................... 7 1. L ch s hình thành ............................................................................... 7 2. L ch s phát tri n ................................................................................. 9 II. Ch c năng c a ngàng ngân hàng .......................................................... 13 1. Trung gian tài chính. .......................................................................... 13 2. T o phương ti n thanh toán. .............................................................. 14 3. Trung gian thanh toán. ....................................................................... 16 III – Các lo i hình ngân hàng Vi t Nam ................................................. 16 1. Ngân hàng liên doanh ........................................................................ 16 2. Ngân hàng thương m i ....................................................................... 17 2.1. Huy ng v n .............................................................................. 17 2.2. Ho t ng tín d ng ...................................................................... 18 2.3. Các hình th c vay ........................................................................ 18 2.4. Xét duy t cho vay, ki m tra và x lý ........................................... 18 2.5. B o lãnh ...................................................................................... 19 2.6. Chi t kh u, tái chi t kh u, c m c thương phi u và các gi y t có giá ng n h n khác ............................................................................... 19 2.7. Công ty cho thuê tài chính ........................................................... 20 2.8. Tài kho n ti n g i c a Ngân hàng ............................................... 20 2.9. D ch v thanh toán và ngân qu .................................................. 20 2.10. Các ho t ng khác ................................................................... 20 2.11. B t ng s n .............................................................................. 21 2.12. T l an toàn .............................................................................. 21 3. Chi nhánh Ngân hàng thương m i c ph n nư c ngoài ...................... 22 IV – Các ch s tài chính trong phân tích ho t ng Ngân hàng ................ 23 1. c i m c a k toán Ngân hàng ....................................................... 23 1.1. So sánh chu n m c báo cáo tài chính Vi t Nam ( VAS ) và báo cáo tài chính Qu c t ( IFRS )................................................................... 23
3 1.2. Ngân hàng Thương m i Vi t Nam ti n d n n chu n m c k toán Qu c t ............................................................................................... 27 2. Các ch s tài chính ............................................................................ 30 2.1. Ch s thanh kho n ...................................................................... 30 2.2. Ch s hi u qu ho t ng ........................................................... 31 2.2.1. Ch s ho t ng t n kho ( Inventory activity) ...................... 32 2.2.2. Kỳ thu ti n bình quân ( Average Collection Period- ACP) .... 32 2.2.3. Vòng quay tài s n c nh ( Fixed Assets Turnover Ratio) .... 32 2.2.4. Vòng quay t ng tài s n ( Total Asset Turnover Ratio)........... 33 2.3 Ch s qu n lý n .......................................................................... 33 2.3.1. N trên t ng tài s n ............................................................... 34 2.3.2. Kh năng tr lãi ( Ability to pay interest) .............................. 34 2.3.3. Kh năng tr n ..................................................................... 35 2.4. Ch s kh năng sinh l i .............................................................. 35 2.4.1. L i nhu n trên doanh thu ( Profit margin on sales) ................ 35 2.4.2. S c sinh l i căn b n ( Basic earning power ratio) .................. 35 2.4.3. L i nhu n ròng trên tài s n ( Return on total assets- ROA) ... 36 2.4.4. L i nhu n ròng trên v n ch s h u ( Return on common equity) ............................................................................................. 37 2.5. Ch s tăng trư ng ....................................................................... 37 2.5.1. Ch s l i nhu n tích lũy ....................................................... 38 2.5.2. Ch s tăng trư ng b n v ng ................................................. 38 2.6. Ch s giá tr th trư ng ............................................................... 38 2.6.1. Ch s P/E ( Price/ Earning ratio) .......................................... 39 2.6.2. Ch s P/C ............................................................................. 44 2.6.3. Ch s M/B ............................................................................ 44 CHƯƠNG II : XÂY D NG M T S CH S TÀI CHÍNH ....................... 45 I. S c n thi t c a vi c xây d ng ch s ngành .......................................... 45 II. L a ch n xây d ng các ch s ............................................................... 45 1. Gi i thi u chung v phân tích tài chinh .............................................. 45 1.1. Khái ni m phân tích tài chính ...................................................... 45 1.2. M c tiêu phân tích tài chính ........................................................ 46 2. Báo cáo tài chính ............................................................................... 48 2.1. B ng cân i k toán ................................................................... 48
4 2.2. Báo cáo k t qu kinh doanh ......................................................... 49 2.3. Báo cáo lưu chuy n ti n t ........................................................... 49 2.4. Thuy t minh báo cáo tài chính ..................................................... 49 3. Phân tích ch s kh năng sinh l i ...................................................... 50 3.1. T su t sinh l i trên t ng tài s n ( ROA ) .................................... 50 3.2. T su t sinh l i trên v n ch h u................................................. 52 3.2.1.T su t sinh l i trên v n ch s h u ( ROE ) ......................... 52 3.2.2. T su t sinh l i trên v n c ph n thư ng ( ROCE ) ............... 52 3.2.3. òn b y tài chính .................................................................. 53 3.2.4. Thu nh p trên m i c phi u ( EPS )....................................... 54 3.2.5. Ch s giá th trư ng so v i l i t c trên m t c phi u ( P/E ) . 55 III – Gi i h n quan sát và cơ s d li u..................................................... 55 1. Ngân hàng Thương m i C ph n Á Châu .......................................... 55 2. Ngân hàng Thương m i C ph n Sài Gòn Thương Tín ...................... 62 3. Ngân hàng Thương m i C ph n K thương Vi t Nam ..................... 63 4. Ngân hàng Nông nghi p và phát tri n nông thôn ............................... 63 5. Ngân hàng Ngo i thương Vi t Nam ................................................... 64 IV. K t qu tính toán các ch s ................................................................ 66 1. Ngân hàng Thương m i C ph n Á Châu .......................................... 66 2. Ngân hàng Thương m i C ph n Sài Gòn Thương Tín ...................... 66 Chương III: PHÂN TÍCH CÁC CH S ...................................................... 69 I. Tính ch s c a nhóm Ngân hàng c ph n.............................................. 69 1. V n i u l c a nhóm Ngân hàng c ph n ......................................... 69 II. Phân tích th ..................................................................................... 71 1. th ROA ....................................................................................... 71 2. Phân tích th ROE ......................................................................... 72 C- K T LU N ............................................................................................. 73 DANH M C TÀI LI U THAM KH O ...................................................... 74
5 A–L IM U Ngân hàng là m t lo i hình t ch c kinh doanh có vai trò quan tr ng trong n n kinh t . V i s hi n h u c a ngân hàng, các t ch c kinh t , cá nhân có th nh n ư c nh ng kho n vay t ngân hàng dùng cho ho t ng s n xu t kinh doanh ho c u tư, chi tiêu mua s m ph c v nhu c u c a mình. Hơn th n a, ngân hàng còn cung c p m t s d ch v hay ti n ích a d ng khác nh m áp ng nhu c u ngày càng cao c a xã h i trong lĩnh v c tài chính ti n t . H th ng ngân hàng có vai trò r t quan tr ng và góp ph n tích c c n s phát tri n kinh t c a m i qu c gia. Hơn 20 năm qua, nh có i m i và h i nh p Vi t Nam ã ki m soát ư c l m phát, n nh kinh t vĩ mô, t o ra các i u ki n thu n l i cho tăng trư ng kinh t cao và d n d n chuy n i cơ c u kinh t theo hư ng hi n i hóa và công nghi p hóa, thu ư c nhi u thành t u to l n trong vi c xóa ói gi m nghèo, n nh nâng cao i s ng nhân dân. Cũng nh chính sách i m i kinh t trong 20 năm qua, ngành ngân hàng Vi t Nam ã có nh ng thay i to l n và Vi t Nam ã xây d ng ư c các cơ s quan tr ng v ti n t và h th ng ngân hàng phù h p hơn v i n n kinh t th trư ng. Ngân hàng bao g m nhi u lo i tùy thu c vào s phát tri n c a n n kinh t nói chung và h th ng tài chính nói riêng, trong ó ngân hàng thương m i thư ng chi m t tr ng l n nh t v quy mô tài s n, th ph n và s lư ng các ngân hàng. Ngành ngân hàng là m t trong nh ng m t xích quan tr ng, không th thi u c a b t kỳ m t n n kinh t . Vi c nghiên c u các ch s tài chính luôn là v n thu hút r t nhi u s quan tâm c a nh ng nhà phân tích tài chính, nh m m c ích ánh giá, d tính các r i ro ti m n trong tương lai, trên cơ s ó ki n ngh nh ng bi n pháp t n d ng nh ng i m m nh, kh c ph c nh ng i m y u. Trư c nh ng v n như v y, em mu n xây d ng m t s ch s tài chính cho
6 ngành ngân hàng như ROA, ROE, EPS, P/E; qua ó mu n so sánh kh năng sinh l i, t c tăng trư ng, cũng như nh ng r i ro gi a ngành ngân hàng v i các ngành khác.Vì v y, em ch n tài: “Xây d ng và phân tích m t s ch s tài chính ngành ngân hàng ”. Em xin chân thành c m ơn các th y cô giáo trong khoa Toán Kinh t , c bi t là s giúp , ch b o t n tình c a cô giáo Th c sĩ Tr n Chung Th y là ngư i tr c ti p hư ng d n em vi t tài này.
7 B – N I DUNG Chương I : T NG QUAN V NGÂN HÀNG VÀ CÁC CH S TÀI CHÍNH I- L ch s c a ngành ngân hàng Vi t Nam 1. L ch s hình thành Ngân hàng là t ch c thu hút ti t ki m l n nh t trong h u h t m i n n kinh t . Hàng tri u cá nhân, h gia ình và các doanh nghi p, các t ch c kinh t - xã h i u g i ti n t i ngân hàng. Ngân hàng óng vai trò ngư i th qu cho toàn xã h i. Thu nh p t ngân hàng là thu nh p quan tr ng c a nhi u h gia ình. ng th i ngân hàng cũng là t ch c cho vay ch y u i v i các doanh nghi p, cá nhân, h gia ình. i v i các doanh nghi p, ngân hàng thư ng là t ch c cung c p tín d ng ph c v cho vi c mua hàng hóa d tr ho c xây d ng nhà máy, mua s m trang thi t b . i v i ngư i tiêu dùng, ngân hàng là nơi h g i ti n ti t ki m và cung c p tín d ng giúp h áp ng nh ng nhu c u chi tiêu. Khi doanh nghi p và ngư i tiêu dùng ph i thanh toán cho các kho n mua hàng hóa và d ch v , h thư ng s d ng séc, y nhi m chi, th tín d ng hay tài kho n i n t … Và khi h c n thông tin tài chính hay l p k ho ch tài chính, h thư ng n các ngân hàng nh n ư c l i tư v n. Tóm l i, khi xã h i ngày càng phát tri n thì vai trò c a ngân hàng trong n n kinh t cũng tr nên ngày càng quan tr ng. L ch s phát tri n c a h th ng ngân hàng Vi t Nam g n li n v i l ch s phát tri n c a t ng th i kỳ cách m ng và công cu c xây d ng t nư c. Trư c cách m ng tháng 8 năm 1945, Vi t Nam là nư c thu c a n a phong ki n dư i s th ng tr c a th c dân Pháp. H th ng ti n t , tín d ng ngân hàng ư c thi t l p và b o h b i th c dân Pháp thông qua Ngân hàng ông Dương. Ngân hàng ông Dương v a óng vai trò là ngân hàng Trung ương
8 trên toàn cõi ông Dương (Vi t Nam, Lào, Campuchia), v a là ngân hàng thương m i. Ngân hàng này là công c ph c v c l c chính sách thu c a c a chính ph Pháp và làm giàu cho tư b n Pháp. Vì th , m t trong nh ng nhi m v tr ng tâm c a cu c Cách m ng Tháng 8 lúc b y gi là ph i t ng bư c xây d ng n n ti n t và h th ng ngân hàng c l p t ch . Nhi m v ó ã tr thành hi n th c khi bư c sang năm 1950, công cu c kháng chi n ch ng Pháp ngày m t ti n tri n m nh m v i nh ng chi n th ng vang d i trên kh p các chi n trư ng và m r ng vùng gi i phóng. S chuy n bi n c a c c di n cách m ng cũng òi h i công tác kinh t , tài chính ph i ư c c ng c và phát tri n theo yêu c u m i. Trên cơ s ch trương chính sách m i v tài chính - kinh t mà ih i ng l n th II (tháng 2/1951) ã ra, ngày 6 tháng 5 năm 1951, Ch t ch H Chí Minh ã ký s c l nh s 15/SL thành l p Ngân hàng Qu c Gia Vi t Nam - Ngân hàng c a Nhà nư c dân ch nhân dân u tiên ông Nam Á th c hi n 5 nhi m v c p bách: Phát hành gi y b c, qu n lý Kho b c, th c hi n chính sách tín d ng phát tri n s n xu t, ph i h p v i m u d ch qu n lý ti n t và u tranh ti n t v i ch. Ngân hàng Qu c gia Vi t Nam ra i là k t qu n i ti p c a quá trình u tranh xây d ng h th ng ti n t , tín d ng c l p, t ch , ánh d u bư c phát tri n m i, thay i v ch t trong lĩnh v c ti n t , tín d ng nư c ta. T i Thông tư s 20/VP - TH ngày 21/1/1960 c a T ng giám c Ngân hàng Qu c gia ký th a u quy n Th Tư ng chính ph , Ngân hàng Qu c Gia Vi t Nam ư c i tên thành Ngân hàng Nhà nư c Vi t Nam phù h p v i hi n pháp 1946 c a nư c Vi t Nam dân ch c ng hoà. Nh ng năm sau khi Mi n Nam gi i phóng 1975, vi c ti p qu n Ngân hàng Qu c gia Vi t Nam c ng hoà và các Ngân hàng tư b n tư nhân dư i ch Ngu quy n Sài Gòn ã m u cho quá trình nh t th hoá ho t ng ngân hàng toàn qu c theo cơ ch ho t ng ngân hàng c a n n kinh t k ho ch hoá t p trung. Tháng 7 năm 1976,
9 t nư c ư c th ng nh t v phương di n Nhà nư c, nư c C ng hoà Xã h i Ch nghĩa Vi t Nam ra i. Theo ó, Ngân hàng Qu c gia mi n Nam ư c h p nh t vào NHNN Vi t Nam, t o thành h th ng Ngân hàng Nhà nư c duy nh t c a c nư c. H th ng t ch c th ng nh t c a NHNN bao g m: Ngân hàng Trung ương t tr s chính t i th ô Hà N i, các Chi nhánh Ngân hàng t i các t nh, thành ph và các chi i m ngân hàng cơ s t i các huy n, qu n trên ph m vi c nư c. Tóm l i, ngân hàng là m t lo i hình t ch c quan tr ng i v i n n kinh t .Các ngân hàng có th ư c nh nghĩa qua ch c năng, các d ch v ho c vai trò mà chúng th c hi n trong n n kinh t .V n là ch các y u t trên ang không ng ng thay i. Th c t , r t nhi u t ch c tài chính-bao g m c các công ty kinh doanh ch ng khoán, công ty môi gi i ch ng khoán, qu tương h và công ty b o hi m hàng u u ang c g ng cung c p các d ch v c a ngân hàng.Ngư c l i, ngân hàng cũng ang m r ng ph m vi cung c p d ch v v b t ng s n và môi gi i ch ng khoán, tham gia ho t ng b o hi m, u tư vào qu tương h và th c hi n nhi u d ch v m i khác. Ngân hàng là các t ch c tài chính cung c p m t danh m c các d ch v tài chính a d ng nh t- c bi t là tín d ng, ti t ki m và d ch v thanh toán-và th c hi n nhi u ch c năng tài chính nh t so v i b t kỳ m t t ch c kinh doanh nào trong n n kinh t . 2. L ch s phát tri n Căn c vào nh ng bi n i quan tr ng v tình hình và nhi m v cách m ng cũng như v ch c năng, nhi m v và t ch c c a Ngân hàng Nhà nư c Vi t Nam, quá trình phát tri n c a h th ng Ngân hàng Vi t Nam có th ư c chia làm 4 th i kỳ như sau: Th i kỳ 1951 - 1954: Trong th i kỳ này, Ngân hàng qu c gia Vi t Nam ư c thành l p và ho t ng c l p tương i trong h th ng tài chính, th c
10 hi n tr ng trách u tiên theo ch trương c a ng và nhà nư c là: Phát hành gi y b c ngân hàng, thu h i gi y b c tài chính; Th c hi n qu n lý Kho b c Nhà nư c góp ph n tăng thu, ti t ki m chi, th ng nh t qu n lý thu chi ngân sách;Phát tri n tín d ng ngân hàng ph c v s n xu t, lưu thông hàng hoá, tăng cư ng l c lư ng kinh t qu c doanh và u tranh ti n t v i ch. Th i kỳ 1955 - 1975: ây là th i kỳ c nư c kháng chi n ch ng M , mi n B c xây d ng và chi n u, v a ra s c chi vi n cho cách m ng gi i phóng mi n Nam; m i ho t ng kinh t xã h i ph i chuy n hư ng theo yêu c u m i. Trong th i kỳ này, Ngân hàng Qu c gia ã th c hi n nh ng nhi m v cơ b n sau; - C ng c th trư ng ti n t , gi cho ti n t n nh, góp ph n bình n v t giá, t o i u ki n thu n l i cho công cu c khôi ph c kinh t . - Phát tri n công tác tín d ng nh m phát tri n s n xu t lương th c, y m nh khôi ph c và phát tri n nông, công, thương nghi p, góp ph n th c hi n hai nhi m v chi n lư c: xây d ng n n kinh t xã h i ch nghĩa Mi n B c và gi i phóng Mi n Nam. Th i kỳ 1975 - 1985: Là giai o n 10 năm khôi ph c kinh t sau chi n tranh gi i phóng và th ng nh t nư c nhà, là th i kỳ xây d ng h th ng ngân hàng m i c a chính quy n cách m ng; ti n hành thi t l p h th ng ngân hàng th ng nh t trong c nư c và thanh lý h th ng ngân hàng c a ch cũ mi n Nam. Theo ó, Ngân hàng Qu c gia Vi t Nam c a chính quy n Vi t Nam c ng hoà ( mi n Nam) ã ư c qu c h u hoá và sáp nh p vào h th ng Ngân hàng Nhà nư c Vi t Nam, cùng th c hi n nhi m v th ng nh t ti n t trong c nư c, phát hành các lo i ti n m i c a nư c CHXHCN Vi t Nam, thu h i các lo i ti n cũ c hai mi n Nam - B c vào năm 1978. n cu i nh ng năm 80, h th ng Ngân hàng Nhà nư c v cơ b n v n ho t ng như là m t công c ngân sách, chưa th c hi n các ho t ng kinh doanh ti n
11 t theo nguyên t c th trư ng. S thay i v ch t trong ho t ng c a h th ng ngân hàng - chuy n d n sang ho t ng theo cơ ch th trư ng ch ư c b t u kh i xư ng t cu i nh ng năm 80, và kéo dài cho t i ngày nay. Th i kỳ 1986 n nay: T năm 1986 n nay ã di n ra nhi u s ki n quan tr ng, ánh d u s chuy n bi n căn b n c a h th ng Ngân hàng Vi t Nam th hi n qua m t s "c t môc" có tính t phá sau ây: + T năm 1986 n năm 1990: Th c hi n tách d n ch c năng qu n lý Nhà nư c ra kh i ch c năng kinh doanh ti n t , tín d ng, chuy n ho t ng ngân hàng sang h ch toán, kinh doanh xã h i ch nghĩa. Cơ ch m i v ho t ng ngân hàng ã ư c hình thành và hoàn thi n d n - Tháng 5/1990, hai pháp l nh Ngân hàng ra i (Pháp l nh Ngân hàng Nhà nư c Vi t Nam và Pháp l nh Ngân hàng, h p tác xã tín d ng và công ty tài chính ) ã chính th c chuy n cơ ch ho t ng c a h th ng Ngân hàng Vi t Nam t 1 c p sang 2 c p - Trong ó l n u tiên i tư ng nhi m v và m c tiêu ho t ng c a m i c p ư c lu t pháp phân bi t r ch ròi: + Ngân hàng Nhà nư c th c thi nhi m v Qu n lý nhà nư c v ho t ng kinh doanh ti n t , tín d ng, thanh toán, ngo i h i và ngân hàng; Th c thi nhi m v c a m t Ngân hàng Trung ương - là ngân hàng duy nh t ư c phát hành ti n; Là ngân hàng c a các ngân hàng và là Ngân hàng c a Nhà nư c; NHTW là cơ quan t ch c vi c i u hành chính sách ti n t , l y nhi m v gi n nh giá tr ng ti n làm m c tiêu ch y u và chi ph i căn b n các chính sách i u hành c th i v i h th ng các ngân hàng c p 2. + C p Ngân hàng kinh doanh thu c lĩnh v c lưu thông ti n t , tín d ng, thanh toán, ngo i h i và d ch v ngân hàng trong toàn n n kinh t qu c dân do các nh ch tài chính Ngân hàng và phi ngân hàng th c hi n. Cùng v i quá trình i m i cơ ch v n hành trong h th ng ngân hàng là quá trình ra i hàng lo t các ngân hàng chuyên doanh c p 2 v i các lo i hình
12 s h u khác nhau g m Ngân hàng thương m i qu c doanh, c ph n, Ngân hàng liên doanh, chi nhánh ho c văn phòng i di n c a ngân hàng nư c ngoài, H p tác xã tín d ng, QTDND, công ty tài chính...Trong th i gian này, 4 ngân hàng thương m i qu c doanh l n ã ư c thành l p g m: Ngân hàng Nông nghi p Vi t Nam; Ngân hàng u tư và phát tri n Vi t Nam; Ngân hàng Công thương Vi t Nam; Ngân hàng ngo i thương Vi t Nam. + T năm 1991 n nay: Th c hi n ch trương ư ng l i chính sách c a ng trong th i kỳ công nghi p hoá, hi n i hoá h th ng ngân hàng Vi t Nam không ng ng i m i và l n m nh, m b o th c hi n ư c tr ng trách c a mình trong s nghi p xây d ng và phát tri n kinh t t nư c trong thiên niên k m i. Nh ng d u n dư i ây liên quan tr c ti p và thúc y quá trình i m i m nh m ho t ng Ngân hàng: Năm 1993: Bình thư ng hoá các m i quan h v i các t ch c tài chính ti n t qu c t (IMF, WB, ADB) Năm 1995: Qu c h i thông qua ngh quy t b thu doanh thu iv i ho t ng ngân hàng; thành l p ngân hàng ph c v ngư i nghèo. Năm 1997: Qu c h i khoá X thông qua Lu t ngân hàng Nhà nư c Vi t Nam và Lu t các t ch c tín d ng (ngày 2/12/1997) và có hi u l c thi hành t 1/10/1998; Thành l p Ngân hàng phát tri n Nhà ng b ng Sông c u long (Quy t nh s 769/TTg, ngày 18/9/1997). Năm 1999: Thành l p B o hi m ti n g i Vi t Nam (ngày 9/11/1999). Năm 2000: Cơ c u l i tài chính và ho t ng c a các NHTMNN và cơ c u l i tài chính và ho t ng c a các NHTMCP. Năm 2002: T do hoá lãi su t cho vay VND c a các t ch c tín d ng - Bư c cu i cùng t do hoá hoàn toàn lãi su t th trư ng tín d ng c u vào và u ra.
13 Năm 2003: Ti n hành cơ c u l i theo chi u sâu ho t ng phù h p v i chu n qu c t i v i các Ngân hàng thương m i; Thành l p NHCSXH trên cơ s Ngân hàng ph c v ngư i nghèo ti n t i tách b ch tín d ng chính sách v i tín d ng thương m i theo cơ ch th trư ng; Ti n hành s a bư c 1 Lu t NHNNVN. II. Ch c năng c a ngàng ngân hàng 1. Trung gian tài chính. Ngân hàng là m t t ch c trung gian tài chính v i ho t ng ch y u là chuy n ti t ki m thành u tư, òi h i s ti p xúc v i hai lo i cá nhân và t ch c trong n n kinh t :(1) các cá nhân và t ch c t m th i thâm h t chi tiêu, t c là chi tiêu cho tiêu dùng và u tư vư t quá thu nh p và vì th h là nh ng ngư i c n b sung v n; và (2) các cá nhân và t ch c th ng dư trong chi tiêu, t c là thu nh p hi n t i c a h l n hơn các kho n chi tiêu cho hàng hoá, d ch v và do v y h có ti n ti t ki m.S t n t i hai lo i cá nhân và t ch c trên hoàn toàn c l p v i ngân hàng. i u t t y u là ti n s chuy n t nhóm th (2) sang nhóm th (1) n u c hai cùng có l i.Như v y thu nh p gia tăng và ng l c t o t o ra m i quan h tài chính gi a hai nhóm.N u dòng ti n di chuy n v i i u ki n ph i quay tr l i v i m t lư ng l n hơn trong m t kho ng th i gian nh t nh thì ó là quan h tín d ng.N u không thì ó là quan h c p phát ho c hùn v n.Quan h tín d ng tr c ti p ( quan h tài chính tr c ti p ) ã có t r t lâu và t n t i cho n ngày nay. Tuy nhiên, quan h tr c ti p b nhi u gi i h n do s không phù h p v qui mô, th i gian không gian… i u này c n tr quan h tr c ti p phát tri n và là i u ki n n y sinh trung gian tài chính.Do chuyên môn hoá, trung gian tài chính có th làm gi m chi phí giao d ch.Trung gian tài chính làm tăng thu nh p cho ngư i ti t ki m, vì th khuy n khích ti t ki m, ng th i gi m phí t n tín d ng cho ngư i u tư (tăng thu nh p cho nhà u tư) t ó mà
14 khuy n khích u tư.Trung gian tài chính ã t p h p các ngư i ti t ki m và u tư, vì v y mà gi i quy t ư c mâu thu n c a tín d ng tr c ti p.Cơ ch ho t ng c a trung gian s có hi u qu khi nó gánh ch u r i ro và s d ng các kĩ thu t nghi p v h n ch , phân tán r i ro và gi m chi phí giao d ch. H u h t các lý thuy t hi n i u gi i thích s t n t i c u ngân hàng b ng cách ch ra s không hoàn h o trong h th ng tài chính ch ng h n các kho n tín d ng và ch ng khoán không th chia thành nh ng kho n nh mà m i ngư i u có th mua.Ngân hàng cung c p m t d ch v có giá tr trong vi c chia ch ng khoán ó thành các ch ng khoán nh hơn (dư i d ng ti n g i ) ph c v cho hàng tri u ngư i. M t óng góp khác c a ngân hàng là h s n sàng ch p nh n các kho n cho vay nhi u r i ro trong khi l i phát hành các ch ng khoán ít r i ro cho ngư i g i ti n.Th c t các ngân hàng tham gia vào kinh doanh r i ro.Ngân hàng cũng tho mãn nhu c u thanh kho n c a nhi u khách hàng. M t lí do n a làm cho ngân hàng phát tri n và th nh vư ng là kh năng th m nh thông tin.S phân b không u thông tin và năng l c phân tích thông tin ư c g i là tình tr ng “thông tin không cân x ng” làm gi m tính hi u qu c a th trư ng nhưng t o ra m t kh năng sinh l i cho ngân hàng, nơi có chuyên môn và kinh nghi m ánh giá các công c tài chính và có kh năng l a ch n nh ng công c v i các y u t r i ro – l i nhu n h p d n nh t. 2. T o phương ti n thanh toán. Ti n có m t ch c năng quan tr ng là làm phương ti n thanh toán.Các ngân hàng ã không t o ư c ti n kim lo i.Các ngân hàng th vàng t o phương ti n thanh toán khi phát hành gi y nh n n v i khách hàng.Gi y nh n n do ngân hàng phát hành v i ưu i m nh t nh ã tr thành phương ti n thanh toán r ng rãi ư c nhi u ngư i ch p nh n.Như v y, ban u các ngân hàng ã t o ra phương ti n thanh toán thay cho ti n kim lo i d a trên s
15 lư ng ti n kim lo i ang n m gi .V i nhi u ưa th , d n d n gi y n c a ngân hàng ã thay th ti n kim lo i làm phương ti n lưu thông và phương ti n c t tr , nó tr thành ti n gi y. Vi c in ti n mang l i l i nhu n r t l n, ng th i v i nhu c u có ng ti n qu c gia duy nh t ã d n n vi c Nhà nư c t p trung quy n l c phát hành(in) ti n gi y vào m t t ch c ho c là B tài chính ho c là Ngân hàng Trung ương.T ó ch m d t vi c các ngân hàng thương m i t o ra các gi y b c c a riêng mình. Trong i u ki n phát tri n thanh toán qua ngân hàng, các khách hàng nh n th y n u h có ư c s dư trên tài kho n ti n g i thanh toán, h có th chi tr có ư c hàng hoá và các d ch v theo yêu c u.Theo quan i m hi n i, i lư ng ti n t bao g m nhi u b ph n.Th nh t là ti n gi y trong lưu thông (M0), th hai là s dư trên tài kho n ti n g i giao d ch c a các khách hàng t i các ngân hàng, th ba là ti n g i trên các tài kho n ti n g i ti t ki m và ti n g i có kì h n…Khi ngân hàng cho vay, s dư trên tài kho n ti n g i thanh toán c a khách hàng tăng lên, khách hàng có th dùng mua hàng và d ch v .Do ó, b ng vi c cho vay (hay t o tín d ng), các ngân hàng ã t o ra phương ti n thanh toán ( tham gia t o ra M1). Toàn b h th ng ngân hàng cũng t o phương ti n thanh toán khi các kho n ti n g i ư c m r ng t ngân hàng này n ngân hàng khác trên cơ s cho vay.Khi khách hàng t i m t ngân hàng s d ng kho n ti n vay chi tr thì s t o nên kho n thu ( t c tăng s dư ti n g i ) c a m t khách hàng khác t i m t ngân hàng t ó t o ra các kho n cho vay m i.Trong khi không m t c a hàng riêng l nào có th cho vay l n hơn d tr dư th a, toàn b h th ng ngân hàng có th t o ra kh i lư ng ti n g i ( t o phương ti n thanh toán ) g p b i thông qua ho t ng cho vay ( t o tín d ng ).
16 3. Trung gian thanh toán. Ngân hàng tr thành trung gian thanh toán l n nh t hi n nay h uh t các qu c gia.Thay m t khách hàng, ngân hàng th c hi n thanh toán giá tr hàng hoá và d ch v . vi c thanh toán nhanh chóng, thu n ti n và ti t ki m chi phí, ngân hàng ưa ra cho khách hàng nhi u hình th c thanh toán như thanh toán b ng séc, u nhi m chi, nh thu, các lo i th …cung c p m ng lư i thanh toán i n t k t n i các qu và cung c p ti n gi y khi khách hàng c n.Các ngân hàng còn th c hi n thanh toán bù tr v i nhau thông qua ngân hàng Trung ương ho c thông qua các trung tâm thanh toán.Công ngh thanh toán qua ngân hàng càng t hi u qu cao khi qui mô s d ng công ngh ó càng ư c m r ng.Vì v y, công ngh thanh toán hi n i qua ngân hàng thư ng ư c các nhà qu n lý tìm cách áp d ng r ng rãi.Nhi u hình th c thanh toán ư c chu n hoá góp ph n t o tính th ng nh t trong thanh toán không ch gi a các ngân hàng trong m t qu c gia mà còn gi a các ngân hàng trên toàn th gi i.Các trung tâm thanh toán qu c t ư c thi t l p ã làm tăng hi u qu c a thanh toán qua ngân hàng, bi n ngân hàng tr thành trung tâm thanh toán quan tr ng và có hi u qu , ph c v c l c cho n n kinh t toàn c u. III – Các lo i hình ngân hàng Vi t Nam 1. Ngân hàng liên doanh Ngân hàng liên doanh có th ư c th c hi n m t s ho c toàn b các nghi p v sau ây: - Nh n ti n g i có kỳ h n và không kỳ h n; - Phát hành ch ng ch ti n g i, gi y t có giá; - Vay v n c a các t ch c tín d ng trong và ngoài nư c; - Vay v n ng n h n c a Ngân hàng Nhà nư c; - Cho vay ng n h n, trung h n và dài h n; - Chi t kh u, tái chi t kh u, c m c thương phi u, gi y t có giá;
17 - B o lãnh ngân hàng; - Kinh doanh ngo i h i; - Th c hi n d ch v thanh toán và d ch v ngân qu ; - M tài kho n ti n g i t i t ch c tín d ng nư c ngoài theo quy nh c a Ngân hàng Nhà nư c; - i lý chi tr th tín d ng; - Th c hi n các d ch v thu h và chi h ; - Th c hi n các d ch v y thác và qu n lý tài s n; - Th c hi n các d ch v tư v n tài chính, ti n t . ○ N i dung ho t ng c th c a t ng Ngân hàng liên doanh ư c quy nh trong Gi y phép thành l p và ho t ng ngân hàng liên doanh. ○ Khi có nhu c u và ư c Ngân hàng Nhà nư c cho phép, ngân hàng liên doanh ư c phép th c hi n các nghi p v khác phù h p v i pháp lu t liên quan c a Vi t Nam. 2. Ngân hàng thương m i 2.1. Huy ng v n Ngân hàng huy ng v n dư i các hình th c sau: - Nh n ti n g i c a các t ch c, cá nhân và các t ch c tín d ng khác dư i các hình th c ti n g i không kỳ h n, ti n g i có kỳ h n và các lo i ti n g i khác. - Phát hành ch ng ch ti n g i, trái phi u và gi y t có giá khác huy ng v n c a t ch c, cá nhân trong nư c và ngoài nư c khi ư c Th ng c NHNN ch p thu n. - Vay v n c a các t ch c tín d ng khác ho t ng t i Vi t Nam và c a t ch c tín d ng nư c ngoài. - Vay v n ng n h n c a NHNN dư i hình th c tái c p v n. - Các hình th c huy ng v n khác theo quy nh c a NHNN.
18 2.2. Ho t ng tín d ng Ngân hàng c p tín d ng cho t ch c, cá nhân dư i các hình th c cho vay, chi t kh u thương phi u và gi y t có giá khác, b o lãnh, cho thuê tài chính và các hình th c khác theo quy nh c a NHNN. 2.3. Các hình th c vay Ngân hàng cho các t ch c, cá nhân vay v n dư i các hình th c sau ây: - Cho vay ng n h n nh m áp ng nhu c u v n cho s n xu t, kinh doanh, d ch v , i s ng. - Cho vay trung h n, dài h n nh m th c hi n các d án u tư phát tri n s n xu t, kinh doanh, d ch v , i s ng. 2.4. Xét duy t cho vay, ki m tra và x lý - Ngân hàng ư c quy n yêu c u khách hàng cung c p tài li u ch ng minh phương án kinh doanh kh thi, kh năng tài chính c a mình và c a ngư i b o lãnh trư c khi quy t nh cho vay; có quy n ch m d t vi c cho vay, thu h i n trư c h n khi phát hi n khác hàng cung c p thông tin sai s th t, vi ph m h p ng tín d ng. - Ngân hàng có quy n x lý tài s n b o m ti n vay c a khách hàng vay, tài s n c a ngư i b o lãnh trong vi c th c hi n nghĩa v b o lãnh thu h i n theo quy nh t i Ngh nh c a Chính ph v b o m ti n vay c a các t ch c tín d ng; kh i ki n khách hàng vi ph m h p ng tín d ng và ngư i b o lãnh không th c hi n ho c th c hi n không úng nghĩa v b o lãnh theo quy nh c a pháp lu t. - Ngân hàng ư c mi n, gi m lãi su t cho vay, phí ngân hàng; gia h n n ; mua bán n theo quy nh c a NHNN.
19 2.5. B o lãnh - Ngân hàng b o lãnh vay, b o lãnh thanh toán, b o lãnh th c hi n h p ng, b o lãnh d th u và các hình th c b o lãnh ngân hàng khác cho các t ch c tín d ng, cá nhân theo quy nh c a NHNN. - Ngân hàng ư c phép th c hi n thanh toán qu c t ư c th c hi n b o lãnh vay, b o lãnh thanh toán và các hình th c b o lãnh ngân hàng khác mà ngư i nh n b o lãnh là t ch c cá nhân nư c ngoài theo quy nh c a NHNN. 2.6. Chi t kh u, tái chi t kh u, c m c thương phi u và các gi y t có giá ng n h n khác - Ngân hàng ư c c p tín d ng dư i hình th c chi t kh u thương phi u và các gi y t có giá ng n h n khác theo quy nh pháp lu t hi n hành. Ngư i ch s h u thương phi u và các gi y t có giá ng n h n khác ph i chuy n giao ngay m i quy n, l i ích h p pháp phát sinh t các gi y t ó cho Ngân hàng. - Ngân hàng ư c c p tín d ng dư i hình th c c m c thương phi u và các gi y t có giá ng n h n khác theo quy nh pháp lu t hi n hành. Ngân hàng ư c th c hi n các quy n và l i ích h p pháp phát sinh trong trư ng h p ch s h u các gi y t ó không th c hi n y nh ng cam k t trong h p ng tín d ng. - Ngân hàng ư c tái chi t kh u, c m c thương phi u và các gi y t có giá ng n h n khác i v i các t ch c tín d ng khác theo quy nh pháp lu t hi n hành. - Ngân hàng có th ư c Ngân hàng Nhà nư c tái chi t kh u và cho vay trên cơ s c m c thương phi u và các gi y t có giá ng n h n khác ã ư c chi t kh u theo quy nh pháp lu t hi n hành.
20 2.7. Công ty cho thuê tài chính Ngân hàng ph i thành l p Công ty cho thuê tài chính khi ho t ng cho thuê tài chính. 2.8. Tài kho n ti n g i c a Ngân hàng - Ngân hàng m tài kho n ti n g i t i NHNN (S giao d ch ho c chi nhánh NHNN t nh, thành ph ) nơi Ngân hàng t tr s chính và duy trì t i ó s dư ti n g i d tr b t bu c theo quy nh c a NHNN; - Chi nhánh c a Ngân hàng m tài kho n ti n g i t i chi nhánh NHNN t nh, thành ph , nơi t tr s c a s giao d ch, chi nhánh. - Ngân hàng m tài kho n cho khác hàng trong nư c và ngoài nư c theo quy nh c a pháp lu t. 2.9. D ch v thanh toán và ngân qu - Ngân hàng th c hi n các d ch v thanh toán và ngân qu : ○ Cung ng các phương ti n thanh toán. ○ Th c hi n các d ch v thanh toán trong nư c cho khác hàng. ○ Th c hi n d ch v thu h và chi h . ○ Th c hi n các d ch v thanh toán khác theo quy nh c a NHNN. ○ Th c hi n d ch v thanh toán qu c t khi ư c NHNN cho phép . ○ Th c hi n d ch v thu và phát ti n m t cho khách hàng. - Ngân hàng t ch c h th ng thanh toán n i b và tham gia h th ng thanh toán liên ngân hàng trong nư c. Tham gia các h th ng thanh toán qu c t khi ư c NHNN cho phép. 2.10. Các ho t ng khác Ngân hàng th c hi n các ho t ng khác sau ây: - Dùng V n i u l và qu d tr góp v n, mua c ph n c a doanh nghi p và c a các t ch c tín d ng khác theo quy nh c a pháp lu t.