Quá trình hình thành tư liệu nghiên cứu nền kinh tế thị trường bằng những biện pháp cơ bản p7

Chia sẻ: Fnakjnf Sfbsjb | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

68
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'quá trình hình thành tư liệu nghiên cứu nền kinh tế thị trường bằng những biện pháp cơ bản p7', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quá trình hình thành tư liệu nghiên cứu nền kinh tế thị trường bằng những biện pháp cơ bản p7

Cho tíi nay, tham nhòng mét hiÖn tîng x· héi tiªu cùc ®· trë thµnh mét quèc n¹n cña toµn x· héi, nã g©y t¸c ®éng tiªu cùc, kh«ng nhá ®èi víi x· héi, g©y trong lßng d©n lµn sãng bÊt b×nh, nã lµ biÓu hiÖn cña sù suy tho¸i ®¹o ®øc, vi ph¹m ph¸p luËt khi mµ nh÷ng hµnh vi tham nhòng ®ã g©y ra thiÖt h¹i ®¸ng kÓ cho x· héi ®ñ c¸c dÊu hiÖu ®Ó cÊu thµnh téi ph¹m th× ph¶i bÞ truy cøu tr¸ch nhiÖm h×nh sù. Theo Bé luËt H×nh sù 1999 th× lo¹i téi phËm nµy ®îc quy ®Þnh ë Môc A - Ch¬ng XXI, bao gåm c¸c téi sau: - Téi tham « tµi s¶n (§iÒu 278) - Téi nhËn hèi lé (§iÒu 279) - Téi l¹m dông chøc vô, quyÒn h¹n ®Ó chiÕm ®o¹t tµi s¶n (§iÒu 280) - Téi l¹m dông chøc vô, quyÒn h¹n trong khi thi hµnh c«ng vô (§iÒu 281) - Téi l¹m quyÒn trong khi thi hµnh c«ng vô (§iÒu 282) - Téi lîi dông chøc vô, quyÒn h¹n g©y ¶nh hëng víi ngêi kh¸c ®Ó trôc lîi (§iÒu 283) - Téi gi¶ m¹o trong c«ng t¸c (§iÒu 284) Muèn ®a ra ®îc kh¸i niÖm vÒ téi tham nhòng, tríc hÕt chóng ta ph¶i n¾m ®îc kh¸i niÖm téi ph¹m nãi chung. Theo kho¶n 1 - §iÒu 8 - Bé luËt H×nh sù quy ®Þnh: "Téi ph¹m lµ hµnh vi nguy hiÓm cho x· héi ®îc quy ®Þnh trong Bé luËt H×nh sù, do ngêi cã
n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm h×nh sù thùc hiÖn mét c¸ch cè ý hoÆc v« ý, x©m ph¹m ®éc lËp chñ quyÒn, thèng nhÊt toµn vÑn l·nh thæ cña Tæ quèc; x©m ph¹m chÕ ®é chÝnh trÞ, chÕ ®é kinh tÕ, nÒn v¨n ho¸, quèc phßng, an ninh, trËt tù, an toµn x· héi, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p kh¸c cña c«ng d©n; x©m ph¹m nh÷ng lÜnh vùc kh¸c cña trËt tù ph¸p luËt x· héi chñ nghÜa". Qua kh¸i niÖm vÒ téi ph¹m nãi chung vµ phÇn c¸c téi ph¹m vÒ tham nhòng ®îc ghi nhËn t¹i Môc A - Ch¬ng XXI cã thÓ hiÓu kh¸i niÖm vÒ téi ph¹m tham nhòng nh sau: "C¸c téi ph¹m vÒ tham nhòng lµ nh÷ng hµnh vi nguy hiÓm cho x· héi ®îc quy ®Þnh trong Bé luËt H×nh sù, do ngêi cã chøc vô, quyÒn h¹n ®· lîi dông hoÆc l¹m dông chøc vô quyÒn h¹n cña m×nh thùc hiÖn trong khi thi hµnh c«ng vô mét c¸ch cè ý trùc tiÕp x©m ph¹m vµo ho¹t ®éng ®óng ®¾n vµ uy tÝn cña c¬ quan Nhµ níc hoÆc tæ chøc x· héi, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n nh»m trôc lîi". 3. C¸c dÊu hiÖu ph¸p lý ®Æc trng cña téi ph¹m tham nhòng 3.1. Kh¸ch thÓ cña téi ph¹m tham nhòng LuËt h×nh sù ViÖt Nam trªn c¬ së thõa nhËn tÝnh giai cÊp cña ph¸p luËt nãi chung còng nh cña LuËt H×nh sù nãi riªng kh¼ng ®Þnh: "Kh¸ch thÓ cña téi ph¹m g©y thiÖt h¹i lµ hÖ thèng nh÷ng quan hÖ x· héi cña chÕ ®éi cã giai cÊp ®îc LuËt H×nh sù cña chÕ ®é ®ã b¶o vÖ". Nh vËy cã thÓ hiÓu kh¸ch thÓ cña téi ph¹m lµ quan hÖ x· héi ®îc LuËt H×nh sù b¶o vÖ vµ bÞ téi ph¹m x©m h¹i.
Kh¸ch thÓ cña téi ph¹m lµ mét trong bèn yÕu tè quan träng cÊu thµnh téi ph¹m, x¸c ®Þnh ®óng kh¸ch thÓ cña téi ph¹m còng ®ång nghÜa víi viÖc x¸c ®Þnh ®îc tÝnh chÊt nguy hiÓm cho x· héi cña hµnh vi ph¹m téi. ë ®©y, kh¸ch thÓ cña téi ph¹m tham nhòng lµ nh÷ng ho¹t ®éng ®óng ®¾n cña c¸c c¬ quan Nhµ níc, tæ chøc x· héi; quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng nh©n. Ho¹t ®éng ®óng ®¾n cña bé m¸y Nhµ níc, tæ chøc x· héi lµ kh¸i niÖm rÊt chung ®Ó chØ mçi c¬ quan tæ chøc thùc hiÖn ®óng nhiÖm vô cña m×nh cña ph¸p luËt quy ®Þnh. Tuú theo nhiÖm vô cña mçi c¬ quan, tæ chøc ®îc Nhµ níc giao phã mµ ho¹t ®éng ®óng ®¾n ®ã thÓ hiÖn ë mét lÜnh vùc kh¸c nhau. §Ó b¶o vÖ cã hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®óng ®¾n cña c¬ quan Nhµ níc, tæ chøc x· héi LuËt H×nh sù chia chóng thµnh c¸c nhãm quan hÖ x· héi kh¸c nhau, vÝ dô: nhãm c¸c téi x©m ph¹m së h÷u (Ch¬ng XIV - BLHS 1999), nhãm c¸c téi x©m ph¹m ho¹t ®éng t ph¸p (Ch¬ng XXII - BLHS 1999), nhãm c¸c téi ph¹m vÒ chøc vô th× ®îc quy ®Þnh t¹i Ch¬ng XXI, trong ®ã c¸c téi ph¹m vÒ tham nhòng ®îc quy ®Þnh t¹i môc A. Tuy nhiªn, kh¸ch thÓ cña téi ph¹m tham nhòng cßn bao gåm c¶ c¸c quyÒn, lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n vµ uy tÝn cña c¸c c¬ quan Nhµ níc, tæ chøc x· héi. 3.2. MÆt kh¸ch quan cña téi ph¹m tham nhòng MÆt kh¸ch quan cña téi ph¹m lµ mÆt bªn ngoµi cña téi ph¹m, bao gåm nh÷ng biÓu hiÖn cña téi ph¹m diÔn ra hoÆc tån t¹i bªn
ngoµi thÕ giíi kh¸ch quan mµ con ngêi cã thÓ trùc tiÕp nhËn biÕt ®îc ®ã lµ: - Hµnh vi kh¸ch quan nguy hiÓm cho x· héi - HËu qu¶ nguy hiÓm cho x· héi - Mèi quan hÖ nh©n qu¶ gi÷a hµnh vi vµ hËu qu¶ - C¸c ®iÒu kiÖn bªn ngoµi cña viÖc thùc hiÖn hµnh vi ph¹m téi (C«ng cô, ph¬ng tiªn, ph¬ng ph¸p, thñ ®o¹n, thêi gian ®Þa ®iÓm ph¹m téi) Hµnh vi tham nhòng lµ mét dÊu hiÖu b¾t buéc cña cÊu thµnh téi ph¹m. NÕu kh«ng cã hµnh vi thùc hiÖn téi ph¹m th× kh«ng cã nh÷ng dÊu kh¸c vµ còng kh«ng cã téi ph¹m. Hµnh vi ë ®©y cã thÓ lµ hµnh ®éng hoÆc kh«ng hµnh ®éng. Nhng nã ®îc g¾n chÆt víi ngêi cã chøc vô quyÒn h¹n vµ chØ do ngêi cã chøc vô quyÒn h¹n thùc hiÖn trong khi thùc hiÖn chøc n¨ng, nhiÖm vô cña Nhµ níc giao cho. Hµnh vi ph¹m téi qua hµnh ®éng lµ sù t¸c ®éng tr¸i ph¸p luËt, g©y thiÖt h¹i ®¸ng kÓ cho ho¹t ®éng ®óng ®¾n cña c¸c c¬ qua Nhµ níc vµ tæ chøc x· héi, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n ®îc LuËt H×nh sù b¶o vÖ. Hµnh vi ph¹m téi kh«ng qua hµnh ®éng lµ c¸ch xö sù tiªu cùc cña ngêi cã chøc vô quyÒn h¹n. Hä kh«ng thùc hiÖn chøc n¨ng nhiÖm vô ®îc giao hoÆc cã thùc hiÖn nhng kh«ng ®Çy ®ñ nªn ®·
g©y thiÖt h¹i nghiªm träng cho lîi Ých Nhµ níc, tæ chøc x· héi, quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña c«ng d©n. DÊu hiÖu tiÕp theo thuéc mÆt kh¸ch quan cña téi ph¹m tham nhòng lµ hËu qu¶ cña hµnh vi lîi dông chøc vô quyÒn h¹n cña nh÷ng ngêi cã chøc vô quyÒn h¹n ®Ó ph¹m téi. HËu qu¶ do téi tham nhòng g©y ra cã thÓ chia thµnh hai trêng hîp: + HËu qu¶ vËt chÊt: lµ sù hao hôt vÒ tiÒn, hµnh ho¸, vËt t ThiÖt h¹i nµy cã thÓ ®îc x¸c ®Þnh b»ng c¸c ®¹i lîng cô thÓ, cã thÓ nh×n thÊy vµ tÝnh to¸n ®îc. + HËu qu¶ phi vËt chÊt: lµ nh÷ng thiÖt h¹i kh«ng thÓ ®o ®Õm, x¸c ®Þnh ®îc b»ng c¸c ®¹i lîng cô thÓ, ®ã lµ sù suy gi¶m lßng tin cña nh©n d©n, mÊt uy tÝn víi nh©n d©n cña c¸c c¬ quan Nhµ níc, tæ chøc x· héi. Mét dÊu hiÖu b¾t buéc kh¸c trong mÆt kh¸ch quan cña téi ph¹m tham nhòng còng cã cÊu thµnh vËt chÊt lµ mèi quan hÖ nh©n qu¶ gi÷a hµnh vi ph¹m téi cña ngêi cã chøc vô quyÒn h¹n trong khi thi hµnh c«ng vô vµ hËu qu¶ do téi ph¹m ®ã g©y ra. Hµnh vi ph¹m téi ph¶i lµ nguyªn nh©n trùc tiÕp lµm ph¸t sinh hËu qu¶, ngêi ph¹m téi chØ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ hµnh vi cña m×nh khi x¸c ®Þnh hËu qu¶ x¶y ra lµ hËu qu¶ tÊt yÕu ph¸t sinh tõ hµnh vi ®ã. 3.3. Chñ thÓ cña téi ph¹m tham nhòng Nh chóng ta ®· biÕt, chñ thÓ cña téi ph¹m tham nhòng lµ mét lo¹i chñ thÓ ®Æc biÖt, ®ßi hái ®ã ph¶i lµ nh÷ng ngêi cã chøc vô,
quyÒn h¹n. ë ®©y, ngoµi hai dÊu hiÖu th«ng thêng lµ ®é tuæi vµ n¨ng lùc tr¸ch nhiÖm h×nh sù, b¾t buéc ph¶i cã dÊu hiÖu thø ba lµ ngêi cã chøc vô, quyÒn h¹n. §iÒu 277 - BLHS 1999 quy ®Þnh: " Ngêi cã chøc vô lµ ngêi do bæ nhiÖm, do bÇu cö, do hîp ®ång hoÆc do mét h×nh thøc kh¸c, cã hëng l¬ng hoÆc kh«ng hëng l¬ng, ®îc giao thùc hiÖn mét c«ng vô nhÊt ®Þnh vµ cã quyÒn h¹n nhÊt ®Þnh trong khi thùc hiÖn c«ng vô". Cã thÓ thÊy ngêi cã chøc vô quyÒn h¹n cã mét sã ®Æc ®iÓm nh sau: - Lµ ngêi ®îc gi÷ chøc vô thêng xuyªn hoÆc t¹m thêi trong c¬ quan Nhµ níc, tæ chøc x· héi. Chøc vô nµy cã thÓ do bæ nhiÖm hoÆc do bÇu cö, hîp ®ång hay h×nh thøc kh¸c (uû quyÒn, ®¹i diÖn), cã hëng l¬ng hoÆc kh«ng hëng l¬ng cña Nhµ níc. - Lµ ngêi thùc hiÖn mét trong c¸c chøc n¨ng: ®¹i diÖn quyÒn lùc Nhµ níc, tæ chøc ®iÒu hµnh qu¶n lý hµnh chÝnh; hoÆc chøc n¨ng tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh theo c«ng vô ®· ®îc giao cho hä. - Lµ nh÷ng ngêi thùc hiÖn tr¸ch nhiÖm nhÊt ®Þnh theo thÈm quyÒn chuyªn m«n mµ hä ®¶m nhËn. 3.4. MÆt chñ quan cña téi ph¹m tham nhòng Trong khoa häc LuËt H×nh sù th× téi ph¹m lµ thÓ thèng nhÊt cña hai mÆt kh¸ch quan vµ chñ quan. MÆt kh¸ch quan lµ nh÷ng biÓu hiÖn ra bªn ngoµi cña téi ph¹m. VËy mÆt chñ quan lµ: ho¹t ®éng t©m lý bªn trong cña ngêi ph¹m téi vµ nã lu«n ®îc g¾n liÒn víi c¸c