Quá trình hình thành tư liệu nghiên cứu quy trình phát sinh nền kinh tế hàng hóa đa chức năng p1

Chia sẻ: Fnakjnf Sfbsjb | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

77
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'quá trình hình thành tư liệu nghiên cứu quy trình phát sinh nền kinh tế hàng hóa đa chức năng p1', luận văn - báo cáo phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quá trình hình thành tư liệu nghiên cứu quy trình phát sinh nền kinh tế hàng hóa đa chức năng p1

Quá trình hình thành tư liệu nghiên cứu quy trình phát sinh nền kinh tế hàng hóa đa chức năng lêi nãi ®Çu Tõ khi hoµ b×nh ®éc lËp l¹i n¨m 1954, miÒn B¾c níc ta ®· bíc vµo thêi kú qu¸ ®é tiÕn lªn CNXH víi ®Æc ®iÓm nh Chñ tÞch Hå ChÝ Minh ®· nãi "§Æc ®iÓm to nhÊt cña ta trong thêi kú qu¸ ®é lµ tõ mét níc n«ng nghiÖp l¹c hËu tiÕn th¼ng lªn CNXH kh«ng ph¶i qua giai ®o¹n ph¸t triÓn TBCN". Tõ n¨m 1975, sau khi ®Êt níc ®· hoµn toµn ®éc lËp vµ c¶ níc thèng nhÊt, c¸ch m¹ng d©n téc d©n chñ ®· hoµn toµn th¾ng lîi trªn ph¹m vi c¶ níc th× c¶ níc cïng tiÕn hµnh c¸ch m¹ng XHCN, cïng qu¸ ®é tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. §¶ng ta tõ ®¹i héi VI ®· më ra m« h×nh kinh tÕ míi ®ã lµ m« h×nh kinh tÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc. §Æc biÖt Hå ChÝ Minh ®· nhÊn m¹nh, thêi kú qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi ë níc ta lµ mét thêi kú lÞch sö mµ: " NhiÖm vô quan träng nhÊt cña chóng ta lµ ph¶i x©y dùng nÒn t¶ng vËt chÊt vµ kü thuËt cña chñ nghÜa x· héi, tiÕn dÇn lªn chñ nghÜa x· héi, cã c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp hiÖn ®¹i, cã v¨n ho¸ khoa häc tiªn tiÕn. Trong qu¸ tr×nh c¸ch m¹ng x· héi chñ nghÜa, chóng ta phØa c¶i t¹o nÒn kinh tÕ cò vµ x©y dùng nÒn kinh tÕ míi, mµ x©y dùng lµ nhiÖm vô chñ chèt vµ l©u dµi". 1
NÒn kinh tÕ míi ®ã lµ ph¶i xo¸ bá nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp, ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ cã sù tiÕt cña nhµ níc. Trong nÒn kinh tÕ "më" ®ã kh«ng thÓ thiÕu ®îc kinh tÕ hµng ho¸ ®ã lµ mét m« h×nh kinh tÕ kÝch thÝch tÝnh n¨ng ®éng, s¸ng t¹o cña chñ thÓ kinh tÕ. Song trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng khã kh¨n khi qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi. Nh©n ®©y, trong bµi tiÓu luËn: "NÒn kinh tÕ hµng ho¸ níc ta trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ", t«i xin ®îc chØ ra nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ nh÷ng ®iÓm h¹n chÕ cña NÒn kinh tÕ hµng ho¸ níc ta trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, cïng víi nh÷ng ®iÒu kiÖn vµ ph¬ng híng ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ ë níc ta. Mong thÇy c« vµ bÌ b¹n bæ sung vµ ®ãng gãp ý kiÕn. 2
I. Kinh tÕ hµng ho¸, ®Æc ®iÓm vµ xu híng cña nã trong qu¸ tr×nh héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ Trªn b×nh diÖn chung cña quèc tÕ hiÖn nay, kh«ng cã mét níc nµo nÒn kinh tÕ hµng ho¸ hay kinh tÕ thÞ trêng l¹i vËn ®éng hoµn toµn theo kinh tÕ thÞ trêng "hoµn h¶o" hoµn toµn do "bµn tay v« h×nh" theo c¸ch nãi cña A.smith - nµh kinh tÕ chÝnh trÞ häc t s¶n cæ ®iÓn Anh, ë thÕ kû XVIII vµ XIX. Tr¸i l¹i, chóng ®Òu vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù ®iÒu tiÕt cña c¸c doanh nghiÖp lín vµ nhµ níc, víi møc ®é vµ ph¹m vi kh¸c nhau, tuú thuéc ®iÒu kiÖn lÞch sö cña níc. Do vËy, cã thÓ hiÓu kinh tÕ hµng ho¸ lµ m« h×nh kinh tÕ mµ trong ®ã hÇu hÕt c¸c quan hÖ kinh tÕ ®îc thùc hiÖn trªn thÞ trêng díi h×nh th¸i hµng ho¸ vµ dÞch vô; vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc. Kinh tÕ hµng ho¸ tån t¹i trong nhiÒu h×nh th¸i kinh tÕ x· héi. ë níc ta, nh÷ng ®iÒu kiÖn chung cña kinh tÕ hµng ho¸ vÉn cßn, nÒn kinh tÕ hµng ho¸ tån t¹i lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan. ThËt vËy. 3
- Ph©n c«ng lao ®éng x· héi víi t c¸ch lµ c¬ së cña trao ®æi, ch¼ng nh÷ng kh«ng mÊt ®i tr¸i l¹i, ngµy mét ph¸t triÓn c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u. Sù chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c h¸o lao ®éng ®· vît khái biªn giíi quèc gia vµ ngµy cµng mang tÝnh quèc tÕ. - Trong nÒn kinh tÕ ®· vµ ®ang t«n t¹i, nhiÒu h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau vÒ t liÖu s¶n xuÊt vµ s¶n phÈm lao ®éng. Tr×nh ®é x· héi ho¸ s¶n xuÊt gi÷a c¸c ngµnh, gi÷a c¸c xÝ nghiÖp trong cïng mét h×nh thøc së h÷u vÉn cha ®Òu nhau. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, gi÷a c¸c doanh nghiÖp cßn cã sù t¸ch biÖt vÒ kinh tÕ nhÊt ®Þnh. ViÖc h¹ch to¸n kinh doanh, ph©n phèi vµ trao ®æi cßn cÇn thiÕt ph¶i th«ng qua h×nh th¸i hµng ho¸ tiÒn tÖ ®Ó thùc hiÖn. Trªn con ®êng ®i cña lÞch sö ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ ë c¸c níc x· héi chñ nghÜa ®· xuÊt hiÖn m« h×nh "kinh tÕ chØ huy" hay m« h×nh ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp. M« h×nh nµy xÐt vÒ mÆt thùc chÊt cã sù xo¸ bá c¸c thµnh phÇn kinh tÕ víi t c¸ch lµ c¬ së kinh tÕ ®ã quan hÖ hµng ho¸ hay kinh tÕ thÞ trêng. Trong mÊy thËp niªn gÇn ®©y, kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn m¹nh mÏ nhê t¸c ®éng vµ thóc ®Èy cña c«ng nghÖ míi vµ lùc lîng s¶n xuÊt míi. V× vËy, xu thÕ 4
chuyÓn sang kinh tÕ thÞ trêng, tr×nh ®é ph¸t triÓn cña kinh tÕ hµng ho¸ ®ang cã søc hÊp dÉn m¹nh mÏ ®èi víi c¸c nhµ so¹n th¶o chiÕn lîc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi hiÖn nay ë c¸c níc x· héi chñ nghÜa. ë níc ta, §¶ng vµ nhµ níc ®· x¸c ®Þnh ph¬ng híng ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh híng x· héi chñ nghÜa vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc. TÊt nhiªn, kinh tÕ hµng ho¸ hay kinh tÕ thÞ trêng bªn c¹nh mÆt tÝch cùc lµ chñ yÕu vÉn cßn nh÷ng khuyÕt tËt nhÊt ®Þnh, kh«ng ®îc lý tëng ho¸ mét chiÒu trong qu¸ tr×nh tiÕp tôc më réng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸. ë níc ta, ®· vµ ®ang tõng bíc qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi bá qua chÕ ®é t b¶n chñ nghÜa, xu híng vËn ®éng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸ g¾n liÒn víi c¸c ®Æc ®iÓm sau ®©y. 1. NÒn kinh tÕ níc ta trong ®ang qu¸ tr×nh chuyÓn biÕn tõ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ kÐm ph¸t triÓn mang nÆng 5
tÝnh tù tóc tù cÊp sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn tõ thÊp ®Õn cao. §iÓm xuÊt ph¸t cña ®Æc ®iÓm nµy g¾n liÒn víi thùc tr¹ng kinh tÕ biÓu hiÖn ë c¸c mÆt: - KÕt cÊu h¹ tÇng vËt chÊt vµ x· héi thÊp kÐm. - Tr×nh ®é c¬ së vËt chÊt vµ c«ng nghÖ trong c¸c doanh nghiÖp l¹c hËu, kh«ng cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh. - HÇu nh kh«ng cã ®éi ngò nhµ doanh nghiÖp cã tÇm cì. - Thu nhËp cña ngêi lµm c«ng ¨n l¬ng vµ n«ng d©n thÊp kÐm, søc mua hµng ho¸ cña x· héi vµ d©n c thÊp nªn nhu cÇu t¨ng chËm, dung lîng thÞ trêng trong níc cßn h¹n chÕ. Nh÷ng biÓu hiÖn trªn, mét mÆt ph¶n ¸nh tr×nh ®é thÊp kÐm vÒ dung lîng cung cÇu hµng ho¸ vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña hµng ho¸ trªn thÞ trêng. MÆt kh¸c, nã còng t¹o ra ¸p lùc, buéc chóng ta ph¶i v¬n lene vîg qua thùc tr¹ng trªn, ®a nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn c¶ vÒ sè lîng lÉn 6
chÊt lîng vµ n©ng dÇn kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ë níc ta. 2. NÒn kinh tÕ hµng ho¸ dùa trªn c¬ së nÒn kinh tÕ tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn. TiÕp cËn ®Æc ®iÓm nµy cña kinh tÕ hµng ho¸ theo c¸c khÝa c¹nh sau: - NÒn kinh tÕ tån t¹i nhiÒu thµnh phÇn víi nhiÒu h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau; vÒ t liÖu s¶n xuÊt lµ c¬ së kinh tÕ, g¾n liÒn víi tù tån t¹i vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸. - Thùc tr¹ng kinh tÕ hµng ho¸ kÐm ph¸t triÓn ë níc ta do nhiÒu nh©n tè, song nh©n tè g©y hËu qu¶ nÆng nÒ nhÊt lµ sù nhËn thøc kh«ng ®óng dÉn ®Õn n«n nèng xo¸ bá nhanh c¸c thÇn phÇn kinh tÕ, thùc chÊt lµ xo¸ bá ®iÒu kiÖn tån t¹i vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸, lµm mÊt kh¶ n¨ng c¹nh tranh vµ t¸c dông cña kinh tÕ hµng ho¸. - NÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn lµ nguån lùc tæng hîp to lín vÒ nhiÒu mÆt cã kh¶ n¨ng ®a nÒn kinh tÕ vît khái t×nh tr¹ng thÊp kÐm, ®a nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn c¶ trong ®iÒu kiÖn vèn ng©n s¸ch nhµ níc cßn h¹n hÑp. 7
- Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ chÞu t¸c ®éng cña sù thay ®æi c¬ cÊu ngµnh theo híng ngµnh kinh tÕ dÞch vô ph¸t triÓn nhanh chãng, do vËy lao ®éng dÞch cã kh¶ n¨ng thu hót nguån lao ®éng kh«ng nhá. Trong ®iÒu kiÖn ®ã, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cã kh¶ n¨ng më réng, cã t¸c dông lµm cho kinh tÕ hµng ho¸ vµ dÞch vô ph¸t triÓn, c¬ cÊu c«ng - n«ng nghiÖp vµ dÞch vô sím hoµn thµnh theo ®Þnh híng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ mµ ®¹i héi §¶ng lÇn thø VIII ®· ®Ò ra. - §Æc ®iÓm nµy g¾n liÒn víi 2 khÝa c¹nh sau ®©y: + Mét lµ: Nã ®¶m b¶o cho mäi ngêi mäi doanh nghiÖp dï ë thµnh phÇn kinh tÕ nµo ®Òu ®îc tù do kinh doanh theo ph¸p luËt, ®îc ph¸p luËt b¶o hé quyÒn së h÷u vµ quyÒn thu nhËp hîp ph¸p. + Hai lµ: C¸c chñ thÓ kinh tÕ ®Òu ®îc ho¹t ®éng (kinh doanh) theo c¬ chÕ tù chñ, hîp t¸c, c¹nh tranh víi nhau vµ ®Ó b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt. 3. NÒn kinh tÕ hµng ho¸ ph¸t triÓn theo c¬ cÊu kinh tÕ "më" gi÷a níc ta víi c¸c níc trªn thÕ giíi. 8
- C¬ cÊu kinh tÕ "khÐp kÝnh" thêng g¾n liÒn víi nÒn kinh tÕ phong kiÕn g¾n víi s¶n xuÊt nhá, víi t×nh tr¹ng "bÕ quan to¶ c¶ng", tù cung tù cÊp, quÈn quanh trong luü tre lµng. Sù ra ®êi nÒn kinh tÕ hµng hãa T B¶n chñ nghÜa ®· lµm cho thÞ trêng d©n téc ho¹t ®éng trong sù g¾n bã víi thÞ trêng thÕ giíi. NÒn kinh tÕ hµng ho¸ nµy cã bíc ph¸t triÓn nhanh chãng (tÊt nhiªn kh«ng tr¸nh khái nh÷ng nhîc ®iÓm nhÊt ®Þnh). - NÒn kinh tÕ hµng ho¸ víi c¬ cÊu kinh tÕ "më" ra ®êi b¾t nguån tõ quy luËt ph©n bè vµ ph¸t triÓn kh«ng ®Òu vÒ tµi nguyªn thiªn nhiªn, søc lao ®éng vµ thÕ m¹nh gi÷a c¸c níc; tõ c¸c níc ph©n c«ng vµ hîp t¸c lao ®éng quèc tÕ; ®êi sèng mang tÝnh quèc tÕ ho¸… nãi chung hiÖn nay, nÒn kinh tÕ hµng ho¸ cña bÊt cø níc nµo, muèn ph¸t triÓn víi tèc ®é nhanh vµ hiÖu qu¶ lín, còng ph¶i x©y dùng theo c¬ cÊu kinh tÕ më cöa. - NÒn kinh tÕ hµng ho¸ theo c¬ cÊu "më" thÝch øng víi chiÕn lîc thÞ trêng "híng ngo¹i". Th«ng qua ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu dùa vµo thÕ m¹nh gi÷a c¸c níc; n¾m b¾t ®îc nh÷ng ngµnh, mÆt hµng "mòi nhän", cã t¬ng lai g¾n víi c«ng nghÖ míi;cãmÉu m· míi, c¬ cÊu phong phó, chÊt lîng cao vµ 9