Quá trình hình thành và phương pháp nắm bắt quan điểm tính tất yếu khách quan và con đường hình thành công ty ở Việt Nam

Chia sẻ: 951847623 951847623 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:68

Thêm vào BST

Báo xấu

82
lượt xem 15
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Ngày từ những năm 60 của thế kỷ 19 các tập đoàn kinh tế đã nối tiếp nhau ra đời ở các nước tư bản. Đó là một tở chức tiên tiến đại diện cho trình độ phát triển cao của lực lượng sản xuất và kinh tế xã hội là các doanh nghiệp có quan hệ với nhau về công nghệ và lợi ích kinh tế

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quá trình hình thành và phương pháp nắm bắt quan điểm tính tất yếu khách quan và con đường hình thành công ty ở Việt Nam

Đề tài: Quá trình hình thành và phương pháp nắm bắt quan điểm tính tất yếu khách quan và con đường hình thành công ty ở Việt Nam
h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu Quá trình hình thành và phương pháp nắm bắt to to k k lic lic C C w w m m quan điểm tính tất yếu khách quan và con đường w w w w o o c .c . .d o .d o ack c u -tr a c k c u -tr hình thành cong ty ở việt nam Lêi më ®Çu Ngay tõ nh÷ng n¨m 60 cña thÕ kû 19 c¸c TËp ®oµn kinh tÕ ®· nèi tiÕp nhau ra ®êi ë c¸c níc t b¶n. §ã lµ mét tæ chøc tiªn tiÕn ®¹i diÖn cho tr×nh ®é ph¸t triÓn cao cña lùc lîng s¶n xuÊtvµ nÒn kinh tÕ x· héi, lµ c¸c doanh nghiÖp cã quan hÖ víi nhau vÒ c«ng nghÖ vµ lîi Ých kinh tÕ. Ngµy nay nhiÒu TËp ®oµn kinh tÕ ®ãng vai trß chi phèi vµ t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn toµn bé nÒn kinh tÕ cña c¸c quèc gia trªn thÕ giíi. Trong nh÷ng n¨m qua , ë níc ta , quan hÖ s¶n xuÊt ®· cã bíc ®æi míi phï hîp víi tÝnh chÊt , tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt. §¶ng vµ Nhµ níc ta chñ tr¬ng thùc hiÖn c¶i c¸ch toµn diÖn c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc, thùc hiÖn l¹i viÖc s¾p xÕp c¸c doanh nghiÖp nh: cæ phÇn ho¸, b¸n kho¸n, cho thuª c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc. Trong c«ng cuéc c¶i c¸ch ®ã, §¶ng vµ Nhµ níc ta còng chñ tr¬ng thµnh lËp c¸c TCTy víi môc tiªu lµ h×nh thµnh nªn nh÷ng TËp ®oµn kinh tÕ m¹nh, kinh doanh trong nh÷ng ngµnh, lÜnh vùc kinh tÕ quan träng cña ®Êt níc cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ trêng khu vùc vµ quèc tÕ. §èi víi níc ta, m« h×nh c«ng ti mÑ-c«ng ti con lµ mét kh¸i niÖm míi, mét ph¹m trï míi trong lÜnh vùc kinh tÕ häc, tuy trªn thÕ giíi kh¸i niÖm vÒ TËp ®oµn kinh doanh vµ m« h×nh tËp ®oµn theo h×nh thøc c«ng ti mÑ -c«ng ti con ®· qua mét thêi gian ph¸t triÓn .Trong bèi c¶nh toµn cÇu ho¸ vÒ kinh tÕ m¹nh mÏ ®Ó tr¸nh khái tôt hËu ngµy cµng xa , ViÖt Nam kh«ng thÓ ®øng ngoµi xu thÕ chung .ViÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c tæng c«ng ty theo m« h×nh c«ng ti mÑ -c«ng ty con sÏ ph¸t huy c¸c ngµnh kinh tÕ mòi nhän gióp níc ta héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi . 1
h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k PhÇn I c¬ së lý luËn cña viÖc h×nh thµnh m« h×nh c«ng ty mÑ-c«ng ty con ë viÖt nam 1.1 kh¸i qu¸t chung vÒ c«ng ty mÑ - c«ng ty con. 1.1.1. Kh¸i niÖm. C«ng ty mÑ lµ c«ng ty cã Ýt nhÊt mét c«ng ty con trë lªn; cã thÓ lµ Doanh nghiÖp nhµ níc, hoÆc C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n, C«ng ty cæ phÇn... C«ng ty con lµ c«ng ty cã 100% vèn cña c«ng ty mÑ hoÆc ®a së h÷u trong ®ã cã trªn 50% vèn cña c«ng ty mÑ. Nh vËy c«ng ty con ph¶i chÞu sù kiÓm so¸t ( chi phèi ) cña c«ng ty mÑ M« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con tån t¹i chñ yÕu díi hai d¹ng sau: Mét lµ, C«ng ty qu¶n lý vèn : môc tiªu chñ yÕu cña c«ng ty nµy lµ ®Çu t vµo c¸c c«ng ty kh¸c. C¬ cÊu tæ chøc cña nã bao gåm c¸c bé phËn ®iÒu phèi, lËp kÕ ho¹ch vµ tiÕn hµnh kinh doanh trong pham vi c¸c c«ng ty con. Hai lµ, C«ng ty qu¶n lý ho¹t ®éng : lµ m« h×nh ®Æc trng cña c«ng ty mÑ vµ c«ng ty con cña chóng. C«ng ty nµy cã chøc n¨ng kinh doanh nhng ®ång thêi së 3
h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k h÷u vµ kiÓm so¸t nhãm c¸c c«ng ty con cña nã. C¸c c«ng ty ®îc tæ chøc thµnh c¸c ph¸p nh©n riªng ®îc tham gia c¸c giao dÞch mét c¸c ®éc lËp. 1.1.2. §Æc ®iÓm : MÆc dï tªn gäi kh¸c nhau, h×nh thøc tæ chøc cña c¸c c«ng ty mÑ vµ c«ng ty con kh¸c nhau nhng nãi chung m« h×nh c«ng ty mÑ c«ng ty con cã mét sè ®Æc ®iÓm chung c¬ b¶n nh sau : Thø nhÊt lµ, cã quy m« rÊt lín vÒ vèn, lao ®éng, doanh thu vµ ph¹m vi ho¹t ®éng. Do c«ng ty mÑ - c«ng ty con võa cã sù tÝch tô cña b¶n th©n doanh nghiÖp l¹i võa cã sù tËp trung gi÷a c¸c doanh nghiÖp. V× vËy nã võa n©ng cao ®îc tr×nh ®é x· héi ho¸ s¶n xuÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt, võa cã n¨ng lùc c¹nh tranh m¹nh h¬n c¸c c«ng ty riªng lÎ. §iÒu nµy thÓ hiÖn rÊt râ, tríc hÕt ë quy m« vèn cña c«ng ty mÑ - c«ng ty con. Trong c«ng ty mÑ - c«ng ty con th× vèn ®îc tËp trung tõ nhiÒu nguån kh¸c nhau, ®îc b¶o toµn vµ ph¸t triÓn kh«ng ngõng, ®Èy nhanh qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung vèn cho c«ng ty mÑ - c«ng ty con. Nh×n chung c¸c m« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con cã hai con ®êng c¬ b¶n ®Ó t¹o ra vèn : C¸ch thø nhÊt, tù t¹o vèn theo con ®êng híng néi lµ chñ yÕu, b»ng c¸ch tÝch luü néi bé nÒn kinh tÕ. Nguån vèn chñ yÕu lµ vèn nhµ níc th«ng qua nh÷ng c¬ chÕ kh¸c nhau: 4
h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k - Nhµ níc cÊp vèn ban ®Çu díi d¹ng ®Çu t trùc tiÕp hoÆc gãp vèn cæ phÇn lín nhÊt. - T¹o c¬ chÕ ®Ó c«ng ty tù tÝch luü vèn nh cho phÐp ®Ó l¹i tÊt c¶ hoÆc mét phÇn lîi nhuËn thu ®îc tõ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, kh«ng ®¸nh thuÕ thu nhËp. - Cho vay tÝn dông u ®·i, cho phÐp huy ®éng vèn th«ng qua ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, cæ phiÕu... - S¸t nhËp, hîp nhÊt c¸c c«ng ty lín cïng ngµnh nghÒ hoÆc n»m trong cïng mét quy tr×nh c«ng nghÖ cã liªn quan ®Õn s¶n phÈm cuèi cïng trªn cïng mét ®Þa bµn. C¸ch thø hai, t¹o dùng vèn theo con ®êng híng ngo¹i lµ thu hót nguån ®Çu t th«ng qua c¸c dù ¸n ®Çu t níc ngoµi, liªn doanh, liªn kÕt, ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, cæ phiÕu vµ vèn vay níc ngoµi. Víi sè vèn lín, c«ng ty mÑ - c«ng ty con cã kh¶ n¨ng chi phèi vµ c¹nh tranh m¹nh trªn thÞ trêng , më réng nhanh chãng quy m« s¶n xuÊt , ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao chÊt lîng s¶n phÈm vµ v× vËy ®¹t doanh thu lín Mét vÊn ®Ò n÷a lµ vÒ lùc lîng lao ®éng trong c«ng ty mÑ - c«ng ty con. Lùc lîng lao ®éng trong c«ng ty mÑ - c«ng ty con kh«ng chØ lín vÒ sè lîng, mµ cßn m¹nh mÏ vÒ chÊt lîng, ®îc tuyÕn chän vµ ®µo t¹o rÊt nghiªm ngÆt. Ph¹m vi ho¹t ®éng cña c«ng ty mÑ - c«ng ty con rÊt réng, kh«ng chØ ë ph¹m vi l·nh thæ mét quèc gia, mµ ë nhiÒu níc hoÆc ph¹m vi toµn cÇu. 5
h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k Víi quy m« vèn lín , nhiÒu lao ®éng, ¸p dông sù tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt hiÖn ®¹i vÒ th«ng tin liªn l¹c, ph¬ng tiÖn giao th«ng vËn t¶i... c¸c c«ng ty mÑ - c«ng ty con ®· thùc hiÖn ph©n c«ng lao ®éng trong néi bé c«ng ty mÑ - c«ng ty con nh bè trÝ c¸c ®iÓm s¶n xuÊt, x©y dùng m¹ng líi tiªu thô s¶n phÈm, thËm chÝ c¶ c¸c kh©u kh¸c nhau cña s¶n xuÊt s¶n phÈm trªn ph¹m vi toµn thÕ giíi. Thø hai lµ, c¸c c«ng ty mÑ - c«ng ty con ®Òu ho¹t ®éng kinh doanh ®a ngµnh, ®a lÜnh vùc. ChiÕn lîc s¶n phÈm vµ híng ®Çu t lu«n thay ®æi phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña c«ng ty mÑ - c«ng ty con vµ m«i trêng kinh doanh, nhng mçi ngµnh ®Òu cã ®Þnh híng ngµnh chñ ®¹o , lÜnh vùc ®Çu t mòi nhän víi nh÷ng s¶n phÈm ®Æc trng cña c«ng ty mÑ - c«ng ty con. Qua qu¸ tr×nh ho¹t ®éng, ph¸t triÓn , quy m« vµ c¬ cÊu kinh doanh cña c«ng ty mÑ - c«ng ty con dÇn ®îc më réng , ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh kinh doanh, phï hîp víi ®ßi hái cña thÞ trêng vµ sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Bªn c¹nh nh÷ng ®¬n vÞ s¶n xuÊt hoÆc th¬ng m¹i , c¸c c«ng ty mÑ - c«ng ty con më réng c¸c ho¹t ®éng sang lÜnh vùc kh¸c nh tµi chÝnh, ng©n hµng, b¶o hiÓm, nghiªn cøu khoa häc... C¸c c«ng ty mÑ - c«ng ty con ho¹t ®éng ®a ngµnh, ®a lÜnh vùc lµ ®Ó ph©n t¸n rñi ro, m¹o hiÓm vµo c¸c mÆt hµng, c¸c lÜnh vùc kinh doanh kh¸c nhau, b¶o ®¶m cho ho¹t ®éng cña c¶ c«ng ty mÑ - c«ng ty con lu«n ®îc b¶o toµn vµ hiÖu qu¶, ®ång thêi tËn dông ®îc c¬ së vËt chÊt vµ kh¶ n¨ng lao ®éng cña c«ng ty mÑ - c«ng ty con. Thø ba lµ, c¸c c«ng ty mÑ - c«ng ty con ®a d¹ng vÒ c¬ cÊu tæ chøc , vÒ së h÷u, vÒ ph¸p nh©n vµ thÓ nh©n. M« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con rÊt ®a d¹ng vÒ c¬ cÊu tæ chøc vµ ph¸p lý. Nã cã thÓ lµ lo¹i h×nh ho¹t ®éng mµ c¸c c«ng ty con vÉn gi÷ nguyªn sù ®éc lËp 6
h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k vÒ tÝnh ph¸p lý, viÖc huy ®éng vèn vµ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®îc duy tr× b»n g c¸c hîp ®ång kinh tÕ, c¸c chñ së h÷u nhá vÉn cã quyÒn ®iÒu hµnh c¸c c«ng ty cña m×nh vµ vÉn cã t c¸c ph¸p nh©n riªng cña m×nh. Mét lo¹i h×nh kh¸c cña m« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con lµ viÖc c¸c c«ng ty con mÊt quyÒn ®éc lËp vÒ tÝnh th¬ng m¹i vµ s¶n xuÊt, c¸c chñ së h÷u trë thµnh c¸c cæ ®«ng cña "c«ng ty mÑ". C«ng ty mÑ - c«ng ty con lµ mét tæ hîp c¸c c«ng ty, bao gåm "c«ng ty mÑ" vµ c¸c "c«ng ty con, ch¸u" phÇn lín mang hä cña c«ng ty mÑ. C«ng ty mÑ së h÷u sè lîng lín vèn cæ phÇn trong c¸c c«ng ty con , nã chi phèi c¸c c«ng ty con vÒ mÆt tµi chÝnh vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn. Do vËy trong m« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con rÊt ®a d¹ng vÒ së h÷u. 1.1.3. C¬ chÕ ho¹t ®éng. C¸c c«ng ty mÑ - c«ng ty con lµ nh÷ng doanh nghiÖp ®éc lËp , cã t c¸ch ph¸p nh©n, hîp t¸c theo nguyªn t¾c mäi thµnh viªn ®Òu b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt, kh«ng cã quan hÖ cÊp trªn, cÊp díi theo kiÓu trËt tù hµnh chÝnh nh c¸c doanh nghiÖp trong tæng c«ng ty hiÖn nay, mµ th«ng qua liªn kÕt b»ng vèn ®Çu t hoÆc c¸c liªn kÕt kh¸c theo quy ®Þnh cña hîp ®ång vµ ®iÒu lÖ c«ng ty. Ta cã thÓ m« h×nh ho¸ c¬ cÊu tæ chøc cña mét c«ng ty mÑ - c«ng ty con nh sau: 7
h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k c«ng ty mÑ M« h×nh c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty mÑ - c«ng Ty c«ng ty c«ng ty c«ng ty chi c«ng ty con. con 1 con 2 con 3 liªn kÕt 1 nh¸nh 1 C« ng ty mÑ vµ c¸c c«ng ty c«ng ty chi c«ng ty con cã mèi con 3.1 liªn kÕt 3 nh¸nh 3.1 quan hÖ phô thuéc, hç trî vÒ mÆt chiÕn lîc, tµi chÝnh, tÝn dông. C¸c c«ng ty con phô thuéc vµ c«ng ty mÑ nh»m phôc vô môc tiªu chung cña c¶ c«ng ty mÑ - c«ng ty con. Môc tiªu cña c«ng ty con thêng trïng víi môc tiªu cña c«ng ty mÑ. C«ng ty mÑ - c«ng ty con chØ tån t¹i vµ ph¸t triÓn v÷ng m¹nh khi x©y dùng ®îc c¬ chÕ ho¹t ®éng dùa trªn sù thèng nhÊt lîi Ých kinh tÕ cña tõng thµnh viªn víi lîi Ých chung cña c¶ c«ng ty vµ thùc hiÖn chñ yÕu b»ng hîp ®ång kinh tÕ. 8
h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k C«ng ty mÑ së h÷u lîng vèn, cæ phÇn lín trong c¸c c«ng ty con. Nã chi phèi c¸c c«ng ty con vÒ tµi chÝnh vµ chiÕn lîc ph¸t triÓn. Vèn së h÷u trong c«ng ty mÑ - c«ng ty con lµ së h÷u hçn hîp ( nhiÒu chñ ) trong ®ã cã mét chñ ( c«ng ty mÑ ) ®ãng vai trß khèng chÕ, chi phèi. PhÇn lín c¸c c«ng ty con mang hä cña c«ng ty mÑ. C«ng ty mÑ thêng lµ c«ng ty cã cæ phÇn, ®îc thµn h lËp vµ ho¹t ®éng theo luËt doanh nghiÖp cña níc së t¹i, cã thÓ cã vèn gãp cña nhµ níc hoÆc nhµ níc cã 100% vèn, hoÆc nhµ níc cã trªn 50% cæ phÇn. C«ng ty con còng thêng lµ c«ng ty cæ phÇn, cã t c¸ch ph¸p nh©n riªng, ®îc thµnh lËp vµ ho¹t ®éng theo luËt doanh nghiÖp cña níc së t¹i. Trong ®ã c«ng ty mÑ së h÷u 100% vèn hoÆc Ýt nhÊt 51% cæ phÇn , cã quyÒn bá phiÕu trong c¸c c«ng ty con, hoÆc c«ng ty mÑ cã kh¶ n¨ng kiÓm so¸t, khèng chÕ mÆc dï kh«ng n¾m ®a phÇn së h÷u, c¸c c«ng ty con cã thÓ ë trong ní c hay ë níc ngoµi. Trong c¬ cÊu tæ chøc cña c«ng ty mÑ - c«ng ty con cßn cã chi nh¸nh vµ c¸c c«ng ty liªn kÕt. Gi÷a c¸c c«ng ty con cã nh÷ng mèi quan hÖ rµng buéc, phô thuéc chÆt chÏ víi nhau vµ cïng phô thuéc vµo c«ng ty mÑ. Mçi c«ng ty con ®îc ph©n c«n g ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh theo tõng ph©n ®o¹n, theo chuyªn ngµnh, theo s¶n phÈm hµng ho¸ b¸n ra hoÆc theo khu vùc ho¹t ®éng, kh«ng trïng l¾p, c¹nh tranh néi bé. C¸c c«ng ty con cã thÓ phèi hîp c¸c ho¹t ®éng cña m×nh theo kiÓu liªn kÕt däc hoÆc liªn kÕt ngang hoÆc chØ giíi h¹n trong mét chuyªn ngµnh nµo ®ã. Liªn kÕt däc lµ sù liªn kÕt gi÷a c¸c c«ng ty con trong cïng mét d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt, trong ®ã mçi doanh nghiÖp ®¶m nhËn tõng c«ng ®o¹n nhÊt ®Þnh. Liªn kÕt ngang lµ sù liªn kÕ gi÷a c¸c c«ng ty con ho¹t ®éng trong cïng mét ngµnh nghÒ, cã quan hÖ chÆt chÏ víi nhau vÒ kinh tÕ - kü thuËt, thÞ trêng tiªu 9
h a n g e Vi h a n g e Vi XC XC e e F- F- w w PD PD er er ! ! W W O O N N y y bu bu to to k k lic lic C C w w m m w w w w o o .c .c .d o .d o c u -tr a c k c u -tr a c k thô, xuÊt nhËp khÈu. Trong c«ng ty mÑ - c«ng ty con còng thêng cã sù liªn kÕt hçn hîp, nghÜa lµ cã c¶ hai h×nh thøc liªn kÕt ngang vµ liªn kÕt däc. ViÖc thiÕt lËp c«ng ty con, chi nh¸nh hay c«ng ty liªn kÕt th¬ng tu©n thñ mét sè nguyªn t¾c ph©n bæ theo s¶n phÈm, theo vïng l·nh thæ, hoÆc kÕt hîp c¶ hai. Theo m« h×nh tæ chøc cña c«ng ty mÑ - c«ng ty con ë trªn th× mçi c«ng ty con khu vùc lµ mét khèi, mçi c«ng ty chØ s¶n xuÊt mét lo¹i s¶n phÈm ë mét níc nhÊt ®Þnh lµ mét ®¬n vÞ kinh doanh cña khèi. Mçi ®¬n vÞ kinh doanh cña khèi cã c¸c phßng chøc n¨ng nh phßng tµi chÝnh, tiÕp thÞ, ph©n phèi, s¶n xuÊt, nhng tÊt c¶ ®Òu tËp trung cho viÖc s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ vµ chÊt lîng. Gi¸m ®èc cña ®¬n vÞ kinh doanh lµ ngêi chÞu hoµn toµn tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc khèi vÒ ho¹t ®éng cña ®¬n vÞ. Mçi khèi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ ho¹t ®éng cña c«ng ty mÑ - c«ng ty con trong mét khu vùc ®Þa lý nhÊt ®Þnh, vµ gi¸m ®èc khu vùc chÞu tr¸ch nhiÖm tríc gi¸m ®èc ®iÒu hµnh trung t©m vÒ ho¹t ®éng cña khèi trong khu vùc. NÕu trong khu vùc, s¶n phÈm s¶n xuÊt vµ ph©n bæ cña c«ng ty mÑ - c«ng ty con ®a d¹ng nhiÒu lo¹i th× trong mçi khèi khu vùc cã thÓ thµnh lËp nh÷ng tiÓu khèi theo dâi, gi¸m s¸t riªng ®èi víi mét hoÆc mét sè s¶n phÈm ë trong khu vùc. 1.1.4. Vai trß. M« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con ra ®êi trong nÒn kinh tÕ cã vai trß rÊt to lín, thÓ hiÖn chñ yÕu trªn nh÷ng mÆt sau: 10
Thø nhÊt lµ, sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña c«ng ty mÑ - c«ng ty con lµm t¨ng kh¶ n¨ng kinh tÕ cña c¶ c«ng ty mÑ vµ c¸c c«ng ty con. ViÖc tËp trung c¸c c«ng ty vµo trong mét ®Çu mèi lµm cho hä cã nhiÒu ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc chèng c¹nh tranh víi c¸c c«ng ty lín kh¸c. M« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con lµ mét biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó chèng sù x©m nhËp mét c¸ch å ¹t cña c¸c c«ng ty khæng lå trªn thÕ giíi dèi víi c¸c níc ®ang ph¸t triÓn, vµ gióp cho s¶n xuÊt trong níc cã thÓ døng v÷ng vµ tõng bíc v¬n ra ®îc c¸c thÞ trêng khu vùc vµ thÕ giíi. Thø hai lµ, c«ng ty mÑ - c«ng ty con sÏ kh¾c phôc kh¶ n¨ng h¹n chÕ vÒ vèn cña tõng c«ng ty riªng lÎ. Khi cã nguån vèn lín c«ng ty mÑ - c«ng ty con sÏ ®µu t ®óng h¬n vµo c¸c dù ¸n cã hiÖu qu¶ cao nhÊt, gãp phÇn t¨ng nguån thu vµ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn. Thø ba lµ, m« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con cã t¸c dông rÊt to lín trong viÖc cung cÊp vµ trao ®æi th«ng tin va nhng kinh nghiÖm quan träng trong tæ chøc nghiªn cøu øng dông khoa häc, c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt Thø t lµ, viÖc h×nh thµnh c¸c c«ng ty mÑ - c«ng ty con sÏ lµm thay ®æi bé mÆt x· héi cña tõng ®Þa ph¬ng hay mét quèc gia, nã gi¶i quyÕt ®îc viÖc lµm cho mét phÇn d©n c t¹i khu vùc, lµm chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ chuyªn m«n ho¸ c¸c ngµnh nghÒ, thóc ®Èy ph¸t triÓn c¸c ®Æc khu kinh tÕ, c¸c khu c«ng nghiÖp vµ lµm t¨ng kh¶ n¨ng lín m¹nh cña nÒn kinh tÕ. Thø n¨m lµ, m« h×nh c«ng ty mÑ - c«ng ty con gi÷ vai trß quan träng ®èi víi c¸c níc ®i sau trong viÖc tiÕn kÞp c¸c quèc gia ph¸t triÓn vÒ kinh tÕ. 1.2. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña viÖc h×nh thµnh, ph¸t triÓn m« h×nh c«ng ty mÑ-c«ng ty con ë ViÖt Nam 11
1.2.1.TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan M« h×nh c«ng ti mÑ-c«ng ti con ®· ra ®êi , tån t¹i vµ ph¸t triÓn tõ l©u trong lÞch sö ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÕ giíi . Díi d¹ng c¸c tho¶ íc , hîp ®ång liªn minh liªn kÕt , c¸c tËp ®oµn tõng bíc n¾m lÊy c¸c ngµnh , c¸c lÜnh vùc ho¹t ®éng chñ chèt cã lîi nhuËn cao h×nh thµnh mét hÖ thèng c¸c tËp ®oµn lín bao gåm hµng tr¨m hµng ngµn c¸c c«ng ti võa vµ nhá phô thuéc lÉn nhau vµ phô thuéc vµo c«ng ti mÑ vÒ tµi chÝnh , chiÕn lîc kinh doanh , c«ng nghÖ kÜ thuËt . Së dÜ m« h×nh c«ng ti mÑ -c«ng ti con ®îc h×nh thµnh , cã søc sèng m·nh liÖt vµ cã sù ph¸t triÓn kh«ng ngõng nh vËy bëi v× nã phï hîp víi c¸c qui luËt kh¸ch quan vµ nh÷ng xu thÕ ph¸t triÓn cña thêi ®¹i. Thø nhÊt: Qui luËt quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt Sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña lùc lîng s¶n xuÊt díi t¸c ®éng cña tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµ liªn kÕt kinh tÕ quèc tÕ ®· dÉn ®Õn sù ph¸t triÓn s©u réng cña ph©n c«ng lao ®éng x· héi ®Õn qui m« cña s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n xuÊt kinh doanh kh«ng cßn mang tÝnh xhaats manh món rêi r¹c vµ së h÷u kh«ng cßn lµ së h÷u c¸ thÓ n÷a mµ ®· vµ ®ang ®i s©u vµo x· héi ho¸ vµo hîp t¸c ph©n c«ng vµo së h÷u hçn hîp . C«ng ti mÑ-con víi t c¸ch lµ mét lo¹i h×nh tæ chøc kinh tÕ tæ chøc kinh doanh tæ chøc liªn kÕt kinh tÕ cã nghÜa lµ nã lµ h×nh thøc biÓu hiÖn cña quan hÖ s¶n xuÊt cÇn ph¶i ra ®êi ph¸t triÓn ®Ó ®¸p øng yªu cÇu vµ thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt Thø hai: Qui luËt tÝch tô vµ tËp trung vèn vµ s¶n phÈm Mçi doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ trêng lµ mét c¬ thÓ sèng mét tÕ bµo cña nÒn kinh tÕ . Nã ph¶i tån t¹i ph¸t triÓn trong méi trêng c¹nh tranh kh«ng ngõng do ®ã ph¶i t¸i s¶n xuÊt më réng kh«ng ngõng . Qu¸ tr×nh ®ã còng lµ qu¸ tr×nh 12
tÝch tô vµ tËp trung vèn vµo s¶n xuÊt . Trong qu¸ tr×nh nµy hoÆc doanh nghiÖp tÝch luü vèn tõ lîi nhuËn ®em l¹i vµ t¨ng thªm tõ nguån vèn tõ c¸c nguån kh¸c nhê vËy mµ vèn vµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®îc n©ng cao :hoÆc doanh nghiÖp m¹nh th«n tÝnh nhËn sù s¸p nhËp cña c¸c doanh nghiÖp yÕu vµ nhá h¬n , do ®ã vèn vµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp ®îc n©ng lªn . Trong qu¸ tr×nh vËn ®éng kh¸ch quan nh vËy c«ng ti mÑ-c«ng ti con sÏ ra ®êi vµ ph¸t triÓn Thø ba lµ :Qui luËt c¹nh tranh , liªn kÕt vµ tèi ®a ho¸ lîi nhuËn C¹nh tranh ®Ó giµnh u thÕ trong s¶n xuÊt vµ tiªu thô s¶n phÈm lµ qui luËt ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp trong c¬ chÕ thÞ trêng . Cuéc c¹nh tranh nghiÖt ng· kh«ng bo giê chÊm døt Êy sÏ dÉn ®Õn hai xu híng : -C¸c doanh nghiÖp chiÕn th¾ng trong c¹nh tranh sÏ th«n tÝnh nhËp vµo m×nh c¸c doanh nghiÖp bÞ ®¸nh b¹i , do vËy tr×nh ®é tËp trung ho¸ s¶n xuÊt vµ vèn ®îc n©ng lªn -NÕu c¹nh tranh qua nhiÒu n¨m mµ kh«ng ph©n th¾ng b¹i th× trong sè c¸c doanh nghiÖp ®ã sÏ cã sù liªn kÕt nh»m t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh h¬n n÷a .Qu¸ tr×nh liªn kÕt gi÷a c¸c doanh nghiÖp cã thÓ diÔn ra theo c¸c h×nh thøc liªn kÕt ngang , liªn kÕt däc hay liªn kÕt hçn hîp . Liªn kÕt ngang lµ liªn kÕt diÔn ra gi÷a c¸c c«ng ti ho¹t ®éng trong cïng mét ngµnh . Liªn kÐt däc lµ sù liªn kÕt gi÷a c¸c c«ng ti trong cïng mét d©y chuyÒn c«ng nghÖ s¶n xuÊt mµ trong ®ã mét c«ng ti ®¶m nhËn mét bé phËn hoÆc mét sè c«ng ®o¹n nµo ®ã .Trong thùc tÕ ngµy cµng xuÊt hiÖn nhiÒu quan hÖ liªn kÕt ngang vµ däc kÕt hîp gåm rÊt nhiÒu c¸c c«ng ti ho¹t ®éng trong lÜnh vùc kh¸c nhau .§ã lµ sù liªn kÕt ®a ngµnh ®a lÜnh vùc . Nh vËy c«ng ti mÑ –con ra ®êi ph¸t triÓn lµ s¶n phÈm tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh c¹nh tranh liªn kÕt ®Ó tèi ®a ho¸ lîi nhuËn 13
Th t lµ:TiÕn bé khoa häc –c«ng nghÖ YÕu tè quyÕt ®Þnh cho c¸c doanh nghiÖp th¾ng lîi trong c¹nh tranh vµ ®¹t lîi nhuËn cao lµ viÖc nghiªn cøu vµ øng dông tiÕn bé khoa häc kÜ thuËt c«ng nghÖ.§Ó cã s¶n phÈm tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ hay nãi c¸ch kh¸c ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ cÇn ph¶i cã nhiÒu vèn tiÕn hµnh trong thêi gian nhiÒu n¨m trang khi ®ã ®é rñi ro l¹i cao cÇn cã lùc lîng c¸n bé khoa häc kÜ thuËt ®ñ m¹nh . Mét doanh nghiÖp nhá manh món biÖt lËp kh«ng ®ñ søc lµm ®îc viÖc trªn . §iÒu ®ã ®ßi hái ph¶i cã doanh nghiÖp lín mµ m« h×nh c«ng ti mÑ -con lµ mét lo¹i h×nh tiªu biÓu . 1.2.2.Nh÷ng nh©n tè kh¸ch quan ¶nh hëng ®Õn sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña m« h×nh c«ng ti mÑ-c«ng ti con 1.1.2.1. Nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ –x· héi Lµ nh÷ng tæ hîp kinh tÕ lín ®a d¹ng , c«ng ti mÑ –con chØ cã thÓ h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trong nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh tÕ –x· héi phï hîp.Nh×n l¹i lÞch sö ph¸t triÓn kinh tÕ thÕ giíi cã thÓ thÊy ®îc m« h×nh c«ng ti mÑ-c«ng ti con ®· ra ®êi vµ ph¸t triÓn trong nh÷ng ®iÒu kiÖn c¬ b¶n sau ®©y: - Tr×nh ®é tÝch tô , tËp trung vèn Qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung vèn lµ mét qu¸ tr×nh l©u dµi ®îc thùc hiÖn t¹i rÊt nhiÒu lÜnh vùc kinh tÕ trªn thÕ giíi . ViÖc ph¸t triÓn nhanh chãng cña c¸c nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµo nh÷ng n¨m cuèi thÕ kØ XX ®· vµ ®ang h×nh thµnh nªn c¸c thÞ trêng tµi chÝnh lín trªn thÕ giíi chi phèi mét phÇn lín c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ .Nã h×nh thµnh c¸c khu vùc tµi chÝnh b»ng c¸c hiÖp ®Þnh ®îc kÝ kÕt gi÷a c¸c chÝnh phñ hoÆc th«ng qua viÖc tham gia vµo c¸c liªn minh kinh tÕ t¹i c¸c khu vùc . Vd viÖc thµnh lËp ®ång tiÒn chung ch©u ¢u . Nh÷ng ®iÒu nµy ®· gióp cho cã thÓ tÝch 14
tô vµ tËp trung mét nguån vèn lín vµ ®iÒu tiÕt hiÖu qu¶ nguån vèn nµy .HiÖn nay trªn thÕ giíi cã rÊt nhiÒu c«ng ti lín ®îc thµnh lËp tõ sù liªn kÕt cña nhiÒu c«ng ti nhá .Nguån vèn cña c¸c c«ng ti nµy ®îc ®ãng gãp tõ nhiÒu n guån vèn nhá . Bëi v× muèn c¹nh tranh dduwocj trªn thÞ trêng th× c¸c c«ng ti nµy ph¶i ®ñ m¹nh tøc lµ cã mét nguån vèn dåi dµo . Qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung vèn vµo mét ®µu mèi vµ ®îc qu¶n lÝ bëi mét c«ng ti tµi chÝnh lµ mét qu¸ trinh ph¸t triÓn tu©n theo qui luËt kh¸ch quan .Qu¸ tr×nh nµy ®· ®îc thùc hiÖn kÕt qu¶ c¹nh tranh trªn thÞ trêng . - Tr×nh ®é chuyªn m«n ho¸ , hîp t¸c ho¸ kinh doanh Ngµy nay khoa häc vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt ®Òu tiÕn nhanh vµ tiÕn m¹nh lµm cho ph©n c«ng quèc tÕ vµ hîp t¸c chuyªn ngµnh cã xu thÕ bÞ chia nhá . XÐt vÒ xu thÕ ph©n c«ng quèc tÕ hiÖn nay sù ph©n c«ng theo tr×nh ®é cña tr×nh tù c«ng nghÖ trong s¶n xuÊt cña néi bé ngµnh ph¸t triÓn nhanh chãng . Lo¹i ph©n c«ng theo tr×nh ®é nµy cã ®Æc trng lµ c¸c níc kh¸c nhau vÒ qu¸ tr×nh c«ng nghÖ s¶n xuÊt sÏ tiÕn hµnh chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt ®èi víi c¸c kh©u cña tr×nh tù c«ng nghÖ gia c«ng . Sù ph©n c«ng theo møc ®é chuyªn m«n ho¸ s¶n xuÊt c¸c linh kiÖn phô tïng cña s¶n phÈm còng ngµy mét râ rÖt . kÜ thuËt s¶n xuÊt truyÒn th«ng cña c¸c níc ®ang ph¸t triÓn so víi kÜ thuËt hiÖn ®¹i cã sù kh¸c biÖt lín . KÕt qu¶ lµ mét níc mét ®¬n vÞ kinh tÕ muèn cã u thÕ vÒ s¶n xuÊt tÊt c¶ c¸c phô tïng linh kiÖn ®Òu kh«ng thÓ thùc hiÖn ®îc vµ kh«ng kinh tÕ . Do vËy viÖc chuyªn m«n ho¸ vµ hîp t¸c ho¸ kinh doanh ®îc ®Æt ra hµng ®Çu t¹i c¸c níc . - Tr×nh ®é ph¸t triÓn cña khoa häc –c«ng nghÖ sù ph¸t triÓn nh vò b·o cña khoa häc c«ng nghÖ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y lµ nh©n tè quan träng thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn .Nh÷ng thµnh qu¶ cña c«ng nghÖ m¸y vi tÝnh , c«ng nghÖ sinh häc , vËt liÖu míi , quang ®iÖn , nguån n¨ng 15
lîng míi ..®îc ¸p dông réng r·i vµo s¶n xuÊt vµ n©ng cao søc s¶n xuÊt lªn rÊt nhiÒu . Lùc thóc ®Èy c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i lµ do khoa häc c«ng nghÖ hiÖn ®¹i , søc c¹nh tranh cña c¸c xÝ nghiÖp hiÖn ®¹i 5th× b¾t nguån tõ sù ®æi míi c«ng nghÖ vµ sù chuyÓn ho¸ thµnh qu¶ khoa häc thµnh hµng ho¸ . BÊt kÓ níc ®ang ph¸t triÓn hay ph¸t triÓn th× ph¸t triÓn kinh tÕ ®Òu ph¶i dùa vµo c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ vµ nguån lùc thóc ®Èy sù tiÕn bé cña khoa hä c c«ng nghÖ kh«ng ngõng ®îc t¨ng cêng . Do ®ã hµm lîng khoa häc c«ng nghÖ trang c«ng nghiÖp thÕ giíi ngµy cµng cao , suwca c¹nh tranh cña kÜ thuËt c«ng nghiÖp ngµy cµng m¹nh . mÆt kh¸c khoa häc c«ng nghÖ v¸ s¶n xuÊt , thÞ trêng nèi tiÕp nhau ngµy cµng chÆt chÏ . ViÖc nhÊn m¹nh hiÖu Ých kinh tÕ vµ kh¶ n¨ng th©m nhËp thÞ trêng ®· lµ môc tiªu hµng ®Çu cña c¸c xÝ nghiÖp . Nh÷ng yÕu tè nãi trªn lµ m«i trêng rÊt quan träng cho sù liªn kÕt c¸c c«ng ti riªng lÎ thµnh c«ng ti mÑ -c«ng ti con - Tr×nh ®é ph¸t triÓn cña thÞ trêng Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c¸c nÒn kinh tÕ dï theo h×nh thøc nµo ®Òu ph¶i x©y dùng mét nÒn t¶ng ban ®Çu ®ã lµ c¸c nguån vèn , lao ®éng nÒn kinh tÕ hµng ho¸ ngµy cµng ph¸t triÓn sÏ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh ngµy cµng khèc liÖt . Qu¸ tr×nh ph¸t triÓnthÞ trêng hiÖn nay ®ang ®îc h×nh thµnh víi sù t¸c ®éng tæng hîp cña c¸c qui luËt trong s¶n xuÊt vµ lu th«ng hµng ho¸ trªn thÞ trêng . Nh÷ng qui luËt chñ yÕu lµ qui luËt gi¸ trÞ , qui luËt gi¸ trÞ thÆng d, qui luËt cung cÇu, qui luËt c¹nh tranh , qui luËt lu th«ng tiÒn tÖ. Th«ng qua c¸c qui luËt cã thÓ ®iÒu tiÕt ®îc ho¹t ®éng cña c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ .ThÞ truwongf thÕ giíi hiÖn nay ®ang lµ mét thÞ trêng rÊt réng lín ®îc h×nh thµnh qua nhiÒu giai ®o¹n bao trïm lªn tÊt c¶ c¸c nÒn kinh tÕ trªn thÕ giíi . ViÖc h×nh thµnh c¸c tæ chøc kinh tÕ trªn thÕ giíi vÒ chÝnh trÞ th¬ng m¹i tµi chÝnh ®· t¸c ®éng m¹nh mÏ lªn thÞ trêng . ThÞ trêng thÕ giíi hiÖn nay còng ®· h×nh thµnh ë nhiÒu khu vùc kinh tÕ vµ hç trî 16
nhau cïng ph¸t triÓn võa hîp t¸c chèn g c¹nh tranh , ®ã lµ c¸c thÞ trêng khu vùc hoÆc c¸c diÔn ®µn vµ c¸c tæ chøc c¸c níc cã cïng quan ®iÓm . ViÖc h×nh thµnh nhiÒu khu vùc thÞ trêng sÏ lµm cho c¹nh tranh trªn thÞ trêng thÕ giíi cµng m¹nh mÏ dÉn ®Õn thóc ®Èy viÖc ph¸t triÓn nhanh chãng c¸c c«ng ti mÑ-c«ng ti con xuyªn quèc gia ho¹t ®éng t¹i rÊt nhiÒu lÜnh vùc. - Tr×nh ®é qu¶n lÝ vÜ m«, vi m« Tr×nh ®é qu¶n lÝ kinh tÕ vÜ m« vi m« quèc tÕ ®ang ®îc phôc håi vµ ph¸t triÓn , c¸c nÒn kinh tÕ ngµy cµng phô thuéc lÉn nhau nªn ¶nh hëng cña c¸c quyÕt ®Þnh vÒ chÝnh s¸ch cña mét níc sÏ ®îc nh©n réng ra c¸c níc kh¸c . Mèi liªn hÖ chÆt chÏ ngµy cµng t¨ng gi÷a c¸c níc trong cïng mét khu vùc còng thÊy lÝ do ph¶i t¹o ra mét m¹ng líi khu vùc nh»m ng¨n chÆn vµ chèng l¹i khñng ho¶ng kinh tÕ . V× mèi liªn kÕt th¬ng m¹i vµ tµi chÝnh ngµy cµng t¨ng gi÷a c¸c níc trong khu vùc nªn nÕu mét nÒn kinh tÕ ho¹t ®éng kÐm sÏ cã thÓ ¶nh hëng s©u s¾c ®Õn c¸c nÒn kinh tÕ l¸ng giÒng . Thùc tÕ nµy ®ßi hái ph¶i cã sù gi¸m s¸t chÆt chÏ vµ hç trî cña c¸c níc l¸ng giÒng . C¸c c«ng ti mÑ-c«ng ti con lµ c«ng cô vËt chÊt ®Ó nhµ níc ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ .Tr×nh ®é qu¶n lÝ vi m« , vÜ m« còng lµ yÕu tè thóc ®Èy h×nh thµnh vµ b¶o ®¶m ph¸t triÓn v÷ng ch¾c c¸c c«ng ti mÑ- con . - Tr×nh ®é khu vùc ho¸ vµ toµn cÇu ho¸ kinh tÕ HiÖn nay xu híng toµn cÇu ho¸ , khu vùc ho¸ ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ.Xu thÕ chuyÓn ®éng cña cuéc c¹nh tranh thÕ giíi gi÷a c¸c doanh nghiÖp cña c¸c nÒn kinh tÕ chñ yÕu trªn hµnh tinh ®ßi hái ngµy cµng khÈn thiÕt c¸c nhµ l·nh ®¹o ph¶i vît qua giai ®o¹n héi nhËp chÝnh trÞ quèc tÕ trªn bÒ mÆt , nãi c¸ch kh¸c lµ ®ßi hái c¸c nhµ l·nh ®¹o kh«ng ®îc b»ng lßng víi viÖc gi¶m bít nh÷ng trë lùc ng¨n c¶n c¸c h×nh thøc ho¹t ®éng bu«n b¸n trao ®æi , ng¨n chÆn ho¹t ®éng quèc tÕ ë 17
c¸c ®êng biªn giíi mµ ph¶i cam kÕt ®i s©u h¬n n÷a vµo mét sù x©m nhËp chÝnh trÞ b»ng c¸ch ®iÒu hoµ chÝnh s¸ch ®èi néi . Nh÷ng kh¸c biÖt trong c¸c chÝnh s¸ch quèc gia chi phèi c¹nh tranh, nh÷ng qui chÕ tµi chÝnh nh÷ng tiªu chuÈn cña s¶n phÈm cña m«i trêng , nh÷ng ®iÒu kiÖn vÒ viÖc lµm nh÷ng thÞ trêng c«ng, nh÷ng trî cÊp cña nhµ níc cho khoa häc vµ c«ng nghÖ lµ nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng quan träng ®Õn kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp ph¶i ®¬ng ®µu víi sù c¹nh tranh trªn c¸c thÞ trêng kh¸c nhau . Nh÷ng t×nh h×nh trªn ®©y dÉn ®Õn sù liªn kÕt c¸c doanh nghiÖp thµnh nh÷ng c«ng ti mÑ-c«ng ti con lín ®Ó ®èi phã víi thêi cuéc. 1.2.2.2.Quan ®iÓm vµ chÝnh s¸ch cña mét sè níc vµ vïng l·nh thæ víi viÖc ph¸t triÓn m« h×nh c«ng ti mÑ-c«ng ti con Quan ®iÓm vµ chÝnh s¸ch cña chÝnh phñ cã t¸c ®éng rÊt lín thËm chÝ cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®èi víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn m« h×nh c«ng ti mÑ-c«ng ti con - NhËt B¶n ChÝnh phñ NhËt B¶n ¸p dông nhiÒu biÖn ph¸p nh»m ph¸t triÓn m¹nh c«ng nghiÖp .L·i suÊt cho vay thÊp cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh cña chÝnh phñ , sù hç trî cho viÖc giíi thiÖu c«ng nghÖ níc ngoµi vµ c¸c biÖn ph¸p kh¸c nh»m hç trî c¸c ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt linh kiÖn ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho viÖc gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt linh kiÖn vµ c¶i tiÕn chÊt lîng s¶n phÈm. ChÝnh phñ NhËt b¶n kiÓm so¸t rÊt chÆt thÞ trêng vèn . Do c¸c h¹n chÕ kh¾c nghiÖt ®èi víi thÞ trêng chøng kho¸n viÖc thu hót ®Çu t qua h×nh thøc cæ phÇn rÊt tèn kÐm vµ c¸c h·ng chñ yÕu dùa vµo vay vèn cña ng©n hµng . NhiÒu h·ng cïng vay vèn ng©n hµng ®· cã quan hÖ rÊt chÆt chÏ víi nhau vµ h×nh thµnh nªn c¸c tËp ®oµn gäi lµ keiretsu . Ng©n hµng tµi trî cho c¸c c«ng ti thµnh viªn cã vai trß rÊt quan träng . Ng©n hµng thùc hiÖn 18
chøc n¨ng kiÓm so¸t c¸c c«ng ti thµnh viªn nh»m ®¶m b¶o c¸c c«ng ti ®îc qu¶n lÝ tèt . C¸c c«ng ti thµnh viªn trong tËp ®oµn võa c¹nh tranh võa hîp t¸c víi nhau. 19
- Malaysia §Ó thùc hiÖn kÐ ho¹ch kinh tÕ quèc gia vµ t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn c¸c ngµnh c«ng nghiÖp míi nh « t« , ®iÖn tö chÝnh phñ malaysia ®· thµnh lËp c¸c c«ng ti quèc doanh bao gåm c¸c c«ng ti cña chÝnh phñ , c¸c c«ng ti c«ng .§Õn cuèi thËp kØ 70 Malaysia tiÕn hµnh t nh©n ho¸ khu vùc kinh tÕ quèc doanh. Sau khi ®îc t nh©n ho¸ mét sè c«ng ti ®· ph¸t triÓn trë thµnh c¸c tËp ®oµn lín - §øc C¸c doanh nghiÖp lín cã tªn concern ho¹t ®äng víi nhiÒu chi nh¸nh díi sù kiÓm so¸t tµi chÝnh cña mét c¸ nh©n hoÆc mét c«ng ti . C¬ cÊu tæ chøc cña concern ë §øc theo kiÓu phèi hîp chiÒu däc .Cartels cã c¬ cÊu theo kiÓu phèi hîp chøc n¨ng marketing .C¸c hîp ®ång cartel thêng ng¾n h¹n vµ ®îc tho¶ thuËn l¹i liªn tôc . Cartels chñ yÕu lµ c¸c hîp ®ång t nh©n dùa trªn quyÒn tù do cña c¸c hiÖp héi. B¶n th©n trong c¸c tho¶ thuËn hîp t¸c nµy vÉn cã c¹nh tranh kh¸ m¹nh .Ngêi §øc coi cartels lµ mét c«ng cô phßng tr¸nh sù tËp trung cña c¶i qu¸ møc . Cartel gi¶m møc ®é tËp trung cña c¶i vµ cho phÐp c¸c h·ng nhá h¬n cã thÓ trô l¹i - Hµn Quèc ChiÕn lîc ph¸t triÓn cña hµn Quèc lµ ®Þnh híng xuÊt khÈu . ChÝnh phñ hµn Quèc vµ giíi kinh doanh ®· cã mèi quan hÖ rÊt chÆt chÏ trong viÖc thùc hiÖn chiÕn lîc ®Þnh híng xuÊt khÈu nµy. Tæng thèng Pax Chung Hª nghÜ r»ng c¸c doanh nghiÖp lín lµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc cho t¨ng trëng kinh tÕ khi khu vùc doanh nghiÖp lín ®îc ®Þnh híng th«ng qua c¸c môc tiªu quèc gia . Vµo nh÷ng n¨m 1950 viÖn trä níc ngoµi , nh÷ng kho¶n hç trî ®Æc biÖt cña chÝnh phñ ®îc ph©n bæ trªn c¬ së u tiªn cho nh÷ng c«ng ti ®Æc biÖt cã quan hÖ gÇn gòi víi chÝnh phñ .V× c¸c c¬ quan thuÕ kh«ng n¾m ®îc luång vèn chu chu chuyÓn gi÷a 20