1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Hiện nay, hoạt động kinh doanh thương mại điện tử phát triển ngày
càng rộng rãi, việc mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ, quảng cáo,...
thông qua các phương tiện như phát sóng truyền hình, các website
thương mại điện tử, sàn giao dịch thương mại điện tử,… Hoạt động
này có sự tăng trưởng mạnh mẽ trong bối cảnh tình hình kinh tế xã hội
chịu ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, do người dân đã thay đổi hành
vi tiêu dùng. Mô hình kinh doanh này được các tổ chức doanh nghiệp,
cá nhân, hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại
điện tử tham gia bán hàng, cung ứng dịch vụ đã tạo thêm cơ hội cho
sự phát triển cả nền kinh tế, sự gia tăng nguồn thu cho ngân sách nhà
nước. Tuy nhiên, việc kinh doanh trên nền tảng số này cũng phát sinh
nhiều thách thức trong công tác quản lý thuế như: một số hộ kinh
doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử không
kê khai doanh thu cho hình thức kinh doanh này, các tổ chức cũng như
cá nhân, Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương
mại điện tử có phát sinh giao dịch nhưng không đăng ký thuế, không
kê khai thuế,… từ đó dẫn đến tình trạng trốn thuế gây thất thu cho
ngân sách nhà nước.
Huyện Bình Chánh là một trong những huyện ngoại thành, có tốc
độ tăng trưởng cao của Thành phố Hồ Chí Minh. Với quá trình đô thị
hóa ngày càng mạnh mẽ thì kinh tế cũng ngày càng phát triển. Các cá
nhân, tổ chức trong sản xuất, kinh doanh trên địa bàn huyện cũng chú
trọng đến việc phát triển thương mại điện tử. Chi cục Thuế huyện Bình
cũng chú trọng công tác quản lý thuế đối với Hộ kinh doanh, cá nhân
kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử, cá nhân kinh doanh
trong lĩnh vực thương mại điện tử. Hoạt động thu thuế và quản lý thuế
2
đã được Chi cục Thuế triển khai thông qua nhiều biện pháp khác nhau.
Tuy nhiên, công tác này cũng còn những hạn chế như việc phối hợp
trong quản lý thuế đối với Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong
lĩnh vực thương mại điện tử, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương
mại điện tử chưa chặt chẽ. Việc kiểm tra, xử lý trong một số trường
hợp chưa được tiến hành thường xuyên. Công tác tuyên truyền, phổ
biến mặc dù đã triển khai mạnh mẽ nhưng hiệu quả vẫn còn chưa cao.
Từ những lý do trên, tác giả lựa chọn nội dung: “Quản lý thuế đối
với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại
điện tử tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí
Minh“, làm đề tài luận văn thạc sĩ chuyên ngành quản lý công.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Các bài viết, luận văn, luận án trong thời gian qua đã khẳng định
tầm quan trọng của hộ kinh doanh TMĐT, sự cần thiết của quản lý
thuế đối với Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực TMĐT.
Tuy nhiên, các công trình chủ yếu tiếp cận về phát triển hộ kinh doanh
mà chưa đi sâu vào thực trạng quản lý thuế đối với Hộ kinh doanh, cá
nhân kinh doanh trong lĩnh vực TMĐT và chưa nghiên cứu tổng thể
các hoạt động trong quản lý thuế đối với Hộ kinh doanh, cá nhân kinh
doanh trong lĩnh vực TMĐT. Đối với địa bàn huyện Bình Chánh, Tp.
Hồ Chí Minh đến nay chưa có công trình nghiên cứu nào về nội dung
này được công bố chính thức.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của luận văn là đề xuất các giải pháp hoàn
thiện quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong
lĩnh vực thương mại điện tử tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh,
Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian tới.
3
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý thuế đối với hộ kinh doanh,
cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử cấp huyện; Phân
tích, đánh giá thực trạng quản lý thuế đối với Hộ kinh doanh, cá nhân
kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Chi cục Thuế huyện
Bình Chánh giai đoạn từ năm 2019 đến nay; Đề xuất một số giải pháp
nhằm hoàn thiện công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân
kinh doanh trong lĩnh vực TNĐT tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh,
Thành phố Hồ Chí Minh trong thời gian tới.
4. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu: quản lý thuế đối với hộ kinh doanh,
cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử cấp huyện.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
+ Về không gian: quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh
doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Chi cục Thuế huyện Bình
Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh.
+ Về thời gian: quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân kinh
doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử từ năm 2019 đến nay (từ khi
có Luật Quản lý thuế năm 2019).
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận: Đề tài lấy chủ nghĩa Mác - Lê Nin; tư
tưởng Hồ Chí Minh làm cơ sở phương pháp luận.
5.2. Các phương pháp cụ thể
Để giải quyết những vấn đề cụ thể mà nội dung của đề tài hướng
đến, các phương pháp nghiên cứu chuyên ngành đều được áp dụng
như: Phương pháp phân tích tài liệu thứ cấp; Phương pháp phân tích,
tổng hợp; Phương pháp so sánh, đối chiếu.
6. Ý nghĩa của đề tài
4
6.1. Về lý luận
đề tài làm rõ hơn cơ sở lý luận quản lý thuế đối với hộ kinh
doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử cấp
huyện.
6.2. Về thực tiễn
+ Các kết quả nghiên cứu của luận văn là nguồn để Chi cục Thuế
huyện Bình Chánh tham khảo và áp dụng vào góp phần nâng cao hiệu
lực, hiệu quả quản lý đối với lĩnh vực này.
+ Những giải pháp mà luận văn đề xuất có thể giúp các địa phương
này tham khảo để áp dụng vào quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá
nhân kinh doanh trong lĩnh vực TMĐT ở địa phương mình.
+ Kết quả nghiên cứu của luận văn có thể là nguồn tư liệu tham
khảo cho các công trình nghiên cứu tiếp theo, về lĩnh vực này.
Luận văn ngoài phần mở đầu, mục lục, danh mục tài liệu tham khảo
thì được kết cấu thành 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận về quản lý thuế đối với hộ kinh doanh,
cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử cấp huyện
Chương 2: Thực trạng quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, cá nhân
kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử tại Chi cục Thuế huyện
Bình Chánh, Tp. Hồ Chí Minh
Chương 3: Định hướng và giải pháp hoàn thiện quản lý thuế đối
với hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện
tử tại Chi cục Thuế huyện Bình Chánh, Tp. Hồ Chí Minh.
5
Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ THUẾ ĐỐI VỚI
HỘ KINH DOANH, CÁ NHÂN KINH DOANH TRONG LĨNH
VỰC THƯƠNG MẠI ĐIỆN TỬ ĐỊA BÀN CẤP HUYỆN
1.1. Một số khái niệm có liên quan
1.1.1. Thương mại điện tử
TMĐT là việc tiến hành một phần hoặc toàn bộ quy trình của hoạt
động thương mại bằng phương thức điện tử có kết nối với mạng
Internet, mạng viễn thông di động hoặc các mạng mở khác
1.1.2. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh
Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh là một chủ thể kinh doanh do
một cá nhân hoặc các thành viên hộ gia đình đăng ký thành lập và chịu
trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động kinh
doanh
1.1.3. Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương
mại điện tử
Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện
tử là một chủ thể kinh doanh do một cá nhân hoặc các thành viên hộ
gia đình đăng ký thành lập, đăng ký kinh doanh trên không gian mạng
và chịu trách nhiệm bằng toàn bộ tài sản của mình đối với hoạt động
kinh doanh.
1.1.4. Thuế và quản lý thuế
Thuế là một khoản nộp ngân sách nhà nước bắt buộc của tổ chức,
hộ gia đình, Hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh trong lĩnh vực thương
mại điện tử, cá nhân theo quy định của các luật thuế
Quản lý thuế được hiểu là quá trình cơ quan nhà nước có thẩm
quyền tiến hành xác lập cơ chế, các cách thức, quy định để đảm bảo
các chủ thể nộp thuế thực hiện các nghĩa vụ nộp thuế, tuân thủ các quy
định về thuế.