QUẢN LÝ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM TẠI VIỆT NAM

Chia sẻ: Nguywn Uyen | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:6

Thêm vào BST

Báo xấu

103
lượt xem 12
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tham khảo tài liệu 'quản lý vệ sinh an toàn thực phẩm tại việt nam', y tế - sức khoẻ, y dược phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: QUẢN LÝ VỆ SINH AN TOÀN THỰC PHẨM TẠI VIỆT NAM

TH C TR NG, THÁCH TH C VÀ GI I PHÁP CHI N LƯ C QU N LÝ AN TOÀN V SINH TH C PH M VI T NAM M C TIÊU Sau khi h c xong bài này, sinh viên có th : 1. Trình bày ư c th c tr ng và thách th c các v n an toàn v sinh th c ph m hi n nay 2. Phân tích ư c các chính sách qu n lý an toàn v sinh th c ph m Vi t Nam N I DUNG 1. TH C TR NG: Công tác v sinh an toàn th c ph m ang là m t v n b c xúc hi n nay. M t th c t là tình hình ng c th c ph m còn khá ph bi n v s v , s ngư i m c, qui mô nhi u a phương và do nhi u tác nhân gây nên. T vong do ng c t h c ăn ư c ghi nh n nhi u a phương. Ng c th c ph m hi n còn là m t gánh n ng v chăm sóc y t , gây thi t h i v kinh t và tác ng x u t i quá trình phát tri n chung c a xã h i cũng như t i quá trình h i nh p. Theo nghiên c u g n ây, nguyên nhân c a các v ng c th c ph m : 50% do ô nhi m vi sinh v t, 11% do ô nhi m hoá ch t, 6% do c t t nhiên, 34% không rõ nguyên nhân. Có t i 60% th c ăn ư ng ph ư c phát hi n có ô nhi m vi sinh v t. Nhi u y u t ng th i tác ng t i v sinh an toàn th c ph m. Có th tóm t t các y u t ch y u sau ây: - Trong n n kinh t th trư ng, hàng th c ph m ngo i nh p và n i a v i công ngh ph c t p tăng lên nhi u so v i trư c ây. Trong khi ó trong nư c n n công nghi p th c ph m còn chưa phát tri n, m t l c lư ng ông o ngư i s n xu t nh tham gia vào th trư ng th c ph m tươi s ng, xu t hi n nhi u cơ s ch bi n, d ch v th c ph m v i tình tr ng y u kém v v sinh, an toàn. - M t b ph n s n xu t ch bi n th c ph m kém ch t lư ng. ó là s d ng thu c b o v th c v t ã b c m ho c ngoài danh m c cho phép, nhi u i m gi t m gia súc m t v sinh. - Thi u ki m soát v an toàn v sinh th c ph m: ch 15-20% lư ng th t gia súc bán trên th trư ng qua ki m d ch thú y. - Thêm vào ó các qui nh, i u l còn chưa hoàn ch nh, nhi u m t b t c p, các văn b n k thu t cũng còn thi u. Hi n t i, nư c ta chưa có lu t th c ph m, còn nhi u b t c p trong cơ ch qu n lý. 287
- H th ng ki m nghi m ch t lư ng v sinh an toàn th c ph m chưa ng b , phân tán và y u v năng l c ki m nghi m, trang thi t b cho các tuy n còn thi u. - Ki n th c hi u bi t, th c hành c a ngư i s n xu t và tiêu dùng còn h n ch . Các thông tin hư ng d n và giáo d c cho c ng ng cũng như cho m i cá nhân còn h n ch . 2. THÁCH TH C 2.1. S bùng n dân s và quá trình ô th hoá nhanh Vn bùng n dân s cùng v i s ô th hoá nhanh d n n s thay i thói quen ăn u ng c a nhân dân d n n s phát tri n nhanh các d ch v ăn u ng công c ng ( nhà máy, trư ng h c, nhà tr ..) và d ch v ăn u ng ư ng ph ; th c ph m ch bi n s n ngày càng nhi u. Trong i u ki n b a ăn ông ngư i n u không th c hi n qui nh v sinh có th d n n các v ng c th c ph m hàng lo t. S a d ng c a ho t ng s n xu t hàng th c ph m ngo i nh p cũng như n i a v i công ngh ngày càng ph c t p, s d ng nhi u ch t ph gia, nhi u hoá ch t c h i cũng như nhi u qui trình không m b o v sinh và khó khăn cho công tác qu n lý ki m soát. Bên c nh ó, s tăng nhanh dân s còn làm khan hi m các tài nguyên như ngu n nư c s ch s d ng cho sinh ho t và ăn u ng thi u cũng nh hư ng không nh nm b o VSATTP. 2.2. Ô nhi m môi trư ng S phát tri n c a các ngành công nghi p làm cho môi trư ng ngày càng b ô nhi m. M c th c ph m b nhi m b n tăng lên c bi t là các v t nuôi trong ao, h có ch a nư c th i công nghi p, lư ng t n dư m t s kim lo i n ng các v t nuôi, do ó nguy cơ gây các v ng c th c ph m và h u qu do th c ăn u ng s cao hơn. M t khác, do ô nhi m môi trư ng nhi u lo i ng v t và côn trùng di cư s mang theo nh ng căn b nh truy n nhi m nguy hi m, có th truy n qua con ư ng th c ph m. 2.3. S phát tri n c a khoa h c công ngh Vi c ng d ng các thành t u khoa h c k thu t m i trong chăn nuôi, tr ng tr t, s n xu t, ch bi n th c ph m làm cho nguy cơ th c ph m b nhi m b n ngày càng tăng do lư ng t n dư thu c b o v th c v t trong rau qu , t n dư thu c thú y trong th t, th c ph m s d ng công ngh gen, th c ph m chi u x ang là v n ư c dư lu n ngư i tiêu dùng quan tâm. 2.4. Xu th hoà nh p khu v c và th gi i Chính sách m c a và n n kinh t th trư ng t o cơ h i l n cho các nhà u tư nư c ngoài có hi u qu t i th trư ng Vi t Nam. c bi t cơ h i h i nh p v i các nư c trong khu v c và Th gi i. i u này òi h i Vi t nam ph i ph n u tương ng v i 288
các nư c v k thu t, ch tiêu ch t lư ng, VSATTP, lu t l , áp d ng h th ng qu n lý ch t lư ng, VSATTP: HACCP, GHP, ISO… Vì v y, Vi t nam không nh ng ph i thúc y s n xu t trong nư c phát tri n mà còn tăng cư ng qu n lý ch t lư ng, VSATTP xu t kh u ư c th c ph m nông s n, thu s n và ngăn ch n ư c th c ph m không m b o ch t lư ng, v sinh an toàn nh p vào Vi t Nam nh m b o v s c kho ngư i tiêu dùng Vi t nam và khách du l ch. 3. CHÍNH SÁCH QU N LÝ CH T LƯ NG, V SINH AN TOÀN TH C PH M Chính sách m c a kinh t c a nư c ta ã t o cơ h i l n cho các nhà u tư kinh doanh có hi u qu t i th trư ng Vi t nam. Ngày 27/11/2001, B Chính tr ã ban hành Ngh quy t s 07- NQ/TW v h i nh p kinh t qu c t . Ngh quy t này có ý nghĩa r t quan tr ng i v i toàn ng, toàn dân và toàn quân ta, liên quan t i t t c các ngành, các c p, các doanh nghi p thu c m i thành ph n kinh t ; là nh hư ng cho quá trình h i nh p kinh t , qu c t c a nư c ta trong th i kỳ m i. Tháng 2 năm 1999, Th tư ng Chính ph ký quy t nh thành l p C c Qu n lý Ch t lư ng V sinh an toàn Th c ph m. S ra i c a m t cơ quan qu n lý Nhà nư c ch u trách nhi m Qu n lý ch t lư ng v sinh an toàn th c ph m có ý nghĩa quan tr ng trong vi c i u ph i liên ngành tri n khai có hi u qu công tác m b o v sinh th c ph m Vi t Nam. Ngày 13/12/2001, Th tư ng Chính ph ra Quy t nh s 190/2001/Q -TTgv vi c phê duy t Chương trình m c tiêu qu c gia phòng ch ng m t s b nh xã h i, b nh d ch nguy hi m và HIV/AIDS giai o n 2001 – 2005. D án m b o ch t lư ng, v sinh an toàn th c ph m là m t trong 10 d án c a chương trình này. M c tiêu công tác qu n lý ch t lư ng, v sinh an toàn th c ph m là nâng cao hi u l c công tác qu n lý ch t lư ng, v sinh an toàn th c ph m là nâng cao hi u l c công tác qu n lý ch t lư ng v sinh an toàn th c ph m, t ng bư c c i thi n ch t lư ng, v sinh an toàn th c ph m, gi m thi u các v ng c th c ph m và các b nh do th c ph m gây ra góp ph n chăm sóc và b o v s c kho nhân dân, phát tri n gi ng nòi và thúc y s n xu t kinh doanh th c ph m trong nư c, xu t kh u và quá trình h i nh p kinh t qu c t . Dư i ây là m t s chính sách ch y u: 3.1. Vn trư c tiên t ra là xây d ng các văn b n pháp lu t m i như Pháp l nh v V sinh an toàn th c ph m và xem xét s a i, b sung các lu t, pháp l nh ã ban hành có liên quan trên nguyên t c m b o s qu n lý nhà nư c th ng nh t và kh c ph c nh ng ch ng chéo ho c b sót. M t khác, b o m tính tương ng v chính sách và lu t pháp v i khu v c và qu c t , phù h p v i các nh ch c a WTO và các t ch c kinh t thương m i qu c t mà Vi t Nam tham gia. Hi n nay, B Y t ang ph i h p ch t ch v i các b , ngành ang kh n trương xây d ng chính sách qu n lý ch t lư ng, v sinh an toàn th c ph m phù h p v i hoàn c nh nư c ta, thúc y nhanh quá trình chuy n i cơ ch kinh t sao cho 289
t ư c m c ích là phòng ng a gi m thi u các v ng c th c ph m th c ph m bán trên th trư ng là an toàn, t o i u ki n thu n l i th c ph m Vi t Nam xu t kh u ngày càng nhi u trên th trư ng khu v c và th gi i 3.2. Vi c xúc ti n ban hành Pháp l nh v sinh an toàn th c ph m, Ngh nh, Thông tư hư ng d n chi ti t th c hi n Pháp l nh v sinh an toàn th c ph m năm 2002 s t o cơ s pháp lý cho ho t ng qu n lý ch t lư ng, v sinh an toàn th c ph m t tr ng tr t, chăn nuôi, s n xu t, ch bi n, b o qu n, lưu thông n tiêu th s n ph m c a ngư i tiêu dùng. 3.3. Xây d ng án qu c gia ki m soát ô nhi m vi sinh v t và t n dư hoá ch t trong th c ph m giai o n 2002-2010; thi t l p h th ng giám sát, thanh tra, ki m tra b o m th c ph m n ngư i tiêu dùng an toàn.. Ph bi n các phương pháp qu n lý, các qui nh v ch t lư ng, v sinh an toàn th c ph m cho ngư i qu n lý, ngư i s n xu t, ch bi n kinh doanh th c ph m và d ch v ăn u ng. Tri n khai “Tháng hành ng vì ch t lư ng, v sinh an toàn th c ph m” hàng năm t 15/4 n 15/5 v i các hình th c c ng phong phú t i c ng ng như kh u hi u, t rơi, chi u phim, băng video, loa phát thanh t i phư ng xã là cơ h i t t th c hi n xã h i hoá công tác b o m ch t lư ng, v sinh an toàn th c ph m. Qua ba năm tri n khai “Tháng hành ng vì ch t lư ng, v sinh an toàn th c ph m” ã t o ư c s chuy n bi n tích c c v ý th c và trách nhi m c a lãnh o và chính quy n các c p, các ngành, t o ư c s quan tâm và tham gia c a m i thành ph n trong xã h i, ã c i thi n ư c nh n th c và i u ch nh hành vi c a ông o qu n chúng nhân dân trong công tác b o m ch t lư ng, v sinh an toàn th c ph m. Nhưng trên th c t , ho t ng t i c ng ng cho chúng ta th y không ai có th chăm lo s c kho cho mình chu áo b ng chính b n thân mình. Vì v y thông qua ho t ng c a các t ch c xã h i, các h i ngh nghi p như H i khoa h c k thu t an toàn th c ph m Vi t nam, H i Nông dân… ti p t c y m nh công tác truy n thông, giáo d c ki n th c v v sinh an toàn th c ph m cho c ng ng. Chính ngư i tiêu dùng khi có ki n th c s là nh ng c ng tác viên tích c c cho phong trào và là ngư i phát hi n nh ng hành vi sai trái c a ngư i s n xu t, kinh doanh th c ph m 3.4. V phương di n qu n lý, c n th ng nh t và hoàn thi n h th ng tiêu chu n qu c gia v ch t lu ng, v sinh an toàn th c ph m, tiêu chu n l y m u, phương pháp th nghi m, ban hành tiêu chu n qu c gia v bao bì s d ng, bao gói th c ph m ( plastic, gi y, kim lo i, thu tinh) ghi nhãn, b o qu n th c ph m. Biên so n gi i h n t i a các ch t nhi m b n và các ch t c h i trong th c ph m. Ban hành các tiêu chu n qu c gia v i u ki n m b o ch t lư ng, v sinh an toàn th c ph m t i các cơ s s n xu t, kinh doanh th c ph m, d ch v ăn u ng như cơ s ch bi n th t, s a, nư c gi i khát… 290
3.5. Nâng cao t l ch p nh n tiêu chu n qu c t v ch t lư ng an toàn v sinh áp d ng Vi t Nam t 35- 40% hi n nay lên 80-90% vào năm 2010. Tham gia tích c c các ho t ng c a các ban k th ât c a CODEX, ti n t i m trang web v qu n lý ch t lư ng, v sinh an toàn th c ph m c a Vi t Nam trao i thông tin v lĩnh v c này v i các nư c trong khu v c và trên th gi i. Ph n u t i năm 2005, các tiêu chu n Vi t Nam, các văn b n pháp qui ư c ưa lên trang WEB b ng ti ng Anh. 3.6. Thúc y áp d ng tiêu chu n Vi t nam (TCVN) v ch t lư ng, v sinh an toàn th c ph m thông qua cơ ch ch ng nh n công b phù h p tiêu chu n. Ki m soát i u ki n m b o ch t lư ng, v sinh an toàn th c ph m c a doanh nghi p b ng cách ánh giá, ch ng nh n áp d ng GHP ( Good hygiene Practice: i u ki n v sinh t t), h th ng HACCP ( Hazard Analysis Critical Control Point System: h th ng phân tích, xác nh và ki m soát các nguy cơ nghiêm tr ng có kh năng nhi m b n th c ph m). 3.7. M t n i dung quan tr ng n a là c n ki n toàn h th ng t ch c qu n lý ch t lư ng, v sinh an toàn th c ph m trong ngành y t . T i trung ương, tăng cư ng năng l c cán b công ch c có trình qu n lý nhà nư c i v i toàn h th ng và xúc ti n vi c thành l p ơn v chuyên trách qu n lý ch t lư ng, v sinh an toàn th c ph m t i t nh, thành ph , qu n huy n, ng th i c n ki n toàn h th ng thanh tra ch t lư ng, v sinh an toàn th c ph m t trung ương n a phương, ng th i qui nh ch t giám sát, ki m tra c a doanh nghi p t i cơ s s n xu t, kinh doanh và ch bi n th c ph m. Ban hành qui nh xây d ng, áp d ng và ánh giá h th ng GHP, HACCP các doanh nghi p th c ph m. 3.8. V năng l c ki m nghi m, trư c m t t n d ng năng l c thi t b , cán b k thu t c a các phòng ki m nghi m c a B Y t , B Khoa h c công ngh và môi trư ng. Ph i h p v i các h th ng phòng ki m nghi m c a B Nông nghi p và Phát tri n nông thôn, B công nghi p, B th y s n áp ng nhu c u ki m tra, thanh tra nh kỳ va t xu t a phương, khu v c theo tiêu chu n ch t lư ng, an toàn v sinh mà các B ã ban hành (TCVN, TCN). n năm 2005 xây d ng Trung tâm ki m nghi m v sinh an toàn th c ph m qu c gia và 2 trung tâm khu v c mi n Trung và mi n Nam v i y trang thi t b hi n i, ư c công nh n t tiêu chu n th c hành phòng ki m nghi m t t ( GLP: Good Laboratory Practice). D ki n n năm 2005 thi t l p h th ng giám sát ô nhi m th c ph m, ng c th c ph m t trung ương n a phương. Giai o n 2003 – 2005 s tri n khai án qu c gia ch ng giám sát tình hình ô nhi m vi sinh v t và t n dư hoá ch t trong th c ph m t i 15 t nh tr ng i m ( m t s thành ph , m t s t nh biên gi i, khu du l ch) và n 2010 d nh s tri n khai trên ph m vi toàn qu c. 291
3.9. có th c ph m an toàn cung c p cho b a ăn c a m i ngư i ph i qua quá trình t trang tr i n bàn ăn, mà m i khâu trong quá trình này u tuân th nghiêm ng t các i u ki n v sinh và các ch tiêu ánh giá m c an toàn c a th c ăn chăn nuôi, gi ng cây con, môi trư ng nuôi tr ng, v sinh nhà xư ng, d ng c , v sinh bao gói ch a ng th c ph m, i u ki n v sinh phương ti n v n chuy n th c ph m t nơi gi t m n i m bán cho ngư i tiêu dùng. ng th i t ch c xây d ng m t s mô hình i m an toàn v sinh nhân r ng như mô hình s n xu t th t l n an toàn, mô hình s n xu t rau an toàn, rau h u cơ, mô hình tư v n và cung ng ph gia th c ph m an toàn, mô hình gi t m gia súc an toàn, phư ng i m v v sinh an toàn th c ph m, ch an toàn th c ph m, khu du l ch an toàn th c ph m… Hàng năm có t ng k t và ánh giá rút kinh nghi m. 292