Sáng kiến kinh nghiệm: Dạy học cấu trúc rẽ nhánh theo phương pháp tích cực và định hướng hình thành năng lực học sinh

1<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Nội dung<br /> <br /> Trang<br /> <br /> PHẦN 1. MỞ ĐẦU: ................................................................................................ 2<br /> I. Lý do chọn đề tài: .......................................................................................... 2<br /> 1. Cơ sở lý luận .......................................................................................... 2<br /> 2. Cơ sở thực tế: ......................................................................................... 3<br /> II. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu: ................................................................... 4<br /> III. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu: ................................................................ 4<br /> 1. Đối tượng nghiên cứu: ........................................................................... 4<br /> 2. Kế hoạch nghiên cứu: ............................................................................ 4<br /> 3. Phạm vi nghiên cứu:............................................................................... 4<br /> IV. Phạm vi và phương pháp ứng dụng:. ............................................................. 4<br /> 1. Phạm vi ứng dụng .................................................................................. 4<br /> 2. Phương pháp nghiên cứu: ...................................................................... 4<br /> V. Tính mới trong đề tài: ................................................................................... 5<br /> PHẦN 2. NỘI DUNG: ............................................................................................ 6<br /> 1. Cơ sở lí luận: .......................................................................................... 6<br /> 2. Cơ sở thực tiễn: ...................................................................................... 6<br /> 3. Giải pháp tiến hành giải quyết vấn đề nêu trên:..................................... 7<br /> 4. Thực nghiệm và kết quả thực nghiệm: ................................................... 7<br /> 4.1. Thực nghiệm: ................................................................................. 7<br /> 4.2. Kết quả thực hiện: ........................................................................ 14<br /> PHẦN 3. KẾT LUẬN: ......................................................................................... 18<br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO : ................................................................................. 19<br /> <br /> 2<br /> <br /> PHẦN 1. MỞ ĐẦU<br /> I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI<br /> 1. Cơ sở lý luận<br /> Thời đại công nghiệp hóa hiện đại hóa, với sự phát triễn như vũ bão của tin<br /> học như hiện nay đã làm cho xã hội có nhiều nhận thức mới về cách tổ chức các<br /> hoạt động. Nhiều quốc gia trên thế giới ý thức được rất rõ tầm quan trọng của tin<br /> học và có những đầu tư lớn cho lĩnh vực này, đặc biệt trong giáo dục nâng cao dân<br /> trí về tin học và đào tạo nguồn nhân lực có chất lượng cao. Người Việt Nam có<br /> nhiều tố chất thích hợp với ngành khoa học này, vì thế chúng ta hy vọng có thể sớm<br /> hoà nhập với khu vực và trên thế giới.<br /> Trong thời đại thông tin bùng nổ ngày nay, việc lập được các chương trình tự<br /> hoạt động cho máy tính, máy gia dụng là cần thiết. Và để làm được việc đó cần có<br /> một quá trình nghiên cứu, học tập về ngôn ngữ lập trình lâu dài, qua đó nhà lập<br /> trình có thể chọn một ngôn ngữ lập trình thích hợp.<br /> Tin học là một môn học mới ở các trường phổ thông nên học sinh còn nhiều<br /> bỡ ngỡ khi tiếp cận với môn học này. Nội dung tin học lập trình lớp 11 là một nội<br /> dung mới lạ đối với đa số học sinh với nhiều khái niệm, thuật ngữ, cấu trúc dữ liệu<br /> mà học sinh mới được tiếp xúc lần đầu. Chính vì vậy mà học sinh dễ mắc sai lầm<br /> khi lập trình giải quyết các bài toán. Nguyên nhân dẫn đến những khó khăn mà học<br /> sinh thường gặp là rất phong phú nhưng có thể thấy một số nguyên nhân chính sau<br /> đây:<br /> + Học sinh thường gặp khó khăn khi xác định bài toán.<br /> + Khó liên hệ phương pháp giải một bài toán trong toán học với thuật giải<br /> trong tin học.<br /> Tuy nhiên mọi thứ điều có điểm khởi đầu của nó, với học sinh việc học ngôn<br /> ngữ lập trình Turbo Pascal là khởi đầu cho việc tiếp cận ngôn ngữ lập trình bậc cao,<br /> <br /> 3<br /> <br /> qua đó giúp các em hình dung được sự ra đời, cấu tạo, hoạt đông cũng như ích lợi<br /> của các chương trình hoạt động trong máy tính, các máy tự động… Qua đó người<br /> thầy phải có phương pháp giảng dạy tích cực nhằm giúp các em có thêm định<br /> hướng hình thành năng đồng thời giúp các em có thêm một một niềm đam mê về<br /> tin học, về nghề nghiệp mà các em chọn sau này.<br /> Xuất phát từ cơ sở trên, tôi đã chọn đề tài “DẠY HỌC CẤU TRÚC RẼ<br /> NHÁNH THEO PHƯƠNG PHÁP TÍCH CỰC VÀ ĐỊNH HƯỚNG HÌNH<br /> THÀNH NĂNG LỰC HỌC SINH”.<br /> 2. Cơ sở thực tế<br /> Trong các năm trước đây trong quá trình dạy môn tin học lớp 11 tôi nhận<br /> thấy một số vấn đề còn tồn tại sau: đa phần học sinh khó tiếp cận với ngôn ngữ lập<br /> trình Pascal. Hè năm 2014 tôi được Sở giáo dục và Đào tạo Sóc Trăng cử đi học<br /> lớp<br /> “ DẠY HỌC VÀ KIỂM TRA, ĐÁNH GIÁ KẾT QUẢ HỌC TẬP THEO<br /> ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỄN NĂNG LỰC HỌC SINH”. Tôi thấy rất hiệu<br /> quả qua phương pháp giảng dạy và đánh giá theo định hướng năng lực. Từ đó tôi<br /> chọn đề tài “DẠY HỌC CẤU TRÚC RẼ NHÁNH THEO PHƯƠNG PHÁP<br /> TÍCH CỰC VÀ ĐỊNH HƯỚNG HÌNH THÀNH NĂNG LỰC HỌC SINH” để<br /> chia sẽ một số kinh nghiệm nhỏ của mình.<br /> <br /> 4<br /> <br /> II. MỤC ĐÍCH, NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU<br /> Do gặp phải những khó khăn trên nên khi học về ngôn ngữ lập trình để giải<br /> các bài toán học sinh thường khó tiếp cận. Vì vậy trong nội dung đề tài này tôi nêu<br /> ra một phương pháp để giúp các em học sinh dần tiếp cận với ngôn ngữ lập trình<br /> pascal thông qua các bài toán thực tế và hình thành năng lực cho các em.<br /> III. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU<br /> 1. Đối tượng nghiên cứu:<br /> Học sinh các lớp 11A1, 11A3 trường THPT Trần Văn Bảy năm học 20142015.<br /> 2. Kế hoạch nghiên cứu:<br /> Trực tiếp qua các bài dạy.<br /> 3. Phạm vi nghiên cứu:<br /> Khi dạy ngôn ngữ lập trình nói chung, ngôn ngữ lập trình Turbo Pascal nói<br /> riêng là rất nhiều, rât phong phú. Tuy nhiên trong phạm vi sáng kiến kinh nghiệm<br /> này tôi chỉ trình bày một phần của bài cấu trúc rẽ nhánh” dạng thiếu và dạng đủ”<br /> IV. PHẠM VI VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.<br /> 1. Phạm vi ứng dụng<br /> Phạm vi ứng dụng của sáng kiến kinh nghiệm này có thể được áp dụng cho<br /> giáo viên khi dạy tin học khối 11 (pascal) cho học sinh:<br /> - Đây có thể coi là một tài liệu tham khảo dành cho giáo viên tin học THPT<br /> và THCS.<br /> - Đây là tài liệu giúp cho giáo viên có phương pháp giảng dạy tích cực và<br /> giúp học sinh hình thành năng lực của các em.<br /> 2. Phương pháp nghiên cứu<br /> - Đọc và nghiên cứu.<br /> - Khi khi dạy câu lệnh rẽ nhánh, cần lấy những tình huống công việc mà giải<br /> quyết nó đòi hỏi học sinh phải phân chia 2 trường hợp, phải chọn việc làm tương<br /> <br /> 5<br /> <br /> ứng với điều kiện cần thỏa mãn. Nên chọn tình huống công việc xuất phát từ thực<br /> tiễn cuộc sống hằng ngày, cấu trúc lại công việc theo ý đồ sư phạm, loại bỏ những<br /> tình huống không cần thiết, thu nhỏ kích thước bài toán. Tổ chức lại tình huống đó<br /> theo ý tưởng sư phạm. Căn cứ mục tiêu dạy học, nội dung kiến thức liên quan, giáo<br /> viên cài đặt những chi thức định dạy cho học sinh vào trong đó theo trình tự và nội<br /> dung cần dạy một cách lôgic, để học sinh tiến hành chiếm lĩnh kiến thức, kỹ năng<br /> một cách say mê, hào hứng thông qua hoạt động tự giác, tích cực, chủ động và sáng<br /> tạo.<br /> - Tình huống công việc thực tiễn, giúp tạo động cơ học tập, hướng đích cho<br /> học sinh, góp phần gắn bài học với thực tế sinh động diễn ra hằng ngày. Góp phần<br /> hình thành nhân sinh quan, thế giới quan duy vật biện chứng, góp phần hình thành<br /> năng lực giải quyết vấn đề về học sinh.<br /> V. TÍNH MỚI TRONG ĐỀ TÀI<br /> Thâm nhập vào tình huống có thật trong thực tế để đặt vấn đề, tìm giải pháp,<br /> xây dựng thuật toán, phát hiện tình huống có vấn đề, tìm giải pháp để giải quyết<br /> vấn đề, và giới thiệu chương trình tối ưu.<br /> <br />