Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Dạy trẻ 5-6 tuổi kĩ năng phòng tránh bị xâm hại tại trường mầm non Thanh Lương

Chia sẻ: Tabicani09 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

40
lượt xem 5
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non được hoàn thành với một số nội dung như sau: Cơ thể con là của con; Bộ phận riêng tư; Nói không - đi khỏi - kể lại; Bàn tay giao tiếp; Không cho người lạ mặt vào nhà; Dạy trẻ cách chạy thật nhanh hoặc nhờ sự giúp đỡ của người khác.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Dạy trẻ 5-6 tuổi kĩ năng phòng tránh bị xâm hại tại trường mầm non Thanh Lương

1 CỘNG HOÀ XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Kính gửi: Hội đồng Sáng kiến ngành Giáo dục thị xã Bình Long Tôi tôi ghi tên dưới đây: Số Họ và tên Ngày Nơi công Chức Trình độ Tỷ lệ (%) TT tháng tác (hoặc danh chuyên đóng góp năm sinh nơi thường môn vào việc trú) tạo ra sáng kiến 1 NGUYỄN 05/08/1992 Trường ĐĂNG THỊ MN Giáo viên ĐHSP 100% THU Thanh Lớp: Lá 1 MN Lương 1/ Là tác giả đề nghị xét công nhận sáng kiến: Dạy trẻ 5- 6 tuổi kĩ năng phòng tránh bị xâm hạitại trường mầm non Thanh Lương 2/Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến: Tác giả đồng thời là chủ đầu tư tạo ra sáng kiến 3/ Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục 4/ Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử: 15/09/2020 5/ Mô tả bản chất của sáng kiến: 5.1.Tính mới của sáng kiến: Trẻ em là mầm non của đất nước, là niềm tự hào và niềm hy vọng của gia đình và xã hội. Cha mẹ, thầy cô và cả xã hội đều dành những gì tốt đẹp cho chúng với niềm mong mỏi là các em sẽ sớm trưởng thành, trở thành những có người hữu ích cho xã hội.Nhưng trên thực tế xã hội ngày càng phát triển kéo theo hàng loạt các tệ nạn xã hội: nạn bắt cóc, xâm hại trẻ em...diễn ra ngày càng phổ biến. Xâm hại trẻ em là một vấn đề được quan tâm của toàn xã hội và của nhiều quốc gia trên thế giới. Theo thống kê của tổ chức dân số liên hợp quốc: Cứ 4 Trẻ gái thì có 1 em bị xâm hại tình dục. Cứ 6 Trẻ trai thì có 1 em bị xâm hại tình dục.
2 Có thể nói tình trạng trẻ em bị xâm hại hiện nay đang ở mức báo động cấp thiết đang là mối lo ngại trăn trở của ngành giáo dục, cha mẹ học sinh và toàn xã hội. Đó là vấn đề gây lo lắng cho toàn xã hội, nó gieo rắc sự sợ hãi, ám ảnh trong lòng trẻ thơ khiến trẻ đánh mất sự tự tin, lạc quan và niềm tin vào người lớn, ảnh hưởng đến sự phát triển tâm lí của trẻ. Xâm hại trẻ em ở Việt Nam đang diễn ra không chỉ ở các thành phố lớn mà còn có ở các vùng nông thôn, vùng xâu, vùng xa và xảy ra với các em học sinh ở mọi lứa tuổi trong đó trẻ em mầm non không nằm ngoại lệ. Trên các phương tiện thông tin hiện nay chúng ta không khó khăn để tìm thấy những thông tin về học sinh bị xâm hại gây hậu quả nghiêm trọng và bức xúc trong dư luận xã hội. Xâm hại trẻ em diễn ra ở nhiều hình thức nhiều mức độ xuất phát ở nhiều nguyên nhân khác nhau. Vì vậy để bảo vệ trẻ em không bị xâm hại là một trong những vấn đề cần thiết cấp bách trong xã hội hiện nay. Nó không phải là việc làm chỉ dành riêng cho những người làm công tác giáo dục hay của những người làm công tác xã hội mà đó là trách nhiệm chung của cả cộng đồng . Tuy nhiên nhiều người cho rằng giáo dục giới tính cho trẻ mầm non là quá sớm và ngại nhắc đến chuyện tế nhị .Thực ra đây là việc cần thiết để bảo vệ các bé trước nguy cơ bị xâm hại. Bên cạnh những thực trạng của xã hội đó thì bản thân tôi là 1 người giáo viên trực tiếp đứng lớp chăm sóc và giáo dục trẻ tôi quan sát có một số trẻ tại lớp mình chủ nhiệm có những hành vi như ôm, hôn bạn, nằm đè lên bạn... đây là những hành vi không phù hợp và chưa đúng với lứa tuổi của trẻ. Từ đó tôi đặt ra câu hỏi phải làm gì để bảo vệ các em và phải làm gì để các em biết tự bảo vệ mình? Nhận thức được tầm quan trọng của việc dạy trẻ tự bảo vệ bản thân,phòng chống xâm hại, dựa vào đặc điểm tâm sinh lí của trẻ mầm non và qua thực tế của lớp và sự chỉ đạo của nghành cũng như của ban giám hiệu nhà trường về việc dạy trẻ các kĩ năng mà tôi đã mạnh dạn suy nghĩ, lên kế hoạch và thực hiện một số biện pháp nhằm cung cấp những kiến thức cơ bản và kỹ năng cần thiết để trẻ có thể tự bảo vệ bản thân. Đó cũng là lý do tôi chọn: “Dạy trẻ 5- 6 tuổi kĩ năng phòng tránh bị xâm hạitại trường mầm non Thanh Lương” để nghiên cứu và thực hiện. 5.2. Nội dung sáng kiến: * Bước 1: Thực hiện khảo sát Năm học 2020-2021 tôi được nhà trường phân công đứng lớp Lá 1, Nên đầu năm học 2020-2021 tôi đã tiến hành khảo sát trên 35 trẻ và phụ huynh của trẻ tại lớp mình chủ nhiệm với một số tiêu chí sau: Tổng Đạt Chưa đạt STT Tiêu chí đánh giá số trẻ Số Tỉ lệ Số Tỉ lệ
3 trẻ % trẻ % Trẻ biết thế nào được gọi là 1 35 9 25,7 26 74,3 vùng kín Ai được phép chạm vào vùng 2 35 10 28.6 25 71.4 kín Biết 1 – 2 cách để phòng tránh 3 35 4 11.1 31 88.6 xâm hại tình dục Phụ huynh đã quan tâm giáo 4 35 8 22.9 27 77.1 dục giới tính cho trẻ * Về phía cha mẹ học sinh: - Nhiều phụ huynh học sinh còn chủ quan cũng như chưa hiểu và quan tâm đến việc giáo dục kĩ năng phòng tránh bị xâm hại cho trẻ. - Trẻ bị ảnh hưởng bởi cuộc sống phát triển hiên đaị như: internet, tivi, các trò chơi điện tử… => Kết quả khảo sát trên trẻ và phụ huynh về kĩ năng phòng tránh xâm hại là quá thấp. * Bước 2: Xác định nội dung và xây dựng kế hoạch giáo dục Cách tốt nhất để giúp trẻ tự bảo vệ mình là dạy cho trẻ những kỹ năng giúp phòng tránh nguy cơ bị xâm hại. Tùy theo độ tuổi và sự hiểu biết của trẻ mà giáo viên có thể dạy cho bé những kỹ năng dù đơn giản nhất nhưng vẫn có thể tạo được hiệu quả bất ngờ giúp các bé tự bảo vệ mình. Chính vì vậy, tôi đã nghiên cứu và xây dựng một số nội dung cần thiết trong việc giáo dục giới tính và dạy trẻ một số kĩ năng phòng trành bị xâm hại như sau: Nội dung 1: Cơ thể con là của con Chúng ta cần dạy cho trẻ nhận biết rằng cơ thể chỉ là của riêng con và các vùng nhạy cảm trên cơ thể chỉ là của riêng các con, không cho bất kỳ ai chạm vào vùng nhạy cảm hay có những hành động ôm ấp, vuốt ve nếu trẻ không thích, kể cả bố mẹ cũng không được chạm vào nếu không có sự đồng ý của trẻ. Bên cạnh đó cần phải cung cấp kiến thức để trẻ có thể xác định được giới tính của bản thân cũng như của các bạn khác nhằm giúp trẻ có những hành vi ứng xử phù hợp với giới tính của bản thân và với mọi người xung quanh. Nội dung 2 : Bộ phận riêng tư Thực tế hiện nay các bậc phụ huynh cũng như giáo viên dạy trẻ biết và hiểu như thế nào là vùng kín rất ít, do tâm lí e ngại và cho rằng đó là việc tế nhị khó nói ra và dạy cho trẻ mầm non là còn quá sớm. Bộ phận riêng tư (bao gồm miệng và những bộ phận được che phủ bởi đồ lót, với bé trai : là phần giữa 2 đùi cả trước và sau, với bé gái: ngực, phần giữa 2
4 đùi cả trước và sau.) là bộ phận dành riêng cho con, không ai có quyền đụng chạm hay nhìn vào, trừ khi mẹ giúp em vệ sinh và bác sỹ khám chữa bệnh có mẹ/bố ở đó Song song với đó giống như việc dạy trẻ tự bảo vệ cơ thể của mình thì các bậc phụ huynh cũng cần dạy trẻ chú ý không chạm vào vùng nhạy cảm của người khác, nhất là người khác giới. Đặc biệt không nên tò mò về cơ thể người khác để tránh bị lợi dụng, dụ dỗ hay vô tình kích thích thú tính của những kẻ xấu. Nội dung 3: Nói không - đi khỏi - kể lại Nói Không: chúng ta nên dạy cho trẻ biết cơ thể của con là riêng tư. Nếu ai đó đụng chạm vào cơ thể con mà khiến con cảm thấy lo lắng, sợ hãi hay đau đớn, con có quyền nói không một cách kiên quyết, nhìn thẳng vào mặt kẻ đó và hét to lên. Rời khỏi: nếu con gặp tình huống mà khiến con cảm thấy lo lắng sợ hãi,thì con nên tránh ra xa, rời khỏi nơi đó càng nhanh càng tốt Kể lại: Nếu con cảm thấy sợ hãi, không thoải mái hay khó chịu về một tình huống nào đó, con hãy kể lại với bố, mẹ hoặc một người lớn mà con tin tưởng về những cảm giác đó của mình cho tới khi được giúp đỡ. Bố, mẹ và những người lớn đáng tin cậy sẽ luôn ủng hộ và giúp đỡ con. Trong trường hợp con kể với một người lớn mà con tin cậy nhưng họ không tin hoặc không giúp đỡ con, con hãy kể với một người lớn đáng tin cậy khác cho đến khi có người tin vào câu chuyện của con và giúp đỡ con. Hoặc con hãy gọi đến tổng đài quốc gia bảo vệ trẻ em 111 các cô chú sẽ chia sẻ giúp đớ các con mọi lúc mọi nơi. Nội dung 4: Bàn tay giao tiếp + Ngón cái - gần mình nhất - tượng trưng cho những người thân ruột thịt trong gia đình như ông bà, bố mẹ, anh chị em ruột. Bé có thể ôm hôn những người này hoặc đồng ý đề các thành viên trong nhà ôm hôn, thể hiện tình yêu thương, tắm rửa khi bé còn nhỏ. Nhưng khi đã lớn, bé sẽ tự tắm và thay quần áo trong phòng kín. + Ngón trỏ - tượng trưng cho thầy cô, bạn bè ở trường lớp hoặc họ hàng của gia đình. Những người này có thể nắm tay, khoác vai hoặc chơi đùa. Song chỉ dừng lại ở đó. Còn nếu ai chạm vào “vùng đồ bơi”, bé sẽ hét to và gọi mẹ.
5 + Ngón giữa - người quen biết nhưng ít khi gặp như hàng xóm, bạn bè của cha mẹ. Những người này, bé chỉ nên bắt tay, cười và chào hỏi. + Ngón áp út - người quen của gia đình mà bé mới gặp lần đầu. Với những người này, bé chỉ nên dừng lại ở mức vẫy tay chào. + Ngón út - ngón tay xa bé nhất - thể hiện cho những người hoàn toàn xa lạ hoặc người có cử chỉ thân mật, khiến bé thấy lo sợ, bất an. Với những người này, bé hoàn toàn có thể bỏ chạy, hét to để thông báo với mọi người xung quanh Nội dung 5: Không cho người lạ mặt vào nhà Khi trẻ ở nhà một mình, cần dạy trẻ tuyệt đối không được cho bất kỳ người lạ mặt nào vào nhà. Cũng nên chú ý không cho trẻ đi chơi một mình dù chỉ là sang nhà hàng xóm hay đến nhà người quen mà không có sự theo dõi của bố mẹ. Nội dung 6: Dạy trẻ cách chạy thật nhanh hoặc nhờ sự giúp đỡ của người khác Để đề phòng trường hợp không may trẻ bị tấn công, tôi đưa ra các giả thiết, tình huống để trẻ được thực hành và hướng dẫn trẻ cách chạy trốn. Tôi dạy trẻ tìm cơ hội lúc kẻ xấu sơ hở để chạy thật nhanh hoặc la hét thật lớn, cầu cứu người xung quanh. Ngoài ra, tôicũng dạy cho trẻ ghi nhớ số điện thoại của cha mẹ, số điện thoại khẩn cấp để trẻ có thể sử dụng trong trường hợp khẩn cấp.
6 Cần dạy cho trẻ rằng các con không phải cần sợ hãi hay lo lắng khi có bất kỳ kẻ nào đe dọa hoặc làm tổn thương đến trẻ. Trong trường hợp có kẻ xấu đe dọa trẻ phải giữ bí mật thì trẻ nên thông báo cho cha mẹ và người thân biết. Bước 3: Tổ chức thực hiện Biện pháp 1: Giáo dục giới tính cho trẻ Để có thể hình thành ở trẻ những kĩ năng phòng tránh bị xâm hại trước tiên tôi sẽ cung cấp cho trẻ những kiến thức cơ bản về giới tính thức và dạy cho trẻ biết cách xác định giới tính của bản thân để từ đó trẻ có những hành vi cũng như ứng xử phù hợp với giới tính của bản thân và với người khác. Lứa tuồi mẫu giáo là lứa tuổi kì diệu, trẻ rất tò mò ham muốn học hỏi tìm hiểu vể thế giới tự nhiên và xã hội. Hiểu được đặc điểm đó của trẻ thông qua các chủ đề bản thân và một số chủ đề khác tôi đã thiết kế, lồng ghép và giáo dục giới tính cho trẻ thông qua một số hoạt động như sau: * Thông qua hoạt động học có chủ đích: tôi tiến hành tổ chức một số hoạt động học với đề tài như: cơ thể tôi, bé là ai..thông qua các tiết học tôi cung cấp cho trẻ một cách hệ thống, chính xác, rõ ràng những kiến thức về giới tính như: đặc điểm bạn trai, đặc điểm bạn gái, nhận biết giới tính của mình, nhận biết giới tính của bạn khác, sực khác biệt giữa bạn trai và bạn gái, cách chăm sóc và giữ gìn vệ sinh thân thể. Lồng ghép nội dung giáo dục giới tính thông qua các tiết học khác : Trong các tiết học khác tôi kết hợp giáo dục cho trẻ kiến thức về giới tính với nội dung của tiết học đó nhưng vẫn không làm mất đi trọng tâm của tiết học. - Trong tiết làm quen văn học, âm nhạc: Cô giáo cho trẻ đọc thơ, hát theo từng nhóm bạn trai, bạn gái. Cho trẻ đóng kịch và phân vai nhân vật phù hợp với giới tính của trẻ (VD: Bạn gái đóng vai Cô bé quàng khăn đỏ, mẹ, bà ngoại, bạn trai đóng vai chó sói, bác thợ săn...) - Trong tiết thể dục: Cô giáo chia 2 đội bạn trai - bạn gái thi đua khi luyện tập bài tập vận động - Trong tiết làm quen với toán, làm quen chữ cái: Cô giáo cho trẻ đọc, luyện Phát âm số, chữ cái theo nhóm bạn trai, bạn gái.
7 - Trong tiết tạo hình: cô giáo lồng ghép giáo dục giới tính khi cho trẻ trong chủ điểm bản thân với đề tài “vẽ khuôn mặt bạn trai bạn gái”, cho trẻ thực hiện các sản phẩm tạo hình với hình thức cho trẻ thực hiện sản phẩm vớinhững nguyên liệu chia theo giới tính của trẻ theo yêu cầu của cô giáo. Ví dụ: làmlồng đèn trung thu, bạn trai chọn giấy màu xanh, bạn gái chọn giấy màu hồng để làmlồng đèn.Giáo dục giới tính cho trẻ mẫu giáo thông qua hoạt động học là hình thức quan trọng để mang đến cho trẻ những kiến thức chính xác và phong phú về giới tính cho trẻ mầm non. Có rất nhiều con đường để giáo dục giới tính cho trẻ nhưng giáo dục giới tính cho trẻ thông qua hoạt động học là con đường hiệu quả nhất vì hoạt động học là hoạt động tập chung giải quyết những vấn đề về nhận thức cho trẻ. * Thông qua các hoạt động khác trong ngày + Đón trẻ: Khi đón trẻ tôi trò chuyện với trẻ về quần áo, đầu tóc của các bạn trai, bạn gái hôm nay đi học như thế nào, những bạn trai bạn gái ở nhà giúp bố mẹ những việc gì, chơi những trò chơi gì, có phù hợp với giới tính của mình không... Cho trẻ nghe các bài hát, bài thơ, câu chuyện, xem xem video có nội dung giáo dục giới tính cho trẻ mẫu giáo + Hoạt động ăn ngủ: Tôi để trẻ biết trải niệm 1 dãy bạn trai và dãy bạn gái ngủ riêng không nằm chung với nhau.
8 Trước giờ ngủ tôi có thể kể các câu chuyện về giới tính cho trẻ nghe. Ví dụ: Thế nào là đụng chạm tốt, đụng chạm xấu?Sự khác biệt của con trai và con gái Vệ sinh: Phòng vệ sinh trai, gái riêng biệt và có cửa Khi thay đồ cô giáo chú ý nhắc nhở trẻ, trẻ trai thay ở khu vực riêng, trẻ gái thay ở khu vực riêng * Thông qua hoạt động vui chơi: Với trẻ mầm non thì vui chơi là hoạt động đặc trưng của trẻ ở trường mẫu giáo, là hoạt động chủ đạo của trẻ khi đến trường, Hoạt động vui chơi giúp trẻ lĩnh hội tri thức mới, thông qua hoạt động chơi giúp trẻ mở rộng, củng cố, chính xác hóa những biểu tượng của trẻ về giới tính. Trong khi thực hiện các hành động chơi, các thao tác chơi, trẻ nhận ra được một vài đặc tính quen thuộc, một vài kiến thức về giới tính mà trẻ đã biết. Dựa trên những đặc điểm đó tôi đã thiết kế một số trò chơi để lồng ghép giáo dục giới tính như sau: + Trò chơi đóng vai theo chủ đề: Trong giờ chơi hoạt động góc trong các chủ đề, khi tổ chức trò chơi đóng vai theo chủ đề, tôi cho trẻ nhập vào các vai chơi theo giới tính của trẻ. Ví dụ: Các bé gái đóng vai bà, mẹ, cô, dì, chị, em gái, cô giáo, cô thợ may..., Trẻ đóng vai chơi, mẹ hướng dẫn con các vùng riêng tư thông qua em búp bê. Còn các bé trai đóng vai ông, bố, chú, bác, anh em trai, chú công nhân, chú cảnh sát...Trong khi chơi, trẻ biết giao tiếp, ứng xử, trải nghiệm những đồ dùng, đồ chơi phù hợp với giới tính của mình, có những hành động phù hợp với giới tính của vai chơi đó và có những úng xử phù hợp với những vai chơi khác. Điều đó hình thành ở trẻ những biểu tượng rõ ràng về giới tính cho trẻ. * Trò chơi vận động: Trong một số chủ đề như chủ đề bản thân, hay chủ đề gia đình... các trò chơi thường được tôi tổ chức khi bắt đầu tiết học để gây hứng thú, khi kết thúcđể củng cố nội dung kiến thức về giới tính cho trẻ hoặc khi tổ chức các trò chơi ngoài trời. Tôigiáo dục giới tính cho trẻ thông qua luật chơi, cách chơi của trò chơi mà trẻ được tham gia. Thông qua những trò chơi trẻ có thể xác định, ghi nhớ về giới
9 tính của bản thân cũng như của các bạn khác và có hành vi, ứng xử và lựa chọn phù hợp với giới tính của mình. Ví dụ: - Trò chơi "Về đúng nhà": Cả lớp vừa đi vừa hát xung quanh lớp, khi nghe cô giáo ra hiệu lệnh "về đúng nhà" thì các bạn gái sẽ về ngôi nhà màu hồng, các bạn trai về ngôi nhà màu xanh... - Trò chơi "Đồ dùng của ai": Chia cả lớp thành 2 đội trai – gái, khi có hiệu lệnh "bắt đầu" thì 2 đội sẽ bật nhảy qua các vòng lên chọn những đồ dùng (mũ nón, áo, quần, váy, nơ, đồ chơi...) phù hợp với giới tính của mình. - Trò chơi "Bạn nào quả nấy": Đội bạn trai hái quả màu xanh, đội bạn gái hái quả màu đỏ... Trò chơi "Tạo dáng" : Trước khi chơi, cô giáo gợi ý cho trẻ một số kiểủ tạo dángcủa bạn trai, bạn gái (Bạn gái tạo dáng điệu đà, dịu dàng, nữ tính... Bạn trai tạo dáng mạnh mẽ, nam tính...). Trẻ phải tự nghĩ xem mình sẽ tạo dáng như thế nào để đến khi giáo viên ra hiêu lênh tạo dáng thì tất cả trẻ sẽ tạo dáng theo giới tính của mình. Bạn nào tạo được nhiều dáng đúng yêu cầu nhất sẽ được quà. Trò chơi "Chuyền bóng": Cô giáo chia 2 đội bạn trai, bạn gái. Đội nào chuyền bóng nhanh sẽ giành chiến thắng. Trò chơi "Trời nắng trời mưa": cô giáo chuẩn bị vẽ những vòng tròn màu xanh,màu hồng xen kẽ trên sân sao cho vòng này cách vòng kia từ 30 - 40cm để làm nơi trú mưa. Số vòng ít hơn số trẻ chơi từ 3 - 4 vòng.Trẻ đóng vai học trò đi học, vừa đi vừa hát theo nhịp phách của cô giáo, khi nghe hiệu lệnh của cô nói: "Trời mưa" thì tự mỗi trẻ phải tìm một nơi trú mưa nấp cho khỏi bị ướt (có nghĩa là chạy vào vòng tròn). Bạn trai chạy vào vòng tròn màu xanh, bạn gái chạy vào vòng tròn màu hồng. + Trò chơi âm nhạc: “ Khiêu vũ với bóng”: Trò chơi này tôi sẽ tổ chức trong giờ cho trẻ làm quen với âm nhạc với chủ đề cơ thể tôi.
10 Tôicho trẻ đứng thành từng cặp, mỗi cặp là một bạn trai và một bạn gái, lấy bụng ép và giữ bóng, tay cầm vào nhau như khiêu vũ, không được dùng tay giữ bóng. Trẻ khiêu vũ theo nhạc, cặp nào làm rơi bóng thì bị loại. Thông qua trò chơi trẻ sẽ hiểu được rằng không nên dùng tay để đụng chạm vào những vùng nhạy cảm và những bội phận riêng tư của người khác. + Trò chơi xây dựng: Trong giờ chơi hoạt động ở các góc trong ngày, khi tổ chức trò chơi xây dựng, tôi đã lồng ghép giáo dục giới tính thông qua việc phân công nhiệm vụ cho trẻ thực hiện: các bạn trai thường khỏe mạnh hơn các bạn gái nên sẽ đảm nhiệm một số việc nặng như, chở gạch, chở nguyên vật liệu, xây tường, xây nhà...còn các bạn gái sẽ xếp hoa, xếp cỏ, trang trí cho công trình xây dựng của mình. Việc giáo dục giới tính cho trẻ thông qua các hoạt động trong ngày giúp trẻ kĩnh hội những kiến thức mới và luyện tập những kiến thức đã được biết về giới tính của trẻ và ngưới khác một cách thường xuyên, liên tục và hiệu quả. Biện pháp 2: Cung cấp kiến thức và dạy trẻ kĩ năng phòng tránh bị xâm hại * Thông qua hoạt động học
11 Việc dạy trẻ hiểu được khái niệm vùng kín hay bộ phận riêng tư theo tôi là rất quan trọng vì nếu trẻ không biết được bộ phận nào trên cơ thể của mình được gọi là bộ phận riêng tư thì trẻ không thể tự bảo vệ bản thân khỏi nguy cơ bị xâm hại. Chính vì vậy tôi đã xây dựng và áp dụng thực hiện mốt số kế hoạch về giáo dục giới tính và kĩ năng phóng tránh bị xâm hại cho trẻ để trong giờ học ở chủ đề bản thân để dạy cho trẻ: Ví dụ: Giáo án tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng phòng chống xâm hại cho trẻ. GIÁO ÁN Đề Tài:Kỹ năng phòng chống xâm hại tình dục Lứa tuổi: 5 – 6 tuổi Thời gian: 30-35 phút I/ MỤC ĐÍCH – YÊU CẦU - Trẻ nhận biết, phân biệt tên gọi những bộ phận thuộc vùng riêng tư trên cơ thể bạn trai và bạn gái, nhận biết và biết cách phòng chống các hành vi xâm hại tình dục. - Rèn kỹ năng quan sát, phán đoán, suy luận, Rèn cho trẻ một số kỹ năng thoát hiểm khi bị người xấu khống chế. - Giáo dục trẻ biết giữ gìn, bảo vệ cơ thể của mình và không xâm hại cơ thể của người khác. II/ CHUẨN BỊ - Máy tính, máy chiếu, bài giảng thiết kế trên Powerpoint. - Các bài hát: Hãy bảo vệ chính mình; Bé yêu biển lắm… - Đồ bơi cho bạn trai và bạn gái. - Quả bóng, câu hỏi. - Tranh ảnh có nội dung phòng chống xâm hại tình dục (mỗi trẻ 1 tranh). III/ TIẾN HÀNH HOẠT ĐỘNG
12 Hoạt động * Hoạt động 1: Gây hứng thú - Cho trẻ hát bài “Mùa hè đến”. Trò chuyện về bài hát. - Cô dẫn dắt: Vào mùa hè trời rất nóng nực nên bố mẹ cho 2 anh em bạn An đi bơi. Hai anh em bạn An đã mặc những bộ đồ bơi rất đẹp. - Trò chuyện với trẻ về trang phục đồ bơi : Áo phông, quần soóc, váy, quần áo bơi. + Hỏi về trang phục quần áo bơi: - Tên gọi của bộ trang phục này là gì? - Trang phục áo bơi có tác dụng gì? (Áo bơi giúp che chắn, bảo vệ những bộ phận nào? Tại sao lại phải che lại những bộ phận đó?). * Hoạt động 2: Tìm hiểu về “Vùng bí mật” và hành động xâm hại vùng bí mật: - Các con đặt tên chung cho những bộ phận không được cho người khác nhìn thấy và động vào là gì? - Hành động cố tình nhìn, đụng chạm vào vùng bí mật của người khác được gọi là gì? - Các con hiểu xâm hại là gì? - Để biết được xâm hại là gì và tại sao các con không được cho ai xâm hại vào vùng riêng tư của cơ thể mình, các con quan sát xem cô có gì nhé! - Xuất hiện bông hoa, hỏi trẻ: Cô có gì đây? - Các con thấy bông hoa như thế nào? - Các con hãy thử tưởng tượng nếu có một con sâu bò vào bông hoa và gặm nhấm từng cánh hoa thì bông hoa sẽ cảm thấy như thế nào? - Các con hãy tiếp tục tưởng tượng cơ thể các con như bông hoa tươi đẹp này,nếu có ai đó muốn tấn công vùng riêng tư của các con như con sâu bò đến gặm nhấm bông hoa thì các con cảm thấy như thế nào? => Người có hành động cố tình nhìn, sờ mó, đụng chạm hoặc tấn công vào vùng riêng tư của các con làm cho các con thấy buồn, đau, khó chịu, sợ hãi, chính là đang có hành động xâm hại đến vùng riêng tư hay còn gọi là xâm hại tình dục đấy các con ạ! * Bé sẽ làm gì khi có người xâm hại mình? - Trẻ xem clip và tự thảo luận: khi rơi vào tình huống bị chạm vào vùng kín con sẽ làm gì? - Nếu ai đó cố tình nhìn, nói, đụng chạm vào vùng bí mật của con hoặc yêu cầu con nhìn và đụng chạm vùng bí mật của họ thì các con sẽ làm gì? + Bước 1: Phản đối (Nói “Không”, xua tay, cắn, tấn công lại – cho trẻ xem hình ảnh, video minh họa; thực hành 1 số kỹ năng thoát hiểm khi bị lôi, kéo, ôm…). + Bước 2: Bỏ chạy (chạy thật nhanh đến nơi đông người, đồng thời hô to để mọi
13 người chú ý đến mình). + Bước 3: Kể lại tất cả câu chuyện mà người xấu đã làm với con với bố mẹ và những người các con tin cậy để người lớn kịp thời can thiệp và bảo vệ các con được an toàn hơn. - Cho trẻ kể tên 5 người mà trẻ cảm thấy tin cậy * Trò chơi: Quy tắc 5 ngón tay - Tổ chức cho trẻ chơi trò chơi về quy tắc 5 ngón tay: Cô nói ngón tay, trẻ nói tên người và hành động tương ứng phù hợp với từng ngón tay Hoạt động 3: Trò chơi Trò chơi : Bóng chuyền bãi biển - Giới thiệu cách chơi và luật chơi: Cả lớp ngồi thành vòng tròn, vừa chuyền quả bóng câu hỏi vừa hát bài “Hè về” khi nhạc dừng thì dừng chuyền bóng, quả bóng dừng trên tay bạn nào thì bạn ấy được chọn một câu hỏi và trả lời câu hỏi đó, nếu bạn đó không trả lời được câu hỏi thì các bạn khác sẽ giành quyền trả lời bằng cách giơ tay. + Câu hỏi 1: Theo các con, những người muốn xâm hại vùng bí mật của các con thì họ sẽ làm gì? (Rủ đi chơi, cho quà bánh, cho tiền để dụ dỗ các con; đe dọa,yêu cầu các con giữ bí mật về những việc họ làm, dụ dỗ con nhìn và sờ vào vùng kín của họ, sờ vào môi, má, đùi, bụng của các con… ) (cho trẻ xem hình ảnh minh họa). + Câu hỏi 2: Để đề phòng người khác xâm hại đến vùng bí mật của mình thì các con phải làm gì? ( Mặc quần áo kín, không để hở vùng bí mật; Không đi 1 mình đặc biệt là ở những chỗ tối, chỗ vắng người; Không đi theo và nhận quà của người lạ khi chưa có sự đồng ý của bố mẹ; Đi chơi phải xin phép và được sự đồng ý của bố mẹ; Không nhìn, đụng chạm vào vùng bí mật của người khác ngay cả khi họ cho phép) (cho trẻ xem hình ảnh minh họa). + Câu hỏi 3: Ai là người các con có thể đồng ý cho nhìn và đụng chạm vào vùng kín của các con khi cần thiết? Đó là khi nào? - Chỉ có bố, mẹ được nhìn và đụng chạm vào vùng kín của con khi được con đồng ý; bác sỹ khám bệnh cho con khi đã hỏi ý kiến con, được con và bố mẹ đồng ý. Kết thúc : Cho trẻ phát tờ rơi tuyên truyền phòng chống xâm hại tình dục * Thông qua các hoạt động khác trong ngày Thông qua các chủ đề như: chủ đề bản thân, chủ đề trường mầm non, chủ đề gia đình, tôi sẽ kết hợp giáo dục giới tính trong sinh hoạt hàng ngày giúp cho trẻ nắm được những kiến thức về giới tính và một số kỹ năng phòng tránh bị xâm hại thông qua chế độ sinh hoạt hàng ngày cụ thể trong các thời điểm: * Đón trẻ:
14 Khi đón trẻ tôi trò chuyện với trẻ về một số kĩ năng phòng tránh bị xâm hại cần thiết, và cho trẻ xem một số video về cách tự vể khi bị người khác đe dọa…Khi trò chuyện, tôi giúp trẻ ghi nhớ một số điều: + Không đi một mình nơi tối tăm, vắng vẻ. + Không ở trong phòng kín một mình với người lạ. + Không nhận tiền, quà, hoặc sự giúp đỡ của người khác mà không rõ lý do. + Không đi nhờ xe người lạ. + Không để người lạ vào nhà, nhất là khi trong nhà chỉ có một mình. + Không được ra về khi có người lạ đến đón. + Đặc biệt, không để người lạ đụng chạm và cơ thể mình. * Hoạt động chơi hoạt động theo ý thích: Trong giờ hoạt động chiều tôi đã đưa ramột số tình huống để trẻ được đóng vai và xử lí tình huống như: khi có người lạ mặt vào nhà, hay khi có người có ý định muốn đụng chạm , sờ mó cơ thể hoặc các vùng riêng tư, hay tình huống khi có người lạ đe dọa, thực hành quy tắc năm ngón tay… - Ngoài ra tôi còn cho trẻ xem video kỹ năng sống tại lớp và trò chuyện với trẻ về những nội dung: + Video cơ thể con là của con + Trò chuyện cùng trẻ về những bí mật tốt, bí mật xấu + Video kĩ năng an toàn ứng phó với người lạ + Video không nên mở của cho người lạ + Videocủa mầm nhỏ về Xâm hại tình dục trẻ em + Videokỹ năng sống “Bảo vệ con khỏi xâm hại tình dục” + Videokỹ năng sống “Giáo dục giới tính vtv7”: Chú hàng xóm, chuyện ở lớp học bơi… + Videokỹ năng sống “Những thói quen có thể dẫn tới xâm hại trẻ em” + Cho trẻ hát các bài hát như “Năm ngón tay xinh”, “Tự vệ mình nhé” của nhạc sỹ Nguyễn Văn Chung… Sau khi xem xong video, tôi cùng thảo luận với trẻ các câu hỏi sau: - Theo con ai được đụng chạm vào cơ thể và những vùng kín của con và khi nào thì được đụng chạm vào những nơi đó? - Con sẽ làm gì nếu một người nào đó chạm vào vùng kín của con hoặc yêu cầu con sờ vùng kín của họ? - Con sẽ làm gì nếu một bạn ở trường chìa cho con xem vùng kín của bạn ấy? - Con sẽ làm gì nếu ai đó muốn xem vùng kín của con? - Con sẽ làm gì nếu ở nhà một mình và có người lạ cố tìm cách cậy cửa đột nhập vào nhà? - Con sẽ làm gì khi có người lạ cho bánh kẹo?
15 - Nếu con ở nhà một mình, con được phép mở cửa cho ai? - Con sẽ nói/ làm gì nếu con không thích nụ hôn tạm biệt của chú hàng xóm? - Thông qua việc thực hành, xem video, trò chuyện và trải nghiệm từ những tình huống mà cô tạo ra trên lớp sẽ giúp cho trẻ nắm được một số kĩ năng cần thiết để bảo vệ bản thân khi gặp các tình huống nguy hiểm. * Biện pháp 3 : Tuyên truyền phối kết hợp cùng cha mẹ học sinh Khi đón trẻ tôi trò chuyện, trao đổi với phụ huynh về việc giáo dục giới tính và cách phòng tránh bị xâm hại cho trẻ. Khi tắm cho trẻ, phụ huynh hãy nói cho trẻ biết rằng, không một ai có thể được nhìn hay chạm vào vùng kín của con, trừ một số người như bác sĩ, y tá hay bố mẹ. Tuy nhiên, bác sĩ y tá cần phải mặc đồng phục và đang trong giờ khám chữa bệnh, phải giải thích được cho con là họ cần chạm vào để làm gì và cần có sự đồng ý của con. Như chia sẻ các link về giáo dục giới tính, phòng chống xâm hại tình dục trẻ em, cách bảo vệ bản thân cho trẻ lên nhóm của lớp mình Trong cuộc họp phụ huynh trò chuyện, chia sẻ với phụ huynh về giáo dục giới tính cho trẻ: Nhắc nhở phụ huynh chú ý không nên thay đồ trước mặt của trẻ nhất là với những người khác giới với trẻ Khuyến khích phụ huynh cho trẻ học võ tự vệ từ nhỏ để phòng chống xâm hại trẻ em theo Trung tá, nghiên cứu sinh Đào Trung Hiếu (chuyên gia tội phạm học Bộ Công an) cho biết, trẻ nên học võ từ nhỏ để bảo vệ bản thân trước các đối tượng xâm hại tình dục hay bắt cóc. Giới thiệu những quyển sách giúp phụ huynh dạy con về giáo dục giới tính và phòng chống xâm hại trẻ em : “Cơ thể con là của con”, “Con không bao giờ đi lạc”, “Con không bao giờ đi cùng người lạ”, “Đó là tớ từ đầu đến chân", An toàn cho con yêu…Trong trường hợp trẻ bị xâm hại tùy theo mức độ tổn thương và biểu
16 hiện của trẻ mà cha mẹ nên đưa trẻ đi thăm khám bác sĩ, đưa trẻ đi gặp chuyên gia tâm lý để trị liệu giúp trẻ khắc phục tình trạng sang chấn tâm lý. 5.3 Khả năng áp dụng sáng kiến - Trên thực tế khi tôi thực hiện các việc dạy trẻ kỹ năng phòng tránh xâm hại cho trẻ ở lớp tôi, tôi thấy trẻ lớp tôi có một kết quả vô cùng to lớn, và theo tôi với những biện pháp này cũng có thể áp dụng đối với các lớp khác chắc chắn nó cũng sẽ đem lại một thành quả không nhỏ đối với trẻ thơ. 6/ Những thông tin cần được bảo mật: Không có 7/ Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: Trong năm học qua khi tôi nghiên cứu và áp dụng tôi đã nhận thấy những điều kiện thuận lợi và khó khăn như sau: a. Thuận lợi: - Được sự quan tâm của Ban giám hiệu nhà trường đã đầu tư cơ sở vật chất sách báo, tranh ảnh, nối mạng internet ...để đáp ứng việc tuyên truyền và phòng chống xâm hại tình dục cho trẻ và phụ huynh. - Trẻ chăm ngoan, thông minh, nhanh nhẹn và tích cực tham gia vào hoạt động. - Cha mẹ học sinh ngày càng quan tâm đến việc giáo dục về giới tính cho trẻ hơn và nhiệt tình ủng hộ giáo viên trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. b/ Khó khăn - Hiện nay, công tác giáo dục giới tính, phòng chống xâm hại tình dục trẻ em vẫn là vấn đề nhạy cảm với cả giáo viên lẫn phụ huynh. - Với văn hóa phương Đông truyền thống, đây vẫn là “vùng cấm” đối với không ít phụ huynh cũng như giáo viên. Chính vì vậy, khi đề cập đến vấn đề giáo dục giới tính cho trẻ thì không ít phụ huynh lảng tránh, không ủng hộ. Bên cạnh đó, nếu để giáo viên, cha mẹ nói về vấn đề này nhiều khi không đem lại hiệu quả vì tâm lý e ngại, không biết cách chia sẻ từ cả 2 phía. - Việc giáo dục giới tính trong trường mầm non cũng gặp khó khăn khi thực tế, trẻ thì còn quá nhỏ, còn giáo viên thì hoàn toàn không được đào tạo chuyên môn sâu về lĩnh vực này.Thực tế, việc trang bị các kiến thức về sức khỏe giới tính và phòng chống xâm hại không phải trường nào cũng có ý thức và năng lực triển khai một cách bài bản. Trong chương trình giảng dạy các hoạt động học, ngoài hoạt động khám phá thì gần như không có hoạt động học nào đề cập đến nội dung phòng chống xâm hại tình dục trẻ em. Vì thế trẻ gần như không có nhiều kiến thức và không có kĩ năng để phòng chống xâm hại tình dục. - Một số phụ huynh chưa hiểu tầm quan trọng của giáo dục giới tính cho con ở lứa tuổi mầm non
17 8/ Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả: Như vậy, qua một thời gian thực hiện nghiên cứu tài liệu, kinh nghiệm của bản thân, sự ủng hộ tích cực của các bậc cha mẹ và ban giám hiệu nhà trường giúp tôi tiến hành thực nghiệm “Dạy trẻ 5- 6 tuổi kĩ năng phòng tránh bị xâm hạitại trường mầm non Thanh Lương” và đã đạt được một số kết quả sau: * Đối với trẻ: Hầu hết trẻ đã biết được giới tính của mình và người khác, biết lựa chọn trang phục phù hợp với giới tính của mình, biết một vài sự khác biệt giữa mình và bạn khác giới. Trẻ đã nắm được một sốkiến thức cơ bản và kỹ năng cần thiết để có thể tự bảo vệ mình. Trẻ biết được nơi sinh hoạt đúng với giới tính của mình, trẻ có những sở thích, ước mơ phù hợp với giới tính của mình. Qua trò chuyện với trẻ và phụ huynh, còn một số trẻ chưa biết tự vệ sinh một số bộ phận trên cơ thể, còn để ba mẹ, người thân làm giúp. Số trẻ biết cách phòng tránh bị xâm hại tăng lên, nhưng vẫn còn một số cháu nhút nhát, còn lúng túng khi cô giáo hỏi những cách phòng tránh khi bị xâm hại. Cô giáo cần động viên, trau dồi thêm kiến thức cho các cháu đó. * Đối với phụ huynh: - Phụ huynh đã hiểu hơn được tầm quan trọng của việc dạy kĩ năng phòng chống xâm hại cho trẻ - Quan tâm và dành nhiều thời gian hơn cho trẻ - Phối hợp cùng giáo viên trong dạy trẻ kĩ năng phòng chống bị xâm hại * Kết quả đạt được sau khi áp dụng các giải pháp. * Tôi đã khảo sát lại các kỹ năng với trẻ để xem sau một năm thực hiện đề tài trẻ có những tiến bộ như thế nào, nhất là những trẻ ở mức trung bình và yếu.Tôi đã khảo sát trẻ lần 2 cuối tháng 1/2021 và thu được kết quả như sau : Đạt Chưa đạt Tổng STT Tiêu chí đánh giá Tỉ lệ Số Tỉ lệ số trẻ Số trẻ % trẻ % Trẻ biết thế nào được gọi là 1 35 27 77.1 8 22.9 vùng kín Ai được phép chạm vào 2 35 30 85.7 5 14.3 vùng kín Biết 1 – 2 cách để phòng 3 35 29 82.8 6 17.2 tránh xâm hại tình dục
18 Phụ huynh đã quan tâm 4 35 28 80 7 20 giáo dục giới tính cho trẻ Trên đây là: “Dạy trẻ 5- 6 tuổi kĩ năng phòng tránh bị xâm hạitại trường mầm non Thanh Lương” mà tôi đã đạt được. Tôi rất mong sự đóng góp nhiệt tình của hội đồng khoa học các cấp để bản thân tôi có nhiều kinh nghiệm hơn nữa trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ. Tôi xin chân thành cảm ơn./. Xác nhận của HĐSK nhà trường ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... ..................................................................................................................................... Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật. Thanh Lương, ngày 19 tháng 02 năm 2021 Người nộp đơn Nguyễn Đăng Thị Thu