Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Kinh nghiệm giúp trẻ chuẩn bị tốt tâm thế vào lớp 1 cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A2, Trường Mầm non Cán Khê, huyện Như Thanh

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:22

Thêm vào BST

Báo xấu

22
lượt xem 9
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích chính của đề tài "Kinh nghiệm giúp trẻ chuẩn bị tốt tâm thế vào lớp 1 cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A2, Trường Mầm non Cán Khê, huyện Như Thanh" là nghiên cứu, tìm ra nhiều giải pháp khác nhau phù hợp tạo cho trẻ mẫu giáo lớn có một tâm thế vững vàng, sẵn sàng bước vào lớp 1 để trẻ tiếp cận môi trường mới một cách tốt nhất và có hiệu quả nhất.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Kinh nghiệm giúp trẻ chuẩn bị tốt tâm thế vào lớp 1 cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A2, Trường Mầm non Cán Khê, huyện Như Thanh

....................................................................................................................... ................................................................................................................................. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ ................................................................................................................................. PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NHƯ THANH ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. KINH NGHIỆM GIÚP TRẺ CHUẨN BỊ TỐT TÂM THẾ ................................................................................................................................. VÀO LỚP 1 CHO TRẺ MẪU GIÁO 5-6 TUỔI A2 TRƯỜNG ................................................................................................................................. MẦM NON CÁN KHÊ, HUYỆN NHƯ THANH ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. Người thực hiện: Lê Thị Phượng ................................................................................................................................. Chức vụ: Giáo viên ................................................................................................................................. Đơn vị công tác: Trường MN Cán Khê ................................................................................................................................. SKKN thuộc lĩnh vực: Chuyên môn ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................. ................................................................................................................................ THANH HÓA, NĂM 2022
Mục lục Mục lục..................................................................................................................1 1. Mở đầu...............................................................................................................1 1.1. Lí do chọn đề tài.............................................................................................1 1.2. Mục đích nghiên cứu......................................................................................2 1.3. Đối tượng nghiên cứu.....................................................................................2 1.4. Phương pháp nghiên cứu................................................................................2 2. Nội dung sáng kiến............................................................................................3 2.1. Cơ sở lí luận....................................................................................................3 2.2. Thực trạng về chất lượng của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A2, Trường Mầm non Cán Khê trước khi áp dụng sáng kiến................................................................... 4 2.2.1. Thuận lợi......................................................................................................4 2.2.2. Khó khăn..................................................................................................... 5 2.2.3. Kết quả thực trạng....................................................................................... 5 2.3.2. Giải pháp 2: Chú trọng phát triển toàn diện cho trẻ....................................7 2.3.2.1. Chuẩn bị tâm thế để trẻ vào lớp 1 thông qua lĩnh vực phát triển thể lực, thể chất...................................................................................................................7 2.3.1.3. Chuẩn bị tâm thế để trẻ vào lớp 1 thông qua lĩnh vực phát triển tình cảm và kĩ năng xã hội..................................................................................................11 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường.........................................................................16 2.4.2. Đối với cô..................................................................................................16 3.1. Kết luận........................................................................................................ 17 3.2. Kiến nghị......................................................................................................18 3.2.1. Đối với nhà trường.................................................................................... 18 3.2.2. Đối với Phòng GD&ĐT huyện..................................................................19 TÀI LIỆU THAM KHẢO...................................................................................20
1. Mở đầu 1.1. Lí do chọn đề tài Giáo dục mầm non là bậc học đầu tiên đặt nền móng cho nền giáo dục quốc dân. Để có một đất nước phát triển cần phải có nền giáo dục phát triển. Trong những năm gần đây, khi nền kinh tế phát triển,đất nước ta đang có nhiều đổi mới, nền kinh tế ngày càng phát triển, đứng trước nền kinh tế công nghệ thông tin,sự hội nhập quốc tế đòi hỏi ngày càng cấp bách, nguồn nhân lực con người là yếu tố quyết định sự phát triển toàn diện của xã hội. Vì vậy là giáo viên mầm non người trực tiếp chăm sóc, giáo dục trẻ,tôi đã nhận thấy rằng nếu chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ tốt ngay từ những năm tháng đầu đời thì sẽ nâng cao hiệu quả tốt ở các bậc học tiếp theo. Chăm sóc, nuôi dưỡng tốt thì những búp non ấy sẽ xanh tươi và phát triển, trở thành thế hệ mầm non tương lai của đất nước biết kế thừa và phát huy những gì tốt đẹp nhất của loài người. Việc quan tâm chăm sóc ,cũng như tạo điều kiện để trẻ phát triển một cách toàn diện là một vấn đề mà toàn xã hội quan tâm.Với trẻ mầm non đặc biệt là trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi chúng ta cần quan tâm đặc biệt,vì đây là lứa tuổi chuẩn bị vào lớp 1.Chuẩn bị vào lớp 1 là một quá trình lâu dài, ngay từ tuổi nhà trẻ đến khi có đủ điều kiện vào lớp 1 và chỉ có trường mầm non mới làm tốt công tác này, vì mục tiêu của giáo dục mầm non là: Giúp trẻ phát triển thể chất, trí tuệ, tình cảm, hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách trẻ và phát triển ở trẻ những kỹ năng sống cần thiết, phù hợp với độ tuổi. Việc thay đổi thói quen cũng như môi trường khiến nhiều trẻ bỡ ngỡ và gặp không ít khó khăn khi bước vào lớp 1. Vì vậy để việc chuẩn bị tâm lí và kĩ năng cho trẻ trước khi vào lớp 1 là rất quan trọng trong cuộc đời của trẻ, là một bước chuyển mang tính chất nhảy vọt. Ở trẻ mẫu giáo hoạt động chủ đạo là hoạt động vui chơi, học mang tính chất “Học mà chơi,chơi mà học”. Giai đoạn chuyển từ mầm non sang lớp 1 là một bước chuyển lớn với các bé. Nhiều trẻ sẽ bỡ ngỡ và có thể gặp không ít khó khăn lúc mới vào lớp 1, khi đang quen được chăm sóc, vui chơi phải chuyển sang môi trường mới, với hoạt động học tập là chính, ngồi một chỗ, viết bài, làm toán trong thời gian dài... Vì vậy để việc chuẩn bị tâm lí và kĩ năng cho trẻ trước khi vào lớp 1 là rất quan trọng. Trẻ rất hiếu động tò mò, ham muốn học hỏi, tìm hiểu thế giới xung quanh. Trẻ thực sự học trong khi chơi, ở trẻ mẫu giáo lớn các yếu tố của hoạt động học tập đã xuất hiện, nhưng mới ở dạng sơ khai. Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mẫu giáo tạo cơ hội cho trẻ hoạt động, học bằng hành, giải quyết vấn đề, trải nghiệm tìm tòi, khám phá...giúp trẻ phát triển nhận thức, ngôn ngữ, tư duy, phát triển các kĩ năng thực hành, giao tiếp ứng xử. Không nên dạy trước những gì mà sau này trẻ phải học một cách bài bản ở trường tiểu học. Những bài học đầu tiên của trẻ mầm non là qua các bài đồng dao, bài thơ, bài hát, có tiết tấu vui tươi ngộ nghĩnh, tình cảm, bé thích và nhớ
2 nhanh. Trường mầm non là nơi trẻ làm quen với ngôn ngữ văn học nghệ thuật, trẻ được học cách hòa đồng với bạn bè, biết giữ yên lặng trong những giờ ngủ trưa, biết cảm ơn xin lỗi...những bài học nề nếp về sinh hoạt, sự tự lập và mối quan hệ trong môi trường tập thể sẽ góp phần hình thành nhân cách của trẻ. Với lứa tuổi mẫu giáo khởi đầu là làm quen với 29 chữ cái và học đọc, học viết thông qua các hình ảnh, đồ dùng dạy học, đồ chơi qua các trò chơi trí tuệ, thông qua các hoạt động khác như: Làm quen chữ cái, tạo hình, kể chuyện, hoạt động vui chơi, môi trường xung quanh, không gian lớp học..để tạo môi trường hoạt động cho trẻ nắm được 29 chữ cái và học đọc, học viết được tốt. Đây là cơ sở quan trọng để trẻ tiếp nhận tri thức khi bước vào lớp 1. Vì vậy,bản thân là người trực tiếp đứng lớp 5-6 tuổi A2 nên tôi đã nắm được đặc điểm tâm, sinh lý của trẻ, tâm lý của phụ huynh học sinh, tôi thấy việc chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo lớn 5-6 tuổi vào lớp 1 là vô cùng cần thiết và quan trọng. Chính vì vậy mà tôi chọn đề tài:"Kinh nghiệm giúp trẻ chuẩn bị tốt tâm thế vào lớp 1 cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A2, Trường Mầm non Cán Khê, huyện Như Thanh". 1.2. Mục đích nghiên cứu Chính vì vậy, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: "Kinh nghiệm giúp trẻ chuẩn bị tốt tâm thế vào lớp 1 cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi lớp A2, Trường Mầm non Cán Khê, huyện Như Thanh". Mục đích chính của đề tài là nghiên cứu, tìm ra nhiều giải pháp khác nhau phù hợp tạo cho trẻ mẫu giáo lớn có một tâm thế vững vàng, sẵn sàng bước vào lớp 1 để trẻ tiếp cận môi trường mới một cách tốt nhất và có hiệu quả nhất. 1.3. Đối tượng nghiên cứu Đối tượng: "Kinh nghiệm giúp trẻ chuẩn bị tốt tâm thế vào lớp 1 cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A2, Trường Mầm non Cán Khê, huyện Như Thanh". Phạm vi nghiên cứu: Trẻ mẫu giáo lớp 5-6 tuổi A2, trường Mầm non Cán Khê, huyện Như Thanh. 1.4. Phương pháp nghiên cứu Để nghiên cứu đề tài trên được tốt tôi đã sử dụng một số phương pháp để thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu. Phương pháp nghiên cứu lý thuyết: Tài liệu, sách báo, mạng internet, qua đó tôi có thể nắm được một số lý luận cơ bản về công tác chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo lớn vào học lớp 1. Phương pháp quan sát: Để tôi tìm hiểu tình hình thực tế, thực trạng công tác chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1. Phương pháp trao đổi đàm thoại: Sử dụng hệ thống câu hỏi: Tôi đặt ra câu hỏi đối với phụ huynh để họ nắm được sự nhận thức của mình đối với việc
3 chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo vào học lớp 1. Tôi đặt ra câu hỏi đối với trẻ để tìm hiểu về kết quả của công tác chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. Phương pháp thực nghiệm: Qua đó tôi điều tra được về các mặt của việc chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1 thông qua các tiết học, qua chế độ sinh hoạt hàng ngày của trẻ để nắm được kiến thức, kỹ năng mà trẻ có được. Phương pháp thống kê xử lý số liệu: Phương pháp toán học và các bảng biểu. Phương pháp đàm thoại trò chuyện: Trò chuyện giữa giáo viên cùng đồng nghiệp, giữa cô với phụ huynh của trẻ và giữa cô với trẻ. 2. Nội dung sáng kiến 2.1. Cơ sở lí luận Những năm qua Đảng và nhà nước có rất nhiều các chủ trương, chính sách về giáo dục trên phạm vi toàn quốc, giáo dục mầm non đã có một bước phát triển rất đáng kể vể chất lượng, số lượng, quy mô trường lớp đảm bảo. Để thực hiện thành công chiến lược phát triển giáo dục Việt Nam 2021-2030 (gọi tắt là chiến lược).“Phát triển giáo dục và đào tạo cùng với phát triển khoa học và công nghệ là quốc sách hàng đầu; đầu tư cho giáo dục và đào tạo là đầu tư cho phát triển. Đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo theo nhu cầu phát triển của xã hội”. (Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII) [1]. Việc chuẩn bị cho con trẻ vào học lớp 1 không chỉ là chuẩn bị đầy đủ quần áo, sách vở, cặp, bút, dụng cụ học tập và cho con học trước chương trình lớp 1 là đủ mà phải chuẩn bị tâm lý cho trẻ, để trẻ bước vào lớp 1 với một tâm thế vững vàng, đầy háo hức đón chờ một sự thay đổi nhiều điều mới lạ. Bởi lẽ trẻ có háo hức muốn khám phá điều mới lạ thì trẻ mới ham thích đến trường, mới say sưa tìm tòi để khám phá thế giới xung quanh. Đây là động cơ tốt, ta muốn trẻ học tốt thì phải tạo động lực thúc đẩy. Quá trình dạy, học là quá trình tương tác diễn ra giữa người dạy và người học, cần tạo động lực thúc đẩy tác động trực tiếp đến người học và người dạy thì kết quả đạt được mới cao. Ta thấy khi trẻ mầm non lên học tập ở trường Tiểu học một loạt quan hệ xã hội cần được thay đổi: Quan hệ giữa trẻ với cô được thay thế bằng quan hệ “ thầy - trò”, quan hệ giữa trẻ với trẻ ở trường Mầm non là quan hệ bạn bè cùng chơi nay chuyển sang quan hệ bạn bè cùng học. Vì vậy việc cho trẻ làm quen với hoạt động học tập, với quan hệ xã hội ở trường Tiểu học ngay trong quá trình học tập ở trường mầm non là rất cần thiết. Trẻ mẫu giáo đang sống trong một môi trường được sự chăm lo chu đáo của cô về dạy dỗ, chăm sóc và nuôi dưỡng, được các cô chăm sóc nhiệt tình như người mẹ thứ hai. Giống như trong bài hát: “Lúc ở nhà mẹ củng là cô giáo Khi đến trường cô giáo như mẹ yêu Cô và mẹ là hai cô giáo...”. (Cô và mẹ - Phạm Tuyên) [2].
4 Vì thế chuyển sang lớp 1, sang môi trường hoàn toàn mới lạ khác với môi trường mẫu giáo trẻ sẽ rất bỡ ngỡ, dễ bị hoang mang, lo sợ, dao động về mặt tâm lý, khó tiếp cận và thích nghi ngay được. Một trong những vấn để ảnh hưởng đến kết quả học tập của trẻ ở lớp 1 đó là vấn đề từ phụ huynh, phụ huynh đa phần chưa ý thức được tầm quan trọng của học tập đối với con em mình, nên việc quan tâm, đốc thúc trẻ học là chưa cao. Nắm được tình hình như vậy bắt buộc chúng ta phải chuẩn bị cho trẻ tính tự lập, ý thức cao, không ỷ lại. Vậy phải làm như thế nào để trẻ có thể học tập tốt ở tiểu học? Đây quả thật là câu hỏi không dễ dàng nếu chúng ta không chuẩn bị cho trẻ về mọi mặt. Tuy nhiên việc chuẩn bị đó không phải một sớm một chiều, đó là cả một quá trình lâu dài. Những sự chuẩn bị đó phải đảm bảo được tính khoa học, tính kế thừa. Những kiến thức đã được hình thành ở lứa tuổi mầm non cần phải được củng cố và mở rộng, hoàn thiện ở mức độ cao hơn giúp trẻ không bị thay đổi đột ngột khi chuyển sang hoạt động chủ đạo từ hoạt động vui chơi sang hoạt động học tập ở trường tiểu học. Chính vì thế nhiệm vụ của giáo viên mầm non là phải tạo cho trẻ mẫu giáo đặc biệt là trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi một tâm thế vững vàng, sẵn sàng bước vào lớp 1 để trẻ tiếp cận môi trường mới một cách tốt nhất. 2.2. Thực trạng về chất lượng của trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A2, Trường Mầm non Cán Khê trước khi áp dụng sáng kiến Khi nghiên cứu đề tài nay tôi cũng gặp phải những thuận lợi và khó khăn sau: 2.2.1. Thuận lợi Trường Mầm non Cán Khê được công nhận là trường đạt chuẩn quốc gia mức độ 1 năm 2021 nên được đầu tư nhiều cơ sở vật chất và trang thiết bị dạy và học. Đội ngũ giáo viên trong trường 100 % có trình độ chuẩn và trên chuẩn, các giáo viên trong nhà trường hầu như trẻ tuổi, có năng lực . Được sự phân công của ban giám hiệu nhà trường, bản thân được trực tiếp giảng dạy lớp mẫu giáo 5-6 tuổi A2. Dạy theo chương trình giáo dục mầm non, được cung cấp các tài liệu tham khảo về kiến thức chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ vào lớp 1. Nhà trường tạo mọi điều kiện bản thân được học các chuyên đề hàng năm, được tham khảo nhiều tài liệu, sách báo… những thông tin trên mạng về kiến thức chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1 đã giúp cho bản thân có nhiều kiến thức để viết đề tài. Tham gia dự giờ đồng nghiệp tại lớp, cũng như dự giờ của các bạn đồng nghiệp trong khi thao giảng, trong các đợt tập huấn chuyên môn, trong các hội thi giáo viên giỏi. Thực hiện chương trình giảng dạy có đầy đủ đồ dùng để thực hiện tiết dạy. Các cháu ham hiểu biết có nề nếp thói quen trong học tập.
5 Được sự ủng hộ của các bậc phụ huynh học sinh đã phối hợp chu đáo, nhiệt tình trong công tác chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trẻ. Lớp tôi chủ nhiệm có đầy đủ các trang thiết bị hiện đại như: Ti vi, các loại, đồ dùng đồ chơi đầy đủ phục vụ cho chương trình giáo dục Mầm non của Bộ Giáo Dục, phòng học rộng rãi, thoáng mát, có đủ ánh sáng cho trẻ hoạt động. Tỷ lệ huy động trẻ 5 tuổi ra lớp là 100%, 100% trẻ ăn bán trú tại trường. Đa số các cháu có cùng độ tuổi, cháu đi học đều và ngoan, lễ phép, biết vâng lời cô giáo. Lớp 5-6 tuổi A2 tôi phụ trách có 32 cháu cùng độ tuổi, hầu như các cháu đã học qua chương trình lớp mẫu giáo nhỡ (4-5 tuổi) nên việc thực hiện các nội dung sinh hoạt hằng ngày trẻ đã thực hiện tốt và đi vào nề nếp, nhiều cháu có khả năng lao động tự phục vụ. Qua đó cũng giúp tôi thành công hơn trong việc chuẩn bị tâm thế cho trẻ trước khi vào lớp 1. Bên cạnh đó thì tôi cũng được sự tín nhiệm và tin cậy của phụ huynh khi đem con đến lớp gửi nên điều đó cũng phần nào giúp tôi có động lực trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ và chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ lớp tôi khi vào lớp 1. 2.2.2. Khó khăn Trường Mầm non Cán khê là một trường thuộc vùng miền núi, hầu hết phụ huynh làm nông nghiệp, kinh tế còn khó khăn chưa có thời gian quan tâm đến việc học của con, vì vậy việc học tập của trẻ chưa đạt kết quả cao, việc nhận thức vấn đề cho con vào lớp 1 còn lệch lạc. Số trẻ trong lớp vẫn chưa đồng đều về chất lượng, số ít cháu còn nhút nhát trong khi thể hiện ý tưởng của mình và có 1 trẻ khuyết tật hòa nhập. Do dịch covid -19 kéo dài ảnh hưởng đến việc tới lớp của trẻ. Phần lớn các gia đình bố mẹ đi làm ăn xa cháu ở với ông bà, nên việc tiếp thu những thông tin truyền thông bên ngoài còn chậm nên ảnh hưởng đến chất lượng học của trẻ. Đồ dùng, đồ chơi của lớp đầy đủ so với khu vực nông thôn nhưng còn thiếu nhiều so với khu vực thành phố. Căn cứ vào tình hình trên trước khi tiến hành nghiên cứu đề tài bản thân đã tiến hành khảo sát trên trẻ như sau. 2.2.3. Kết quả thực trạng Bản thân tôi sau khi được phân công chủ nhiệm lớp 5-6 tuổi A2, tôi đã đi sâu vào tìm hiểu đánh giá từng trẻ, xem sổ theo dõi sức khoẻ của trẻ để từ đó tôi có thêm tư liệu về từng cá nhân trẻ và nắm được tình hình học tập cũng như sức khoẻ của trẻ. Từ đó tôi bắt đầu khảo sát chất lượng trên trẻ, kết quả đạt như sau:
6 Tổng Đạt Chưa đạt TT Nội dung đánh giá số Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ trẻ trẻ % trẻ % 1 Tâm lý trẻ. 20 62,5 12 37,5 2 Nề nếp kỷ luật. 22 68,8 10 31,2 3 Kỹ năng tự phục vụ. 19 59,4 13 40,6 4 Kỹ năng giao tiếp tự tin. 32 21 65,6 11 34,4 5 Kỹ năng tư duy giải quyết vấn đề. 18 56,2 14 43,8 6 Làm quen với chữ viết. 17 53,1 15 46,9 Đứng trước tình hình trên, tôi thiết nghĩ cần phải có kế hoạch để nâng cao chất lượng chăm sóc, phát triển đầy đủ các mặt giáo dục cho trẻ để trẻ có tâm thế sẵn sàng bước vào lớp 1. Đồng thời tìm ra biện pháp để chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi vào lớp 1 đạt kết quả tốt nhất. Tôi xin mạnh dạn trao đổi cùng các bạn đồng nghiệp: "Kinh nghiệm giúp trẻ chuẩn bị tốt tâm thế vào lớp 1 cho trẻ mẫu giáo 5-6 tuổi A2, Trường Mầm non Cán Khê, huyện Như Thanh". 2.3. Các giải pháp thực hiện 2.3.1. Giải pháp 1: Phối hợp chặt chẽ với gia đình trong việc thực hiện mục đích giáo dục trẻ Thời điểm bắt đầu vào lớp 1 là một giai đoạn chuyển biến rất lớn từ môi trường vui chơi là chủ đạo sang giai đoạn học là chủ đạo. Sự thay đổi này dễ tác động đến tâm lý, nếu không được gia đình chuẩn bị chu đáo rất dễ tạo cho các cháu cảm giác chán nản, lo sợ ảnh hưởng trực tiếp và lâu dài cho cả quá trình tiếp nhận kiến thức về sau. Trẻ học tốt trong năm đầu tiên ở trường Tiểu học có ảnh hưởng tích cực cho những năm học sau đó, và sự chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 không chỉ là việc của cô mà còn là của gia đình trẻ. Vì vậy ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng kế hoạch phối hợp với phụ huynh để chăm sóc, giáo dục trẻ, chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. Trao đổi, thống nhất với gia đình về mục đích, nội dung, phương pháp, biện pháp, hình thức chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. Giải thích cho phụ huynh hiểu tầm quan trọng việc cho trẻ 5- 6 tuổi chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1. Sự chuẩn bị này cần tập trung vào các mặt: Thể chất, dinh dưỡng, nhận thức, ngôn ngữ, cảm xúc, quan hệ xã hội, động cơ học tập. Việc chuẩn bị này không phải tập trung vào kỹ năng học tập (viết, đọc) mà là phát triển các chức năng tâm lý đảm bảo cho việc học. Tuyên truyền cho phụ huynh vấn đề phòng chống dịch covid-19 và thực hiện tốt 5K cho trẻ tới lớp, bởi vì phụ huynh là trợ thủ đắc lực trong việc chăm, sóc nuôi dạy trẻ. Bản thân tôi thường xuyên trao đổi với phụ huynh về tình hình học tập và vui chơi, cách phòng chống dịch covid-19 của trẻ ở lớp và ở nhà thông qua giờ đón trẻ và giờ trả trẻ hằng ngày.
7 (Ảnh cô Phượng trao đổi với phụ huynh) Song từ đó, tôi cũng giải thích cho phụ huynh biết rằng do đặc điểm phát triển và hoàn cảnh sống cụ thể của từng trẻ khác nhau nên mức độ và sự hoàn thiện trong từng lĩnh vực luôn có sự khác biệt. Bởi vậy, các bậc phụ huynh rất cần tìm hiểu các chỉ số cơ bản trong “Bộ chuẩn phát triển trẻ em năm tuổi”. (Chuyên đề. Bồi dưỡng thường xuyên Mô đun 34) [3]. Từ đó mà các phụ huynh cần phải biết và kết hợp cùng với cô giáo để giúp con mình bổ sung phát triển hoàn thiện những chỉ số quan trọng chuẩn bị cho hoạt động học tập ở lớp 1. Để giải thích cho một số phụ huynh nôn nóng, mong muốn cho con học trước chương trình tôi thường xuyên giải thích cho phụ huynh hiểu rằng ở trường mầm non chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 bằng chương trình dạy làm quen với chữ cái và con số. Học chữ ở tuổi mầm non chỉ tạo nền tảng bước đầu, vào lớp 1 trẻ mới thực sự được dạy theo chương trình đúng, chuẩn. Mục đích giáo dục mầm non là chăm sóc, nuôi dưỡng, tổ chức hoạt động vui chơi. Đồng thời tôi còn nhắc nhở phụ huynh kết hợp cùng với cô giáo giúp trẻ có những kĩ năng sống tốt nhất. Vì thế tôi thường xuyên liên lạc với phụ huynh qua bảng “Cha mẹ cần biết” để phụ huynh hiểu được các kĩ năng học tập, lao động tự phục vụ bản thân qua các chủ đề trong năm học và từ đó giúp họ hiểu hơn về công tác chuẩn bị để sẵn sàng cho trẻ vào lớp 1. 2.3.2. Giải pháp 2: Chú trọng phát triển toàn diện cho trẻ 2.3.2.1. Chuẩn bị tâm thế để trẻ vào lớp 1 thông qua lĩnh vực phát triển thể lực, thể chất Phát triển thể lực được cho là một điều kiện quan trọng ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình học tập của trẻ. Một cơ thể khỏe mạnh là tiền đề vật chất giúp cho trẻ phát triển năng lực hoạt động trí tuệ ở trường Tiểu học. Chuẩn bị về mặt thể lực cho trẻ không đơn thuần là sự chuẩn bị về lượng phát triển chiều cao và trọng lượng cơ thể mà còn là sự chuẩn bị về chất, năng
8 lực làm việc bền bỉ, dẻo dai, có khả năng chống lại sự mệt mỏi của thần kinh, cơ bắp, độ khéo léo của bàn tay, tính nhanh nhạy của các giác quan … Để có được phẩm chất đó, cần tạo một chế độ sinh hoạt, ăn uống, nghỉ ngơi, luyện tập, dạy trẻ rèn luyện một cách khoa học và hợp lý cả về thời gian và phù hợp với đặc điểm phát triển riêng của từng trẻ. Ở trường mầm non trẻ được hoạt động hàng ngày để phát triển thể lực như: Thông qua thực hiện tập thể dục sáng thường xuyên lồng ghép các bài hát, Nhạc Erobic vào bài tập phát triển chung giúp trẻ rất hứng thú và qua đó trẻ có cơ thể khỏe mạnh phát triển. Khi lên kế hoạch chủ đề mỗi tuần 1 lần tôi cho trẻ thực hiện 1 bài tập vận động cơ bản để phát triển thể chất cho trẻ. (Ảnh cô Phượng và trẻ tập thể dục) Ngoài thể dục sáng ra tôi còn thường xuyên lồng ghép giáo dục thể chất vào các môn học ở các chủ đề: Như chủ đề “Bản thân” tôi dạy trẻ hiểu được chức năng, sự cần thiết của việc chăm sóc giữ gìn vệ sinh cơ thể, dạy trẻ nhận biết được bốn nhóm thực phẩm, biết được lợi ích của bốn nhóm thực phẩm với sức khỏe của bản thân. Cho trẻ biết lợi ích của việc ăn uống đầy đủ chất, sự cần thiết của việc luyện tập thể dục đối với sức khỏe bản thân, dạy trẻ cách lao động tự phục vụ bản thân như: Dạy trẻ tự thắt dây giày, tự cài nút áo, tự xếp quần áo sau khi thay đồ, từ đó cho trẻ hình thành tính độc lập, không phụ thuộc, ỷ lại vào người khác. Ngoài công việc lao động tự phục vụ bản thân ra tôi còn cho trẻ biết giữ gìn vệ sinh môi trường trong và ngoài lớp, biết giúp cô một số công việc đơn giản. Ví dụ: Trong giờ ăn trẻ tự gấp khăn, xếp thìa, bát, chia cơm cho các bạn phụ cô, tạo cho trẻ hứng thú khi được lao động tự phục vụ mình và bạn.
9 ( Ảnh hoạt động giờ ăn của trẻ ở lớp 5 - 6 tuổi A2) Ngoài việc thực hiện tốt công tác chăm sóc giáo dục trẻ trên lớp tôi thường xuyên quan tâm đến việc rèn luyện thể chất cho trẻ một cách hợp lý và khoa học thông qua các hoạt động chung, hoạt động ngoài trời... Bên cạnh đó Tôi còn thường xuyên tổ chức các trò chơi vận động, trò chơi dân gian… cho trẻ tham gia một cách tích cực nhằm rèn luyện sự khéo léo, nhạy bén của các giác quan. Ví dụ: Trò chơi: “Kéo co”, “Mèo đuổi chuột”, “Rồng rắn lên mây”... Ngay từ những ngày đầu trẻ lên lớp mẫu giáo lớn chúng tôi đã kết hợp với nhà trường và y tế xã cân và khám sức khoẻ định kỳ cho trẻ để chấm kênh sức khoẻ, đồng thời dựa trên kết quả khám biết tình hình bệnh tật của từng trẻ. Trên cơ sở đó phân loại sức khoẻ theo kênh, và phân loại theo bệnh tật của trẻ. Thường xuyên trao đổi với phụ huynh về chế độ sinh hoạt, ăn uống, nghỉ ngơi….Những trẻ nào ăn chậm, ít ngủ, ít vận động…Để ở trường dễ theo dõi và động viên tạo môi trường cho trẻ để thích nghi và hòa nhập. Sau một thời gian rèn luyện trẻ đã quen nề nếp ở trường ăn, ngủ đúng giờ, trẻ được vận động hợp lý, trao đổi với huynh về sự tiến bộ của cháu để khi ở nhà phụ huynh chăm sóc phù hợp hơn. (Ảnh cô Phượng và trẻ đang chơi trò chơi mèo đuổi chuột)
10 2.3.1.2. Chuẩn bị tâm thế để trẻ vào lớp 1 thông qua lĩnh vực phát triển ngôn ngữ và trí tuệ; * Chuẩn bị về mặt phát triển ngôn ngữ Phát triển ngôn ngữ cho trẻ 5-6 tuổi vừa giúp cho việc phát triển trí tuệ của trẻ, vừa là công cụ để tư duy. Vì vậy việc chuẩn bị cho trẻ sử dụng thành thạo tiếng mẹ đẻ trong sinh hoạt hàng ngày là việc quan trọng nhất để chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1. Trẻ có ngôn ngữ mạch lạc phát triển tốt, thì đồng thời các quá trình tâm lý như tư duy, tưởng tượng, trí nhớ, tri giác…của trẻ cũng phát triển tốt. Để chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1 một cách khoa học ngay từ đầu năm học tôi phải xây dựng kế hoạch rèn luyện và phát triển ngôn ngữ cho trẻ một cách thường xuyên, liên tục ở mọi lúc, mọi nơi, mọi hoạt động để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ. Ví dụ: Thông qua trò chuyện, giao tiếp thường ngày, thông qua các hoạt động học tập nhất là hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học: Đọc thơ, đồng dao, kể lại chuyện… (Ảnh cô Phượng đang dạy giờ kể chuyện) Thông qua đọc thơ, kể chuyện nhằm cung cấp cho trẻ vốn từ phong phú trẻ được đàm thoại, được đặt câu hỏi, về thế giới xung quanh, phát triển ngôn ngữ nói mạch lạc. Ví dụ: Trong giờ kể chuyện “Dê đen và dê trắng” trẻ có thể đóng vai nhân vật và đàm thoại với nhau. Thông qua ngôn ngữ, lời nói của người lớn, trẻ làm quen với các sự vật, hiện tượng và hiểu những đặc điểm, tính chất, cấu tạo, công dụng... của chúng và trẻ học được từ tương ứng (từ và hình ảnh trực quan đi vào nhận thức của trẻ cùng một lúc). Ngôn ngữ giúp trẻ mở rộng hiểu biết về thế giới xung quanh. Từ ngữ giúp cho việc củng cố những biểu tượng đã được hình thành.
11 * Chuẩn bị về mặt phát triển trí tuệ Phát triển trí tuệ có ý nghĩa quan trọng đối với việc chuẩn bị tâm thế sẵn sàng cho trẻ vào lớp 1. Vì vậy trẻ cần phải có sự rèn luyện về các thao tác trí tuệ, có sự hiểu biết về bản thân, gia đình, môi trường xung quanh, các biểu tượng định hướng về thời gian, không gian đồng thời có kỹ năng thực hiện hoạt động trí óc như biết so sánh, phân tích, tổng hợp về các sự vật, hiện tượng xung quanh như nắng, mưa, nóng, lạnh, thứ bậc trong gia đình, được thực hiện thông qua các hoạt động như: Hoạt động học tập (qua các tiết học như: Văn học, làm quen chữ cái, làm quen với toán, hoạt động vui chơi, khám phá khoa học…) Trẻ cần đạt được những yêu cầu của các môn học, hoạt động. Đó chính là hành trang và là vốn hiểu biết rất cần thiết để trẻ bước vào lớp 1 tự tin và vững vàng. Hoạt động trí óc là những hành động trí óc đơn giản như so sánh sự giống nhau hay khác nhau của 2 hay nhiều sự vật, hiện tượng, đối chiếu về kích thước hỏi và thử trả lời, đếm,...Trẻ mẫu giáo lớn rất hay đặt ra các câu hỏi, câu hỏi của trẻ không chỉ đơn giản ở các dạng như: “Ai”, “Ở đâu”... Mà còn hỏi các dạng như: “Tại sao”, “Như thế nào”,... Sẻ kích thích sự phát triển trí tuệ từ những câu hỏi trẻ đặt ra .Cô luôn tận dụng mọi cơ hội để kích thích hứng thú của trẻ đối với hoạt động trí óc: Tự giải quyết 1 số tình huống xảy ra hàng ngày, có sự hiểu biết cơ bản về bản thân, gia đình, xã hội, biểu tượng về thời gian, không gian, một số kĩ năng cơ bản về toán học. Ví dụ: Trong giờ học tôi cho trẻ làm quen một số thuật ngữ toán học " Nhiều hơn, ít hơn", những con số... Trong giờ chơi cho trẻ chơi một số trò chơi: Bán hàng: Trẻ đóng vai người bán hàng, người mua hàng. Trò chơi Bác sĩ: Trẻ biết dùng ống nghe để khám bệnh cho bệnh nhân, biết dùng bút ghi tên thuốc… Góc khoa học: Ghi lại kết quả thí nghiệm, lập bảng. 2.3.1.3. Chuẩn bị tâm thế để trẻ vào lớp 1 thông qua lĩnh vực phát triển tình cảm và kĩ năng xã hội Sự phát triển các mặt tình cảm và kỹ xã hội là tiền đề quan trọng cho việc học và phát triển toàn diện nhân cách của trẻ, khả năng tập trung, chấp hành những quy định chung và sự chỉ dẫn của cô là vô cùng cần thiết, là yếu tố giúp trẻ học tập tốt ở trường Tiểu học sau này. Khi trẻ tự tin vào chính bản thân mình, trẻ sẽ học được cách chủ động, độc lập trong việc thực hiện các nhiệm vụ đến cùng. Để chuẩn bị về mặt tình cảm và kỹ năng xã hội cho trẻ đạt kết quả tốt Tôi còn chuẩn bị một số việc sau: Tôi thường xuyên giáo dục trẻ ý thức về bản thân như đặt các câu hỏi để kích thích trẻ biểu lộ những suy nghĩ, cảm xúc của mình thông qua tranh ảnh,
12 hình vẽ, thơ, truyện. Khuyến khích trẻ tự tổ chức các trò chơi đặc biệt là trò chơi phân vai theo chủ đề, giáo dục các cháu có thói quen tính đoàn kết giúp nhau trong các hoạt động. Ví dụ: Trong hoạt động góc: Trẻ biết tự phân vai chơi, biết nhường nhịn, đoàn kết và giúp đỡ nhau. Bên cạnh đó Tôi còn giúp trẻ tự lựa chọn và tham gia các hoạt động chơi nhằm phát triển tính tự tin, tự lực và sáng tạo của trẻ. Giúp trẻ ham học bằng cách thiết kế những hoạt động thú vị vui nhộn, vừa sức cho trẻ như chơi xếp hình, nấu ăn, gieo hạt và quan sát sự lớn lên của cây. Qua các hoạt động tôi kết hợp giáo dục trẻ ý thức chấp hành nội quy, quy định ở trường, lớp học, những nơi công cộng, chấp hành luật an toàn giao thông. Ý thức và thái độ cư xử phù hợp đối với người thân trong gia đình. Có quan hệ tốt đẹp với bạn bè, cô giáo và những người lớn khác trong trường Mầm non đồng thời giúp trẻ có những biểu tượng chính xác về trường Tiểu học. 2.3.3. Giải pháp 3: Cho trẻ làm quen với đọc, viết và tập cho trẻ kĩ năng cầm bút, cầm sách, tư thế ngồi đọc, viết * Chuẩn bị cho việc học đọc sau này của trẻ Tôi luôn nghĩ mục đích của việc cho trẻ làm quen với chữ cái là giúp trẻ nhận được mặt chữ, cách phát âm chính xác từng chữ cái. Trên cơ sở đó trẻ thích ứng được với tập đọc, tập viết ở lớp một. Cho trẻ làm quen với chữ cái là nhiệm vụ quan trọng trong việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 nên ngay từ đầu năm học tôi đã xây dựng kế hoạch, lựa chọn hình thức cho trẻ làm quen chữ cái một cách thích hợp. Tôi sử dụng các trò chơi, nhất là trò chơi lô tô, tranh ảnh có chứa từ, chữ cái. Ví dụ: Trò chơi hái hoa: Trong mỗi bông hoa có chứa chữ cái cô cho trẻ lên hái hoa và phát âm chữ cái đó. Sử dụng các trò chơi trên máy tính cho trẻ làm quen với việc đọc, cầm bút viết. Tôi còn cho trẻ làm quen với chữ cái trong các hoạt động giáo dục theo chương trình Giáo dục Mầm non. Dạy trẻ biết phát âm, tô và đồ các chữ cái. Hướng dẫn trẻ làm quen cách đọc các từ, câu đơn giản như hướng dẫn trẻ tìm ký hiệu chữ trong bảng danh sách lớp, gọi tên một số đồ vật được ghi trên những đồ dùng cá nhân, bảng chữ ghi tên đồ vật thường dùng (như bút chì, giấy, góc sách, vở bài tập của trẻ...) nhận biết tên của mình, đồ dùng cá nhân của bản thân qua các ký hiệu (dép của trẻ, khăn mặt, cốc, túi hồ sơ cá nhân của trẻ, tên trẻ trong nhãn vở…). Cho trẻ tập mở sách ra xem, ngồi đúng tư thế, hướng đọc, viết từ trái sang phải, từ dòng trên xuống dòng dưới. Nhận dạng và phát âm 29 chữ cái tiếng Việt trong các từ, cụm từ, nhận biết chữ in thường, chữ viết thường dưới hình thức trò chơi và các hoạt động trải nghiệm.
13 Tôi thường xuyên đọc sách cho trẻ nghe, khi đọc cho trẻ nghe, Tôi cho trẻ ngồi cùng hướng với cô, khi trẻ nghe và nhìn cách cô đọc sách trẻ có thể học được những kiến thức từ nội dung sách, cách sử dụng sách và nguyên tắc đọc, hướng dẫn trẻ ý thức giữ gìn và bảo vệ sách.Tôi lựa chọn những sách có hình ảnh sinh động ở ngoài bìa nhằm gây hứng thú cho trẻ đối với sách. Từ việc đọc sách trẻ nhận ra các từ mới trong truyện, mong muốn được đọc truyện. (Ảnh trẻ cùng xem sách, truyện) Thông qua việc đọc sách trẻ khám phá các ký hiệu và mẫu chữ khác nhau, kích thích sự tò mò tìm hiểu các từ và chữ. * Chuẩn bị cho việc học viết sau này của trẻ Tôi thường xuyên tổ chức, lên kế hoạch các hoạt động ở mọi lúc, mọi nơi như: Tập tô, tập vẽ giúp trẻ làm quen với các nét cơ bản của chữ viết tiếng việt và biết cách đưa nét tạo thành chữ viết, cũng từ đó tôi luyện được cho trẻ cách cầm bút đúng, cách mở sách, tư thế ngồi đúng…và biết cách đưa nét tạo thành chữ viết. Ngoài ra Tôi còn tổ chức cho trẻ các trò chơi luyện ngón tay nhằm rèn luyện vận động của các cơ nhỏ và sự khéo léo của các ngón tay, sự phối hợp tay mắt như chơi buộc dây, cài cúc, xếp hột hạt, chơi lăn bóng, chuyền bóng. Ví dụ: Khi trẻ chơi ở góc phân vai làm bác sĩ tôi thường chuẩn bị giấy bút cho trẻ để trẻ dùng để viết ghi tên bệnh nhân, ghi thuốc cho bệnh nhân, góc bán hàng trẻ dùng bút dể ghi tên các mặt hàng , góc khám phá khoa học trẻ ghi lại các kết quả nghiên cứu….Đối với trẻ việc viết như thế chỉ là một vài chữ , vài nét bút không rõ chữ nhưng đó chính là những hứng thú đầu tiên về chữ mà trẻ được thực hành trong quá trình chơi bắt chước hành động của người lớn. Bên cạnh đó, Tôi cũng chú ý đến việc tổ chức các hoạt động tạo hình như: Vẽ tranh, nặn, xé dán, đồ, in hình, vò giấy,… đặc biệt các hoạt động có sử dụng bút, giấy như làm sách, hoàn thiện bức tranh, làm các tấm thiệp chúc mừng với
14 nội dung về các ngày hội, ngày lễ. Từ đó tôi luyện được sự khéo léo cho trẻ và cũng kết hợp được những dòng chữ tên đề tài của tranh và tên tác giả, tôi khuyến khích trẻ khi vẽ xong bài của mình thì“Kí tên” mình vào góc trái của bức tranh để ghi lại sản phẩm sau đó mới treo tranh trẻ lên. Sau mỗi lần như vậy tôi quan sát thấy trẻ rất hứng thú với việc “Kí tên” sau mỗi lần hoàn thành xong sản phẩm. (Ảnh giờ hoạt động tạo hình của cô Phượng và trẻ ) 2.3.4. Giải pháp 4: Chuẩn bị một số kĩ năng cần thiết tạo hứng thú cho hoạt động học tập và tinh thần cho trẻ * Chuẩn bị một số kĩ năng cần thiết tạo hứng thú cho hoạt động học tập Nhận thấy nhiệm vụ của bản thân là vô cùng quan trọng trong việc chuẩn bị hành trang cho trẻ vào lớp 1 nên Tôi luôn tạo điều kiện rèn luyện 1 số kĩ năng cơ bản của hoạt động học tập cần thiết như giúp trẻ: Cách cầm bút, tư thế viết… nhằm giúp trẻ thích ứng với hoạt động học tập mới, tránh được những bỡ ngỡ ban đầu dễ gây cho trẻ cảm giác sợ sệt, thiếu tự tin. Để đạt được hiệu quả cần tạo điều kiện cho trẻ làm quen dần với môi trường học tập như: Bố trí bàn ghế cho trẻ ngồi học, cung cấp và cho trẻ tiếp xúc thường xuyên với sách, truyện, bút, thước…hướng dẫn trẻ sử dụng các dụng cụ học tập đó như thế nào cho đúng thông qua việc làm mẫu, quan sát và uốn nắn trực tiếp cho trẻ.
15 (Ảnh giờ hoạt động tô,đồ chữ cái của trẻ ) Việc chuẩn bị cho trẻ mẫu giáo trước khi vào trường lớp 1 được Tôi tiến hành thường xuyên, từ thấp đến cao, từ đơn giản đến phức tạp thông qua các trò chơi hay các hoạt động hấp dẫn mà trẻ yêu thích. Ví dụ: Trò chơi nhìn nhanh nói khẽ, trò chơi truyền thông tin cho nhau, tạo chữ trên không, nắm tay tạo ra các kiểu chữ theo ý thích ... Tôi luôn phải dặn mình cần tránh nôn nóng, áp đặt trẻ học trước những gì mà trẻ được tiếp thu một cách bài bản ở trường tiểu học sau này. Trong quá trình giáo dục, tôi thường khơi gợi ở trẻ lòng mong mỏi, háo hức được đi học. Qua các hoạt động vui chơi, học tập, lao động, trò chuyện với trẻ về sự hiểu biết của trẻ các nghề. Ví dụ: Hỏi cháu lớn lên con thích làm nghề gì: Bác sỹ, cô giáo, kỹ sư…. Nhấn mạnh với trẻ muốn làm được những nghề đó các con phải đi học. Qua trò chơi đóng vai có chủ đề, qua tham quan lớp học ở trường Tiểu học, tôi giúp trẻ hiểu biết về trường Tiểu học, về nhiệm vụ của học sinh lớp 1, mối quan hệ xã hội trong trường Tiểu học, những yêu cầu của nhà trường. Qua những hoạt động này các cháu được làm quen, tiếp xúc với các hoạt động ở trường Tiểu học, với quan hệ xã hội và nhiệm vụ của mỗi cá nhân trong trường….dần dần hình thành ở các cháu tâm lý muốn được học tập ở trường Tiểu học. * Chuẩn bị một số kĩ năng cần thiết tạo hứng thú cho hoạt động tinh thần Chuẩn bị tốt về mặt tinh thần đối với trẻ cũng rất quan trọng. Trẻ có một tinh thần tốt, luôn luôn vui vẻ, thích thú trong mọi công việc, và đặc biệt là luôn vươn tới, luôn mong mỏi mình sẽ được đi học lớp 1 đó là một điều rất tốt. Tôi
16 luôn đặt câu hỏi thăm dò ý kiến trẻ như: “Con có thích đi học lớp 1 không? con có thích đeo cặp không? Vì sao thích? Vì sao không?”. Vì vậy, tôi luôn động viên, khích lệ trẻ. Ví dụ: Nếu các con ngoan, học giỏi và biết vâng lời người lớn thì sẽ được đi học lớp 1. Thông qua việc được lên lớp 1 dùng làm động lực để nêu các đức tính tốt cho trẻ: Rèn luyện tự giác, ý thức tổ chức kỷ luật, tính tự lập, ý thức đoàn kết, nhường nhịn giúp đỡ bạn bè…Thông qua việc tổ chức sinh nhật cho trẻ ở lớp ngoài ý nghĩa cho trẻ biết quan tâm, yêu quý bạn bè, thích tham gia vào hoạt động tập thể nó còn có thể góp phần giúp trẻ hiểu rằng mình đã bước sang 6 tuổi, đã lớn khôn và chững chạc lên nhiều để chuẩn bị vào lớp 1. Chuẩn bị cho trẻ tốt về mặt tinh thần sẽ cho trẻ có tâm lý thoải mái, tự tin, sẵn sàng bước vào lớp 1 không lo sợ, rụt rè, thiếu tự tin. 2.4. Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt động giáo dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường 2.4.1. Đối với trẻ Qua một thời gian theo dõi trên trẻ cùng với việc sử dụng thành công các biện pháp trên, đồng thời so sánh với kết quả khảo sát đầu năm học, Tôi thấy trẻ đã tiến bộ rõ rệt. Kết quả thu được cụ thể như sau: Đạt Chưa đạt Tổng TT Số Tỷ lệ Số Tỷ lệ Nội dung đánh giá số trẻ trẻ % trẻ % 1 Tâm lý trẻ. 31 96,9 1 3,1 2 Nề nếp kỹ luật. 32 100 0 0 3 Kỹ năng tự phục vụ. 32 31 96,9 1 3,1 4 Kỹ năng giao tiếp tự tin. 31 96,9 1 3,1 5 Kỹ năng tư duy giải quyết vấn đề. 31 96,9 1 3,1 6 Làm quen với chữ viết. 31 96,9 1 3,1 Ngoài những kết quả nêu trên còn rất nhiều trẻ đến cuối năm học đã nhanh nhẹn, mạnh dạn, và tự tin hơn rất nhiều. Điều đáng mừng là trẻ rất hứng thú tham gia các hoạt động và với kết quả đạt được như vậy phụ huynh rất nhiệt tình ủng hộ tôi trong mọi lĩnh vực công tác để chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ vào lớp 1. 2.4.2. Đối với cô Qua quá trình thực hiện tôi thấy mình được nâng cao hơn về chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm cũng như phương pháp giảng dạy, đặc biệt là biện pháp giảng dạy trẻ linh hoạt, sáng tạo, tự tin hơn.
17 Chuẩn bị hệ thống câu hỏi cần có tính logic, câu hỏi mở để đàm thoại với trẻ một cách sôi nổi và thực hiện theo phương châm: “Lấy trẻ làm trung tâm” (Chuyên đề. Bồi dưỡng thường xuyên - Mô đun MN1) [4]. Để phát huy trí tưởng tượng, những cảm xúc của trẻ, tính liên hệ thực tiễn, sáng tạo phù hợp với nội dung của bài mà trẻ không bị áp đặt và gò bó. Lựa chọn các hình thức tổ chức linh hoạt phù hợp, hấp dẫn như qua tổ chức hội thi, tham quan và đặc biệt chọn những hình ảnh thật, đẹp và những hình ảnh sáng tạo đưa vào công nghệ thông tin để trẻ tri giác. Cô cần phải thực sự hoà nhập vào thế giới của trẻ. Cô hiểu tâm lí trẻ, hiểu được ý đồ của trẻ. Cô nhẹ nhàng, tình cảm dẫn dắt trẻ tìm hiểu , tạo cho trẻ cảm giác tự tin trong quá trình hoạt động để đạt hiệu quả cao. Mặt khác tôi còn nắm bắt và hiểu rõ hơn về tâm sinh lý của trẻ theo lứa tuổi để từ đó có thể dễ dàng giúp trẻ những sớm thích nghi với môi trường học tập mới. 3. Kết luận, kiến nghị 3.1. Kết luận Muốn chuẩn bị tâm thế cho trẻ mẫu giáo lớn vào lớp 1 giáo viên phải nắm chắc đặc điểm tâm lý của lứa tuổi. Giáo viên phải có kiến thức vào lớp 1 để giới thiệu trước cho trẻ, biện pháp hình thức đúng đắn trong quá trình giáo dục trẻ và bảo đảm cho giáo viên không chỉ là cô giáo mà còn là người bạn gần gũi thân thiết với trẻ như người mẹ thứ hai. Để thực hiện tốt việc "Chuẩn bị tốt tâm thế cho trẻ vào lớp 1" thì không riêng gì nhiệm vụ của giáo viên mà còn phải có sự phối hợp tốt và sự hỗ trợ của gia đình, nhà trường và xã hội. Cần nhận thức rõ hơn tầm quan trọng của giáo dục mầm non nói chung và của đội ngũ giáo viên trực tiếp chăm sóc và giáo dục trẻ nói riêng. Từ đó làm sao để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Phải bám sát kế hoạch của lớp từ đầu năm và thực hiện đúng vào các chỉ số của bộ chuẩn trẻ 5-6 tuổi. Giáo viên phải thực sự tâm huyết với nghề, say sưa học hỏi, tìm hiểu nghiên cứu tài liệu để nắm chắc mục đích yêu cầu, nội dung, nhiệm vụ của bộ môn. Chuẩn bị chu đáo giáo trình giảng dạy trước khi lên lớp. Lựa chọn, ứng dụng các trò chơi hay, phù hợp, hấp dẫn vào tiết học phát huy trí thông minh trẻ. Tạo môi trường hoạt động hấp dẫn, gần gũi với trẻ để trẻ bộc lộ sự sáng tạo. Qua nghiên cứu đề tài, bản thân tôi rút ra một số bài học kinh nghiệm trong công tác chuẩn bị tâm thế cho trẻ 5-6 tuổi vào lớp 1 như sau:
18 Qua việc tìm hiểu lý luận công tác chuẩn bị tâm thế cho trẻ vào lớp 1 tôi thấy rõ hơn tầm quan trọng của việc chuẩn bị cho trẻ đến trường tiểu học, thấy được phải làm như thế nào để công tác chuẩn bị được tốt, vừa phù hợp với yêu cầu của ngành đã đề ra, vừa phù hợp với tâm lý lứa tuổi. Đồng thời cũng thấy được chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 không phải là việc làm của riêng ai, của ngành học nào, gia đình nào mà là của toàn xã hội. Và việc chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 cần chuẩn bị một cách toàn diện, không coi trọng mặt nào, buông lỏng mặt nào. Chuẩn bị cho trẻ vào lớp 1 sẽ tạo tiền đề cho việc học tập sau này của trẻ. Vì vậy giáo viên đứng lớp 5-6 tuổi phải luôn học hỏi trau dồi kiến thức để nuôi dạy trẻ ngày càng tốt hơn. Tạo tâm thế tốt cho cô và trẻ trước khi lên lớp để tạo giờ học vui vẻ, thoải mái, xử lí tình huống kịp thời.Cô phải lựa chọn, ứng dụng các trò chơi hay, phù hợp, hấp dẫn vào tiết học phát huy trí thông minh trẻ. Cần có ý kiến báo cáo đề xuất kịp thời cho Ban giám hiệu trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ để đảm bảo sao cho trẻ được chăm sóc tốt về thể chất và tinh thần. Phải biết lắng nghe tham khảo học hỏi kinh nghiệm góp ý của ban giám hiệu cùng đồng nghiệp để chọn lọc tiếp thu ý kiến hay. 3.2. Kiến nghị 3.2.1. Đối với nhà trường Trường Mầm non cần quan tâm hơn nữa đầu tư trang thiết bị cơ sở vật chất cho các lớp như: Đầu tư thêm máy chiếu để mỗi lớp học có 1 máy chiếu nâng cao chất lượng dạy học. Mỗi giáo viên cần thực hiện tốt công tác tuyên truyền tới cha ,mẹ học sinh. Cần thường xuyên tổ chức các buổi chuyên đề, thao giảng, sinh hoạt chuyên môn. Nhà trường cần tạo điều kiện cho giáo viên được tham gia các lớp đào tạo bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ, để bản thân được tham gia học tập nhằm nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ. Tăng cường thêm về cơ sở vật chất dạy học và đồ dùng đồ chơi phục vụ cho việc dạy và học của trẻ Ban giám hiệu nhà trường cần tăng cường cho giáo viên được tham quan thực tế các trường thực hành của sở để nâng cao trình độ chuyên môn trong việc tổ chức hoạt động chơi của trẻ. Nên thường xuyên bồi dưỡng chuyên môn cho giáo viên về cách tổ chức hoạt động chơi theo hướng đổi mới để giáo viên cùng trao đổi rút kinh nghiệm. Đầu tư thêm nhiều đồ dùng đồ chơi theo chủ đề cho lớp và giáo viên phải linh hoạt sáng tạo làm đồ dùng đồ chơi sáng tạo từ những nguyên vật liệu phù hợp với chủ điểm làm phong phú hoạt động chơi của trẻ.