Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại trường mầm non

Chia sẻ: Caphesua | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:18

Thêm vào BST

Báo xấu

29
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Đề tài được viết trên tinh thần tự nghiên cứu và đúc rút một số kinh nghiệm của bản thân, chủ yếu là những biện pháp trong công tác chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non bảo đảm tất cả trẻ đều được tạo cơ hội học tập qua chơi bằng các hình thức khác nhau phù hợp với nhu cầu của trẻ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại trường mầm non

1. PHẦN MỞ ĐẦU 1.1. Lý do chọn đề tài. Như chúng ta đã biết, giáo dục mầm non là ngành học mở đầu trong hệ thống giáo dục quốc dân chiếm vị trí quan trọng. Giáo dục mầm non có nhiệm vụ xây dựng những cơ sở ban đầu, đặt nền móng cho hình thành nhân cách con người. Mục tiêu của ngành Giáo dục Đào tạo phải giáo dục ra một thế hệ trẻ phát triển toàn diện về mọi mặt, là những người có đạo đức tốt, có sức khỏe, có sự hiểu biết về môi trường xung quanh, bản thân, gia đình, có kiến thức khoa học kỹ thuật, có năng lực, có nhiệt huyết và lòng hăng hái, biết yêu quý, tôn trọng và cảm thụ cái đẹp và tích cực chủ động, sáng tạo trong mọi lĩnh vực của cuộc sống và công tác. Muốn đào tạo được một thế hệ trẻ như vậy thì giáo dục Mầm non đóng vai trò là một mắt xích quan trọng, là viên gạch đầu tiên đặt nền móng vững chắc cho cả hệ thống giáo dục. Chính vì thế mà việc chuẩn bị tâm lý cho trẻ bước vào trường mầm non là một việc làm hết sức quan trọng. Và việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là một trong những nhiệm vụ quan trọng của giáo viên khi thực hiện chương trình giáo dục mầm non, đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay, khi mà cả hệ thống giáo dục đang quyết tâm thực hiện Nghị quyết 29 của Đảng (Nghị quyết TW 8 khóa XI) về đổi mới căn bản, toàn diện Giáo Dục và Đào Tạo. Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là xây dựng một môi trường an toàn, thân thiện và ấm cúng, trình bày đẹp mắt, thu hút sự chú ý của trẻ, giúp trẻ chủ động tham gia vào các hoạt động tạo điều kiện cho trẻ chơi mà học, học bằng chơi, có cơ hội trải nghiệm và giao tiếp một cách tích cực, tự nhiên. Đối với nhà giáo dục, việc xây dựng môi trường giáo dục phù hợp sẽ là phương tiện, là điều kiện để họ phát triển phù hợp với từng trẻ và từng lứa tuổi. Đối với phụ huynh và xã hội, quá trình xây dựng môi trường giáo dục sẽ thu hút được sự tham gia của các bậc phụ huynh và sự đóng góp của cộng đồng xã hội để thỏa mãn mong đợi của họ đối với sự phát triển của trẻ trong từng giai đoạn, trong từng thời kì. Môi trường giáo dục gồm có hai bộ phận không thể tách rời, có liên quan chặt chẽ và bổ sung lẫn nhau đó là môi trường vật chất và môi trường xã hội. Môi trường vật chất bao gồm toàn bộ phương tiện vật chất kể cả trong nhà và ngoài trời có liên quan đến diện tích, phòng học, nhiệt độ, ánh sáng, đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho trẻ. Môi trường xã hội là toàn bộ các mối quan hệ giúp trẻ hình thành và phát triển nhân cách hay nói cách khác môi trường xã hội chính là bầu không khí giao tiếp giữa cô và trẻ, giữa trẻ với trẻ, nó được tạo ra trong quá trình tương tác. Vì thế đối với trẻ mầm non, việc thiết lập, xây dựng và khai thác có hiệu quả môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm được xem là một trong những nhiệm vụ quan trọng, có ý nghĩa vô cùng to lớn đối với sự hình thành và phát triển nhân cách toàn diện của trẻ. 1
Trên thực tế việc thực hiện xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm vẫn tồn tại nhiều khó khăn, bất cập. Mỗi đơn vị, mỗi giáo viên thực hiện theo cách thức và quan điểm của riêng mình cho nên việc thực hiện chưa thật sự đi vào chiều sâu và đúng hướng. Mặt khác, vẫn còn một số giáo viên chưa đầu tư suy nghĩ, tìm tòi, còn ngại đổi mới, ngại sáng tạo nên hiệu quả thực hiện xây dựng mục đích giáo dục lấy trẻ làm trung tâm chưa cao. Là một cán bộ quản lý trực tiếp chỉ đạo giáo viên thực hiện nhiệm vụ chuyên môn, nên bản thân tôi luôn trăn trở, suy nghĩ phải xây dựng môi trường giáo dục như thế nào để trẻ được hoạt động một cách thoải mái nhất mà lại đạt được hiệu quả cao nhất, luôn là vấn đề mà bản thân tôi đặc biệt quan tâm. Vì vậy trong năm học 20192020 tôi đã nghiên cứu đề tài: “ Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại trường mầm non” , phát triển từ đề tài sáng kiến kinh nghiệm bước đầu thu được kết quả khả quan. 1.2. Phạm vi áp dụng và điểm mới của đề tài. 1.2.1. Phạm vi áp dụng đề tài. Đề tài được viết trên tinh thần tự nghiên cứu và đúc rút một số kinh nghiệm của bản thân, chủ yếu là những biện pháp trong công tác chỉ đạo xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non bảo đảm tất cả trẻ đều được tạo cơ hội học tập qua chơi bằng các hình thức khác nhau phù hợp với nhu cầu của trẻ. Đề tài áp dụng trong việc chỉ đạo của đơn vị năm học 20192020 với tổng số 11 nhóm/lớp và 346 học sinh. Sau đó sẽ có kế hoạch tiếp tục thực hiện những năm tiếp theo. 1.2.2 Điểm mới của đề tài. Đề tài của tôi đi sâu vào nghiên cứu một số biện pháp xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, nhằm tìm ra những giải pháp tốt nhất để chỉ đạo đội ngũ thực hiện một cách có hiệu quả, tạo không khí thoải mái cho trẻ trong quá trình thực hiện; đề xuất một số kinh nghiệm để góp phần nâng cao chất lượng trong công tác chỉ đạo cũng như thực hiện công tác “xây dựng môi trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm” 2
2. PHẦN NỘI DUNG 2.1. Thực trạng của nội dung cần nghiên cứu. Năm học 20192020 tôi được nhà trường phân công chỉ đạo các phong trào, các chuyên đề…. Nhằm đáp ứng được yêu cầu học tập cũng như vui chơi cho trẻ, tôi luôn băn khoăn, trăn trở làm thế nào để giúp trẻ có thể tự tin, mạnh dạn, yêu thích đến trường… Tôi quyết định chọn đề tài“Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại trường mầm non” để nghiên cứu và thực hiện. Bước vào thực hiện đề tài bản thân tôi đã gặp phải một số thuận lợi và khó khăn sau: 2.1.1. Thuận lợi: Nhà trường luôn luôn nhận được sự quan tâm của UBND Huyện, của Phòng GD&ĐT sự chăm lo đầy trách nhiệm của Đảng ủy, HĐND, UBND các ban ngành đoàn thể, hội cha mẹ học sinh. Khuôn viên nhà trường cơ bản ổn định phòng học được xây dựng kiên cố. Trường được quy hoạch và xây dựng ở 2 cụm và được sự quan tâm của lãnh đạo các cấp, các ngành nên trường được đầu tư xây dựng khang trang, có đầy đủ các phòng học, phòng chức năng. Trường có đội ngũ cán bộ giáo viên năng động, nhiệt huyết với nghề, có trình độ đào tạo đạt trên chuẩn 100%, đa số giáo viên còn trẻ, có khả năng tiếp cận kiến thức mới, khoa học và công nghệ nhanh. Cơ sở vật chất trang thiết bị và đồ dùng đồ chơi của nhà trường tương đối đầy đủ và đặc biệt ưu tiên cho các chuyên đề đang triển khai và tổ chức thực hiện. Trẻ huy động ra lớp đạt 100%, đi học chuyên cần mạnh dạn, tự tin. 2.1.2. Khó khăn Tuy trường được đầu tư xây dựng đầy đủ các phòng học và phòng chức năng, song điều kiện cơ sở vật chất còn thiếu thốn nhiều. Đồ chơi ngoài trời phần lớn đã bị hư hỏng. Môi trường mới xây dựng cơ bản nên cũng chưa được hoàn thiện, chưa lôi cuốn trẻ vào hoạt động. 3
Qua khảo sát điều kiện xây dựng môi trường chúng tôi nhận thấy, khu vực chơi trải nghiệm cát, nước, cá, làm quen với thiên nhiên, khám phá môi trường xã hội chưa đầy đủ cho trẻ hoạt động. Mặc dù phòng học đầy đủ, cơ sở vật chất đã được đầu tư cơ bản song vẫn chưa đáp ứng được so với nhu cầu học tập. Trang thiết bị dạy học, đồ dùng, đồ chơi, môi trường giáo dục ngoài lớp học còn hạn chế, chưa phong phú, đa dạng. Khu vực hoạt động ngoài trời của trẻ đã được quy hoạch song chưa có mái che và một số cây xanh chưa tỏa được bóng mát để cho trẻ hoạt động. Nhận thức của một số phụ huynh trong việc chăm sóc giáo dục trẻ còn hạn chế… do đó việc giáo dục trẻ theo khoa học gặp phải không ít khó khăn. 2.1.3. Kết quả, hiệu quả của thực trạng Từ thực trạng trên bản thân tôi nhận thấy rằng mặc dù công tác xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đã được thực hiện song còn mang tính hình thức, thiếu tính sáng tạo chưa mang lại hiệu quả, cụ thể qua khảo sát như sau. Bảng khảo sát giáo viên trước khi áp dụng SKKN Tổng số Mức độ đạt được giáo viên TT Tiêu chí khảo sát Trung được Tốt Khá Yếu bình khảo sát Sáng tạo trong việc thiết lập môi 1 trường giáo dục lấy trẻ làm trung 22 7 9 6 tâm phù hợp với chỉ đạo Đổi mới hoạt động chăm sóc giáo dục trẻ và đúng sự phát triển của 2 22 6 8 8 trẻ theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm Tổ chức, hướng dẫn trẻ khai thác 3 và sử dụng môi trường giáo dục có 22 8 8 6 hiệu quả 4 Tạo cơ hội cho trẻ được bộc lộ 22 8 7 7 4
hết khả năng riêng của mình Bảng khảo sát mức độ của trẻ trước khi áp dụng SKKN Tổng số Mức độ đạt được TT Tiêu chí khảo sát trẻ được Trung Tốt Khá Yếu khảo sát bình Trẻ hứng thú, tích cực tham gia 1 vào việc thiết lập môi trường giáo 346 120 110 70 46 dục cùng với cô giáo và các bạn 2 Trẻ chủ động tham gia vào các 346 100 120 60 66 hoạt động học tập, vui chơi theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. 3 Trẻ thể hiện mối quan hệ thân 346 120 95 95 36 thiện với cô giáo, với bạn bè và môi trường xung quanh. Với kết quả khảo sát trên bản thân tôi nhận thấy rằng việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm phát triển chưa có chiều sâu, do đó hiệu quả mang lại chưa cao. Vì vậy cần phải có những biện pháp chỉ đạo để đội ngũ cán bộ giáo viên nắm vững hơn kiến thức về chủ đề “ Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”, từ đó thiết lập môi trường giáo dục cho trẻ hoạt động đạt hiệu quả cao hơn. 2.2. Các giải pháp: 2.2.1. Khảo sát thực trạng xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm và xây dựng kế hoạch chỉ đạo. Đây là một chuyên đề mới được triển khai và đi vào thực hiện trong giai đoạn 2016 – 2020, do đó việc thiết lập và khai thác chúng như một phương tiện giáo dục hữu hiệu vẫn còn nhiều hạn chế. Để có cơ sở đưa ra kế hoạch xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm phù hợp với thực tế của nhà trường, tôi đã tiến hành đánh giá thực trạng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm của nhà trường trên các mặt sau: Đánh giá tổng thể cảnh quan chung của nhà trường (từ khâu thiết kế mặt bằng, bố trí các phòng, sân chơi, khu hoạt động ngoài trời, khu trồng cây xanh, vườn rau, vườn hoa, cây cảnh…) 5
Đánh giá xếp loại việc sắp xếp, trang trí, sử dụng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm của từng nhóm lớp. Đánh giá môi trường xã hội của nhà trường (bao gồm các mối quan hệ giao tiếp, ứng xử giữa cán bộ giáo viên với nhau, giữa giáo viên với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa giáo viên với phụ huynh). Từ kết quả đánh giá này, bản thân tôi đã thấy được những điểm làm được và chưa làm được của việc xây dựng và sử dụng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong nhà trường, do đó tôi đã xây dựng kế hoạch chỉ đạo cụ thể cho từng độ tuổi, từng chủ đề trình lên hiệu trưởng phê duyệt để thực hiện. Để xây dựng kế hoạch và chỉ đạo thực hiện đạt hiệu quả, tôi đã lập kế hoạch như sau: Trước hết tôi lên kế hoạch hướng dẫn giáo viên xây dựng kế hoạch cụ thể cho từng nhóm, lớp và tạo môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm phù hợp với từng độ tuổi phát triển của trẻ. Trực tiếp xuống các nhóm lớp để quan sát việc bố trí, sắp xếp các phương tiện phục vụ cho việc giáo dục trẻ ở các chủ đề. Kiểm tra việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm và việc khai thác có hiệu quả môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Ví dụ: Đối với môi trường giáo dục trong lớp học: Tôi khảo sát việc sắp xếp bố trí, trang trí các góc hoạt động cho trẻ của giáo viên như nơi bố trí giới thiệu chủ đề, khu vực trưng bày đồ chơi, học liệu…tất cả phải được sắp đặt một cách khoa học, tương đồng và hấp dẫn trẻ song phải đảm bảo an toàn trong quá trình trẻ sử dụng. Từ việc sắp xếp bố trí môi trường trong lớp một cách hợp lí, khoa học mà không gian lớp học được cải thiện hơn, lớp học không còn chật chội như trước nữa mà trẻ đã có thể đi lại giao tiếp với nhau trong khi hoạt động, tạo cho trẻ sự tự tin, thoải mái để tham gia một cách chủ động tích cực các hoạt động trong ngày. + Đối với môi trường ngoài lớp học như: Toàn bộ khuôn viên trường học (vị trí trồng cây xanh, nơi đặt đồ chơi ngoài trời, bố trí góc thiên nhiên, khu vực hoạt động vui chơi ngoài trời)… Tôi trực tiếp hướng dẫn giáo viên cách bố trí sắp đặt sao cho đẹp mắt, có tính khoa học và đặc biệt là thuận tiện trong quá trình tổ chức các hoạt động giáo dục của giáo viên, giúp giáo viên vừa tổ chức cho trẻ hoạt động vừa quan sát, bao quát được trẻ một cách tốt nhất. 2.2.2. Triển khai chuyên đề xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm là 1 nội dung quan trọng của chuyên đề “ Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm”, là một chuyên đề mới giai đoạn 2016 2020. Chuyên đề này cơ bản thay đổi tư duy của phần lớn cán bộ giáo viên về cách thức và phương pháp giáo dục trẻ, do đó để giáo viên nắm được cơ bản nội dung của chuyên đề, bản thân tôi đã tham mưu cho hiệu trưởng nhà trường tổ chức mở lớp triển khai lý thuyết, tôi đã sử dụng phương pháp như: 6
Tổ chức cho giáo viên được thảo luận, trao đổi, đưa ra ý tưởng mới về xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở các nhóm lớp và cảnh quan ngoài trời, trình bày những đề xuất, kiến nghị và những khó khăn khi thực hiện xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại nhóm lớp của mình. Sau khi triển khai lý thuyết, tôi đã tiến hành chỉ đạo đội ngũ cán bộ giáo viên được thực hành xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm như: Chia giáo viên làm nhiều nhóm, mỗi nhóm cử 1 nhóm trưởng phụ trách thực hiện một nội dung khác nhau, sau một ngày thực hành cho các nhóm trưng bày sản phẩm để cùng nhận xét, để các nhóm khác được tham khảo, học tập. Sau đó tôi lại đổi nội dung khác để giáo viên được sáng tạo và thể hiện hết năng lực của mình. Với những nội dung đã được tôi chuẩn bị sẵn, các nhóm đã hoàn thành việc tạo môi trường cho trẻ hoạt động ở các nội dung như: xây dựng góc thiên nhiên, góc vận động tạo cảnh quan môi trường phong phú để trẻ hoạt động một cách hứng thú, tích cực nhất. Từ việc làm này tôi thấy việc tạo môi trường và sử dụng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả cao hơn so với trước đây. Ví dụ: Tôi lên kế hoạch bồi dưỡng chuyên đề đồng thời mua các vật liệu như: sơn, bút vẽ, xốp, đề can, dây dù, sưu tầm lốp xe, vỏ long nước ngọt, vỏ hộp sữa và một số vật liệu phế thải an toàn. Từ những kiến thức được tiếp thu, tôi hướng dẫn giáo viên tạo ra những đồ dùng dạy học và đồ chơi an toàn, đẹp, hấp dẫn trẻ như: xích đu, thang leo, cổng chui thể dục, cột ném… các đồ dùng trưng bày sản phẩm và sử dụng trong các góc hoạt động: các con vật, giỏ hoa, luống rau, bộ dụng cụ sản phẩm của các nghề…. Sau đó tôi cho các nhóm trình bày ý tưởng của nhóm mình, cách thức khai thác đồ dùng,học liệu mang lại hiệu quả cao. 2.2.3. Lựa chọn và chỉ đạo thí điểm thực hành xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Xây dựng và tạo môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm không chỉ là việc làm một sớm một chiều mà cần phải thực hiện thường xuyên theo kế hoạch hoạt động của trẻ theo từng độ tuổi khác nhau và phải phù hợp, sáng tạo theo từng nội dung của chủ đề. Để tổ chức cho giáo viên thực hành xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả cao tôi đã chỉ đạo điểm ở 3 lớp của khối mẫu giáo, sau đó sẽ nhân rộng ra đại trà các nhóm lớp trong nhà trường. Tôi chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm dựa trên các tiêu chí: + Đồ dùng, đồ chơi, học liệu trong lớp và ngoài lớp đáp ứng được nhu cầu, hứng thú chơi của trẻ, tạo điều kiện để tất cả trẻ có thể chơi mà học, học bằng chơi, phù hợp với điều kiện của nhà trường. + Đảm bảo an toàn về mặt tâm lí cho trẻ và trẻ thường xuyên được giao tiếp thể hiện mối quan hệ thân thiện giữa trẻ với trẻ và những người xung quanh. + Giáo viên là người thể hiện hành vi, cử chỉ, lời nói, thái độ của mình với trẻ và mọi người xung quanh một cách mẫu mực để trẻ noi theo. 7
+ Các khu vực trong trường, lớp cần phải tận dụng không gian để trẻ hoạt động một cách linh hoạt, đa dạng, phong phú, các góc hoạt động mang tính mở giúp trẻ dễ dàng lựa chọn và sử dụng đồ dùng đồ chơi để thực hành trải nghiệm. + Cần khuyến khích sự sáng tạo của trẻ trong hoạt động để giúp trẻ trải nghiệm, khám phá sự vật, hiện tượng theo nhiều chiều hướng khác nhau giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. Ví dụ: Đối với chủ đề thế giới thực vật đây là chủ đề đa dạng về đối tượng, do đó trước khi thực hiện tôi chỉ đạo giáo viên sưu tầm vật liệu, phế thải tận dụng như: giấy gói hoa, võ hộp sữa để làm chậu cây, hàng rào…để minh họa cho các bài thơ, câu chuyện và sử dụng trong các góc hoạt động tạo hứng thú cho trẻ tham gia các hoạt động. Ngoài ra hướng dẫn giáo viên sưu tầm hoa, các loại cây để ươm và cho trẻ quan sát sự phát triển của cây. Phân loại cây khác nhau, cùng với đồ dùng, đồ chơi trong lớp, đồ dùng đồ chơi ngoài trời như: cây xanh, luống rau, bồn hoa phong phú, đa dạng cũng đã góp phần kích thích trẻ hứng thú quan sát những sự thay đổi theo ngày, theo mùa của các lá trên cùng 1 cây hoặc tìm ra sự giống và khác nhau giữa cây này và cây khác….Từ đó hình thành cho trẻ một số kỹ năng trong việc chăm sóc cây như tưới nước, nhổ cỏ, xới đất… Qua những hoạt động này tạo cho trẻ có ý thức xây dựng môi trường xanh, sạch, đẹp và thân thiện. Trong quá trình chỉ đạo giáo viên thực hiện, tôi thường xuyên kiểm tra đánh giá chất lượng để các nhóm lớp phải đạt yêu cầu như sau: + Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại các nhóm lớp phải đảm bảo tính thẩm mỹ, an toàn cao, phải hợp vệ sinh cho trẻ, khuyến khích sử dụng các sản phẩm tự làm bằng nguyên vật liệu phế thải. + Việc sắp xếp, bố trí, sử dụng các góc hoạt động và hướng dẫn trẻ hoạt động góc một cách hợp lý cũng như tạo ra không gian cho trẻ hoạt động là một nhiệm vụ vô cùng quan trọng của giáo viên những kiến thức cần thiết cho việc xây dựng và thiết lập môi trường giáo dục một cách khoa học. Ví dụ: Đối với hoạt động học tôi chỉ đạo giáo viên xây dựng hoạt động một cách phù hợp nhằm phát huy mọi khả năng của trẻ, cho trẻ tự khám phá, trải nghiệm và tự đặt ra câu hỏi và trả lời các câu hỏi theo khả năng của trẻ sau đó giáo viên gợi ý, mở rộng thêm… Đối với hoạt động góc tôi chỉ đạo giáo viên bố trí sắp xếp góc chơi phù hợp, không gây tiếng ồn giữa các góc để cho trẻ tập trung hoàn toàn vào vai chơi của mình mà không bị chi phối bởi các góc khác. Đối với góc xây dựng phải ở nơi thuận tiện cho việc đi lại, giao lưu với các nhóm bạn và không ảnh hưởng đến các nhóm chơi yên tĩnh. + Trong quá trình hướng dẫn trẻ họat động giáo viên tổ chức điều khiển, hổ trợ đúng lúc, đặc biệt không làm thay trẻ song giáo viên phải là người khuyến khích trẻ tích cực tương tác giữa trẻ với trẻ với đồ dùng học liệu, đảm bảo khai thác một cách triệt để đồ dùng, học liệu đã chuẩn bị sẳn. 8
Bằng cách chỉ đạo tại các lớp điểm và nhân rộng đại trà trong các nhóm lớp đã xây dựng và thiết lập được môi trường giáo dục một cách phong phú, đa dạng, hấp dẫn và an toàn đối với trẻ. 2.2.4. Biện pháp tiến hành kiểm tra đánh giá kết quả xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Đối với người làm công tác chỉ đạo thì công tác kiểm tra đánh giá kết quả thực hiện xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm của giáo viên là việc làm thường. Ngoài việc thường xuyên đôn đốc giáo viên tạo môi trường cho trẻ trong các hoạt động hàng ngày, tôi còn kiểm tra giáo viên bằng phiếu đánh giá sau mỗi chủ đề một mặt để giúp giáo viên điều chỉnh những điểm chưa phù hợp, chưa hợp lý trong quá trình thực hiện, mặt khác đánh giá chất lượng thực hiện chuyên đề, chuyên môn. Sau mỗi chủ đề tôi công bố kết quả thự hiện của từng nhóm lớp trong buổi sinh hoạt chuyên môn mục đích giúp giáo viên thấy được năng lực thực sự của mình, của đồng nghiệp để phấn đấu hơn nữa ở những chủ đề tiếp theo. Để làm tốt công tác này tôi phải có sự đánh giá một cách công bằng, khách quan và khoa học. Công tác đánh giá phải chỉ ra được mặt tích cực và hạn chế của từng giáo viên, từng nhóm lớp từ đó phát huy hơn những mặt tích cực mà giáo viên đã làm được và hạn chế tối thiểu những nhược điểm mà trong quá trình tổ chức thực hiện giáo viên đã mắc phải, góp phần vào việc tạo dựng và thiết lập môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm phải thực sự hấp dẫn trẻ mang lại hứng thú cho trẻ giúp trẻ hoạt động đạt kết quả cao nhất. 2.2.5. Biện pháp tăng cường tham mưu đầu tư cơ sở vật chất, xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Như chúng ta thấy đối với trẻ mầm non thì việc đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học là việc làm không thể thiếu trong các hoạt động, chúng ta không thể giáo dục trẻ một cách có hiệu quả nếu như chúng ta không được trang bị cơ sở vất chất một cách đầy đủ. Vì vậy công tác tham mưu xây dựng cơ sở vật chất, bổ sung trang thiết bị đồ dùng, đồ chơi có vai trò vô cùng quan trọng trong một nhà trường. Đầu năm học 2019 – 2020 tôi đã tham mưu với hiệu trưởng nhà trường bổ sung thêm thiết bị, đồ dùng đồ chơi cho các nhóm lớp phục vụ cho việc tổ chức các hoạt động giáo dục trẻ như: Ti vi, tài liệu, sách báo, các nguyên liệu…Để tạo ra đồ dùng, đồ chơi trong các góc chơi của trẻ tạo điều kiện cho trẻ được khám phá, được trải nghiệm qua việc trẻ được thực hành tại lớp học của mình. 2.2.6. Biện pháp tuyên truyền phối kết hợp với cha mẹ học sinh, các lực lượng xã hội để xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Môi trường giáo dục thực sự rất quan trọng trong việc định hướng và kích thích trẻ khám phá nhằm thỏa mãn nhu cầu học hỏi, vui chơi của trẻ, giúp trẻ phát triển toàn diện. Môi trường giáo dục là yếu tố quyết định chất lượng học tập của trẻ. Để công tác xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả 9
cao thì chúng ta không thể không nhắc đến một bộ phận quan trọng quyết định đến sự phát triển của nhà trường ngày hôm nay, đó là hội cha mẹ học sinh. Thông qua các buổi họp phụ huynh, các hội thi, thông qua hệ thống bảng biểu, bảng tuyên truyền và những buổi gặp gỡ, nói chuyện với hội cha mẹ học sinh, nhà trường đã tuyên truyền rộng rãi đến cha mẹ học sinh về tầm quan trọng của việc thiết lập môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Từ đó giúp cha mẹ học sinh hiểu được đặc điểm phát triển của con mình, biết được con cần gì? Nhu cầu hoạt động và vui chơi của con như thế nào? Cần kết hợp với cô giáo những gì để con có được môi trường hoạt động thân thiện, an toàn, giúp con phát triển toàn diện. Ngoài việc chia sẻ với giáo viên về cách thức, về phương pháp giáo dục trẻ, cha mẹ học sinh còn ủng hộ về vật chất, sức lao động để cải tạo môi trường; ủng hộ nguyên vật liệu để giáo viên và học sinh thiết kế, sáng tạo ra đồ dùng đồ chơi phục vụ cho việc dạy và học đạt kết quả tốt của trẻ. Năm học 20192020 ban giám hiệu nhà trường đã phối hợp với cha mẹ học sinh để hỗ trợ về vật chất lẫn tinh thần để nhà trường và học sinh tham gia các hội thi cấp trường, cấp huyện, cấp tỉnh đồng thời trao giải thưởng để động viên khuyến khích tinh thần của các em học sinh và giáo viên. 2.2.7. Tổ chức thực hiện có hiệu quả các hội thi: Những năm gần đây việc tổ chức các hội thi là việc làm hết sức cần thiết và đem lại hiệu quả cao trong giáo dục. Hội thi là đỉnh cao của phong trào thi đua dạy tốt học tốt, mà nhiệm vụ của người cán bộ quản lý trong trường mầm non là quản lý, chỉ đạo thực hiện tốt các hoạt động của nhà trường. Xác định rõ mục đích, các tiêu chí vạch định kế hoạch cụ thể đặc biệt chú trọng xây dựng kế hoạch tổ chức các hội thi và chỉ đạo thực hiện các hội thi có hiệu quả, nhằm khêu gợi tính sáng tạo lòng say mê nghề nghiệp trong đội ngũ giáo viên, phát huy tinh thần tự học, tự bồi dưỡng nâng cao năng lực sư phạm cho bản thân. Việc xây dựng kế hoạch và chỉ đạo tổ chức tốt hội thi cần khoa học có sự đầu tư thích đáng và được sự tham gia bàn bạc, thảo luận đồng tình nhất trí cao của toàn thể đội ngủ giáo viên, phải làm cho cán bộ giáo viên thấy được tham gia hội thi là nhu cầu, động lực, là yếu tố cần thiết, trau dồi năng lực sư phạm cho bản thân. Để tổ chức hội thi có kết quả cao thì cần xây dựng kế hoạch tổ chức hội thi. Kế hoạch là toàn bộ các hoạt động được sắp xếp thực hiện trong một khoảng thời gian nhất định. Xác định mục đích yêu cầu của hội thi, đối tượng tham gia. Chuẩn bị tốt các điều kiện phục vụ cho hội thi như chuẩn bị biểu điểm chấm thi, chuẩn bị kinh phí tổ chức hội thi, thời gian tổ chức, thành lập BGK hội thi, tổ chức chấm thi...Quy trình hội thi được chuẩn bị chu đáo kỷ lưỡng có sự phối hợp chặt chẽ giữa các tổ chức đoàn thể trong nhà trường và hội phụ huynh để kiểm tra, giám sát quá trình thực hiện có chất lượng, đẩy mạnh phong trào thi đua trong nhà trường và đặc biệt là sự hưởng ứng của các bậc phụ huynh và các cháu hồ hởi phấn 10
đấu khi tham gia hội thi đạt kết quả cao ở cấp trường, cũng như cấp Huyện, nhằm góp phần nâng cao chất lượng hoạt động tích cực ở trẻ. Trong năm qua chúng tôi đã tổ chức được các hội thi có kết quả gây ấn tượng trong phụ huynh và địa phương, như hội thi hội thi “Xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” cấp trường, hội thi “góc phát triển vận động” cấp trường ở tất cả các điểm trường với sự tham gia của các bậc phụ huynh trong việc hỗ trợ với giáo viên chủ nhiệm để xây dựng môi trường, góc chơi đạt kết quả khá cao. Ví dụ: Các lớp đã huy động phụ huynh trồng cây xanh tạo bóng mát cho trẻ hoạt động ngoài trời, có nhiều thảm cỏ cho trẻ chơi, các bồn hoa cây cảnh được bố trí hợp lý, thân thiện cho giáo viên tổ chức các trò chơi. Khu chơi “Cát, nước” xây dựng bể rộng, có đủ các loại đồ chơi như cần câu, rổ, rá, cá, ốc, cua, cát, đá….để trẻ trải nghiệm. Vườn rau bố trí theo luống để trẻ tham quan chăm sóc. Phụ huynh đã đống góp những nguyên vật liệu, phế liệu có ở nhà để giáo viên làm những đồ chơi ở góc chơi vận động phong phú để trẻ hoạt động. 2.3 Kết quả đạt được: Việc sử dụng những biện pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm tại trường mầm non một cách linh hoạt, sáng tạo trong năm học 2019 2020 công tác xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đã thu được kết quả khả quan như sau: + Đối với giáo viên: Trong quá trình chỉ đạo thực hiện công tác xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, bản thân đã tìm tòi nghiên cứu và truyền đạt cho giáo viên những kiến thức và kĩ năng cơ bản trong việc xây dựng và khai thác môi trường cho trẻ hoạt động một cách tích cực, nhờ đó đã kích thích sự say mê sáng tạo của giáo viên trong công tác xây dựng môi trường. Vì vậy mà môi trường giáo dục trong và ngoài lớp học của các lớp trong toàn trường ngày càng đa dạng và phong phú hơn đối với trẻ. Bảng khảo sát giáo viên sau khi áp dụng SKKN Tổng số Mức độ đạt được giáo viên TT Tiêu chí khảo sát Trung Yế được Tốt Khá bình u khảo sát Sáng tạo trong việc thiết lập môi 1 trường giáo dục lấy trẻ làm trung 22 18 4 tâm phù hợp với chỉ đạo Đổi mới hoạt động chăm sóc giáo duc trẻ và đánh giá sự phát triển 2 22 17 5 của trẻ theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm 11
Tổ chức, hướng dẫn trẻ khai thác 3 và sử dụng môi trường giáo dục có 22 18 4 hiệu quả Tạo cơ hội cho trẻ được bộc lộ 4 22 19 3 hết khả năng riêng của mình + Đối với trẻ: Hầu hết các trẻ đều rất hứng thú tham gia vào các hoạt động xây dựng môi trường giáo dục. Trẻ ngày càng bộc lộ rõ sự say mê, chăm chú vào các đối tượng mà trẻ được trực tiếp tạo ra. Cũng từ đó mà trẻ phát triển về mọi mặt như ngôn ngữ, tình cảm xã hội và các kĩ năng cần thiết khác. Trẻ mạnh dạn tự tin nói lên suy nghĩ, ý định của mình khi tham gia tương tác giữa cô với trẻ, giữa trẻ với trẻ và giữa trẻ với đồ dùng đồ chơi trong quá trình hoạt động. Bảng khảo sát mức độ của trẻ sau khi áp dụng SKKN Tổng số Mức độ đạt được TT Tiêu chí khảo sát trẻ được Trung Yế Tốt Khá khảo sát bình u Trẻ hứng thú, tích cực tham gia vào 1 việc thiết lập môi trường giáo dục 346 205 100 41 cùng với cô giáo và các bạn 2 Trẻ chủ động tham gia vào các 346 210 93 43 hoạt động học tập, vui chơi theo quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. 3 Trẻ thể hiện mối quan hệ thân 346 226 80 40 thiện với cô giáo, với bạn bè và môi trường xung quanh. + Đối với hội cha mẹ học sinh. Đa số phụ huynh đã mạnh dạn trao đổi và tham gia vào quá trình chăm sóc giáo dục trẻ một cách tự tin, khoa học và cởi mở hơn. Các bậc phụ huynh đã rất tích cực ủng hộ nhà trường về ngày công lao động các phế liệu, giúp nhà trường trong 12
công tác làm đẹp khuôn viên trường lớp, trang trí sắp đặt môi trường trong và ngoài lớp đáp ứng yêu cầu xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm. Điều đáng mừng là đa số các bậc phụ huynh có hiểu biết hơn về giáo dục mầm non, bởi vì chính họ là những người tham gia vào quá trình chăm sóc giáo dục trẻ, hơn ai hết họ đã hiểu được con em họ đến trường làm gì, được gì chứ không đơn thuần là trường mầm non là chỉ trông trẻ, hiểu hơn về công việc, nhiệm vụ của giáo viên mầm non, từ đó có sự chia sẻ cảm thông và ủng hộ hơn. 3. PHẦN KẾT LUẬN 3.1. Ý nghĩa của đề tài Trong thời gian qua từ thực tiễn công tác quản lý chỉ đạo, kết hợp những biện pháp đã áp dụng trong sáng kiến kinh nghiệm, tôi đã chỉ đạo cho các giáo viên ở các nhóm lớp trong trường mầm non xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả cao, góp phần quan trọng nâng cao chất lượng hiệu quả giáo dục trong nhà trường nói riêng và giáo dục mầm non trong huyện nói chung. 13
Giáo viên đã chủ động hơn trong cách bố trí, sắp xếp, thay đổi, tạo sự mới lạ, hấp dẫn cho trẻ, thu hút trẻ vào các hoạt động hiệu quả cao nhất. Và họ đã hiểu rõ hơn về môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm và tầm quan trọng của việc xây dựng, thiết lập môi trường cho trẻ hoạt động. Trẻ tự tin, chủ động, tích cực và hứng thú tham gia các hoạt động, đặc biệt là các hoạt động vận động bằng thân thể và các giác quan dưới nhiều hình thức khác nhau, giúp cho quá trình tiếp thu tri thức của trẻ được dễ dàng hơn, trẻ phát triển một cách toàn diện hơn. 3.2. Kiến nghị: Đối với giáo viên cần ý thức tự học, tự bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn, tay nghề. Có mối quan hệ giữa phụ huynh và nhà trường để xây dựng môi trường giáo dục thân thiện hiệu quả trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ. Đối với phụ huynh cần đầu tư nhiều thời gian trong việc chăm sóc giáo dục trẻ tại gia đình. Đối với cấp xã cần quan tâm và tạo điều kiện về cơ sở vật chất, trang thiết bị cơ bản để nhà trường, giáo viên có điều kiện thuận lợi thực hiện nhiệm vụ của mình. Đối với lãnh đạo Phòng giáo dục cần tăng cường tổ chức bồi dưỡng chuyên môn trong các dịp hè để giáo viên có cơ hội học tập tốt hơn. Tạo nhiều cơ hội để cán bộ giáo viên được giao lưu, tham quan, học tập việc xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm ở các trường bạn, huyện bạn. Trên đây là một số kinh nghiệm của bản thân, có lẽ cũng không thể tránh khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được sự góp ý, nhận xét của Hội đồng khoa học để bản thân có được những kinh nghiệm quý báu giúp cho việc chỉ đạo xây dựng môi trường học tập an toàn hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng giáo dục ngày càng tốt hơn. Tôi xin chân thành cảm ơn./. NHẬN XÉT HỘI ĐỒNG KHOA HỌC NHÀ TRƯỜNG 14
.................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... 15
NHẬN XÉT HỘI ĐỒNG KHOA HỌC PHÒNG GD & ĐT …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………........................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................... …………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… …………………........................................................................................................................................ .................................................................................................................................................................... 16
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập Tự do Hạnh phúc SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: “M t số biện pháp ch NHẬộN XÉT H ỉ đạo giáo viên xây d ỘI ĐỒNG KHOA H ỌC NHÀ TR ng môi tr ựƯỜ NG ường ………………………………………………………………………………………………………………………………… giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non” ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………… Họ và tên: Nguyễn Thị Huyền Chức vụ: P. hiệu trưởng Đơn vị công tác: Trường Mầm non Tân Thủy NHẬN XÉT HỘI ĐỒNG KHOA HỌC PHÒNG GIÁO DỤC …………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………… 17
………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập Tự do Hạnh phúc …………………………………………………………………………… SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỀ TÀI: “Một số biện pháp chỉ đạo giáo viên xây dựng môi trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm trong trường mầm non” 18