Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp để phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3-4 tuổi

Chia sẻ: Bobietbo | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:16

Thêm vào BST

Báo xấu

28
lượt xem 4
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là giúp trẻ mạnh dạn tự tin trước mọi người. Làm phong phú vốn từ cho trẻ. Giúp giáo viên hiểu được tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ từ đó có những kế hoạch cụ thể về việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp để phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3-4 tuổi

ĐỀ TÀI “ MỘT SỐ BIỆN PHÁP ĐỂ PHÁT TRIỂN NGÔN NGỮ CHO TRẺ 34 TUỔI “ I. PHẦN MỞ ĐẦU 1.Lí do chọn đề tài Ông bà ta có câu “ trẻ lên ba cả nhà học nói”. Thật đúng như vậy dạy tiếng mẹ đẻ cho trẻ 3 tuổi có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Ngôn ngữ phát triển tốt giúp trẻ nhận thức và giao tiếp tốt, hình thành và phát triển tốt nhân cách cho trẻ. Việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3 tuổi sẽ giúp trẻ dễ dàng tiếp cận các môn học khác. Phát triển ngôn ngữ là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ mầm non. Như chúng ta đã biết trong cuộc sống chúng ta ai cũng phải sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp với mọi người và để nhận thức thế giới xung quanh. Ngôn ngữ chính là phương tiện giao tiếp giữa con người với con người, là phương tiện cho việc dạy và học. Ngôn ngữ nói, đọc, viết có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc phát triển nhân cách của trẻ mầm non nói riêng, của con người và xã hội nói chung. Lứa tuổi mầm non là thời kỳ phát triển ngôn ngữ tốt nhất. Là giai đoạn có nhiều điều kiện thuận lợi nhất cho sự lĩnh hội ngôn ngữ nói và các kỹ năng nghe, hiểu, trả lời câu hỏi của trẻ. Phát triển ngôn ngữ và giao tiếp có ảnh hưởng đến tất cả các lĩnh vực phát triển khác của trẻ. Ngôn ngữ chính là công cụ để tư duy vì thế ngôn ngữ có ý nghĩa quan trọng đến việc phát triển nhận thức. giải quyết vấn đề của trẻ. Giúp trẻ phát triển ngôn ngữ là trách nhiệm của từng gia đình, nhà trường. Nhằm đào tạo ra những con người mới, con người phát triển toàn diện để có thể tiếp nhận thông tin một cách năng động, sáng tạo với mục đính đưa đất nước này càng phát triển. Đây chính là vấn đề vô cùng cần thiết với mỗi gia đình, đặc biệt là ngành giáo dục mầm non Trong những năm gần đây, ngành học mầm non của chúng ta đã được quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước xây dựng cơ sở vật chất cho các điểm vùng khó khăn, các cấp lãnh đạo địa phương, các ban ngành cũng hết sức quan tâm vận động phụ huynh cho các cháu tới trường để phát triển toàn diện cho trẻ, nâng cao vốn từ cho trẻ
Năm học 20172018 tôi được phân công chủ nhiệm lớp 3 tuổi C1, lớp có 26 trẻ. Trẻ đã biết nói nhưng phát âm chưa rõ ràng, một số còn nói ngọng, nói chưa trọn câu... Để trẻ phát triển tốt về ngôn ngữ, tôi chọn đề tài: “Một số biện pháp để phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3 tuổi” 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài Trong công tác giáo dục mầm non phát triển ngôn ngữ cho trẻ là yếu tố không thể thiếu, nhằm nâng cao vốn từ cho trẻ, giúp trẻ phát triển khả năng nghe, hiểu, trả lời câu hỏi một cách có logic, có trình tự, chính xác. * Mục tiêu: Giúp trẻ mạnh dạn tự tin trước mọi người. Làm phong phú vốn từ cho trẻ. Giúp giáo viên hiểu được tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ từ đó có những kế hoạch cụ thể về việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. * Nhiệm vụ: Tìm ra giải pháp, biện pháp mới và thực hành áp dụng rồi kiểm tra đánh giá kết quả trên trẻ Các phương pháp biện pháp nghiên cứu phải đảm bảo tính khoa học Đề tài có tính ứng dụng thực tiễn phù hợp với đối tượng nghiên cứu Đề xuất và lý giải một số biện pháp giúp trẻ phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3. Đối tượng nghiên cứu Nghiên cứu trong phạm vi phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3 tuổi 4.Giới hạn phạm vi nghiên cứu Nghiên cứu đối tượng trẻ 3 tuổi trong trường mầm non Hồng Thái Tây 5. Phương pháp nghiên cứu Phương pháp quan sát các hoạt động trong ngày của trẻ. Phương pháp quan sát các hoạt động dạy và học. Qua nghiên cứu các tài liệu tham khảo có liên quan đến đề tài.
Điều tra thực trạng học sinh trong nhóm lớp Điều tra những biện pháp phù hợp với trẻ trong lớp để có thêm kinh nghiệm II/ PHẦN NỘI DUNG 1, Cơ sở lí luận Chương trình giáo dục mầm non được biên soạn trên cơ sở quy định của luật giáo dục và đã được Bộ trưởng Bộ giáo dục và Đào tạo kí ban hành theo thông tư số 17/2009/TTBGDDT ngày 25/7/2009.Chương trình giáo dục mầm non được tiến hành nghiên cứu xây dựng từ năm 2002 theo quy định khoa học với sự tham gia của các nhà khoa học, nhà sư phạm, cán bộ quản lí giáo dục, giáo viên mầm non với mục tiêu là: giúp trẻ em phát triển về thể chất, tình cảm, trí tuệ, thẩm mĩ, hình thành những yếu tố ban đầu của nhân cách. Với yêu cầu về nội dung giáo dục mầm non là: phù hợp với sự phát triển tâm sinh lí ở trẻ em, hài hòa giữa nuôi dưỡng, chăm sóc và giáo dục. Giúp trẻ em phát triển cơ thể cân đối, khỏe mạnh,nhanh nhẹn. Cung cấp kĩ năng sống phù hợp lứa tuổi. Giúp trẻ em biết kính trọng, yêu mến, lễ phép với ông bà, cha mẹ, cô giáo. Yêu quý anh, chị, em, bạn bè. Thật thà, mạnh dạn, tự tin, hồn nhiên, yêu thích cái đẹp, ham hiểu biết thích đi học. Với yêu cầu về phương pháp giáo dục mầm non là: Đối với 3 tuổi phương pháp giáo dục phải chú trọng sự giao tiếp thường xuyên, thể hiện sự yêu thương , gắn bó của người lớn đối với trẻ. Chú ý đặc điểm cá nhân của trẻ để lựa chọn phương pháp giáo dục phù hợp. Tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ được tích cực hoạt động, giao lưu cảm xúc..... Trong cuộc sống chúng ta ai cũng phải sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp với mọi người xung quanh và ngôn ngữ chính là phương tiện cho việc dạy và học. Đối với trẻ mầm non thì qua giao tiếp bằng ngôn ngữ và tư duy trẻ thu được các kinh nghiệm sống làm phong phú thêm sự hiểu biết của trẻ. Trẻ 3 tuổi phát triển rất nhanh về thể lực và tâm lí, ngôn ngữ ngày càng đóng vai trò quan trọng với trẻ chính vì vậy mà phát triển ngôn ngữ cho trẻ là việc làm cần thiết. Đối với trẻ 3 tuổi phát triển ngôn ngữ chính là việc phát triển các khả năng nghe, hiểu, nói của trẻ. Để phát triển các khả năng này thì việc dạy trẻ đọc thơ, kể chuyện, tập nói, trò chuyện, giao tiếp với trẻ thông qua các hoạt động giáo dục trẻ trong ngày chính là việc làm giúp trẻ phát triển ngôn ngữ. 2. Thực trạng
Ngành giáo dục Thị xã Đông Triều trong những năm gần đây đã quan tâm nhiều hơn với bậc học mầm non. Để hòa nhập cùng với sự đổi mới của các bậc học khác thì bậc học mầm non cũng đã tiến hành đổi mới để phù hợp với sự đổi mới chung của giáo dục cả nước, cũng như của thế giới. Trường mầm non Hồng Thái Tây được sự chỉ đạo của sở giáo dục đào tạo tỉnh Quảng Ninh đã và đang thực hiện chương trình mầm non mới. *Khảo sát Trường mầm non Hồng Thái Tây Đã đạt trường chuẩn quốc gia mức độ 1 *Thuận lợi: Được sự quan tâm giúp đỡ của ban giám hiệu nhà trường cùng với ban lãnh đạo phòng chuyên trách đã chú ý đầu tư cơ sở vật chất tốt nhất đầy đủ nhất cho trẻ hoạt động Về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ cho việc dạy và học tương đối đầy đủ. Giáo viên đạt trình độ chuẩn và trên chuẩn 100%. Nhiệt tình công tác, đoàn kết giúp đỡ nhau trong việc chăm sóc giáo dục trẻ, tạo điều kiện cho việc học hỏi kinh nghiệm từ các bạn đồng nghiệp Phụ huynh luôn quan tâm ủng hộ đồ dùng phục vụ cho chủ đề, hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Phụ huynh kết hợp cùng tôi trong việc chăm sóc giáo dục trẻ Nhà trường có môi trường cảnh quan sư phạm đẹp góp phần rất lớn cho trẻ quan sát, từ đó cung cấp cho trẻ những biểu tượng thể hiện sự hiểu biết của mình về thế giới xung quanh Các cháu đều khỏe mạnh nhanh nhẹn, ngoan ngoãn, thích hoạt động vui chơi *Khó khăn. Trẻ chưa mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp Vốn từ của trẻ còn rất ít . Trình độ nhận thức của trẻ trong một lớp không đồng đều, một số trẻ mới lần đầu đến lớp. Nên việc hình thành các thói quen, nề nếp rất vất vả, một số cháu nói chưa rõ còn nói ngọng.
Trí nhớ của trẻ còn hạn chế chính vì vậy mà trẻ chưa biết cách sắp xếp trật tự các từ trong câu nên khi phát âm trẻ thường bỏ bớt từ. Cách diễn đạt lời nói của trẻ chưa tốt . Trang thiết bị đồ dùng dạy học chưa phong phú, chưa hấp dẫn Nhận thức của một số phụ huynh học sinh về môn học chưa đúng. Số trẻ trong lớp vẫn chưa đồng đều về chất lượng, số ít cháu còn nhút nhát trong khi nói Trình độ nhận thức của một số phụ huynh còn hạn chế nên ảnh hưởng đến việc phối kết hợp chăm sóc giáo dục trẻ giữa gia đình và nhà trường. Ngôn ngữ của trẻ phát triển chưa đồng đều, một số trẻ ở đầu độ tuổi còn nói ngọng, bập bẹ, nhút nhát, khả năng nhận thức chậm. Đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho các hoạt động nhận biệt tập nói còn thiếu thốn, chưa đảm bảo về kích thước, màu sắc và độ rõ nét của đối tượng. Môi trường cho trẻ hoạt động chưa đảm bảo, diện tích lớp học chưa đảm bảo diện tích tối thiểu cho trẻ hoạt động. * Nguyên nhân thực trạng: Trình độ nhận thức của trẻ trong một lớp không đồng đều (vì có trẻ trong lớp sinh tháng 12 nhưng có trẻ trong lớp sinh tháng 10 1112). Tháng tuổi của trẻ chênh lệch nhau về tháng sinh quá xa ở lứa tuổi này sẽ dẫn đến sự chênh lệch về trình độ nhận thức, sự hiểu biết, ngôn ngữ.. Đặc điểm của trẻ nhà trẻ lứa tuổi 3 tuổi rất thích được trò chuyện, giao tiếp, thích được nói, nhưng ngôn ngữ, vốn từ của trẻ còn rất hạn chế, còn sử dụng ngôn ngữ thụ động nhiều. Chưa được tác động, kích thích kịp thời để trẻ mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp. Giáo viên chưa chú ý luyện câu, từ cho trẻ nhiều trẻ nói thiếu, nói lắp cô không kịp điều chỉnh và sửa sai Qúa trình tổ chức giờ học cô chưa chú ý đến hệ thống câu hỏi giúp trẻ được tư duy và phát triển ngôn ngữ Khả năng lĩnh hội thông tin của trẻ còn hạn chế nếu cô truyền đạt một câu hỏi dài hoặc một sự việc có nội dung truyền tải nhiều
3. Giải pháp, biện pháp 3.1 Mục tiêu của giải pháp, biện pháp Nghiên cứu đưa ra một số biện pháp, giải pháp để phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3 tuổi Tìm ra những giải pháp tốt nhất để giúp trẻ phát triển ngôn ngữ một cách tốt nhất Dùng biện pháp mới giúp phát triển tư duy, ngôn ngữ củng cố các kỹ năng 3.2 Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp: Trẻ ở lứa tuổi 3 tuổi còn nhỏ rất hiếu động, thích tìm tòi, khám phá mọi thứ xung quanh.Trẻ thường có những thắc mắc trước những đồ vật.hiện tượng mà trẻ nhìn thấy, nghe thấy, trẻ thường đặt ra rất nhiều câu hỏi như: Ai đây? Cái gì đây? Con gì đây? ….. Để giải đáp được những thắc mắc hàng ngày người lớn cần trả lời những câu hỏi của trẻ rõ ràng, ngắn gọn đồng thời cần cung cấp cho trẻ thêm hiểu biết về thế giới xung quanh bằng ngôn ngữ giao tiếp mạch lạc. Chính vì vậy mà mỗi giáo viên chăm sóc giáo dục trẻ cần trú trọng đến việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ , đó là nhịêm vụ quan trọng hàng đầu . Bởi ngôn ngữ là phương tiện để trẻ tiếp thu kiến thức về thế giới xung quanh được dễ dàng và hiệu quả nhất: 3.2.1. Giáo viên cần hiểu tâm sinh lý của trẻ: * Đặc điểm phát âm: Trẻ đã phát âm được các âm khác nhau. Phát âm được các âm của lời nói nhưng vẫn còn ê a. Trẻ hay phát âm sai ở những từ khó, những từ có 2/ 3 âm tiết như: Lựu/ lịu, hươu/ hiu, hoa sen / hoa xem, thuyền buồm/ thiền bồm…. *Đặc điểm vốn từ: Vốn từ của trẻ còn rất ít. Danh từ và động từ ở trẻ chiếm ưu thế. Trẻ đã sử dụng chính xác các từ chỉ đồ vật con vật, hành động trong giao tiếp quen thuộc hàng ngày. Những các từ chỉ khái niệm tương đối như: Hôm qua, hôm nay, ngày mai……trẻ sử dụng chưa chính xác. Một số trẻ đã biết sử dụng các từ chỉ màu sắc như: màu xanh, màu đỏ ,màu vàng…. Đã biết sử dụng các từ thể hiện sự lễ phép với người lớn trong giao tiếp như: Cảm ơn cô, vâng ,dạ… *Sắp xếp cấu trúc lời nói:
Cách diễn đạt nội dung, sự liên kết các câu nói lại với nhau tạo thành chuỗi lời nói nhằm diễn tả trọn vẹn một ý, một nội dung ngắn gọn nào đó để giúp người nghe hiểu được, đối với một số trẻ là đơn giản Nhưng đối với một số trẻ khác nhỏ tháng hơn lại là rất khó. Nếu yêu cầu trẻ kể lại một câu chuyện hay tả lại một sự kiện, hiện tượng xảy ra đối với trẻ thì trẻ găp khó khăn. Cần phải tập luyện dần dần. *Diễn đạt nội dung nói: Cách diễn đạt nội dung của trẻ ở lứa tuổi này còn ê a, ậm ừ . Đôi khi chưa diễn đạt được ý muốn của mình bằng những câu đơn giản. Còn rụt rè, chưa mạnh dạn tự tin trong khi giao tiếp. *Đặc điểm ngữ pháp: Trẻ nói được 1 số câu đơn giản, biết thể hiện nhu cầu mong muốn và hiểu biết của mình bằng 1 hay 2 câu. VD: Cô ơi ! Con uống nước, con ăn kẹo… Trẻ đọc được các bài thơ, hát được các bài hát có 3 đến 5 câu ngắn. Trẻ có thể kể lại 1 đoạn truyện được nghe nhiều lần, có sự gợi ý. Tuy nhiên, đôi khi sự sắp xếp các từ trong câu còn chưa hợp lý. Trẻ thường sử dụng câu cụt.VD: Nước, uống nước,… Trong 1 số trường hợp trẻ dùng từ trong câu còn chưa chính xác, chủ yếu trẻ sử dụng câu đơn mở rộng. 3.2.2.Giáo viên cần giúp trẻ phát triển vốn từ, mạnh dạn, tự tin : Phát triển ngôn ngữ cho trẻ chính là phát triển khả năng nghe, hiểu ngôn ngữ, khả năng trình bày có logic có trình tự, chính xác một nội dung nhất định. Để trẻ mạnh dạn, tự tin trong giao tiếp với mọi người với ngôn ngữ mạch lạc, giúp người nghe dễ hiểu thì trước hết cần: * Làm phong phú vốn từ cho trẻ: Trẻ phải có vốn từ nhất định để giao tiếp với mọi người xung quanh, vì vậy giáo viên phải là người cung cấp vốn từ cho trẻ. VD: Qua môn nhận biết tập nói cô cung cấp cho trẻ từ chỉ đồ vật: cái bàn, cái ghế, cái áo ,cái mũ,..từ chỉ con vật : con bò, con chó, con mèo…., màu sắc xanh, đỏ, vàng…
Qua môn thơ, chuyện cung cấp tên bài thơ, tên câu chuyện, tên nhân vật, những vần thơ hay, lời đối thoại của nhân vật…. * Lựa chọn nội dung nói: Trẻ ở lứa tuổi 3 tuổi còn nhỏ nên chưa có khả năng lựa chọn nội dung diễn đạt vì vậy giáo viên cần phải hướng dẫn giúp trẻ. Xác định nội dung cần nói của trẻ có nội dung thông báo ngắn gọn, rõ ràng. Xác định sự việc chính trong nhiều sự việc, xác định đặc điểm nổi bật, cơ bản của con vật, của cây, của đồ vật, của bức tranh, nội dung chính trong tác phẩm văn học… VD: Về đồ vật: Tên gọi, hình dáng, công dụng, cách sử dụng. Về con vật: Tên gọi, hình dáng, tiếng kêu, lợi ích . Về cây: Tên gọi, hình dáng, màu sắc, công dụng. Sắp xếp nội dung đã lựa chọn cho lời nói của trẻ được đầy đủ, hợp lí và logic VD: Cho trẻ nhận biết gọi tên:Từ tổng quát đến chi tiết Từ đầu đến chân, từ ngoài vào trong, từ trên xuống dưới,từ trái qua phải….. *Lựa chọn từ: Sau khi đã lựa chọn nội dung rồi thì trẻ cần lựa chọn từ để diễn tả chính xác nội dung mình cần thông báo. Chọn từ giúp cho lời nói của trẻ rõ ràng, chính xác và mang sắc thái biểu cảm. Sự liên kết cái câu nói lại với nhau tạo thành chuỗi lời nói nhằm diễn tả trọn vẹn một ý, một nội dung nào đó giúp người ta hiểu được đây là sự sản xuất toàn bộ nội dung thông báo một cách có logic. Để diễn tả một ý, một nội dung ngắn ngọn nào đó thì việc sắp xếp cấu trúc lời nói là đơn giản đối với một số trẻ, nhưng khó khăn với một số trẻ còn ít tháng . Nhưng yêu cầu kể lại truyện hay những hiện tượng, sự kiện xảy ra trong đời sống thì trẻ gặp khó khăn. Chính vì vậy mà giáo viên phải rèn cho trẻ dần dần chứ không phải là việc làm có thể khắc phục ngay được. 3.2.3. Trang trí lớp học, các góc chơi, làm đô dùng đồ chơi theo từng chủ để nhánh phong phú, bắt mắt, hấp dẫn trẻ: Tận dụng tất cả những nguyên vật liệu có thế sử dụng làm đồ dùng đồ chơi như lịch cũ, ống lon, chai nhựa ..cô khuyến khích trẻ cùng làm với cô, vừa làm vừa trò chuyện, qua đó cung cấp vốn từ thêm cho trẻ.
Dựa vào từng chủ đề lên kế hoạch làm đồ dùng, đồ chơi một cách cụ thể. Mỗi chủ đề đều có bộ đồ dùng đồ chơi phục vụ cho việc học 3.2.4. Phối hợp với phụ huynh: Trao đổi với phụ huynh cố gắng dành thời gian để trò chuyện, tâm sự với trẻ và lắng nghe trẻ nói. Khi trò chuyện với trẻ phải nói rõ ràng, mạnh lạc, tốc độ vừa nghe để trẻ nghe cho dễ. Cha mẹ, người thân cố gắng phát âm đúng, không nên bắt trước những từ trẻ nói ngọng mà cần phải sửa sai ngay những từ trẻ nói sai cho trẻ để trẻ bắt chước được cho đúng. Khuyến khích hoặc tuyên truyền với phụ huynh cung cấp kinh nghiệm sống cho trẻ. Tránh không nói tiếng địa phương, tập cho trẻ nói ở mọi lúc mọi nơi, cần tránh cho trẻ nghe những hình thái ngôn ngữ không chính xác... Thường xuyên trò chuyện cùng trẻ như: Hôm nay con đi học cô cho con ăn gì? Đến lớp con có ngoan không? 3.2.5. Biện pháp, giải pháp khác giúp trẻ phát triển ngôn ngữ Tận dụng diện tích phòng học, chú ý bố trí sắp xếp các học cụ, đội hình để tạo môi trường học thoải mái cho trẻ. VD: |Khi thực hiện các hoạt động làm quen văn học tận dụng không gian lớp học để bày dụng cụ kể chuyện, thơ: mô hình, rối, tranh ảnh…cho trẻ dễ sử dụng, kích thích trẻ hoạt động tích cực hơn. Chú ý đến khả năng phát âm của từng trẻ để có sự điều chỉnh và sửa sai, rèn luyện khả năng ngôn ngữ cho trẻ. Cần luyện cho trẻ khi diễn đạt phải ngắt nghỉ đúng giọng, luyện cho trẻ có tác phong khi nói thoải mái, tự nhiên. Khi nói nhìn thẳng vào mặt người nghe. Luyện ngôn ngữ mạch lạc thể hiện qua việc thực hiện nhiệm vụ dạy trẻ đối thoại qua trò chơi, qua môn thơ, truyện, nhận biết tập nói và nhiệm vụ luyện trẻ phát triển ngôn ngữ mạch lạc phải được thực hiện ở mọi lúc, mọi nơi, trong mọi sinh hoạt hàng ngày của trẻ.tiếp tục dạy trẻ cách nghe. hiểu, trả lời câu hỏi của người lớn, biết trò chuyện với những người xung quanh.dạy trẻ kể chuyện về đồ chơi đồ vật xung quanh trẻ, theo tranh vẽ … có trình tự , diễn cảm . 3.2.6. Xây dựng kế hoạch phát triển ngôn ngữ cho trẻ theo từng tháng xuyên suốt 1 năm học:
* Tháng 9, 10: Phát triển khả năng nghe hiểu cho trẻ: Chọn những bài tập luyện tai nghe cho trẻ nhằm phát triển thính giác, cho trẻ nghe những bài hát, những câu truyện, những bài đồng dao,… Tạo điều kiện để trẻ tập chung chú ý luyện khả năng chú ý thính giác cho trẻ thông qua các bài tập, trò chơi: Tai ai thính ? Ai đoán giỏi?... Cố gắng phát âm đúng, không phát âm sai vì trẻ hay bắt trước. Sửa lỗi phát âm cho trẻ khi trẻ phát âm sai ở mọi lúc mọi nơi trong cái hoạt động hàng ngày. *Tháng 11, 12: Nghe, nhắc lại các âm, tiếng và câu nhằm phong phú vốn từ cho trẻ: Giáo viên cần nói diễn cảm, rõ ràng, giải thích nghĩa của từ khó giúp cho trẻ hiểu, nhớ và vận dụng được các từ để đặt câu. Để đẩy mạnh sự phát triển, khả năng vận động của cơ quan phát âm, cần tập cho trẻ các bài tập luyện cơ quan phát âm thích hợp: VD: Con có cái ca, cô cắt quả cà, con cầm cái ca, cùng cười haha.. Có con Ba Ba, đội nhà đi trốn, bì bà bì bõm, bé bắt BaBa. Bà bảo bé, bé bế búp bê, bé bồng, bé bế, búp bê ngoan nào. Cô tổ chức những trò chơi phát triển vốn từ cho trẻ: VD: Trò chơi bắt chước tiếng kêu của các con vật, ai nhanh hơn, thi xem ai giỏi hơn. *Tháng 1, 2: Vẫn xuyên suốt 2 nhiệm vụ trên nhưng đào sâu vấn đề luyện trí nhớ cho trẻ qua cái bài thơ, đồng dao, bài đồng dao được phổ nhạc như bài: “Con kiến mà leo cành đa, leo phải cành cụt, leo vào leo ra” ...., đặc biệt là những câu chuyện kể đầy hấp dẫn và lôi cuốn. Gợi ý cho trẻ sử dụng những loại câu đơn giản đủ nghĩa. *Tháng 3, 4, 5: Xây dựng những trò chơi giúp trẻ nói đúng ngữ pháp, nói mạch lạc. VD: Trẻ nói theo mẫu câu của 1 câu truyện nào đó:. cho trẻ chơi từ dễ đến khó, các mẫu câu phức tạp gần lên. Để củng cố kĩ năng nói đúng ngữ pháp, pháp triển trí tưởng tượng, sáng tạo của trẻ. Một khi đã có một số lượng vốn từ phong phú trẻ sẽ tự tin giao tiếp với mọi người một cách hứng thú hơn. 3.2.7 Dùng thủ thuật khi dạy trẻ nhận biết tập nói:
Môn nhận biết tập nói là môn học rất đa dạng và phong phú về ngôn từ, ở môn học này trẻ rất thích được khám phá để phát triển ngôn ngữ. Nắm được đặc điểm này tôi đã áp dụng một số thủ thuật để kích thích trẻ phát triển ngôn ngữ như: cho trẻ bắt chước tiếng kêu, động tác của đối tượng để trẻ đoán tên và ngược lại hay gợi ý một số đặc điểm nổi bật của đối tượng để trẻ đoán tên. Qua quá trình đó tôi thấy trẻ hào hứng học bài hơn và thích được nói hơn. Trong khi trẻ hứng thú tôi dần hướng trẻ vào tiết học một cách nhẹ nhàng, tự nhiên. Trong quá trình dạy trẻ nhận biết tập nói tôi thường sử dụng những câu hỏi đơn giản, dễ hiểu phù hợp với lứa tuổi của trẻ. VD: Khi dạy nhận biết con gà trống: tôi hỏi : Con gà gì gáy ò ó o?.... Sau khi dạy trẻ nhận biết về tên gọi tôi tiến hành cho trẻ phân biệt giữa các đối tượng. Tôi thường cho trẻ phân biệt qua tên gọi, một số đặc điểm, tiếng kêu nổi bật như: Đặc điểm phân biệt Con chó Con mèo Tên gọi Con chó Con mèo Đặc điểm nổi bật Tai thính Mắt tinh Tiếng kêu Gâu gâu Meo meo Ích lợi Nuôi để trông nhà Nuôi để bắt chuột 3.2.8 Dạy trẻ mọi lúc mọi nơi Để trẻ phát triển ngôn ngữ được tốt qua hoạt động nhận biết tập nói thì không chỉ dạy trẻ ở các giờ hoạt động chung mà cần phải dạy trẻ phát triển ngôn ngữ ở mọi lúc, mọi nơi như trong giờ đón, trả trẻ, hoạt động góc tôi tận dụng thời gian trò chuyện cùng trẻ để trẻ có cơ hội được giao lưu, thể hiện những điều mà trẻ đã được trải nghiệm. Ngoài ra tôi còn phối kết hợp
với các bậc phụ huynh quan tâm hơn đến việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ ở gia đình như: dành thời gian trò chuyện với trẻ, cho trẻ được tiếp xúc với các hiện tượng xung quanh, lắng nghe và trả lời các câu hỏi của trẻ. 3.3 Điều kiện thực hiện biện pháp, giải pháp Ta tìm ra điều kiện để thực hiện phù hợp với từng giải pháp, biện pháp Sau khi tiến hành khảo sát và thử nghiệm tại nhóm lớp tôi nhận thấy rằng các cháu ở lớp tôi về ngôn ngữ phát triển rất tốt, các cháu nói được nhiều hơn, mạnh dạn và tự tin hơn trong giao tiếp, trong các giờ hoạt động chung đặc biệt là qua môn nhận biết tập nói 3.4 Kết quả thu được qua thảo nghiệm, giá trị khoa học của vấn đề nghiên cứu Qua một năm thực hiện đã đạt được những kết quả sau : *Đối với giáo viên: Giáo viên đã hiểu được tầm quan trọng của việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ từ đó có kế hoạch cụ thể về việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ. *Đối với trẻ: 90 % số trẻ đã mạnh dạn, tự tin hơn trong giao tiếp với cô và các bạn trong lớp, với mọi người xung quanh. Vốn từ của trẻ đã phong phú hơn rất nhiều so với đầu năm học.Trẻ đã có thể tự đề nghị với cô điều trẻ muốn. Đã có trẻ tự kể lại được với cô một sự việc, hiện tượng vừa xảy ra, có trẻ đã kể lại được một câu chuyện ngắn với sự giúp đỡ của cô cho cô và các bạn nghe. Trẻ đã biết cách sắp xếp trật tự các từ trong câu nên khi trẻ nói trẻ không bớt từ. Trẻ đã phát âm được cả câu trọn vẹn. Khả năng nghe, hiểu, trả lời câu hỏi của cô đã tốt hơn rất nhiều. Trẻ đã biết cách trình bày có trình tự, chính xác một nôi dung nhất định với cô. Cách diễn đạt lời nói của trẻ đã lưu loát hơn nhiều so với đầu năm học, có trẻ đã
có thể kể lại một sự việc mới xảy ra, có trẻ đã kể lại được câu chuyện ngắn với sự giúp đỡ của cô. Khả năng nghe, hiểu, trả lời câu hỏi của trẻ đã tiến bộ rõ rệt. III. Kết luận và kiến nghị 1. Kết luận : Ngôn ngữ của trẻ ở lớp tôi tăng lên rõ rệt. Trẻ biết sử dụng ngôn từ một cách chính xác và có nghĩa. Có khả năng ứng dụng và trải nghiệm vào thực tế. Trẻ hứng thú tiếp thu bài học và trả lời các câu hỏi của cô trong các giờ hoạt động chính. Ngành giáo dục mầm non là ngành đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp đào tạo con người mới, là cơ sỏ hình thành và phát triển con người. Vì vậy giáo viên mầm non luôn cần có phẩm chất đạo đức tốt, lối sống, tư tưởng, lập trường vững vàng. Luôn bỗi dưỡng trau dồi kiến thức, rèn luyện kĩ năng phát âm chuẩn cho trẻ. Vì kĩ năng này đóng vị trí rất quan trọng cuộc sống hằng ngày của trẻ, giúp cho trẻ có thêm nhiều vốn từ mới làm giàu cho kho tàng kiến thức của trẻ. Là một giáo viên mầm non tôi luôn xác định rõ nhiệm vụ của mình, không ngừng học hỏi nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ sư phạm để nâng cao chất lượng chăm sócgiáo dục trẻ để đat kết quả cao, hình thành nhân cách cho trẻ những chủ nhân tương lai của đất nước. 2. Kiến nghị: Mong được đón nhận sự quan tâm, ủng hộ nhiệt tình hơn nữa của các cấp lãnh đạo tạo điều kiện cho giáo viên có cơ hội học hỏi kinh nghiệm tổ chức các họat động phát triển ngôn ngữ cho trẻ hơn Đề nghị ban giám hiệu tham mưu với các cấp các nghành mua sắm trang thiết bị, đồ chơi ngoài trời cho trẻ giúp trẻ vui chơi và học tập tốt hơn Đề nghị với các cấp các ngành và Nhà nước quan tâm hơn nữa đến tinh thần và vật chất của cấp học mầm non nói chung và giáo viên mầm non nói riêng.
Phòng giáo dục cần tổ chức tập huấn cho giáo viên mầm non một cách cụ thể về nội dung và biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Tạo điều kiện cho giáo viên học tập và nâng cao trình độ chuyên nghiệp vụ Tổ chức các buổi trao đổi thảo luận để thống nhất về biện pháp, hình thức tổ chức các hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ Nhà trường cần bổ sung thêm tài liệu về các trò chơi dân gian nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ nhà trẻ 3 tuổi Trên đây là : “Một số biện pháp để phát triển ngôn ngữ cho trẻ 3 tuổi tại trường mầm non Hồng Thái Tây – Đông Triều – Quảng Ninh, nhằm giúp trẻ phát triển ngôn ngữ tốt, giúp giáo viên có kế hoạch và cách tổ chức tốt giúp trẻ phát triển ngôn ngữ. THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ XÁC NHẬN ĐỀ NGHỊ NGƯỜI VIẾT ĐỀ TÀI Đỗ Thị Hai Đào Thúy Nga 3. Tài liệu tham khảo Phương pháp dạy trẻ học nói thế nào – Tác giả : Kha – Hai – nơ – Đích. NXB 1990 Chương trình chăm sóc giáo dục trẻ 3 tuổi Website hỗ trợ giảng dạy và chăm sóc trẻ em: www.mam non.com Tâm lí học trẻ em Tổ chức hoạt động phát triển ngôn ngữ cho trẻ mầm non theo hướng đổi mới
MỤC LỤC Mục lục................................................................................................................... I/ PHẦN MỞ ĐẦU 1. Lí do chọn đề tài ................................................................................ 2. Mục tiêu, nhiệm vụ của đề tài.................................................................... 3. Đối tượng nghiên cứu................................................................................... 4. Giới han phạm vi nghiên cứu.................................................................. 5. Phương pháp nghiên cứu............................................................................. II/ PHẦN NỘI DUNG 1 Cơ sở lý luận................................................................................................. 2 Thực trạng........................................................................................ 3 Giải pháp, biện pháp.................................................................................... 3.1 Mục tiêu của giải pháp, biện pháp....................................................... 3.2 Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp, biện pháp........................... 3.3Điều kiện thực hiện giải pháp, biện pháp 3.4Kết quả thu được..................................................................
III/KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1.Kết luận......................................................................................................... 2.Kiến nghị................................................................................................ 3.Tài liệu tham khảo