Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp đổi mới trong hoạt động khám phá theo hướng trải nghiệm cho trẻ 4- 5 tuổi tại Trường Mầm Non Yên Sơn

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:44

Thêm vào BST

Báo xấu

18
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục đích nghiên cứu sáng kiến "Một số biện pháp đổi mới trong hoạt động khám phá theo hướng trải nghiệm cho trẻ 4- 5 tuổi tại Trường Mầm Non Yên Sơn" nhằm đưa ra những biện pháp giúp bản thân và đồng nghiệp được tiếp cận các hình thức giáo dục đổi mới đồng thời giúp trẻ sáng tạo hơn, chủ động hơn trong việc lĩnh hội kiến thức

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp đổi mới trong hoạt động khám phá theo hướng trải nghiệm cho trẻ 4- 5 tuổi tại Trường Mầm Non Yên Sơn

ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN QUỐC OAI TRƯỜNG MẦM NON YÊN SƠN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP ĐỔI MỚI TRONG HOẠT ĐỘNG KHÁM PHÁ THEO HƯỚNG TRẢI NGHIỆM CHO TRẺ 4- 5 TUỔI TẠI TRƯỜNG MẦM NON Lĩnh vực/Môn : Giáo dục mẫu giáo Cấp học : Mầm Non Tên tác giả : Nguyễn Thị Thanh Tân Đơn vị công tác : Trường Mầm Non Yên Sơn Chức vụ : Giáo viên NĂM HỌC: 2023 - 2024
2 Độc lập – Tự do – Hạnh phúc -------------------- ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN Kính gửi: - Hội đồng NCKH-SKKN Trường mầm non Yên Sơn; - Hội đồng Khoa học chấm SKKN Ngành GD&ĐT Huyện Quốc Oai. Họ và Ngày Nơi công Chức Trình độ Tên sáng kiến tên tháng năm tác danh chuyên sinh môn Nguyễn 07/0/1986 Trường Giáo Cử nhân Một số biện pháp Thị mầm non viên Giáo dục đổi mới trong hoạt Thanh Yên Sơn mầm non động khám phá Tân theo hướng trải nghiệm cho trẻ 4- 5 tuổi tại trường mầm non - Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: Giáo dục mẫu giáo, cấp học mầm non. Đưa ra các giải pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ trong hoạt động khám phá và trải nghiệm tại trường mầm non. - Ngày sáng kiến được áp dụng thử lần đầu: tháng 9 năm 2023. *. Về nội dung của sáng kiến: - Sự phát triển vượt bậc của kinh tế, xã hội, công nghệ và thời kỳ công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước… đòi hỏi sự thay đổi rất lớn về giáo dục. Vì vậy nâng cao, đổi mới phương pháp giáo dục đáp ứng được tính thực tiễn của nhu cầu xã hội, giúp trẻ phát triển tư duy, tăng khả năng nhận thức phát triển toàn diện là một điều vô cùng cần thiết - Nhằm thực hiện tốt nội dung chương trình giáo dục mầm non mới nêu ra yêu cầu về phương pháp giáo dục mầm non cho trẻ mẫu giáo “Ban hành kèm theo Thông tư số 17/2009/TT-BGDĐT ngày 25 tháng 7 năm 2009 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo và Thông tư số 28/2016/TT-BGDĐT ngày 30 tháng 12 năm 2016) Cùng với đó là tài liệu chuyên đề “Tổ chức các hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm cho trẻ” Bộ giáo dục và đào tạo hướng dẫn về thực hiện chuyên môn Giáo dục mầm non, trong đó quy định về việc đổi mới phương pháp giáo dục cho trẻ hoạt động trong nhóm/lớp. Giúp trẻ Mầm non nâng cao kỹ năng thực hành trải nghiệm, kỹ năng tìm tòi, thảo luận, tăng khả năng tư duy phản biện, truy vấn, khám phá môi trường, các sự vật, hiện tượng. Giúp trẻ tự tin trong việc đưa ra các câu hỏi để nhằm giải đáp những thắc mắc, tìm ra hướng giải
3 quyết tốt nhất khi học. Để trẻ có các một môi trường vui vẻ tích cực, trẻ chủ động, mạnh dạn tự tin trong các hoạt động khám phá theo hướng trải nghiệm đáp ứng được sự yêu thích khi đến lớp. Giúp phụ huynh yên tâm tin tưởng khi gửi trẻ đến trường. Vì vậy, tôi đã mạnh dạn nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp đổi mới trong hoạt động khám phá theo hướng trải nghiệm cho trẻ 4- 5 tuổi tại trường mầm non ” áp dụng cho trẻ lứa tuổi mẫu giáo. Nhằm đưa ra những biện pháp giúp bản thân và đồng nghiệp được tiếp cận các hình thức giáo dục đổi mới đồng thời giúp trẻ sáng tạo hơn, chủ động hơn trong việc lĩnh hội kiến thức. * Căn cứ đề xuất đề xuất giải pháp: Đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo theo Nghị quyết 29-NQ/TW với quan điểm giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của Đảng, nhà nước và của toàn dân. Căn cứ Văn bản hợp nhất 01/ VBHN01 của Bộ giáo dục và đào tạo về mục tiêu giáo dục mẫu giáo nhằm giúp trẻ em từ 3 đến 6 tuổi phát triển hài hòa về các mặt thể chất, nhận thức, ngôn ngữ, tình cảm, kỹ năng xã hội và thẩm mỹ, chuẩn bị cho trẻ vào học ở tiểu học. Kế hoạch 167/SGD&ĐT ngày 30/08/2021 của Sở GD&ĐT về việc xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm giai đoạn 2021-2025 Theo quan điểm khởi xướng của UNESCO để trẻ có được “Mỗi ngày đến trường là một ngày vui” theo cách nuôi dạy “Giáo dục không chỉ chuẩn bị cho cuộc sống mà còn chính là cuộc sống của trẻ” * Các biện pháp đã tiến hành: Biện pháp 1: Học tập, nghiên cứu nâng cao trình độ chuyên môn. Biện pháp 2: Xây môi trường khám phá cho trẻ theo hướng trải nghiệm Biện pháp 3: Đổi mới trong phương pháp và hình thức cho trẻ khám phá theo hướng trải nghiệm: Biện pháp 4: Nâng cao kĩ năng hỏi - đáp, hợp tác làm việc nhóm của trẻ: Biện pháp 5: Làm tốt công tác tuyên truyền, phối hợp với gia đình và nhà trường: + Triển khai thực hiện sáng kiến: Các biện pháp được tôi áp dụng cho 19 trẻ tại nhóm lớp 4 - 5 tuổi B5 Trường mầm non Yên Sơn với đầy đủ cơ sở vật chất, môi trường xanh xạch, đồ dùng, đồ chơi của trẻ gần gũi với thiên nhiên, + Phương tiện dạy học khi áp dụng đề tài là: Nguyên liệu dễ kiếm tìm, gần gũi với thiên nhiên “ lá cây, cành, nước, cát, sỏi, đá,..”, nguyên liệu tái chế “ Giấy báo, bìa cát tông, hộp nhưa, ốc đinh búa, máy tính, tivi, điện thoại, đồng hồ” đồ dùng theo thông tư 01… * Tính mới, tính sáng tạo của sáng kiến.
4 - Đề tài được áp dụng lần đầu tiên tại lớp với những biện pháp cụ thể phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ ở lớp cũng như điều kiện thực tế của trường. -Hình thức tổ chức mới, đa dạng phong phú, tạo điều kiện giúp trẻ phát huy khả năng mạnh dạn, tự tin. Ứng dụng phương pháp STEAM trong dạy học, giúp trẻ tăng sự hứng thú, nhu cầu và thế mạnh của từng trẻ, giáo viên tôn trọng tính riêng biệt của mỗi trẻ, tạo sự gắn kết giữa cô và trò trong các hoạt động. - Tạo được môi trường trong và ngoài lớp học an toàn, sạch sẽ, đáp ứng nhu cầu vui chơi khám phá theo hướng trải nghiệm của trẻ. - Phương pháp giáo dục gần gũi, dễ áp dụng mà hiệu quả lại tương đối tốt. - Luôn có sự phối hợp chặt chẽ của nhà trường cũng như của phụ huynh trong việc tổ chức các hoạt động vui chơi trải nghiệm, đặc biệt là việc phụ huynh ủng hộ các nguyên vật liệu, tu sửa khu vui chơi, tạo góc thiên nhiên để trẻ khám phá và trải nghiệm . * Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến: - Đối với giáo viên: Được học tập và tiếp thu, hiểu thêm phương pháp dạy học mới, tâm huyết hơn bản thân nâng cao thêm vốn kiến thức có thêm kỹ năng tổ chức cho trẻ khám phá và trải nghiệm + Nhà trường trang bị đầy đủ về cơ sở vật chất trang thiết bị trong và ngoài lớp để trẻ được khám phá trải nghiệm. + Sân chơi ngoài trời cho trẻ khám phá trải nghiệm phải đảm bảo diện tích cho trẻ hoạt động. + Giáo viên cần có lòng yêu nghề mến trẻ, ham học hỏi tìm tòi sáng tạo để tổ chức các hoạt động đa dạng hấp dẫn thu hút trẻ tham gia khám phá trải nghiệm + Cần theo dõi sát sao quá trình trẻ tham gia, đánh giá kịp thời những việc đã làm được để có sự thay đổi sao cho phù hợp với khả năng nhận thức của trẻ. + Trẻ trong lớp đi học đều, ngoan ngoãn, tích cực tham gia các hoạt động + Có sự phối hợp chặt chẽ của phụ huynh trong việc tổ chức các hoạt động. * Lợi ích của sáng kiến - Trong năm học 2023- 2024 tôi đã nghiên cứu và áp dụng thực hiện tại lớp mình đang phụ trách và nhận thấy trẻ có nhiều tiến bộ, hứng thú tích cực tham gia vào các hoạt động vui chơi khám phá theo hướng trải nghiệm. Sáng kiến có giá trị về mặt khoa học và thực tiễn, các bài dạy luôn đảm bảo tính sư phạm, tính thẩm mỹ, sử dụng các đồ dùng đồ chơi, tạo cảnh quang môi trường phù hợp với điều kiện thực tế của trường lớp, phù hợp với địa phương nơi trẻ đang sống. * Khẳng định giá trị, kết quả đạt được của sáng kiến - 100% trẻ ở độ tuổi được tham gia nhiều hoạt động khám phá trải nghiệm được tổ chức bằng hình thức: “học mà chơi, chơi mà học”.
5 - Trẻ có nhiều kỹ năng cần thiết ứng dụng trong thực tế hàng ngày và trong cuộc sống xung quanh trẻ - Giáo viên cũng được nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm trong việc xây dựng và tổ chức các hoạt động khám phá theo hướng trải nghiệm cho trẻ nói riêng và các hoạt động giáo dục khác cho trẻ 4 - 5 tuổi . Danh sách những người đã tham áp dụng sáng kiến: Số Họ và Ngày Nơi công Chức Trình độ Nội dung công việc hỗ TT tên tháng tác danh chuyên trợ năm môn sinh Hoàng 05/06/ Trường Giáo Cử nhân Tư vấn, thống nhất Thị 1978 mầm non viên Giáo dục trong việc thực hiện Chúc Yên Sơn mầm non “Một số biện pháp đổi mới trong hoạt động 1 khám phá theo hướng trải nghiệm cho trẻ 4- 5 tuổi tại trường mầm non ” 2 19 trẻ 2019 Trường Học Tham gia áp dụng sáng mầm non sinh kiến Yên Sơn Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trong đơn là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật. Quốc Oai, ngày 15 tháng 4 năm 2024 Người nộp đơn (Ký và ghi rõ họ tên) Nguyễn Thị Thanh Tân
MỤC LỤC I. ĐẶT VẤN ĐỀ.......................................................................................Error! Bookmark not defined. 1. Lý do chọn đề tài………………………………………………………… .….Error! Bookmark not defined. 2. Mục đích nghiên cứu……………………………………………………….…7 3. Đối tượng và khách thể nghiên cứu…………………………………………..Error! Bookmark not defined. 4. Phương pháp nghiên cứu. .................................................................................. 8 5. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu…………………………………………… .. 3 II. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM......................................................3 1. Nội dung lý luận ……………………………………………………………… 3 2. Thực trạng vấn đề .. ………………………………………………………….5 3. Các biện pháp đã tiến hành ..... ………………………………………………7 3.1: Biện pháp 1: Học tập, nghiên cứu nâng cao trình độ chuyên môn ………...7 3.2: Biện pháp 2: Xây môi trường khám phá cho trẻ theo hướng trải nghiệm…8 3.3: Biện pháp 3: Đổi mới trong phương pháp và hình thức cho trẻ khám phá theo hướng trải nghiệm: .......................................................................................10 3.4: Biện pháp 4: Nâng cao kĩ năng hỏi - đáp, hợp tác làm việc nhóm của trẻ:...19 3.5: Biện pháp 5: Làm tốt công tác tuyên truyền, phối hợp với gia đình và nhà trường:………………………………………………………………......... ..…...20 4. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm ……………………………………………..21 4.1. Đối với giáo viên............................................................................................21 4.2. Đối với trẻ......................................................................................................22 4.3. Đối với phụ huynh ................................................................................. .......23 III. KẾT LUẬN, KHUYẾN NGHỊ……………………………………………23 1. Kết luận….......………………………………………………………………..23 2. Khuyến nghị - đề xuất…………………………………………………...........24 2.1. Đối với Nhà trường:……………………………………………………………….24 2.2. Đối với Phòng giáo dục đào tạo huyện:……………………………..………….24 2.3: Đối vơi tổ chuyên môn:………………………………………………….……… 24 Lời cam đoan ……………………………………………………………………………25 IV.TÀI LIỆU THAM KHẢO ...... …………………………………………….26 CÁC MINH CHỨNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ......... ……………….27
I. ĐẶT VẤN ĐỀ 1. Lý do chọn đề tài: Sự phát triển vượt bậc của kinh tế, xã hội, công nghệ trong thời kỳ công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước, đòi hỏi sự thay đổi rất lớn về giáo dục. Vì vậy nâng cao, đổi mới phương pháp giáo dục đáp ứng được tính thực tiễn của nhu cầu xã hội, giúp trẻ phát triển toàn diện là một điều vô cùng cần thiết Nghị quyết 29-NQ/TW hướng dẫn đổi mới căn bản toàn diện giáo dục theo quan điểm giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, là sự nghiệp của Đảng, nhà nước và của toàn dân. Giáo dục Mầm non cũng đã và đang thay đổi để bắt kịp với xu thế giúp trẻ phát triển một cách tốt nhất vì đây là ngành học mở đầu trong hệ thống giáo dục quốc dân, có nhiệm vụ xây dựng cơ sở ban đầu, đặt nền móng cho việc hình thành nhân cách con người, là nền tảng cho việc học tập và phát triển của trẻ sau này Theo các nhà học thuyết “Tâm lý trẻ mầm non” đây là lứa tuổi có vị trí vô cùng quan trọng trong quá trình phát triển con người. Lứa tuổi này có đặc điểm tâm lý là tính tò mò, ham hiểu biết, cùng tư duy trực quan hình tượng vì vậy quá trình trẻ tham gia vào hoạt động đòi hỏi cần được quan sát, khám phá, cảm nhận, dự đoán, sử dụng,…điều này kích thích tư duy, phát triển vốn hiểu biết của trẻ giúp trẻ đưa ra những phương án giải quyết phù hợp về các sự vật, hiện tượng xung quanh, giúp trẻ tự ghi nhớ về các sự vật, hiện tượng mà trẻ quan sát được, giúp thỏa mãn nhu cầu tìm hiểu, khám phá. Song song cùng với đó là các hoạt động trải nghiệm thực tế sẽ giúp trẻ khám phá được nhiều điều mới lạ. Các hoạt động trải nghiệm “ học bằng chơi - chơi mà học”, đã tạo cho trẻ niềm hứng thú tìm tòi, khám phá, thực hành với các tình huống trong thực tế, trẻ dễ dàng thể hiện cảm xúc, những kỹ năng và cách xử lí tình huống một cách linh hoạt. đồng thời giúp trẻ mạnh dạn trong giao tiếp, giúp giáo viên nhận biết đặc điểm về tính cách, nhận thức, sở trường của từng trẻ để điều chỉnh nội dung, phương pháp, hình thức giáo dục phù hợp trong quá trình dạy học Hiện nay đã có rất nhiều phương pháp dạy học mới được ứng dụng mang lại hiệu quả cao giúp trẻ phát triển toàn diện tốt. Như phương pháp dạy học học trải nghiệm, dạy học tích cực, dạy học truy vấn, dạy học theo hướng trải nghiệm…vv, tuy
nhiên việc dạy học theo hướng trải nghiệm là một phương pháp được áp dụng nhiều nhất cho trẻ, đây là phương pháp có nhiều ưu điểm giúp kích thích được tư duy, khả năng sáng tạo giúp trẻ tiếp thu kiến thức nhẹ nhàng và sâu sắc hơn. Các phương pháp dạy học trải nghiệm cho trẻ được ứng dụng trong nhiều mô hình nổi tiếng như: Glenn Doman, STEAM (Mỹ), Montessori (Italy). Đây là các phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, dựa trên nền tảng tự do, cho phép trẻ được tiếp xúc, thực hành khám phá, trải nghiệm một cách tự nhiên với môi trường xung quanh đóng vai trò chủ thể trong các hoạt động mà giáo viên chỉ với vai trò khai thác, hỗ trợ. Để các hoạt động phù hợp với đặc điểm tâm sinh lý của trẻ, môi trường tự nhiên lúc này trở thành nguồn hứng thú vô cùng quý giá với trẻ, hoạt động khám phá dưới hình thức giáo dục lấy trẻ làm trung tâm theo kế hoạch 167/Sở GD&ĐT ngày 30/08/2021 đã tạo bước phát triển mới của bậc học mầm non giúp trẻ ngày càng năng động hơn, mạnh dạn, tự tin hơn, phát triển khả năng tư duy và trí tưởng tượng phong phú. Do nhu cầu nhận thức và nhu cầu phản ánh vốn hiểu biết của trẻ mẫu giáo ở giai đoạn này rất lớn, trẻ luôn muốn biết mọi thứ và thường đặt ra câu hỏi để tìm hiểu sự vật hiện tượng, khám phá các mối liên hệ phức tạp bên trong sự vật, hiện tượng bằng câu hỏi “đây là gì?, tại sao? Vì sao?...,Ý thức của trẻ được phát triển, vốn hiểu biết, kỹ năng ngày càng nâng cao. Trên thực tế nội dung, hình thức tổ chức hoạt động khám phá môi trường xung quang cho trẻ ở các trường mầm non cũng đã có những thay đổi. Sự thay đổi này nhằm nhấn mạnh vai trò của các hoạt động trải nghiệm trong quá trình học tập của trẻ ở trường mầm non. Song viêc tổ chức hoạt động khám phá vẫn còn nhiều hạn chế như ôm đồm quá nhiều kiến thức, cách tổ chức còn đơn điệu, nhàm chán, trẻ học một cách thụ động. Vậy việc tổ chức hoạt động khám phá theo hướng trải nghiệm là một lựa chọn cần thiết giúp giáo viên giải quyết những hạn chế trên và giúp giáo viên có cái nhìn đúng đắn về đặc điểm, nhận thức của trẻ giúp giáo viên ứng dụng linh hoạt các phương pháp dạy học tiên tiến nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trẻ, vì vậy tôi dạn chọn đề tài: “Một số biện pháp đổi mới trong hoạt động khám phá theo hướng trải nghiệm cho trẻ 4- 5 tuổi tại trường mầm non ” 2. Mục đích nghiên cứu Giúp trẻ hứng thú, phát huy khả năng sáng tạo, tính tích cực chủ động trong hoạt động khám phá theo hướng trải nghiệm cho trẻ 4 - 5 tuổi ở trường mầm non Hình thành và phát triển kỹ năng giao tiếp – kỹ năng hoạt động của trẻ
thông qua môi trường nhằm gây hứng thú, cung cấp vốn kiến thức, kích thích trí tưởng tượng sáng tạo của trẻ. Tìm ra các biện pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động khám phá theo hướng trải nghiệm cho 4-5 tuổi tại lớp B5 trường mầm non Yên Sơn. 3. Đối tượng và Khách thể nghiên cứu: - Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động chăm sóc - giáo dục trẻ “Một số biện pháp đổi mới trong hoạt động khám phá theo trải nghiệm cho trẻ 4 - 5 tuổi tại trường mầm non”. - Khách thể nghiên cứu: 19 trẻ lớp 4-5 tuổi B5 trường mầm non Yên Sơn. 4. Phương pháp nghiên cứu: Để hoàn thành đề tài này tôi áp dụng những phương pháp nghiên cứu sau: - Khảo sát hiệu quả việc đổi mới ứng dụng phương pháp tiên tiến trong thiết kế và tổ chức một số hoạt động khám phá theo hướng trải nghiệm cho trẻ. - Phương pháp thực hành: Sử dụng trò chơi, tình huống, các hoạt động. - Phương pháp quan sát các hoạt động học trong ngày của trẻ. - Phương pháp học tập, nghiên cứu tài liệu. so sánh, đối chứng, phân tích, tổng hợp, sưu tầm các tài liệu, hoạt động liên quan đến vấn đề nghiên cứu. - Phương pháp phỏng vấn và đàm thoại: Trao đổi, thảo luận chuyện môn lấy ý kiến về việc xây dựng thiết kế hoạt động khám phá theo hướng trải nghiệm cho trẻ ở trường mầm non. - Phương pháp trao đổi với đồng nghiệp. 5. Phạm vi và kế hoạch nghiên cứu - Phạm vi nghiên cứu: Học sinh lớp 4 Tuổi B5 trường mầm non Yên Sơn. - Thời gian nghiên cứu: Từ tháng 9/2023 đến tháng 4/2024. II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 1. Nội dung lý luận: Khám phá theo hướng trải nghiệm được hiểu là quá trình hoạt động giáo dục dưới sự hướng dẫn của nhà giáo dục qua đó cá nhân được tham dự hay tiếp xúc, tương tác trực tiếp với tư cách là chủ thể của hoạt động, được chiêm nghiệm, qua đó phát triển năng lực thực tiễn, tự lực tích lũy kiến thức, kỹ năng, thái độ tạo thành kinh nghiệm riêng của bản thân. * Vai trò khám phá theo hướng trải nghiệm đối với trẻ: - Trẻ có cơ hội và năng lực giải quyết các vấn đề thực tiễn. - Hoạt động đa dạng, phong phú mang tính tích hợp, đồ dùng gần gũi thiết thực.
- Trẻ được tiếp xúc, thảo luận, tương tác trực tiếp, bày tỏ hiểu biết về đối tượng, tự khái quát thành hiểu biết riêng của mình. Tính tích cực của trẻ được phát huy trong quá trình giáo dục cao. - Kinh nghiệm của trẻ được tích lũy, kiểm chứng, điều chỉnh và phản hồi. Nội dung so Giáo dục truyền thống Giáo dục khám phá theo sánh hướng trải nghiệm 1. Cách tiếp Hình ảnh, vật mẫu – giáo viên Trẻ khám phá  Trẻ học  cận nói trẻ tiếp thu kiến thức Trẻ trải nghiệm – Cô là người giúp trẻ củng cố kiến thức ( Cô đóng vai trò chính hoạt ( Trẻ là vai trò chính trong hoạt động – trẻ đóng vai trò phụ) động – cô đóng vai trò , khơi gợi, tạo tình huống, củng cố kiến thức) 2. Vị trí trẻ Bị thụ động, bị áp đặt, tiếp thu Được chủ động, tích cực, sáng kiến thức mờ nhạt tạo, tiếp thu kiến thức sâu sắc 3. Vị trí giáo Giữ vai trò chính Giúp đỡ, khơi gợi, tạo điều kiện viên cho trẻ 4. Mục tiêu Coi trọng kiến thức, hạn chế Phối hợp kiến thức, kĩ năng, kĩ năng, thái độ thái độ để giải quyết vấn đề thực tế 5. Nội dung Theo chủ đề (giáo viên lựa Theo chủ đề (trẻ được tham gia; chọn và ấn định trước) có thể thay đổi, dựa trên đặc điểm nhận thức trẻ) 6. Phương Các phương pháp trực quan, Tận dụng ưu thế các hoạt động pháp dùng lời nói để diễn đạt chiếm để tạo môi trường trải nghiệm ưu thế đa dạng Các phương pháp tích cực (khám phá - trải nghiệm – thực hành chiếm ưu thế) 7. Hình thức Tăng cường sử dụng tranh Tăng cường sử dụng vật liệu ảnh, đồ chơi, .. thật, tự nhiên, phế liệu, thiết bị hiện đại, đồ dùng gần gũi để trẻ thu thập thông tin chính xác. * Lợi ích và hiệu quả phương pháp khám phá theo hướng trải nghiệm.
Trẻ mầm non là lứa tuổi rất thích tìm tòi khám phá mọi thứ xung quanh. Vì thế tạo cho trẻ được tham gia các hoạt động trải nghiệm thực tế sẽ giúp khám phá được nhiều điều mới lạ. Bằng trải nghiệm thực tế “Học mà chơi -chơi mà học”. Hoạt động này tạo cho trẻ niềm hứng thú tìm tòi, khám phá thế giới xung quanh. Khi va chạm với các tình huống trong thực tế, trẻ sẽ dễ dàng thể hiện cảm xúc, những kỹ năng xử lý; từ đó bộc lộ được những điểm mạnh, điểm yếu của trẻ mà khi học trong môi trường lý thuyết rất ít khi có được. Khi trẻ được chủ động tham gia tích cực vào quá trình hoạt động, trẻ sẽ có hứng thú và chú ý hơn đến những điều được tiếp cận và ít gặp vấn đề tuân thủ kỷ luật. Ngoài ra, phương pháp này còn giúp giáo viên tạo ra môi trường giáo dục tích cực, hấp dẫn hơn để trẻ có thể phát huy tối đa tiềm năng của mình. Hoạt động trải nghiệm được sử dụng như là một hình thức, một phương pháp, quan điểm giáo dục ở các nước phát triển trên thế giới. Các nhà giáo dục dựa vào trải nghiệm như là cách phát triển kinh nghiệm của mỗi cá nhân nhằm hình thành và phát triển các kỹ năng xã hội cho trẻ. Ngoài ra, nó còn giúp trẻ thấu hiểu ý nghĩa của lao động, sáng tạo, kinh nghiệm khi trẻ tự mình làm ra một sản phẩm nào đó. Nhận rõ được tầm quan trọng hoạt động trải nghiệm với trẻ và là con đường cơ bản để giáo dục kỹ năng khám phá cho trẻ. Cán bộ quản lý trường tôi đã có những buổi họp, thảo luận chuyên môn để lựa chọn nội dung trong việc xây dựng kế hoạch hoạt động và môi trường ngay từ đầu năm học với tiêu chí “Trường học xanh - giáo dục lấy trẻ làm trung tâm” đảm bảo trẻ luôn được tôn trọng, luôn được lắng nghe và giải quyết vấn đề, giúp trẻ ngày một hứng thú, cuốn hút kích thích mong muốn tự mình khám phá, trải nghiệm trong các hoạt động. Song song với đó là sự lỗ lực học tập của giáo viên tìm hiểu để tạo dựng những giờ học, hoạt động trải nghiệm cho trẻ được thực sự sống và học tập với nhu cầu của trẻ. Bởi môi trường giáo dục chính là tiền đề cho sự phát triển trẻ trong tương lai. *.Những ưu điểm của phương pháp khám phá theo hướng trải nghiệm: 1. Giúp trẻ hoạt động tích cực, tăng khả năng tiếp thu kiến thức,giải quyết vấn đề. 2. Phát triển kỹ năng thực hành, kỹ năng xã hội và kỹ năng mềm. 3. Trải nghiệm thực tế giúp trẻ tiếp nhận kiến thức 1 cách có ý nghĩa, sâu sắc hơn. 4. Phù hợp với mọi đối tượng, giáo viên dễ dàng cập nhật kiến thức, kỹ năng mới. 5. Trẻ được tiếp cận với vấn đề thực tế trong cuộc sống, từ đó giúp trẻ luyện khả năng đánh giá, suy luận và giải quyết vấn đề hiệu quả hơn. 2. Thực trạng vấn đề: Từ những ưu điểm, lợi ích mà bản thân tôi nhận thấy việc phát đổi mới nâng cao chất lượng hoạt động khám phá theo hướng trải nghiệm giúp trẻ hứng thú
phát huy tính tích cực, đồng thời nâng cao các kỹ năng hoạt động nhóm, kỹ năng giao tiếp và khả năng tiếp thu kiến thức của trẻ đạt kết quả rất tốt. Trong quá trình thực hiện có một số thuận lợi và khó khăn sau: * Thuận lợi: Đối với lớp 4 tuổi B5 được nhà trường trang bị cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học đủ theo Thông tư 01. Nhà trường luôn quan tâm và tạo điều kiện về cơ sở vật chất, tài liệu tham khảo, tài liệu hướng dẫn, trang thiết bị đồ dùng, đồ chơi, thường xuyên tổ chức các buổi thảo luận về phương pháp dạy học tiên tiến. Nhà trường luôn tạo điều kiện cho giáo viên tham quan học hỏi, bồi dưỡng chuyên môn tập huấn về chuyên môn tại các trường trong địa bàn huyện. Việc đổi mới sinh hoạt chuyên môn nhằm nâng cao chất lượng hoạt động chuyên môn cho giáo viên đã được tổ chức tập huấn ngay từ đầu năm học. Trường có khuôn viên rộng rãi thoáng mát, có nhiều đồ chơi ngoài trời, có vườn hoa, cây xanh, cây cảnh được bố trí hài hòa hợp lý nhằm tạo cảnh quan môi trường thiên nhiên xanh - sạch - đẹp tạo điều kiện thuận lợi cho trẻ được học tập, thăm quan trải nghiệm. Năm học 2023-2024 nhà trường đặc biệt quan tâm trong việc cải tạo cảnh quan để tạo môi trường xanh - sạch - đẹp - thân thiện. Đồ dùng, dụng cụ khám phá - trải nghiệm gần gũi, gắn liền với trẻ hàng ngày, như hoa quả, rau, lá, ghép nút, vòng thể dục, bóng, cốc, bát , bút , băng dính, đinh búa, máy tính, đồng hồ, cát , đất , nước…vv. Lớp có 2 giáo viên (Trình độ chuyên môn Đại học) đều có nhiều kinh nghiệm nắm vững phương pháp giảng dạy, tâm huyết và có trách nhiệm cao. Năm 2023-2024, tôi được phân công phụ trách chăm sóc, giảng dạy lớp 4TB5, tôi luôn yêu nghề mến trẻ, tôi tìm hiểu những kiến thức mới, bổ ích, luôn sáng tạo trong công tác giảng dạy, làm đồ dùng đồ chơi ở các góc theo chương trình giáo dục trẻ lấy trẻ làm trung tâm, ứng dụng phương pháp STEAM vào hoạt động khám phá cho trẻ lớp mình. Tổng số trẻ là: 19 trẻ;100% trẻ được học đúng độ tuổi. Đa số trẻ đến lớp đều khoẻ mạnh, có nề nếp học tập. Đa số phụ huynh rất tin tưởng cho con em mình đến học tại lớp B5. Các bậc phụ huynh luôn có sự quan tâm hỗ trợ hưởng ứng tham gia các phong trào của lớp, nhiệt tình, thường xuyên ủng hộ những nguyên vật liệu để làm đồ dùng dạy học và vui chơi cho các cháu. * Khó khăn: - Do kinh phí của trường hạn hẹp nên việc đầu tư thêm một số trang thiết bị, đồ dùng phục vụ cho trẻ trải nghiệm còn hạn chế. Bản thân đã tổ chức cho trẻ hoạt động trải nghiệm với môi trường tự nhiên nhưng chưa thường xuyên, cách tổ
chức và thiết kế các trò chơi cho trẻ được thực hành trải nghiệm còn hạn chế. Phần lớn chúng tôi tổ chức hoạt động cho trẻ trải nghiệm với môi trường tự nhiên một cách sơ sài trong quá trình hình thành biểu tượng cho trẻ đôi khi lại qua loa, thiếu khoa học. - Một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến các hoạt động giáo dục thực hành trải nghiệm của con em mình. Như một số hoạt động mang tính khoa học, ví dụ như cho trẻ chơi với cát, đất, sỏi hay lao động là không hợp vệ sinh. * Kết quả khảo sát đầu năm: Ngay từ đầu năm học, tôi tiến hành khảo sát các nội dung đánh giá thực trạng việc đổi mới hoạt động khám phá theo hướng trải nghiệm vào công tác chăm sóc - giáo dục trẻ. Kết quả cụ thể như sau: Bảng khảo sát thực trạng đầu năm khi chưa áp dụng giải pháp Tổng số trẻ: 19/19 (Phiếu điều tra trước khi thực hiện giải pháp, sáng kiến- có phụ lục 1 kèm theo) Đầu năm STT Tiêu chí đánh giá Số lượng Tỷ lệ % Số lượng Tỷ lệ % đạt chưa đạt 1 Trẻ hứng thú tham gia hoạt động 6/19 31,6% 13/19 68,4% 2 Khả năng tư duy phản biện – trải 2/19 10,5% nghiệm khám phá 17/19 89,5% 3 Khả năng thể hiện bản thân trong các 3/19 15.8% hoạt động 15/19 84,2 4 Khả năng hợp tác nhóm cùng các bạn 6/19 31,6% 13/19 68,4% 5 Trẻ biết thu thập thông tin, phân loại 2/19 10.5% đối tượng. 17/19 89,5% Qua cuộc khảo sát tôi nhận thấy rằng trẻ có kiến thức, kĩ năng trong hoạt động trải nghiệm còn nhiều hạn chế, với kết quả như vậy tôi đã mạnh dạn đi sâu vào tìm hiểu và thực hiện một số biện pháp nhằm phát huy tính tích cực chủ động trong hoạt động khám phá - trải nghiệm cho trẻ 4-5 tuổi. 3. Các biện pháp tiến hành: 3.1. Biện pháp 1: Học tập, nghiên cứu, nâng cao trình độ chuyên môn: Căn cứ kế hoạch số 10/KH-MNYS Ngày 15/09/2023, ngay từ đầu năm học nhà trường đã tổ chức bồi dưỡng cho 100% giáo viên tiếp cận hình thức đổi mới sinh hoạt chuyên môn. (Hình ảnh 1: Bồi dưỡng sinh hoạt chuyên môn)
Nhà trường triển khai kịp thời các tài liệu theo Thông tư số 17/2009/TT- BGDĐT ngày 25/7/2009; Thông tư số 28/2016/TT-BGDĐT ngày 30/12/20216; Thông tư số 51/2020/TT-BGDĐT ngày 31/12/2020; Kế hoạch số 37/KH- PGD&ĐT ngày 24/9/2021 của Phòng Giáo dục và Đào tạo về việc thực hiện chuyên đề: “Xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm giai đoạn 2021-2025”; Thông tư số 17/2009/TT-BGDĐT Thông tư số 28/2016/TT-BGDĐT tài liệu chuyên đề “Tổ chức các hoạt động giáo dục theo hướng trải nghiệm cho trẻ” giúp giáo viên có thêm tài liệu học tập và nghiên cứu chương trình giáo dục theo hướng trải nghiệm. Tôi nêu cao ý thức tự tìm tòi, học hỏi các hoạt động khám phá theo hướng trải nghiệm tôi khai thác nguồn tài liệu, học liệu trên trang mạng internet, trang Fanpage “Mầm non Quốc Oai”, bản thân tự cập nhật tài liệu bồi dưỡng thường xuyên dành cho giáo viển tại cổng thông tin điện tử của Bộ GD&ĐT (địa chỉ https://moet.gov.vn Chuyên mục GDĐT - Nhà giáo và CBQL giáo dục), Sở GD&ĐT Hà Nội và mạng internet. Hình ảnh 2: Tài liệu tham khảo Ngoài việc tự học học tập bồi dưỡng thường xuyên thoe kế hoạch nhà trường, để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho bản thân tôi đã tự tìm tòi, nghiên cứu một số tài liệu về công nghệ thông tin nhằm nâng cao chất lượng giáo dục trẻ. Tháng 10 năm 2021 100% giáo viên chúng tôi được nhà trường tạo điều kiện cho tham gia lớp chuyên đề bồi dưỡng “Dạy học theo phương pháp giáo dục STEAM” do Phòng Giáo dục và Đào tạo Huyện Quốc Oai tổ chức. Sau chuyên đề, tôi cũng đã phần nào hiểu rõ được những đặc điểm nổi trội của phương pháp chính vì vậy tôi cũng đã tìm hiểu và tham gia thêm một số lớp STEAM. Trong quá trình học tôi nhận thấy STEAM là phương pháp giáo dục phát triển tư duy, phát huy tính tự do sáng tạo giúp trẻ phát triển nhận thức một cách toàn diện, trong quá trình dạy trẻ khám phá tôi đã ứng dụng việc xây dựng kế hoạch giúp trẻ được trải nghiệm nhiều hơn thông qua hoạt động khám phá. Nhằm nâng cao chất lượng chuyên môn, hàng tháng chúng tôi đều đặn tổ chức họp chuyên môn để thảo luận, chia sẻ những kinh nghiệm, trao đổi, góp ý kiến với nhau về kế hoạch tháng, các đề tài, các hoạt động học, trang trí môi trường nhóm lớp cho trẻ khám phá theo hướng trải nghiệm. Qua quá trình tự học tập và thực hiện kế hoạch bồi dưỡng tôi đã cập nhật và nắm bắt được cái đổi mới trong giáo dục. Tôi đã biết ứng dụng phương pháp dạy học tiên tiến một cách linh hoạt, kỹ năng giao tiếp lưu loát, logic hơn khi truyền tải kiến thức cho trẻ.
3.2: Biện pháp 2: Xây môi trường khám phá cho trẻ theo hướng trải nghiệm: Môi trường được coi là người thầy thứ 3 của trẻ, muốn trẻ có hứng thú và phát huy tính tích cực thì giáo viên cần xây dựng môi trường khoa học, màu sắc trang nhã, có tính thẩm mỹ cao, đồ dùng, đồ chơi đa dạng phong phú cho trẻ trải nghiệm, các phương tiện hỗ trợ đa dạng phù hợp về kích thước, hấp dẫn trẻ, chất liệu chủng loại an toàn, gần gũi thực tế (Trẻ thao tác trực tiếp với đồ vật, đồ chơi: Sờ mó, cầm nắm, lắc, mở, đóng, ngửi, nếm, nghe...) để tiếp nhận thông tin, nhận thức và hình thành các hành vi, kỹ năng, chính vì lý do đó tôi chú trọng xây dựng môi trường trong và ngoài nhóm lớp cho trẻ khám phá, trải nghiệm như sau: * Xây dựng môi trường ngoài lớp học: Thực hiện kế hoạch số 37/KH-PGD&ĐT ngày 24/9/2021 của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Quốc Oai về việc “Xây dựng trường mầm non lấy trẻ làm trung tâm giai đoạn 2021-2025”; Hướng dẫn thực hiện hiện nhiệm vụ năm học số 233/GD&Đ-GDMN ngày 06/9/2023 về việc “Xây dựng trường mầm non xanh - an toàn - hạnh phúc”. Tôi và các giáo viên khối mình xây dựng kế hoạch hoạt động chăm sóc và giáo dục trẻ theo phương châm “Môi trường xanh, an toàn, thân thiện”. Đồng thời đề xuất nhà trường cải tạo khu đất, trồng thêm nhiều cây xanh, vườn rau, cây hoa giúp cho môi trường có nhiều không gian xanh cho trẻ khám phá trải nghiệm. Không gian ngoài lớp học luôn hấp dẫn trẻ ngay từ ngày đầu đến trường, vì vậy tôi đã bố trí nhiều loại cây xanh tại hành lang, hiên lớp, giúp trẻ tương tác nhiều hơn như lau lá cây, tưới cây, chăm sóc cây… Để trẻ tích cực tham gia hoạt động trải nghiệm tôi chủ động sắp xếp góc khám phá ngoài hành lang; sưu tầm các nguyên vật liệu đa dạng, phong phú về chủng loại cho trẻ trải nghiệm khám phá: kính lúp, cát, sỏi, bìa cát tông, vỏ chai nhựa, băng dính, ống hút, hộp sữa chua, cành cây…vv. Các nguyên liệu tôi lựa chọn luôn chú trọng trong việc đảm bảo an toàn, không gây độc hại cho trẻ, giúp trẻ hứng thú hơn trong các buổi trải nghiệm khám phá. (Hình ảnh 3: Môi trường ngoài nhóm lớp) * Xây dựng môi trường trong lớp học: Đối với trẻ mầm non thì môi trường hoạt động có vai trò rất quan trọng trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. Đó là nơi để trẻ tiếp xúc hàng ngày, để trẻ học tập và vui chơi. Vì vậy, ngay từ đầu năm học tôi trang trí lớp học theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm, xây dựng các góc hoạt động mang tính mở. Đồ dùng đồ chơi được sắp xếp khoa học phù hợp với từng chủ đề và thuận tiện cho trẻ khi sử
dụng, kích thích sự chú ý và hứng thú tìm tòi, khám phá của trẻ; tạo cơ hội cho trẻ được hợp tác trò chuyện và chia sẻ ý kiến với bạn bè. Ví dụ: Góc tạo hình: Tôi sưu tầm những nguyên vật liệu trong tự nhiên như: lá cây khô, hoa khô, vỏ sò, ốc, hến, vỏ lon, vỏ chai lọ, các loại hột hạt, sợi len. từ các sợi rơm bện thành con tôm, hay từ các vải vụn tạo ra các con vật, quấn các loại cây…Những nguyên vật liệu của góc tạo hình sẽ được bổ sung luân phiên cho phù hợp với đề tài, và sự kiện của kế hoạch đã xây dựng. (Hình ảnh 4: Hình ảnh góc tạo hình, nguyên vật liệu sưu tầm) Hay góc bán hàng - thực hành kỹ năng sống: Ở chủ đề nghề nghiệp tôi cho trẻ tìm hiểu nghề dịch vụ tôi cho trẻ trải nghiệm cắm giỏ hoa, trải nghiệm làm bánh mì bate, nghề bán hoa quả. Tôi chuẩn bị đồ dùng dao, hộp vắt cam, thớt, thìa, quầy hàng, đồ dùng pha chế, tạp dề, gàu hót, chổi, khăn lau để trẻ tự lau dọn nhằm rèn cho trẻ thực hành trải nghiệm các kỹ năng “bổ bưởi, vắt nước cam..” (Hình ảnh 5 : Hình ảnh góc bán hàng) Đối với góc Steam: Tôi chuẩn bị các nguyên liệu tái sử dụng như bài cát tông, vỏ cocacola, vỏ sữa chua, lá cây, hoa khô, vỏ các loại hộp sữa, hộp kẹo, nút chai, ống hút, bóng bay, băng keo 2 mặt, cho trẻ khám phá và trải nghiệm tạo hình với các nguyên liệu đó. (Hình ảnh 6: Góc steam) Cụ thể ở góc xây dựng: Trẻ thảo luận, cùng vẽ bản thiết kế xây dựng nông trại, vườn cây ăn quả, công viên... với những đồ dùng, sản phẩm giờ tạo hình mà cô và trẻ đã làm: Cây thông, cây ăn quả, ôtô, khóm hoa, hàng rào, ngôi nhà.... (Hình ảnh 7: Góc xây dựng) Hay ở góc chuyện và góc toán: Tôi bố trí góc yên tĩnh cần có nhiều ánh sáng, gần cửa và được thiết kế một số trò chơi dân gian, trò chơi sáng tạo từ các nguyên liệu thiên nhiên, tổ chức cho trẻ chơi trò chơi một cách thường xuyên “1 số trò chơi như: Tìm về đúng bến, tìm hình, tìm màu, lấy đúng số lượng, đổ xúc sắc tìm số, ghép hình...”, giáo viên lấy những viên sỏi , báo cũ ...làm đồ dùng gần gũi quen thuộc với trẻ để cho trẻ chơi trò chơi: tìm số đã học và chưa học, cắp cua bỏ giỏ, trò chơi cờ gánh, ô ăn quan...Việc tạo nhiều trò chơi trong lớp giúp trẻ kích thích sự tò mò khám phá và thực hành trải nghiệm được tốt hơn. Hình ảnh 8: Góc thư viện và góc toán Các góc chơi trong lớp tôi chia ranh giới sử dụng từ giá, tủ nhỏ, rèm, bìa, hàng rào...có lối đi lại thuận tiện, rộng để giúp trẻ thiết lập mối quan hệ trong khi
chơi. Khoảng không gian trong mỗi góc được xác định theo độ tuổi, số lượng trẻ chơi, số lượng đồ dùng, đồ chơi...đảm bảo đủ ánh sáng cần thiết, đối với góc chơi trẻ tập trung chú ý, suy nghĩ phải đảm bảo yên tĩnh đẩm bảo không gian hoạt động cho trẻ, tôi xây dựng luân phiên các góc. Cụ thể: 1 tuần xây dựng 1 góc chính với các kỹ năng mới, và 2 - 3 góc phụ nhằm rèn luyện các kỹ năng còn hạn chế, tuần thứ 2 sau khi đánh giá tôi bỏ góc cũ mà trẻ có kỹ năng tốt, xây dựng 2 - 3 góc hoạt động khác nhưng vẫn đảm bảo nguyên tắc củng cố nội dung cũ và nâng cao kỹ năng mới, nhằm tạo sự hứng thú và phát huy tính tích cực cho trẻ. Để xây dựng được các góc chơi phong phú và đa dạng tôi đã tuyên truyền với phụ huynh thông qua các hình thức khác nhau: Tuyên truyền trực tiếp thông qua đón trả trẻ, thông qua bảng tuyên truyền ở lớp đưa ra các nội dung thông báo qua zalo và nhờ phụ huynh sưu tầm thu gom nguyên liệu ủng hộ lớp hoặc nhắc nhở trẻ mang đến... Từ việc cải tạo môi trường Xanh – sạch – đẹp nhà trường, đến việc sưu tầm đa dạng các loại nguyên vật liệu tái chế, nguyên liệu thiên nhiên và việc tuyên truyền tới các bâc phụ huynh mà lớp tôi đã có các góc chơi vô cùng phong phú giúp trẻ có nguồn tài nguyên khám phá dồi dào. Như vậy có thể thấy, việc xây dựng môi trường nhằm giúp trẻ phát triển toàn diện về lĩnh vực nhận thức thông qua kỹ năng trải nghiệm là một việc làm rất cần thiết, trẻ có hứng thú, tương tác, hoạt động hiệu quả trong các hoạt động hay không, là nhờ sự chuẩn bị chu toàn về môi trường vật chất trong và ngoài lớp học của đội ngũ giáo viên. 3.3. Biện pháp 3: Đổi mới trong phương pháp và hình thức cho trẻ khám phá theo hướng trải nghiệm: 3.3.1. Đổi mới trong hình thức gây hứng thú. Việc lựa chọn hình thức đổi mới nhằm gây hứng thú trong phần mở bài giúp cho bài học sinh động, hấp dẫn. Để tạo không khí thoải mái, vui tươi cho trẻ khi vào bài học giáo viên cần chú trọng những nội dung sau: Thứ nhất: Việc vào bài nhẹ nhàng bằng cách kể chuyện Ví dụ: Đối với hoạt động về một số con vật, giáo viên có thể đưa ra hình thức là kể một câu chuyện ngắn, kể chuyện theo hình thức múa dối bóng, đóng làm các con vật cùng nhau nói về mình, có thể qua mô hình sa bàn nông trại vui vẻ trong đó có rất nhiều các con vật vô cùng đáng yêu và ngộ nghĩnh…vv Thứ hai: Tạo hứng thú thông qua trò chơi. Ví dụ:“Khám phá sự kì diệu của nước”. Tôi sẽ cho trẻ tham gia trò chơi “Nước đóng băng”. Cách chơi trẻ và cô cùng đi vòng tròn hát theo bản nhạc khi có hiệu
lệnh của cô nước đóng băng trẻ sẽ đứng im, khi có hiệu lệnh bốc hơi trẻ sẽ giơ tay làm động tác từ từ đi lên. Thứ ba: Giao nhiệm vụ cho trẻ sưu tầm đồ dùng cần cho hoạt động ngày hôm sau , dùng trò chuyện khơi gợi húng thú cho trẻ vào ngay buổi sáng. Ví dụ: Tiết khám phá nghề kinh doanh tôi nhiệm vụ cho trẻ một mang 1 số loại hoa quả sẵn có ở của gia đình. Hay tiết khám phá về sự hòa tan của đường và muối cuối buổi tôi nhắc trẻ hôm sau đi lớp chuẩn bị đường và muối mang đi.... Hình ảnh 9 :Trẻ mang đồ dùng chuẩn bị cho tiết học 3.3.2. Đổi mới trong việc xây dựng kế hoạch có ứng dụng phương pháp Steam. Lựa chọn nội dung: Căn cứ vào phiên chế năm học của nhà trường, tôi chú trọng chọn các đề tài phù hợp với đặc điểm nhận thức, kỹ năng của trẻ, điều kiện địa phương, sự kiện hàng tháng. Ví dụ: Thiết kế hoạt đông khám phá, trò chơi trải nghiệm. Tháng/Chủ đề Nội dung khám phá Trò chơi trải nghiệm sự kiện Tháng 9 - Thực hiện một số quy định kỹ - Tiết kiệm nước, giữ gìn vệ sinh Trường mầm năng ở lớp -. Làm đèn trung thu, non Sự kiện: Tết trung thu -. Làm bánh dẻo. Tháng 10 - Khám phá về một số giác quan - Sờ, ngửi, nếm và đoán tên đồ Bản thân và của cơ thể con người. vật. gia đình - Tổ chức hoạt động khám phá - Đi trên thảm gai về đồ vật, chất liệu. - Nhắm mắt – Mở mắt. - Sự kiện 20/10 - Làm thiệp Tháng 11 -. Tìm hiểu về nghề Bác Sĩ - Dụng cụ nghề, trang phục…. Nghề nghiệp - Tìm hiểu về nhân viên bán - - Kỹ năng bổ, thái, trang trí, chia Sự kiện 20/11 sẻ, hợp tác, ý thức giữ gìn vệ sinh - Cắm giỏ hoa. Tháng 12 - Tổ chức khám phá khoa học - Sự chuyển động con vật, Động vật về động vật, về sự chuyển động - Tìm bóng cho các con vật. các con vật, con vật đẻ con, đẻ - Dấu chân con vật cưng. trứng - Thăm viếng nghĩa trang liệt sĩ - Sự kiện 22/12
Tháng 1 - Khám phá khoa học về thực - Hoa nở như thế nào? Thực vật vật.Tìm hiểu các loại lá, các - Cây cần gì để lớn lên và phát loại quả triển. lợi ích cỏ cây hoa lá - Sự đổi màu của hoa, lá. - Làm sữa chua hoa quả - Sờ, ngửi, đoán, nếm... - Rửa, thái, bổ, pha chế… Tháng 2: - Tìm hiểu về một số trò chơi - Làm đồng hồ, con vật từ lá Tết và mùa dân gian chuối. xuân - Trải nghiệm gói bánh trưng, - Kỹ năng: Gói, gấp, buộc, rửa…. - Giác quan tài ba Tháng 3: - Cho trẻ khám phá về nguyên - Đồ chơi chìm và nổi. Giao thông lý chìm nổi, nguyên lý chuyển - Xe chạy nhanh, chậm. động các phương tiện giao - Nghe, đoán tiêng còi PTGT. thông - Thiết kế trang trí khung ảnh - Sự kiện 8/3 Tháng 4: - Khám phá khoa học về nước - Sự tan và không tan trong nước? Nước và hiện và một số hiện tượng thiên - Thổi không khí vào nước. tượng tự nhiên. nhiên, không khí, ánh sáng. - Vật nào chìm, vật nào nổi Để giúp trẻ khám phá theo hướng trải nghiệm tốt tôi đã lên kế hoạch lựa chon nội dung bài dạy, đề tài và các nguyên vật liệu tương ứng với đặc điểm phát triển, nhận thức của trẻ giúp trẻ luôn chủ động, hứng thú trong từng hoạt động. Sau khi xây dựng nội dung kế hoạch hoạt động khám phá theo chủ đề sự kiện trong năm học phù hợp với khả năng của trẻ có ứng dụng phương dạy học tiên tiến tôi tiến hành thực hiện triển khai cho trẻ tham gia hoạt động. 3.3.2. Đổi mới trong việc thực hiện các hoạt động trong ngày cho trẻ: * Hoạt động đón và trả trẻ. Để thực hiện hoạt động được tốt thì trong bài học phải thực hiện tốt đồ dùng trực quan và chuẩn bị tâm lý tốt thoải mái cho trẻ vì vậy tôi luôn chú ý đến nguyên liệu và đồ dùng tiết học khuyến kích trẻ chuẩn bị đồ dùng và mang đồ dùng đến lớp để cùng tìm hiểu khám phá đồ dùng gần gũi thực tế để không làm trẻ không thấy khó và lúng túng khi học. Thường thì giờ trò chuyện buổi sáng tôi giới thiệu trò chuyện về đồ dùng chính tiết học để thu hút trẻ đến đề tài tôi sẽ thực hiện . Tôi thu hút trẻ bằng nhiều cách: có thể bằng video, bằng hình ảnh, nghe kể chuyện hay sử dụng tình huống có vấn đề... VD: Với đề tài: “Trải nghiệm gói bánh trưng ngày tết ” tôi thu hút trẻ bằng hình thức. Tôi đưa ra nguyên liệu như: Lá bánh, gạo nếp, nạt, đỗ xanh... cho trẻ phán đoán từ việc sờ, nhìn cho trẻ lau lá và trải nghiệm gói để trẻ nắm được quy trình một cách trực tiếp nhất từ đó tự tiếp thu vốn kiến thức và rút ra kinh nghiệm cho mình.
* Hoạt động học: * Ứng dụng bài học 5E và EDP trong phương pháp giáo dục STEAM vào trong hoạt động khám phá theo hướng trải nghiệm: Năm 2023 - 2024 là năm học thứ 2 tôi tiếp cận với phương pháp giáo dục STEAM, nắm bắt được lợi ích và ý nghĩa phương pháp này đối với việc cho trẻ khám phá và trải nghiệm. Do vậy tôi lựa chọn thực hiện các bài học 5 E và bài học EDP đơn lẻ trong việc xậy dựng kế hoạch từ đầu năm học giúp trẻ tiếp nhận kiến thức một cách tốt nhất. Nhưng vẫn đảm bảo theo chuẩn khung chương trình bộ giáo dục. STEAM có 2 dạng bài học là EDP và bài học 5E. Vậy dùng EDP vào các hoạt động nào? và khi nào dùng 5E? - Nội dung quy trình EDP: “Là một chuỗi 6 bước thực hiện môt tả lại các cách mà kỹ sư sử dụng để giải quyét vấn đề” 1: Đặt câu hỏi “Thực nghiệm và kiểm tra mô hình” –2: Trẻ tư duy và thể hiện sự hiểu biết –3: Đưa ra giải pháp – 4: Thiết kế mô hình – 5: Thực hiện chế tạo mô hình cải tiến – 6: Thử nghiệm và đánh giá . Tôi sử dụng quy trình EDP trong các bài học khám phá khi trẻ thực hiện các quy trình thiết kế kỹ thuật như “đo, vặn, tháo, thiết kế...” với các đề tài khám phá “Tìm hiểu chiếc đồng hồ, tìm hiểu máy bay, tìm hiểu tàu hoả...Mục tiêu cần đạt của trẻ là trải nghiệm thiết kế được đồng hồ, chiếc máy bay, tàu hoả, chuông gió, quạt bóng đèn” Ví dụ: Tiến trình dạy học quy trình EDP với đề tài: Tìm hiểu chiếc đồng hồ 1.Ổn định về tổ chức: “Bước 1: Đặt câu hỏi - Thực nghiệm và kiểm tra mô hình” - Tạo bối cảnh: Cho trẻ nghe âm thanh tiếng đồng hồ - Yêu cầu trẻ đoán là âm thanh gì? Cho trẻ đi tìm chiếc đồng hồ và về nhóm khám phá, tìm hiểu thông qua bằng các câu hỏi kích thích tư duy của giáo viên: + Trên đồng hồ con nhìn thấy gì? Đồng hồ có mấy kiểu? Đây là phần nào đồng hồ? Làm thế nào để đồng hồ hoạt động được? Nó có công dụng gì?... 2.Phương pháp và hình thức tổ chức a. Khám phá chiếc đồng hồ + Cho trẻ tháo dỡ chiếc đồng hồ và khám phá gọi tên các bộ phận. đo đạc để chuẩn xác hoá độ dài… Bước2: Trẻ tư duy và thể hiện sự hiểu biết: Trẻ nhớ lại 1 số loại đồng hồ đã thấy để trả lời cô - Sau đó ghi chép vào bảng khám phá. b. Giải thích: Bước 3: Đưa ra giải pháp” - Cô cho đại diện các nhóm lên trình bày nội dung đã thảo luận được