Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3- 4 tuổi trong trường mầm non

Chia sẻ: _ _ | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:39

Thêm vào BST

Báo xấu

1
lượt xem 0
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Nghiên cứu đề tài “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3- 4 tuổi trong trường mầm non” nhằm trang bị cho các con những hành trang kĩ năng sống thật tốt giúp các con mạnh dạn, tự tin, tự lập trong cuộc sống hằng ngày hướng đến mục tiêu phát triển, nuôi dưỡng những giá trị sống, làm nền tảng và hình thành những kỹ năng sống tích cực cho trẻ.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3- 4 tuổi trong trường mầm non

ỦY BAN NHÂN DÂN HUYỆN QUÔC OAI TRƯỜNG MẦM NON YÊN SƠN ---------- SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC KĨ NĂNG SỐNG CHO TRẺ 3-4 TUỔI TRONG TRƯỜNG MẦM NON Lĩnh vực : Giáo dục mẫu giáo Cấp học : Mầm non Tên tác giả : Phạm Thị Hạnh Đơn vị công tác : Trường mầm non Yên Sơn Chức vụ : Giáo viên. Năm học: 2023 - 2024
1 MỤC LỤC NỘI DUNG Số trang I.ĐẶT VẤN ĐỀ (Lý do chọn đề tài) 6 1.Lý do chọn đề tài 6 2.Mục đích nghiên cứu 7 3.Đối tượng nghiên cứu 7 4. Phạm vi và thời gian thực hiện 7 5.Phương pháp nghiên cứu 7 II.GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ 7 1. Nội dung lý luận 8 2. Thực trạng vấn đề 8 2.1. Thuận lợi 9 2.2. Khó khăn 9 3. Các biện pháp tiến hành 10 3.1.Biện pháp 1 : Tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên 10 môn, nghiệp vụ cho bản thân. 3.2.Biện pháp 2: Xây dựng ngân hàng nội dung – hoạt động 12 giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi 3.3.Biện pháp 3:Giáo dục kĩ năng sống theo phương pháp 14 giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. 3.4.Biện pháp 4: Bước đầu ứng dụng phương pháp 23 Montessori trong giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 3.5.Biện pháp 5: Phối kết hợp với phụ huynh giáo dục kĩ năng 26 sống cho trẻ. 4. Hiệu quả sáng kiến kinh nghiệm. 27 4.1. Đối với giáo viên: 27 4.2. Đối với trẻ: 27 4.3. Đối với phụ huynh: 28 III. KẾT LUẬN, KHUYẾN NGHỊ 28 1.Kết luận 28 2.Khuyến nghị 29 IV.TÀI LIỆU THAM KHẢO 30
2 CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM Độc lập - Tự do - Hạnh phúc ------------------------- ĐƠN YÊU CẦU CÔNG NHẬN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM Kính gửi: Hội đồng khoa học cơ sở Hội đồng khoa học cấp trên Trình Ngày Nơi Họ và Chức độ tháng công Tên SKKN tên danh chuyên năm sinh tác môn Phạm 16/01/1980 MN Giáo Đại học “Một số biện pháp giáo Thị Hạnh Yên viên dục kỹ năng sống cho trẻ 3- Sơn 4 tuổi trong trường mầm non” - Lĩnh vực áp dụng sáng kiến: “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3- 4 tuổi trong trường mầm non” - Lĩnh vực: Giáo dục mẫu giáo - Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu: 09/09/2023. + Mô tả sáng kiến:: Như chúng ta đã biết giáo dục kỹ năng sống có vai trò quan trọng đối với cuộc sống của mỗi con người nói chung và trẻ em nói riêng, đặc biệt với trẻ 3 tuổi điểm khởi đầu của quá trình hình thành nhân cách con người thì việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ là rất quan trọng và cần thiết. Có rất nhiều công trình khoa học đã chứng minh rằng: Giáo dục kĩ năng sống cho trẻ từ lúc đầu đời là chìa khóa thành công cho tương lai của mỗi đứa trẻ. Giáo dục kỹ năng sống nhằm giúp trẻ phát triển hài hòa toàn diện về nhân cách cung cấp cho mỗi trẻ những kiến thức cần thiết về kỹ năng sống giúp trẻ tự tin khi tiếp nhận thách thức mới, biết hợp tác, chia sẻ, chăm sóc, lắng nghe, nhận biết được hoàn cảnh không an toàn, cách giữ an toàn cho mình nơi công cộng.... + Về nội dung của sáng kiến: Nhằm thực hiện tốt Nghị quyết 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, giai đoạn được xác định là năm bản lề trong thực hiện mục tiêu kế hoạch giáo dục, trong đó quy đinh về đổi mới các phương pháp giáo dục giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, tình cảm, trí tuệ và thẩm mỹ, mở rộng
3 khả năng tiếp cận, cải thiện chất lượng chăm sóc, giáo dục, hình thành nhân cách, kỹ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi. Vì vậy, tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3- 4 tuổi trong trường mầm non” nhằm trang bị cho các con những hành trang kĩ năng sống thật tốt giúp các con mạnh dạn, tự tin, tự lập trong cuộc sống hằng ngày hướng đến mục tiêu phát triển, nuôi dưỡng những giá trị sống, làm nền tảng và hình thành những kỹ năng sống tích cực cho trẻ. Các biện pháp đã tiến hành: 1. Biện pháp 1: Tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho bản thân. Tự học, tự bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ chìa khóa thành công trong giáo dục - là phương thức tốt nhất giúp người giáo viên tiến bộ, trưởng thành, có đủ phẩm chất và năng lực chuyên môn nghiệp vụ, hoàn thành nhiệm vụ giáo dục đào tạo được giao. Chính vì vậy tôi tích cực chủ động tham gia học tập nghiên cứu tài liệu, bồi dưỡng kiến thức nâng cao trình độ chuyên môn nhằm đáp ứng được nhu cầu đổi mới của giáo dục hiện nay. 2. Biện pháp 2: Xây dựng ngân hàng nội dung – hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi. Trong quá trình chăm sóc nuôi dưỡng và giáo dục trẻ việc xây dưng kế hoạch trước khi thực hiện một hoạt động giáo dục nào đó thì việc nghiên cứu xây dựng và lên kế hoạch là vô cùng quan trọng bởi khi xây dựng kế hoạch giúp tôi chủ động, linh hoạt trong việc thực hiện và thay đổi kế hoạch phù hợp với trẻ, phù hợp với điều kiện của lớp mình. 3. Biện pháp 3: Giáo dục kĩ năng sống theo phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Tổ chức hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là hoạt động vô cùng quan trọng trong trường mầm non. Để mang lại hiệu quả cao khi tổ chức các hoạt động giáo dục nói chung, hoạt động giáo dục kĩ năng sống nói riêng, giáo viên cần tạo cơ hội cho trẻ chủ động tham gia vào các hoạt động, giao tiếp tương tác tích cực theo phương châm “Chơi mà học, học bằng chơi” Giáo viên hỗ trợ và mở rộng những gì trẻ đang hứng thú và đang thực hiện bằng cách: Đặt câu hỏi mang tính tư duy, lắng nghe trẻ, trò chuyện và giao tiếp với trẻ, chỉ dẫn, đưa ra gợi ý, khuyến khích trẻ, chơi cùng trẻ, củng cố kiến thức và các kĩ năng khác. Để tổ chức hoạt động giáo dục kĩ năng sống lấy trẻ làm trung tâm có hiệu quả cần có các yêu tố sau: Xây dựng môi trường giáo duc cho trẻ là một phần quan trọng trong việc hình thành các kĩ năng cơ bản cho trẻ. Môi trường giáo dục gồm có môi trường vật chất
4 và môi trường xã hội. Song song với việc xây dựng môi trường học tập đó là đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục kĩ năng sống. Tôi thu hút tạo hứng thú cho trẻ tham gia hoạt động bằng nhiều hình thức khác nhau thông qua các trò chơi, tạo tình huống, hay kể một câu truyện, xem video về các sự vật hiện tượng...tạo cho trẻ một bầu không khí thật thoải mái để giúp trẻ “học mà chơi, chơi mà học”. Việc rèn kĩ năng sống ngay từ nhỏ là vô cùng cần thiết đối với trẻ mầm non, có rất nhiều cách để giáo dục kĩ năng sống cho các con. Tuy nhiên, một trong những phương pháp hữu ích và gần gũi nhất để rèn kĩ năng sống cho các con đó là: Tôi lồng ghép giáo dục kĩ năng sống cho trẻ thông qua các hoạt động trong ngày của trẻ, luôn lấy trẻ làm trung tâm, tích cực cho trẻ thực hành trải nghiệm,Giúp trẻ phát triển đồng đều các lĩnh vực: thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, tình cảm, kĩ năng xã hộị và thẩm mỹ. Phát huy tính tích cực của trẻ, giúp trẻ hứng thú chủ động khám phá tìm tòi, biết vận dụng vốn kiến thức, kĩ năng vào việc giải quyết các tình huống khác nhau. Bên cạnh đó tôi tích cực cho trẻ tham gia các hoạt động văn hóa văn nghê trong các ngày lễ hội, hoạt động trải nghiệm trong nhà trường. Giáo dục kĩ năng sống cho trẻ ở mọi lúc mọi nơi, dưới nhiều hình thức nhằm đảm bảo tính liên tục để mỗi kĩ năng phẩm chất mới được hình thành sẽ trở thành thói quen, thành thuộc tính vững chắc trong nhân cách trẻ. Sự trải nghiệm nhiều lần này sẽ giúp các con nhận thấy ý nghĩa của việc làm, từ đó sẽ chủ động vận dụng các kĩ năng cần thiết vào từng tình huống cụ thể. 4. Biện pháp 4: Bước đầu ứng dụng phương pháp Montessori trong giáo dục kĩ năng sống cho trẻ. Khác với phương pháp giáo dục truyền thống, dạy trẻ theo phương pháp Montessori đặc biệt nhấn mạnh vai trò của tính chủ động, tự lập và khơi gợi tiềm năng cũng như định hình nhân cách. Trẻ được tự do tìm hiểu, khám phá thế giới xung quanh theo mong muốn, thông qua thực hành thường xuyên để hình thành các kỹ năng và phát triển năng khiếu cho từng trẻ. Chính vì vậy tôi đã tìm hiểu và bước đầu ứng dụng phương pháp Montessori trong giáo dục kĩ năng sống cho trẻ phù hợp với tình hình thực tế của nhà trường của lớp, làm sao để trẻ hứng thú lĩnh hội mà vẫn tiêp thu được những kĩ năng cơ bản một cách hiệu quả nhất 5. Biện pháp 5: Phối kết hợp với phụ huynh giáo dục kĩ năng sống cho trẻ. Việc dạy kĩ năng sống cho trẻ không phải là chuyện một sớm, một chiều mà là cả một quá trình. Các kĩ năng sống phải được giáo dục rèn luyện đồng nhất thì mới bền vững và thành kĩ năng. Để trẻ phát triển hài hòa cân đối thì cần phải có các yếu tố gia đình, nhà trường và xã hội,
5 Để phụ huynh hiểu rõ tầm quan trọng của việc giáo dục các kĩ năng sống cho trẻ. Tôi luôn động viên các bậc phụ huynh tham gia vào các phong trào của lớp, của nhà trường đề ra, thống nhất với phụ huynh về biện pháp giáo dục trẻ ở nhà. Hàng ngày qua giờ đón, trả trẻ tôi trò chuyện với phụ huynh để biết được đặc điểm tính cách và cách giáo dục kỹ năng cho trẻ ở gia đình mời phụ huynh tham dự một số hoạt động giảng dạy đổi mới cho phụ huynh nắm được. Tôi xin cam đoan mọi thông tin nêu trên là trung thực, đúng sự thật và hoàn toàn chịu trách nhiệm trước pháp luật. Yên Sơn ngày 10 tháng 5 năm 2024 Người nộp đơn (Ký và ghi rõ họ tên) Phạm Thị Hạnh
6 I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI “Trẻ em hôm nay, Thế giới ngày mai” Bậc học mầm non là bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân nơi đặt nền móng đầu tiên cho việc giáo dục con người mới trong tương lai. Trường mầm non là môi trường thuật lợi nhất để trẻ được vui chơi, học tập phát triển toàn diện tất cả các lĩnh vực: Đức – Trí - Thể - Mỹ. Ở đây, trẻ hình thành những yếu tố đầu tiên của nhân cách, hình thành và phát triển ở trẻ những chức năng tâm sinh lý, năng lực và phẩm chất mang tính nền tảng, những kĩ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi, khơi dậy và phát triển tối đa những khả năng tiềm ẩn, đặt nền tảng cho việc học ở các cấp học tiếp theo và cho việc học tập suốt đời. Ngày nay, khi xã hội đang phát triển, trình độ tri thức của trẻ được đánh giá cao hơn, nhưng bên cạnh đó kĩ năng sống của trẻ dường như chưa được thật sự quan tâm. Chúng ta có thể thấy ở đâu đó những phản ánh về thực trạng trẻ thiếu kiến thức về kỹ năng sống như trẻ lớn 5-6 tuổi vẫn còn được mẹ chăm bẵm từng ly từng tí: Từ việc vệ sinh cá nhân, mặc quần áo đến việc phục vụ nhu cầu ăn uống. Những việc làm này vô tình sẽ làm mất dần kỹ năng sống ở trẻ. Hay những gia đình không thực sự quan tâm đến con em mình cần những gì để nâng cao tính tự giác, những kỹ năng cần thiết để phục vụ bản thân. Vì vậy mỗi khi gặp tình huống khó khăn trong thực tế thì trẻ lúng túng không biết xử lý đúng cách. Nhiều người còn nhầm lẫn giữa kỹ năng và hành động, nên trong việc dạy con có được những hành động theo yêu cầu của người lớn thì cho rằng trẻ đã có kỹ năng, điều đó hoàn toàn chưa đúng. Nếu trẻ thiếu kinh nghiệm sống, các em dễ bị lôi kéo vào các hành vi tiêu cực, bạo lực, vào lối sống ích kỉ, dễ bị phát triển lệch lạc về nhân cách sau này. Vậy làm thể nào để biến hành động thành ý thức, tạo thành các kĩ năng cho trẻ giúp trẻ phát triển nhân cách một cách toàn diện khi thực hiện Chương trình giáo dục mầm non, đó là câu hỏi tôi luôn đặt ra cho chính mình. Tiếp tục thực hiện Nghị quyết 29-NQ/TW về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, được xác định là năm bản lề trong thực hiện mục tiêu kế hoạch giáo dục, trong đó quy đinh về đổi mới các phương pháp giáo dục giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, tình cảm, trí tuệ và thẩm mỹ, mở rộng khả năng tiếp cận, cải thiện chất lượng chăm sóc, giáo dục, hình thành nhân cách, kỹ năng sống cần thiết phù hợp với lứa tuổi. Căn cứ vào thực tế của nhà trường, của lớp, trong những năm học qua việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ đã được tổ chức và thực hiện tuy nhiên hiệu quả chưa cao, nhiều giáo viên còn đang loay hoay tìm kiếm những ý tưởng để tổ chức hoạt động giáo dục kĩ năng sống làm sao cho hiệu qủa và thú vị nhất dành cho
7 học sinh. Bên canh đó, một số kĩ năng của trẻ chưa được hình thành thường xuyên hay trẻ có kĩ năng nhưng thực hiện chưa được chính xác còn mang tính bản năng, hành vi của trẻ mang tính bắt chước người lớn. Đối với trẻ lớp tôi, đầu năm học tôi nhận thấy kĩ năng sống của trẻ còn hạn chế, kĩ năng tự phục vụ bản thân chưa tốt, còn phụ thuộc ỉ lại trông chờ vào người lớn, cô giáo, trẻ chưa chủ động thực hiện những hành vi đơn giản. Là.một người giáo viên tôi luôn trăn trở, suy nghĩ làm thế nào để có những cách thức truyền tải được những kỹ năng sống tốt nhất cho trẻ và dạy dưới hình thức nào? Qua một thời gian tìm tòi và nghiên cứu, nhận thức được ý nghĩa vai trò quan trọng của các kỹ năng sống đối với sự phát triển của trẻ. Chính vì vậy, tôi đã chọn đề tài: “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3- 4 tuổi trong trường mầm non” nhằm trang bị cho các con những hành trang kĩ năng sống thật tốt giúp các con mạnh dạn, tự tin, tự lập trong cuộc sống hằng ngày hướng đến mục tiêu phát triển, nuôi dưỡng những giá trị sống, làm nền tảng và hình thành những kỹ năng sống tích cực cho trẻ. 1. Mục đích nghiên cứu: Đánh giá thực trạng của việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi tại trường mầm non Yên Sơn. Đưa ra các giải pháp khắc phục những khó khăn trong việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi tại trường mầm non Yên Sơn. 2. Đối tượng nghiên cứu: Hoạt động chăm sóc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi lớp C3 trường mầm non Yên Sơn. 3.Phương pháp nghiên cứu. Phương pháp nghiên cứu tài liệu. Phương pháp điều tra, khảo sát thực tế, thu thập thông tin. Phương pháp quan sát, sử dụng tình huống. Phương pháp thực hành trải nghiệm. Phương pháp phân tích tổng kết kinh nghiệm. 4. Phạm vị và thòi gian nghiên cứu: Trong năm học 2023-2024 bắt đầu từ tháng 9/2023 đến tháng 4/2024. II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ` 1.Nội dung lý luận. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ những thói quen tốt ngay từ lúc nhỏ nhất, sớm nhất ngay khi có thể để trẻ phát triển một cách toàn diện ngay từ cấp học mầm non. Với trẻ mầm non, đặc biêt với trẻ 3 tuổi điểm khởi đầu của quá trình hình thành nhân cách con người thì việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ là rất quan trọng và cần thiết. Có rất nhiều công trình khoa học đã chứng minh rằng: Giáo dục kĩ năng sống cho trẻ từ lúc đầu đời là chìa khóa thành công cho tương lai của
8 mỗi đứa trẻ. Kĩ năng sống chính là năng lực tâm lý xã hội để đáp ứng và đối phó với những yêu cầu thách thức trong cuốc sống hàng ngày. Nếu các kĩ năng sớm được hình thành thì trẻ sẽ có nhân cách phát triển toàn diện và bền vững. - Theo quan niệm của tổ chức văn hóa, khoa học giáo dục của Liên Hiệp Quốc (UNESCO): Kỹ năng sống là năng lực cá nhân để thực hiện đầy đủ các chức năng và tham gia vào cuộc sống hàng ngày. - Theo quan niệm của tổ chức y tế thế giới (WHO): Kỹ năng sống là những kỹ năng mang tính tâm lý xã hội và kỹ năng về giao tiếp được vận dụng trong các tình huống hằng ngày để tương tác có hiệu quả với người khác và giải quyết có hiệu quả những vấn đề, những tình huống của cuộc sống hàng ngày. - Theo các chuyên gia giáo dục kĩ năng sống và kiến thức cơ bản sẽ tạo nền tảng tốt cho quá trình học hỏi, phát triển sau này của trẻ. Các bé được học kĩ năng từ sớm, đúng phương pháp sẽ tự tin và nhanh nhẹn hơn trong cuộc sống. Việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là quan trọng, giúp trẻ làm chủ suy nghĩ, cảm xúc và hành động của mình, nhưng điều quan trọng hơn nữa là việc trẻ sẽ vận dụng những kỹ năng đó như thế nào trong cuộc sống. Việc áp dụng một cách linh hoạt các kỹ năng sống cần thiết vào cuộc sống sẽ giúp cho trẻ có những nền tảng vững chắc trong việc tạo dưng thế chủ động sáng tạo của một đứa trẻ năng động. Đó cũng là cách giúp trẻ đối đầu và tìm cách vượt qua những áp lực tâm lý về công việc, học tập cũng như các mối quan hệ phức tạp khác trong cuộc sống. Điều này nghe tưởng như phức tạp đối với trẻ nhưng thật ra rất đơn giản. Thực tế, rất nhiều bé không biết vận dụng kỹ năng để tự phục vụ cho mình trong cuộc sống hằng ngày. Đó là kỹ năng đơn giản như tự xúc ăn, tự cởi, mặc và gấp quần áo… kỹ năng đòi hỏi sự khéo léo hơn như sử dụng dao, nĩa, kéo an toàn; biết làm một số việc nhà đơn giản. Chúng không chỉ giúp bé khéo léo mà còn góp phần “dạy” trẻ biết yêu thiên nhiên, biết chia sẻ, rèn luyện tính kiên trì, làm việc có chủ đích. Đối với trẻ mầm non nói chung và trẻ mẫu giáo 3- 4 tuổi nói riêng thì đây là giai đoạn hết sức quan trọng “khủng hoảng tuổi lên ba”. Giai đoạn này trẻ có những thay đổi lớn về tâm sinh lý, ngôn ngữ của trẻ phát triển mạnh, trẻ bướng bỉnh hơn, nghịch ngợm hơn, và rất thích bắt chước, nhưng cũng tò mò, thích tự làm và thích thể hiện bản thân vì vậy, dạy những kỹ năng sống cho trẻ là bước đầu giúp trẻ có các kỹ năng như: Biết về bản thân mình, biết tự phục vụ, biết phòng tránh những tai nạn đơn giản, và các hành vi quy tắc xã hội… Chính vì vậy, việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ phù hợp với từng độ tuổi từ lứa tuổi mầm non là rất cần thiết đối với sự phát triển của trẻ. 2. Thực trạng vấn đề: Năm học 2023- 2024 tôi được phân công nhiệm vụ chăm sóc giáo dục trẻ
9 3- 4 tuổi. Trong quá trình thực hiện đề tài tôi gặp những thuận lợi và khó khăn sau: a.Thuận lợi: - Được sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Ban giám hiệu nhà trường thường xuyên bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn cho giáo viên. Bên cạnh đó, trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ I, có đầy đủ phòng học và 1 số chức năng rộng rãi, khang trang. Nhà trường đầu tư mua sắm tương đối đầy đủ trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi để phục chăm sóc giáo dục trẻ như: các loại tranh, sách, tạp chí giáo dục kĩ năng sống, ti vi có kết hợp được với máy tính nên thuận tiện cho giáo viên tổ chức các hoạt động. - Lớp đảm bảo 2 giáo viên/ lớp, có trình độ chuyên môn trên chuẩn, năng động nhiệt tình, có kinh nghiệm, và tinh thần trách nhiệm cao, yêu nghề, mến trẻ thực hiện tốt việc chăm sóc nuôi dưỡng giáo dục trẻ. - Năm học 2023- 2024 được tham gia hoc tập chuyên đề: Giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mầm non, kiến tập chuyên đề: Ứng dụng phương pháp giáo dục tiên tiến Montessori vào các hoạt động của trẻ và nhiều chuyên đề khác do Phòng giáo dục huyện và nhà trường tổ chức, nhằm củng cố nâng cao phương pháp giáo dục “Lấy trẻ làm trung tâm” tiền đề cho giáo viên xây dựng các hoạt động linh hoạt dựa trên khả năng của trẻ. - Trẻ đi học chuyên cần, đa số trẻ nhanh nhẹn khỏe mạnh và đều qua lớp nhà trẻ. - Đa số phụ huynh tham gia phối kết hợp, ủng hộ các họat động do nhà trường tổ chức. b. Khó khăn: - Việc giáo dục kỹ năng sống chưa được tổ chức trên 1 hoạt động cụ thể mà chủ yếu được giáo viên lồng ghép đan xen vào các hoạt động để rèn các kĩ năng cho trẻ. - Sĩ số trẻ trong lớp đông 30 trẻ, một số trẻ khả năng hòa nhập với các bạn còn rụt rè nhút nhát, khả năng nhận thức chưa đồng đều. - Điều kiện cho trẻ thực hành trải nghiệm chưa nhiều chủ yếu là trên lớp, chưa có điều kiện để trẻ tham quan trải nghiệm để giáo dục kĩ năng sống cho trẻ. - Một số trẻ do được gia đình nuông chiều nên trẻ ít có cơ hội được tự giải quyết các vấn đề của bản thân và với môi trường xã hội. - Đồ dùng dạy kỹ năng sống theo phương pháp Montess tuy đã đươc trang bị song chưa đồng bộ. - Một số phụ huynh chưa đề cao tầm quan trọng của giáo dục kỹ năng sống cho con em ở lứa tuổi mầm non. c.Số liệu điều tra khi thực hiện đề tài
10 Ngay từ đầu năm học, tôi đã tiến hành khảo sát một số nội dung cơ bản về việc thực hiện hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Số liệu cụ thể như sau: Mức độ trên trẻ Đạt Chưa đạt Nội dung khảo sát Số Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ % trẻ Trẻ hứng thú, tham gia hoạt động. 13 43% 17 57% Trẻ quan sát, bắt chước. 15 50% 15 50% Trẻ chủ động thực hiện một số kỹ năng sống đơn giản. 13 43% 17 57% Trẻ thực hiện một số hành vi ứng xử xã hội đơn giản 13 43% 17 57% Trẻ mạnh dạn tham gia các hoạt động 12 42% 18 54% (Bảng1: khảo sát trẻ đầu năm ) Nhìn vào kết quả khảo sát đầu năm học cho thấy, nhiều trẻ chưa có hứng thú tham gia vào hoạt đông, kĩ năng quan sát và bắt chước của trẻ còn hạn chế, Trẻ chưa chủ động thực hiện một số kĩ năng sống đơn giản như kĩ năng tự phục vu, kĩ năng chào hỏi, và chưa thực hiện tốt một số hành vi quy tắc ứng xử xã hội đon giản, và trẻ còn nhút nhát chưa mạnh dạn tham gia các hoạt động. Vì vậy tôi đã tìm tòi mạnh dạn đưa ra “Một số biện pháp giáo dục kĩ năng sống cho trẻ 3- 4 tuổi trong trường mầm non” để nâng cao kĩ năng sống của trẻ. 3. Các biện pháp tiến hành: 3.1 Biện pháp 1: Tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho bản thân. Xác định tự học, tự bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ chìa khóa thành công trong giáo dục - là phương thức tốt nhất giúp người giáo viên tiến bộ, trưởng thành, có đủ phẩm chất và năng lực chuyên môn nghiệp vụ, hoàn thành nhiệm vụ giáo dục được giao. Để thực hiện tốt đề tài nghiên cứu: “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3- 4 tuổi tại trường mầm non” trước hết tôi không chỉ nghiên cứu nắm vững muc đích yêu cầu của hoạt động mà tôi cần phải nắm chắc được các phương pháp và biện pháp thực hiện giúp trẻ lĩnh hội kiến thức một cách nhẹ nhàng, không bị gò bó, áp đặt, giúp trẻ hiểu bài sâu và vận dụng những điều thực tế đã học vào thực tế hàng ngày. Vì vậy, để giúp trẻ lớp tôi có được những kĩ năng sống cơ bản đó thì sự nhiệt tình, sáng tạo và yêu nghề đòi hỏi tôi không ngừng học tập, nghiên cứu tài liệu, bồi dưỡng kiến thức và nghiên cứu kĩ chương trình chăm sóc và giáo dục trẻ mầm non 3 - 4 tuổi.
11 Ttong năm học được tham gia bồi dưỡng, học tập các chuyên đề do nhà trường và phòng giáo dục tổ chức như: “Chuyên đề Giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mầm non” tại Phòng Giáo dục huyện, chuyên đề “Ứng dụng phương pháp giáo dục tiên tiến Montessori vào các hoạt động của trẻ”, chuyên đề “Xây dựng môi trường lấy trẻ làm trung tâm” (Hình ảnh 1: Tham dự các buổi chuyên đề do nhà trường và PGD tổ chức) Tích cực tìm đọc, tham khảo phương pháp dạy học tiên tiến cho trẻ trên sách báo, tạp chí mầm non, mạng internet. Giáo trình chuyên đề kĩ năng sống. Sách bé thực hành các tình huống giáo dục kĩ năng sống cho trẻ mầm non Sách “Các hoạt động giáo dục tình cảm và kĩ năng xã hội cho trẻ mầm non, “Phương pháp giá trị kĩ năng sống cho trẻ mầm non”, “Nuôi dạy con theo phương pháp Montessori” Xem các kênh truyền hinh như: “Giáo dục sớm”, Quà tặng cuộc sống, Kĩ năng sống, trên các kênh truyền hình VTV3, VTV1, Youtobe, từ đó dạy trẻ bắt chước hành vi tốt của các nhân vật. Dùng các gương người tốt, việc tốt trong các tác phẩm để giáo dục trẻ. Tham gia chương trình tập huấn qua mạng với Modul 39: Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ mẫu giáo. Chính vì vậy qua việc tự học bồi dưỡng kiến thức cho bản thân, học hỏi qua truyền thông, tài liệu, tạp chí cũng như xem trên các kênh truyền hình mà tôi đã nắm vững và học hỏi được những phương pháp để dạy trẻ một số những kĩ năng cơ bản nhất. Nhận thấy đây là việc làm quan trọng và cần thiết nên trong buổi sinh hoạt chuyên môn của tổ khối, tôi đã chia sẻ với đồng nghiệp về các biện pháp dạy kĩ năng sống cho trẻ. Để dạy trẻ được kĩ năng sống thì việc đầu tiên giáo viên phải là tấm gương cho trẻ soi vào để trẻ học tập và noi theo. Tôi đưa ra những điều mà giáo viên nên và không nên trong việc giáo dục kỹ năng sống cho trẻ đó là: + Khen ngợi và công nhận những gì trẻ làm đúng dù việc rất đơn giản. + Khi khen trẻ, nên tâp trung vào sự cố gắng của trẻ chứ không nên tập trung vào kết quả đạt được. + Khi trẻ làm sai cần phê bình, góp ý, hãy chỉ ra hành vi của trẻ mà bạn không thích, Ví dụ bạn nói là: Nếu con đổ nước ra sàn nhà, người nào dẫm phải dễ bị ngã đau”. + Đối với trẻ thiếu tự tin, không chê bai, chỉ trích trẻ quá nhiều khi trẻ làm sai vì như vậy sẽ làm trẻ mất tự tin, làm mất căng thẳng mối quan hệ giữa trẻ với
12 người lớn.Cố gắng tìm ra những điều trẻ làm tốt. + Không mớm ý cho trẻ phát biểu ý kiến mà người lớn trông đợi. + Không nên bắt trẻ hoạt động liên tục mà phải để dành thời gian và khoảng trống cho trẻ suy nghĩ. + Luôn tin tưởng vào trẻ và năng lực của trẻ. + Tôn trọng ý kiến của trẻ, không áp đặt ý kiến của mình lên trẻ. Tác động kịp thời lên trẻ khi trẻ bế tắc. + Thỉnh thoảng cô giáo có thể tổng kết, kết luận chung với thái độ thư giãn, thoải mái, ân cần. Việc nghiên cứu tài liệu, bồi dưỡng kiến thức và kĩ năng sống cho bản thân, chia sẻ với đồng nghiệp, đã mang lại cho tôi những kiến thức và kĩ năng sống rất bổ ích. Từ đó đề ra những biện pháp hữu hiệu, thiết thực nhất để dạy kĩ năng sống cho trẻ đạt hiệu quả cao. 3.2. Biện pháp 2: Xây dựng ngân hàng nội dung – hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ 3-4 tuổi. Việc lập kế hoạch giúp giáo viên chủ động trong việc hình thành kỹ năng cho trẻ theo đúng nguyên tắc, mục tiêu, nội dung, phương pháp và hình thức giáo dục kỹ năng sống cho trẻ. Trong những năm học trước, khi xây dựng kế hoạch theo Chương trình giáo dục mầm non vào đầu năm học đều lồng ghép các nội dung giáo dục kỹ năng sống vào mục tiêu của từng độ tuổi, sắp xếp từ dễ đến khó, từ đơn giản đến phức tạp từ đó dạy trẻ theo kế hoạch đã xây dựng Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, chúng tôi nhận thấy còn những tồn tại sau: Các hoạt động rèn kĩ năng chủ yếu là lồng ghép chưa được tổ chức thành một hoạt động học cụ thể. Trẻ chưa thực sự chủ động thực hiện các kĩ năng sống đơn giản Trẻ được định hướng trước cách làm, các hoạt động chủ yếu do giáo viên phân chia làm giảm sự tư duy và tự lập của trẻ. Trẻ học bằng cách nghe thông qua hệ thống câu hỏi, thực hành với vật thật còn hạn chế. Từ những thực trạng trên và hiểu được tầm quan trọng của việc giáo dục kĩ năng sống cho trẻ. Căn cứ vào kế hoạch năm học của nhà trường, căn cứ vào nội dung trong chương trình giáo dục mầm non theo độ tuổi, Căn cứ vào mức độ phát triển, khả năng thực tế của trẻ. Ngay từ đầu năm học trong buổi họp sinh hoạt chuyên môn tôi đã mạnh dạn đề xuất với giáo viên trong khối lựa chọn một số kĩ năng mới, mang xu hướng hiện đại như kĩ năng nhận biết nguy hiểm, kĩ nănng tự bảo vệ bản thân sắp xếp theo trình tự đi từ dễ đến khó đảm bảo củng cố, phát triển
13 những kỹ năng trẻ đã biết, đồng thời chuẩn bị cho những kỹ năng cao hơn tôi xác định rõ các kĩ năng cần có cho trẻ 3- 4 tuổi. (Hình ảnh 2: Sinh hoạt chuyên môn xây dựng kế hoạch).Tôi đã lựa chọn các hoạt động và sắp xếp theo thời gian thực hiện như sau: Stt Hoạt động giáo dục Thời gian thực hiện 1 Cách rửa tay 2 Cách bê ghế Tháng 9 3 Dạy trẻ biết chào hỏi lễ phép 4 Cách sử dụng thìa Tháng 10 5 Day trẻ không đi theo và nhận quà của người lạ 6 Dạy trẻ tự dọn dẹp đồ chơi sau khi chơi 7 Cách gấp áo, quần Tháng 11 8 Dạy trẻ biết chia sẻ đồ chơi với ban 9 Dạy trẻ cách lấy nước, uống nước 10 Dạy trẻ cách cài khuy áo Tháng 12 11 Day trẻ không chơi với những vật dụng có thể gây nguy hiểm 12 Cách cởi áo, mặc áo. Tháng 1 13 Nói lời “cảm ơn” khi nhận được sự giúp đỡ 14 Cách xử lý khi bị đau chảy máu 15 Cách sử lý khi có cháy Tháng 2 16 Cách xử lý khi có mũi 17 Cách cuộn tất Tháng 3 18 Cách xúc miệng nước muối 19 Cách tham gia giao thông an toàn 20 Dạy trẻ kĩ năng bỏ rác đúng nơi quy định Tháng 4 21 Cách phòng tránh khi gặp mưa bão sấm sét 22 Cách cầm dao, kéo, dĩa Tháng 5 23 Biết nhận lỗi và nói lời “xin lỗi” Bên cạnh đó, tôi còn lồng ghép các kĩ năng khác vào trong các hoạt động hàng ngày của trẻ cho phù hợp như: chăm sóc cây xanh khi hoạt động góc, hoạt động ngoài trời. Căn cứ vào kế hoach đã xây dựng tôi dạy trẻ kĩ năng kĩ năng sống theo từng thời điểm, thời gian phù hợp. Tôi nhận thấy rất thuận lợi trong công việc chăm sóc giáo dục trẻ và thông qua từng tháng phụ huynh cũng nắm được kế hoạch để phối hợp cùng giáo viên dạy trẻ thêm trong cuộc sống hàng ngày ở nhà.
14 3.3. Biện pháp 3: Giáo dục kĩ năng sống theo phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm. Tổ chức hoạt động giáo dục lấy trẻ làm trung tâm là hoạt động vô cùng quan trọng trong trường mầm non. Để mang lại hiệu quả cao khi tổ chức các hoạt động giáo dục nói chung, hoạt động giáo dục kĩ năng sống nói riêng, giáo viên cần tạo cơ hội cho trẻ chủ động tham gia vào các hoạt động, giao tiếp tương tác tích cực theo phương châm “Chơi mà học, học bằng chơi” Giáo viên hỗ trợ và mở rộng những gì trẻ đang hứng thú và đang thực hiện bằng cách: Đặt câu hỏi mang tính tư duy, lắng nghe tôn trọng trẻ, trò chuyện và giao tiếp với trẻ, chỉ dẫn, đưa ra gợi ý, khuyến khích trẻ, chơi cùng trẻ, củng cố kiến thức và các kĩ năng khác. Để tổ chức hoạt động giáo dục kĩ năng sống lấy trẻ làm trung tâm có hiệu quả cần có các yêu tố sau: * Xây dựng môi trường giáo dục: Xây dựng môi trường giáo duc cho trẻ là một phần quan trọng trong việc hình thành các kĩ năng cơ bản cho trẻ.Môi trường giáo dục gồm có môi trường vật chất và môi trường xã hội. - Xây dựng môi trường vật chất: Đối với trẻ mầm non thì môi trường hoạt động có vai trò rất quan trọng trong việc chăm sóc giáo dục trẻ. Đó là nơi để trẻ tiếp xúc hàng ngày, để trẻ học tập và vui chơi. Vì vậy, ngay từ đầu năm học tôi trang trí lớp lớp học theo quan điểm lấy trẻ làm trung tâm, xây dựng các góc hoạt động mang tính mở. Đồ dùng đồ chơi được sắp xếp khoa học phù hợp với từng chủ đề và thuận tiện cho trẻ khi sử dụng để kích thích chú ý và hứng thú tìm tòi, khám phá của trẻ; tạo cơ hội cho trẻ được hợp tác trò chuyện và chia sẻ ý kiến với bạn bè.Tôi phân chia giữa các góc rõ rệt. Các góc chơi được trang trí vừa với tầm mắt của trẻ, hinh ảnh rõ ràng, tên gọi của các góc phù hợp với đồ dùng đồ chơi được bố trí trong các góc, và đặc biệt ở mỗi góc chơi đều có nội quy riêng để mỗi khi trẻ tham gia hoạt động tại các góc trẻ sẽ thường xuyên được tiếp xúc giúp trẻ ghi nhớ những yêu cầu và những kĩ năng cân thiết trong mọi hoạt đông. Tôi đã xây dựng kế hoạch đánh giá trẻ bằng việc trang bị cho lớp những góc mở, góc lưu sản phẩm của trẻ với những hình ảnh đẹp mắt, mỗi trẻ có một túi maket riêng có kí hiệu rõ ràng nhằm giúp giáo viên quan sát ghi chép, lưu sản phẩm hàng ngày về từng chi tiết về sự tiến bộ của trẻ, giáo viên có thể ghi chép những kĩ năng trẻ đạt được trong mỗi ngày làm căn cứ để đánh giá trẻ cuối độ tuổi. cũng từ biện pháp này, giúp tôi có điều kiện lưu trữ sản phẩm đánh giá trẻ đồng thời có cơ sở để thay đổi bổ xung các biện pháp để hình thành các kĩ năng sống. Không gian ngoài lớp học luôn hấp dẫn trẻ ngay từ ngày đầu đến trường,vì
15 vậy giáo viên đã trang trí các mảng tường dọc hành lang của lớp bằng các hình ảnh để giáo dục trẻ các hành vi văn minh, các chuẩn mực đạo đức. Mặc dù trẻ chưa biết đọc chữ nhưng chỉ cần nhìn vào các hình ảnh đó là trẻ phân biệt được hành vi đúng, hành vi sai, việc gì nên làm và việc gì không nên làm. (Hình ảnh 3: Xây dung môi trường trong và ngoài lớp học) - Xây dựng môi trường xã hội: Tạo điều kiện để giáo viên trao đổi hai chiều với các bậc cha mẹ những vấn đề có liên quan đến trẻ, các thông tin của lớp, thông tin sức khỏe, ngược lại các bậc cha mẹ có thể ghi chép những yêu cầu, đề nghị thông tin cần trao đổi với giáo viên. Cán bộ giáo viên trong trường luôn thân thiện, ân cần với trẻ. Hành vi, cử chỉ, lời nói, thái độ của giáo viên đối với trẻ và những người xung quanh luôn mẫu mực để trẻ noi theo. Trẻ nhận đưọc sự chăm sóc tôn trọng của người khác Cô giáo thể hiện sự nồng ấm, nuôi dưỡng hỗ trợ chu đáo với trẻ, cùng chia sẻ hợp tác với nhau để hiểu được mong muốn và nhu cầu của trẻ Trẻ biết quan tâm đoàn kết giúp đỡ nhau. Có thể nói việc xây dựng môi trường giáo dục trong trường mầm non là thực sự cần thiết và quan trọng. Nó được ví như người giáo viên thứ hai trong công tác tổ chức, hướng dẫn cho trẻ nhằm thỏa mãn nhu cầu vui chơi và hoạt động của trẻ, thông qua đó nhân cách của trẻ được hình thành và phát triển toàn diện. *Đổi mới hình thức tổ chức hoạt động giáo dục kĩ năng sống Song song với việc xây dựng môi trường học tập đó là tổ chức hoạt động giáo dục kĩ năng sống cho trẻ, để thu hút tạo hứng thú cho trẻ tôi luôn tìm cách vào bài sinh động để gây sự chú ý của trẻ bằng nhiều hình thức thông qua các trò chơi, tạo tình huống, hay kể một câu truyện, xem video về các sự vật hiện tượng... tạo cho trẻ một bầu không khí thật thoải mái để giúp trẻ “học mà chơi, chơi mà học”. Ví dụ 1: Hoạt động kĩ năng sống: Dạy trẻ tự dọn dẹp đồ chơi sau khi chơi. * Mục đích yêu cầu: - Kiến thức: Trẻ hiểu được ý nghĩa của việc cất dọn đồ chơi và ý thức về trách nhiệm của mình - Kĩ năng: Trẻ biết cách tự cất và sắp xếp đồ chơi sau khi chơi Trẻ biết nhắc nhở người khác dọn dẹp đồ chơi sau khi chơi - Thái độ: Trẻ hứng thú tham gia hoạt động và có ý thức dọn dẹp đồ chơi sau khi chơi. * Chuẩn bị: - 1 rổ đồ chơi - 1 Tranh A4 nhiều đồ chơi
16 - 1 Tranh A4 căn phòng bừa bọn đồ chơi. - 1 Tranh A4 căn phòng gọn gàng. - 2 Hộp to có ô rỗng phía trên - Video * Cách tiến hành: - Ổn định tổ chức: Cho trẻ chơi trò chơi truy tìm đồ chơi. + Cô đặt 2 cái hộp có ô rỗng phía trên bàn, cho thật nhiều đồ chơi, xốp vào trong hộp. + Cô chia lớp thành 2 đội chơi, xếp thành 2 hàng dọc từng bạn lên lấy đồ chơi (mỗi bạn chỉ lấy 1 đồ chơi và chuyển lượt chơi sang bạn khác trong đội) + Sau 2 phút đội nào lấy được nhiều đồ chơi đội đó dành chiến thắng. + Cả lớp chơi xong cô tạo tình huống cứ để đồ chơi bừa bãi ở lớp như vậy và học bài. >>>Giáo viên đặt câu hỏi: Để đồ chơi như vậy có được không? >>>Bài học hôm nay: Tự dọn dẹp đồ chơi sau khi chơi. - Phương pháp hình thức tổ chức: - Quan sát video và tình huống trên video. + Cho trẻ xem một đoạn video về 1 bạn nhỏ để đồ chơi bừa bãi và không may ông của bạn đi vào vấp phải đồ chơi và bị ngã. + Hỏi trẻ xem trong video bạn nhỏ đã làm gì? + Vì sao ông bạn nhỏ bị ngã? + Bạn nhỏ đã hứa với ông điều gì? >>> Giáo viên đưa ra bài học: Tại sao cần phải dọn đồ chơi và con cần tự dọn. GV cho trẻ quan sát các bức tranh mà cô đã chuẩn bị sẵn và cho biết con thấy gì trong bức tranh. + Các con có muốn thật nhiều đồ chơi như bạn nhỏ trong bức tranh này không? (Tranh đồ chơi) + Các bạn thích căn phòng nào hơn (tranh căn phòng bừa bộn đồ chơi và căn phòng gọn gàng) + Vậy các con phải làm gì sau khi chơi để căn phòng luôn gọn gàng nhỉ? + Cô cho trẻ hô tô khẩu hiệu: “Bé ngoan tự dọn đồ chơi, Yeah” - Hướng dẫn trẻ cách thu dọn đồ chơi. + Giáo viễn diễn cảnh vừa chơi đồ chơi xong và thực hiện mẫu hướng dẫn cách dọn đồ chơi bằng cách đặt câu hỏi tương tác cho trẻ.Trong qúa trình hỏi có thể đặt ra các tình huống khác nhau tạo sự thú vị cho trẻ. - Kết thúc: Cô nhận xét và tuyên dương trẻ.
17 Ví dụ 2: Tổ chức hoạt động giáo dục kĩ năng sống: Day trẻ không chơi với những vật có thể gây nguy hiểm, hành động nguy hiểm. + Trước khi vào hoạt động tôi gây hứng thú vào bài bằng cách cho trẻ hát và vận động bài hát “Mẹ đi vắng” sau đó đàm thoại với trẻ về nội dung bài hát và hỏi trẻ: Các con có bao giờ phải ở nhà một mình vì ba mẹ đi vắng chưa? + Khi ở nhà một mình các con thường làm gì? thường chơi những trò chơi gì? + Cô mời các con cùng đón xem một đoạn video có tựa đề “hai anh em" và xem thử khi bố mẹ đi vắng hai anh em nọ đã làm gì? (Video về 2 bạn nhỏ đang cầm dao nghich). + Cô đưa câu hỏi: Bạn nhỏ trong video đang làm gì? Người em đang làm gì? + Con có nhận xét gì về hành động của người em? + Vì sao nguy hiểm? + Vậy dao là vật dụng gì? + Khi thấy người em chơi với dao thì người anh đã làm gì? >>> Cô khái quát: Dao là một vật dụng không thể thiếu trong mỗi gia đình, dao dùng đề cắt nhỏ các thứ cần thiết nhưng đó cũng là một vật dụng nguy hiểm vì nó là vật dụng sắc bén nếu sơ ý dễ làm đứt tay chảy máu. Vì vậy đối với các con còn nhỏ không được sử dụng. Khi thấy các bạn hay các em nhỏ sử dụng các đồ dùng nguy hiểm đó thì các con phải làm gì? + Mở rộng: Ngoài dao thì trong gia đình chúng ta còn có vật dụng nào được cho là nguy hiểm nữa? + Cho trẻ xem thêm một số vật dụng nguy hiểm khác qua màn hình Tivi (ổ cắm điên, bàn là, phích nước nóng, bếp đang đun….) + Củng cố bài hoc: tổ chức ôn luyên các kĩ năng bằng cách tổ chức trò chơi Trò chơi1: Ai thông minh hơn: mỗi bạn cầm trên tay các hình ảnh khuôn mặt cười, khuôn mặt mếu và chọn đáp án đúng bằng việc giơ cao hình ảnh phù hợp với từng câu hỏi xuất hiện trên màm hình ti vi. Trò chơi 2: Thi xem đội nào nhanh: Cô chia trẻ làm 3 nhóm chơi có số lượng bằng nhau, sau đó các đội sẽ lên chon những hình ảnh về những vật dụng có thể gây nguy hiểm cho bé, Đội nào gắn được nhiều đáp án đúng, đội đó dành chiến thắng. Với từng bài dạy, tôi luôn xác định rõ mục đích yêu cầu của bài học, xây dựng hệ thống câu hỏi đàm thoại, lựa chọn hình thức tổ chức phù hợp dễ hiểu, có tính mở kích thích trẻ suy nghĩ tư duy và thực hành, tôi luôn đưa ra các tình huống để trẻ lựa chon cách giải quyết trên cơ sở đó tôi sẽ giáo dục trẻ các kỹ năng ứng xử hợp lý các tình huống có thể xảy ra trong ngày. Vi dụ: Tình huống1: Nếu có người không quen biết cho bé quà, bé nên làm như thế nào?
18 + Cách giải quyêt của trẻ có thể là: Trẻ nhận quà bằng hai tay, Trẻ không nhận quà từ người lạ, + Giáo dục trẻ tuyệt đối không được nhận quà của người lạ. Giáo dục trẻ chỉ nên nhận quà của người thân hoặc phải có sự đồng ý của bố mẹ mới được nhận quà. (Hình ảnh 4: Tổ chức hoạt động KNS dạy trẻ không nhận quà và đi theo người lạ) Ví dụ Tình huống 2: Nếu bé thấy khói hoặc cháy ở đâu đó bé sẽ làm thế nào? + Cách giải quyêt của trẻ có thể là: Gọi 114, Chạy ra khỏi nhà, Hét to, thông báo cho mọi người biết nhà đang bị cháy. + Giáo dục trẻ khi thấy có khói hoặc cháy ở đâu, trước hết bé phải chạy xa chỗ cháy. Hãy hét to để báo với người nhà và những người xung quang có thể nghe thấy. Nếu không có người ở nhà thì chạy báo cho hàng xóm. Nếu có thể bé hãy gọi số 114 để báo xe chữa cháy., (Hình ảnh 5: Sử lý khi có cháy) Linh hoạt bằng nhiều hình thức tổ chức hoạt động giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tôi nhận thấy trẻ hứng thú mạnh dạn tham gia tich cực vào các hoạt động, không chỉ giúp trẻ có được những nền tảng vững chắc cho sự phát triển sau này mà còn giúp trẻ hiểu và quản lý tốt hơn các tình huống hàng ngày trong cuộc sống. Đồng thời, việc này cũng giúp tạo ra một môi trường giáo dục tích cực, khuyến khích sự sáng tạo và phát triển toàn diện cho trẻ từ khi còn nhỏ. * Lồng ghép giáo dục kĩ năng sống cho trẻ thông qua các hoạt động trong ngày của trẻ: Việc rèn kĩ năng sống ngay từ nhỏ là vô cùng cần thiết đối với trẻ mầm non, có rất nhiều cách để giáo dục kĩ năng sống cho các con.Tuy nhiên, một trong những phương pháp hữu ích và gần gũi nhất để rèn kĩ năng sống cho các con đó là: Tôi lồng ghép giáo dục kĩ năng sống cho trẻ thông qua các hoạt động trong ngày của trẻ, luôn lấy trẻ làm trung tâm, Giúp trẻ phát triển đồng đều các lĩnh vực: thể chất, ngôn ngữ, nhận thức, tình cảm, kĩ năng xã hộị và thẩm mỹ. Phát huy tính tích cực của trẻ, giúp trẻ hứng thú chủ động khám phá tìm tòi, biết vận dụng vốn kiến thức, kĩ năng vào việc giải quyết các tình huống khác nhau. Vào giờ đớn trả trẻ, tôi cùng giáo viên trong lớp trò chuyện với trẻ giáo dục trẻ kỹ năng giao tiếp cách chào hỏi không chỉ bằng ngôn ngữ mà còn cả cử chỉ và ánh mắt, nụ cười, dạy trẻ biết chào hỏi khách khi đến lớp, biết nói lời xin lỗi phù hợp, biết nói lời cảm ơn, không nói leo khi người khác đang nói, không tự tiện lấy đồ dùng và sử dụng đồ của người khác, củng cố ôn luyện các kỹ năng chào hỏi, tự cất giầy dép, ba lô đúng nơi qui định, (Hình ảnh 6 :Trẻ chào bố mẹ khi vào lớp, tự cất giầy dép). Lồng ghép hnội dung giáo dục kỹ năng sống vào các môn học nhằm hình
19 thành cho trẻ những thói quen, hành vi có văn hoá là rất cần thiết.Trên các tiết học trẻ vừa được cung cấp kiến thức vừa được giáo dục kỹ năng cần thiết. Thông qua Giờ hoạt động làm quen với văn học: Trong các tác phẩm văn học dành cho trẻ mầm non luôn chứa đựng các giá trị nhân văn, bài học kinh nghiệm hay kĩ năng ứng xử nhằm đưa các nội dung giáo dục đến trẻ một cách nhẹ nhàng. Trẻ hứng thú nhập vai vào các nhân vật tốt, muốn làm người tốt. Bên cạnh đó trẻ nhận ra những việc làm tốt, việc làm xấu, việc nên làm và không nên làm… Trong quá trình cho trẻ làm quen với các tác phẩm văn học tôi luôn sưu tầm các câu chuyện, bài thơ, ca dao, tục ngữ có hình ảnh nội dung phong phú sinh động lồng ghép vào đó các tình huống để giáo dục trẻ, hay tôi có thể cho trẻ nhập vai vào các nhân vật trong câu chuyên. Giúp trẻ tiếp nhận một cách hứng thú, tự nguyện.( Hình ảnh 7: Trẻ nghe cô kể chuyện và cho trẻ nhập vai đóng kịch) Qua câu truyện: Gấu con bị đau răng, tôi giáo dục trẻ biết giữ gìn vệ sinh răng miệng, đánh răng hàng ngày. Với câu chuyện: Nhổ củ cải, giáo dục trẻ biết yêu thương đoàn kết giúp đỡ nhau Hay khi tôi dạy trẻ bài thơ: “Chia bánh” tôi giáo dục trẻ biết nhường nhin, đoàn kết, chia sẻ, và khi được nhận quà thì phải biết nhận bằng 2 tay và biết nói lời cảm ơn.Từ đó trẻ hình thành được ý thức biết chia sẻ nhường nhịn và giúp đỡ lẫn nhau. Hay qua bài thơ “Cảm ơn” các con thấy Sóc con là người như thế nào? Nếu là con con có giúp bạn như Sóc không? Từ các câu hỏi đó tôi cho trẻ được nói ra suy nghĩ của mình dưới sự gợi ý của cô giáo, về những gì trẻ định làm để giúp bạn. Đó cũng là một cách rất hữu ích để rèn kĩ năng tư duy cho trẻ. Thông qua hoạt động âm nhạc. Âm nhạc là phương tiện giáo dục trẻ một cách nhẹ nhàng và hiệu quả, tôi thường chon các bài hát có lời ca dễ hiểu, có nội dung giáo dục phù hợp với trẻ như các bài hát: Rửa mặt như mèo, Anh tí sún, Khám tay, Mẹ yêu không nào, Cháu yêu bà... thông qua đó giáo dục nhắc nhở trẻ một số kĩ năng tự phục vụ, giữ gìn vệ sinh cơ thể, yêu thương quý trọng mọi người và mọi vật xung quanh, Và đặc biệt khi tham gia vào hoạt động giúp trẻ mạnh dạn tự tin thể hiện bản thân. Thông qua hoạt động khám phá Trẻ mầm non “chơi mà học, học mà chơi”. Trẻ rất hiếu động, tò mò, ham muốn học hỏi, tìm hiểu thế giới xung quanh. Trong khi chơi, trẻ thực sự học để lĩnh hội các khái niệm ban đầu hoặc các tri thức tiền khoa học. Hoạt động khám phá là phương tiện để giao tiếp và làm quen với môi trường xung quanh, để giao lưu và bày tỏ nguyện vọng của mình hình thành và nhận thức sự vật, hiện tượng